TÜRKİYE NİN BANKASI 2017 FAALİYET RAPORU

Transkript

1 TÜRKİYE NİN BANKASI 2017 FAALİYET RAPORU

2 İş Bankası, 1924 ten günümüze insanımız ve Türkiye ekonomisi için kalıcı değer üretmekte, kalkınmayı kararlılıkla desteklemektedir. Dış ticaretten tarıma her sektörden firmanın yanında yer alan İş Bankası, zengin ve yenilikçi ürün gamıyla müşterilerinin finansal geleceklerinin inşasında görev üstlenmektedir. İş Bankası aynı zamanda, yaygın ve uzun soluklu sosyal sorumluluk projeleriyle yarınlara uzanan bir zaman çizgisinde topluma katkıda bulunmaktadır.

3 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 1 İçindekiler SUNUŞ 2 Kurumsal Profil 4 Rakamlarla İş Bankası 6 İş Bankası nın Vizyonu, Amaçları, Değerleri ve Stratejisi ten Bugüne İş Bankası 9 İlkler ve Öncülükler 10 Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı 14 Genel Müdür ün Mesajı FAALİYETLER 18 Dünya Ekonomisi 20 Türkiye Ekonomisi 22 Bankacılık Sektörü Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri 56 İştirakler 60 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri 64 İş Bankası ve Sürdürülebilirlik 66 Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü KURUMSAL YÖNETİM 68 Kâr Dağıtım Politikası 69 Olağan Genel Kurul Gündemi 70 Özet Yönetim Kurulu Raporu Genel Kurul a İlişkin Belgeler 71 Kâr Dağıtım Teklifi 72 Yönetim Kurulu 74 İcra Kurulu 76 Organizasyon Şeması 78 Organizasyon Yapısındaki Değişiklikler 78 İç Sistemler Kapsamındaki Yöneticiler 78 Yönetim Kurulu Toplantılarına İlişkin Bilgiler 79 İş Bankası nda Faaliyet Gösteren Komiteler 83 İş Bankası nda İnsan Kaynakları Uygulamaları 84 Banka nın Dâhil Olduğu Risk Grubu ile Yaptığı İşlemlere İlişkin Bilgiler 85 Bankaların Destek Hizmeti Almalarına İlişkin Yönetmelik Uyarınca Destek Hizmeti Alınan Faaliyetler 86 Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 94 Denetim Komitesi nin İç Kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemlerinin İşleyişine İlişkin Değerlendirmeleri ve Hesap Dönemi İçerisindeki Faaliyetleri Hakkındaki Bilgiler 96 Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin Açıklamalar 97 Risk Türleri İtibarıyla Uygulanan Risk Yönetimi Politikalarına İlişkin Bilgiler 101 İş Bankası nın Kredi Notları Aralık 2017 Hesap Dönemine Ait Konsolide Olmayan Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Aralık 2017 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu 318 Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler ve Gösterge Rasyolar 320 Doğrudan ve Dolaylı İştirakler 323 İştirak Pay Oranlarındaki Değişiklikler 324 Hissedarlara Bilgi

4 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 2 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Kurumsal Profil Türkiye nin En Büyük Özel Bankası İş Bankası, 362,4 milyar TL aktif büyüklüğü ile Türkiye nin en büyük özel bankasıdır. İş Bankası, 2017 yılında ulaştığı aktif büyüklüğü, kredi hacmi, mevduat ve özkaynak büyüklükleri bakımından özel bankalar arasındaki liderliğini sürdürmüştür. Toplam yurt içi şubesi ile özel bankalar içinde en büyük şube ağına sahip olan İş Bankası, toplam Bankamatik ile de özel bankalar arasında en geniş ATM ağına sahiptir. İş Bankası, yaygın hizmet ağıyla kurumsal, ticari, KOBİ, bireysel ve özel bankacılık segmentlerinde müşterilerinin ihtiyaçlarına yönelik hızlı ve etkin bir hizmet sunmakta; dijital hizmet kanalları ile güçlü ve rekabetçi konumunu sürekli yukarı taşımaktadır. İlk lerin Bankası İş Bankası Türkiye de bankacılığın öncü bir kuruluşudur. Bir Cumhuriyet kurumu olan İş Bankası, geride bıraktığı 93 yıl zarfında sektöründe öncü roller üstlenmiş, ATM, internet şubesi ve mobil bankacılık uygulamaları gibi pek çok alanda sayısız ilk i kullanıma sunmuştur. İş Bankası, dijitalleşmenin büyük önem kazandığı günümüzde, teknolojiye yönelik yatırımlarına aralıksız devam etmekte, yeni nesil dijital bankacılık uygulamalarını hızla hayata geçirmektedir. İş Bankası, sektöre ilham kaynağı olan yenilikçi ürün ve hizmetleri ile müşterilerine en yakın banka olmayı hedeflemektedir. Sürdürülebilir ve Güçlü Mali Yapı Güçlü sermaye yapısı ile kârlı, sağlıklı ve sürdürülebilir büyümeye odaklanması İş Bankası nın faaliyetlerini destekleyen en önemli unsurdur. İş Bankası nın 43,1 milyar TL ye ulaşan özkaynak büyüklüğü sağlıklı ve kârlı büyüme için gerekli olan kaldıracı ve gücü sağlamaktadır. İş Bankası nın sermaye yeterlilik oranı, 2017 yıl sonu itibarıyla yasal sınırın çok üzerinde %16,7 olarak gerçekleşmiştir. Türk insanının güven duygusu ile özdeşleşen İş Bankası geniş şube ağının yanı sıra günden güne yaygınlaşan dijital hizmet kanalları yoluyla müşterilerine en yakın banka olma temeline dayalı çalışmalarını istikrarla sürdürmektedir.

5 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 3 Güven, İtibar ve Saygınlık ile Özdeş Marka İş Bankası nı kuruluşundan bu yana farklılaştıran temel unsurlardan biri, güven, itibar ve saygınlıkla özdeşleşmiş markasıdır. Halkın gözünde güven, itibar ve saygınlığı temsil eden İş Bankası, çalışanıyla yaklaşık 15 milyon müşteriye hizmet vermektedir. İş Bankası 2017 yılında da The Banker dergisinin Dünyanın En Büyük Bankası listesinde en üst sırada yer alan Türk Bankası olmuştur. Yaygın Hissedar Tabanı Yaygın sermayedar yapısı İş Bankası nın en önemli varlıklarından biridir. İş Bankası, 160 bini aşkın hissedarı ve kurumsal yatırımcı niteliğindeki ortaklarıyla, geniş bir sermayedar tabanına sahiptir. Banka sermayesinin %39,95 lik bölümü, yaklaşık 45 bin çalışan ve emeklinin üye olduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı na aittir. Toplumsal Gelişime Katkı İş Bankası için kurumsal sosyal sorumluluk, ekonomik misyonunun vazgeçilmez bir tamamlayıcısı, bugünün olduğu kadar gelecek nesillerin de hayatına katkıda bulunmayı sağlayan değerli bir araçtır. İş Bankası nın yürüttüğü kapsamlı ve uzun soluklu sosyal sorumluluk projeleri toplumsal gelişimi çok yönlü olarak desteklemektedir. Ürettiği katma değeri, toplumda mümkün olan en geniş kitlelere ulaştırmayı hedefleyen İş Bankası, eğitim, çevre, kültür ve sanat alanlarında çalışmalar gerçekleştirmektedir. 362,4 milyar TL Aktif büyüklüğü ile Türkiye nin en büyük özel bankası 160 bin 160 bini aşkın hissedar ve kurumsal yatırımcı

6 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 4 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Rakamlarla İş Bankası Ortaklık Yapısı (*) %39,95 Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı %31,96 Halka Açık Bölüm %28,09 Atatürk Hisseleri (Cumhuriyet Halk Partisi) (*) Ortaklık yapısına itibarıyla yer verilmiştir. ( : Vakıf %40,15, Atatürk Hisseleri %28,09, Halka Açık %31,76). İş Bankası, Türkiye nin kalkınma ve inşasına katkı olarak tanımlanan asli misyonuna her zaman sıkıca bağlı kalarak, 2017 yılında 93. yaşına ulaşmıştır. Banka, 2017 yıl sonu itibarıyla ulaştığı aktif büyüklüğü ile Türkiye nin en büyük özel bankası kimliğini korumuş; kredi hacmi, mevduat tabanı ve özkaynak büyüklüğü bakımından da Türkiye nin lider özel bankası konumunu sürdürmüştür.

7 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 5 Başlıca Finansal Büyüklükler (Milyon TL) Değişim (%) Aktif Toplamı ,3 Krediler ,9 Mevduat ,9 Özkaynaklar ,8 43,1 milyar TL Özkaynak büyüklüğü ile özel bankalar arasında lider Başlıca Finansal Rasyolar (%) Faiz Getirili Aktifler (*) / Aktif Toplamı 91,5 91,5 Krediler / Aktif Toplamı 66,1 65,2 239,4 milyar TL 2017 yılında İş Bankası nın kredileri 239,4 milyar TL olmuştur. Kredi / Mevduat 117,5 114,5 Takipteki Krediler / Toplam Krediler 2,2 2,4 Özel Karşılık Oranı 86,0 77,5 Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat 26,3 24,6 Özkaynaklar / Pasif Toplamı 11,9 11,5 Sermaye Yeterlilik Rasyosu 16,7 15,2 Ortalama Özkaynak Kârlılığı 13,4 13,7 203,8 milyar TL 2017 yılında İş Bankası nın toplam mevduatı 203,8 milyar TL olmuştur. (*) Faiz getirili aktifler TP ve YP zorunlu karşılıkları da içermektedir.

8 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 6 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu İş Bankası nın Vizyonu, Amaçları, Değerleri ve Stratejisi Vizyonumuz Lider, öncü ve güvenilir banka konumunu bölgesel finansal güç olarak sürdürerek, müşterilerin, hissedarların ve çalışanların en çok tercih ettikleri banka olmak. Amaçlarımız Müşterilerimiz açısından; Hizmet sunumunda, hedefimizi oluşturan tüm sektör ve müşteri gruplarında en çok tercih edilen banka olmak Müşterilerimize, nitelikli çalışanlarımız, yaygın şube ağımız ve şube dışı hizmet kanallarımız ile eksiksiz, güvenilir ve kaliteli hizmet sunmak Yüksek iş ahlakı prensiplerimize taviz vermeksizin uymak Hissedarlarımız açısından; Hisse değerimizi istikrarlı bir biçimde artırmak Etkin bir risk yönetimi anlayışı ile hareket etmek Çalışanlarımız açısından; Tercih edilen işveren olmak ve çalışanlarımıza kişisel ve mesleki gelişimlerini teşvik edici programlar ve eğitim imkânları sunmak Müşteri odaklı yaklaşımımızı tüm çalışanlarımıza yaymak Sadakati, sorumluluk almayı ve yaratıcı olmayı desteklemek ve teşvik etmek Yetkinlik ve performansa dayalı, adil ve güvenilir bir işe alma, değerlendirme, atama ve yükselme sistemi uygulamak

9 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 7 Özetle, Müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin, kaliteli çözümlerle karşılayan ve çalışanlarını işlerinde en yüksek performansı gösterebilmeleri için teşvik eden bir banka olarak, hissedarlarımıza yarattığımız değeri istikrarlı bir biçimde artırmak. Stratejimiz Vizyon ve amaçlarımıza ulaşmak üzere müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sorunsuz sürdürülebilir kârlı büyüme dir. Değerlerimiz Bankamızın kurumsal kimliğini temsil eden, vizyon ve amaçlarımıza ulaşmamızda yol gösteren ve çalışanlarımızın iş ve yaşam biçimi haline getirdikleri değerlerimiz; Dayanışma içinde çalışarak ürettiği Ortak akıldan güç alan, Hizmet anlayışıyla her koşulda Güven duyulan Liderliktir.

10 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 8 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 1924 ten Bugüne İş Bankası Türkiye nin En İyi Dijital Bankası Olma vizyonuyla, müşteriyi merkeze alan Dijital Dönüşüm Programı nı uygulayan İş Bankası, 2017 yılında müşteriye sunduğu değer önerisini pekiştiren yenilikçi atılımlarına devam etmiştir. İş Bankası, kuruluş misyonu gereği en küçük tasarrufu kalkınmaya aktarmayı hedeflemiş, Türk toplumunda tasarruf bilincinin gelişmesi ve yerleşmesinde büyük rol oynamıştır. Kuruluşunun hemen ardından Türkiye çapında şubeleşmeye başlayan İş Bankası, 1932 yılında Almanya nın Hamburg ve Mısır ın İskenderiye şehirlerinde ilk uluslararası şubelerini açmış ve yurt dışında şube açan ilk Türk bankası olmuştur li yıllarda Banka, iştirak portföyünü geliştirmiştir. Banka nın iştirakleri ülke sanayisinin itici gücü olurken, başta imalat sektörleri olmak üzere birçok iş koluna yatırım yapılmış ve finansman sağlanmıştır. İş Bankası, 1960 lı ve 1970 li yıllarda şubeleşmeye ağırlık vermiş, 1980 li yıllarda yurt dışındaki şube sayısını artırmıştır li yıllar İş Bankası için çok kanallı bankacılığın önem kazandığı yıllar olmuş; Banka, müşterilerine daha geniş bir yelpazede ürün sunmaya başlamıştır yılında ilk ATM leri Türkiye ile tanıştıran İş Bankası, Bankamatik ismini bir marka haline getirmiştir yılında Mavi Hat ın ve 1997 yılında ilk İnternet Şubesinin kullanıma açılmasıyla, İş Bankası alternatif dağıtım kanallarında da sektöre yön veren öncü banka kimliğini pekiştirmiştir. Takip eden yıllarda İş Bankası, sunduğu hizmetlerin kalitesini artırarak ve müşteri beklentilerine göre ürün geliştirerek ilerlemesini sürdürmüştür. Bu gelişmelerin bir gereği olarak Banka, Ar-Ge faaliyetlerine ağırlık vermiş ve teknolojiden azami oranda yararlanmıştır. Güçlü ve istikrarlı büyümesini sürdüren Banka, 2000 yılında Genel Merkezini Ankara dan İstanbul a taşımıştır yılında başlattığı MOD projesi ile İş Bankası, stratejik hedefleri doğrultusunda müşteri odaklı yeni bir yapılanmaya yönelmiş ve yapısal bir devrim niteliğindeki çok sayıdaki projeyi başarıyla tamamlamıştır. Teknolojideki hızlı gelişmeler ışığında İş Bankası, müşterilerinin tüm işlemlerini kolay, hızlı ve güvenilir bir şekilde en uygun kanaldan 7 gün 24 saat gerçekleştirmelerine imkân tanıyacak yenilikçi ve çok kanallı bankacılık ağını geliştirmeye devam etmiştir. Türkiye nin En İyi Dijital Bankası Olma vizyonuyla, müşteriyi merkeze alan Dijital Dönüşüm Programı nı başlatan İş Bankası, 2016 yılında, ABD deki Silikon Vadisi nde dijital dönüşüme destek sağlayacak iştirak şirketi MaxiTech i hayata geçirmiştir. Potansiyeli yüksek, teknoloji odaklı girişimlere (Startup) destek olmak amacı ile Kolektif House bünyesinde Workup by Türkiye İş Bankası girişimcilik programı başlatılmıştır. Ayrıca İş Bankası nda yenilikçilik kültürünün yaygınlaştırılması ve inovasyon süreçlerinin kesintisiz devam etmesini sağlamak amacıyla, İnovasyon Komitesi kurulmuştur.

11 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 9 İlkler ve Öncülükler İş Bankası; Tasarruf alışkanlığını yaratmak ve yaygınlaştırmak amacıyla Türk toplumuna kumbarayı sunmuştur. Günlük harcamalarda çek uygulamasını başlatmıştır. Bankamatik ile Türkiye de elektronik bankacılığın temellerini atmıştır. Avrupa ve K.K.T.C. de şube açan ilk Türk bankası olmuştur. Finans sektöründe ilk yatırım hesabı hizmetini sunmuştur. İlk yatırım fonunu kurmuştur. Türkiye de bir banka bünyesinde ilk menkul kıymet alım satımını başlatmıştır. İlk interaktif telefon bankacılığı hizmetini başlatmıştır. İlk internet şubesini müşteri kullanımına açmıştır. İlk uygulama tabanlı (native) mobil bankacılık hizmetini (İşCep) müşterilerinin kullanımına açmıştır. Türkiye de TRLIBOR piyasasına endeksli getiri sağlayan ilk vadeli mevduat ürünü olan Değişken Hesabı müşterilerinin kullanımına sunmuştur. Türkiye nin ilk sosyal sorumluluk odaklı yatırım fonu olan TEMA Çevre Değişken Fonu nu kurmuştur. Konut sektöründe çevre dostu teknolojilerin gelişmesine ve yayılmasına yardımcı olunması amacıyla Çevre Dostu Konut Kredisi ürününü müşterilerinin kullanımına sunmuştur. Mobil imza ile şubeye gitmeden kredi kullanma ve kartsız para çekme işlemlerini başlatmıştır. Mobil Borsa ile müşterilerin İşCep dışında başka bir uygulamaya ihtiyaç duymadan anlık Borsa verilerini izleyerek hisse senedi işlemlerini kolay ve hızlıca yapabilmelerini sağlamıştır. İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık kanallarında işlem güvenliğini pekiştiren, aynı zamanda Bankamatiklerden kartsız para çekme imkânı sağlayan Cep Anahtar uygulamasını müşterilerin kullanımına sunmuştur. Hesap özeti borcunun, bir üst limite yuvarlanarak aradaki farkın yatırım fonunda değerlendirilmesini sağlayan Üstü Kalsın uygulamasını hizmete sunmuştur. Kurlardaki aşırı yükselişlerden koruyan Kur Korumalı (Opsiyonlu) Döviz Kredisi, faiz oranlarındaki değişimlerden etkilenmek istemeyenler için Sabit Faizli Rotatif (BCH) Kredi ve Çin ile ticari ilişkisi olanlar için Çin Yuanı cinsi döviz kredisini müşterilerine sunmuştur. Tek tuşla para çekme olanağı tanıyan Temassız Kartla Para Çekme uygulamasını başlatmıştır. Tümüyle farklı ve özel bir yapı ile sadece yabancı sermayeli şirketlere hizmet vermek üzere tasarlanmış ihtisas şubesini açmıştır. 2B Kredisi ni özel bankalar arasında ilk defa uygulamaya koymuştur. Karekod teknolojisine ilave olarak Şipşak adlı yeni ürünü ile gazete, dergi, afiş ve katalog gibi basılı mecralardan da Karekod okutularak anında alışveriş yapılabilmesini sağlamıştır. API (Application Programming Interface - Uygulama Programlama Arayüzü) teknolojisi ile, müşterilerin alışveriş yaptıkları internet sitesinden ayrılmadan ödeme anında ihtiyaç kredisi kullanmasına imkân sağlayan Anında Alışveriş Kredisi hizmeti hayata geçirilmiştir. Kredi kartlarına Müzekart özelliğini ekleyerek, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı tüm müze ve ören yerlerini 1 ay boyunca ücretsiz ziyaret etme imkânı sunmuştur. Müşterilerin kart taşımadan veya kart şifresi tuşlamadan Bluetooth ya da Karekod teknolojisi ile para çekmesine olanak sağlayan İşCepMatik adlı yeni nesil Bankamatik cihazını müşterilerle buluşturmuştur. Fatura bedellerini iskonto ederek vadesinden önce müşterinin kullanımına sunan Tedarikçi Finansmanı uygulaması ile aynı zamanda fatura kayıt merkezi ile entegre olup online çalışan Türkiye deki ilk banka olmuştur. Banka aracılığıyla mal ihracatı gerçekleştiren ve KOBİ lere özel olarak geliştirilen İhracatçı Kart ı, müşterilerine sunmuştur. İşCep kullanıcılarının ailelerinden veya arkadaşlarından yemek, hediye, eğlence, okul ücreti ve benzeri amaçlar için belirledikleri hesaba para aktarım talebinde bulunabileceği veya benzer sebepler ile kendilerine gelen talepleri hızlıca yanıtlayabileceği Sosyal Hesap hizmetini devreye almıştır. Yurt içinde TL cinsinden sermaye benzeri tahvil ihracı gerçekleştirerek Türkiye sermaye piyasalarında bir ilke imza atmıştır. İşCep Yurt Dışı Piyasalar hizmeti ile NASDAQ, NYSE, XETRA, LSE, ICE, SEHK gibi Avrupa, Amerika ve Asya nın önde gelen 26 borsasında hisse senedi ve vadeli işlem sözleşmesi (futures) işlemleri yapılabilme imkânı sağlamıştır. Nesnelerin interneti (IoT) ile bir FinTech çalışmasının banka ürününe dönüştürülmesi açısından Türkiye de bir ilk olan Dijital Kumbara ürününü müşterilerinin hizmetine sunmuştur.

12 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 10 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı Dünyanın belli başlı merkez bankalarının genişleyici para politikalarını normalleştirme adımları 2017 de belirginlik kazanmıştır.

13 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 11 Türkiye ekonomisi, baz etkisinin yanı sıra Kredi Garanti Fonu (KGF) uygulaması başta olmak üzere ekonomik faaliyeti desteklemeyi hedefleyen teşviklerin katkısıyla 2017 yılında güçlü bir büyüme performansı kaydetmiştir. Değerli paydaşlarımız, Dünyanın farklı bölgelerinde gelişen risklere rağmen, 2017 yılında büyüme küresel ölçekte güçlenmiştir yılında dünyanın farklı noktalarında gözlenen jeopolitik riskler kısa süreli de olsa küresel ekonomik gündemi meşgul etmiştir. Dünya ekonomisi ABD Başkanı Trump ın izleyeceği politikalara ilişkin belirsizliklerle yıla başlamış ancak, son yılların tersine, öngörülerin üzerine çıkan bir küresel büyüme performansına tanıklık edilmiştir. Yatırım harcamaları ile sanayi üretimindeki artış kadar reel kesim ile tüketici güvenindeki iyileşme de küresel ölçekte performansı iyileştiren faktörler arasında yer almıştır. Euro Bölgesi yıl boyunca çok sayıda gelişmeye tanıklık etmiştir. Bölgenin önde gelen ülkelerinde seçimler yapılırken, Katalonya bölgesindeki bağımsızlık referandumu ve İngiltere ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki Brexit müzakereleri ana konular arasında yerini almıştır. Bu hareketli siyasi gündeme karşın Euro Bölgesi nde ekonomik faaliyet artmış, 2008 küresel krizinden bu yana en güçlü performans sergilenmiştir. Dünyanın belli başlı merkez bankalarının genişleyici para politikalarını normalleştirme adımları 2017 de belirginlik kazanmıştır. ABD ekonomisindeki iyileşmeye paralel, ABD Merkez Bankası (Fed) yıl içinde üç kez faiz artırımına giderken, 4,5 trilyon ABD dolarlık bir büyüklüğe ulaşan bilançosunu küçültmeye başlamıştır de para politikalarına ilişkin atılan adımların küresel ekonomi üzerindeki etkisi sınırlı kalmıştır. Diğer taraftan, artan küresel risk iştahı gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının hız kazanmasını sağlamıştır. Küresel ekonomideki toparlanmanın, önümüzdeki dönemde de, gelişmekte olan ekonomiler öncülüğünde süreceği öngörülmektedir. Türkiye ekonomisi güçlü bir büyüme performansı kaydetmiştir. Türkiye ekonomisi, baz etkisinin yanı sıra Kredi Garanti Fonu (KGF) uygulaması başta olmak üzere ekonomik faaliyeti desteklemeyi hedefleyen teşviklerin katkısıyla 2017 yılında güçlü bir büyüme performansı kaydetmiştir. Ekonomiye yönelik artan kamu desteği paralelinde bütçe açığı genişlerken, bütçe açığının mili gelire oranı sağlanan güçlü ekonomik büyümenin katkısıyla düşük seviyesini korumuştur. Ekonominin istikrarlı bir büyüme seyrine kavuşmasının ardından söz konusu tedbirlerin geri alınması ve orta-uzun vadede mali disiplinin korunması sürdürülebilir gelişme açısından önem arz edecektir yılında gelişmiş ülkelerin büyük bölümünde para politikalarında normalleşme adımlarının devam edeceği, faiz oranlarındaki yükselişin kademeli olacağı düşünülmektedir. Bu durumun, yatırımcıların gelişmekte olan ülkelere yönelik ilgisinin devamına yol açacağı beklenmektedir. Dış finansman ihtiyacı yüksek bir ülke olan Türkiye nin finansmana erişimi açısından bu beklenti olumlu olarak değerlendirilmektedir.

14 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 12 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Bankacılık sektörü sağlıklı büyümesini sürdürmektedir. Sağlıklı mali yapısını koruyan sektörümüzün toplam aktifleri 2017 yıl sonu verilerine göre %19,2 oranında büyümüştür. KGF desteğiyle kredi arz ve talebinde gözlenen artış sektörün en önemli itici gücü olmuştur. Bankacılık sektörünün sermaye yeterlilik oranı 2017 yıl sonu itibarıyla %16,9 seviyesinde gerçekleşmiş, net kârı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %30,5 oranında artmıştır. 93. yılında İş Bankası, örnek ve öncü bir kurum olarak geleceğe odaklıdır yılında 93. kuruluş yıl dönümünü kutlamanın gururunu yaşayan İş Bankası, Türkiye nin Bankası söyleminde ifade bulan misyonunu, ülke ekonomisi ve hissedarları başta olmak üzere tüm paydaşları için kalıcı değer üretme vizyonu doğrultusunda kararlılıkla sürdürmektedir. İş Bankası, sahip olduğu tüm maddi ve manevi kaynaklarını, insanımız ve Türkiye için kullanmaktadır. Stratejisi, fiziki ve dijital hizmet ağı, teknolojik altyapısı ve insan kaynağı ile geleceğe hazır olan İş Bankası, her sektörden işletme ve şirketin yanında yer almakta, milyonlarca bireyin yaşam döngüsüne katma değeri yüksek ürün ve hizmetleri ile katkı sağlamaktadır. İş Bankası nın kolektif sermayedar yapısı da en temel güç odaklarımızdan biridir. Aralarında 45 bin çalışan ve emeklimizi temsil eden büyük ortağımızın da yer aldığı 160 bini aşkın hissedarımız ve kurumsal yatırımcı niteliğindeki ortaklarımız bizi Türk sermaye piyasalarında özellikli bir yerde konumlandırmaktadır. Yaygın sermaye yapımız ve paylaşılan sorumluluk bilinci, ilerleme adına ihtiyaç duyduğumuz enerjiyi fazlasıyla sağlamaktadır. Cumhuriyet in kuruluşundan gelen misyonla topluma çok yönlü katkıda bulunuyoruz. Toplumsal hayatı desteklemeye yönelik faaliyetlerimizi eğitim, kültür, sanat ve çevre alanlarındaki sosyal sorumluluk projelerimizle sürdürüyor, bu sayede ekonomik döngüde ürettiğimiz değeri ülkemiz insanı ile de paylaşıyoruz. Uzun soluklu ve yaygın bir bakış açısıyla tasarladığımız sosyal sorumluluk projelerimizde önceliği gelecek nesillere, yani çocuklarımıza veriyoruz. Bu alandaki çalışmalarımızın en yaygın ve somut örneği olan, 10 yıldır sürdürmekte olduğumuz Karneni Göster, Kitabını Al Kampanyası kapsamında bugüne kadar 12 milyon kitabı ilköğretim öğrencilerine ulaştırdık. Kampanyamız Türkiye sınırlarını aşmış olup, K.K.T.C. nin yanı sıra Irak, İngiltere, Kosova, Almanya, Rusya ve Gürcistan daki teşkilatımızı da kapsayacak şekilde genişlemiştir. İş Bankası, sahip olduğu maddi ve manevi tüm kaynaklarını, insanımız ve Türkiye için kullanmaktadır.

15 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu yıl 2017 yılında 93. kuruluş yıl dönümümüzü gururla kutladık. 12 milyon 10 yılda 12 milyon kitabı ilköğretim öğrencilerine ulaştırdık yılı içinde açtığımız satranç sınıfı ile bugüne kadar devlet okullarında açtığımız satranç sınıfı sayısı 20 bini aştı. Ayrıca, iştirakimiz Kültür Yayınları tarafından yayımlanan kitapların Türkiye nin dört bir yanındaki okullara ve halk kütüphanelerine gönderilmesine de devam ettik; 2017 yılında okul ve kütüphaneye 41 binin üzerinde kitap gönderdik. İş Bankası, aydınlık ve gelişmiş Türkiye nin çocukların eseri olacağına olan inancıyla desteğini çok yönlü olarak sürdürecektir. Yarınların, bugünden daha iyi olacağına güçlü inancımızla Yenilikçi ve öncü olmayı tarihi boyunca bir misyon olarak kabul etmiş, Türkiye yi ve bankacılık sektörünü sayısız ilk lerle tanıştırmış bir banka olarak ürün ve hizmetlerimizi dijital hizmet kanalları üzerinden daha yaygın kitlelere ulaştırma yönündeki gayretlerimize 2018 de de devam edeceğiz. Türkiye nin en büyük özel sektör bankası ve küresel ligin saygın bir katılımcısı olarak, geride kalan 93 yılda olduğu gibi müşterilerimizin yanı sıra diğer paydaşlarımızın yanında olmayı ve Türkiye ekonomisine hizmet etmeyi, kaynaklarımızı Türkiye nin sürdürülebilir kalkınması için kullanarak değer üretmeyi sürdüreceğiz. Bu vesileyle, Bankamızın bugünlere gelmesine katkı sağlayan başta İş Bankalılar olmak üzere tüm paydaşlarımıza şahsım ve Yönetim Kurulumuz adına teşekkürlerimi sunarım. Saygılarımla, H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı

16 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 14 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Genel Müdür ün Mesajı 320,8 milyar TL İş Bankası nın nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla reel kesime aktardığı toplam kaynak 320,8 milyar TL ye ulaşmıştır. %17,9 Toplam nakdi kredilerdeki artış oranı Adnan Bali Genel Müdür Türkiye ekonomisinin güçlü bir büyüme performansına imza attığı 2017 yılı, İş Bankası için de sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme stratejisinin başarıyla uygulandığı bir yıl olmuştur.

