TÜRKİYE NİN BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

Transkript

1 TÜRKİYE NİN BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

2 Cumhuriyet in ilk kurumlarından biri olan İş Bankası nın kuruluş misyonu Türkiye nin kalkınmasına, inşasına ve gelişmesine her alanda katkı sağlamak olmuştur. 90 yıldır Türkiye için çalışan İş Bankası, sürdürülebilirliğin gerçek bir örneği ve sektörün öncü ve lider bir kuruluşu olarak kararlı adımlarla yeni ufuklara doğru ilerlemektedir.

3 İÇİNDEKİLER SUNUŞ 02 KURUMSAL PROFIL 04 RAKAMLARLA İŞ BANKASI 06 İŞ BANKASI NIN VIZYONU, AMAÇLARI, DEĞERLERI VE STRATEJISI TEN BUGÜNE İŞ BANKASI 09 İLKLER VE ÖNCÜLÜKLER 10 YÖNETIM KURULU BAŞKANI NIN MESAJI 12 GENEL MÜDÜR ÜN MESAJI 14 DÜNYA EKONOMISI 16 TÜRKIYE EKONOMISI 18 BANKACILIK SEKTÖRÜ YILINDA İŞ BANKASI VE FAALIYETLERI 42 İŞTIRAKLER 46 KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK FAALIYETLERI 50 İŞ BANKASI VE SÜRDÜRÜLEBILIRLIK 51 YILLIK FAALIYET RAPORU UYGUNLUK GÖRÜŞÜ 52 YÖNETIM KURULU 54 İCRA KURULU 56 ORGANIZASYON ŞEMASI 58 ORGANIZASYON YAPISINDAKI DEĞIŞIKLIKLER 58 İÇ SISTEMLER KAPSAMINDAKI YÖNETICILER 58 YÖNETIM KURULU TOPLANTILARINA İLIŞKIN BILGILER 59 İŞ BANKASI NDA FAALIYET GÖSTEREN KOMITELER 62 İŞ BANKASI NDA İNSAN KAYNAKLARI UYGULAMALARI 63 BANKA NIN DÂHIL OLDUĞU RISK GRUBU İLE YAPTIĞI İŞLEMLERE İLIŞKIN BILGILER 63 BANKALARIN DESTEK HIZMETI ALMALARINA İLIŞKIN YÖNETMELIK UYARINCA DESTEK HIZMETI ALINAN FAALIYETLER 64 KÂR DAĞITIM POLITIKASI 65 ÖZET YÖNETIM KURULU RAPORU 66 OLAĞAN GENEL KURUL GÜNDEMI 67 KÂR DAĞITIM TEKLIFI 68 KURUMSAL YÖNETIM İLKELERINE UYUM RAPORU 76 DENETIM KOMITESI NIN İÇ KONTROL, İÇ DENETIM VE RISK YÖNETIM SISTEMLERININ İŞLEYIŞINE İLIŞKIN DEĞERLENDIRMELERI VE HESAP DÖNEMI İÇERISINDEKI FAALIYETLERI HAKKINDAKI BILGILER 79 MALI DURUM, KÂRLILIK VE BORÇ ÖDEME GÜCÜNE ILIŞKIN AÇIKLAMALAR 80 RISK TÜRLERI İTIBARIYLA UYGULANAN RISK YÖNETIMI POLITIKALARINA İLIŞKIN BILGILER 82 İŞ BANKASI NIN KREDI NOTLARI VE İLGILI AÇIKLAMALAR ARALIK 2014 HESAP DÖNEMINE AIT KONSOLIDE OLMAYAN FINANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETIM RAPORU ARALIK 2014 HESAP DÖNEMINE AIT KONSOLIDE FINANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETIM RAPORU 227 BEŞ YILLIK DÖNEME İLIŞKIN ÖZET FINANSAL BILGILER VE GÖSTERGE RASYOLAR 229 DOĞRUDAN VE DOLAYLI İŞTIRAKLER 231 İŞTIRAK PAY ORANLARINDAKI DEĞIŞIKLIKLER 232 HISSEDARLARA BILGI İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 1

4 KURUMSAL PROFİL Geniş şube ağı ve her geçen gün etkinliği artan şube dışı dağıtım kanalları ile her dönemde ve her koşulda müşterisinin yanında olmaya devam eden İş Bankası, yaygın hizmet ağıyla yaklaşık 14 milyon müşterisine hizmet sunmaktadır. Türkiye nin En Büyük Özel Bankası İş Bankası, 237,8 milyar TL aktif büyüklüğü ile Türkiye nin en büyük özel bankasıdır. İlk lerin Bankası Değişimi takip eden değil, yeniliklerde öncü banka Sürdürülebilir ve Güçlü Mali Yapı Sürdürülebilir büyüme ve kârlılığa odaklı güçlü finansal yapı Krediler ve özkaynaklarda sektör lideri olan İş Bankası, aktif büyüklüğü, mevduat ve şube sayısında ise özel bankalar arasındaki liderliğini sürdürmüştür. Yaygın hizmet ağıyla yaklaşık 14 milyon müşterisinin ihtiyaçlarına en hızlı ve etkin şekilde cevap veren İş Bankası, yurt içindeki şubesi ile özel bankalar arasındaki en büyük şube ağına; toplam yurt içi Bankamatik ile de sektördeki en geniş ATM ağına sahiptir. Kuruluşundan bu yana İş Bankası nın rekabet gücünün temelinde, küresel trendlere uygun, yenilikçi ürün, hizmet ve uygulamalar geliştirme vizyonu yer almaktadır. Kumbara ile Türkiye de tasarrufun öncüsü, ilk ticari çekle ticari itibarın simgesi olan İş Bankası nın Türkiye ye getirdiği çok sayıda yenilik arasında ilk ATM, ilk İnternet Şubesi ve ilk mobil bankacılık uygulaması da yer almaktadır. Sahip olduğu 29,3 milyar TL lik özkaynak büyüklüğü İş Bankası nın iş hacmindeki gelişimi desteklemiş ve yatırımlarını sürdürmesini sağlamıştır. Banka nın sermaye yeterlilik oranı 2014 yıl sonu itibarıyla yasal sınırın oldukça üzerinde, %16 seviyesinde gerçekleşmiştir. Banka, takipteki krediler için BDDK nın öngörmüş olduğu yasal sınırlar düzeyinde karşılık ayırma politikası benimsemiştir yıl sonu itibarıyla takipteki krediler için ayrılan karşılık oranı sektör ortalamasının üzerinde %76,9 olarak gerçekleşmiştir. 2 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

