ÜNİTE İÇİNDEKİLER. İÇERİK YÖNETİM SİSTEMİ Okt. Mustafa AKBUĞA HEDEFLER JOOMLA KURULUMU

Transkript

1 HEDEFLER İÇİNDEKİLER JOOMLA KURULUMU JOOMLA Kurulumu Sanal Sunucu Yazılımının Bilgisayara Kurulumu Kiralık Bir Sunucu ve Domain Hesabının Alınması Joomla nın Sunucuya Kurulması Joomla'ya Türkçe Dil Desteğinin Kurulması İÇERİK YÖNETİM SİSTEMİ Okt. Mustafa AKBUĞA Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Bilgisayar içerisine yerel bir sunucu yazılımı kurabilecek, Web ortamında Domain ve Hosting hesabı alabilecek, Joomla içerik yönetim sistemini bir sunucu üzerine kurabilmek için gerekli olan ftp ve veritabanı ayarlarını yapabilecek, Joomla yönetim paneli ve site dilini değiştirebileceksiniz. ÜNİTE 2

2 GİRİŞ Joomla! Web sistelerini kolayca yönetebilen pek çok teknik özelliğe sahip İçerik Yönetim Sistemidir (İYS). Yüzlerce açık kaynak İYS yazılımı arasından Joomla! nın tasarımcılar tarafından tercih edilmesinin birkaç sebebi vardır. Bu sebeplerden ilki, kullanım kolaylığıdır. Daha önce hiç web sitesiyle ilgilenmemiş olsanız bile Joomla! yı rahatlıkla kullanabilirsiniz. İkincisi web sistelerinin tasarımını kolayca değiştirebilen tasarım şablonlarıdır. Gerek varsayılan kurulumla birlikte gelen, gerekse sonradan yüklenebilen şablonlar sayesinde sitenin tasarımını kolayca değiştirilebilirsiniz. İçerik yönetim sistemleri Sunucu Tabanlı çalışan yazılımlardır. Bu sebeple Joomla yı kurup çalıştırmadan önce bir web sunucu sisteminin bulundurulması gerekmektedir. Bunu bilgisayarımıza sanal bir sunucu sistemi kurup yapabileceğimiz gibi ücretsiz hosting hizmeti sağlayan bir firmadan sunucu kiralayarak da yapabiliriz. Bu ünitede hem sanal bir sunucu sistemi, hemde sunucu kiralama işlemi yapılarak her iki ortamda joomlanın nasil kurulması gerektiği anlatılacaktır. JOOMLA! KURULUMU Joomla! Yönetimi, web tabanlı olduğu için sitelerin mevcut ayarlarını internet bağlantısı bulunan herhangibir yerden kolayca değiştirebilirsiniz. Web siteleri, Web Browserlar yardımıyla görüntülenen uygulamalardır. Web siteleri sabit içerikli olabileceği gibi kullanıcılarla etkileşime giren dinamik içerikli de olabilir. Statik sitelerde genellikle HTML (Hyper Text Markup Language) teknolojisi ile geliştirilirken, dinamik içerikli sitelerde ise HTML ile birlikte ASP, PHP gibi programlama dillerinden faydalanılarak geliştirilmektedir. Bu geliştirilen siteler iki farklı sistemde çalışabilmektedir. İstemci Tabanlı Çalışma: Bu çalışma sisteminde sayfalar sunucuda herhangi bir işlem yapılmadan istemciye gönderilir. İstemci gelen bilgileri yorumlayarak tarayıcı yazılımı vasıtasıyla sayfayı görüntüler. Sunucu Tabanlı Çalışma: Bu çalışma sisteminde istemci sunucudan bir istekte bulunduğu zaman kodlar, sunucu üzerinde çalıştırılır ve işlemin sonucunu içeren bir sayfa üretilerek istemciye iletilir. İstemci gelen bilgileri tarayıcı yazılımı vasıtasıyla görüntüler. İçerik yönetim sistemleri genelde php kodlarını destekleyen Sunucu Tabanlı yazılımlardır. Bu sebeple Joomla İçerik Yönetim Sistemini (İYS) kurup çalıştırmak için ilk önce bir php tabanlı bir sunucu sisteminin bulundurulması gerekmektedir. Sanal Bir Sunucu Yazılımının Bilgisayara Kurulumu WampServer programı bilgisayarınızda sunucu tabanlı yazılımların çalışması için gerekli olan sistemleri bilgisayarınıza kuran yazılımdır. Bu program sayesinde İYS sistemlerini rahatlıkla kurup çalıştırabilir ve oluşturduğunuz web sayfalarını test edebilirsiniz. Kurulum işlemi şekillerle adımlar halinde anlatılacaktır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