17 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 15 İş Bankası, 2017 yıl sonu itibarıyla ulaştığı aktif büyüklüğü ile Türkiye nin en büyük özel bankası kimliğini korumaktadır. İş Bankası nın değerli hissedarları, müşterileri, çalışanları ve iş ortakları, 2017 yılında gelişmiş ekonomiler küresel ekonomik faaliyetin itici gücünü oluşturmuştur. ABD ve Euro Bölgesi ekonomilerinde büyüme ivme kazanırken; ABD de yeni yönetimin uygulamaya koyduğu politikalar ve takiben yaşanan siyasi gelişmeler ile Avrupa nın yoğun seçim gündemi 2017 yılının öne çıkan gelişmeleri arasında yer almıştır. Ekonomiyi canlandırmak ve güçlü bir büyüme performansına ulaşmak amacıyla kamu tarafından alınan tedbirlerin, gerek ekonomik faaliyet gerekse istihdam piyasası açısından, olumlu sonuçlar ortaya koyduğu gözlenmiştir. Bu süreçte, bankacılık sektörü üzerine düşeni layıkıyla ve kararlılıkla yerine getirmiş, reel sektörü ve hane halkını en güçlü biçimde desteklemeyi ve kaynak ihtiyacını karşılamayı sürdürmüştür. Sağlıklı büyümemizi sürdürüyor, Türkiye ekonomisi ve tüm paydaşlarımız için kalıcı bir değer üretiyoruz. Türkiye ekonomisinin güçlü bir büyüme performansına imza attığı 2017 yılı, İş Bankası için de sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme stratejisinin başarıyla uygulandığı bir yıl olmuştur. İş Bankası, 2017 yılında faaliyetlerini kuruluş misyonu doğrultusunda kararlılıkla sürdürürken, ekonomiye olan güçlü katkısını da artırmıştır. Bankamız kalkınmaya, istihdama, üretime ve ihracata desteğini pekiştirmiştir yılı belirlediğimiz hedeflere büyük oranda ulaştığımız bir yıl olmuştur. İş Bankası, 2017 yıl sonu itibarıyla ulaştığı aktif büyüklüğü ile Türkiye nin en büyük özel bankası kimliğini korumaktadır. Bankamız aynı zamanda, kredi hacmi, mevduat tabanı ve özkaynak büyüklüğü bakımından da Türkiye nin lider özel bankasıdır. İş Bankası nın 2017 yıl sonu itibarıyla 362,4 milyar TL ye ulaşan aktif büyüklüğündeki gelişmeye en önemli katkıyı %17,9 oranında artan ve 239,4 milyar TL ye ulaşan krediler yapmıştır. Bu kapsamda, bir taraftan yatırım ve proje finansmanı gibi kurumsal nitelikli kredilerimizi sağlıklı bir şekilde geliştirirken, diğer taraftan ülkemizin dört bir yanında yüz binlerce KOBİ ve girişimcinin hizmetine sunduğumuz yaygın nitelikli kredileri büyütmeye devam ettik. Burada vurgulamak istediğimiz ve önemine inandığımız bir konu, İş Bankası nın KOBİ leri ve girişimcileri çok yönlü desteklemesi ve değer önerisi yüksek danışmanlık yaklaşımı ile işletmelerin geleceklerini inşa süreçlerinde her yönüyle yer almasıdır yıl sonu itibarıyla İş Bankası nın KOBİ lere sağladığı kredilerin toplamı %24,3 büyüme ile 55,1 milyar TL ye ulaşmıştır. Bu çerçevede 2017 yılında, İş Bankası nın nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla reel kesime aktardığı toplam kaynak %20,3 büyüyerek, 320,8 milyar TL ye ulaşmıştır.

18 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 16 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Genel Müdür ün Mesajı 2017 yılında hane halkına sunduğumuz finansal ürün ve hizmetler de çeşitlenmiş, hizmet sunum yetkinliklerimiz ve kanallarımız özellikle teknolojik yenilikler doğrultusunda büyük gelişme kaydetmiş, iş hacmimiz sağlıklı bir şekilde büyümüştür. İş Bankası nın müşterilerine kullandırdığı bireysel krediler, 2017 yılında bir önceki yıl sonuna göre %12,6 oranında artarak 56,9 milyar TL ye yükselmiştir. Hassasiyetle uyguladığımız kredilendirme prensiplerimiz ve güçlü tahsilat performansının desteğiyle İş Bankası nın takipteki kredilerinin oranı 2017 yılında da sektör ortalamasının altında kalarak %2,2 olmuştur. Kamuoyu nezdindeki güçlü, güvenilir ve saygın marka algısı ile İş Bankası, hane halkının birikimlerini değerlendirmek adına öncelikli olarak tercih ettiği adres olmaya devam etmektedir. Bunun sonucu olarak toplam mevduatımız %14,9 oranında artarak, 2017 yıl sonu itibarıyla 203,8 milyar TL olmuştur. Özkaynaklarımız 43,1 milyar TL ye ulaşırken, sermaye yeterlilik rasyomuz orta ve uzun vadede öngörülen büyüme oranlarını destekleyebilecek bir seviye olan %16,7 mertebesinde gerçekleşmiştir. Bu sonuçlar ile 2017 yılı mali bünyemizi daha da güçlendirdiğimiz bir yıl olmuştur. Her şey ülkemize ve müşterilerimize değer yaratmak için. İş Bankası faaliyet döngüsü kapsamındaki tüm çalışmalarını bütüncül bir bakış açısıyla ele almakta, iş modellerini, müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sürdürülebilir, kârlı büyüme stratejisi kapsamında kurgulamaktadır. Sağlıklı ve istikrarlı büyüme hedefimize uygun olarak; verimlilikte iyileşme sağlıyor, bu çalışmalarımızın kârlılığımıza olan yansımasını memnuniyetle gözlemliyoruz. Katma değeri yüksek ürün ve hizmetler geliştiriyor, müşteri deneyimini sürekli iyileştirmek adına sektörde ilklere imza atıyor, örnek teşkil eden uygulamaları hayata geçiriyoruz. Bankacılık sektöründe en yoğun rekabetin yaşandığı dijital bankacılık alanında da öncü olma hedefiyle çalışan Bankamız, dijital hizmet kanalları ve teknolojiyle şekillendirilmiş yenilikçi ürünler ile fark yaratmayı sürdürmektedir. Gelecek dijitalde İş Bankası nın dijital bankacılık alanındaki stratejisi, müşterilerinin hayatlarının her evresinde en çok tercih ettikleri finansal çözüm ortağı olmayı öngörmekte ve müşterilerin yol arkadaşı ifadesinde özetlenmektedir. Bankamız, 2017 yılında müşteri beklentilerini odak noktasına alarak kişisel talepleri karşılamayı, müşteri deneyimini yeni ufuklara taşımayı ve fark yaratmayı hedefleyen dijital dönüşüm çalışmalarına yoğun olarak devam etmiştir. Bankacılık sektöründe en yoğun rekabetin yaşandığı dijital bankacılık alanında da öncü olma hedefiyle çalışan Bankamız, dijital hizmet kanalları ve teknolojiyle şekillendirilmiş yenilikçi ürünler ile fark yaratmayı sürdürmektedir.

19 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 17 %86 Dijital hizmet kanallarından yapılan işlemlerin oranı 5,2 milyon İşCep kullanıcı sayısı 2017 de, var olan ürünlerimizin dijital hizmet kanallarında sunulmasına ve tamamen dijital servisler tasarlanmasına devam edilmiştir. Geleceğimiz olan çocuklarımız için tasarladığımız Dijital Kumbara ve İşCep Mobil Borsa 2017 yılında müşterilerimize sunduğumuz çok sayıdaki yenilikçi ürünümüzden ilk akla gelenlerdir. Bu çalışmaların sonucunda dijital hizmet kanallarımızdan yapılan işlemlerin oranı %86 yı aşmış ve işlem çeşitliliğinde sektör lideri olan İşCep in kullanıcı sayısı 2017 yıl sonu itibarıyla 5,2 milyona ulaşmıştır. Dijital platformlardaki yeniliklerimiz müşterilerimizce beğeni ve takdirle karşılanırken, bağımsız değerlendirmelerde çok sayıda ödülle taçlanmaktadır. Diğer taraftan finansal hizmetlerde teknolojik inovasyon olarak adlandırılabilecek olan FinTech kavramına verdiğimiz önem ile büyüme ve gelişme potansiyeli taşıyan Startup larla sürdürdüğümüz iş birlikleri, dijital bankacılık alanında ulaşmak istediğimiz ufku işaret eder niteliktedir yılında ABD, Silikon Vadisi nde kurduğumuz MaxiTech, gelecek vadeden FinTech girişimlerinin erken aşamalarında tespit edilmesine ve Bankamızın dijital bankacılık alanında da sektöre yön vermesine katkı sağlayacaktır. MaxiTech aracılığıyla dünyanın en önemli girişimcilik ekosistemindeki yeni oluşum ve teknolojilerle ilgili gelişmeleri takip ederek iş birliği fırsatlarını değerlendirme sürecindeyiz. Gelişmelere paralel olarak ve proaktif bir yaklaşımla dijital bankacılık hizmetlerimiz arasındaki entegrasyonu sağlamaya, teknolojinin kalbinde yaşanan gelişmeleri süreçlerimizde en uygun şekilde içselleştirmeye odaklıyız. Geleceğe dünden hazırız. İş Bankası olarak biz sabırlı, kararlı ve disiplinli çalışmaya adanmış 93 yıllık deneyim ve bilgi birikiminin temsilcisiyiz. Sektörümüzün en prestijli küresel yayınlarından biri olarak kabul gören The Banker ın, Dünyanın En Büyük Bankası listesinde, en üst sırada yer alan Türk Bankası olma başarısını göstermiş bulunuyoruz. Gurur duyduğumuz ve bizleri ekip olarak motive eden başarı tablomuzu sürdürme azmindeyiz ve gerekli kaynaklara fazlasıyla sahip olduğumuza inanıyoruz. Sektördeki öncü ve lider vasfımız da bizi daha fazla çalışmak ve değer üretmek adına cesaretlendirmektedir yılında da koşullar ne olursa olsun İş Bankası, Türkiye ile var olmaya ve sağladığı her türlü kaynağı istihdam ve katma değer yaratan sektörlere tahsis ederek gelişmeye ve büyümeye devam edecektir yılının Türkiye ekonomisi ve paydaşlarımız için başarılarla dolu bir yıl olmasını diliyor, 2017 yılı performansımıza katkısı bulunan tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi sunuyorum. Saygılarımla, Adnan Bali Genel Müdür

20 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 18 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Dünya Ekonomisi 2017 yılında küresel ekonomik aktivite ivme kazanmıştır. Gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikaları, ABD deki siyasi gelişmeler, Avrupa ülkelerinin yoğun seçim takvimi ve İngiltere nin Avrupa Birliği nden (AB) ayrılma (Brexit) süreci 2017 yılında küresel ekonominin gündeminde öne çıkmıştır. Bunların yanı sıra Çin ekonomisindeki dengelenme süreci ile petrol fiyatlarının seyri de yakından takip edilen konular arasında yer almıştır. Düşük faiz ortamının sürdüğü bu konjonktürde, küresel ölçekte artan yatırım harcamaları, ticaret hacmi ve sanayi üretimi ile tüketici ve reel sektör güvenindeki iyileşme dünya ekonomisinin toparlanma kaydetmesinde etkili olmuştur yılında gelişmiş ülkelerde ekonomik aktivitedeki ivmelenme dikkat çekerken, gelişmekte olan ülkelerin büyüme performansının da küresel iktisadi faaliyeti desteklediği görülmüştür. Böylece, dünya ekonomisi, uzun bir aranın ardından genele yayılan bir iyileşme yaşamıştır. Fed, 3 kez faiz artırımı gerçekleştirmiştir. ABD Merkez Bankası (Fed), 2016 yıl sonunda öngördüğü üzere, 2017 yılında 3 kez 25 er baz puanlık faiz artırımı gerçekleştirirken, bilanço küçültme sürecine Ekim ayı itibarıyla başlamıştır. Ekonomi politikalarına ilişkin belirsizliklere rağmen, ABD ekonomisinin güçlü performans sergilemeye devam etmesi ve bu paralelde iş gücü piyasasının tam istihdama yakınsaması bu faiz kararlarında etkili olmuştur. Diğer taraftan, enflasyondaki zayıf görünümün sürmesi Fed üyeleri arasında fikir ayrılığına yol açmaktadır. Yılın son faiz artırımını Aralık ayında gerçekleştiren Fed in, 2018 yılında da üç kez faiz artırımı yapmayı planladığı izlenmektedir. ECB normalleşme doğrultusunda ilk adımlarını atmıştır. Diğer gelişmiş ülke merkez bankalarına kıyasla olağanüstü gevşek para politikası uygulamalarına daha geç başlayan Avrupa Merkez Bankası (ECB), Ocak ve Ekim toplantılarında varlık alım programını küçültme kararı alarak 2017 yılı itibarıyla para politikasında normalleşme doğrultusunda ilk adımlarını atmıştır. Yoğun siyasi gündeme rağmen ekonomik aktivitenin istikrarlı bir şekilde toparlanma kaydetmesi ECB nin hareket alanını genişletmiştir daki yavaşlamanın ardından gelişmiş ülke ekonomilerindeki toparlanmayla birlikte küresel ekonomik büyüme hız kazanmış, uzun bir aranın ardından genele yayılan bir iyileşme yaşanmıştır.

21 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 19 Fed Fed, bilanço küçültme sürecine Ekim ayı itibarıyla başladı. 60 Petrol varil fiyatı 2017 yılında 60 ABD dolarını aştı. Avrupa nın en büyük ikinci ekonomisi İngiltere de de Merkez Bankası, enflasyondaki hızlı ivmelenme karşısında 10 yıl aradan sonra ilk kez faiz artırmıştır. Japonya Merkez Bankası ise 2017 yılında ultra gevşek para politikalarında değişiklik yapmayarak ekonomiye destek sağlamayı sürdürmüştür. Enerji fiyatlarındaki yükseliş sürmüştür. Arz fazlasına yönelik endişelerin sürmesine karşılık petrol üreticisi ülkelerin 2016 yıl sonuna doğru aldıkları üretim kesintisi kararının geçerlilik süresini 2017 yılında iki kez uzatması petrol fiyatlarına yukarı yönlü destek sağlamıştır. Ayrıca, küresel iktisadi faaliyetteki olumlu büyüme performansı da 2017 yılında petrol varil fiyatlarının 60 ABD doları seviyelerinin üzerine çıkmasında etkili olmuştur. Diğer emtia fiyatları da 2016 yılında yakaladıkları toparlanma eğilimini aralıklarla da olsa sürdürmüştür. Petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarında gözlenen yükselişler, emtia ihracatçısı ülke ekonomileri ve uzun süreli düşük enflasyon sorunuyla karşı karşıya olan gelişmiş ülkeler için olumlu bir tablo çizmektedir. Geleceğe dair beklentiler 2018 yılında küresel ekonomik aktivitedeki iyileşmenin sürmesi beklenmektedir. Bu süreçte, Fed ve ECB nin para politikasındaki normalleşme adımlarını, iktisadi faaliyet ve küresel likidite üzerinde önemli bir baskı oluşturmaksızın tedrici bir şekilde atacakları tahmin edilmektedir. Japonya da da para politikası yaklaşımında önemli bir değişiklik öngörülmemektedir. Bu çerçevede, 2018 yılında yüksek getiri arayışı içindeki uluslararası yatırımcıların gelişmekte olan ülkelere yönelik ilgisinin süreceği tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, küresel ölçekte korumacı politikaların güçlenme ihtimali ve jeopolitik gerilimlerin büyümesi olasılığı ise göz ardı edilemeyecek risk faktörleri olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarının seyri de 2018 yılında küresel ekonominin performansı açısından önem taşıyacaktır.

22 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 20 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Türkiye Ekonomisi 2017 yılında makroekonomik gelişmeler Türkiye ekonomisi güçlü bir büyüme performansı sergilemiştir. Türkiye ekonomisi 2017 yılının ilk dokuz aylık döneminde yıllık bazda %7,4 oranında güçlü bir büyüme kaydetmiştir. Kredi Garanti Fonu (KGF) kapsamında bankalar aracılığıyla kullandırılan krediler, beyaz eşya ve mobilya gibi sektörlerde yapılan vergi indirimleri, bankacılık sektörüne yönelik makro ihtiyati tedbirlerin gevşetilmesi ve istihdam paketi bu büyüme performansının yakalanmasında etkin rol oynamıştır. Büyümenin kompozisyonuna bakıldığında, bu dönemde özel tüketim harcamalarının hızlı artış kaydederek ekonomik aktivitenin seyrinde belirleyici olduğu görülürken kamunun daha çok yatırım harcamaları kanalıyla ekonomiye destek sağladığı izlenmiştir. Özellikle yılın üçüncü çeyreğinde beklentilerin üzerinde kaydedilen %11,1 lik yıllık büyüme, olumlu baz etkisinin ve iç talepteki güçlenmenin yanı sıra yatırımların artan katkısına da işaret etmiştir yılında büyümeyi sınırlandıran net ihracatın 2017 de büyümeye pozitif katkı yapması da olumlu bir gelişme olmuştur. Dış ticaret açığı 2017 yılında genişleme eğilimine girmiştir. Bu gelişmede özellikle enerji ve altın ticaretine bağlı olarak ithalat hacminde kaydedilen artış etkili olmuştur. İhracat performansı ise bu dönemde başlıca ihraç pazarımız olan Avrupa ekonomilerindeki istikrarlı toparlanmanın da desteğiyle dış ticaret açığındaki genişlemeyi sınırlandırmıştır de ihracat ve ithalat yıllık bazda sırasıyla %10,2 ve %17,7 oranında artmış; dış ticaret açığı da %36,8 ile hızlı yükselerek 76,7 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Söz konusu görünüme bağlı olarak cari açıkta da genişleme gözlenmiştir. Turizm gelirlerinde yaz aylarıyla birlikte belirginleşen iyileşme ise cari açıktaki bozulmayı sınırlandırmıştır yılında cari açık 47,1 milyar ABD doları ile son dört yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır. Bütçe açığında genişleme Genişleyici maliye politikaları çerçevesinde, faiz dışı harcamalardaki artışa karşılık ekonomideki canlanmayla birlikte vergi gelirlerinin de yükseliş kaydetmesi bütçe dengesi üzerindeki riskleri bir miktar dengelemiştir. Türkiye ekonomisi 2017 de de büyüme rotasından ayrılmazken, yılın 3. çeyreğinde beklentilerin üzerinde gerçekleşen %11,1 lik yıllık büyüme, olumlu baz etkisinin ve iç talepteki güçlenmenin yanı sıra yatırımların artan katkısına işaret etmiştir. GSYH deki Sektörel Yıllık Büyüme Oranları (*) (%) ** Tarım Sanayi Hizmetler İnşaat GSYH Tarım Sanayi Hizmetler İnşaat GSYH (*) Zincirlenmiş hacim endeksine göre (**) Ocak-Eylül dönemi itibarıyladır.

23 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 21 %36,8 Dış ticaret açığı %36,8 yükselerek 76,7 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşti yılı bütçe harcamaları bir önceki yıla kıyasla %16 artarken, bütçe gelirlerindeki yükseliş %13,8 olmuştur yılına ilişkin bütçe verileri, güçlü büyüme de dikkate alındığında, yıl sonunda bütçe açığı milli gelir oranının %1,5 civarında gerçekleşebileceği bir tablo sunmaktadır. Enflasyon yüksek düzeylerde seyretmiştir yılında enflasyon olumsuz bir görünüm sergilemiştir. Kasım ayında %12,98 ile Şubat 2004 ten bu yana en yüksek düzeyine çıkan yıllık TÜFE enflasyonu Aralık ayında %11,92 düzeyinde gerçekleşmiştir. Yıl genelinde enerji maliyetlerindeki artış, gıda fiyatlarındaki oynaklık, iç talepteki canlanma ve döviz sepetindeki yükseliş enflasyon görünümündeki bozulmada önemli rol oynamıştır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yakından izlenen çekirdek enflasyon göstergelerindeki bozulma eğilimi de sürmüştür. Çekirdek enflasyon göstergelerindeki istikrarlı yükselişin fiyat artışlarının genele yayıldığına işaret etmesi önümüzdeki döneme dair beklentileri olumsuz etkilemektedir. TCMB, sıkı para politikası izlemiştir. TCMB, döviz kurlarındaki oynaklık nedeniyle 2016 yılının Kasım ayından itibaren yoğunlaştırdığı sıkı para politikası uygulamalarına 2017 yılında devam etmiştir. Enflasyon görünümündeki bozulmaya karşılık TCMB Ocak ayında hem gecelik vadede hem de Geç Likidite Penceresi (GLP) uygulamasında borç verme faiz oranlarını yükseltmiştir. TCMB ayrıca belirsiz bir süre için bir hafta vadeli repo ihalesi açmama kararı almış ve gecelik vadede fonlama miktarını kademeli olarak azaltmıştır. Bu süreçte sistemin fonlama ihtiyacının artan kısmı GLP den sağlanmıştır. Mart ve Nisan aylarında da GLP borç verme faiz oranını artıran TCMB, 22 Kasım dan itibaren likidite gereksinimlerinin tamamen GLP kanalıyla karşılanacağını duyurmuştur. TCMB, 14 Aralık taki yılın son toplantısında da GLP borç verme faiz oranını %12,25 ten %12,75 e çıkarmıştır. Söz konusu para politikası duruşu çerçevesinde, 2016 yılı sonunda %8,31 düzeyinde olan ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti Aralık ayının ikinci yarısı itibarıyla %12,75 e ulaşmıştır. TÜFE ve Döviz Sepeti (*) (Aylar İtibarıyla Yıllık Değişimler,%) 20 Yİ-ÜFE TÜFE Döviz Sepeti (sağ eksen) O-16 Ş-16 M-16 N-16 M-16 H-16 T-16 A-16 E-16 E-16 K-16 A-16 O-17 Ş-17 M-17 N-17 M-17 H-17 T-17 A-17 E-17 E-17 K-17 A-17 (*) Döviz Sepeti (0,5* +0,5*$), TCMB kurlarının aylık ortalamaları kullanılarak hesaplanmıştır.

24 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 22 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Bankacılık Sektörü Hızlı kredi büyümesi Kredi Garanti Fonu (KGF) desteğiyle kredi arz ve talebinde gözlenen artış, Aralık 2017 itibarıyla toplam kredi hacminin TL cinsi krediler öncülüğünde yıllık bazda %20,6 oranında büyümesine imkân tanımıştır. Kredilerdeki güçlü artışla birlikte bankacılık sektörünün toplam aktifleri aynı dönemde 2016 yıl sonuna göre %19,2 oranında büyüyerek (**) milyar TL seviyesine yükselmiştir. Ana fonlama kaynağı mevduat Mevduat, 2017 yılında da bankacılık sektörünün ana fonlama kaynağı olmuştur. Bu dönemde artan jeopolitik endişeler yabancı para mevduata yönelime yol açmıştır. Kurlardaki yüksek seviyenin de etkisiyle toplam mevduat hacmindeki artış, Aralık 2017 itibarıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre %17 düzeyinde gerçekleşmiştir yılında kredi hacmi artışında TL cinsi krediler belirleyici olurken, mevduat hacmi artışında yabancı para mevduatın ön plana çıkması TL kredi/mevduat oranını olumsuz yönde etkilemiştir. Sektörün ilave kaynak ihtiyacı geçmiş senelerde olduğu gibi menkul kıymet ihraçları ve yurt dışından sağlanan krediler ile karşılanmaya devam edilmiştir. Türkiye nin yatırım yapılabilir kredi notunu kaybetmesine rağmen bankacılık sektörü yurt dışından kaynak sağlama konusunda herhangi bir sıkıntıyla karşılaşmamıştır. Sektörün uzun vadeli dış borç çevirme oranı 12 aylık birikimli verilere göre Kasım 2017 itibarıyla %96 düzeyinde gerçekleşmiştir yılında ekonomik aktiviteyi desteklemek amacıyla alınan tedbirlerin olumlu etkisiyle kredi hacminde önemli bir genişleme görülürken, bankacılık sektörünün aktifleri güçlü bir büyüme sergilemiştir Yılında Mevduat ve Krediler (*) (Yıl sonuna Göre Değişim, %) 30 TL Mevduat YP Mevduat Krediler O Ş M N M H T A E E K A (*) Kaynak: BDDK Aylık Bülten Verileri (Katılım Bankaları Hariç) (**) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.

25 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 23 Sektör güçlü görünümünü koruyor yılı sonunda %15,5 (*) olan bankacılık sektörünün sermaye yeterlilik oranı, Ocak ayındaki not indirimine rağmen 2017 yıl sonu itibarıyla %16,9 (*) seviyesinde gerçekleşmiştir yıl sonu itibarıyla sektörün net kârı bir önceki yılın aynı dönemine göre %30,5 oranında artarak 47,5 (*) milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Geleceğe dair beklentiler Potansiyele yakın bir büyüme performansı Türkiye ekonomisinin 2018 yılında olumlu performansını sürdürmesi beklenmektedir. Bununla birlikte, ekonomik büyümenin yüksek baz etkisinin sınırlandırıcı etkisi de hesaba katıldığında 2017 yılına kıyasla bir miktar yavaşlayarak uzun dönemli potansiyel büyüme hızına yakınsayacağı düşünülmektedir. Petrol fiyatlarında gözlenebilecek bir artış eğilimi cari açık üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturabilecekken, turizm gelirlerindeki toparlanmanın sürmesi bu etkiyi sınırlandırabilecektir. Enflasyon tarafında ise TL nin seyrinin, gıda fiyatlarındaki oynaklığın, petrol fiyatlarının ve iç talep koşullarının önemli rol oynamaya devam edeceği öngörülmektedir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın (TCMB) enflasyonun ve enflasyon beklentilerinin seyrine bağlı olarak sıkı para politikası duruşunu koruyacağı düşünülmektedir. TCMB nin gerekli görmesi halinde yeni önlemler almak konusunda kararlılığını sürdüreceği değerlendirilmektedir. Son yıllarda olduğu gibi ilerleyen dönemde de Türk bankacılık sektörü için aktif kalitesini gözeten sürdürülebilir sağlıklı büyüme öncelikli hedef olmaya devam edecektir yılında ekonomik aktiviteyi desteklemek amacıyla alınan tedbirlerin olumlu etkisinin 2018 yılında azalmakla birlikte süreceği anlaşılmaktadır. Bu dönemde ekonomik büyümenin büyük ölçüde yine iç talep kaynaklı olacağı ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri başta olmak üzere ana ihraç pazarlarımızdaki göreli olumlu ekonomik görünümün de ihracat performansımızı desteklemeye devam edeceği tahmin edilmektedir. (*) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.

26 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 24 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası, aktif toplamı ile kredi, mevduat ve özkaynak büyüklükleri açısından özel bankalar arasındaki liderliğini sürdürmüştür. İş Bankası, sürdürülebilir ve sorunsuz büyüme stratejisini 2017 yılında da başarıyla uygulamıştır. Banka nın toplam kredi büyüklüğü bir önceki yıla göre %17,9 artış ile 2017 yıl sonu itibarıyla 239,4 milyar TL ye yükselirken, kredilerin aktif toplamı içerisindeki payı %66,1 seviyesine ulaşmıştır. Takipteki kredilerin toplam kredilere oranı, önceki yıllarda olduğu gibi sektör ortalamasının altında kalmaya devam etmiş ve 2017 yıl sonu itibarıyla %2,2 olarak gerçekleşmiştir. İş Bankası nın aktif toplamı bir önceki yıla göre %16,3 oranında büyüyerek 362,4 milyar TL seviyesine gelmiştir. Banka nın mevduat büyüklüğü önceki yılın sonuna göre %14,9 artış ile 203,8 milyar TL ye ulaşmıştır. Toplam mevduat, Türk parası ve yabancı para mevduat büyüklükleri açısından özel bankalar arasında ilk sırada yer alan İş Bankası, vadesiz mevduat ve Türk parası tasarruf mevduatında da özel bankalar arasında lider konumunu sürdürmüştür. Mevduatın toplam pasif içerisindeki payı 2017 yıl sonu itibarıyla %56,2 seviyesinde gerçekleşirken; Banka, fonlama kaynaklarını çeşitlendirmek ve maliyetlerini kontrol altında tutmak amacıyla mevduat dışı kaynakları da etkin bir şekilde kullanmaya devam etmiştir. Repo işlemleri, alınan krediler, yurt içi ve yurt dışı piyasalarda ihraç edilen menkul kıymetler ve sermaye benzeri kredilerden oluşan mevduat dışı fonlama kaynaklarının toplam pasif içerisindeki payı 2017 yıl sonu itibarıyla %25,5 seviyesindedir. İş Bankası nın özkaynakları 2017 yılında %19,8 oranında büyüyerek 43,1 milyar TL ye yükselmiştir. Banka nın sermaye yeterlilik oranı 2017 yıl sonu itibarıyla, yasal limitin üzerinde, %16,7 seviyesinde gerçekleşmiştir yıl sonu itibarıyla, şube ve Bankamatik ile özel bankalar arasında en geniş dağıtım ağına sahip banka olan İş Bankası, dijital bankacılık alanındaki yenilikçi uygulamalarını da sürdürmüştür. Dijital bankacılık alanında geçmişten bu yana öncü rolünü sürdüren İş Bankası nın işlem çeşitliliği bakımından sektör lideri olan uygulaması İşCep i kullanan müşteri sayısı 2017 yıl sonu itibarıyla 5,2 milyonu aşmıştır. İş Bankası, aktif toplamı ile kredi, mevduat ve özkaynak büyüklükleri açısından özel bankalar arasındaki liderliğini sürdürmüştür. Toplam Aktifler (Milyon TL) Toplam Krediler (Milyon TL) Toplam Mevduat (Milyon TL) %16, %17, %14,9 Artış Artış Artış

27 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 25 43,1 milyar TL İş Bankası 43,1 milyar TL ye ulaşan özkaynaklarıyla özel bankalar arasında liderdir. Aktif Kompozisyonu (%) Nakit Değerler ve Bankalar Menkul Değerler Krediler İştirak ve Bağlı Ortaklıklar Diğer ,4 milyar TL İş Bankası nın toplam varlıkları 2017 yılında %16,3 oranında artışla 362,4 milyar TL ye ulaşmıştır. 66,7 milyar TL İş Bankası nın Türk Lirası tasarruf mevduatı 66,7 milyar TL ye ulaşmıştır. Toplam Pasif Kompozisyonu (%) Mevduat Alınan Krediler ve Para Piyasalarına Borçlar (*) Diğer Yükümlülükler Özkaynaklar Toplam (*) Türk parası ve yabancı para cinsinden borçlanma aracı ihraçları ile sermaye benzeri krediler dâhildir. Sermaye Yeterlilik Oranı (%) Takipteki Krediler Oranı (%) 15,2 16,7 2,4 2,

28 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 26 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri KURUMSAL BANKACILIK İş Bankası kurumsal bankacılık stratejisini, müşterileriyle uzun dönemli iş birlikleri oluşturmak ve var olan ilişkilerini daha da derinleştirmek üzerine yapılandırmıştır. Banka, her türlü konjonktürde reel sektöre olan desteğini kesintisiz bir biçimde sürdürerek, müşterilerinin ulusal ve uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artırılmasına ve büyüme fırsatlarının değerlendirilmesine güçlü bir katkı sağlamaktadır yılında da İş Bankası, kaynaklarını müşterilerinin faaliyetlerine ve ihtiyaçlarına yöneltmeye, müşterileriyle birlikte ülke ekonomisine artı değer yaratmaya devam etmiştir. Kurumsal bankacılık iş kolunda müşteri odaklılık ve en üst düzeyde müşteri memnuniyeti anlayışıyla hizmet sunan İş Bankası, müşteri ve sektörlere özel olarak geliştirdiği işlevsel ürün yelpazesi ve finansman çözümleriyle, müşterilerinin önde gelen tercihi olmayı sürdürmüş; kurumsal bankacılıktaki öncü konumunu pekiştirmiştir. Kurumsal bankacılığa özgü yapılanma ve çözümler İş Bankası kurumsal bankacılık çatısı altında, 4 ü İstanbul da olmak üzere, ileri teknoloji ve uzman kadrolarla donatılmış, toplam 10 adet kurumsal şube ile yine İstanbul da faaliyet gösteren ve sadece yabancı sermayeli şirketlere özel olarak tasarlanmış Yabancı Sermayeli Şirketler Şubesi ile hizmet sunmaktadır. Firmaların tüm ekosistemine dâhil olmak suretiyle, bütünsel hizmet anlayışıyla müşterilerin her alanda yanında olarak uçtan uca iş ilişkileri zincirinde çözüm ortaklığı sağlanması İş Bankası nın kurumsal bankacılık stratejisinin önemli bir parçasıdır. İş Bankası, kurumsal müşterilerin temel çözüm ortağı olarak stratejik ve finansal gereksinimlerini karşılamada ana banka rolünü üstlenmiş, tüm bankacılık işlemlerinde müşteri ihtiyaçlarına yönelik dijital çözümler sunmaya devam etmiştir. Banka, müşteri ihtiyaç ve beklentilerini, teknoloji alanındaki en son yenilikleri kullanarak etkin bir biçimde karşılamayı amaç edinmiştir. Dijitalleşme, kurumsal bankacılığın öncelikli konularından olup, bu alandaki çalışmalar 2018 yılında da iş birimi için önemini koruyacaktır. Yatırım projelerine aktarılan kaynaklarla ülke ekonomisine büyük ve sürekli destek İş Bankası, proje yatırımlarında sektördeki öncü rolünün sorumluluğuyla hareket etmektedir. Banka, deneyimlerine ve rasyonel analizlere dayalı finansman çözümleriyle birlikte reel sektöre aktardığı kaynaklarla ülke ekonomisinin gelişimine katkı sağlayan birçok önemli projeye adını yazdırmaktadır. İş Bankası, ülke ekonomisinin lokomotifi niteliğindeki enerji, altyapı, ulaştırma ve inşaat alanlarındaki yatırımlar başta olmak üzere özelleştirmeleri de kapsayan satın alma projelerinin finansmanlarına önemli düzeyde kaynak aktarmaktadır. Banka 2017 yılında bu alandaki etkinliğini artırmış ve güçlü konumunu devam ettirmiştir. Enerji yatırımları İş Bankası, 2017 yılında, müşterilerin yenilenebilir enerji yatırımları kapsamındaki finansman ihtiyaçlarını değerlendirerek fizibilitesi yeterli, kredilendirme prensiplerine uygun, çevresel ve sosyal standartlarla uyumlu projelere kaynak sağlamaya devam etmiştir. Banka, jeotermal enerji kaynaklarının ülke ekonomisine İş Bankası kurumsal bankacılık müşterileriyle kalıcı ve çok yönlü ilişkiler geliştirmeye stratejik önem vermektedir. Banka, her türlü konjonktürde reel sektöre olan desteğini kesintisiz biçimde sürdürmeye odaklıdır.