5 237,8 155,3 İş Bankası, 237,8 milyar TL aktif büyüklüğü ile Türkiye nin en büyük özel bankasıdır. İş Bankası nın toplam kredi hacmi, 2014 yıl sonunda 155,3 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. SUNUŞ Saygınlık ve Güvenle Özdeş Güçlü Marka İş Bankası nı farklılaştıran temel unsurlardan biri, güven ve itibarla özdeşleşmiş markasıdır. Yaygın Hissedar Tabanı Yaygın hissedar tabanı İş Bankası nın en önemli varlıklarından biridir. Toplumsal Gelişime Katkı İş Bankası, topluma değer katan uzun soluklu çalışmalarını sürdürülebilirlik anlayışının temel bir bileşeni olarak kabul etmektedir. İş Bankası, kuruluşundan bu yana Türk insanının ve girişimcisinin sadece yurt içinde değil, yurt dışında da yanında yer almaktadır. Dış ticaret ve uluslararası finansman işlemlerinde de etkin bir hizmet sağlayıcı olan İş Bankası, Türk firmalarına uluslararası hizmet ağıyla etkin ve yerinde hizmet sunmaktadır. Ayrıca, karşılıklı güven ve işbirliğine dayanan gelişmiş muhabir ağı ile yatırımcılarla süregelen ilişkileri, sürdürülebilir dış kaynak temininde de İş Bankası nı Türkiye nin öncü bankası yapmaktadır. Yaklaşık 190 bin hissedarı ve kurumsal yatırımcı niteliğindeki ortaklarıyla İş Bankası, geniş bir sermayedar tabanına sahiptir. Banka sermayesinin %40,15 oranındaki bölümü, 50 bine yakın çalışan ve emeklinin üye olduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı na aittir. Banka, ülkenin ve toplumun ihtiyaçlarını sürekli izlemekte; kurumsal sosyal sorumluluk çalışmalarını bu doğrultuda geliştirmektedir. İş Bankası, sadece ürün ve hizmetleriyle değil; sürdürülebilir bir dünya ve toplum için çevre, eğitim, kültür, sanat ve spor dahil pek çok alandaki proje ve çalışmalarıyla topluma değer katmaktadır. İş Bankası 2014 yılında The Banker dergisinin Dünyanın En Büyük Bankası listesinde 118. sırada yer alarak pek çok Avrupa bankasını geride bırakmıştır. İş Bankası söz konusu listede en üst sırada yer alan Türk bankası olmuştur. İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 3

6 RAKAMLARLA İŞ BANKASI 90 yıldır paydaşlarına olduğu kadar ülkenin ekonomisine de değer katma anlayışı ile çalışan İş Bankası, 2014 yılını 3,4 milyar TL net kâr elde ederek tamamladı. %31,76 Halka Açık Bölüm %40,15 Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı 31 Aralık 2014 İtibarıyla Ortaklık Yapısı %28,09 Atatürk Hisseleri (Cumhuriyet Halk Partisi) 4 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

7 3.382 %16, yılında İş Bankası nın net dönem kârı milyon TL olmuştur. İş Bankası nın sermaye yeterlilik oranı 2014 yıl sonunda %16,0 seviyesinde gerçekleşmiştir. SUNUŞ Başlıca Finansal Büyüklükler (Milyon TL) Değişim (%) Aktif Toplamı ,0 Krediler ,2 İş Bankası, her türlü piyasa koşulunda korunan ve geliştirilerek aktarılan itibarı sayesinde rekabette farklılaşmaya devam etmektedir. Mevduat ,4 Özkaynaklar ,3 Net Dönem Kârı ,9 Başlıca Finansal Rasyolar (%) Faiz Getirili Aktifler (*) / Aktif Toplamı 92,3 92,1 Krediler / Aktif Toplamı 65,3 64,1 Kredi / Mevduat 116,3 111,5 Takipteki Krediler / Toplam Krediler 1,5 1,6 Özel Karşılık Oranı 76,9 80,4 Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat 22,0 21,2 Özkaynaklar / Pasif Toplamı 12,3 11,2 Sermaye Yeterlilik Rasyosu 16,0 14,4 (*) Faiz getirili aktifler TP ve YP zorunlu karşılıkları da içermektedir. İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 5

8 İŞ BANKASI NIN VİZYONU, AMAÇLARI, DEĞERLERİ VE STRATEJİSİ Vizyonumuz Lider, öncü ve güvenilir banka konumunu bölgesel finansal güç olarak sürdürerek, müşterilerin, hissedarların ve çalışanların en çok tercih ettikleri banka olmak Amaçlarımız Müşterilerimiz açısından; Hizmet sunumunda, hedefimizi oluşturan tüm sektör ve müşteri gruplarında en çok tercih edilen banka olmak Müşterilerimize, nitelikli çalışanlarımız, yaygın şube ağımız ve şube dışı hizmet kanallarımız ile eksiksiz, güvenilir ve kaliteli hizmet sunmak Yüksek iş ahlakı prensiplerimize taviz vermeksizin uymak Hissedarlarımız açısından; Hisse değerimizi istikrarlı bir biçimde artırmak Etkin bir risk yönetimi anlayışı ile hareket etmek Çalışanlarımız açısından; Tercih edilen işveren olmak ve çalışanlarımıza kişisel ve mesleki gelişimlerini teşvik edici programlar ve eğitim imkanları sunmak Müşteri odaklı yaklaşımımızı tüm çalışanlarımıza yaymak Sadakati, sorumluluk almayı ve yaratıcı olmayı desteklemek ve teşvik etmek Yetkinlik ve performansa dayalı, adil ve güvenilir bir işe alma, değerlendirme, atama ve yükselme sistemi uygulamak Özetle, Müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin, kaliteli çözümlerle karşılayan ve çalışanlarını işlerinde en yüksek performansı gösterebilmeleri için teşvik eden bir banka olarak, hissedarlarımıza yarattığımız değeri istikrarlı bir biçimde artırmak. 6 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

9 Değerlerimiz Bankamızın kurumsal kimliğini temsil eden, vizyon ve amaçlarımıza ulaşmamızda yol gösteren ve çalışanlarımızın iş ve yaşam biçimi haline getirdikleri değerlerimiz; Dayanışma içinde çalışarak ürettiği Ortak akıldan güç alan, Hizmet anlayışıyla her koşulda Güven duyulan Liderlik olarak tanımlanmıştır. SUNUŞ Stratejimiz Vizyon ve amaçlarımıza ulaşmak üzere müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı sürdürülebilir kârlı büyüme dir. İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 7