3 1.Adım: Dosya İndirme işlemi Windows Xp ve daha önceki sürüm işletim sistemlerinde 32.bitlik WampServer yazılımını kurmak gerekir. Programı bilgisayara indirebilmek için adresine giriniz. Bu durumda Şekil 2.1 de gösterilen web sistesi açılacaktır. Bu sayfadan Download sekmesini seçin. Bu durum Şekil 2.2 de gösterilmektedir. Bilgisayarınızda 32 bitlik işletim sistemi yüklü ise WAMPSERVER(32 bit) ve 64 bitlik sistem yüklü ise WAMPSERVER(32 bit) sürümlerinden birini tıklayarak bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Bilgisayarınızın işletim sisteminin hangi özelliklere sahip olduğunu Masaüstü>Bu bilgisayar>özellikler bölümünden öğrenebilirsiniz. Bu ünitenin hazırlanışı esnasında bilgisayarda 64.bitlik Windows 8,1 Pro yüklü olduğu için bu sisteme uygun olan 64 bitlik sürüm seçilerek hiçbir ücret ödemeden yazılım indirilmiştir. Bu durum şekil 2.3 te gösterilmektedir. Bilgisayarınızda dosya indirme programı yüklüyse ünitede belirtilen dosya indirme klasöründen daha farklı bir yere de dosyalarınız indirilebilir. Şekil 2.1. WampServer yazılımını indirmekte kullanılan web sitesi Şekil 2.2. WampServer yazılımının işletim sistemine uygun olan türünün seçimi Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

4 Şekil 2.3. Wampserver (64 bitlik) sürümünün bilgisayara indirilmesi 2.Adım: Kurulum işlemi Şekil 2.4. Bilgisayardaki İndirilenler klasörünün içeriği Öncelikle yukarıdaki Şekil 2.4 te gösterilen dosya, çift tıklanarak kuruluma başlanır. Şekil 2.5 WampServer 2 kurulum işleminin başlatılması Şekil 2.5 te gösterilen kurulum ekranındaki Next butonuna tıklayarak kurulumu ilerletin. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

5 Şekil 2.6. Kurulum işlemi sırasında sözleşmenin onaylanması Bilgisayarınızdaki wamp klasörünü bir flash disk e alarak tasarımını yaptığınız sistemleri yedekleyebilirsiniz. Şekil 2,6 da ki okla gösterilen I accept the agreement seçeneğini işaretleyerek Sözleşmeyi onaylayın. Başlangıçta pasif olan Next butonu sözleşme onaylanınca aktif olacaktır. Bu durumda Next butonunu basarak kurulumu ilerletin. Şekil 2.7 Yazılımın kurulacağı klasörün seçilmesi Şekil 2,7 de gösterilen kurulum ekranında okla gösterilen yazılımın kurulacağı dizini değiştirmemize gerek yok. İsterseniz Next butonu ile kuruluma devam edin. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

6 Şekil 2.8 Masaüstü ve Hızlı başlat kısayollarının ayarlandığı seçim ekranı Şekil 2.8 de gösterilen kurulum ekranında Hızlı başlat ve masaüstü kısayolu oluşturma seçeneklerini işaretleyerek Next butonu ile devam edin. Şekil 2.9. Kurulum için gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonraki dosya yükleme ekranı Install butonuna tıklayarak Kurulumu başlatın. Bu durumda yapılan ayarlara göre dosyalar kopyalanmaya başlar. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

7 Şekil Dosyalar kopyalandığını gösteren kurulum ekranı Bilgisayarınızda chrome yada firefox gibi browser yazılımlar varsa onlardan birini de varsayılan olarak gösterebilirsiniz. Şekil Varsayılan taracıyı seçim ekranı Varsayılan tarayıcımızı göstermek gerekir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

8 Şekil SMTP sunucu için e-posta adresi girme ekranı Burası için gerekli mail sunucusu istemektedir. Gerekli bilgileri girerek Next butonu ile devam edin. Şekil Kurulumun tamamlandığını gösteren sonuç ekranı Finish butonunu kullanarak kurulumu bitirin. Kırmızı okla gösterilen alan işaretliyse WampServer yazılımı kendiliğinden başlatılacaktır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