29 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 27 Enerji İş Bankası, yenilenebilir enerji yatırımlarına desteğini sürdürdü. 1 milyar ABD doları İş Bankası nın kamu-özel iş birliği modelli sağlık tesislerine toplam kredi taahhüdü kazandırılmasına yönelik finansman işlemlerindeki lider pozisyonunu 2017 yılında da sürdürmüştür. Enerji şirketleri/varlıklarının satın alım işlemlerinin finansmanı ve portföy konsolidasyonları kapsamındaki talepler değerlendirilerek Banka nın sektöre olan katkısı 2017 yılında da sürmüştür. Sağlık yatırımları Son yıllarda önemli yatırım alanlarından biri olarak ön plana çıkan, kamu-özel iş birliği modelli şehir hastaneleri ve entegre sağlık kampüsü projeleri kapsamında, yatırımcılardan gelen finansman taleplerinin değerlendirilmesine devam edilmiştir. Bu alanda, İş Bankası tarafından önceki yıllarda nakdi/gayri nakdi finansman sağlanan dört adet sağlık tesisi projesinin (Ankara Etlik, Ankara Bilkent, Isparta, Eskişehir) ardından, 2017 yılında İzmir Bayraklı Entegre Sağlık Kampüsü ve İstanbul İkitelli Entegre Sağlık Kampüsü projelerine de finansman sağlanmıştır yıl sonu itibarıyla, İş Bankası nın Türkiye nin sosyal ve ekonomik refahına katkı sağlayan kamu-özel iş birliği modelli sağlık tesislerinin finansmanı kapsamındaki toplam kredi taahhüdü (nakdi + gayri nakdi), 1 milyar ABD doları seviyesine ulaşmıştır. Mega altyapı projeleri İş Bankası, yap-işlet-devret modelli mega altyapı projelerinin finansmanına yönelik olarak, Kuzey Marmara Otoyolu Kurtköy-Akyazı (Asya) ve Kınalı- Odayeri (Avrupa) Kesimleri Yapım İşi, Ankara-Niğde Otoyolu Yapım İşi ve Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu Malkara-Çanakkale (1915 Çanakkale Köprüsü Dâhil) Kesimi Yapım İşi projelerini üstlenen yatırımcı gruplar ve yerli/yabancı kreditör adayları ile müzakerelerini sürdürmüştür. Uluslararası ödüllerle tescillenen başarılı performans Finansmanları İş Bankası nın da içinde yer aldığı bankalar konsorsiyumu tarafından sağlanan bazı projeler; Avrupa, Ortadoğu ve Afrika nın önde gelen finans dergisi EMEA Finance tarafından, Üçüncü Boğaz Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu Odayeri-Paşaköy Kesimi nin finansmanı işlemi Avrupa, Ortadoğu ve Afrika nın En İyi Altyapı Kredisi ve Orta ve Doğu Avrupa nın En İyi Ulaşım Altyapısı Kredisi, Kadıncık I-II Hidroelektrik Santralleri Özelleştirmesi ve HES Portföyü Refinansmanı işlemi Orta ve Doğu Avrupa nın En İyi Proje Finansmanı Kredisi, Kazancı Holding-Aksa Doğalgaz Refinansman ve Yatırım Finansmanı işlemi Orta ve Doğu Avrupa nın En İyi Sendikasyon Kredisi, Akfen Eskişehir Şehir Hastanesi Projesi Avrupa, Ortadoğu ve Afrika nın En İyi Sağlık Hizmetleri Projesi Kredisi ve Orta ve Doğu Avrupa nın En İyi Sağlık Hizmetleri Projesi Kredisi dallarında ödüle layık görülmüştür.

30 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 28 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İş Bankası; Türkiye de gerçekleştirilen proje finansmanı ve özel sektör borçlanma işlemlerini değerlendiren Bonds & Loans, Türkiye Ödülleri kapsamında, Kadıncık I-II Hidroelektrik Santralleri Özelleştirmesi ve HES Portföyü Refinansmanı işlemi Yılın Doğal Kaynaklar Finansmanı, Kazancı Holding-Aksa Doğalgaz Refinansman ve Yatırım Finansmanı işlemi Yılın Sendikasyon Kredisi ödüllerinin sahibi olmuştur. Proje finansmanı faaliyetleri 2018 yılında da önemini koruyacaktır. İş Bankası, proje finansmanının 2018 yılında da önemini koruyacağını öngörmektedir. Banka, proje finansmanı alanında teknik, mali ve finansal analizlerle desteklenen deneyimiyle nitelikli finansman çözümleri sunmaya devam edecektir. Banka, reel sektöre aktardığı kaynaklarla, ülke ekonomisinin gelişiminde kilit role sahip sektörlerdeki projelerin finansmanındaki lider ve güçlü konumunu sürdürecektir yılında, Çanakkale Köprüsü ve otoyollar ile hastane projeleri başta olmak üzere kamu-özel sektör ortaklığında gerçekleştirilecek altyapı yatırımlarının devam etmesi, enerji sektöründe yenilenebilir kaynaklara dayalı üretim yapan enerji santralleri yatırımlarının gündeme gelmesi ve portföy refinansmanlarının müzakere edilmesi beklenmektedir. Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) üretim portföyü özelleştirmelerinin yanı sıra özelleştirme süreçleri tamamlanan elektrik dağıtım bölgelerinde yapılacak yatırım harcamaları ile özelleştirme ve şirket-hisse satın alım işlemlerinin Banka nın proje finansman hacmini desteklemesi öngörülmektedir. Yatırımların finansmanında uluslararası kuruluşlarla iş birliği İş Bankası, önceki yıllarda Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ndan (EBRD) ve Avrupa Yatırım Bankası ndan (EIB) MidSEFF kapsamında sağladığı toplam 175 milyon Euro tutarındaki kaynak ile firmaların yenilenebilir enerji verimliliği projelerine yönelik finansman olanakları sunmuştu. İş Bankası 2017 yılında, gerçekleştirdiği seküritizasyon işlemleri kapsamında EIB den 111,2 milyon ABD doları ve EBRD den 55 milyon ABD doları tutarında yeni kaynak sağlamış ve müşterilerinin yatırımlarının finansmanı için kullandırılması yönündeki çalışmalarına devam etmiştir. Banka, MidSEFF Programı kapsamında temin ettiği kaynağı, yenilenebilir enerji ve endüstriyel enerji verimliliği konularında orta ölçekli yatırımların finansmanı için müşterilerine kullandırmaktadır. İş Bankası bu sayede Türkiye nin enerji arzına katkıda bulunan ve belirli çevresel ve sosyal standartları karşılayan sürdürülebilir enerji projelerine destek sağlamaktadır. EBRD den sağlanan, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğine yönelik yatırımların finansmanında kullandırılmak üzere TurSEFF I. ve II. paketlerinin kullanımları tamamlanmıştır. Diğer taraftan, 2017 yılında İş Bankası nın yapmış olduğu seküritizasyon işlemi ve TurSEFF III. paketi kapsamında 55 milyon ABD doları yeni kaynak sağlanmış ve müşterilerin yatırım finansmanı ihtiyaçlarına yönelik kullandırımlara devam edilmiştir yılında, EIB den, kriterlere uyan KOBİ ler ve çalışan sayısı 250 ile arasında olan işletmelerin finansman ihtiyaçlarına yönelik olarak sağlanan 47,6 milyon ABD doları tutarındaki kaynağın, müşterilerin yatırımlarının finansmanı için kullandırılması yönündeki çalışmalar 2017 yılında da sürdürülmüştür. Japan Bank for International Cooperation (JBIC) ile İş Bankası arasındaki anlaşma çerçevesinde, 2017 yılında Japonya dan ithalat yapan firmaların ve Japon menşeli anahtarteslim müteahhitlerin yer aldığı enerji projelerinin finansman ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunulmuştur. The Export Import Bank of Korea (KEXIM) ile Banka arasında imzalanan anlaşma ile Kore bağlantılı firmaların işletme sermayesi ihtiyaçlarına ve Kore bağlantılı firmalarla işlem yapan firmaların yatırım finansmanı ihtiyaçlarına yönelik olarak müşterilere finansman imkânları sunulmuştur. İş Bankası, kurumsal bankacılık müşterilerini özel risk yönetimi çözümleri ile destekliyor. Piyasa parametreleri nedeniyle hassaslaşan risk algılarının bir sonucu olarak öne çıkan türev ürünler ve risk yönetimi hizmetleri, 2017 yılında da müşterilerden yoğun talep görmüştür. İş Bankası, belirsizliklerin bir sonucu olarak müşterilerinin maruz kaldıkları faiz, kur ve emtia fiyatı değişim risklerine yönelik çeşitli türev enstrümanlar ile diğer bankacılık ürünleriyle entegre ürünler geliştirmekte ve sunmaktadır. İş Bankası, 2018 yılında da ihtiyaç ve beklentilere uygun olarak yapılandırdığı türev ürünler ve özel risk yönetimi çözümleriyle müşterilerini desteklemeyi sürdürecektir.

31 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 29 Nakit yönetiminde etkin çözümler Nakit yönetimi süreçlerinde, teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin sağladığı olanaklardan daha fazla yararlanmak suretiyle, ödemeler altyapısının gözden geçirilerek müşteri odaklı bir bakış açısıyla yenilenmesi çalışmaları 2017 yılında hızlanarak devam etmiştir. Bu kapsamda, müşterilere katma değeri yüksek hizmetlerin basit, etkin ve kolay ulaşılabilir bir şekilde, düşük maliyetlerle sunulması, müşteri memnuniyetinin artırılması ve İş Bankası müşterilerinin iş süreçlerine katkı sağlanması hedeflenmektedir. İşlem sayıları ve hacimlerde artış İş Bankası nın nakit yönetimi alanındaki işlem sayıları ve hacimlerindeki artışa bağlı olarak bu alandaki gelirleri de, sürdürülebilir büyüme hedefleri çerçevesinde, reel olarak artış göstermektedir. İş Bankası çekleri takas sistemindeki çeklerin %10,5 ini oluşturmaktadır. İş Bankası, EFT sisteminde gelen ve giden EFT tutarları dikkate alındığında, 2017 yıl sonu itibarıyla net girişlerde 182,7 milyar TL ile özel bankalar arasında birinci sırada yer almaktadır. Nakit yönetimi ürünlerinde, para transfer işlem adetlerinde %21,4 artış, dijitalleşme stratejisine paralel olarak İşCep ten yapılan mobil bankacılık para transferi işlem adetlerinde ise %53,7 artış sağlanmıştır. Banka nın ticari müşterilerine yönelik toplu ödeme sistemleri işlem adetleri %29,2 oranında artarken, işlem hacmi de %64,3 artış göstermiştir. Doğrudan Borçlandırma Sistemi ne dâhil firma sayısı 2017 yılında %8,5 artırılmış, işlem hacminde ise %30,3 artış sağlanmıştır. Özel, kolay ve hızlı çözümler Müşteri ihtiyaçlarına özel olarak sunulan çözümlerin, teknolojiyle desteklenmiş, kolay uygulanabilen, düşük maliyetli çözümler olmasının yanı sıra, müşterilerin işlem hızını doğrudan artırarak, maliyet ve verimlilik açısından müşterilere katkıda bulunması İş Bankası nın birinci önceliğidir. Öte yandan, ticari müşterilere sunulan hizmetlerde, müşterilerin tedarik ve satış zincirlerine yönelik bütünlükçü çözümler oluşturmak İş Bankası nın odak noktasında olmaya devam edecektir yılında, yenilenen ödemeler altyapısı üzerinde nakit yönetimi ürünlerine yeni özellikler eklenmesi, dijital dünyanın ihtiyaçlarına daha hızlı çözümler üretilmesi, yenilikçi ürünlerle rekabet avantajı sağlanması amaçlanmaktadır. İş Bankası firmalarla dış ticaret alanında iş ortaklığını sürdürmektedir. İş Bankası, ihtisas gerektiren dış ticaret alanında, müşterilerine özel çözümler sunarak hizmet vermeye devam etmektedir. Banka nın dış ticaret ve finansmanına yönelik ürün çeşitliliği, yaygın muhabir ilişkileri ağı, hızlı hizmet altyapısı ve yakın coğrafyadaki bankacılık faaliyetleri sayesinde, müşterilerine her bakımdan kaliteli dış ticaret bankacılığı hizmeti sunulmaktadır. Banka nın dış ticaret alanındaki sağlam duruşuna, yaygın yurt içi şube ve müşteri ağı eklendiğinde tüm ekosisteme ilişkin hâkim konumu pekişmekte ve müşterilere uçtan uca en iyi hizmetin ulaştırılması sağlanmaktadır. TÜİK 2017 yıl sonu verilerine göre, Türkiye ihracatı 2016 yıl sonuna göre %10,2 oranında artarken, Banka nın aracılık ettiği ihracat işlemleri %17 oranında artmıştır. Benzer şekilde, ülke ithalatı 2016 yıl sonuna göre %17,7 oranında artarken, İş Bankası nın aracılık ettiği ithalat işlemleri %27 oranında artmıştır yılı başından itibaren İş Bankası nda yürütülen dış ticaret projesi kapsamındaki, operasyonel maliyetleri azaltacak tedbirlerin alınması, müşterilere daha hızlı hizmet vermeye yönelik altyapı çalışmalarına ağırlık verilmesi, dış ticaret işlemlerinin internet üzerinden yapılmasına yönelik inisiyatiflerin alınması, sahada müşterilere doğrudan hizmet vermek üzere dış ticaret uzmanlarının görevlendirilmesi çalışmaları doğrultusunda, 2017 yılında dış ticaret alanında önemli başarılara imza atılmıştır. İş Bankası, 2018 yılında da bu yöndeki inisiyatifleri sürdürecek olup, dijitalleşmeye yönelik çözümlerin de katkısıyla, dış ticaret alanındaki lider Banka konumunu daha da pekiştirecektir.

32 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 30 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri TİCARİ BANKACILIK Ticari bankacılık müşterilerine kesintisiz destek İş Bankası, kuruluş misyonuna uygun olarak, 1924 ten beri her zaman Türk sanayicisinin, ticaret erbabının, KOBİ lerin ve esnafın yanında yer almıştır. Banka, 2017 yılında da ticari bankacılık çözümleriyle müşterilerine hizmet götürerek, Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir kalkınmasına yaygın desteğini sürdürmüştür. İş Bankası her noktada müşterisinin yanındadır. Ticari döngünün yaşandığı hemen her noktada faaliyet gösteren İş Bankası, yaygın şube ağıyla Türkiye nin dört bir yanında müşterilerine değer önerisi güçlü ürün ve hizmetlerini sunmaya devam etmektedir. İş Bankası ticari bankacılık faaliyetlerini, karma şubelerinin yanı sıra ticari ve sınai hayatın yoğun olduğu 23 ilde hizmet sunan 53 ticari şubesi ve 2 serbest bölge şubesiyle sürdürmektedir. Bu özel yapılanma, ticari müşterilerinin ihtiyaçlarının daha etkin ve verimli karşılanmasını hedeflemektedir. Taksitli ticari kredilerde lider Sadece büyük ölçekli ticari firmaların değil, esnaf ve KOBİ lerin finansmanında da öncü rol oynayan İş Bankası, geçmiş yıllarda olduğu gibi 2017 yılında da söz konusu kitlenin ağırlıklı tercih ettiği taksitli ticari krediler alanında özel bankalar arasındaki liderliğini %15,1 (*)(**) lik pazar payıyla sürdürmüştür. Banka nın taksitli ticari krediler portföy büyüklüğü 2017 yıl sonu itibarıyla 51,9 milyar TL lik bir hacme ulaşmıştır. İş Bankası aynı zamanda, ticari taşıt ve iş yeri kredilerinde de sektörde lider konumunu korumaktadır. Banka nın 2017 yılı sonu itibarıyla bu alanlardaki pazar payı sırasıyla %29,6 (*) ve %21,1 (*) olarak gerçekleşmiştir. İş birlikleri ile ticari müşterilere daha da yaygın destek İş Bankası, ticari hayata katılan aktörlere olan desteğini, ekonomik ve konjonktürel gelişmeler doğrultusunda, çeşitli kurum ve kuruluşlarla gerçekleştirdiği iş birlikleri kapsamında daha da yaygınlaştırmaktadır yılında Kredi Garanti Fonu A.Ş. (KGF) ile gerçekleştirilen yeni protokol kapsamında, Hazine Destekli Portföy Garanti Sistemi- PGS ve Portföy Limit Sistemi- PLS ile Hazine Müsteşarlığı nın desteğindeki KGF nin etkinliğine önemli katkıda bulunulmuştur. İş Bankası bu kapsamda 21,8 milyar TL seviyesinde kredi kullandırmış ve KGF kapsamında özel bankalar arasında en çok kredi imkânı sağlayan Banka olmuştur yılında Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) ile ilişkiler sürdürülmüştür. İş Bankası bu kapsamda, 2017 Yılı KOSGEB Sıfır Faizli İşletme Kredisi Faiz Desteği Protokolü, 2017 Yılı Acil Destek Kredisi Protokolü ile Trabzon İli Beşikdüzü ve Vakfıkebir İlçeleri Acil Destek Kredisi Protokolü nü imzalamıştır. Ticari döngünün yaşandığı hemen her noktada faaliyet gösteren İş Bankası, yaygın şube ağıyla Türkiye nin dört bir yanında müşterilerine değer önerisi güçlü ürün ve hizmetlerini sunmaya devam etmektedir. (*) Faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur. (**) Kredili mevduat hesapları dâhildir.

33 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 31 KGF İş Bankası 21,8 milyar TL lik hacim ile KGF kapsamında en çok kredi kullandıran özel banka oldu. %15,1 İş Bankası, taksitli ticari krediler alanında özel bankalar arasındaki liderliğini %15,1 lik pazar payıyla sürdürdü. İş Bankası ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) arasında imzalanan protokol çerçevesinde, İhracat ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredisi programı ile ihracatçı ve döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmaların finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla TCMB den sağlanan kaynağın iskontolu döviz kredisi olarak firmalara kullandırılmasına devam edilmiştir. Özel meslek gruplarına yönelik faaliyetler kapsamında ise İş Bankası nın Türk Eczacıları Birliği (TEB) ile iş birliği 2017 yılında devam etmiştir. Yurt dışı finansman olanaklarına kesintisiz erişim İş Bankası, 2017 yılında da ticari hayatın gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla enerji, tarım ve kadın girişimciliği gibi konularda yurt dışı finansman olanaklarını değerlendirmeyi sürdürmüş; sağlanan temalı kaynaklar müşterilerin kullanımına sunulmuştur. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ndan (EBRD) sağlanan ve KOBİ lerin yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğine yönelik yatırımların finansmanını öngören TurSEFF I. ve II. paketlerinin kullanımları tamamlanmıştır yılında, Banka nın gerçekleştirdiği seküritizasyon işlemi dâhilinde TurSEFF III. paketi ile 55 milyon ABD doları yeni kaynak sağlanmıştır. İlgili kaynağın müşterilerin yatırımlarının finansmanı için kullandırılması yönündeki çalışmalara başlanmıştır. Banka nın yapmış olduğu seküritizasyon işlemi kapsamında, 2016 yılında Avrupa Yatırım Bankası ndan (EIB) sağlanan, KOBİ ler ve çalışan sayısı 250 ile arasında olan işletmelerin finansmanına yönelik 47,6 milyon ABD doları tutarında bir kaynağın kriterlere uygun müşterilere kullandırılması yönündeki çalışmalar sürdürülmüştür. Geçtiğimiz yıllarda, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğine yönelik orta ve büyük ölçekteki firmaların proje finansmanı amacıyla EIB ve EBRD den Türkiye Orta Ölçekli Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı (MidSEFF) kapsamında sağlanmış bulunan kaynakların kullandırımı tamamlanmıştır yılında Banka nın gerçekleştirdiği seküritizasyon işlemi kapsamında EIB den sağlanan 111,2 milyon ABD doları ile EBRD den alınan 55 milyon ABD doları tutarındaki yeni kaynakların 2017 yılında müşterilerin yatırımlarının finansmanı için kullandırılması yönündeki çalışmalar sürdürülmüştür.

34 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 32 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri Kadın iş gücünün ekonomiye katılımına sürdürülebilir destek Ekonomide sürdürülebilirliğin sağlanması bakımından kadın işletmelerin ekonomiye katılımının ve kadın iş gücünün artmasının gereğine inanan İş Bankası, kendi kaynaklarının yanı sıra sağladığı yurt dışı fonlarla da kadın işletmelerini desteklemektedir. İş Bankası, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Türkiye İş Kurumu tarafından ortaklaşa başlatılan Kadın İşletmelerine Finansman ve Danışmanlık Desteği Programı nın paydaşları arasında yer almaktadır. Banka, Program kapsamında 2015 yılındaki anlaşma çerçevesinde sağlanan 55 milyon ABD doları tutarındaki fonu kadın işletmelerine uygun koşullarla aktarmaya devam etmektedir. Kadın girişimcilere yönelik, 2013 ve 2014 yıllarında temin edilen 25 milyon Euro ve 12,5 milyon ABD doları tutarındaki 2 farklı paketin kullandırımları tamamlanmıştır. Benzer şekilde, OPIC ten (Overseas Private Invesment Corporation), kadın girişimciler ve kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyet gösterenler dâhil olmak üzere, küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansman ihtiyacına yönelik olarak sağlanan, 220 milyon ABD doları tutarındaki kaynağın kullandırımı da 2017 yılında tamamlanmıştır. KOBİ lerin dijital çözüm ortağı Teknoloji ve dijitalleşme, 2017 yılında KOBİ lerin gündeminde ön sıralarda yer almıştır. Yeni teknolojik gelişmelerin iş süreçlerine etkin bir şekilde yerleştirilmesi ile firmaların iş yapış şekilleri ve organizasyon yapıları değişmeye başlamış, dijital yatırımlara hız verdikleri gözlenmiştir. Müşterilerinin finansal işlemlerinde dijital çözüm ortağı olmayı hedefleyen İş Bankası, geleneksel yöntemlerle faaliyetlerini sürdüren, ancak dijital dönüşüm ile verim artışı sağlama potansiyeli bulunan şirketlere dönüşme ve yeni sistemlere geçiş sürecinde destek sunmaktadır. Süreçlerin uçtan uca dijitalleştirilmesi hedefi Yapay zekâ, nesnelerin interneti, bulut bilişim ve mobilite gibi dijital teknolojilerin sunduğu yeni imkânlardan yararlanarak hem verimliliğin hem de ürün kalitesinin artırılması yönündeki çalışmalar sürdürülmekte olup, tüm süreçlerin uçtan uca dijitalleşmesiyle müşterilerine mümkün olan en iyi deneyimin yaşatılması hedeflemektedir. Dijital dönüşüm ile birlikte ticari müşterilerin bankacılık işlemlerini hızlı ve pratik şekilde yapabilmeleri için gerek şubelerde gerekse dijital hizmet kanallarında iyileştirmelere hız kesmeden devam edilmektedir. Müşteri deneyiminin en önde tutulduğu bu iyileştirmeler ile müşterilerin ihtiyaç duydukları hizmetleri bulundukları yerden en kolay şekilde alabilmeleri, bankacılık işlemlerine ayırdıkları zamanı azaltarak kendi işlerine konsantre olmaları hedeflenmektedir. Tarım bankacılığında gelişmiş yöntemler İş Bankası, tarım sektöründe faaliyet gösteren müşterilerinin, yöresel ve dönemsel ihtiyaç ve taleplerini gerek sahada gerekse Genel Müdürlük te gerçekleştirdiği analitik çalışmalar ile incelemekte, ürün ve hizmetlerini bu doğrultuda özelleştirmektedir. İş Bankası 2017 yılında tarım bankacılığı faaliyetlerine devam etmiş ve tarımsal müşterilere hizmet sunmakla görevli tarım servislerinin şubelerde kurularak yaygınlaştırılması başta olmak üzere çok sayıda çalışma gerçekleştirmiştir. Aynı kapsamda ve tarım bankacılığı faaliyetlerini sahada gezici ekipler ile desteklemek adına Tarım Doğrudan Satış Ekipleri oluşturulmuştur. Tarım sektöründe faaliyet gösteren müşterilerin kredi başvuruları, etkin risk yönetimi unsurları barındıran standardize edilmiş tahsis süreçlerine tabidir. İş Bankası, tarım kredisi risk değerlendirme süreçlerinde KKB Tarım Kredileri Değerlendirme Sistemini (TARDES) kullanmakta olup, 2017 yılında KKB nin Tarım Bilgi Sistemi nden de yararlanılmaya başlanılmıştır.

35 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu yılında tarım bankacılığında Mantar yetiştiriciliği sektöründe faaliyet gösteren müşterilerin kompost, misel, torf alımı, işçilik, elektrik, sulama, tırmık, kompost yerleştirme, tesis boşaltma ve hasat (flaş) işçilikleri için gerekli olan ihtiyaçların finansmanı amacıyla Mantar Yetiştiriciliği İşletme Kredisi geliştirilmiştir yılında Toprak Mahsulleri Ofisi A.Ş. (TMO) ile iş birliği sürdürülmüş, TMO ya ürün (mısır, çeltik ve hububat) teslim eden mudilere makbuz senedine dayalı kredi kullandırılmıştır. Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Bileşeni Programı na ilişkin olarak, İş Bankası ile Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) arasında imzalanan protokol çerçevesinde, TKDK tarafından yapılan başvuru çağrıları doğrultusunda çalışmalara devam edilmiştir. Tarım Sohbetleri İş Bankası nın tarım sektöründeki müşterilerine özel yapılandırdığı geniş hizmet ağının etkinliğini artırmak ve tarım sektörüne daha odaklı hizmet verebilmek adına Tarım Sohbetleri adı altında bölgesel tarım toplantıları düzenlenmeye başlanmıştır. Toplantılarda, yöresel üretimin ihtiyaçları, gelişim potansiyelleri ve markalaşma alanları ele alınmaktadır. Firmalara yönelik çözüm ortaklığı ve danışmanlık faaliyetleri İş Bankası, dünya ekonomisindeki gelişmeler doğrultusunda şirketlerin içinde bulundukları değişim ve dönüşümü yakından takip etmekte; bilgilendirme ve danışmanlık faaliyetlerini kesintisiz olarak sürdürmektedir yılında Genel Müdürlük ve saha ekipleri ile müşteri ziyaretlerine yoğun bir biçimde devam edilmiş, yaklaşık 142 bin ticari bankacılık müşterisinin ihtiyaçlarının, yerinde tespit edilerek kısa sürede sonuçlandırılması sağlanmıştır yılında yaygınlaştırılması planlanan Şube Dışı Satış ekipleri, 2017 yılında adet müşteri ziyareti gerçekleştirmiştir yılı içerisinde tecrübe ve bilgi paylaşımı faaliyetleri kapsamında Kocaeli, Adana ve Gaziantep illerinde Çin ile İş ve Yatırım Fırsatları konu başlığıyla İş te Seminer toplantıları düzenlenmiştir. Toplantılarda, Çin ve Dünya ekonomisindeki gelişmeler, Çin in son dönem stratejileri ve 21. yüzyılın en büyük kalkınma projelerinden Kuşak ve Yol girişiminin oluşturacağı iş ve yatırım fırsatları irdelenmiştir. Ticari gelişimi destekleyen, firmaların ihtiyaçlarına çözümler üretmeyi hedefleyen geleneksel İş le Buluşmalar toplantılarının 41 incisi ise bu yıl Dijital Dönüşüm ve Yeni Sanayi Devrimi başlığı altında Bursa da gerçekleştirilmiştir. İŞ TE KOBİ Başta KOBİ ler olmak üzere, çeşitli ölçekte firmaların yakından takip ettiği İŞ TE KOBİ internet sitesinin ( üye sayısı 2017 yılı sonunda 82 bini aşmıştır. KOBİ Pazarı nda firmasını tanıtan ve sunduğu hizmet ve ürünlerle ilgili ilan veren KOBİ sayısı ise 11 bine yaklaşmıştır. Bugüne kadar ulusal ve uluslararası farklı organizasyonlarda toplam 34 ödül kazanan İŞ TE KOBİ de sayıları binlerle ifade edilen güncel haber, makale, sektörel rapor, video röportajları ve uzman yorumları gibi pek çok zengin içerik, üyeler ve diğer kullanıcılarla paylaşılmaktadır.