10 1924 TEN BUGÜNE İŞ BANKASI İş Bankası, kuruluşundan bu yana Türkiye nin ekonomik gelişiminde öncü bir rol üstlenmiştir. İş Bankası, kuruluş misyonu gereği en küçük tasarrufu kalkınmaya aktarmayı hedeflemiş, Türk toplumunda tasarruf bilincinin gelişmesi ve yerleşmesinde büyük rol oynamıştır. Kuruluşunun hemen ardından Türkiye çapında şubeleşmeye başlayan İş Bankası, 1932 yılında Almanya nın Hamburg ve Mısır ın İskenderiye şehirlerinde ilk uluslararası şubelerini açmış ve yurt dışında şube açan ilk Türk bankası olmuştur li yıllarda Banka, iştirak portföyünü geliştirmiştir. Banka nın iştirakleri ülke sanayisinin itici gücü olurken, başta imalat sektörleri olmak üzere birçok iş koluna yatırım yapılmış ve finansman sağlanmıştır. İş Bankası, 1960 lı ve 1970 li yıllarda şubeleşmeye ağırlık vermiş, 1980 li yıllarda yurt dışındaki şube sayısını artırmıştır li yıllar İş Bankası için çok kanallı bankacılığın önem kazandığı yıllar olmuş; Banka, müşterilerine daha geniş bir yelpazede ürün sunmaya başlamıştır yılında ilk ATM leri Türkiye ile tanıştıran İş Bankası, Bankamatik ismini bir marka haline getirmiştir yılında Mavi Hat ın ve 1997 yılında ilk İnternet Şubesinin kullanıma açılmasıyla, İş Bankası alternatif dağıtım kanallarında da sektöre yön veren öncü banka kimliğini pekiştirmiştir. Takip eden yıllarda İş Bankası, sunduğu hizmetlerin kalitesini artırarak ve müşteri beklentilerine göre ürün geliştirerek ilerlemesini sürdürmüştür. Aynı dönemde bu gelişmelerin bir gereği olarak Banka Ar-Ge faaliyetlerine ağırlık vermiş ve teknolojiden azami oranda yararlanmıştır. Güçlü ve istikrarlı büyümesini sürdüren Banka, 2000 yılında Genel Merkezini Ankara dan İstanbul a taşımıştır yılında başlattığı MOD projesi ile İş Bankası, stratejik hedefleri doğrultusunda müşteri odaklı yeni bir yapılanmaya yönelmiş ve yapısal bir devrim niteliğindeki çok sayıdaki projeyi başarıyla tamamlamıştır. Teknolojideki hızlı gelişmelere paralel olarak İş Bankası, müşterilerinin tüm işlemlerini kolay, hızlı ve güvenilir bir şekilde en uygun alternatif dağıtım kanalından 7 gün 24 saat gerçekleştirmelerine imkân tanıyacak yenilikçi ve çok kanallı bankacılık ağını geliştirmeye devam etmiştir. İş Bankası, global piyasalardaki varlığını güçlendirme hedefiyle hareket etmektedir. Bu doğrultuda başta Türkiye nin yakın coğrafyasında yer alan ülkeler olmak üzere Türkiye ile önemli ekonomik ve ticari ilişkileri bulunan pazarları yakından izlemektedir. Banka 2014 yılında da uluslararası hizmet ağını geliştirmeye yönelik araştırmalarını sürdürmüştür. 8 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

11 İLKLER VE ÖNCÜLÜKLER İş Bankası, müşteri gereksinimlerine odaklı hizmet anlayışı ve sürekli güncellediği güçlü teknolojik altyapısı sayesinde daima ilklere imza atmaktadır. SUNUŞ İş Bankası; Tasarruf alışkanlığını yaratmak ve yaygınlaştırmak amacıyla Türk toplumuna kumbarayı sunmuştur. Günlük harcamalarda çek uygulamasını başlatmıştır. Bankamatik ile Türkiye de elektronik bankacılığın temellerini atmıştır. Avrupa ve Kıbrıs ta şube açan ilk Türk bankası olmuştur. Finans sektöründe ilk yatırım hesabı hizmetini sunmuştur. İlk yatırım fonunu kurmuştur. Türkiye de bir banka bünyesinde ilk menkul kıymet alım satımını başlatmıştır. İlk interaktif telefon bankacılığı hizmetini başlatmıştır. İlk internet şubesini müşteri kullanımına açmıştır. WAP telefon bankacılığı işlemlerini başlatmıştır. İlk uygulama tabanlı (native) mobil bankacılık hizmetini (İşCep) müşterilerinin kullanımına açmıştır. Türkiye de TRLIBOR piyasasına endeksli getiri sağlayan ilk vadeli mevduat ürünü olan Değişken Hesabı müşterilerinin kullanımına sunmuştur. Türkiye nin ilk sosyal sorumluluk odaklı yatırım fonu olan Çevreye Yatırım Fonu nu kurmuştur. Konut sektöründe çevre dostu teknolojilerin gelişmesine ve yayılmasına yardımcı olunması amacıyla Çevre Dostu Konut Kredisi ürününü müşterilerinin kullanımına sunmuştur. Mobil imza ile şubeye gitmeden kredi kullanma ve kartsız para çekme işlemlerini başlatmıştır. Multi touch özelliğini kullanan ilk getiri karşılaştırma uygulaması Getiri Sihirbazı nı müşterilerin hizmetine sunmuştur. Anlık Borsa İstanbul verilerini sunan ilk finansal uygulama olan İş te Yatırım iphone uygulamasını müşterilerin kullanımına açmıştır. İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık kanallarında işlem güvenliğini pekiştiren, aynı zamanda Bankamatiklerden kartsız para çekme imkânı sağlayan Cep Anahtar uygulamasını müşterilerin kullanımına sunmuştur. Dünyada bir ilk olan Biyokimlikli POS (parmak damar haritası ile kimlik doğrulama özellikli) cihazlarını kullanıma açmıştır. POS terminallerini çift yönlü bir iletişim aracına dönüştüren İnteraktif Mesajlaşma Sistemi ni hayata geçirmiştir. Hesap özeti borcunun, bir üst limite yuvarlanarak aradaki farkın yatırım fonunda değerlendirilmesini sağlayan Üstü Kalsın uygulamasını Türkiye de bir ilk olarak hizmete sunmuştur. Kurlardaki aşırı yükselişlerden koruyan Kur Korumalı (Opsiyonlu) Döviz Kredisi, faiz oranlarındaki değişimlerden etkilenmek istemeyenler için Sabit Faizli Rotatif (BCH) Kredi ve Çin ile ticari ilişkisi olanlar için Çin Yuanı cinsi döviz kredisini müşterilerine sunmuştur. Tek tuşla para çekme olanağı tanıyan Temassız Kartla Para Çekme uygulamasını başlatmıştır. Türkiye de ilk defa tümüyle farklı ve özel bir yapı ile sadece yabancı sermayeli şirketlere hizmet vermek üzere tasarlanmış ihtisas şubesini açmıştır.»» Müşterilerin cep telefonları ile hem internet üzerinden hiçbir kart bilgisi girmeden hem de mağazalardan yanlarında kredi kartı bulundurmalarına gerek kalmadan QR kod teknolojisi ile alışveriş yapmalarına olanak sağlayan İşCep Parakod uygulamasını sunmuştur.»» 2B Kredisi ni özel bankalar arasında ilk defa uygulamaya koymuştur.»» Çeke güvenilir ödeme aracı niteliğinin yeniden kazandırılması amacıyla sektörde bir ilk olan Karşılıklı Çek ürününü piyasaya sunmuştur.»» QR kod teknolojisine ilave olarak Şipşak adlı yeni ürünü ile gazete, dergi, afiş ve katalog gibi basılı mecralardan da QR kod okutularak anında alışveriş yapılabilmesini sağlamıştır.»» Kredi kartlarına Müzekart özelliğini ekleyerek, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı tüm müze ve ören yerlerini her yıl 1 ay boyunca ücretsiz ziyaret etme imkânı sunmuştur.»» İş Cep e tek kullanımlık şifre tuşlamaya gerek olmaksızın güvenli giriş yapılmasını sağlayan Intel Doğrulama Teknolojisini müşterilerinin hizmetine sunmuştur.»» İşCep e girişte müşteri şifresi tuşlama ihtiyacını ortadan kaldıran parmak izi tanıma (Touch ID) teknolojisini Türkiye de ilk kullanan banka olmuştur.»» Dünyada bir ilk olan ve Microsoft un yeni nesil eğlence platformu Xbox One oyun konsoluna özel olarak geliştirilen bankacılık uygulamasını müşterilerinin hizmetine sunmuştur.»» Yastık altı tabir edilen fiziki altınların ekonomiye kazandırılmasını teminen, sektörde bir ilk olan Kuyumcularda Altın Buluşmaları hizmeti vermeye başlamıştır. İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 9