9 3.Adım: Çalıştırma işlemi WampServer yazılımı başlatılması bilgisayarınızdaki işletim sisteminin türüne göre farklılık gösterebilir. Şekil Windows 8.1 Pro işletim sisteminde WampServersanal sunucu yazılımını başlatma ve bu yazılımdan www director klasörüne ulaşma yöntemi WampServer sanal sunucu yazılımı ile Joomla yı rahatlıkla yükleyebilir ve bilgisayarınızda çalıştırabilirsiniz. Bunun için Joomla kurulum dosyalarını C:\wamp\www adresindeki klasöre kaydetmek gerekmektedir. Kurulumun başlatılması içinse tarayıcınızın adres çubuğunda komutunun verilmesi gereklidir. Kiralık Bir Sunucu ve Domain Hesabının Alınması Bu bölümde bir web adresi ve bu adreste yer alacak sitenin dosyalarını depolayan ücretsiz bir sunucu hesabı alınacaktır. Adım: Hosting hesabının alınması: Internette çok sayıda ücretsiz hosting hizmeti sağlayan firmalar vardır. Siz de biraz araştırma yaparak teknik özellikleri en iyi olanını seçebilirsiniz. Şekil 2.15 de gösterilen, Sunucu ve domain hesabının alınması için gerekli olan adresine girin. Şekil Bedava Hosting hizmeti almakta kullanılan web sitesi Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

10 Açılan web sayfasında Şimdi Kaydol seçeneğini kullanarak Şekil 2.16 da gösterilen alanları doldurunuz. Bu alanalardaki Kullanıcı adı, Şifre ve e-posta adresi daha sonra web sistesinin tasarım ve yönetiminde gerekli olacağı için bir kâğıda not alınız. Şekil Bedava Hosting hesabı alma kayıt formu Şekil 2.17 de gösterilen size ile gelen Activasyon linkini tıklayarak kayıt işlemini tamamlayın. Şekil Hosting hizmetinin başlaması için gereken Activasyon kodunu içeren örneği Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

11 Şekil 2.18 de gösterilen hesap detaylarındaki bilgiler daha sonra joomla ve FTP programının kurulumunda istenecektir. Sitenin domain ismi kırmızı dikdörtgen içerisinde gösterilmiştir. Site tasarımlarına bu adresten ulaşılabilir. Userneme ve Password alanındaki bilgileri e- posta ya da başka hesabınızdaki bilgilerle aynı seçmeyin. Aynı seçilmesi durumunda sisteniz kolayca ele geçirilebilir. Şekil Hosting ve FTP hizmeti için gereken kullanıcı bilgileri JOOMLA dosyalarının Sanal Sunucu üzerine yüklenmesi Joomla! Yazılımını bir sanal sunucuya kurmak, bir kiralık hosting alanına kurmaktan daha kolaydır, çünkü biri kendi bilgisayarımızda diğeri ise uzaktaki bir sunucuda yer alacaktır. Her iki kurulum işlemininde bu ünitede yer alması konuyu uzatacağı için sadece Joomla yı WampServer sanal sunucu üzerine nasıl kurulduğu tam olarak anlatılacaktır. Diğer kiralık sunucu üzerinde yapılan işlemler ise kurulum dosyasının sunucuya yüklenmesi ve kurulumun başlatılmasına kadar olan kısmı yer alacaktır. Joomlanın kurulumun başlamasından sonraki aşamaları her ikisinde de hemen hemen aynı olacaktır. Paketin indirilmesi Joomla! nın en güncel sürümü her zaman adresinden indirebilir, ancak buradan indirilen paketin içinde Türkçe desteği hazır olarak genelde yer almaz. Bu kurulumda, Türkçe bir web sitesi olmasını istediğimiz için Joomla! Kurulum paketi Türkiye web sitesi www. joomlatr.org adresinden Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