36 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 34 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri BİREYSEL BANKACILIK İş Bankası nın bireysel bankacılık faaliyetlerinin odağında müşterilerin beklentileri yer almaktadır. Müşterilerin yol arkadaşı İş Bankası nın bireysel bankacılık alanındaki faaliyetleri, müşterilerinin hayatlarının her evresinde en çok tercih ettikleri finansal çözüm ortağı olma hedefiyle müşterilerin yol arkadaşı olmak şeklinde ifade edilen dijital dönüşüm stratejisi doğrultusunda sürdürülmektedir. İş Bankası, 2017 yılında bireysel bankacılık alanında, müşteri beklentilerini odak noktası haline getirerek, tüm müşterilerin yaşam evrelerindeki ihtiyaç ve davranışlarına uygun ürün ve hizmetler sunmaya ve dijital dönüşüme yönelik çalışmalara devam etmiştir. Yaşam boyu hizmet ilişkisi İş Bankası nda müşterilerin çocukluk, gençlik, çalışma hayatı ve emeklilik gibi yaşamın farklı evrelerindeki beklenti ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak bankacılık hizmet paketleri geliştirilmektedir. Yeni müşterilerle olan ilişkilerin derinleştirilmesi amacıyla çeşitli aktivasyon çalışmaları yapılmakta; Banka ile ilişkilerini azaltmış, ancak yaşam boyu değeri yüksek müşteriler için geri kazanım kampanyaları düzenlenmektedir yıl sonu itibarıyla aktif bireysel bankacılık müşteri sayısı 13,4 milyona ulaşan İş Bankası, Müşteri İlişkileri Yöneticileri aracılığıyla müşterilere ayrıcalıklı hizmetler sunduğu Yüz Yüze Bankacılık uygulamasını 2017 yılında da geliştirerek tanıtmaya devam etmiştir. Bireysel kredi ve mevduatta büyüme İş Bankası nın, kredi kartları ve tüketici kredilerinden oluşan bireysel krediler bakiyesi, 2017 yılında bir önceki yıl sonuna göre %12,6 oranında artarak 56,9 (*) milyar TL ye ulaşmıştır yıl sonu itibarıyla İş Bankası nın mevduatı 2016 yıl sonuna göre %14,9 artışla 203,8 milyar TL ye ulaşırken, aynı dönemde tasarruf mevduatı da %15,0 artış kaydederek 135,1 milyar TL olmuştur. İş Bankası 2017 yılında tasarruf mevduatı temini amacıyla yeni müşteri kazanımı ve mevcut müşterilerin mevduatlarının artırılmasına yönelik çalışmalarda başarılı sonuçlar elde etmiştir. Yıl sonu itibarıyla toplam mevduat bakiyesi artışının %66,9 u tasarruf mevduatındaki artıştan kaynaklanmıştır. İş Bankası nın tasarruf mevduatının bankalar mevduatı hariç toplam mevduat içindeki payı, sektör ortalaması olan %58,8 (**) in üzerinde, %68,1 olarak gerçekleşmiştir. Tüketici kredilerinde %12,5 oranında büyüme 2017 yıl sonu itibarıyla İş Bankası nın tüketici kredileri %12,5 oranında artışla 44,9 (*) milyar TL ye ulaşmıştır. Proaktif ön onaylı kredi limiti belirleme çalışmalarına, başta maaş anlaşmalı müşteriler, kamu ve özel sektör çalışanları ile emekliler olmak üzere, muhtelif müşteri kitlelerine yönelik devam edilmiştir. İş Bankası nda müşterilerin çocukluk, gençlik, çalışma hayatı ve emeklilik gibi yaşamın farklı evrelerindeki beklenti ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak bankacılık hizmet paketleri geliştirilmektedir. (*) Kredili mevduat hesapları dâhildir. (**) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.

37 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 35 %17,8 İş Bankası 2017 yıl sonu itibarıyla konut kredilerinde %17,8 oranında artış kaydetmiştir. Konut kredilerinde %17,8 oranında büyüme Banka, 2017 yıl sonu itibarıyla konut kredilerinde %17,8 oranında artış kaydetmiş ve 20,9 milyar TL lik bakiyeye ulaşmıştır. İş Bankası, 2017 yılında 405 yeni konut projesine dâhil olmuş, kredi kullandırdığı anlaşmalı tamamlanmamış konut projesi sayısı e yükselmiştir. Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile protokol imzalayan ilk banka İş Bankası dır. Bu kapsamda, 2017 yılında 643 müşteriye yaklaşık 84,4 milyon TL tutarında bireysel kredi kullandırılmıştır. Kentsel Dönüşüm Projelerinin finansmanını teminen Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ile Mayıs 2014 te imzalanan 200 milyon Euro tutarındaki kaynağın hak sahiplerine kullandırımı devam etmektedir. Ek olarak, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile 60 milyon ABD doları, Temiz Teknoloji Fonu (CTF) ile de 15 milyon ABD doları tutarlarında yapılan kaynak anlaşması ile Konutlarda Enerji Verimliliği Finansman Kredisi Programı (TuREEFF) çerçevesinde konutlarda enerji verimliliği sağlayan kredilerin finansmanı çalışmaları da sürmektedir. İş Bankası dijital hizmet kanallarında yeni ürün ve hizmetler Anında Alışveriş Kredisi Türkiye de bir ilk olarak 2017 Eylül ayında hayata geçirilen Anında Alışveriş Kredisi ile müşterilerin internet üzerinden yapacakları alışverişlerde 48 aya varan vadelerle kredi kullanarak aynı platform içerisinde alışverişlerini tamamlama imkânı sağlanmıştır. İş Bankası nın bu yenilikçi ürünü, sektördeki uygun iş ortaklarına yoğun şekilde tanıtılmış, Hepsiburada ve Genpa ile iş birlikleri başlatılmıştır. Kredim Hazır 2017 Nisan ayında hayata geçirilen uygulama ile İş Bankası şubelerinden başlatılan ihtiyaç kredisi başvurularına ait sözleşmelerin İşCep ve Bireysel İnternet Şube üzerinden onaylanarak kredi kullanımının dijital ortamda gerçekleşmesine olanak sağlanmıştır yılında Kredim Hazır uygulaması hayata geçtikten sonra İş Bankası şubelerinden yapılan toplam adet kredi başvurusunun %17,5 i Kredim Hazır kapsamında sonuçlandırılmış, milyon TL tutarında toplam adet kredi kullandırımı gerçekleşmiştir. Anında Kredi Müşterilere uçtan uca dijital bir deneyim sunan Anında Kredi uygulaması kapsamında 2017 yıl sonu itibarıyla milyon TL tutarında, toplam 228 bin adet kredi satışı gerçekleşmiştir. Uygulamanın yeni açılan ihtiyaç kredileri içindeki payı tutar bazında %7 ye; adet bazında ise %19 a ulaşmıştır. İhtiyaç kredisine yönelik dijital uygulamalarda Anında Kredi, Kredim Hazır ve Anında Alışveriş Kredisi kapsamında kullandırılan kredilerin, yeni kullandırılan ihtiyaç kredilerinin toplamı içindeki payı 2017 Aralık ayında adet bazında %40, tutar bazında %20 seviyesine ulaşmıştır. Anında Ek Hesap 2017 yılı Nisan ayında İşCep ten de müşterilerin kullanımına sunulan Anında Ek Hesap ile kredili mevduat hesabı başvuruları İşCep ve Bireysel İnternet Şubesi aracılığıyla, 7 gün 24 saat eş anlı değerlendirilmekte, onaylanan Ek Hesap lar hemen kullanıma açılarak, bireylerin kısa süreli finansman ihtiyaçlarına çözüm sunulmaktadır.

38 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 36 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri 2017 yılı sonu itibarıyla 89 milyon TL limitli toplam adet Anında Ek Hesap açılışı gerçekleşmiştir. Anında Ek Hesap bakiyesi ise 30,7 milyon TL ye ulaşmıştır. Anında Ek Hesap bakiyesinin toplam Ek Hesap bakiyesi içerisindeki payı tutar bazında %4,5 tir. Anında Ev Kredisi: Türkiye nin ilk dijital ev kredisi uygulaması 2017 yılı içerisinde hurriyetemlak.com, Keller Williams, Coldwell Banker ve Turyap firmalarıyla anlaşmaya varılarak söz konusu firmaların internet sitelerine eklenen kredi hesaplayıcısı vasıtasıyla ev kredisi başvurusu alınması konusunda iş ortaklığı kurulmuştur. Maximum Mobil 2017 Mart ayında lansmanı yapılan Maximum Mobil uygulamasının Aralık sonu itibarıyla indirme sayısı 1,5 milyona yaklaşmıştır. Maximum Mobil üzerinden gerçekleştirilen finansal işlemlerin toplam cirosu 134,6 milyon TL seviyesine ulaşmıştır. 17 bini aşkın kart başvurusu ve 113 bini aşkın limit artışı başvurusu alınmıştır. 182 bine yakın fatura ödemesi Maximum Mobil üzerinden yapılmıştır. Maximum Mobil in katkısı sonucunda kart kampanyalarına katılım sayısı 3 katın üzerinde artış göstermiştir. Uygulamanın başlangıcından itibaren, Maximum Mobil in müşterilere vaadi olan satın alma deneyimini uçtan uca yaşatacak bir ekosistem bakış açısının sürdürülmesi için müşteri talep ve ihtiyaçları doğrultusunda kampanya ve duyurular devam ettirilmiştir. Dönemsel ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak sinema bileti, yurt dışı, giyim-market, hava yolu, restoran gibi farklı sektörleri içeren 7/24 harcama kampanyaları yürütülmüştür. Ek olarak, temassız kredi kullanımını artırmaya ve HCE altyapısını kullanmaya teşvik eden düzenli alışveriş kampanyaları gerçekleştirilmiştir. Maximum Mobil uygulaması, tüm banka kredi kartlarının uygulamaya eklenmesi, bu kartlar ile ödeme yapılması, iş birliği yapılan perakendeciler ile kullanıcıların günlük hayatına temas eden dijital satın alma deneyimleri sunulması, müşterilerin fiziki kartın teslimini beklemeden uygulama üzerinden başvurusu onaylanan kartlarını anında internet ve mobil temassız ödeme işlemlerinde kullanmaya başlayabilmeleri noktalarında rakip uygulamalardan farklılaşmaktadır. İşCep İşCep kullanıcı adedi 2017 yıl sonu itibarıyla 5,2 milyona ulaşmış ve geçen yılın aynı dönemine göre % 42 lik bir artış sağlanmıştır. İşCep 2017 yılında, Dünyanın dört bir yanına 7/24 ABD doları, Euro ve TL cinsinden hızlı ve kolay para gönderme ve alma imkânı sunan Western Union ile entegrasyon, Sektörde bir ilk olan İşCep Mobil Borsa ile müşterilerin borsada kolayca alım ve satım işlemi gerçekleştirebilmesi, Türkiye de bir ilk olan İşCep Yurt Dışı Piyasalar hizmeti ile NASDAQ, NYSE, XETRA, LSE, ICE, SEHK gibi Avrupa, Amerika ve Asya nın önde gelen 26 borsasında hisse senedi ve vadeli işlem sözleşmesi (futures) işlemleri yapılabilmesi, Kredim Hazır özelliği ile şubelerden başvurulan ihtiyaç kredilerinin kullanılması, Türkiye de yine bir ilk olan imessage ve Siri para aktarma özelliği sayesinde, iphone kullanıcılarının para gönderebilmeleri, Şubeden randevu alınabilmesi gibi yeni özelliklerle daha da zenginleştirilmiştir. Her şey çocukların geleceği için: Kumbara Karma Fon ve Dijital Kumbara Küçük yaşlarda birikim alışkanlığı kazandırmayı amaçlayan İş Bankası Kumbarası, Kumbara Karma Fon adıyla çocukların geleceğini güvence altına alan bir tasarruf planı sunmaktadır. Uzun vadeli yatırım bilincine önemli katkılar sağlayan Kumbara Karma Fon un yatırımcı sayısı 2017 yıl sonu itibarıyla 219 binin üzerine çıkmıştır. İş Bankası Ekim 2017 de, Türkiye de birikimin sembolü haline gelen ve 1928 yılından bu yana tasarrufların artırılmasına hizmet eden metal kumbaranın dijital versiyonunu müşterilerine sunmuştur. Dijital Kumbara, teknoloji ile iç içe büyüyen günümüz çocuklarının ilgisini çekecek, Bluetooth özelliği açık bir cep telefonundan İşCep teki Dijital Kumbara menüsünden çocuklar için açılmış hesaba para transferi yapılabilmesine imkân veren yeni nesil bir üründür. Dijital Kumbara daki Beacon teknolojisi, İşCep i tetikleyerek transfer edilen tutarın, birikim miktarının ve göndericinin mesajının dijital ekranda görüntülenmesini sağlamaktadır. Dijital Kumbara çocuklara erken yaşta tasarruf etme alışkanlığı kazandırarak dijital ortamda birikim yapma deneyimini yaşatmaktadır. Ürün, ayrıca, nesnelerin interneti (IoT) ile bir FinTech çalışmasının banka ürününe dönüştürülmesi açısından Türkiye de bir ilktir. Dijital Kumbara kullanıcı adedi, 2017 yıl sonu itibarıyla ü geçmiş, Vadeli Kumbara Hesabı toplam bakiyesi ise 2,6 milyon TL yi aşmıştır.

39 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 37 7,4 milyon 2017 sonu itibarıyla İş Bankası kredi kartı adedi 7,4 milyona ulaşmıştır. %26,4 İş Bankası, 2017 yılı sonu itibarıyla elektronik ticaret kabulü pazar payını %26,4 e taşıyarak bu alandaki liderliğini devam ettirmiştir. Ödeme sistemleri piyasa payında artış devam etmekte Ödeme sistemleri piyasasının liderlerinden olan İş Bankası, 2017 yıl sonu itibarıyla; 7,4 milyon kredi kartı, 10,2 milyon Bankamatik Kartı adedine, 90,3 milyar TL kredi kartı alışveriş cirosu ile %14,9 luk piyasa payına, 115,8 milyar TL üye iş yeri cirosu ile %16,9 luk piyasa payına ulaşmıştır. Banka, 2017 yılı içerisinde, alışveriş hacmi, üye iş yeri işlem hacmi gibi göstergelerde piyasa payı artışı sağlamıştır Nisan ayı itibarıyla BKM tarafından Türkiye nin Ödeme Yöntemi olarak kamuoyuna duyurulan TROY markalı İş Bankası Bankamatik Kartlarının tahsisine başlanılmıştır. Ayrıca, müşterilerin henüz şubede kredi ve Bankamatik kartına sahip olabilmesi için Anında Kart Baskı uygulaması 67 şubeye yaygınlaştırılmıştır yılında, dünyanın en büyük kart kuruluşlarından JCB (Japan Credit Bureau) logolu kartların elektronik ticarette ve Bankamatik cihazlarında kabulüne başlanmıştır. Bu anlaşma ile Banka kart kabul ağına VISA, MasterCard, American Express, UnionPay ve TROY dan sonra JCB markalı kredi ve banka kartları da eklenmiştir. Müşterilerinin üye iş yeri başvurusu için Banka ya ulaşabilecekleri kanalların arasına eklenmiş ve bu kanal üzerinden POS ve POS özelliği olan Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) başvurusu alınmaya başlanmıştır. Elektronik ticarette öncü ve lider Elektronik ticaret çözüm paketi alanının güçlü oyuncularından Ideasoft ve yaygın lojistik ağıyla öne çıkan DHL ile İş Bankası arasında Türkiye de ilk kez e-ihracat alanında bir iş birliğine gidilmiştir. İş birliği kapsamında, e-ihracatın 3 önemli gereksinimi olan elektronik ticaret yazılımı, lojistik desteği ve ödeme sistemleri altyapısı bir paket halinde İş Bankası müşterilerinin hizmetine sunulmuştur. Yapılan katma değerli ve öncü çalışmalar sayesinde, İş Bankası, 2016 yılı sonu itibarıyla %22,9 olan elektronik ticaret kabulü pazar payını 2017 yılında %26,4 e taşıyarak bu alandaki liderliğini devam ettirmiştir. Mevduat Maksimum Vadeli Hesap Gerçek kişi müşterilerin tasarruflarına yönelik Maksimum Vadeli Hesap ın toplam bakiyesi 2017 yıl sonu itibarıyla 2016 yılı sonuna oranla %123,4 artışla 493,5 milyon TL ye, hesap sayısı da ye ulaşmıştır. Maaş ödemelerinde tercih edilen banka İş Bankası 2017 yılında da çalışan ve emekli maaş ödemelerine aracılık etmeye ve geniş bireysel bankacılık ürünleri aracılığıyla müşterilerin nakit akışlarını yönetmelerine imkân sağlamaya devam etmiştir yılında T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile imzalanan protokol kapsamında, ilk kez emekli maaşı bağlanacak kişilerin maaş ödemelerine aracılık edilmeye ve SGK kapsamında emekli maaşı ödemesine aracılık edilen müşterilere promosyon ödemesi yapılmaya başlanmıştır.

40 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 38 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri 2017 yılında Banka nın yeni maaş anlaşmalı müşteri kazanımına en büyük katkıyı, SGK ile imzalanmış olan söz konusu protokol kapsamında kazanılan müşteriler sağlamıştır. Maaş anlaşmalı bireylere sunulan özel ürün ve hizmetler, müşteri sadakatinin artırılması hedefi doğrultusunda İş Bankası nın önem verdiği bir konudur. Bireysel nakit yönetiminde güçlü konum İş Bankası, 2017 yıl sonu itibarıyla müşterilerine 437 kurumun faturalarını İşCep, İnternet Şubesi, Bankamatik, şubeler ve otomatik ödeme talimatıyla ödeme olanağı sunmaktadır. Mevcut tahsilat kanallarına ek olarak, Maximum Mobil ve üzerinden müşterilere kredi ve banka kartlarını kullanarak 94 farklı kuruma ait faturaları anında ödeyebilme olanağı sağlanmıştır. İş Bankası, Sınırsız Otomatik Servis (SOS) ve Maksimum Hesap uygulamaları ile müşterilere hesaplarında günlük işlemler için tuttukları miktarın üzerindeki tutarlarla otomatik olarak yatırım fonu alma ve otomatik ödeme talimatı bulunan ödemelerini son ödeme gününde hesap bakiyesi ve yatırım fonları ile ödeme imkânı sunmaktadır yıl sonu itibarıyla, SOS talimatı olan müşteri sayısı yaklaşık 1,6 milyon, Maksimum Hesap talimatı olan müşteri sayısı ise 756 bin olarak gerçekleşmiştir. OGS ve HGS de lider Banka 2017 yıl sonu itibarıyla İş Bankası, köprü ve otoyol geçişlerini kolaylaştıran Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) cihazları ve Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) etiketleri işlem hacminde liderliğini sürdürmektedir. İş Bankası OGS cihazları ile 477,5 milyon TL, HGS etiketleri ile de 472,3 milyon TL lik otoyol ve köprü geçişi yapılmıştır. BKM verilerine göre İş Bankası, OGS ve HGS geçiş tutarında bankalar arasında birinci sıradadır. Western Union para transferleri 2017 yıl sonu itibarıyla adedi İşCep ten olmak üzere tüm kanallardan toplam adet para gönderme ve alma işlemi gerçekleştirilmiştir. Bireysel Emeklilik ve Sigorta İş Bankası, Anadolu Sigorta ve Anadolu Hayat Emeklilik ile devam eden güçlü iş birliği çerçevesinde elementer sigorta, hayat sigortası ve bireysel emeklilik ürünlerini geniş bir yelpazede ve etkin bir hizmet anlayışıyla müşterilerine sunmaya devam etmektedir. Elementer sigorta ürünlerinde 2017 İş Bankası ve Anadolu Sigorta iş birliği kapsamında, 2017 yıl sonu itibarıyla, Anadolu Sigorta banka kanalı prim üretimi geçen yılın aynı dönemine göre %22,5 artışla 644,2 milyon TL ye ulaşmıştır. Aynı dönem itibarıyla, Anadolu Sigorta banka kanalının sektör payı %11,2 olarak gerçekleşmiştir. Hayat sigortası alanında 2017 yıl sonu itibarıyla, Anadolu Hayat Emeklilik in Banka kanalı aracılığıyla, geçen yılın aynı dönemine göre %17,2 artış kaydedilerek 450 milyon TL Birikimsiz Hayat Sigortası prim üretimine ulaşılmıştır. Kasım sonu itibarıyla banka kanalı Birikimsiz Hayat Sigortası üretimindeki sektör payı %8,4 olarak gerçekleşmiştir. İş Bankası, 2017 yıl sonu itibarıyla müşterilerine 437 kurumun faturalarını İşCep, İnternet Şubesi, Bankamatik, şubeler ve otomatik ödeme talimatıyla ödeme olanağı sunmaktadır.

41 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 39 BES kapsamındaki gelişmeler 2017 yıl sonu itibarıyla Anadolu Hayat Emeklilik in acenteleri olan İş Bankası şubeleri ve dış arama yoluyla açılan bireysel emeklilik hesabı sayısı 174 bini geçmiştir. Banka nın iştiraki Anadolu Hayat Emeklilik 2017 yılı sonu itibarıyla katılımcı ile %16,6 piyasa payına sahiptir. İletişim Çalışmaları İş Bankası nın temel hedefi müşterileriyle çocukluktan başlayan ve emekliliğe doğru evrilen ve gelişen, yaşam boyu devam edecek bir ilişki sürdürmektir. Bu doğrultuda Banka, bireylerin yaşamlarının farklı dönemlerinde ihtiyaç duydukları ürünleri içeren bankacılık paketleri geliştirmektedir. İş Bankası, diğer taraftan, yeni kazandığı müşterilerle ilişkilerin derinleştirilmesine yönelik çeşitli aktivasyon çalışmaları da gerçekleştirmektedir yılında, İş Bankası nın pazarlama, satış ve iletişim faaliyetlerinin temelini oluşturan dijital dönüşüm sürecinde, müşterilerle ilişkileri zenginleştirmeye yönelik çalışmalar sürdürülmüştür. Dijital hizmet kanalları ağırlıklı olmak üzere, ürün ve hizmet tekliflerinin İşCep deneyimi ile entegre edilerek tek bir çatı altında sunulduğu iletişim çalışmaları hayata geçirilmiştir. Yıl boyunca, İşCep in günlük hayatı kolaylaştıran, kullanımı yalın, hızlı ve kolay hizmetler sunduğu yürütülen iletişim faaliyetleri İş Bankası nın O İş Cepte reklam çalışmaları ile duyurulmuştur. Dijital dünyada spor İş Bankası, dijitalleşen dünya ile birlikte tutum ve davranışları en çok değişen genç nesille olan temasını, onların dünyasında yer alma hedefiyle Maximum Gaming markası altında e-spor alanına yatırım yapmıştır. Dünyada ve Türkiye de en çok oynanan ve en geniş takipçi ağına sahip League of Legends oyununun Türkiye liglerinde mücadele eden 1907 Fenerbahçe Derneği, Beşiktaş ve Galatasaray e-spor takımları ile ana sponsorluk iş birliğine gidilmiş, League of Legends Türkiye Büyük Finali, GameX 2017 Dijital Oyun ve Eğlence Fuarı gibi büyük etkinliklerde yer alınarak gençler ile iletişime geçilmiştir. Maximum marka vaadi mobil platformda Maximum Mobil ile Maximum marka vaadi mobil hayata uyarlanarak ideal müşteri deneyimi odağı ile minimum eforla maksimum değer, kolaylık ve hız odaklı kullanıcı deneyimi, her kullanıcıya özel kişisel içerik, yaygın erişim ve iş ortağı ağı ve yaşayan, dönüşen, gelişen servis anlayışıyla bir platform markası olarak müşterilerin kullanımına sunulmuştur. İş Bankası, küçük tasarruflar ile düzenli birikime teşvik eden ürün ve hizmetlerinin iletişimini Birikim Kampanyası çatısı altında 2017 yılında da sürdürmüştür. Sosyal medyada İşCep, Maximum, Maximiles, İş te Üniversiteli, Yüz Yüze Bankacılık, Maximum Gaming ve Workup markaları özelinde 10 farklı mecrada, 41 sosyal medya hesabı ile faaliyet gösterilmiş ve 2017 yıl sonu itibarıyla 1,5 milyonu aşkın takipçiye ulaşılmıştır. Girişimcilik ekosistemine yönelik iletişim faaliyetleri Dijitalleşme ile birlikte aracısızlaşma tüm dünyada hız kazanmıştır. Bu sürecin desteklediği yeni ekonominin temel kavramlarından biri olan ölçeklenme potansiyeli yüksek, teknoloji odaklı girişimlere (Startup) yönelik olarak Kolektif House bünyesinde başlatılan faaliyetler 2017 yılında Workup by Türkiye İş Bankası girişimcilik programı markası ile bir üst seviyeye taşınmıştır yılında toplam e yakın başvuru alınmış, yapılan görüşmelerin ardından 17 ekibe destek verilmiştir. İş Bankası nın bireysel bankacılık alanındaki atılımları ödüllerle taçlanıyor İş Bankası 2017 yılında da bireysel bankacılık alanında 18 kategoride, 9 yeni veya geliştirilmiş ürün, hizmet ve uygulama ile toplam 21 ödüle layık görülmüştür.

42 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 40 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri ÖZEL BANKACILIK Müşterileri için değer yaratmaya odaklı bir çalışma modeli İş Bankası Özel Bankacılık, 2017 yılında da uzmanlaşmış hizmet kadrosu, geniş yatırım ürünleri portföyü ve müşterilerin finansal ihtiyaçlarını merkeze alan değer yaratma odaklı çalışma modeliyle faaliyetlerini sürdürmüştür yıl sonu itibarıyla yaklaşık müşteriye ait 18,5 milyar TL varlık büyüklüğünü yöneten İş Bankası Özel Bankacılık, dinamik piyasa koşulları paralelinde farklılaşan müşteri beklenti ve ihtiyaçlarını kişiselleştirilmiş ve yüksek standartlı ürün ve hizmetleriyle karşılamıştır. İş Bankası Özel Bankacılık, 2017 yılı Nisan ayında faaliyete geçen Yeşilyurt Özel Bankacılık/İstanbul Şubesi dâhil olmak üzere İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Antalya da bulunan 14 özel bankacılık ihtisas şubesi ile birlikte toplam 17 şubede, alanında deneyimli ve uzman kadrosuyla hizmet sunmayı sürdürmüştür. İştirakler ile iş birliği içerisinde varlık yönetimi hizmeti İş Bankası Özel Bankacılık müşterilerinin her türlü finansal piyasaya ve ürüne erişim imkânları İş Bankası iştirakleri İş Portföy Yönetimi A.Ş. (İş Portföy) ve İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. (İş Yatırım) iş birliğiyle İş Bankası Özel Bankacılık çatısı altında sunulmaktadır. İş Portföy Yönetimi nin acentesi sıfatıyla, yatırım merkezi olarak hizmet sunan özel bankacılık ihtisas şubelerinde, müşterilere İş Portföy Yönetimi nin uzmanlığı ve iş birliği ile risk-getiri beklentilerine uygun oluşturulan stratejiler doğrultusunda orta ve uzun vadeli portföy ve varlık yönetimi hizmetleri verilmektedir. Bu iş birliği kapsamında, 2017 yıl sonu itibarıyla, kişiye özel tasarlanmış yatırım çözümleri içeren finansal enstrümanlar ve yatırımcıya özgü kurgulanmış aile fonları ile özel portföy yönetimi fonlarında müşterilerin 700 milyon TL nin üzerinde varlığı yönetilmektedir. Yurt içi hisse senedi ve yurt dışındaki her türlü menkul kıymet piyasasına yatırım yapmak isteyen özel bankacılık müşterilerinin bilgi ve danışmanlık talepleri İş Yatırım ın profesyonel deneyim ve birikimiyle karşılanmıştır. Alternatif yatırım ürünleri odaklı hizmet sunumu Farklı düzeydeki risk profillerine sahip müşterilerin getiri beklentilerini en geniş alternatif yatırım ürünleri gamıyla karşılama stratejisi kapsamında, özel bankacılık müşterilerine 2017 yılında opsiyon, forward ve tam teminatlı opsiyon gibi standart türev ürünlerin yanı sıra değişken piyasa koşullarındaki getiri fırsatlarından azami fayda sağlamayı amaçlayan yapılandırılmış türev ürünler de sunulmuştur. Yıl boyunca özel bankacılık müşterilerinin yaptığı türev işlem hacmi, önceki yıla oranla %27 oranında artış göstermiştir. Barındırdığı vergi avantajı ve devlet katkısı özellikleri ile özel bankacılık müşterilerine birikim işlevi yanında bir yatırım aracı olarak da fayda sağlayan bireysel emeklilik hizmeti, Anadolu Hayat Emeklilik ile iş birliği içinde sunulmaktadır. Bireysel emeklilik hizmetleri farklılaştırılmış hizmet İş Bankası Özel Bankacılık, 2017 de Euromoney Özel Bankacılık ve Varlık Yönetimi araştırmasında Yatırım Bankacılığı Hizmetleri ve Varlık Yönetimi Tavsiyesi ve Fonları kategorilerinde Türkiye nin en iyi bankası seçilmiştir.