12 YÖNETİM KURULU BAŞKANI NIN MESAJI İş Bankası, bir asra yaklaşan tarihi boyunca ülkemizin finans sektörünün yanı sıra sanayi, ticaret ve tarımın gelişmesine de büyük katkı sağlamış, iktisadi kalkınmanın bir anlamda dinamosu olmuştur. Değerli paydaşlarımız, Küresel ekonomik aktivitenin beklentilerin altında bir görünüm sergilediği ve ülkeler arası büyüme performanslarının farklılaştığı bir yılı geride bıraktık. Gelişmiş ülkeler içinde özellikle ABD ekonomisi küresel krizin etkilerini büyük ölçüde geride bırakarak yüksek büyüme oranları yakalamıştır. Ekonomideki toparlanma ile birlikte istihdam ve konut piyasalarında da iyileşme kaydedilmesi neticesinde ABD Merkez Bankası (Fed), aylık varlık alım programını kademeli bir şekilde azaltarak Ekim 2014 te sonlandırmıştır. Fed in faiz oranını artırması için uygun zeminin oluşmaya başlaması ile birlikte uluslararası piyasalarda değer kazanan ABD doları, gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye girişlerinin dalgalı bir seyir izlemesine neden olmuştur. Öte yandan, gerek ABD dolarının değer kazanması gerekse küresel ekonomik aktivitenin zayıf seyri emtia fiyatlarının önemli ölçüde gerilemesi ile sonuçlanmıştır. Özellikle petrol fiyatlarında yılın son çeyreğinde belirginleşen düşüş eğilimi küresel ekonomide dengeleri değiştirecek boyuta ulaşmıştır. Türkiye nin de yer aldığı net enerji ithalatçısı ülkelerin bu durumdan olumlu yönde etkilenmesi beklenmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde büyüme küresel kriz sonrası toparlanma evresine göre düşük düzeyde kalmıştır yılında öne çıkan diğer bir gelişme ise Ukrayna, Suriye, Libya ve Irak gibi yakın coğrafyamızda yer alan ülkeler kaynaklı jeopolitik risklerdeki artışlardır yılı için küresel ekonomiye ilişkin aşağı yönlü risklerin ön plana çıktığı bir konjonktür öngörülmektedir. Küresel finansal piyasalara yön verecek en önemli hususlardan biri Fed in ne zaman ve ne hızda faiz artırımlarına başlayacağı hususu olarak gözükmektedir. Diğer taraftan, Euro Alanı ve Japonya da merkez bankalarının genişleyici yönde para politikalarına devam etmesi, küresel likidite koşullarında Fed kaynaklı görülebilecek sıkılaşmayı bir nebze de olsa azaltabilecek bir unsur olarak değerlendirilmektedir. 2015, Türkiye ekonomisi açısından zorlu bir sınav yılı olacaktır. Türkiye de 2014 yılında uygulanan makro ihtiyati tedbirlerin etkisiyle iç talep artışı ivme kaybederken, özellikle Avrupa Birliği ülkelerine yönelik ihracatın artmasına bağlı olarak net ihracat, büyümeye en yüksek katkıyı sağlamıştır. Bu durum, Türkiye ekonomisi için en büyük kırılganlık unsuru olan cari açığın da belirgin bir şekilde daralmasına olanak vermiştir yılında Türkiye ye yönelik portföy yatırımları devam ederken, bankalar ve banka dışı sektörler yurt dışından borçlanmalarını sorunsuzca sürdürmüştür yılı Türkiye ekonomisi için iyi yönetilmesi gereken bir yıl olacaktır. En büyük ihraç pazarlarımız olan Avrupa Birliği ve Irak a ilişkin öngörüler göz önünde bulundurulduğunda, net ihracatın 2015 yılında büyümeye 2014 e nazaran daha düşük oranda katkı sağlayacağı tahmin edilmektedir. Dolayısıyla, 2015 yılında Türkiye ekonomisinde büyümenin iç talep ağırlıklı olacağı öngörülmektedir. Bununla birlikte, Türkiye nin ihraç pazarlarında devam eden sorunlara rağmen petrol fiyatlarındaki düşük seviyelerin kalıcı olması halinde cari açık üzerinde yukarı yönlü baskı olmayacağı düşünülmektedir. Türkiye ekonomisi; üretim, katma değer, istihdam, verimlilik konularında rekabet gücünü artırma çabasında yönetilmeli; siyasi istikrara özen gösterilmeli; ulusal ve uluslararası politikalarda sürdürülebilirlik esas alınmalıdır. Türk bankacılık sektörü sağlıklı görünümünü korumaktadır yılında Türk bankacılık sektörü kontrollü büyümesini sürdürmüştür. İç talepteki ivme kaybı, 2014 yılında bankacılık sektörünün büyüme hızının da yavaşlamasına yol açmıştır. Özellikle, bireysel kredilere yönelik alınan tedbirler kredi hacmi artışının baskı altında kalmasına neden olurken kredi büyümesi daha çok kurumsal ve ticari kredilerdeki artıştan kaynaklanmıştır. Sektör, finansman ihtiyacını ana fonlama kaynağı olan mevduata ek olarak yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirdiği menkul kıymet ihraçları ile karşılamaya devam etmiştir. 10 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