12 indirilecektir. Şekil 2.19 da gösterilen mavi renkli butona tıklayarak indirme sayafasına geçebilirsiniz. Joomla! nın yeni sürümleri www. joomla.org adresinde yayımlandıktan birkaç hafta sonra genelde Türkçe çevirileri yapılmış paketler Türkiye sitesinden indirime sunulur. Şekil Joomla İYS sistemini indirmekte kullanılan web sitesi Şekil İndirilebilir Joomla 3,3 ün farklı sürümlerini gösteren web sitesi Bu konu hazırlandığı sırada Joomla! nın en güncel sürümü 3,3 idi. Bu nedenle adresine girip Şekil 2.20 de işaretle gösterilen Joomla! 3.3 indirin yazan mavi butona tıklayın. Karşımıza gelen sayfadaki kaydet butonuna tıkladığımızda Joomla! Kurulum dosyası bilgisayarımıza indirilmeye başlayacaktır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

13 Şekil İndirilen Joomla dosyasının bilgisayar diskine kayıt edilme seçenekleri Paketin açılması Şekil Bilgisayara indirilmiş zipli joomla dosyaları Joomla nın kurulum dosyalarını Sanal sunucu içerisinde yer alan www klasörüne kopyalayın farklı bir klasöre kopyalanması durumunda kurulum işlemi başlamaz. İndirdiğimiz paketin adı Joomla_ Stable-Full_Package_TR.zip olacaktır. Bu bir sıkıştırılmış arşiv dosyasıdır. Arşiv dosyalarını açmak için özel bir sıkıştırma yazılımına ihtiyacınız vardır. İnternet üzerinden WinRAR yazılımını aratarak bilgisayarınıza kurabilirsiniz. WinRAR ı (ya da alternatif herhangi bir yazılımı) bilgisayarınıza yükledikten sonra Joomla_3.3.6-Stable-Full_Package. zip dosyasına sağ tıklayıp Buraya çıkart seçeneğini (veya Extract here ya da benzeri bir seçeneği) seçin. Arşiv dosyasının içindeki dosyalar birkaç dakikalık dışarı çıkarılma işleminin ardından Şekil 2.23 te gösterilen Joomla_3.3.6-Stable- Full_Package adlı bir klasöre çıkarılmış olacaktır. joomla kurulum işleminin Sanal sunucu yazılımı üzerinde başlatılması Dosyaların sanal sunucuya yüklenebilmesi için wampserver programı kurulurken oluşturulan C:\wamp\www klasörünün içindeki Şekil 2.24 de gösterilen dosyaları siliniz. Sonrasında Şekil 2.23 de gösterilen Joomla_3.3.6-Stable- Full_Package klasörünün içindeki dosya ve klasörleri bu alana kapyalayınız. Şekil Zipli dosyanın bir klasör içerisine açılması Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

14 İnternetten indirilen 9,4 Mb lık joomla kurulum paketi dosya açıldığında 32,4 mb lık bir alan kaplayacaktır. Kurulumu tamamlandığında ise bu boyut 650 Mb lık bir değere ulaşacaktır. Bu yüzden kiralık hosting disk boyutu 1 Gb tan az olmamalıdır. Şekil WapServer yazılımındaki www klasörünün içeriğindeki dosyalar Şekil Joomla dosyalarının www klasörüne kopyalanması Şekil 2.25 te gösterilen dosyaların kopyalanma işlemi bilgisayarın donanımına bağlı olarak birkaç dakika alabilir. Şekil www klasörünün içindeki joomla dosyalarıya ait index.php dosyasının gösterilmesi Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

15 Şekil Joomla nın kurulum işleminin başlatılması JOOMLA dosyalarının Kiralık Sunucu üzerine yüklenmesi FTP dosya aktarım yazılımları, uzaktaki sunucu üzerinde yer alan disk alanını kendi bilgisayarımızdaki disk alanı gibi kullanabilmemizi sağlar. Kiralanan sunucu üzerindeki kurulum için Joomla_3.3.6-Stable-Full_Package dosyalarının sanal sürücüde olduğu gibi sunucu üzerine aynı şekilde gönderilmesi gerekmektedir. Bu işlemde sunucu uzakta olduğu için bir FTP yazılımına ihtiyaç vardır. Bu amaçla FileZilla yazılımı kulllanılabilir. Bu işlem için daha önce açtığımız adresindeki sunucu üzerinde özel bir FTP dosya aktarım yazılımı olduğundan Şekil 2.29 da gösterilen bu yazılımı kullanabiliriz. adresinden Cpanel Sunucu Yönetim paneli açınız. Bu paneldeki i Username ve Password alanlarına Şekil 2.28 deki bilgileri yazarak yönetim paneline giriniz. Şekil Sunucu sistemine giriş ekranı Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