43 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 41 18,5 milyar TL İş Bankası tarafından yönetilen Özel Bankacılık müşteri varlığı %27 Özel bankacılık müşterilerinin yaptığı türev işlem hacmi %27 oranında artış gösterdi. süreçleri ve kişiye özel fon yönetimi içeren özel müşteri yönetimi hizmet modeli kapsamında verilmekte; TL üzerinde emeklilik birikimi olan müşterilere ek olarak İş Portföy Yönetimi nin de desteği ile emeklilik fonları yatırım danışmanlığı hizmeti verilmektedir. Müşterilerin getiri imkânlarının yanı sıra devlet katkısından da azami ölçüde faydalanmalarını sağlamak üzere odaklanılan çalışmalar sonucunda özel bankacılık ihtisas şubelerinde müşteri başına aylık bireysel emeklilik hesabı tahsilat tutarı, 2017 yılında %40 oranında artmıştır. Yıl boyunca, sabit getirili menkul kıymetlere yatırım yaparak azami getiriyi hedefleyen müşterilere sunulan özel sektör bono ve tahvil halka arzlarında özel bankacılık müşterilerince yatırım yapılan menkul kıymet tutarı İş Bankası halka arzları da dâhil olmak üzere yaklaşık 650 milyon TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Euromoney Özel Bankacılık ve Varlık Yönetimi Araştırmasında Türkiye nin En İyi Bankası İş Bankası Özel Bankacılık 2017 yılında, dünyanın önde gelen ekonomi yayınlarından Euromoney tarafından yapılan Özel Bankacılık ve Varlık Yönetimi araştırmasında Yatırım Bankacılığı Hizmetleri ve Varlık Yönetimi Tavsiyesi ve Fonları kategorilerinde Türkiye nin en iyi bankası seçilmiştir. Privia markası odaklı ürün ve hizmetler 2017 yılında, İş Bankası Özel Bankacılık, Privia markası altında yönettiği, süreçleri farklılaştırılmış ve ayrıcalıklı avantajlar sunan kredi kartı, bireysel kredi, bireysel emeklilik ve yatırım fonu ürünleri ile müşterilerine değer yaratmaya devam etmiştir. İş Bankası Özel Bankacılık etkinlikleri Özel bankacılık müşterilerinin 2017 yılında çeşitli kültür, sanat ve spor etkinliklerinde ağırlanmasına devam edilerek yatırım hizmetlerindeki ayrıcalıklı hizmet anlayışı finans dışı yaşam alanlarında da sunulmuştur yılında 2018 yılında İş Bankası Özel Bankacılık, hizmet ağındaki şubelerinde, dinamik piyasa koşullarında risk/getiri optimizasyonu çerçevesinde yönettiği alternatif ürün sunumuna devam edecektir. Özel Bankacılık, İş Bankası nın finansal iştirakleri ile eş güdüm içerisinde ortaya koyduğu yatırım uzmanlığı ve konvansiyonel bankacılık ürün ve hizmet sunumunda öncü olmayı sürdürecektir. Ayrıca, 2018 yılında Türkiye de uygulama mevzuatının yürürlüğe girmesi öngörülen kitlesel yatırım sistemi kapsamında kurulacak kitle fonlaması yatırım platformlarının özel bankacılık müşterilerine sağlayabileceği yatırım fırsatları ve seçeneklerinin geliştirilmesi çalışmalarına da odaklanılacaktır.

44 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 42 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri SERMAYE PİYASALARI Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasası nda açık ara lider banka İş Bankası 2017 yıl sonu itibarıyla, Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasası nda 1,6 trilyon TL tutarında işlem hacmi ile tüm bankalar arasında lider konumdadır. Banka %18,1 oranındaki pazar payıyla Türk sermaye piyasalarında uzun yıllardır koruduğu öncü ve lider konumunu pekiştirmiştir. Özel sektör borçlanma aracı ihraçlarında İş Bankası liderliği Bankacılık sektöründe kaynak çeşitlendirmesi arayışı ile artan özel sektör borçlanma aracı ihraçları 2017 yılında da devam etmiştir. İş Bankası, 2017 yılında da; uzun vadeli kaynak sağlanması, mevcut kaynak yapısının çeşitlendirilmesi, aktif-pasif bilanço kalemleri arasındaki vade uyumsuzluğunun giderilmesi ve kısa vade nedeniyle oluşan faiz riskinin önüne geçilmesi amaçlarıyla farklı tür ve vadelerde borçlanma aracı ihraçları gerçekleştirmiştir. Bankaca sermaye yeterlilik oranının iyileştirilmesi, uygun maliyetli ve uzun vadeli kaynak sağlanması amacıyla Ağustos 2017 de 1,1 milyar TL nominal tutarında 10 yıl vadeli katkı sermaye hesaplamasına dâhil edilecek nitelikte tahvil ihracı başarıyla tamamlanmıştır. İş Bankası, söz konusu ihracı ile finans sektörünün en saygın ödüllerinden biri olan 2018 Türkiye Bonds & Loans Ödüllerinde Yılın En İyi Finansal Kuruluş Finansman İşlemi kategorisinde ödüle layık görülmüştür. İş Bankası 2017 yılında gerçekleştirdiği toplam 10,2 milyar TL nominal değerde yurt içi bono ve tahvil ihracı ile hem toplam ihraçlar bazında hem de dolaşımdaki ihraçlar bazında sektördeki lider konumunu korumuştur. Altın işlemlerinde öncü İş Bankası nın altın depo hesabı ve yatırım hesabı müşteri bakiyesi toplamı 2017 yıl sonu itibarıyla 25,3 ton olarak gerçekleşmiştir. Altın depo hesabında sektördeki öncü rolünü yıl boyunca sürdüren Banka nın piyasa payı %15,7 dir. İş Bankası şubelerinde gerçekleştirilen Altın Buluşmaları kapsamında, yastık altı olarak tabir edilen fiziki altınların kaydileştirilerek ekonomiye kazandırılması faaliyetine 2017 yılında da devam edilmiştir. İş Bankası BİST Borçlanma Araçları Piyasası nda 1,6 trilyon TL lik işlem hacmi ile sektör lideridir. Banka, 2017 yılında Türk sermaye piyasalarındaki öncü ve lider konumunu pekiştirmiştir.

45 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 43 1,6 trilyon TL İş Bankası nın Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasası ndaki işlem hacmi 25,3 ton İş Bankası nın altın depo hesabı ve yatırım hesabı müşteri bakiyesi İş Yatırım ile sağlanan sinerji 2017 yılında İş Bankası, iştiraki İş Yatırım ile birlikte Borsa İstanbul Pay Piyasası işlem hacminin %7,9 unu gerçekleştirmiş ve piyasanın önder kurumlarından biri olarak faaliyetlerini sürdürmüştür yılında İş Yatırım ile yeni bir iş birliğine imza atılarak, müşterilerin İşCep üzerinden yurt dışında 3 ayrı kıtada toplam 26 adet organize borsada pay ve vadeli işlem sözleşmesi (futures) işlemlerini gerçekleştirebilmelerine imkân sağlanmıştır. Söz konusu hizmet, sektörde banka dağıtım kanalı üzerinden yurt dışı organize piyasalara erişim sağlanması açısından bir ilktir. Yatırım fonu piyasasında etkin rol İş Bankası, 2017 yıl sonu itibarıyla sektördeki yatırım fonlarının %17,16 lık kısmının satışına aracılık ederek sektördeki lider fon dağıtıcısı kuruluşu konumunu sürdürmüştür. Çocuklara yönelik geliştirilen ilk yatırım fonu olan Kumbara Karma Fon un yatırımcı sayısı, sektördeki benzer türdeki yatırım fonlarının tamamının açık ara önündedir. İş Bankası 2018 yılında da; müşteri tercihleri ve piyasa koşulları çerçevesinde tasarlanan yeni ürün ve hizmetleri, rekabetçi fiyatlama politikası ve kesintisiz ve kaliteli hizmet sunumunu sağlayan çoklu hizmet kanalları ile para ve sermaye piyasası ürünleri ve altın işlemlerindeki piyasa paylarını geliştirmeye devam edecektir. Saklamada etkin konum İş Bankası portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilen toplam 23,8 milyar TL büyüklüğündeki portföye verdiği bireysel ve kolektif saklama hizmeti çerçevesinde %30 piyasa payı ile saklama bankacılığı alanında da etkin konumdadır yılında gayrimenkul yatırım fonları ve girişim sermayesi yatırım fonları, yatırım fonu piyasasında aktif olarak faaliyet göstermeye başlamıştır. İş Bankası tapuya tescil işlemi gerçekleştiren ilk gayrimenkul yatırım fonuna ve altyapı yatırımını finanse eden ilk girişim sermayesi yatırım fonuna kolektif saklama hizmeti vermektedir.

46 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 44 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri HAZİNE YÖNETİMİ Küresel ekonomideki olumlu görünümün ve gelişmiş ülke para politikalarına dair belirsizliklerin azalması, 2017 yılı genelinde finansal piyasalarda risk iştahında artışa yol açmıştır. Gelişmiş ülkelerin para politikalarındaki belirsizliğin azalmasına katkı sağlayan faktörler arasında ABD Merkez Bankası nın (Fed) parasal normalleşme süreci kapsamında bilanço küçültme kararı ön plana çıkarken, Avrupa Birliği (AB) üyesi bazı ülkeler ile İngiltere deki seçim sürecinin tamamlanması da söz konusu belirsizliğin azalmasını hızlandırmıştır. Bu kapsamda gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımları, finansal piyasalardaki olumlu seyir ve getiri arayışının etkisiyle, jeopolitik gelişmelere olan hassasiyete rağmen artış göstermeye devam etmiştir. Türkiye nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan piyasalara yönelik sermaye ve portföy akımlarında Fed kararları büyük ölçüde belirleyici olmuştur. Diğer taraftan, sepet kur yılın ilk yarısında yatay seyrini korurken, Eylül ayının ikinci yarısından itibaren, jeopolitik ve siyasi gelişmelerin etkisiyle diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışmıştır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın (TCMB) enflasyon ile mücadelesi 2017 yılı genelinde TCMB nin para politikası kararlarında, döviz kurlarında yaşanan oynaklık ve bu durumun enflasyon üzerindeki etkisi belirleyici olmuştur. Enflasyona dair yukarı yönlü risklerin artış göstermesiyle TCMB, fiyat istikrarındaki bozulmayı sınırlamak ve finansal istikrarı korumak amacıyla güçlü parasal sıkılaştırmaya gitmiştir. Gecelik vadede fonlama imkânları kademeli olarak kısılmış, bir hafta vadeli repo ihalesi açılmazken, piyasanın fonlama ihtiyacının geç likidite penceresinden (GLP) karşılanan kısmı giderek artmıştır. Söz konusu tedbirler kapsamında, Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti (AOFM) yıl içerisinde kademeli olarak %12,75 seviyesine çıkmıştır. Kredi artışı, bankacılık sektöründe bilanço kompozisyonunu şekillendirmiştir yıl sonu itibarıyla bankacılık sektörünün aktif toplamı (*) milyar TL seviyesine ulaşmıştır yılının 3,1 puan üzerinde %19,2 (*) olarak gerçekleşen büyüme, kur etkisinden arındırıldığında %16,0 düzeyindedir yılında, makro ihtiyati tedbirlerle desteklenen bireysel krediler ve özellikle Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletli ticari plasmanlarla kredi hacminde önemli artış sağlanmıştır. Bankacılık sektörünün kullandırdığı nakdi kredi toplamı 342 milyar TL artarak 2017 yıl sonunda (*)(**) milyar TL olmuştur. Nakdi kredilerdeki artış oranı %20,6 (*) (**), kur etkisinden arındırılmış bazda ise %17,8 düzeyinde gerçekleşmiştir. Kredi artışının aktif büyümesinin üzerinde gerçekleşmesi sonucunda kredilerin toplam aktifler içindeki payı 2016 yılının 0,8 puan üzerinde %64,6 (*) seviyesinde oluşmuştur. Gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımları, finansal piyasalardaki olumlu seyir ve getiri arayışının etkisiyle, jeopolitik gelişmelere olan hassasiyete rağmen artış göstermeye devam etmiştir. (*) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur. (**) Faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın hesaplanmıştır.

47 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 45 %9,4 İhraç edilen menkul kıymetlerin bilançodaki payı %9,4 e ulaşmıştır. TL kredilerin güçlü seyri mevduat büyümesine de olumlu katkı sağlamakla beraber, mevduat sahiplerinin tasarruflarını döviz olarak tutma tercihi mevduat kompozisyonunun Türk Lirası lehine gelişimini sınırlamıştır yılında %17,2 (*)(**) artış kaydeden bankacılık sektörü mevduat bakiyesi (bankalar mevduatı hariç), 2017 yılında %17,0 (*)(**) büyümüştür. Kur etkisinden arındırılmış olarak bakıldığında ise artışın %13,3 düzeyi ile kredi artışının gerisinde kaldığı görülmektedir. İlgili dönemde mevduatın pasif toplamı içindeki payı 2016 yılına kıyasla düşüş göstererek %51,8 (*)(**) seviyesinde gerçekleşmiştir. T.C. Hazine Müsteşarlığı, ekonominin desteklenmesi için alınan tedbirlerin etkisiyle hızlı genişleyen bütçe giderlerinin ve nakit talebinin yönetilmesi amacıyla finansman programında öngördüğü borçlanma ihtiyacını yıl içerisinde artırmıştır. Bu çerçevede sektörün menkul kıymetler portföyü %14,0 (*)(**) düzeyi ile 2016 yılının 8,1 puan üzerinde büyümüştür. Türk bankacılık sektörünün güçlü yapısı, farklı yapılardaki finansal enstrümanlar kanalıyla yurt dışı kaynaklara erişimi 2017 yılında da mümkün kılmış, gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının desteklediği finansal koşullarda uluslararası piyasalardan orta-uzun vadeli kredi ürünlerinin yanı sıra sermaye piyasası araçlarıyla da yeni kaynak girişi sağlanmıştır. Sektörün 2016 yıl sonu itibarıyla 56,7 milyar ABD doları olan sendikasyon ve seküritizasyon kredileri ile yurt dışı Eurotahvil ihraçlarının bakiyesi 2017 yıl sonunda 61,0 milyar ABD dolarına yükselmiştir. İş Bankası nda bilanço kompozisyonu proaktif bir yaklaşımla şekillendirilmiştir. İş Bankası bilançosu; sorunsuz sürdürülebilir kârlılığın tesisini teminen, likidite, vade, faiz ve kur riski yönetimi odaklı ideal bir kompozisyonun oluşumunu amaçlayan ve piyasa gelişmelerine uyum sağlayan proaktif bir strateji ile yönetilmiştir. Bu çerçevede, kredi ve yatırım portföyleri ile birlikte döviz ve likidite pozisyonlarının etkin yönetimi, ana fonlama kalemi olan mevduatın tabana yaygın şekilde güçlendirilmesi, mevduat dışı kaynakların çeşitlendirilmesi, optimum risk-getiri dengesi ve müşteri ihtiyaçlarının karşılanması gibi hususlar başta olmak üzere tüm unsurlar gözetilerek esnek bir bilanço kompozisyonu oluşturulmuştur yılında İş Bankası nın aktif büyüklüğü %16,3 artışla 362,4 milyar TL ye ulaşırken, toplam kredilerde 239,4 milyar TL, mevduatta ise 203,8 milyar TL ile özel bankalar arasında en büyük paya sahip banka olma özelliği korunmuştur. Aktif kalemler içerisinde kredilerin payı %65,2 den %66,1 e yükselirken, menkul kıymetler portföyünün payı ise %16,5 ten %15,8 e gerilemiştir. Pasif kalemler içerisinde mevduat, %56,2 pay ile ana fonlama kalemi olmayı sürdürürken, alınan krediler ve ihraç edilen menkul kıymetler (sermaye benzeri tahvil ihraçları dâhil) kalemleri sırasıyla %10,6 ve %9,4 düzeyindeki payları ile 2016 yılına göre bilanço kompozisyonunda ağırlıklarını artırmıştır. (*) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur. (**) Faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın hesaplanmıştır.

48 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 46 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri Uluslararası piyasalarda yüksek kredibiliteye sahip olan İş Bankası, farklı piyasa dinamiklerinin varlığında, yıl boyunca çeşitli para ve sermaye piyasası enstrümanlarını kullanarak uygun maliyetli ve uzun vadeli kaynaklar sağlamaya devam etmiştir. Sendikasyon, seküritizasyon, dış ticaret işlemleri bağlantılı finansman, bankalar ve uluslararası finansal kuruluşlar ile imzalanan ikili anlaşmalar yoluyla alınan krediler ve Eurotahvil ihraçları yoluyla yurt dışından sağlanan kaynakların bilanço içindeki payı 2017 yıl sonu itibarıyla %17,9 düzeyine ulaşmıştır. Etkin risk yönetimi ve kaliteli bilanço yapısı İş Bankası nın temel hedefi aktif kalitesine, maliyet kontrolüne ve etkin sermaye kullanımına odaklanmak suretiyle risk-getiri dengesini optimum seviyede oluşturmak ve sürdürülebilir kârlı büyüme stratejisi yoluyla bilanço yapısını daha da güçlendirmektir. Anlık ve senaryolara dayalı olarak; bilançonun döviz pozisyonu, vade ve faiz yapısından kaynaklanabilecek riskler etkin modellerle izlenmekte, para ve sermaye piyasaları ürünlerinin yanı sıra türev ürünlerden de piyasa koşulları çerçevesinde faydalanılmaktadır yılında da Hazine faaliyetleri kapsamında, Aktif-Pasif Yönetimi Riski Politikası ilkelerine uygun olarak likidite, faiz ve kur riski unsurları, sürdürülebilir kârlılık ilkesinden ödün verilmeksizin banka risk iştahına paralel şekilde yönetilmiştir. ULUSLARARASI BANKACILIK İş Bankası, 2017 yılında 123 farklı ülkede yerleşik banka ile kurduğu mevcut muhabirlik ağı kapsamında; müşterilerine zengin dış ticaret ürün ve hizmetleri sunmuş ve Türkiye ile 200 ün üzerinde farklı ülke arasında yapılan dış ticaret işlemlerine aracılık etmiştir. İş Bankası, müşterilerinin yatırım malı ithalatı ve enerji projeleri kapsamındaki finansman ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak ihracat sigorta ve kredi kuruluşlarından veya bu kuruluşların sigortası kapsamında muhabirlerinden orta ve uzun vadeli finansman sağlamaya devam etmiştir. Uzak Doğu bağlantılı ticari işlem ve yatırımlara yeni finansman imkânları Çin ihracat sigorta kuruluşu Sinosure ile müşterilerin Çin den gerçekleştirdikleri ithalatın ve Çin bağlantılı yatırımlarının finansmanını teminen bir iş birliği anlaşması imzalanmıştır. Ayrıca Çin ihracat kredi kuruluşu The Export- Import Bank of China ile Çin bağlantılı işlemler kapsamında kullanılmak üzere 400 milyon ABD doları tutarında 3 yıl vadeli finansman sağlanmıştır. Diğer taraftan, müşterilerin Japonya dan gerçekleştirdikleri ithalat işlemlerine yönelik Japan Bank for International Corporation dan (JBIC) kredi sağlanmasına yönelik Global Bank Loan Agreement ve yenilenebilir enerji projelerine finansman sağlanmasını teminen imzalanmış olan Renewable Energy Bank Loan Agreement anlaşmaları 2 yıl süreyle uzatılmıştır. İş Bankası nın yaygın muhabir ağı dış ticaret alanındaki öncü banka konumuna katkı sağlamaktadır.

49 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 47 Yurt dışı kaynak İş Bankası 2017 yılında sendikasyon, seküritizasyon, Eurotahvil ihracı, ikili anlaşmalar ve postfinansman işlemleri yoluyla 8 milyar ABD doları üzerinde finansman sağlamıştır. İş Bankası nın uluslararası hizmet kalitesi ödüllerle tescillenmektedir. Bilişim çağı gelişmelerinin insan hayatında etkin rol oynadığı günümüzde, bankalararası işlemlerde çalışan müdahalesinin en aza indirilmesi tüm finansal kurumların ana hedefleri arasındadır. Bu konu, özellikle işlem adetlerinin çok fazla olduğu ödemelerde öne çıkmaktadır. İş Bankası gerçekleştirdiği teknoloji yatırımlarının bir sonucu olarak 2017 yılında da ödemelerde %95 in üzerinde otomatik işlenme oranına ulaşmış ve performansı nedeniyle muhabirleri tarafından ödüllendirilmeye devam etmiştir. İş Bankası, 2017 yılında HSBC Bank plc, Commerzbank AG, KBC Bank N.V., JP Morgan Chase Bank N.A. ve Wells Fargo Bank N.A. dan bu alanda 6 ödül almıştır. İş Bankası, SIBOS toplantıları ile uluslararası bilinirliğini artırmaktadır. Dünya Bankalararası Finansal Teleiletişim Topluluğu (SWIFT) tarafından düzenlenen ve kısa bir zaman dilimi içinde farklı ülkelerde yerleşik çok sayıda bankayla iş geliştirmeye yönelik görüşmeler yapılmasına imkân sunan SIBOS (SWIFT International Banking Operations Seminar) Konferansı, 2017 yılında Kanada nın Toronto kentinde gerçekleştirilmiştir. İş Bankası nın stant açarak katıldığı 4 gün süreli etkinlik kapsamında, Banka nın tanıtımı yapılmış, iş ilişkilerinin ve hacimlerin geliştirilmesi imkânları değerlendirilmiştir. Uluslararası Bankacılık Semineri 13. Uluslararası Bankacılık Semineri, Kasım 2017 tarihleri arasında, 22 ülkeden 34 bankacının katılımıyla, İstanbul da gerçekleştirilmiştir. İş Bankası dış kaynak temininde başarılı bir yılı daha geride bırakmıştır. Uluslararası sendikasyon kredileri piyasasında uzun bir geçmişi ve güçlü bir deneyimi olan İş Bankası, vadesi gelen sendikasyon kredilerini 2017 yılında %100 ün üzerinde bir oranda yenileyerek küresel finans piyasalarından toplam 2,6 milyar ABD doları tutarında finansman sağlamıştır. Mayıs ve Eylül aylarında gerçekleştirilen sendikasyon işlemlerine Amerikan, İngiliz, Alman, Fransız, Körfez, Çin Halk Cumhuriyeti ve Japon bankaları başta olmak üzere, 22 ülkeden 53 farklı uluslararası banka katılım sağlamıştır. Çok sayıda bankanın katılımı ve yüksek yenileme oranı, İş Bankası na duyulan güveni bir kez daha teyit etmiştir. İş Bankası, sendikasyon kredileri ile sağladığı kaynakları, reel sektör şirketlerinin dış ticaret işlemlerinin finansmanına destek vermek adına kullanmakta ve ülke ekonomisinin gelişimine katkısını pekiştirmektedir. İş Bankası Eurotahvil ihraçlarında öncü ve lider konumunu sürdürmektedir. İş Bankası, uluslararası piyasalarda farklı para birimlerinde ve çeşitli vadelerde borçlanma araçları ihracını mümkün kılmak, borçlanma kaynaklarında esneklik ve çeşitlilik sağlamak amacıyla 2013 yılında İş Bankası Orta Vadeli Tahvil (Global Medium Term Note - GMTN) Programını kurmuştur. 7 milyar ABD doları tutarında limite sahip program kapsamında, İş Bankası 2017 Haziran ayında uluslararası piyasalarda 500 milyon ABD doları tutarında 11 yıl vadeli ve 6. yılda geri çağırma opsiyonlu sermaye benzeri Eurotahvil ihracı gerçekleştirmiştir.

50 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 48 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İhraç, Türk bankaları tarafından gerçekleştirilen en uzun vadeli, Basel 3 uyumlu sermaye benzeri tahvil ihracıdır. İş Bankası ayrıca Nisan ayında 750 milyon ABD doları Eurotahvil ihracı gerçekleştirmiştir. Söz konusu ihraç, Türk bankaları tarafından 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandum sonrası Türkiye den gerçekleştirilen ilk Eurotahvil ihracı olma özelliğini de taşımaktadır. Ekim ayında yapılan 500 milyon ABD doları tutarındaki ek ihraçla birlikte milyon ABD doları nominal değere ulaşan Nisan 2024 vadeli tahviller, Türk bankaları tarafından gerçekleştirilen en yüksek tutarlı yurt dışı tahvil ihraçlarıdır. İş Bankası, ikili anlaşmalarla yurt dışından kredi sağlamıştır. Banka Mayıs, Eylül ve Aralık aylarında, imzaladığı ikili anlaşmalar ile yurt dışından; sırasıyla 1 yıl vadeli 100 milyon ABD doları, 3 yıl vadeli 250 milyon ABD doları ve 3 yıl vadeli 400 milyon ABD doları olmak üzere toplam 750 milyon ABD doları tutarında, genel kurumsal amaçlar veya dış ticaretin finansmanı kapsamında kullandırılmak üzere krediler sağlamıştır. İş Bankası Havale Akımlarına Dayalı Seküritizasyon Programı (DPR) kapsamında 537 milyon ABD doları tutarında kaynak sağlamıştır. İş Bankası, 2017 yılında gerçekleştirdiği iki adet işlem ile toplam 537 milyon ABD doları tutarında seküritizasyon kredisi almıştır. 6 Aralık 2017 tarihinde tamamlanan toplam 412 milyon ABD Doları tutarındaki işleme, ticari bankaların yanı sıra Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) yatırımcı olarak katılmıştır. Farklı dilimlerde olmak üzere, 5 ve 7 yıl vadeli kaynağın EBRD tarafından sağlanan 55 milyon ABD doları tutarındaki kısmı Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programının (TurSEFF) üçüncü fazı kapsamında yenilenebilir enerji ve kaynak verimliliği yatırımlarının finansmanında kullanılacaktır. 28 Aralık 2017 tarihinde temin edilen toplam 125 milyon ABD Doları tutarında 9 yıl nihai vadeli kaynağın ise 105 milyon ABD Doları tutarındaki kısmı International Finance Corporation (IFC), 20 milyon ABD Doları tutarındaki kısmı ise IFC aracılığı ile Clean Technology Fund (CTF) tarafından sağlanmıştır. Söz konusu kaynak, başta IFC tarafından belirlenen enerji verimliliği kriterlerine uygun yeşil krediler olmak üzere konut kredilerinin finansmanında kullandırılacaktır. İş Bankası İpotek Teminatlı Menkul Kıymet Programını kurmuştur. İş Bankası, 21 Nisan 2017 tarihinde, yurt dışında İpotek Teminatlı Menkul Kıymet (İTMK) ihraçlarına olanak sağlayacak, 2 milyar Euro veya diğer para birimlerinde eşleniği tutarda limite sahip bir İTMK (Covered Bond) programının kuruluşunu tamamlamıştır. Eurotahvil İş Bankası 2017 yılında gerçekleştirdiği toplam milyon ABD doları tutarında Eurotahvil ihraçları ile sektördeki liderliğini sürdürmektedir.

51 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 49 İş Bankası öncelikle bölgesel daha sonra küresel bir banka olmak hedefi doğrultusunda çalışmalarını sürdürmektedir. Sınır Ötesi Bankacılık Faaliyetleri İş Bankası yurt dışında 14 farklı ülkede iştirakleri ve kendi bünyesindeki 41 şube ve 2 temsilcilik ile faaliyet göstermektedir yıl sonu itibarıyla, İş Bankası nın yurt dışı örgütünün aktif toplamı 8,5 milyar ABD doları seviyesindedir. İş Bankası nın sınır ötesi bankacılık faaliyetlerinin ve büyüme stratejisinin temelinde; uluslararası alanda öncelikle bölgesel daha sonra küresel bir banka olma, başta Türkiye nin yakın coğrafyasındaki ülkeler olmak üzere, Türkiye ile önemli ekonomik ve ticari ilişkileri olan pazarlarda Banka nın varlığını tesis etme ve özellikle Türk firmalarının yoğunlukla faaliyet gösterdiği bölgelerde, müşterilere kaliteli hizmet sunma ve değer yaratma hedefleri yer almaktadır. Bu kapsamda, 2017 yılında özellikle Ortadoğu, Kafkasya ve Balkanlar takip edilmeye devam edilmiştir. İş Bankası, Irak ta özellikle Erbil Şubesi üzerinden sunduğu uluslararası bankacılık hizmetleri ile fark yaratmaya devam etmektedir. İki ülke arasındaki ticaretin önemli bir kısmına aracılık etmenin yanı sıra, başta kurumsal firmalar olmak üzere kullandırdığı kredilerle bölgenin dönüşümüne ve kalkınmasına da katkı sunmaktadır yılında Orta Doğu da ve Kuzey Irak ta yaşanan politik çalkantılar, iş yapma kapasitesini etkilemiş olsa da hizmet sunum faaliyetleri kesintisiz devam etmiştir. 8 banka ile rekabet edilen Kosova da ise, İş Bankası Türk yatırımcılara ve yerel kurumsal şirketlere verdiği kaliteli ve müşteri odaklı hizmet sayesinde pazar payını artırmış, 2016 yılına göre 2017 yılında aktif büyüklüğünü %53 oranında yükseltmeyi başarmıştır. Bahreyn Şubesi üzerinden Körfez Bölgesi ülkeleri ile kurulan olumlu ilişkilerin, İş Bankası nın finansal verilerine etkisi artarak devam etmektedir. Bahreyn Şubesi 2017 yılında, 12 farklı bankadan ortalama 145 milyon ABD dolarının üzerinde kaynak sağlamıştır. Uzun yıllardır faaliyet gösterilen İngiltere de Londra ve Edmonton Şubeleri aracılığıyla mevduat ve kredi işlemleri yanı sıra; postfinansman, ikincil piyasa ve hazine işlemleri, POS satışına yönelik faaliyetlere devam edilmiştir. Şubelerin POS işlem hacmi 76 milyon İngiliz sterlini seviyesine ulaşmıştır. İş Bankası Grubu, Almanya da İşbank Almanya, Rusya da İşbank Rusya ve Gürcistan da İşbank Gürcistan ile bankacılık faaliyetlerini sürdürmektedir.

52 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 50 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Dijital Bankacılıkta Türkiye de ilklerin bankası olan İş Bankası müşteri beklentilerini odak noktasına alarak kullanıcı deneyimini yeni ufuklara taşımayı ve fark yaratmayı hedefleyen dijital dönüşüm çalışmalarına devam etmiştir. Bu çalışmaların sonucunda İş Bankası dijital hizmet kanallarından işlem yapan kullanıcı sayısı ve yapılan işlemlerin payı artmaya devam etmiştir. %86 Dijital Hizmet Kanallarının Toplam İşlemler İçerisindeki Payı 9,5 milyon Bankamatik Müşterisi

53 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 51 5,8 milyon Dijital Bankacılık Müşterisi 5,2 milyon Mobil Bankacılık Müşterisi Türkiye de ATM nin Markası Bankamatik 35 Yaşında Türkiye nin İlk İnternet Şubesi 20 Yaşında Türkiye nin İlk Mobil Bankacılık Uygulaması İşCep 10 Yaşında

54 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 52 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri İçinde bulunduğumuz dijital çağda tüm hızıyla devam eden dönüşüm bankacılık için büyük fırsatlar barındırmaktadır. DİJİTAL BANKACILIK Teknolojinin, rekabetin, regülasyonun ve müşteri beklentilerinin ürettiği dinamikler dijitalleşmeyi bankacılık açısından da vazgeçilmez kılmaktadır. Teknolojideki hızlı gelişmeler ürün ve hizmetlerden operasyonel süreçlere; müşteri ilişkilerinden kredi tahsis süreçlerine kadar pek çok alanda fırsatlar barındırmaktadır. Bu fırsatlardan en doğru şekilde yararlanmak amacıyla, İş Bankası nda geniş kapsamlı çalışmalar yürütülmektedir yılında, bilgi teknolojileri altyapı ve mimarisinin pazarın ve dijital teknolojilerin gerektirdiği hız ve çevikliği sağlayacak konuma getirilmesine yönelik projeler kapsamında, Türkiye deki ilk 4. seviye (TIER IV) veri merkezinin (ATLAS) inşası tamamlanmış ve devreye alınmıştır. İş Bankası nın temel bankacılık yazılımlarının yalın teknoloji mimarisi ile modernizasyonunu hedefleyen Teknoloji Dönüşüm Programı (KARINCA) kapsamındaki çalışmalara da devam edilmiştir. Öngörülen plana uygun olarak ilerlemekte olan KARINCA, %71 oranında tamamlanmıştır. Kapsamı genişleyen dijital dönüşüm uygulamaları 2015 te bireysel bankacılık alanında başlayan dijital dönüşüm çalışmaları 2017 de şubeleri ve ticari bankacılık iş modelini de içerecek şekilde genişletilmiştir. Bu çerçevede, dijital şube modelinin oluşturulması amacıyla iş modeli, süreç ve müşteri deneyiminin iyileştirilmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır. Ticari bankacılık alanında ileri analitik modeller kullanılarak satış yönetiminde etkinliğin artırılmasını hedefleyen çalışmalar yürütülmüş; dijital hizmet kanallarındaki ticari bankacılık işlem yelpazesi kapsamlı bir şekilde zenginleştirilmiştir. İş Bankası, dijital hizmet kanallarındaki öncülüğünü sürdürmektedir. Dijitalleşmeyle birlikte mobil uygulamaların kullanımı yaygınlaşmış, buna paralel olarak mobil bankacılığın önemi artmıştır yılında İşCep i kullanan aktif müşteri sayısı 5 milyonu aşarken, Bankamatiklerden işlem yapan müşteri sayısı 9,5 milyona, İnternet Şubesi ni kullanan müşteri sayısı ise 2,8 milyona ulaşmıştır. Dijital hizmet kanallarında yapılan işlemlerin toplam işlemler içindeki payı %86 seviyesine yükselmiştir.