13 İş Bankası 90 yıldır değerlerini koruyarak ülkemize hizmet etmektedir yılı, İş Bankası nın kuruluşunun 90 ıncı yılı olması nedeniyle özel bir anlam taşımaktadır. Türkiye nin ilk ulusal bankası olarak 26 Ağustos 1924 te faaliyete geçen İş Bankası, bir asra yaklaşan tarihi boyunca ülkemizin finans sektörünün yanı sıra sanayi, ticaret ve tarımın gelişmesine de büyük katkı sağlamış, iktisadi kalkınmanın önemli aktörlerinden biri olmuştur. Toplam 104 şirketten oluşan İş Bankası Grubu, 50 bine yakın çalışanıyla halen 25 şirkette doğrudan ortaklığı bulunan, son derece yaygın faaliyetleriyle toplumun bütün katmanlarına hitap eden büyük bir gruptur. Bugün 25 i yurt dışı ve ü yurt içi olmak üzere toplam şubeye ulaşan İş Bankası, şartların sıkılaştığı dönemlerde bile paydaşlarını desteklemeye devam eden bir strateji izlemiştir. İş Bankası nın öncü ve lider konumunu destekleyen en önemli unsur, müşterilerimiz nezdinde en güvenilir banka konumunu sürdürmemizdir. Bu güvenin devamını sağlayan ise Bankamızın istikrarlı hissedar ve yönetim yapısı, tavizsiz sürdürülen politikaları ve daima Türkiye Cumhuriyeti ekonomisini esas alan duruşudur. Eğitim, çevre ve kültür-sanat İş Bankası nın toplumsal gelişimde öncelik verdiği alanlardır. İş Bankası nda ülkemize ve paydaşlarımıza karşı en temel yükümlülüğümüzü kısa vadede olduğu gibi uzun vadede de kalıcı değer üretmek olarak tanımlıyoruz. Bu amaçla yürüttüğümüz faaliyetlerimizin odağında; eğitim, spor ve kültür-sanatın yanı sıra çevresel ve sosyal etkilerimizin yönetilmesine yönelik çalışmalar yer almaktadır. İş Bankası bu doğrultuda, 2014 te de sponsorluklarının yanı sıra birçok sivil toplum örgütüyle birlikte projeler gerçekleştirmeye devam etmiştir. Türkiye nin ilk ulusal bankası aynı hizmet anlayışıyla, aynı taahhüt ve kararlılıkla bu ülke için çalışmaya devam edecektir. Yönetim anlayışımızın esasını oluşturan ilkelerimiz; dürüstlük, güvenilirlik, yenilikçilik, müşteri odaklılık, şeffaflık ve hizmet kalitesidir. Tüm faaliyetlerimizi topluma, bireye ve çevreye saygılı politikalar çerçevesinde sürdürmekteyiz. Türkiye Cumhuriyeti nin kuruluşundan bu yana ekonomik gelişiminde önemli katkısı olan Bankamız önümüzdeki dönemde de Türkiye nin Bankası olarak güçlü mali bünyesi, bankacılık ürün ve hizmetlerinde sektöre örnek olan yenilikçi vizyonu ve bölgesel finansal güç olma vizyonu çerçevesinde faaliyet göstermeyi hedeflemektedir. 90 yıl önce Gazi Mustafa Kemal Atatürk ün Halkın doğrudan doğruya itibar ve güveninden doğup meydana gelen, tam manasıyla modern ve milli bir banka şeklinde tarif ederek kurduğu İş Bankası, kuruluş amaçlarından sapmadan, yenilikçiliği merkeze koyarak görevine devam edecektir. Bu vesileyle, başta çalışma arkadaşlarım olmak üzere İş Bankası nın başarı yolculuğunda katkısı bulunan tüm paydaşlarımıza tekrar en içten teşekkürlerimi sunuyor; 2015 in Bankamız ve ülkemiz için başarılı bir yıl olmasını diliyorum. Saygılarımla, H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı FAALİYETLER İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 11

14 GENEL MÜDÜR ÜN MESAJI Milli bankacılığın önderi İş Bankası, 90 yıldır ekonomiye ve ülkemizin kalkınmasına en büyük desteği vermektedir. İş Bankası nın değerli hissedarları, müşterileri, çalışanları ve iş ortakları, Ülkemizin iktisadi bağımsızlığının simgesi ve gelişiminin lokomotifi olarak kurulan İş Bankası, 2014 yılında 90 ıncı kuruluş yıl dönümünü iftiharla kutlamıştır. İş Bankası, 237,8 milyar TL ye ulaşan aktif büyüklüğüyle Türkiye nin en büyük özel bankası konumundadır. Bankamız, kuruluşunun 90 ıncı yılında nakdi ve ticari kredilerde sektördeki liderliğini koruyarak, ülkemizin ekonomik hayatına ve büyüme hamlesine en güçlü desteği vermeyi sürdürmüştür. İş Bankası nın 2014 yıl sonu itibarıyla Türkiye ekonomisine nakdi ve gayri nakdi kredi şeklinde sağladığı toplam finansman desteği 198 milyar TL ye ulaşmıştır. Esnaftan çiftçiye, çalışandan KOBİ ye Türkiye nin her köşesindeki müşterisini en yeni bankacılık ürün ve hizmetleriyle buluşturan İş Bankası, mevduatını 2014 yıl sonu itibarıyla %10,4 lük artışla 133,6 milyar TL ye çıkartarak özel bankalar arasındaki liderliğini korumuştur. Bankamız, 29,3 milyar TL ye ulaşan özkaynak büyüklüğü ile de sektörde bu alandaki liderliğini pekiştirmiştir. Müşterilerimizin 90 yıldır yanındayız. İş Bankası, 25 i yurt dışında olmak üzere toplam şube ile özel bankalar arasında en geniş şube ağına sahip bankadır. Bankamız, şubelerinin yanı sıra yaygın şube dışı kanallarıyla üstün bir hizmet anlayışı içerisinde her zaman müşteriye en yakın banka olmayı hedeflemiştir. Bugün 24 binin üzerinde çalışanı olan İş Bankası zor dönemlerde bile istihdam ve bankacılık hizmetlerini ülkemizin her yanına taşıma politikasından taviz vermemiştir. Bu anlayışın bir sonucu olarak, İş Bankası nın kriz dönemlerine ilişkin karnesi kamuoyunun takdirini kazanmış örneklerle doludur. 90 yıldır ilklerin ve yeniliklerin bankasıyız. İş Bankası, her zaman toplumun ve müşterilerinin ne istediğini yakından takip eden ve iş yapış şeklini bu çerçevede tasarlayan bir kurum olmuştur. Toplumla, müşterilerimizle yakın temasımız ve teknolojiyi her zaman çok yakından takip etmemiz, 90 yılda çok çeşitli yenilikçi ürün ve hizmetler sunmamızı sağlayan temel unsurlardır. Kredilerde lider banka Belirli bir dönem ve zamanla sınırlı olmayan uzun soluklu bir bakış açısıyla KOBİ lere, tüccar ve sanayiciye, her ölçekteki iş erbabına ekonomik konjonktürden bağımsız olarak sağladığımız kesintisiz destek bu yıl da artarak devam etti. Toplam 155,3 milyar TL ile ekonomiye en yüksek nakdi kredi desteğini veren İş Bankası, bu kaynağın 44,4 milyar TL sini Türkiye ekonomisi için büyük önem taşıyan KOBİ lerimize tahsis etmiştir. Ticari kredilerde %13,5 lik pazar payı ile sektördeki lider konumumuz, reel ekonomiye verdiğimiz desteğin açık bir göstergesidir. Bunun yanı sıra 60 ın üzerindeki ilde en yüksek ticari kredi kullandıran özel banka olmamız; sanayi, istihdam, üretim ve ihracat açısından çok özel bir misyon yüklenmiş olduğumuza işaret etmektedir. Bu sonuçlara, müşterilerimizi dinleyerek, ihtiyaçlarını ve isteklerini yerinde tespit ederek, kendilerine özgü çözümleri her zaman büyük bir heves ve aynı tutarlılıkla karşılayarak ulaştık. Müşterilerimizin yalnızca finansal ortağı değil, aynı zamanda tecrübe ve bilgi birikimini paylaşan çözüm ortağı olarak hareket ediyoruz. İŞ TE KOBİ internet sitesi, İş le Buluşmalar ve İş te Seminer gibi etkinlikler aracılığıyla KOBİ lerimizin taleplerini ve ihtiyaçlarını yakından izliyor, onları bilgilendiriyoruz. Geniş ürün yelpazesiyle müşteri ihtiyaçlarını etkin bir biçimde karşıladığımız tüketici kredileri bakiyesi de 2014 yıl sonu itibarıyla %17,5 lik artışla 33,3 milyar TL ye ulaşmıştır. Üstün aktif kalitemiz bizi ayrıştıran en önemli unsurlardan biridir. Bankamız, aktif kalitesinden ödün vermeden temel kredilendirme prensipleri ve karar destek sistemlerinin gücü sayesinde takipteki krediler oranını, sektör ortalaması olan %2,7 nin oldukça altında bir seviye olan %1,5 seviyesinde tutarak bu alanda 2014 yılında da son derece üstün bir başarı göstermiştir. Aktif kalitesindeki başarımız sürdürülebilir büyüme stratejimizi destekleyen en önemli faktörlerden biri olmuştur. En önemli fon kaynağımız: Yaygın mevduat tabanımız İş Bankası, 133,5 milyar TL yi aşan mevduat hacmiyle özel bankalar arasındaki lider pozisyonunu uzun dönemdir korumaktadır. Fon kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve vade yapısının uzatılması politikamız çerçevesinde, yıl içerisinde mevduat dışı kaynaklardan faydalanılmaya da devam edilmiştir. 12 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