16 Şekil Sunucu diskine erişim araçları Joomlanın zipli kurulum dosyaları sunucuya yüklendikten sonra online dosya yükleme yazılımı bu zipli dosyaları otomatik olarak açarak htdoc klasörüne yerleştirecektir. Sununucu yönetim panelindeki Files sekmesinde bulunan "Online Dosya Yöneticisi" düğmesine tıklayın. Htdocs klasörünün içerisine Joomla kurulum dosyaları yüklenmelidir. Dosya Yöneticisi bölümüne giriş yaptıktan sonra Şekil 2.30 da işaretle gösterilen Upload yükle düğmesine tıklayınız. Şekil Sunucuda yer alan diski içeriği Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

17 Şekil Sunucunun diskine joomla dosyalarının yüklenme ekranı Kiralık hosting içerisine de joomla kurulum dosyaları, sanal sunucuda www klasöründe olduğu gibi htdocs klasörüne atılmalıdır. Şekil 2.30 da gösterilen yükleme ekranında; 1 nolu işaretle gösterilen bu klasör konumunda olduğunuzdan emin olun. Sonrasında 2 nolu işaretle gösterilen Archivers(zip, tar, tgz, gz) bölümünde yer alan Dosya Seç ile internetten indirilen zipli arşiv dosyasını gösterin. Son olarak 3 no lu işaretle gösterilen onay butonuna tıklayarak dosyaları sunucuya yükleyin. Şekil Sunucu diskinde index. php dosyasının gösterilmesi Şekil 2.31 de gösterilen index. php dosyasının htdocs klasöründe olduğundan emin olun. İnternet tarayıcısı adres çubuğundaki alana Şekil 2.32 de gösterilen adres yazılarak arama başlatıldığında joomla kurulumunu otomatik olarak başlayacaktır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

18 Şekil Joomla nın sunucu üzerine kurulum işleminin başlatılması Joomla nın Sunucuya kurulması: Joomla nın kurulum işleminin yerel bilgisayarınız üzerinde başlaması için, tarayıcınızın adres çubuğuna ya da adreslerinden birini yazmak gereklidir. Joomla nın kurulum işleminin Kiralık Sunucu üzerinde başlaması için tarayıcınızın adres çubuğuna önceden alınan adreslerini yazmak gereklidir. Kurulum başladığında 2.33 te gösterilen Yapılandırma ekranı görüntülenecektir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18

19 1. Adım - Ana Yapılandırma *. İşareti ile belirlenmiş bölümlerde herhangi bir boşluk bırakmayın. Eğer bu alan boş hata verir ve sağ üst köşede bulunan sonraki butonu pasif hâle gelir. Şekil Joomla nın kurulumunda yer alan Ana yapılandırma aşaması Joomla nın kurulumunun ilk aşamasını gerçekleştireceğimiz bu sayfada sırası ile önce kurulumu yapacağımız dili seçiniz. 1.Site İsmi bölümüne: Sitemiz için kullanacağımız site ismini JOOMLA yazın. 2. Site Açıklaması bölümüne: 20 kelimeyi geçmeyecek şekilde (JOOMLA İYS Sisteminin Tanıtımı) şeklinde bir açıklama yazısı yazın veya açıklamayı daha sonra yazmayı düşünüyorsak boş bırakabilirsiniz. 3.Site Çevrimdışı bölümünde: Kurulum tamamlandığında sitemizin çevrimdışı görünüp görünmemesi belirlenir. Site yapım aşamasında bu bölüm Evet olmalıdır. 4.E-Postanız bölümüne: adresinizi yazın. 5.Yönetici Kullanıcı Adı bölümüne: Kendimiz için belirlediğimiz kullanıcı adınızı yazın. 6.Yönetici Parolası bölümüne: Belirlediğimiz güvenli bir parolayı buraya yazın. 7.Yönetici Parolası Doğrulama bölümüne: Yukarıda yazdığınız parolayı bu alana bir daha yazın. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 19