55 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 53 Türkiye nin ilk uygulama tabanlı mobil bankacılık ürünü İşCep 10 yaşında 2007 yılında Türkiye nin ilk uygulama tabanlı mobil bankacılık uygulaması olarak hayatına başlayan İşCep, 2017 yılında da ilk günkü heyecanla bankacılık sektörüne yenilikler kazandırmaya devam etmiştir. Türkiye de ATM nin markası Bankamatik tir. İş Bankası, 2017 yıl sonu itibarıyla sahip olduğu ün üzerinde Bankamatik ile Türkiye nin en geniş hizmet ağına sahip özel bankası konumunu korumuştur yılında parasal işlemler içerisinde Bankamatiklerin kanal payı %50 yi aşmıştır. İş Bankası nda inovasyon Dijitalleşmenin beraberinde getirdiği yapay zekâ, bulut teknolojisi, uygulama ara yüz entegrasyonu (API), nesnelerin interneti (IOT), robotik süreç otomasyonu gibi yeni trendler ve teknolojik imkânlar müşterilerin hayatını kolaylaştırmak ve ihtiyaçlarına uygun yeni değer önerileri sunmak amacıyla etkin bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Yapay zekâ temelli Doğal Dil İşleme ve Makine Öğrenimi teknolojilerinin sunduğu çözümlerden faydalanılarak geliştirilen Mesajlaşma Botu (Chatbot) de müşterilerin kullanımına sunulmuştur. İnovasyonun gelişimin en önemli itici güçlerinden birisi olduğu gerçeğinden hareketle, yeni ürün ve hizmet geliştirilmesi amacıyla başta Fintechler olmak üzere Startuplarla iş birliği kurmaya yönelik çalışmalara devam edilmiştir. Bu kapsamda İş Bankası nın ana destekçisi olduğu Workup Girişimcilik Programı 2017 yılında ilk mezunlarını vermiştir. Veri analitiği ve CRM çalışmaları İş Bankası, müşteri ihtiyaçlarına uygun ve doğru zamanda doğru önerileri sunabilmek için büyük veri altyapısı ve yapay zekâ uygulamalarına yatırım yapmaya devam etmektedir. Kampanya yönetimi altyapısının modernleştirilmesi çalışmaları ile Banka kanallarına yeni bir altyapı kazandırılmıştır. Bu altyapının sunduğu imkânlardan olan Öğrenen Karar Mekanizmaları modelleri, müşteri yanıtlarından öğrenmeye ve sonraki teklifleri bu yanıtlara uygun olarak yapılandırmaya başlamıştır. Büyük veri altyapısı kullanılarak müşterilerin gerçek zamanlı işlem verilerinden içinde bulundukları duruma uygun anlık kampanya sunumuna ilişkin altyapı güçlendirilmiş, bu yöntemle 300 e yakın kampanya tanımlanmıştır. İş Bankası, EFMA-DMI Awards 2017 inovasyon ödülleri kapsamında, son geliştirilen analitik yetkinliklerinin anlatıldığı Marketing Brain adlı başvuruyla, Büyük Veri, Analitik ve Yapay Zekâ (Big Data & Analytical & AI) kategorisinde dünya ikincisi olmuştur. Müşteri deneyimi İş Bankası, müşterilerinin ihtiyaç ve beklentilerini anlamayı, ihtiyacı oluştuğu anda, gerçek zamanlı ve kişiselleştirilmiş olarak, uygun ve kolay ulaşılabilir bir şekilde karşılamayı, bu sayede tutarlı ve bütünleşik bir müşteri deneyimi sunmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Tasarım Odaklı Düşünme ve Müşteri Deneyimi Yolculuğu metotlarının kullanımı ve müşterilerden alınan geri bildirimler doğrultusunda, sunulan hizmetlerin ve iş süreçlerinin müşteri deneyimine uygunluğu gözden geçirilmiştir yılında, İş Bankası şubelerinde anında ve sürekli müşteri deneyimi ölçümüne de başlanmıştır.

56 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 54 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 2017 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri YENİLİKÇİ UYGULAMALAR VE ÜRÜN GELİŞTİRME Ürün yelpazesini zenginleştirerek piyasada öncü olma vizyonuyla ilerleyen İş Bankası, 2017 yılında da yeni ürün ve hizmetlerini müşterilerine sunmaya devam etmiştir. Dijital platform geliştirmeleri kapsamında sürekli gelişime konu olan İşCep uygulaması, yakın rakipleri arasında 2017 de en fazla sayıda yeni özelliği müşterilerine sunan ve işlem çeşitliliği bakımından sektörde liderliğini koruyan mobil bankacılık uygulaması olarak farklılaşmıştır. Müşterilerin piyasa verilerine anlık ve ücretsiz olarak ulaştığı ve alım satım yapabildiği İşCep Mobil Borsa platformu, 80 bin İş Bankası müşterisi tarafından kullanılmıştır. İşCep Mobil Borsa anlık veri sunması, alım ve satıma izin vermesi açılarından sektörde ilk olmuştur. Bireysel müşterilerin nakit kredi sözleşmelerini İşCep üzerinden onaylayabildikleri ve kredinin mobil platformdan kullandırıldığı Kredim Hazır uygulaması yıl içerisinde hayata geçirilmiştir. İşCep te 2017 yılında yurt dışı piyasalarda hisse senedi alım ve satımı yapma, halka arz talep toplama, imessage ve Siri ile para aktarma işlemlerinin tümünü mobil kanaldan müşterilere sunmuştur. Çocuklara erken yaşta tasarruf etme alışkanlığı kazandırarak dijital ortamda birikim yapma deneyimini yaşatan Dijital Kumbara hizmete sunulmuştur. Anında Alışveriş Kredisi kapsamında Hepsiburada ve Genpa ile iş birliği yapılmış ve müşterilerin alışverişlerini ihtiyaç kredisi ile anında karşılayabilmeleri sağlanmıştır. Sayısı 1 milyona ulaşan İş Bankası müşterisinin kullandığı Maximum Mobil uygulaması ile müşteriler alışverişlerinde ödeme işlemlerini gerçekleştirmekte ve alışveriş kampanya fırsatlarına katılım sağlayabilmektedir. Ticari Bankacılık müşterilerine sunulan dijital hizmetlerin geliştirilmesi için Ticari İşCep te; hesap işlemleri müşteri deneyimini iyileştirecek şekilde yenilenmiş; POS, Çek - Senet, Ticari Krediler ve Ticari Kampanyalar uygulamaya eklenmiştir. Gerçek kişi tacir müşterilerin Ticari İnternet Şubesine ve Ticari İşCep e giriş yaparak buradan Çek-Senet, Hesap, Ticari Kredi ve POS İşlemlerini yapabilmeleri sağlanmıştır. Western Union İşlemleri, Şubeden Randevu Alma, IOS ve Android Widget larından En Yakın Şube ve Bankamatik, Döviz Kurlarının gösterimi, Siri ile Fatura Ödeme ve Artırılmış Gerçeklik özelliği ile İş Bankası logosu üzerinden reklam videolarının oynatılması gibi geliştirmeler 2017 de hayata geçirilen diğer yenilikçi uygulamalar olmuştur. İş Bankası, bankacılığın tüm segmentlerinde, müşterilerine sunduğu değer önerisini sürekli olarak geliştirme ve hayatı kolaylaştırma hedefiyle yenilikçilik ve Ar-Ge çalışmaları yürütmektedir.

57 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 55 Gerçek kişi tacir müşterilere uçtan uca kesintisiz, hızlı bir kredi deneyimi sağlayan Hızlı Ticari Kredi uygulaması ile TL ye kadar otomatik limit tahsisi ve kredi kullandırımı mümkün hale gelmiştir. Sürekli süreç iyileştirme hedefi 2017 yılında İş Bankası nın teknik mimari platformları iyileştirilmiş, veri yönetimi etkinleştirilmiş, veri kalitesi ve yasal raporlama süreçleri ile temel bankacılık ve ödeme uygulamaları büyük ölçüde yenilenmiştir. Banka da eş anlı olarak teknolojik altyapı iyileştirme faaliyetleri de sürdürülmektedir. BT mimarisi ve veri merkezi dönüşümleri bir arada yürütülmüştür. İş Bankası nın gelecek ihtiyaçlarına uygun, daha standart ve bütünleşik bir teknoloji platformu oluşturulmaktadır. Söz konusu platformun çok kanallı mimari tasarımı ile yalınlığın sağlanması, ürün ve hizmetlerin piyasaya daha hızlı sunulması ile bütünleşik ve tutarlı bir kanal deneyiminin sağlanması hedeflenmiştir. Kredi ürünlerine ilişkin yenilikçi uygulamalar İş Bankası tarafından; Gerçek kişi tacir müşterilere uçtan uca kesintisiz, hızlı bir kredi deneyimi sağlayan Hızlı Ticari Kredi uygulaması ile taksitli ticari kredi, borçlu cari hesap, kredili ticari mevduat hesabı ve şirket kredi kartı ürünlerine ilişkin TL ye kadar otomatik limit tahsisi ve kredi kullandırımı mümkün hale gelmiştir. Hızlı Ticari Kredi uygulaması, 2018 yılının ilk aylarında dijital hizmet kanallarında hayata geçirilecektir. Ticari ve kurumsal bankacılık müşterilerine yönelik kredi süreçlerinin iyileştirilmesi ve dijitalleştirilmesine ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Buna ek olarak, kredi tahsis birimlerinde çalışanların müşteri, teminat ve krediye özgü olarak göz önüne aldıkları değişkenlerin otomatize edilerek, sistem arkasında çalışan karar motoru ile müşterilerin taleplerinin söz konusu işleme özgü bir risk matrisine yerleştirilme çalışmaları da devam etmektedir. Teminat çekleri ile ilgili olarak muhatap istihbaratı süreci otomasyonu sağlanmıştır. Uluslararası Bankacılık Krediler Yönetim Projesi kapsamında Uluslararası Bankacılık Krediler Yönetim Projesi, İş Bankası nın yurt dışı şubelerindeki ticari kredi tahsis ve teminatlandırma süreçleri ve sistem uygulamalarının iyileştirilmesini amaçlamaktadır yılında proje kapsamında, Kosova daki şubelerin ticari kredi tahsis süreçlerinin sistem üzerinden yönetilmesine ilişkin yazılım geliştirmeleri 2017 Şubat ayında, teminat sürecine ilişkin geliştirmeler ise 2017 Nisan ayında tamamlanmıştır.

58 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 56 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu İştirakler İş Bankası 93 yıllık köklü tarihinde bugüne kadar yaklaşık 300 şirkete iştirak etmiştir. Zaman içinde Banka nın iştirak portföyü sadeleşmiş olup halihazırda 23 şirkette doğrudan ortaklığı bulunmaktadır. İş Bankası nın doğrudan ve dolaylı olarak kontrol ettiği şirket sayısı ise 105 tir. İş Bankası nın 14,1 milyar TL büyüklüğündeki iştirakler portföyünün %83,8 i Borsa İstanbul da işlem görmektedir. İş Bankası nın iştirakler portföyünün %83,8 lik kısmını oluşturan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş., İş Finansal Kiralama A.Ş., İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ve Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. halka açık şirketler olup, hisseleri Borsa İstanbul da işlem görmektedir yıl sonu itibarıyla iştirakler ve bağlı ortaklıklar portföyünün İş Bankası nın aktif toplamına oranı %3,8 dir. Verimlilik ve kârlılık odaklı iştirak stratejisi İş Bankası, yatırım stratejisi doğrultusunda, iştiraklerinin faaliyet gösterdikleri sektörlerde öncü ve lider kuruluşlar arasında yer almasına ve değer yaratmalarına öncelik vermektedir. FİNANS İş Bankası nın bankacılık, sigortacılık, bireysel emeklilik, sermaye piyasası işlemlerine aracılık, portföy yönetimi, girişim sermayesi, faktoring, reasürans, finansal kiralama, varlık yönetimi, menkul kıymet yatırım ortaklığı, yatırım bankacılığı ve gayrimenkul yatırım ortaklığı sektörlerinde faaliyet gösteren finansal hizmet iştirakleri bulunmaktadır. Finansal hizmet iştirakleri İş Bankası nın farklı hizmet alanlarında bireysel ve kurumsal müşterilerine sunduğu ürün ve hizmet yelpazesini zenginleştirmekte, aynı zamanda çapraz ve tamamlayıcı ürün sunumu ve satış olanakları da yaratmaktadır. TSKB Türkiye nin özel sermayeli ilk yatırım ve kalkınma bankası olan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (TSKB), özel sermayeli kalkınma ve yatırım bankaları arasında sektöründe lider konumdadır. Türk bankacılık sektörünün öncüleri arasında yer alan TSKB, kurulduğu 1950 yılından bugüne kadar Türkiye nin ekonomik kalkınmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Banka kaydettiği ekonomik, çevresel ve sosyal performans ile paydaşlarına ve ülke ekonomisine sürdürülebilir değer katmaya devam etmektedir. TSKB kurumsal bankacılık, yatırım bankacılığı ve danışmanlık alanlarında geniş bir hizmet yelpazesi ile Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir kalkınmasına sürekli ve artan oranda katkıda bulunmayı misyon edinmiştir. Kalkınma finansmanı kuruluşları ile imzalanan kaynak anlaşmaları doğrultusunda; yenilenebilir enerji, çevre, enerji ve kaynak verimliliği İş Bankası Grubu nun yatırım stratejisi, iştiraklerin faaliyet gösterdikleri sektörlerde öncü ve lider kuruluşlar arasında yer almalarına odaklıdır.

59 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 57 temalarının yanı sıra kadın istihdamı, iş güvenliği ve sağlığı gibi sosyal temalı kredileri ve KOBİ kredileri ile farklı sektörlerdeki yatırımlara finansman desteği sunmaktadır. Kullandırdığı kredilerin çevresel ve sosyal etki boyutlarını da gözeten TSKB, sürdürülebilirlik alanında öncü kurumlar arasında yer almayı sürdürmektedir. TSKB, 2017 yılında bir ilke imza atarak Türk finans sektöründe Entegre Rapor yayınlayan ilk kuruluş olmuştur yılında gerçekleştirdiği Yeşil/Sürdürülebilir Tahvil (Green/ Sustainable Bond) ihracı ile EMEA Finance Awards 2017 kapsamında Orta ve Doğu Avrupa nın En İyi Yeşil Tahvili ödülüne layık görülen Banka, ayrıca 2017 yılı Mart ayında dünyadaki ilk sermaye benzeri sürdürülebilir tahvili ihraç etmiştir. TSKB nin kurumsal yönetim derecelendirme notu, 2017 yılı Ekim ayında 10 üzerinden 9,54 seviyesine yükseltilmiştir yıl sonu itibarıyla, konsolide bazda 3,7 milyar TL özkaynak büyüklüğüne ve 29,9 milyar TL aktif toplamına sahip olan TSKB nin, Fitch Ratings tarafından yapılan değerlendirmede, uzun vadeli yerli para kredi notu BBB-, yabancı para ihraççı kredi notu BB+, ulusal kredi notu AAA ve tüm notların görünümü durağan olarak belirlenmiş, ayrıca, Finansal Kapasite Notu (bb) atanmıştır. Moody s ise, 20 Mart 2017 tarihinde TSKB nin uzun vadeli ihraççı kredi notunu Ba1 olarak teyit etmiş ve görünümünü negatif olarak belirlemiştir. Banka nın referans kredi değerlendirme notu da, ba2 olarak teyit edilmiş ve kısa vadeli ihraççı kredi notunda değişiklik yapılmamıştır. İşbank Almanya Avrupa nın önde gelen Türk sermayeli finansal kuruluşu İş Bankası tarafından Avrupa da ticari bankacılık alanında faaliyet göstermesi amacıyla 1992 de Almanya da kurulan İşbank Almanya, günümüzde Avrupa nın önde gelen Türk sermayeli finansal kuruluşları arasında yer almaktadır. Genel Müdürlüğü Frankfurt ta bulunan İşbank Almanya nın, Almanya da 10, Hollanda, Fransa, İsviçre ve Bulgaristan da ise birer şube olmak üzere toplam 14 şubesi bulunmaktadır yıl sonu itibarıyla konsolide olmayan bazda 1.7 milyar Euro aktif toplamı ile 177 milyon Euro özkaynağa sahip olan İşbank Almanya, Türkiye ve Avrupa daki müşterilerine ticaret finansmanı, kurumsal ve bireysel bankacılık ürün ve hizmetlerinin yanı sıra gayrimenkul finansmanı hizmeti de sunmaktadır. İşbank Rusya Rusya da 3 noktada hizmet Rusya da faaliyet gösteren İşbank Rusya, İş Bankası nın uluslararası bankacılık faaliyetlerinin geliştirilip büyütülmesi amacıyla Nisan 2011 de Banka nın iştirak portföyüne katılmıştır yıl sonu itibarıyla 131 çalışanı bulunan ve Moskova, Saint- Petersburg ve Kazan da toplam 3 şube ile hizmet sunan İşbank Rusya, 2017 yıl sonu itibarıyla 252 milyon ABD doları aktif büyüklüğe ve 70 milyon ABD doları özkaynağa sahiptir. İşbank Gürcistan İş Bankası nın Gürcistan daki yapılanması 2015 yılında Gürcistan da bankacılık lisansı alan ve sermayesinin tamamı İş Bankası na ait olan İşbank Gürcistan, 2017 yıl sonu itibarıyla Batum ve Tiflis te iki şubesi ve 60 çalışanı ile hizmet sunmaktadır. Bankanın 2017 yıl sonu itibarıyla aktif büyüklüğü 90 milyon ABD doları, özkaynak büyüklüğü ise 13 milyon ABD doları seviyesindedir. Anadolu Hayat Halka ilk açılan bireysel emeklilik ve hayat sigortası şirketi Türkiye nin ilk hayat sigortası şirketi olan Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. (Anadolu Hayat), aynı zamanda bireysel emeklilik ve hayat sigortası sektöründe faaliyet gösteren halka açık ilk şirkettir. Şirket, 2017 yıl sonu itibarıyla konsolide bazda 17,9 milyar TL aktif ve 934 milyon TL özkaynak büyüklüğüne sahiptir.

60 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 58 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu İştirakler Anadolu Sigorta Türk sigorta sektörünün öncü kuruluşu Hayat dışı sigorta branşlarında faaliyet gösteren ve ülkenin lider sigorta şirketlerinden olan Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi (Anadolu Sigorta), 2017 yıl sonu itibarıyla 4,7 milyar TL prim üretimi gerçekleştirmiştir. Şirket, 2017 yıl sonu itibarıyla konsolide bazda 6,5 milyar TL aktif toplamına ve 1,1 milyar TL özkaynağa sahiptir. Şirket, 2017 yılı Kasım ayında hazırlanan son Kurumsal Yönetim Derecelendirme Raporunda 9,30 not ile derecelendirilmiştir. Milli Reasürans, Anadolu Sigorta sermayesinde %57,3 oranında paya sahiptir. Milli Reasürans 1929 dan bugüne kesintisiz reasürans hizmeti Türkiye reasürans sektörünün köklü şirketi Milli Reasürans T.A.Ş. (Milli Reasürans), 1929 yılında kurulmuştur. Türkiye de faaliyet gösteren tek yerel sermayeli reasürans firması olan Milli Reasürans ın finansal güç derecelendirme notu, sigortacılık sektöründe dünyanın en saygın derecelendirme kuruluşu olarak kabul edilen A.M. Best tarafından, 2017 yılı Temmuz ayında B+ olarak teyit edilmiştir. Milli Reasürans ın Standard & Poor s tarafından belirlenen ulusal ölçekli kredi notu 2017 Şubat itibarıyla tr AA- olarak revize edilmiştir. Şirketin ulusal pazarda edindiği bilgi birikimini ve reasürans deneyimini küresel piyasalara taşıma stratejisi kapsamında Singapur da açtığı bir şubesi bulunmaktadır yıl sonu itibarıyla yurt dışından elde edilen prim tutarının toplam prim içindeki payı %25 seviyesinde olan Şirket in, konsolide bazda aktif toplamı 9 milyar TL ye ve özkaynakları 2,1 milyar TL ye ulaşmıştır. İş Leasing Türkiye nin öncü finansal kiralama hizmetleri şirketi Kurulduğu 1988 yılından bugüne kadar finansal kiralama sektörünün öncü kurumları arasında yer alan İş Finansal Kiralama A.Ş. (İş Leasing), faaliyetlerini KOBİ lere kaynak sağlamaya öncelik vermek, yaygın ve kaliteli bir portföy oluşturmak ve müşteri taleplerini etkin, hızlı ve kaliteli çözümlerle karşılamak misyonuyla yürütmektedir. İş Leasing in 2017 yıl sonu itibarıyla konsolide aktif büyüklüğü 9,3 milyar TL, özkaynakları 975 milyon TL ve finansal kiralama alacakları 4,7 milyar TL seviyesindedir. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings tarafından, İş Leasing in uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notu ile uzun vadeli yerel para cinsinden kredi notu BB+, uzun vadeli ulusal kredi notu ise AA+(tur) olarak belirlenmiştir. İş Faktoring Alacağın finansmanı sektörüne yenilikçi bir bakış İş Faktoring A.Ş. (İş Faktoring), güçlü finansal yapısı ve müşteri odaklı çalışma anlayışı ile kurulduğu 1993 yılından bu yana sektörün en güvenilir şirketlerinden biri olarak müşterilerine finansman, garanti ve tahsilat konularında hızlı ve rekabetçi hizmetler sunmaktadır yıl sonu itibarıyla İş Faktoring in aktif büyüklüğü 4,3 milyar TL ve özkaynağı 189 milyon TL seviyesindedir. İş Leasing, İş Faktoring sermayesinde %78,23 oranında paya sahiptir. İş GYO Türkiye nin en büyük gayrimenkul yatırım ortaklıklarından biri İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (İş GYO), mevcut gayrimenkul portföyünün kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalarını sürdürürken, aynı zamanda, portföyünü büyütmeye ve çeşitlendirmeye yönelik yeni projeler de geliştirmektedir. Şirketin 2017 yıl sonu itibarıyla aktif büyüklüğü 5,3 milyar TL, özkaynakları ise 3,3 milyar TL seviyesindedir. Şirketin kurumsal yönetim derecelendirme notu, 2017 yılı Aralık ayında yapılan yıllık gözden geçirme sonrası 9,48 olarak revize edilmiştir.

61 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 59 İş Yatırım Sermaye piyasalarının lider ve öncü yatırım şirketi Yurt içi ve uluslararası piyasalarda sermaye piyasası araçlarının alım satımına aracılık, yatırım danışmanlığı, özel portföy yönetimi ve kurumsal finansman hizmetleri sunan İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. (İş Yatırım), payları Borsa İstanbul Yıldız Pazar da işlem gören tek yatırım şirketidir yılının Temmuz ayında, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings tarafından uzun vadeli ulusal kredi notu AA+ olarak teyit edilen İş Yatırım ın 2017 yıl sonu itibarıyla konsolide aktif büyüklüğü 7,67 milyar TL, özkaynakları ise 976 milyon TL dir. Şirketin SPK Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu, 2017 yılı Aralık ayında 9,38 olarak belirlenmiştir. CAM Şişecam Türk cam sanayiinin kurucusu ve değişmez lideri 1935 yılında kurulan Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. (Şişecam), düz cam, cam ev eşyası, cam ambalaj ile soda külü ve krom kimyasalları başta olmak üzere çeşitli kimyasal grupları altında faaliyet gösteren şirketlerin oluşturduğu Şişecam Topluluğu nun ana şirketidir. Şişecam ın yanı sıra, Trakya Cam, Anadolu Cam, Soda Sanayii ve Denizli Cam şirketlerinin hisse senetleri de Borsa İstanbul da işlem görmektedir. Şişecam Topluluğu, Türkiye başta olmak üzere Mısır, Rusya, Gürcistan, Bulgaristan, Bosna-Hersek, İtalya, Ukrayna, Romanya, Almanya, Macaristan, Slovakya ve Hindistan da bulunan tesis ve fabrikalarında üretim yapmaktadır. Toplam cam üretiminin ton bazında %42 sini yurt dışında gerçekleştiren ve toplam satış gelirlerinin %60 ını Türkiye den ihracat ile yurt dışında kurulu tesislerinden elde eden Şişecam Topluluğu, 2017 yıl sonu itibarıyla 150 ülkeye, 1,8 milyar ABD doları tutarında uluslararası satış gerçekleştirmiştir. Sektöründe dünyanın ve Avrupa nın önde gelen üreticileri arasında yer alan Şişecam Topluluğu, 2017 yıl sonu itibarıyla, kapasite büyüklüğüne göre yapılan sıralamada, cam üretimi alanlarında dünyada üçüncülük ile beşincilik, Avrupa da ise birincilik ile beşincilik arasında değişen konumlarda yer almaktadır. Şişecam son olarak 2016 yılında İtalyan düzcam şirketi Sangalli Vetro Porto Nogaro yu satın almış ve düzcam üretim kapasitesinde Avrupa nın en büyük şirketi konumuna gelmiştir. Soda üretim kapasitesi açısından Avrupa da dördüncü sırada olan Topluluk, bazik krom sülfat ve sodyum bikromat üretiminde ise dünya lideri durumundadır yıl sonu itibarıyla Şişecam ın konsolide aktif büyüklüğü 21,3 milyar TL, özkaynakları ise 13,1 milyar TL düzeyindedir. Standard & Poor s tarafından Eylül 2017 de Şişecam ın TL ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notu BB ve görünümü negatif olarak belirlenmiştir. Moody s ise, 2017 Mart itibarıyla Şirketin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu Ba1, görünümünü ise durağan olarak teyit etmiştir. Şirketin, Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu, Aralık 2017 de 9,48 olarak belirlenmiştir. ISO tarafından yapılan 2016 yılı Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde, Şişecam Topluluğuna dâhil 7 şirket yer almaktadır.

62 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 60 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri Türkiye de kalkınmanın itici gücü olan İş Bankası, faaliyetlerinin kapsamını sadece ana iş kolu olan bankacılık ve onun etkileriyle sınırlamamış; birçok alanda olduğu gibi toplumsal gelişim konusunda da öncü ve rehber bir rol üstlenmiştir. Toplum ve çevre için en iyi olanı dikkate alarak hayata geçirdiği veya güçlü kaynaklarla desteklediği eğitim, çevre ve kültür-sanat projeleriyle Banka, sadece bugün için değil, yarınlara da güçlü yatırımlar yapmaktadır. EĞİTİM Satranç Türkiye Satranç Federasyonu ana sponsorluğu İş Bankası, satrancın ülkede yaygın, kitlesel ve kolay erişilebilir bir spora dönüşmesi hedefiyle 2005 yılı Aralık ayında Türkiye Satranç Federasyonu (TSF) ile iş birliğine girmiş ve bu sporun Türkiye genelinde destekçisi olmuştur. Sponsorluğa başlanırken satrancın özellikle çocuklar arasında yaygınlaşması, kolayca erişilebilir bir spor haline dönüşmesi, satranç eğitimi konusunda yaşanan eksikliklerin giderilmesi, ülke genelinde popüler ve talep edilir bir spor haline dönüştürülmesi ile bu alanda yetenekli daha fazla çocuğa ulaşılarak uluslararası alanda elde edilen başarıların artırılması amaçlanmıştır. İş Bankası nın TSF ana sponsorluğu sonrasında; lisanslı sporcu sayısı den a satranç antrenörü sayısı den ye, satranç turnuvaları sayısı 400 den a, satranç kulüplerinin sayısı 600 den ya, unvanlı sporcu sayısı 6 dan 162 ye yükselmiştir. Uluslararası turnuvalarda kazanılan madalya sayısı ise 393 olmuştur. Bugüne kadar toplam, 17 dünya şampiyonluğu, 26 dünya ikinciliği, 32 dünya üçüncülüğü, 47 Avrupa şampiyonluğu, 51 Avrupa ikinciliği, 45 Avrupa üçüncülüğü ve 4 Ülke Avrupa şampiyonluğu elde edilmiştir. Kuzey Kıbrıs Satranç Federasyonu ana sponsorluğu İş Bankası TSF ana sponsorluğu paralelinde, aynı amaçlarla 2013 yılında Kuzey Kıbrıs Satranç Federasyonu na (KKSF) sponsor olmuştur. Sponsorluğun ardından K.K.T.C. deki ilkokullarda satranç sporu haftada bir gün kol faaliyeti olarak yer almaya başlamıştır. Kıbrıs taki okulların tamamında satranç sınıfı açılmıştır. İlkokul ve ortaokullarda İş Bankası satranç sınıflarının açılması İlkokul ve ortaokullarda satrancı kolay erişilebilir bir spor haline getirmek, çocukları satranç oynamaya teşvik etmek, öğretmenlerin ve velilerin dikkatini bu alana çekmek, olanakları sınırlı okullarda malzeme yetersizliğini ortadan kaldırmak amaçlarıyla okullarda satranç sınıfları açılmaktadır. İş Bankası, ülke çapında hayata geçirdiği veya destek verdiği sosyal sorumluluk projeleriyle toplumsal gelişime değer katmaktadır.