15 Uzun vadeli ve çeşitlendirilmiş fon kaynaklarımız artıyor yılında Bankamız yurt içi ve yurt dışı piyasalarda menkul kıymet ihraçlarına devam etmiştir. Dönem sonu itibarıyla ihraç edilen menkul kıymetlerin toplamı 17,2 milyar TL ye ulaşmış; toplam pasiflerimiz içerisindeki payı ise %7,2 ye yükselmiştir. İş Bankası, 2014 yıl sonu itibarıyla, yurt içinde ihraç edilen TL cinsi tahvil/bono ihraçları bazında %21,1 oranında pazar payı ile en yakın rakibinin yaklaşık 6,3 puan önünde yer almaktadır. Sendikasyon, dış ticaretin finansmanına yönelik borçlanma işlemleri, seküritizasyon ve ikili anlaşmalar yoluyla sağlanan kaynaklarımızın bakiyesi, bir önceki yıla kıyasla %29,8 civarında artarak 20,7 milyar TL seviyesine yükseldi. 90 yıldır Türkiye nin ulaşılması en kolay bankasıyız. Bankamız, 2014 yılında da müşterilerinin beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayan bankacılık ürün ve hizmetlerini yaygın ve çok kanallı dağıtım ağı aracılığıyla yüksek kalite standartlarında sunmaya devam etmiştir. Yurt çapına yayılmış şubemizin yanı sıra adet Bankamatik ile en geniş ATM ağına sahip olan İş Bankası nın Bankamatik müşteri sayısı 8 milyonun üzerine çıkmıştır. İnternet Bankacılığı ve mobil bankacılık kullanan müşterilerimizin sayısı ise sırasıyla 2,3 milyon ve 1,5 milyona ulaşmıştır. Şube dışı kanallardan gerçekleştirilen işlemlerin karşılaştırılabilir toplam işlemler içerisindeki payı %80,7 gibi önemli bir orana ulaşmıştır. finansal iştirakleriyle uluslararası alandaki faaliyetlerine devam etmektedir yılında K.K.T.C. deki 16 ncı şubemiz faaliyete geçirilirken bölgesel bir banka olma hedefimiz çerçevesinde Bağdat/ Irak, Tiflis/Gürcistan, Prizren/Kosova ve Edmonton-Londra/İngiltere Şubeleri açılmıştır. Uluslararası genişleme stratejimiz doğrultusunda bölgedeki imkanları değerlendirmeye devam edeceğiz. 90 yıldır sosyal sorumluluk bilinciyle ülkemize bankacılık dışında da katkı sağlıyoruz. Kuruluşumuzdan bu yana yüklendiğimiz farklı misyonlarımızdan bir diğeri de sosyal sorumluluklarımızdır. Bu alan bizim finansal hizmetler kadar mesai harcadığımız faaliyetler arasında olmuştur. Ekonomik kalkınmanın yanı sıra toplumsal hayatın gelişiminde de öncülük rolünü üstlenen Bankamız, bu alandaki desteğini başta eğitim ve çevre konuları olmak üzere uzun soluklu projeler ve köklü sosyal sorumluluk anlayışıyla sürdürmektedir. İnsan kaynağımız kurumsal sürdürülebilirliğimizin önemli bir unsurudur. Kurumsal sürdürülebilirliğimizin ayrılmaz bir parçası olarak gördüğümüz insan kaynağımız, her zaman olduğu gibi 2014 yılında da en önemli rekabet avantajımız olmayı sürdürmüştür. Bir yandan Bankamıza yeni ve nitelikli insan kaynağı kazandırmaya devam ederken öte yandan da çalışanlarımızın insan kaynakları süreçlerine etkin katılımını sağlayacak teknolojik çözümler hayata geçirilmiştir. gelişmeler küresel ekonomiyi etkileyen başlıca faktörler olacaktır. Ülkemizdeki büyüme kompozisyonun tüketim ve yatırım harcamalarındaki iyileşmeye bağlı olarak şekilleneceği öngörülmektedir. Bankacılık sektörünün 2015 yılında da istikrarlı büyümesini koruyacağı tahmin edilmektedir yılı belirlediğimiz hedeflere büyük oranda ulaştığımız bir yıl olmuştur yılında da Türkiye nin Bankası olma konumumuzun sürdürülmesi birinci önceliğimizdir. Önümüzdeki süreçte İş Bankası olarak, sürdürülebilirliği ve uzun vadeli aktif kalitesi ile kârlılığı ön planda tutan stratejilerimize devam ederek ülkemizin, toplumumuzun ve çalışanlarımızın uzun vadeli refahına yatırım yapmayı sürdüreceğiz. Bir asra yakın süredir kendine ait değerleri koruyarak büyüyen Bankamızın, gelecek yıllarda da bu başarıyı göstereceği konusunda en ufak bir tereddüdümüz bulunmamaktadır. 90 ıncı kuruluş yıl dönümümüzü geride bırakmamız vesilesi ile başta Cumhuriyetimizin ve Bankamızın kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ü, yakın çalışma arkadaşlarını, bugün aramızda olmayan Bankamıza emeği geçmiş tüm büyüklerimizi rahmet ve şükranla anıyor; İş Bankası nın başarı yolculuğunda desteğini esirgemeyen ve hep yanımızda yürüyen tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi sunuyorum. Saygılarımla, FAALİYETLER Türkiye nin Bankası olarak sınır ötesinde de Türk Bankacılığının temsilcisiyiz. İş Bankası, 14 farklı ülkede yurt dışı temsilcilikleri, yurt dışı şubeleri ve 2015 e dair 2015 yılında, Fed in faiz artırımı beklentisi, Euro Alanı nda ekonomik aktivitenin seyri ile uluslararası sermaye akımları ve başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarındaki Adnan Bali Genel Müdür İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 13