20 2. Adım - Veritabanı Yapılandırması Şekil Joomla nın kurulumunda yer alan veritabanı yapılandırılma aşaması 1.Veritabanı Türü bölümü: Veritabanımızın türünü belirtilir. 2.Sunucu Adı bölümü: Alan sağlayıcımız tarafından bize bildirilen veritabanı sunucusunun adı (localhost) yazılır. 3.Kullanıcı Adı bölümü: Oluşturduğumuz veritabanı kullanıcısının adı yazılır. 4.Parola bölümü: Oluşturduğumuz veritabanı kullanıcısı için belirlediğimiz parolayı yazıyoruz. Bu bölüm parola vermediyseniz boş bırakabilirsiniz. 5.Veritabanı Adı bölümü: Oluşturduğumuz veritabanının adı yazılır. 6.Tablo Ön Eki bölümü: Rastgele üretilen ön ek yerine kendi belirleyebileceğiniz bir ön ek de yazabilirsiniz, burada unutulmaması gereken özellik ön ekin alt çizgi karakteri ile bitecek olmasıdır. 7.Eski Veritabanı İşlemi bölümün: Aynı veritabanına daha önce joomla kurulumu yapmış isek o kuruluma ait olan tabloların yedeklenmesini ve kaldırılmasını belirtiriz. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 20

21 Veritabanı Adı bölümüne joomla yazmak için Şekil 2.35 de gösterilen WampServer üzerinde ve kiralık sunucu üzerinde phpmyadmin yönetim panelini açarak joomla adında bir veritabanı oluşturmak gerekmektedir. (a) (b) Şekil (a) Sanal server üzerinde ve (b) kiralık sunucu üzerinden veritabanı oluşturma Şekil 2.36 da gösterilen yönetim panelinde 1 no lu işaretle gösterilen Yeni komutu verilir. Sonrasında açılan Veritabanları formunda 2 no lu alanla işaretlenmiş Veritabanı oluştur alanına Joomla 3 nolu alanla işaretlenmiş Dil kodu bölümünde utf8_turkish_ci seçilir ve 4 no lu alandaki Oluştur butonuna basılırsa Şekil 2.37 de gösterilen veritabanı dosyası oluşturulmuş olunur. Şekil Joomla nın Türkçe kod destekli veri tabanı dosyasının oluşturulması Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 21

22 Şekil Joomla adındaki oluşturulan veritabanı dosyası Şekil 2.34 te gösterilen alanlar doğru ve eksiksiz olarak doldurulduktan sonra sağ üst köşede bulunan Sonraki butonuna tıklanır ve kurulumun üçüncü aşamasına geçilir. 3. Adım - Genel Görünüm Şekil Joomla nın kurulum ayarlarının gösterilmesi Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 22

23 1.Örnek Veriyi Kur bölümü: Kurulumun örnek veri yüklenmeden veya örnek veri yüklenerek yapılmasına karar vererek buna göre bir seçim yapıyoruz. Yeni başlayanlar için herhangi bir örnek veriyi seçerek kurulum yapmak joomla yı daha kolay anlamak açısından önerilmektedir. 2. Configuration bölümü: adresinizi doğru yazdıysanız herhangi bir şey yapmanıza gerek yoktur. 3.Ana Yapılandırma bölümü: Kurulumun ilk aşamasında yazdığınız bilgileri görüyorsunuz, herhangi bir yanlışlık varsa geri dönüp düzeltebilirsiniz. 4.Veritabanı Yapılandırması bölümü: Kurulumun ikinci aşamasında yazdığınız bilgileri görüyorsunuz, herhangi bir yanlışlık varsa geri dönüp düzeltebilirsiniz. Bu aşamadaki işlemlerin ve sunucu ayarlarının doğru olduğuna eminsek sağ üst köşede bulunan Sonraki butonuna tıklayarak kurulum başlatılır. 4. Adım - Kurulum Gerçekleştiriliyor Şekil Joomla nın sanal sunucu üzerine yapılan ayarlara göre kurulumu Bu aşamada önceden belirlediğimiz seçeneklere göre Joomla kurulumu adım adım gerçekleştirilir. 1. Eski veritabanı yedekleniyor. 2. Yeni veritabanı tabloları oluşturuluyor. 3. Örnek veri yükleniyor. 4. configuration. php dosyası oluşturuluyor. Bu işlemler problemsiz olarak tamamlandığında Tebrikler! Joomla! Şimdi kuruldu. Şeklindeki mesaj görüntülenir (Şekil 2.40). Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 23