63 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu yılı içinde satranç sınıfı açılmış ve okullarda açılan toplam satranç sınıfı sayısı 20 bini aşmıştır. Playchess.com İş Bankası 2008 yılında, 250 bin kayıtlı kullanıcısı bulunan ve dünyanın en büyük internet satranç platformlarından biri olan Playchess.com ile iş birliği başlatmıştır. Bu iş birliğiyle platformun içeriği Türkçeleştirilmiş ve tsf.org.tr adresinden siteye erişim sağlanmıştır. Türkiye den Playchess.com a bağlanan lisanslı satranç oyuncuları ücretsiz olarak sitede online satranç oynayabilmektedir. Türkiye Küçükler, Yıldızlar ve Emektarlar Satranç Şampiyonası 2017 yılında Antalya da eşzamanlı gerçekleştirilen Türkiye Küçükler (7-12 yaş aralığı) Satranç Şampiyonası, Türkiye Yıldızlar (13-18 yaş aralığı) Satranç Şampiyonası ve Türkiye Emektarlar (55 yaş ile 65 yaş ve üstü) Satranç Şampiyonası nda K.K.T.C. ve 81 ilden toplam sporcu yarışmıştır. Türkiye İş Bankası Satranç Ligi Türkiye İş Bankası Satranç Ligi kapsamında maçlar düzenlenmeye devam edilmiştir sezonunda Beşiktaş Jimnastik Kulübü Türkiye İş Bankası Satranç Ligi nin şampiyonu olmuştur. Alanında Türkiye nin en güçlü ligi olan Türkiye İş Bankası Satranç Süper Ligi, Avrupa nın da en güçlü ligleri arasında yer almaktadır. 81 İlden 81 Öğrenci Darüşşafaka eğitimde fırsat eşitliği misyonuyla annesini ve/veya babasını kaybetmiş, maddi olanakları yetersiz olan çocuklara, beşinci sınıftan lise son sınıfa kadar tam burslu ve yatılı olarak, çağdaş koşullarda kaliteli bir eğitim imkânı sunmaktadır. İş Bankası, Darüşşafaka iş birliğinde eğitim-öğretim yılında başlattığı 81 İlden 81 Öğrenci projesi ile ülkede eğitim alanındaki en geniş kapsamlı ve uzun soluklu projelerden birini hayata geçirmiştir. Proje ile her yıl Darüşşafaka Eğitim Kurumları sınavını kazanan 81 il birincisinin beşinci sınıftan başlayarak lise son sınıfı bitirinceye kadar bütün eğitim giderleri İş Bankası tarafından karşılanmaktadır eğitim öğretim yılı sonunda hazırlık sınıfını atlayan 6 öğrencimiz mezun olmuş ve üniversite eğitimine başlamışlardır. Üniversiteyi kazanan öğrencilere İş Bankası destek vermeye devam etmektedir. Ayrıca, Koç Üniversitesi nin Anadolu Bursiyerleri programı kapsamında her yıl Darüşşafaka dan mezun olan belirli sayıda öğrencinin eğitim masrafları da İş Bankası tarafından karşılanmaktadır. 81 İlden 81 Öğrenci projesi ile öğrencilerin sosyal gelişimlerine katkı sağlanması da hedeflenmekte olup sosyal ve kültürel etkinliklerde öğrenciler ile bir araya gelinmektedir. Karneni Göster, Kitabını Al Kampanyası İş Bankası öğretim yılı sonunda Karneni Göster, Kitabını Al adıyla Türkiye de bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük kitap kampanyalarından birini başlatmıştır. Kampanya oluşturulurken; çocukların bilişsel ve kültürel yeteneklerinin gelişimine destek verilmesi, okuyan ve sorgulayan bir nesil oluşmasına destek olunması, İş Bankası ile çocuklar arasında erken yaşta sıcak bir iletişim kurulmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır eğitim-öğretim yılı sonunda 10 uncu kez gerçekleştirilen kampanya kapsamında, toplam 12 milyon kitap ilköğretim öğrencileriyle buluşturulmuştur. Kampanya ile Türkiye nin ve K.K.T.C. nin yanı sıra, Irak, İngiltere ve Kosova da bulunan İş Bankası şubeleri ile İşbank Almanya, İşbank Rusya ve İşbank Gürcistan a karnesini getiren öğrencilere kitap armağan edilmiştir. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, 2017 yılında da belirli sayıda kitap görme engelli çocuklar için Braille alfabesiyle basılarak görme engelli öğrencilere eğitim veren okulların kütüphanelerine ulaştırılmıştır. Ayrıca Yatılı Bölge Ortaokullarında öğrenim gören öğrenciler ile Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı Sevgi Evleri nde kalan çocuklara da kitap hediye edilmiştir. İş Bankası şubelerine gelme imkânı bulunmayan özel eğitim merkezlerinde eğitim gören ve hastanede tedavi gördüğü için eğitim hayatına ara vermek zorunda kalan öğrenciler de ziyaret edilmiştir.

64 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 62 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri Okullara ve kütüphanelere kitap yardımı Eğitime katkı alanındaki sosyal sorumluluk çalışmalarının bir parçası olarak, İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlanan kitaplar Türkiye nin her köşesindeki okullara ve halk kütüphanelerine gönderilmeye devam edilmiştir yılında okul ve kütüphaneye 41 binin üzerinde kitap gönderilmiştir. Altın Gençler Ödülü 1971 yılından bu yana her yıl, üniversite sınavında başarılı olan öğrenciler Altın Gençler uygulaması çerçevesinde ödüllendirilmektedir. Ödül alan öğrencilerin sayısı 3 bini aşmıştır. ÇEVRE 81 İlde 81 Orman 81 İlde 81 Orman projesi TEMA Vakfı ile T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı iş birliğinde 2008 yılında hayata geçirilmiştir. Çevrenin korunması ve başta çocuklar olmak üzere halkın çevre konusunda bilinçlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen proje kapsamında tüm illerde hektar alana adet ve K.K.T.C. de 22 hektar alana adet fidan dikilmiştir. Proje kapsamında dikimleri izleyen beş yıl boyunca sürecek bakım çalışmalarına 2017 yılında da devam edilmiştir. Bakım çalışmaları ile bugüne kadar 950 bin âdete yakın tamamlama dikimi yapılmıştır. Böylece, tamamlama dikimleri ile birlikte toplam dikilen fidan sayısı 3 milyonu aşmıştır yıl sonu itibarıyla orman sahalarındaki başarı oranı %82 dir. KÜLTÜR-SANAT Kültür Yayınları Milli Eğitim Eski Bakanı Hasan Âli Yücel tarafından 1956 da kurulan Kültür Yayınları, zengin içerik ve yüksek baskı kalitesinde eserler ile yayıncılık faaliyetlerini sürdürmektedir. Yayımladığı eserlerle büyük ilgi gören Kültür Yayınları, öncelikle araştırmacılar ardından tüm okuyucular için vazgeçilmez yayınevleri arasında yer almaktadır. İş Sanat Konser Salonu İş Bankası nın sergi ve sahne sanatları faaliyetleri, 2000 yılından bu yana İş Sanat çatısı altında yürütülmektedir. Ülkenin sanat yaşamını ileriye taşıma gayretiyle çalışan İş Sanat, dünyanın ve ülkenin önde gelen sanatçılarının performanslarının sergilendiği, çocuk oyunlarının sahnelendiği, şiir dinletilerinin ve sergilerin düzenlendiği Türkiye nin en önemli sanat platformlarından biridir. Geçtiğimiz sezon 17. yılını kutlayan İş Sanat ta 27 konser ve dans gösterisi, 6 çocuk etkinliği ve 6 şiir dinletisi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Parlayan Yıldızlar serisi kapsamında Milli Reasürans konser salonunda 12 genç sanatçı sahne almıştır. 17. sezonda etkinlikler 23 bini aşkın kişi tarafından izlenmiştir. İş Sanat Galerileri İş Bankası tarafından 1976 yılından bu yana sürdürülen galericilik faaliyetleri kapsamında Kibele Sanat Galerisi nde plastik sanatlar alanındaki usta sanatçıların sergilerine yer verilmektedir. Kibele Sanat Galerisi, sezonunda Kültür Yayınları nın 60. Kuruluş Yıl dönümü vesilesiyle hazırlanan 60 Yılın Sergisi isimli bir sergi ile açılmış olup, Erol Deneç, Muhsin Kut ve Seyyit Bozdoğan Sergileri ile devam etmiştir sezonu ise Hanefi Yeter Sergisi ile başlamıştır. Sergilerde 15 bine yakın ziyaretçi ağırlanmıştır. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sanat Eserleri Konservasyon ve Restorasyon Laboratuvarı İş Bankası Sanat Eserleri Koleksiyonu nda bulunan eserlerin bakım ve onarım çalışmaları Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sanat Eserleri Konservasyonu ve Restorasyonu Laboratuvarı bünyesinde gerçekleştirilmektedir. Ayrıca üniversite bünyesinde eğitim döneminde kurulan Sanat Eserleri Konservasyonu ve Restorasyonu lisans programında eğitim devam etmekte olup program eğitim öğretim yılında ilk mezunlarını vermiştir. Türkiye İş Bankası Müzesi Kasım 2007 tarihinde kapılarını ziyaretçilerine açan Türkiye İş Bankası Müzesi, Banka nın köklü kurumsal tarihini ve Türkiye nin ekonomik gelişimini belgeler, bankacılık gereçleri, iletişim araçları, fotoğraflar, reklampromosyon malzemeleri ve filmlerle anlatmaktadır.

65 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 63 Türkiye İş Bankası Müzesi nde çocuklara yönelik Bütçe Tutum Tasarruf, Dünyanın Parası, Müze Hatıram, Fiyat Keşif Laboratuvarı gibi çeşitli atölyeler düzenlenmektedir. Müze koleksiyonu, ağırlıklı olarak Banka nın kuruluşundan bugüne dek kullanılan Cumhuriyet Dönemi bankacılığının dönüşüm evrelerini yansıtan ve gündelik yaşamın vazgeçilmez parçası olan üç boyutlu nesnelerden oluşmaktadır. Koleksiyondaki parçalar, İş Bankası şubelerinden toplanmış ve yarınlara sağlıklı biçimde aktarılabilmeleri için uluslararası müzecilik normlarındaki koruma koşullarıyla koleksiyona katılmıştır. Türkiye İş Bankası Müzesi nde çocuklara yönelik Bütçe Tutum Tasarruf, Dünyanın Parası, Müze Hatıram, Fiyat Keşif Laboratuvarı gibi çeşitli atölyeler düzenlenmektedir. Ayrıca yetişkinlere özel Finansal Okuryazarlık eğitimleri de verilmektedir eğitim öğretim döneminde Müze de gerçekleştirilen atölyelere toplam 13 bini aşkın öğrenci katılmıştır. Müze 2017 yılı içinde yaklaşık 170 bin kişi tarafından ziyaret edilmiş, ziyaretçi sayısı açılıştan bu yana 850 bini aşmıştır. 19 Ekim 2017 tarihinde İş Bankası nın kuruluşundan bu yana sürdürdüğü reklam faaliyetlerini anlatan İş Bankası İftiharla Sunar isimli bir sergi açılmıştır. Küratörlüğünü yazar İzzeddin Çalışlar ın yaptığı sergide çok sayıda interaktif öge ile zengin bir ziyaretçi deneyimi yaratılmıştır. 450 reklam filmi, 400 e yakın baskılı çalışma ve 60 kadar orijinal malzeme kullanılmıştır. Arkeoloji Sponsorlukları Zeugma Antik Kenti Muzalar Evi Türkiye nin önemli tarihi ve kültürel mekânları arasında yer alan Gaziantep in Nizip ilçesinde Birecik Baraj Gölü kıyısında bulunan Zeugma Antik Kenti nde 1987 yılında başlatılan kazılar devam etmekte olup, kazılarda elde edilen eserler Zeugma açık hava müzesinde sergilenmeye başlanmıştır. Zeugma Antik Kenti nde her biri ayrı birer proje olan kazı alanlarından bir tanesi olan Muzalar Evi kazı sponsorluğu 2012 yılından itibaren beş yıl boyunca İş Bankası tarafından üstlenilmiştir. Bu desteğin 2017 yılında 5 yıl süreyle devam etmesine karar verilmiştir. Patara Antik Kenti Antalya nın Kaş ilçesinde bulunan Türkiye nin önemli arkeolojik alanlarından biri olan Patara Antik Kenti nde 1988 yılından bu yana sürdürülen kazı çalışmalarına 2016 yılı itibarıyla 5 yıl süreyle destek sağlanmasına karar verilmiştir. İş Bankası nın yanı sıra iştirakleri Şişecam ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası nın sponsorluğu 2016 yılı itibarıyla başlatılmıştır. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı Uluslararası İstanbul Müzik Festivali İş Bankası, mütevelli heyeti üyesi olduğu İstanbul Kültür Sanat Vakfı nın 45. İstanbul Müzik Festivali nde 1 Haziran 2017 tarihinde Aya İrini Müzesi nde gerçekleştirilen Londra Oda Orkestrası & Alina Pogostkina konserine sponsor olmuştur.

66 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 64 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu İş Bankası ve Sürdürülebilirlik Sürdürülebilirlik, İş Bankası nın iş yapış şeklinin ve kurumsal itibarının temel taşlarından biridir. İş Bankası, süreçlerini ve faaliyet döngüsünü sürdürülebilirlik yaklaşımı doğrultusunda şekillendirmiştir. Türkiye nin Bankası olarak İş Bankası kuruluş felsefesi ve sürdürülebilirlik anlayışı doğrultusunda, faaliyetlerini bütüncül ve uzun vadeli bir bakış açısıyla ele alırken, ekonomik, çevresel ve sosyal konuları eşzamanlı olarak yönetmektedir. Tüm paydaşları için sürdürülebilir değer yaratma hedefinde olan Banka, Cumhuriyetin ilk yıllarından beri reel sektöre kaynak aktararak Türkiye nin sürdürülebilir kalkınmasına destek olmaktadır. İş Bankası, kendisine emanet edilen tüm kaynakları, Türkiye nin Bankası olduğu bilinciyle kullanmakta, çeşitli ürün ve hizmetler kapsamında farklı sektörlerden ekonomik aktörlere tahsis etmektedir. Yenilenebilir enerji yatırımlarının finansmanına verilen önem, KOBİ lere ve kadın girişimcilere sağlanan destek, uzun soluklu sosyal sorumluluk projeleri, insana yaraşır bir iş ortamının sağlanması ve uzun vadeli kariyer yönetimi anlayışı İş Bankası nın sürdürülebilirliği uçtan uca içselleştirdiğini ortaya koyan çok sayıdaki başlıktan ilk akla gelenlerdir. İş Bankası, sürdürülebilir kârlılık ve verimlilik eksenlerinde büyümeye devam etmektedir ten bu yana bilgi birikimi ve deneyimini müşterilerinin hizmetine sunmuş; reel sektöre kaynak aktararak kalkınmayı desteklemiş olan İş Bankası, müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sürdürülebilir, kârlı büyüme stratejisini benimsemektedir. İş Bankası, bu kapsamda, katma değeri yüksek ürün ve hizmetler geliştirmeye, ticari verimlilikte iyileşme sağlamaya ve müşteri odaklı bankacılık anlayışını pekiştirmeye dönük çalışmalar yürütmektedir. İş Bankası, sürdürülebilir kârlılık ve verimliliği sağlamak adına, etkin risk, gider ve sermaye yönetimi ile beraber hizmet maliyetlerinin düşürülmesine odaklanmaktadır. Çevresel duyarlılık: Sorumlu bankacılık anlayışının temellerinden biri Dünyamızı ve insanlığı tehdit eden iklim değişikliğinin ortaya koyduğu riskleri gözeten İş Bankası, operasyonlarının çevresel etkilerini azaltıcı uygulamalar yürütmekte ve müşterilerine sorumlu ürün ve hizmetler sunmaya gayret göstermektedir. Banka bu çerçevede; doğal kaynakların kullanımında optimizasyon, çevreyle dost ya da negatif etkisi minimum seviyede olacak ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi, kredi süreçlerinde çevresel ve sosyal risklerin yönetilmesi ve paydaş bilincinin artırılması gibi birçok konuyu içselleştirmiştir. Yenilenebilir enerji projelerinin finansmanı Sürdürülebilirlik anlayışının bir parçası olarak düşük karbon ekonomisine geçişte aktif bir rol üstlenen İş Bankası nın yenilenebilir enerji projelerine sağladığı finansman bu anlamda önem arz etmektedir. Yenilenebilir enerji projelerinin desteklenmesi, ülkenin sürekli artan enerji talebini karşılamaya yönelik enerji arzını artırmasının yanı sıra, karbon emisyonunu azaltarak çevre dostu enerji üretimi sürecini de güçlendirmektedir. Banka, uluslararası finans kuruluşlarıyla uzun yıllardır devam eden iş birlikleri kapsamında, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği projelerine sağladığı kredilerle de dünyamızın geleceğine katkıda bulunmaktadır. İş Bankası bu gibi geleceğe yönelik yatırımların, hem ekonomik boyutu, hem de çevresel ve sosyal sorumluluk açısından gerekli olduğuna inanmaktadır.

67 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 65 İş Bankası, sağladığı istihdamla da ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır. Sosyal sorumluluk projeleriyle desteklenen toplumsal gelişme Toplumun eğitim, çevre ve kültür-sanat alanlarındaki ihtiyaç ve beklentilerini yakından takip eden İş Bankası nın kurumsal sosyal sorumluluk misyonu, uzun soluklu, yaygın erişimli ve sürdürülebilir yapıdaki sosyal sorumluluk çalışmaları ile toplumsal gelişime katkı sağlamaktır. İş Bankası, bu çerçevede yürüttüğü toplumsal gelişmeyi destekleyen sosyal sorumluluk projeleri ile aynı zamanda sosyal refahın artışına da katkıda bulunmaktadır. İnsana yaraşır bir çalışma ortamı Türkiye nin en büyük işverenleri arasında yer alan İş Bankası, sağladığı istihdamla da ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır. İş Bankası, çalışanlarına, insana yaraşır, çağdaş ve sürdürülebilir bir iş ortamı sağlamaya özel önem atfetmektedir. Tüm çalışanlarına fırsat eşitliği sunan İş Bankası, ayrıca çalışan haklarının korunması ve memnuniyetinin artırılması konusunda azami çabayı göstermektedir. İş Bankası, sunduğu kapsamlı eğitim olanaklarıyla, çalışanların mesleki ve kişisel gelişimlerini güçlü bir şekilde desteklemektedir. İş Bankası, etkin, yetenekli ve etik değerlere bağlı bankacılar yetiştirerek sektörün insan kaynağına katkıda bulunmaktadır. İş birlikleri ile güçlenen sürdürülebilirlik yaklaşımı İş Bankası, 2012 yılında Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi ni (UN Global Compact) imzalayarak, sürdürülebilirliğe verdiği önemi uluslararası platforma taşımıştır. İş Bankası ayrıca, 2017 yılında Global Compact Türkiye çatısı altında oluşturulan Türkiye Sürdürülebilir Finansman Bildirgesi ni imzalamıştır. Bu bildirge ile Banka, çevresel ve sosyal risklerin etüdünü kredi sürecinin bir parçası haline getirme ve ilgili politikalara entegre etme yönündeki taahhüdünü ortaya koymuştur. İş Bankası, borsada işlem gören ve kurumsal sürdürülebilirlik performansları üst seviyede olan şirketlerin yer aldığı Borsa İstanbul (BIST) Sürdürülebilirlik Endeksi nde yer almaktadır. Tüm faaliyetlerinde kalıcı değer üretmeyi esas alan İş Bankası, sürdürülebilirlik alanında yürüttüğü çalışmaları GRI (Global Reporting Initiative Küresel Raporlama İnisiyatifi) standardında hazırladığı yıllık bazlı sürdürülebilirlik raporlarıyla paydaşlarının bilgisine sunmaktadır.

68 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 66 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU Genel Kuruluna 1) Görüş nin ( Banka ) ve konsolidasyona tabi ortaklıkları nın (Hep birlikte Grup olarak anılacaktır) 1/1/ /12/2017 hesap dönemine ilişkin yıllık faaliyet raporunu denetlemiş bulunuyoruz. Görüşümüze göre, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan konsolide ve konsolide olmayan finansal bilgiler ile Yönetim Kurulunun Grup un durumu hakkında yaptığı irdelemeler, tüm önemli yönleriyle, denetlenen tam set konsolide ve konsolide olmayan finansal tablolarla ve bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bilgilerle tutarlıdır ve gerçeği yansıtmaktadır. 2) Görüşün Dayanağı Yaptığımız bağımsız denetim 2 Nisan 2015 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Bankaların Bağımsız Denetimi Hakkında Yönetmelik (BDDK Denetim Yönetmeliği ) ne ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına (BDS lere) uygun olarak yürütülmüştür. Bu Standartlar kapsamındaki sorumluluklarımız, raporumuzun Bağımsız Denetçinin Yıllık Faaliyet Raporunun Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumlulukları bölümünde ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. KGK tarafından yayımlanan Bağımsız Denetçiler için Etik Kurallar (Etik Kurallar) ve bağımsız denetimle ilgili mevzuatta yer alan etik hükümlere uygun olarak Grup tan bağımsız olduğumuzu beyan ederiz. Etik Kurallar ve mevzuat kapsamındaki etiğe ilişkin diğer sorumluluklar da tarafımızca yerine getirilmiştir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. 3) Tam Set Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolara İlişkin Denetçi Görüşümüz Grup un ve Banka nın sırasıyla 1/1/ /12/2017 hesap dönemine ilişkin tam set konsolide ve konsolide olmayan finansal tabloları hakkında 2 Şubat 2018 tarihli denetçi raporlarımızda sınırlı olumlu görüş bildirmiş bulunuyoruz. 4) Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Sorumluluğu Grup yönetimi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (TTK) 514 ve 516 ncı maddelerine ve Bankalarca Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanmasına ve Yayımlanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik e göre yıllık faaliyet raporuyla ilgili olarak aşağıdakilerden sorumludur: a) Yıllık faaliyet raporunu bilanço gününü izleyen ilk üç ay içinde hazırlar ve genel kurula sunar. b) Yıllık faaliyet raporunu; Grup un o yıla ait faaliyetlerinin akışı ile her yönüyle finansal durumunu doğru, eksiksiz, dolambaçsız, gerçeğe uygun ve dürüst bir şekilde yansıtacak şekilde hazırlar. Bu raporda finansal durum, konsolide ve konsolide olmayan finansal tablolara göre değerlendirilir. Raporda ayrıca, Grup un gelişmesine ve karşılaşması muhtemel risklere de açıkça işaret olunur. Bu konulara ilişkin yönetim kurulunun değerlendirmesi de raporda yer alır.

69 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 67 c) Faaliyet raporu ayrıca aşağıdaki hususları da içerir: - Faaliyet yılının sona ermesinden sonra Grupta meydana gelen ve özel önem taşıyan olaylar, - Grup un araştırma ve geliştirme çalışmaları, - Yönetim kurulu üyeleri ile üst düzey yöneticilere ödenen ücret, prim, ikramiye gibi mali menfaatler, ödenekler, yolculuk, konaklama ve temsil giderleri, ayni ve nakdî imkânlar, sigortalar ve benzeri teminatlar - 1 Kasım 2006 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Bankalarca Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanmasına ve Yayımlanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca belirlenen diğer konular Yönetim kurulu, faaliyet raporunu hazırlarken Gümrük ve Ticaret Bakanlığının ve ilgili kurumların yaptığı ikincil mevzuat düzenlemelerini de dikkate alır. 5) Bağımsız Denetçinin Yıllık Faaliyet Raporunun Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumluluğu Amacımız, TTK hükümleri ve 1 Kasım 2006 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Bankalarca Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanmasına ve Yayımlanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 1 Kasım 2006 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından bankaların hesap ve kayıt düzenine ilişkin yayımlanan diğer düzenlemeler ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ( BDDK ) genelge ve açıklamaları ve bunlar ile düzenlenmeyen konularda Türkiye Muhasebe Standartları ( TMS ) hükümlerini içeren; BDDK Muhasebe ve Finansal Raporlama Mevzuatı çerçevesinde yıllık faaliyet raporu içinde yer alan konsolide ve konsolide olmayan finansal bilgiler ile Yönetim Kurulunun yaptığı irdelemelerin, Grup un denetlenen konsolide ve Banka nın konsolide olmayan finansal tablolarıyla ve bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bilgilerle tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hakkında görüş vermek ve bu görüşümüzü içeren bir rapor düzenlemektir. Yaptığımız bağımsız denetim, BDDK Denetim Yönetmeliği ne ve BDS lere uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanması ile bağımsız denetimin, faaliyet raporunda yer alan konsolide ve konsolide olmayan finansal bilgiler ve Yönetim Kurulunun yaptığı irdelemelerin konsolide ve konsolide olmayan finansal tablolarla ve denetim sırasında elde edilen bilgilerle tutarlı olup olmadığına ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirir. Bu bağımsız denetimi yürütüp sonuçlandıran sorumlu denetçi Fatma Ebru Yücel dir. Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of Ernst & Young Global Limited Fatma Ebru Yücel, SMMM Sorumlu Denetçi 7 Mart 2018 İstanbul, Türkiye

70 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 68 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Kâr Dağıtım Politikası Banka nın kâr dağıtımına ilişkin esaslar Ana Sözleşmenin 58. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; Banka nın bir yıllık işlemlerinden elde edilecek gelirlerinden her çeşit genel giderler ile bu giderler arasında Banka personeline ödenecek prim, ikramiye ve benzeri tutarlar ve her türlü amortisman bedelleri ve gerekli karşılıklarının indirilmesinden sonra kalacak safi kâr aşağıda yazılı şekil ve oranlarda sıra ile kısmen yedek akçeye ayrılır ve kısmen de dağıtılır. a) 1- %5 i kanuni yedek akçeye, 2- %5 i ilerde doğması muhtemel zararlar karşılığına, 3- %10 u birinci tertip olağanüstü yedek akçeye ayrılır. Muhtemel bir zararı ve/veya riski karşılamak üzere ayrılmış olup da tesis ediliş sebebinin ortadan kalkması dolayısıyla serbest kalan karşılık ve fon bulunduğu takdirde, safi kâra eklenen bu hesaplardan (a) bendinde yapılan ayırımdan kalanları (a/3) bölümündeki birinci tertip olağanüstü yedek akçeye eklenir. b) Safi kârdan yukarıda (a) bendinde yazılı yedek akçelerin ayrılmasından sonra arta kalacak miktardan A, B ve C grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermayenin %6 sını karşılayacak miktar birinci temettü payı olarak pay sahiplerine dağıtılır. Herhangi bir yılın kârı işbu %6 oranı üzerinden hesaplanacak birinci temettü payı tutarını karşılamaz ise noksanı olağanüstü yedek akçeden ayrılır ve dağıtılır. Fakat bu suretle yedek akçelerden ayrılan tutar gelecek yılların safi kârından ayrılması gereken borç niteliğindedir. c) Safi kârdan yukarıda (a) bendinde yazılı yedek akçeler ile (b) bendinde yazılı birinci temettü payının ayrılmasından sonraki bakiyenin, %10 u kurucu paylarına (ödenmiş sermayenin 250 Bin iki yüz elli bin- Türk Liralık bölümü ile sınırlı olarak), %20 si Banka personeline dağıtılır ve %10 u ikinci tertip olağanüstü yedek akçeye ayrılır. d) (a), (b), (c) bentlerinde yazılı ayırım ve dağıtımların yapılmasından sonra (e) bendi göz önünde bulundurulmak suretiyle kalacak kısım aşağıda belirtildiği şekilde ikinci temettü payı olarak pay sahiplerine dağıtılır. 1- (b) ve (d) bentlerine göre birinci ve ikinci temettü payı olarak A grubu payların sahiplerine dağıtılacak temettünün net tutarı ödedikleri sermayenin %60 ından, B grubu payların sahiplerine dağıtılacak temettünün net tutarı ödedikleri sermayenin %30 undan, C grubu payların sahiplerine dağıtılacak temettünün net tutarı ödedikleri sermayenin %25 inden fazla olamaz. 2- (a), (b), (c) bentlerinde yazılı ayırım ve dağıtımların yapılmasından sonra kalacak kısım yukarıda 1 numaralı fıkrada belirtilen şekilde ikinci temettü payı dağıtımına yetmediği takdirde ikinci temettü payının dağıtımında A grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermaye iki katı, B grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermaye aynen, C grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermayenin 5/6 (altıda beşi) nazarı itibara alınmak suretiyle her üç gruba ödenecek temettü toplamları ayrı ayrı hesaplanır. e) Türk Ticaret Kanununun 519. maddesinin 2. fıkrasının c bendi uyarınca kanuni yedek akçeye eklenmesi gereken miktar ayrılır. f) Safi kârın yukarıda yazılı hükümlere göre dağıtım ve tahsisinden sonra kalacak bakiyenin olağanüstü yedek akçelere nakline veya gelecek yıla devrine veya bu bakiyenin %80 ine kadar olan kısmının pay adedine bölünmek suretiyle pay sahiplerine net olarak dağıtılmasına ve kalanının olağanüstü yedek akçelere nakline veya gelecek yıla devrine Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Genel Kurul karar verir. Her üç gruba ait paylara ödenecek temettünün hesaplanmasında; beheri 500 TL (5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun öncesindeki döneme ilişkin olup; değişim oranı uygulanmamış tutardır) nominal değerde 20 adet payın 1 Kuruş nominal değerde pay ile değiştirilmesi nedeniyle A grubu pay sayısının 40 katı, B grubu pay sayısının 1,5 katı, C grubu pay sayısı ise aynen dikkate alınır. Kâr ilgili mevzuat çerçevesinde Genel Kurul un belirlediği tarihte ve Genel Kurul ca belirlenen şekilde ödenir.