16 DÜNYA EKONOMİSİ Gelişmekte olan ülkelerin geçtiğimiz yıldaki büyüme performansları, küresel kriz öncesi ve sonrası döneme kıyasla düşük düzeyde kalmıştır. ABD Merkez Bankası (Fed) iki yılı aşkın bir süredir devam ettiği varlık alımlarını Ekim 2014 te sonlandırma kararı almıştır. -%0,2 Euro Alanı nda 2014 te yıllık enflasyon -%0,2 seviyesinde gerçekleşerek deflasyona işaret etmiştir yılında küresel ekonomideki toparlanma öngörülenin altında kalmıştır. Küresel ekonomik aktivite 2014 yılında genele yayılan bir toparlanmadan ziyade ülkeler arasında farklılık arz eden bir görünüm sergilemiştir. Bu dönemde, ABD ekonomisi kaydettiği yüksek büyüme oranları ile diğer gelişmiş ülkelerden ayrışmıştır. Euro Alanı nda ekonomik aktivite zayıf bir görünüm sergilerken, yılın üçüncü çeyreğinde resesyona giren Japonya ekonomisinde deflasyonla mücadele etmek amacıyla 2013 yılından itibaren uygulanan politikalar henüz hedeflenen etkiyi yaratamamıştır yılında gelişmekte olan ülkelerin büyüme performansları da gerek küresel kriz öncesi gerekse küresel kriz sonrası döneme kıyasla düşük düzeyde kalmıştır. Özellikle, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin de büyümenin ivme kaybetmeye devam etmesi küresel ekonomiye ilişkin endişeleri artıran bir unsur olmuştur. ABD de varlık alım programı sonlandırılmıştır. ABD ekonomisi, 2014 yılının ilk çeyreğinde olumsuz hava koşulları nedeniyle zayıf bir performans sergilese de izleyen dönemde güçlü bir toparlanma kaydetmiştir. ABD Merkez Bankası (Fed), ekonomide kaydedilen iyileşme çerçevesinde iki yılı aşkın bir süredir devam ettiği aylık 85 milyar ABD doları tutarındaki varlık alımlarını tedrici bir biçimde azaltarak Ekim 2014 te sonlandırma kararı almıştır. ABD de küresel kriz sonrası dönemde devreye alınan olağanüstü para politikası uygulamalarının sona erdirilmeye başlanması, Fed in faiz artırımı yapması için uygun koşulların oluşmaya başladığına işaret etmektedir. Bu durum ABD dolarının diğer başlıca para birimlerine karşı güçlenmesini de beraberinde getirmektedir. Euro Alanı nda ekonomik aktivitenin zayıf seyri yeni önlemler alınmasını gerekli kılmıştır yılında Euro Alanı nda ekonomik aktivitenin oldukça zayıf bir görünüm sergilemesi nedeniyle Avrupa Merkez Bankası (ECB) ekonomiyi desteklemek amacıyla politika faiz oranını sıfıra yakın düzeye çekmiştir. ECB aynı zamanda bankaların, kendi nezdinde tuttukları mevduata negatif faiz uygulanmasına karar vermiştir. Bunlara ek olarak ECB hedefli uzun vadeli refinansman operasyonları ve varlık alım programı ile piyasaya yüksek miktarda likidite sunmaya başlamıştır. Ancak, atılan adımların istenilen sonuçları yaratamamasının ve petrol fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle Euro Alanı nda 2014 te yıllık enflasyon -%0,2 seviyesinde gerçekleşerek deflasyona işaret etmiştir. 14 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

17 Gelişmekte olan ülkelerde büyüme 2014 yılında ivme kaybetmiştir yılında, Orta Doğu daki çatışmaların yanı sıra Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginliklerin ön planda olduğu jeopolitik sorunlar gelişmekte olan ülkelere ilişkin risk algısının bozulmasına neden olmuştur. Bu çerçevede, gelişmiş ülkelerin önemli bir kısmında gözlenen zayıf iktisadi faaliyetin de olumsuz etkilediği gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyüme öngörülenin altında gerçekleşmiştir. ABD de 2015 yılında faiz artırımı yapılacağına ilişkin beklentilerin güçlenmesiyle birlikte 2014 yılının son çeyreğinde gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarında meydana gelen dalgalanmalar da bu ülkelerin yerel para birimlerinin ABD doları karşısında değer kaybetmesine neden olmuştur. Petrol fiyatlarında hızlı düşüş Euro Alanı nda ekonomik aktivitenin zayıf seyri, Çin ekonomisindeki yavaşlama eğilimi ve Japonya ekonomisindeki durgunluk küresel petrol talebinin azalabileceğine işaret etmiştir. Bunun yanı sıra ABD de geliştirilen yeni teknolojilerle petrol üretimindeki artışın devam etmesi, petrol fiyatlarının Haziran ayından itibaren hızlı bir şekilde gerilemesine neden olmuştur. Petrol fiyatları yılın ikinci yarısında yaklaşık %50 oranında gerilemiştir. Geleceğe dair beklentiler 2015 yılında küresel ekonominin en önemli gündem maddesini Fed in para politikasındaki normalleşme sürecinin oluşturacağı düşünülmektedir. Fed in ekonomideki toparlanma paralelinde faiz artırımlarına başlamasının özellikle gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarında dalgalanmalara neden olabileceği tahmin edilmektedir. Bu durum, küresel krizin ardından dünya ekonomisinin lokomotifi olan, aralarında Türkiye nin de yer aldığı, gelişmekte olan ülkelerdeki ılımlı büyüme performansının 2015 yılında da devam edeceğine işaret etmektedir. Öte yandan, Euro Alanı ekonomilerindeki toparlanmanın oldukça yavaş gerçekleşeceği varsayımı altında ECB nin uyguladığı genişleyici yöndeki para politikalarının uzun bir süre devam edeceği anlaşılmaktadır. Deflasyonla mücadele eden Japonya da da benzer şekilde ekonomik aktiviteyi destekleyici yöndeki para politikalarının önümüzdeki dönemde de sürdürüleceği düşünülmektedir. Söz konusu politikaların, Fed in faiz artırımlarının küresel likidite koşulları üzerinde yaratacağı olumsuz etkiyi bir miktar telafi etmesi beklenmektedir. Ayrıca, ABD ekonomisindeki iyileşmenin dış ticaret kanalı ile gelişmekte olan ülkelere olumlu yönde yansıyabileceği düşünülmektedir. Petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemde de mevcut düşük seviyesini korumasının Türkiye gibi net enerji ithalatçısı ülkelerde büyümeyi destekleyeceği öngörülmektedir. Bununla birlikte, petrol ihraç eden ülkeler bu durumdan olumsuz yönde etkilenecektir yılında küresel ekonominin en önemli gündem maddesini Fed in para politikasındaki normalleşme sürecinin oluşturacağı düşünülmektedir. FAALİYETLER İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 15