24 5. Adım - Kurulum Klasörünü Kaldırın Şekil Joomla nın kurulumunun sonuçlandırılması ve kurulum dosyalarının kaldırılması Artık Joomla sürümü kurulumu tamamlanmış olup geriye yapılması gereken tek bir şey kalmıştır, o da kurulum klasörünü kaldırmak. Bunun için Şekil 2.40 da gösterilen Kurulum klasörünü kaldır butonuna tıklayın. Daha sonra sitemizin yönetim paneline girmek için Yönetici butonuna tıklıyoruz. Joomla yönetici giriş paneli yeni görüntüsü Şekil 2.41 de gösterilmektedir. Şekil Joomla nın yönetim paneline giriş ekranı Yönetici adımızı ve şifremizi yazarak giriş butonuna tıklıyoruz. Şimdiye kadar alışılagelmiş olan joomla yönetim panellerinden çok farklı bir yönetim paneli ile karşılaşıyoruz. Artık Joomla sürümü ile oluşturduğumuz sitemizi yönetmeye Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 24

25 başlayabiliriz. Şekil 2.42 de gösterilen joomla yönetim paneli incelendiğinde İngilizce olduğu görülecektir. Kurulumu yapılan Joomla nın Türkçe dil desteği mevcuttur. Bu işlem aşağıdaki bölümde anlatılmaktadır. Şekil Joomla nın kurulmuş yönetim paneli Yönetim paneline Türkçe dil paketinin kurulumu Joomla içerisinde yer alan Türkçe dil paketinin etkinleştirilmesi için önce Şekil 2.42 de gösterilen Language Maneger yönetim paneline girin. Şekil Joomla Dil yönetici ekranı Şekil 2.43 te gösterilen Install Language butonuna tıklayarak Şekil 2.44 te gösterilen ekrandan ya Search bölümüne Turkish yazarak arattırılır ya da alt bölümde yer alan sekmelerinden Turkish dil paketi seçilerek Install butonuna tıklanmalıdır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 25

26 Şekil Dil yönetici ekranından Turkish dil paketinin seçimi Şekil 2.45 de gösterilen yönetim panelinden Logout komutu vererek hesaptan çıkılmalıdır. Şekil Joomla nın yönetim panelinden çıkış işlemi Joomla yönetim paneline yeniden girildiğinde varsayılan dil bölümde Şekil 2.46 da gösterildiği gibi Türkçe(Türkiye) seçilmelidir. Şekil Joomla nın Türkçe yönetim paneline giriş Şekil 2.47 de gösterilen yönetim paneli açıldığında Türkçeleştiği görülecektir. Yönetim ve Site panellerinin seçim yapmadan kalıcı olarak Türkçeleştirilmesi joomlanın yönetim panelinin anlatıldığı ünitede daha ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 26

27 Şekil Joomla nın Türkçeleştirilmiş yönetim paneli Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 27

28 Özet JOOMLA Kurulumu İçerik yönetim sistemleri, Sunucu tabanlı çalışan yazılımlardır. Bu sebeple Joomla yı kurup çalıştırmak için ilk önce bir web sunucu sisteminin bulundurulması gerekmektedir. Web sisteleri iki farklı tabanda çalışmaktadır. Bunlar; İstemci Tabanlı Çalışma: Bu çalışma sisteminde sayfalar sunucuda herhangi bir işlem yapılmadan istemciye gönderilir. İstemci gelen bilgileri yorumlayarak tarayıcı görüntüler. Sunucu Tabanlı Çalışma: Bu çalışma sisteminde istemci sunucudan bir istekte bulunduğu zaman kodlar, sunucu üzerinde çalıştırılır ve işlemin sonucunu içeren bir sayfa üretilerek istemciye iletilir ve tarayıcı tarafından görüntülenir. WampServer programı bilgisayarınızda sunucu tabanlı yazılımların çalışması için gerekli olan sistemleri bilgisayarınıza kuran yazılımdır. Bu program sayesinde İYS sistemleri kurulup çalıştırabilir. Internette çok sayıda ücretsiz hosting hizmeti sağlayan firmalar vardır. Biraz İnternetten araştırma yaparak teknik özellikleri en iyi olanını seçebilirsiniz.sunucu ve domain hesabını adresine girerek alabilirsiniz. Bu site üzerinde Kullanıcı adı, Şifre ve e-posta adresi gibi alanlar doldurularak gerekli hesap alınabilir. Bu hesap bilgileri ile 24 saat kullanıcının yararlanabileceği bir web sistesine sahip olunabilir. Joomla! nın en güncel sürümü her zaman adresinden indirebilir, ancak buradan indirilen paketin içinde Türkçe desteği hazır olarak genelde yer almaz. Bu kurulumda, Türkçe dil destekli kurulum paketleri, Türkiye web sitesi www. joomlatr.org adresinden indirilebilir. Joomla kurulum paketleri Sanal sunucuda: www klasörüne, bu ünitede için kiralana n sunucuda :htdocs klasörüne yüklenmelidir. Kurulumun başlatılması sanal sunucuda tarayıcınızın adres çubuğunda: komutu, kiralık sunucuda: komutun verilmesiyle başlayabilir. Kurulumun devam etmesi için bir veri tabanı dosyasına ihtiyacı vardır. PhpMyAdmin yönetim panelinden joomla adında veri tabanı dosyası oluşturulmalıdır.sonrasında kurulum ekranında;veritabanı Türü bölümüne: MysQLi, Sunucu Adı bölümüne: localhost, Kullanıcı Adı bölümüne: root, Parola bölümüne: Oluşturduğumuz veritabanı kullanıcısı için belirlenen parola, Veritabanı Adı bölümüne: joomla Tablo Ön Eki bölümüne: Rastgele üretilen ön ek yerine kendi belirleyebileceğiniz bir ön ek de yazabilirsiniz. Joomla ilk kurulduğunda kullanım dili İngilizce olacaktır. Bu dilin Türkçeleştirilmesi için Joomla yönetim panelinde yer alan Dil yöneticisi bölümünden Türkçe dil paketi seçilerek yüklenmesi gerekmektedir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 28