71 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 69 Olağan Genel Kurul Gündemi 1-Açılış ve Toplantı Başkanlığının teşkili 2-Yönetim Kurulu faaliyet raporunun müzakeresi ve onaylanması 3-Bağımsız Denetim Kuruluşu raporlarının müzakeresi yılı bilançosu ile kâr ve zarar hesabının incelenerek onaylanması 5-Yönetim Kurulu nun 2017 yılı işlem ve hesaplarından dolayı ibra edilmesi 6-Kâr dağıtımı, kâr dağıtım şekli ve dağıtım gününün tespiti 7-Yönetim Kurulu Üyelerine verilecek tahsisatın tespiti 8-Denetçinin seçimi 9-Yönetim Kurulu Üyelerine Türk Ticaret Kanunu nun 395 ve 396. maddeleri gereğince izin verilmesi 10-SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri no.lu ilke kapsamına giren konular hakkında bilgi verilmesi 11-Yapılan bağışlar hakkında bilgi verilmesi

72 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 70 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Özet Yönetim Kurulu Raporu Değerli Hissedarlarımız, Bankamızın 94 üncü Olağan Genel Kurul Toplantısı na hoş geldiniz yılı hesap dönemine ilişkin faaliyet sonuçlarını içeren Yönetim Kurulu Raporu ile Bilanço ve Kâr/Zarar Hesaplarını inceleme ve onaylarınıza sunarken sizleri saygı ile selamlıyoruz. Küresel ekonomik aktivitenin hızlandığı 2017 yılında, gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikaları, ABD deki siyasi gelişmeler, Avrupa ülkelerinin yoğun seçim takvimi, jeopolitik gelişmeler ve petrol fiyatlarının seyri yakından takip edilen konular arasında yer almıştır. Küresel ölçekte artan yatırım harcamaları, ticaret hacmi ve sanayi üretimi ile tüketici ve reel sektör güvenindeki iyileşme ekonomik aktivitenin hızlanmasında etkili olmuştur. Bu dönemde gelişmiş ülkelerin yanı sıra gelişmekte olan ülkelerin büyüme performansının da küresel iktisadi faaliyeti desteklediği görülmüştür. Türkiye ekonomisi 2017 yılında güçlü bir büyüme performansı sergilemiş; bu performansta, Kredi Garanti Fonu (KGF) kapsamında kullandırılan krediler, bazı sektörlerde yapılan vergi indirimleri, bankacılık sektörüne yönelik makro ihtiyati tedbirlerin gevşetilmesi ve istihdam paketi önemli rol oynamıştır. Bu gelişmelere paralel olarak 2017 yılının ilk dokuz ayında Türkiye ekonomisi yıllık bazda %7,4 büyümüştür yılında genişleme eğilimine giren dış ticaret açığında özellikle enerji ve altın ticaretine bağlı olarak ithalat hacminde kaydedilen artış etkili olmuştur. Başlıca ihraç pazarımız olan Avrupa ekonomilerinin istikrarlı toparlanması ihracat performansımıza olumlu yansımış ve dış ticaret açığındaki genişlemeyi sınırlandırmıştır. Bu göstergeler eşliğinde 2017 de ihracat ve ithalat yıllık bazda sırasıyla %10,2 ve %17,7 oranında artmış; dış ticaret açığı da %36,8 ile hızlı genişleyerek 76,7 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Bir önceki yıla kıyasla bütçe harcamaları %16 artmıştır. Öte yandan, ekonomideki canlanmayla birlikte vergi gelirleri de yükseliş kaydetmiş ve bütçe gelirleri %13,8 oranında artmıştır. Aynı dönemde enerji maliyetlerindeki artış, gıda fiyatlarındaki oynaklık, iç talepteki canlanma ve döviz sepetindeki yükseliş nedeniyle yüksek düzeyde seyreden enflasyon Aralık ayında %11,92 düzeyinde gerçekleşmiştir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) döviz kurlarındaki değişimlere bağlı olarak 2016 yılının Kasım ayından itibaren yoğunlaştırdığı sıkı para politikası uygulamalarını 2017 yılında da sürdürmeye devam etmiştir. TCMB Kasım ayında likidite gereksinimlerinin tamamen Geç Likidite Penceresi (GLP) aracılığıyla sağlanacağını duyurmuş; Aralık ayında ise GLP borç verme faiz oranını %12,75 e çıkarmıştır. Bu çerçevede, 2016 yılı sonunda %8,31 olan ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti Aralık ayının ikinci yarısı itibarıyla %12,75 e ulaşmıştır. Bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2016 yıl sonuna göre %19,2 oranında büyümüş ve milyar TL seviyesine ulaşmıştır. KGF desteğiyle kredi arz ve talebinde gözlenen artışın katkısıyla Aralık 2017 itibarıyla toplam kredi hacmi TL cinsi krediler öncülüğünde yıllık bazda %20,6 oranında büyümüştür yılında da mevduat bankacılık sektörünün ana fonlama kaynağı olmuştur. Artan jeopolitik endişeler yabancı para mevduata olan ilgiyi yükseltmiştir. Sektörün ilave kaynak ihtiyacı geçmiş yıllarda olduğu gibi menkul kıymet ihraçları ve yurt dışından sağlanan krediler ile karşılanmaya devam edilmiştir. Türkiye nin yatırım yapılabilir kredi notunu kaybetmesine rağmen bankacılık sektörü yurt dışından kaynak sağlama konusunda herhangi bir sıkıntıyla karşılaşmamıştır yıl sonu itibarıyla sermaye yeterlilik oranı %16,9 olarak gerçekleşen bankacılık sektörü güçlü görünümünü korumaktadır. İş Bankası açısından değerlendirildiğinde, 2017 yılı tüm hedeflerimize ulaştığımız ve başarılı sonuçlar elde ettiğimiz bir yıl olmuştur itibarıyla önceki yıl sonuna göre, Kredilerimiz %17,9 oranında artarak 239,4 milyar TL ye, Mevduatımız %14,9 oranında artarak 203,8 milyar TL ye, Aktif toplamımız %16,3 oranında artarak 362,4 milyar TL ye, Özkaynaklarımız %19,8 oranında artarak 43,1 milyar TL ye ulaşmış, net kârımız ise 2017 yılında 5,3 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir yılında plasman tarafında sürdürülebilir ve sorunsuz büyüme stratejisi izlenmeye devam edilmiştir. Takipteki krediler oranımız, önceki yıllarda olduğu gibi sektör ortalamasının altında kalmış ve 2017 yıl sonu itibarıyla %2,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mevduatta hacim artışı sürdürülürken; fonlama kaynaklarını çeşitlendirmek, maliyetleri kontrol altında tutmak ve fonlama tarafında vade yapısını uzatmak amacıyla mevduat dışı kaynaklar da etkin bir şekilde kullanılmıştır yıl sonu itibarıyla %16,7 olan sermaye yeterlilik oranımız, yasal sınırın çok üzerinde kalmaya devam etmiştir yılının sonunda, Bankamızın aktif kârlılığı %1,6, özkaynak kârlılığı ise %13,4 seviyesinde gerçekleşmiştir yılında ekonomik aktiviteyi desteklemek amacıyla alınan tedbirlerin olumlu etkisinin 2018 yılında azalmakla birlikte devam etmesi ve Türkiye ekonomisinin olumlu performansını sürdürmesi beklenmektedir. Bu dönemde ekonomik büyümenin büyük ölçüde yine iç talep kaynaklı olacağı ve AB ülkeleri başta olmak üzere ana ihraç pazarlarımızdaki göreli olumlu ekonomik görünümün de ihracat performansımızı desteklemeye devam edeceği tahmin edilmektedir. TCMB nin enflasyon ve enflasyon beklentilerine bağlı olarak sıkı para politikası duruşunu koruyacağı düşünülürken, gerekli durumlarda yeni önlemler alma konusunda kararlılığını sürdüreceği değerlendirilmektedir. Türk bankacılık sektörü için ilerleyen dönemde de aktif kalitesini gözeten sürdürülebilir sağlıklı büyüme öncelikli hedef olmaya devam edecektir. Sayın Pay Sahiplerimiz, 2017 yılı çalışmalarımızı gösteren Faaliyet Raporu ile Bilanço ve Kâr/Zarar hesaplarımızı inceleme ve onaylarınıza sunmuş bulunuyoruz. Bankamıza güvenini esirgemeyen halkımıza, destekleri dolayısıyla Devletimizin yetkili organlarına şükranlarımızı sunar, özverili katkılarından ötürü mensuplarımıza teşekkür eder, Genel Kurulumuzu onurlandıran siz değerli ortaklarımıza saygılarımızı sunarız. TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. YÖNETİM KURULU

73 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu 71 Kâr Dağıtım Teklifi 2017 yılı faaliyetlerimiz sonucunda ,01 TL dönem net kârı, 16 numaralı Maddi Duran Varlıklar isimli Türkiye Muhasebe Standardı (TMS) çerçevesinde yeniden değerleme modeli kullanılarak izlenmekte olan bazı taşınmazlarımızın hesap dönemi içinde elden çıkarılması dolayısıyla ise ,60 TL tutarında geçmiş yıllar kârı oluşmuştur. Bu kapsamda Bankamız toplam bilanço kârı ,61 TL tutarında gerçekleşmiştir. Bilanço kârının ,00 TL tutarındaki bölümü, Yönetim Kurulumuz tarafından, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 5. maddesinde yer alan istisna hükümlerinden yararlanılmak üzere pasifte özel bir fon hesabında tutulması ve gerektiğinde sermaye artırımında kullanılması kararı alınmış olan gayrimenkul satış kazançlarından oluşmaktadır. Öte yandan, Bankamız Ana Sözleşmesi nin 58. maddesine göre hesap dönemine ilişkin net kârın bir kısmının personele kâr payı olarak dağıtılması nedeniyle, TMS-19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar muhasebe standardı çerçevesinde, Bankamız kâr dağıtım politikası, geçmiş uygulamalar ve ilgili mevzuat göz önünde tutularak, belirli varsayımlar tahtında personele dağıtılacak kâr payı için 2017 yılı içinde karşılık ayrılmıştır. Buna göre; - dağıtıma esas bilanço kârının, dönem net kârına, hesap döneminde elden çıkarılan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili muhasebe standardı uyarınca geçmiş yıllar kârı hesabında izlenmekte olan tutarların da eklenmesi suretiyle ,61 TL olarak belirlenmesi, ,00 TL tutarındaki gayrimenkul satış kazancının dağıtım dışı tutularak ilgili yedeklere aktarılması, personele dağıtılacak kâr payı için ayrılmış bulunan ,00 TL karşılığın ise dağıtıma esas tutara ilave edilmesi, - bu şekilde oluşacak dağıtıma esas tutar üzerinden birinci tertip olağanüstü yedek akçelere ayrılması gereken %10 luk tutarın, Bankacılık Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde artırılarak, birinci tertip olağanüstü yedek akçelere toplam ,88 TL nin ayrılmasını da içerecek şekilde, ,61 TL lik dağıtıma esas tutarın ilgili mevzuat hükümleri ve Türkiye İş Bankası Ana Sözleşmesi nin 58. maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde dağıtılması, dağıtımdan sonra kalan ,52 TL nin de olağanüstü yedek akçelere aktarılması önerilmektedir. TL DÖNEM KÂRI ,01 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI ,60 NET BİLANÇO KÂRI ,61 DAĞITIM DIŞI TUTULAN ,00 DAĞITIMA İLAVE EDİLEN ,00 DAĞITIMA ESAS TUTAR ,61 I. BİRİNCİ DAĞITIM (Ana Sözleşme Md. 58/a-b) - %5 Kanuni Yd. Akçeler ,53 - Birinci Tertip Olağanüstü Yedek Akçelere ,08 - Birinci Temettü A Grubu Hisselere 60,00 B Grubu Hisselere 1.740,00 C Grubu Hisselere , , ,00 II. İKİNCİ DAĞITIM (Ana Sözleşme Md.58/c-d-e) - Kurucu Hisselerine 9.783,24 - %20 Banka Personeline ,80 - %10 Kanuni Yedek Akçelere ,10 - %10 İkinci Tertip Olağanüstü Yedek Akçelere ,90 - İkinci Temettü A Grubu Hisselere 540,00 B Grubu Hisselere 6.960,00 C Grubu Hisselere , , ,96 III. ÜÇÜNCÜ DAĞITIM (Ana Sözleşme Md.58/f) - Üçüncü Temettü A Grubu Hisselere 7.180,47 B Grubu Hisselere 7.808,76 C Grubu Hisselere ,53 - %10 Kanuni Yedek Akçelere , , ,52 Söz konusu önerinin Genel Kurul tarafından kabul edilmesi durumunda, Banka hissedarlarına kâr payı dağıtımına tarihinden itibaren başlanacak olup, 1 TL nominal değerli her bir pay grubuna ve kurucu hisselerin her birine aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde brüt kâr payı dağıtımı gerçekleştirilecektir. Hisse Türü Brüt TL 1 TL nominal değerli A grubu hisselere 7, TL nominal değerli B grubu hisselere 0, TL nominal değerli C grubu hisselere 0, Kurucu Hisselerinin Her Birine 3,

74 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 72 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Yönetim Kurulu H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı 1953, Havran. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi, İşletme Bölümü mezunu yılında İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın H. Ersin Özince, İş Bankası nın çeşitli birimlerinde yöneticilik yapmış, 1994 yılında Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. Bu görevi sırasında sorumluluk alanları Banka nın Hazine, Finansal Yönetim, Sermaye Piyasaları, Krediler ve İstihbarat- Mali Analiz bölümlerini kapsayan Sayın Özince, 28 Ekim 1998 tarihinde İş Bankası nın 15. Genel Müdürü olarak atanmıştır. 31 Mart 2011, 28 Mart 2014 ve 31 Mart 2017 tarihlerinde Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen Sayın Özince, 1 Nisan 2011 tarihinden itibaren Yönetim Kurulu Başkanı, 29 Aralık 2011 tarihinden itibaren Ücretlendirme Komitesi Başkanı, 4 Nisan 2017 tarihinden itibaren de Denetim Komitesi Üyesi, K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi Üyesi ve Kredi Komitesi Yedek Üyesi olarak görev yapmaktadır. Sayın Özince, , tarihleri arasında Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı, yılları arası Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı, , yılları arasında ise T. Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapmıştır. Sayın Özince Banka dışında Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı, TEMA Vakfı Mütevelli Heyet Üyesi ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapmaktadır. 2- Füsun Tümsavaş Yönetim Kurulu Başkan Vekili 1957, Ankara. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, İktisat ve Maliye Bölümü mezunu. İş hayatına 1979 yılında T.C. Merkez Bankası Ankara Şubesi nde başlayan Sayın Füsun Tümsavaş, İş Bankası ndaki kariyerine 1981 yılında I. Krediler Müdürlüğü nde Memur olarak başlamıştır. Takiben aynı Müdürlükte Servis Yetkilisi Yardımcısı, Kredi Uzman Yardımcısı, 1994 yılında Müdür Yardımcısı ve 1999 yılında Birim Müdürü görevlerinde bulunmuş olup, 2004 yılında Ticari Krediler Müdürlüğü ne Müdür olarak atanmıştır. 28 Mart 2008, 31 Mart 2011, 28 Mart 2014 ve 31 Mart 2017 tarihlerinde Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen Sayın Tümsavaş, 30 Mayıs 2011 tarihinden itibaren Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Risk Komitesi Başkanı, Denetim Komitesi Başkanı ve K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi Başkanı, 27 Şubat 2013 tarihinden itibaren Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı, 4 Nisan 2017 tarihinden itibaren de Kredi Komitesi Yedek Üyesi olarak görevini sürdürmektedir. Sayın Tümsavaş Banka dışında Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfında Yönetim Kurulu Başkan Vekili olarak görev yapmaktadır. 3- Adnan Bali Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür 1962, İslahiye. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü mezunu yılında İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığı nda Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın Adnan Bali, Fon Yönetimi Müdürlüğünde 1994 yılında Müdür Yardımcısı, 1997 yılında Grup Müdürü olarak görev yapmış, 1998 yılında ise Fon Yönetimi Müdürü olarak atanmıştır yılında Şişli Şubesi, 2004 yılında Galata Şubesi Müdürü olan Sayın Bali, 30 Mayıs 2006 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. 1 Nisan 2011 tarihinde nin 16. Genel Müdürü olarak atanan Sayın Bali, Kredi Komitesi Başkanı ve Risk Komitesi Üyesi olarak görev yapmaktadır. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. ve İşbank AG nin Yönetim Kurulu Başkanı olan Sayın Bali aynı zamanda Türkiye Bankalar Birliği, Vehbi Koç Vakfı ve Global İlişkiler Forumu Yönetim Kurulu Üyesi, TÜSİAD, Institute of International Finance (IIF), Institut International D Etudes Bancaires (IIEB) Üyesi, TEMA Vakfı nın Mütevelli Heyet Üyesi, Darüşşafaka Cemiyeti nin ise Yüksek Danışma Kurulu Üyesi dir. 4- Prof. Dr. Turkay Berksoy Yönetim Kurulu Üyesi 1951, Elazığ. İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi mezunu olan Sayın Prof. Dr. Turkay Berksoy Boğaziçi Üniversitesi nde yüksek lisansını ve Marmara Üniversitesi nde doktorasını tamamlamıştır. University of East Anglia School of Development Studies de misafir öğretim üyeliğinin yanı sıra, Türkiye de çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği ve idari görevler yürütmüş olan Sayın Prof. Dr. Berksoy halen Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü nde Bölüm Başkanlığı ve Öğretim Üyeliği görevlerini sürdürmektedir. Sayın Prof. Dr. Berksoy, Yeminli Mali Müşavir unvanına sahip olup Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezinde Yönetim Kurulu Başkanlığı ve üniversite dışında ise bazı bankalarda danışmanlık, Yönetim Kurulu denetçi üyeliği, Vergi Reform Komisyonu, TOBB Özel İhtisas Komisyonu, Güneş Hayat Sigorta A.Ş., Petkim A.Ş., Ataköy Otelcilik A.Ş., Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu üyeliği ve T.C. Maliye Bakanlığı Vergi Konseyi üyeliği, Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi, Trakya Cam Sanayii A.Ş. ve Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. de Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği, Paşabahçe Cam Sanayi ve Ticaret A.Ş. de Yönetim Kurulu Üyeliği yapmıştır. Sayın Prof. Dr. Berksoy 28 Mart 2014 tarihinde Yönetim Kurulu Üyeliğine, 31 Mart 2015 ve 31 Mart 2017 dönemlerinde Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiş olup 31 Mart 2014 tarihinden itibaren de Denetim Komitesi, K.K.T.C İç Sistemler Komitesi ile Ücretlendirme Komitesi Üyeliği görevlerini sürdürmektedir. 5- Feray Demir Yönetim Kurulu Üyesi 1968, Ağrı. Anadolu Üniversitesi, İ.İ.B.F. İşletme Bölümü mezunu. İş hayatına 1988 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. Sefaköy/İstanbul Şubesinde Memur olarak başlayan Sayın Feray Demir, aynı Şubede 1990 yılında Servis Yetkili Yardımcısı, 1995 yılında Servis Yetkilisi, 1996 yılında II. Müdür ve 1999 yılında Müdür Yardımcısı olmuş; ardından Genel Müdürlükte aynı unvan ile Ticari Krediler Müdürlüğü ve Kurumsal Pazarlama Müdürlüğünde görev yapmıştır yılında Çarşı-Güneşli/ İstanbul Şubesi Müdürü olarak atanan Sayın Demir, yılları arasında Ticari Bankacılık Satış Bölümü Müdürlüğü, yılları arasında ise İstanbul Kurumsal Şubesi Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur. 25 Mart 2016 ve 31 Mart 2017 tarihlerinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen Sayın Demir, 28 Mart 2016 tarihinden itibaren Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi ve 4 Nisan 2017 tarihinden itibaren Kredi Komitesi Üyesi olarak görevini sürdürmektedir. Sayın Demir, Banka dışında Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfında Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır.

75 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu Ertuğrul Bozgedik Yönetim Kurulu Üyesi 1964, Kayseri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü mezunu yılında İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın Ertuğrul Bozgedik, 1995 yılında II. Krediler Müdürlüğüne Müdür Yardımcısı, 1999 yılında I. Krediler Müdürlüğünde Bölge Müdürü, 2002 yılında Sorunlu Krediler Bölümü Bölge Müdürü ve 2004 yılında Kurumsal Krediler Müdürlüğü Bölüm Müdürü görevlerinde bulunmuştur yılında Teftiş Kurulu Başkanı olarak atanan Sayın Bozgedik, 2011 yılında Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. Sayın Bozgedik 31 Mart 2017 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 4 Nisan 2017 tarihinde Kredi Komitesi Üyeliğine seçilmiştir. 7- Ersin Önder Çiftçioğlu Yönetim Kurulu Üyesi 1960, Ankara. Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi İngiliz Dil Bilimi Bölümü mezunu. Sayın Ersin Önder Çiftçioğlu 1985 yılında Yenişehir/Ankara Şubesinde Memur olarak göreve başlamış, aynı Şubede Servis Yetkilisi Yardımcısı, Servis Yetkilisi, II. Müdür ve Müdür Yardımcısı olmuş; 2007 yılında Başkent Kurumsal/Ankara Şubesi Müdür Yardımcısı, aynı yıl KOBİ Kredileri Tahsis Bölümü Adana Bölge Müdürü, 2008 yılında KOBİ Kredileri Tahsis Bölümü Ankara Merkez I. Bölge Müdürü, 2011 yılında Ege Kurumsal/İzmir Şubesi Müdürü, 2016 yılında Başkent Kurumsal/Ankara Şubesi Müdürü olarak görev yapmıştır. Sayın Çiftçioğlu 31 Mart 2017 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 4 Nisan 2017 tarihinde Kurumsal Yönetim Komitesi Üyeliğine seçilmiştir. 8- Murat Karayalçın Yönetim Kurulu Üyesi 1943, Samsun. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İngilizce Hazırlık Okulu ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Maliye Bölümü mezunu olan Sayın Murat Karayalçın, Birleşik Krallık ta University of East Anglia da Kalkınma Ekonomisi üzerine yüksek lisans yapmıştır yılları arasında Devlet Planlama Teşkilatında Uzman, yılları arasında Köy İşleri Bakanlığında Müsteşar Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur. Sayın Karayalçın, yılları arasında Kent Koop, yılları arasında Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliğinde Genel Başkanlık, yılları arasında ise Uluslararası İskân Konseyinde Yönetim Kurulu Üyeliği görevini üstlenmiştir yılları arasında Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Sayın Karayalçın, yılları arasında Sosyal Demokrat Halkçı Parti Genel Başkanlığı görevinde bulunmuş ve yılları arasında Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı, yılları arasında ise Başbakan Yardımcısı ve Dış İşleri Bakanı olarak görev almıştır. Sayın Karayalçın, 1995 yılında CHP Samsun Milletvekili seçilmiş ve yılları arasında TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanlığı görevini yürütmüştür yılları arasında ise CHP İstanbul İl Başkanı olarak görev almıştır. Cumhuriyet Halk Partisinde ve dönemlerinde Parti Meclisi Üyeliklerinde bulunmuş, 2016 Ocak ayında yapılan 35. Olağan Kurultayında Divan Başkanlığı yapmıştır. Sayın Karayalçın, halen Girne Amerikan Üniversitesi ve T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi nde Öğretim Üyeliği görevlerini sürdürmektedir. Sayın Karayalçın, 31 Mart 2017 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir. 9- Özcal Korkmaz Yönetim Kurulu Üyesi 1945, Aydın. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunu. İş hayatına 1970 yılında Milli Prodüktivite Merkezinde başlayan Sayın Özcal Korkmaz yılları arasında Maliye Bakanlığı Hesap Uzman Yardımcısı, yılları arasında Hesap Uzmanı, yılları arasında Baş Hesap Uzmanı, yılları arasında Ankara Defterdarlığında Defterdar Yardımcısı Vekili, yılları arasında Ankara Defterdarı olarak görev yapmıştır. Sayın Korkmaz, yılları arasında T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ve Yönetim Kurulu Başkanlığı görevlerinde bulunmuş ve 1994 yılında emekliye ayrılmış, yılları arasında Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş. firmasının Yönetim Kurulu Başkanlığını yapmıştır yılından bu yana Korkmaz Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. nin Yönetim Kurulu Başkanı olan Sayın Korkmaz 1994 yılından beri Yeminli Mali Müşavirlik görevini sürdürmektedir. Sayın Korkmaz 31 Mart 2017 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 4 Nisan 2017 tarihinde Kurumsal Yönetim Komitesi Üyeliğine seçilmiştir. 10- Müslim Sarı Yönetim Kurulu Üyesi 1974, İstanbul. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu olan Sayın Müslim Sarı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Bölümünde Siyaset Bilimi Yüksek Lisans öğrenimine devam etmektedir. Sayın Sarı yılları arasında T.C. Merkez Bankası Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde Memur, yılları arasında Uzman Yardımcısı, yılları arasında T.C. Merkez Bankası Bankacılık Genel Müdürlüğü Risk Merkezinde Uzman olarak görev yapmıştır yılında CHP İstanbul Milletvekili seçilen Sayın Sarı 2015 yılına kadar TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu nda görev almıştır. Sayın Sarı 31 Mart 2017 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 4 Nisan 2017 tarihinde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyeliğine seçilmiştir. 11- Rahmi Aşkın Türeli Yönetim Kurulu Üyesi 1963, Merzifon. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü mezunu olan Sayın Rahmi Aşkın Türeli, University of Southern California da Ekonomi Yüksek Lisansı yapmıştır. Sayın Türeli, yılları arasında Maliye Bakanlığı Stajyer Milli Emlak Kontrolörlüğü, yılları arasında Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatında Planlama Uzman Yardımcılığı ve Planlama Uzmanlığı görevlerinde bulunmuş, yılları arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesinde yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak Ekonomi dersleri vermiştir yılında CHP İzmir Milletvekili seçilen Sayın Türeli 2015 yılına kadar TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Üyelik ve CHP Grubu Sözcülüğü görevlerini üstlenmiştir. Türkiye ekonomisinin makroekonomik dengeleri, kriz, sanayileşme, tarım, işsizlik ve yoksulluk konularında yapılmış çalışmaları bulunan Sayın Türeli 31 Mart 2017 tarihinde Yönetim Kurulu Üyeliğine, 4 Nisan 2017 tarihinde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyeliğine seçilmiştir.

76 SUNUŞ FAALİYETLER KURUMSAL YÖNETİM FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİ 74 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu İcra Kurulu Adnan Bali Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür 1962, İslahiye. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü mezunu yılında İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığı nda Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın Adnan Bali, Fon Yönetimi Müdürlüğünde 1994 yılında Müdür Yardımcısı, 1997 yılında Grup Müdürü olarak görev yapmış, 1998 yılında ise Fon Yönetimi Müdürü olarak atanmıştır yılında Şişli Şubesi, 2004 yılında Galata Şubesi Müdürü olan Sayın Bali, 30 Mayıs 2006 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. 1 Nisan 2011 tarihinde nin 16. Genel Müdürü olarak atanan Sayın Bali, Kredi Komitesi Başkanı ve Risk Komitesi Üyesi olarak görev yapmaktadır. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. ve İşbank AG nin Yönetim Kurulu Başkanı olan Sayın Bali aynı zamanda Türkiye Bankalar Birliği, Vehbi Koç Vakfı ve Global İlişkiler Forumu Yönetim Kurulu Üyesi, TÜSİAD, Institute of International Finance (IIF), Institut International D Etudes Bancaires (IIEB) Üyesi, TEMA Vakfı nın Mütevelli Heyet Üyesi, Darüşşafaka Cemiyeti nin ise Yüksek Danışma Kurulu Üyesi dir. 2- Mahmut Magemizoğlu I. Genel Müdür Yardımcısı 1959, Antakya. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü mezunu. Sayın Magemizoğlu, İngiltere de The University of Stirling de Yatırım Analizi konusunda yüksek lisans programını tamamlamıştır. İş Bankası na 1982 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığı nda Müfettiş Yardımcısı olarak başlayan Sayın Magemizoğlu, İş Bankası nın çeşitli birimlerde görev almış olup, 2005 yılında Genel Müdür Yardımcılığına ve 2016 yılında I. Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 3- Hakan Aran Genel Müdür Yardımcısı 1968, Antakya. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü mezunu. Sayın Aran, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bölümünde yüksek lisans programını tamamlamıştır. İş Bankası na 1990 yılında Bilgi İşlem Müdürlüğünde Yazılım Uzmanı olarak katılan Sayın Aran, Bilgi İşlem ve Yazılım Geliştirme Müdürlüğünde çeşitli görevler üstlenmiş olup 17 Temmuz 2008 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 4- Yalçın Sezen Genel Müdür Yardımcısı 1965, İzmir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü mezunu. İş Bankası na 1987 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Sezen, İş Bankası nın çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13 Nisan 2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 5- Senar Akkuş Genel Müdür Yardımcısı 1969, Diyarbakır. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. İş Bankası na 1991 yılında Fon Yönetimi Müdürlüğünde Uzman Yardımcısı olarak katılan Sayın Akkuş, İş Bankası nın çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13 Nisan 2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 6- Yılmaz Ertürk Genel Müdür Yardımcısı 1964, İstanbul. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. Sayın Ertürk, İstanbul Üniversitesinin Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Bilim Dalı yüksek lisans programını tamamlamıştır. İş Bankası na 1987 de, İktisadi Araştırmalar ve Planlama Müdürlüğünde İktisat Uzman Yardımcısı olarak katılan Sayın Ertürk, İş Bankası nın çeşitli birimlerinde ve Kozyatağı Kurumsal Şubesinde görev almış olup, 30 Ocak 2013 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 7- Ergün Yorulmaz Genel Müdür Yardımcısı 1959, Amasya. Atatürk Üniversitesi İşletme Fakültesi Pazarlama Bölümü mezunu. İş Bankası na 1983 yılında İş Bankası Arapcamii Şubesinde Memur olarak katılan Sayın Yorulmaz, İş Bankası nın çeşitli birim ve şubelerinde görev almış olup, 27 Aralık 2013 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 8- Murat Bilgiç Genel Müdür Yardımcısı 1968, Ankara. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu. Sayın Bilgiç, The University of Birmingham da Para-Bankacılık-Finans konusunda yüksek lisans programını tamamlamıştır. Harvard Business School da İleri Düzey Yöneticilik Programı na katılmıştır. İş Bankası na 1990 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Bilgiç, İş Bankası nın çeşitli birimlerinde görev almış olup, 25 Mart 2016 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.

77 İş Bankası 2017 Faaliyet Raporu N. Burak Seyrek Genel Müdür Yardımcısı 1970, Ankara. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu. İş Bankası na 1990 yılında Eğitim Müdürlüğünde Uzman Yardımcısı olarak katılan Sayın Seyrek, İş Bankası nın çeşitli birim ve şubelerinde görev almış olup, Almanya daki iştirakimiz İşbank AG de Genel Müdürlük görevi yapmıştır. Sayın Seyrek 25 Mart 2016 tarihinde İş Bankası nda Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 10- Mehmet Şencan Genel Müdür Yardımcısı 1964, Adapazarı. İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği Bölümü mezunu. İş Bankası na 1988 yılında Galata Şubesinde Memur olarak katılan; 1989 yılında ise Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın Şencan, İş Bankası nın çeşitli şubelerinde görev almış olup, 27 Nisan 2017 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 11- Ömer Karakuş Genel Müdür Yardımcısı 1965, Gümüşhane. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü mezunu. İş Bankası na 1989 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Karakuş, İş Bankası nın çeşitli birimlerinde ve Yenişehir/Ankara Şubesi nde görev almış olup, 2016 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığına Başkan olarak atanmıştır. 27 Nisan 2017 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 12- Şahismail Şimşek Genel Müdür Yardımcısı 1968, Erzurum. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü mezunu. İş Bankası na 1992 yılında Yenişehir/Ankara Şubesinde Memur olarak katılan Sayın Şimşek, İş Bankası nın çeşitli birim ve şubelerinde görev almış olup, 28 Kasım 2017 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 13- Ebru Özşuca Genel Müdür Yardımcısı 1971, Ankara. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. Sayın Özşuca, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalında ve 1998 yılında İngiltere, Southampton Üniversitesinde Uluslararası Bankacılık ve Finans alanında yüksek lisans programlarını tamamlamıştır yılında Harvard Business School da İleri Düzey Yöneticilik Programı na katılmıştır. İş Bankası na 1993 yılında Fon Yönetimi Müdürlüğünde Uzman Yardımcısı olarak katılan Sayın Özşuca, İş Bankası nın çeşitli birimlerinde görev almış olup, 28 Kasım 2017 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır. 14- Gamze Yalçın Genel Müdür Yardımcısı 1971, Ankara. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. İngiltere de The University of Birmingham da Uluslararası Bankacılık ve Finans konusunda yüksek lisans programını tamamlamıştır yılında Harvard Business School da İleri Düzey Yöneticilik Programı na katılmıştır. İş Bankası na 1993 yılında Organizasyon Müdürlüğünde Uzman Yardımcısı olarak katılan Sayın Yalçın, İş Bankası nın çeşitli birimlerinde görev almış olup, 28 Kasım 2017 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.