18 TÜRKİYE EKONOMİSİ 2014 yılında özel tüketim harcamalarının büyümeye katkısı azalırken Türkiye net ihracat ağırlıklı bir büyüme kompozisyonuna kavuşmuştur yılında makroekonomik gelişmeler Net ihracat ağırlıklı büyüme kompozisyonu 2014 yılında BDDK tarafından bireysel kredilerdeki artışı sınırlayıcı yönde alınan önlemler ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) nın uyguladığı sıkı para politikası neticesinde iç talep önemli ölçüde yavaşlamıştır. Bu çerçevede, özel tüketim harcamalarının büyümeye katkısı azalırken Türkiye net ihracat ağırlıklı bir büyüme kompozisyonuna kavuşmuştur. Yılın ilk dokuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %2,8 düzeyinde gerçekleşen büyümenin 1,5 puanı tüketim harcamalarından kaynaklanırken, yatırım harcamaları büyümeye 0,4 puan düşürücü yönde etki yapmıştır. Bu dönemde, büyümeye en yüksek katkıyı 2,6 puan ile net ihracat sağlamıştır. Net ihracatın güçlü seyri paralelinde 2014 yıl sonu itibarıyla dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre %15,4 oranında daralarak 84,5 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Avrupa Birliği ülkelerinin Türkiye nin ihracatı içindeki payı 2014 yılında yükselirken, Orta Doğu da yaşanan çatışmalar bu bölgenin ihracattaki payının azalmasına neden olmuştur yılında zayıf iç talep koşullarına ve dış ticaret dengesindeki gelişmelere bağlı olarak cari açık da önemli ölçüde daralmıştır yılında cari açık 2013 yıl sonuna göre 18,8 milyar ABD doları azalarak 45,8 milyar ABD doları seviyesine gerilemiştir. Mali disiplin korunuyor. İç talep koşullarındaki yavaşlama nedeniyle 2014 yılında vergi gelirlerinin artış hızı bir miktar ivme kaybetse de merkezi yönetim bütçesi olumlu performansını sürdürmüştür yılında merkezi yönetim bütçe açığı 22,7 milyar TL ile yıl sonu hedefinin altında kalmıştır. Enflasyon yıl sonu hedefinin üzerinde 2014 yılında iç talebin zayıf seyrine karşın TL deki değer kaybının gecikmeli etkileri ve yüksek gıda fiyatları nedeniyle enflasyon yıl sonu hedefinin belirgin şekilde üzerinde seyretmiştir. Yılın ikinci yarısında petrol fiyatlarındaki düşüşün enflasyon üzerindeki etkilerinin belirginleşmesiyle yıllık enflasyon ivme kaybetmiş ve yıl sonunda %8,17 düzeyinde gerçekleşmiştir. GSYH deki Sektörel Büyüme Oranları (*) (%) TARIM SANAYİ HİZMET İNŞAAT GSYH SANAYİ HİZMET İNŞAAT GSYH TARIM * -4 (*) Ocak-Eylül dönemi itibarıyladır. 16 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU

19 TCMB, para politikasında temkinli duruşunu sürdürüyor yılı başında gerek küresel piyasalarda yaşanan dalgalanmalar gerekse yurt içinde artan belirsizlikler, TL nin belirgin bir şekilde değer kaybetmesine neden olmuştur. TCMB, fiyat istikrarına yönelik endişeleri bertaraf etmek amacıyla politika bileşiminde belirgin bir değişikliğe gitmiş ve bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yeniden temel fonlama aracı olarak belirlemiştir. Ayrıca, TCMB Ocak 2014 te söz konusu faiz oranını %4,5 ten %10 a yükselterek güçlü bir parasal sıkılaştırma kararı almıştır. Yılın ilk beş ayında para politikasında ihtiyatlı duruşunu koruyan TCMB, Türkiye ye yönelik risk algısının iyileşmesi paralelinde Mayıs-Temmuz döneminde politika faiz oranını toplam 175 baz puan düşürerek %8,25 seviyesine indirmiştir. TCMB yılın geri kalan kısmında politika faiz oranında değişikliğe gitmemiştir. Bununla birlikte, Ekim ayında yaptığı duyuru ile dengeli büyümeyi sağlamak ve yurt içi tasarrufları güçlendirmek amacıyla finansal kuruluşların zorunlu karşılıklarının Türk Lirası olarak tutulan kısmına yeniden faiz ödenmesine karar verildiğini açıklamıştır. FAALİYETLER Enflasyon ve Döviz Sepeti (*) (Aylar İtibarıyla Yıllık Değişimler) (%) /13 02/13 03/13 04/13 05/13 06/13 07/13 08/13 09/13 10/13 11/13 12/13 01/14 02/14 03/14 04/13 05/14 06/14 07/14 08/14 09/14 10/14 11/14 12/14 ÜFE TÜFE Döviz Sepeti (Sağ Eksen) (*) Döviz Sepeti (0,5* +0,5*$) TCMB kurlarının aylık ortalamaları kullanılarak hesaplanmıştır. İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU 17

20 BANKACILIK SEKTÖRÜ Bankacılık sektörü, uluslararası piyasalardaki dalgalanmalara rağmen 2014 yılında yurt dışından kaynak temininde sorun yaşamamıştır. %15,5 Bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü, bir önceki yıla kıyasla %15,5 oranında artışla (*) milyar TL seviyesine yükselmiştir yılında bankacılık sektöründeki gelişmeler Kredi hacmi artışında yavaşlama Bankacılık sektörü 2014 yılında da istikrarlı büyümesini sürdürerek aktif büyüklüğünü, açılan şube sayısını ve istihdam edilen kişi sayısını artırmaya devam etmiştir. Bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2014 yıl sonu itibarıyla 2013 yıl sonuna göre %15,5 oranında büyüyerek (*) milyar TL seviyesine yükselmiştir yılında iç talep koşullarındaki ılımlı seyir kredi hacmi artışının baskı altında kalmasında belirleyici unsur olmuştur. BDDK nın almış olduğu tedbirler özellikle bireysel kredilerdeki artışın yavaşlamasına yol açmıştır. Ayrıca, TCMB nin Ocak 2014 te aldığı faiz artırım kararı yılın ilk çeyreğinde sektörde fonlama maliyetlerinin artmasına neden olmuştur. Ancak, izleyen dönemde gerçekleştirilen faiz indirimleri sektör genelinde fonlama maliyetlerinin yeniden aşağı yönlü bir seyir izlemesini sağlamıştır. %16, yıl sonu itibarıyla sektörde %15,3 (*) seviyesinde olan sermaye yeterlilik oranı, Aralık 2014 itibarıyla %16,4 (*) seviyesine yükselmiştir Yılında Mevduat ve Krediler (Yıl Sonuna Göre Değişim) (%) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak: BDDK Aylık Bülten (*) TL Mevduat YP Mevduat Krediler (*) Faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur. 18 İŞ BANKASI 2014 FAALİYET RAPORU