29 DEĞERLENDİRME SORULARI Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan bölüm sonu testi bölümünde etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz. 1. Joomla içerik yönetim sistemini masaüstü bilgisayar üzerinde çalıştırmak için aşağıdaki yazılımlardan hangisine ihtiyaç vardır? a) Word b) Excell c) Winrar d) Winapp e) WampServer 2. Kiralık hosting hizmeti alırken aşağıdaki teknik özelliklerden hangisine dikkat edilmez? a) Disk Alanı b) Data Transfer miktarı c) Alt alan adları d) Ftp hesap desteği e) Firmanın ismi 3. Kiralık hosting hesap detay raporunda aşağıdaki alanlardan hangisi bulunmaz? a) Control Panel username b) FTP username c) FTP host name d) Script name e) Your name 4. Aşağıdaki web adreslerden hangisinde joomlanın Türkçe destekli en son sürümü yayınlanır? a) b) c) d) joomlabilgi.org e) 5. Joomla İçerik yönetim sistemi ne amaçla kullanılır? a) Dinamik web sitelerini kontrol etmek b) Bilgisayarda müzik dosyalarını çalmak c) Bilgisayarı kablosuz internete bağlamak d) Bilgisayar tema yüklemek e) Bilgisayarda web sistesinin çalışmasını sağlamak Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 29

30 6. Joomla kurulumunu sanal sunucu üzerinde başlatmak için joomla paket dosyaları hangi klasöre yüklenmelidir? a) apps b) administrator c) cache d) www e) tmp 7. Joomla kurulumunu bedava hosting sunucusu üzerinde başlatmak için paket dosyaları hangi klasöre yüklenmelidir? a) System b) bin c) ftp d) lang e) htdocs 8. Joomla kurulumunu aşağıdaki dosyalardan hangisi başlatır? a) lisanse.txt b) joomla.xml c) index.php d) index.asp e) joomla.asp 9. Joomla kurulumunda yer alan, Ana Yapılandırma formunda aşağıdaki alanlardan hangisi yer almaz? a) Site ismi b) Site Çevrimdışı c) e-postanız d) Yönetici Kullanıcı adınız e) Veritabanı adı 10. Joomla nın veri tabanı yapılandırılmasında hangi alan yer almaz? a) Veritabanı Türü b) Sunucu Adı c) Kullanıcı adı d) Vertabanı Adı e) Meta Açıklaması Cevap Anahtarı 1.E,2.E,3.E,4.A,5.A,6.D,7.E,8.C,9.C,10.E Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 30

31 YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR AKBUĞA. Mustafa, (2011), Atatürk Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Merkezi, İçerik Yönetim sistemleri, Ders Notları [Erişim tarihi: 01 Ocak 2014]. [Erişim tarihi: 02 Ocak 2014]. joomlatr.org, [Erişim tarihi: 08 Aralık 2014]. [Erişim tarihi: 08 Aralık 2014]. tarihi: 08 Aralık 2014]. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 31