İlişikteki mali tablolarda uygulanan önemli muhasebe ilkeleri aşağıda özetlenmiştir:

Transkript

1 30 Eylül 2004 Ara Hesap Dönemine Ait Mali Tabloları Tamamlayıcı Notlar şekilde Türk Lirası nın 30 Eylül 2004 tarihindeki satınalma Faaliyetler Aktif Finans Faktoring Hizmetleri Anonim Şirketi 4 Eylül 1990 tarihinde endüstriyel ve ticari şirketlere faktoring hizmeti sunmak amacıyla kurulmuş olup 27 Mart 2002 tarihinde kabul edilen Genel Kurul kararı uyarınca ticari ismini Garanti Faktoring Hizmetleri Anonim Şirketi (Şirket) olarak değiştirmiştir. Şirket 1994 yılında Sermaye Piyasası Kurulu ndan aldığı izin ile hisselerini halka arz ederek İstanbul Menkul Kıymetler Borsası na kote olmuştur. Şirket in %99.3 üne sahip olduğu ve finansal kiralama faaliyetinde bulunan bağlı ortaklığı Aktif Finansal Kiralama AŞ (Aktif Leasing) 1 Ekim 2002 tarihinde Garanti Finansal Kiralama AŞ (Garanti Leasing) ile birleşmiştir. Birleşmeyle birlikte Şirket in sahip olduğu, Aktif Leasing in %99.3 oranındaki hisseleri Garanti Leasing in %5.86 oranındaki hisseleri ile takas edilmiştir. Önemli muhasebe ilkelerinin özeti İlişikteki mali tablolarda uygulanan önemli muhasebe ilkeleri aşağıda özetlenmiştir: (a) Uygunluk beyanı Şirket muhasebe kayıtlarını, Türk Ticaret Kanunu ve Türk vergi kanunlarına uygun olarak tutmakta ve yasal mali tablolarını da buna uygun olarak Türk Lirası bazında hazırlamaktadır. İlişikteki mali tablolar, yasal kayıtların, mali tabloların gerçeği yansıtması ilkesi doğrultusunda yapılan sınıflama ve düzeltmeler ile Uluslararası Finansal Raporlama Standartları na (UFRS) ve Ara Dönem Mali Tablolarının Raporlanması nı düzenleyen 34 nolu Uluslararası Muhasebe Standardı na (UMS 34) uygun olarak hazırlanmıştır. SPK nın 15 Kasım 2003 tarihli Seri: XI, No: 25 Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkındaki Tebliğ i ( Tebliğ ) 01 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara dönem mali tablolardan geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tebliğ e göre dileyen işletmeler, 31 Aralık 2003 tarihinde veya daha sonra sona eren yıllık veya ara hesap döneminden başlamak üzere, bu Tebliğ hükümlerini uygulamaya başlayabilirler. Bunun yanı sıra, Tebliğ Otuzdördüncü Kısım- Muhtelif Hükümler Geçici Madde 1, mali tablo ve raporların zorunlu olarak bu tebliğ hükümlerince düzenleneceği ilk hesap döneminin başına kadar geçen süre zarfında, mali tablo ve raporların UFRS ye uygun olarak düzenlenmesinin ve kamuya açıklanmasının Tebliğ de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde olduğunu belirtmektedir. Buna bağlı olarak, Şirket mali tablolarını UFRS ye uygun olarak düzenlemeyi seçmiştir. 4

2 Önemli muhasebe ilkelerinin devamı (b) Mali tabloların hazırlanış şekli Mali Tablolar, makul değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak milyon Türk Lirası olarak hazırlanmış olup, Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama yı düzenleyen 29 nolu Uluslararası Finansal Raporlama Standardı (UMS 29) uyarınca enflasyon düzeltmelerini yansıtacak şekilde 30 Eylül 2004 tarihindeki cari satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir. Muhasebe ilkeleri Şirket tarafından sürekli olarak uygulanmakta ve daha önceki yıllarda uygulanan muhasebe ilkeleri ile tutarlılık göstermektedir. (c) Yüksek enflasyonlu ekonomilerde raporlama Şirket in mali tabloları, UMS 29 uyarınca, 30 Eylül 2004 tarihindeki cari satınalma gücündeki değişmelerin etkilerini yansıtacak şekilde yeniden ifade edilmiştir. UMS 29; yüksek enflasyonlu ekonomilere ait para birimleri cinsinden hazırlanacak mali tabloların, enflasyon etkilerini yansıtacak şekilde bilanço gününde geçerli olan cari satınalma gücü cinsinden yeniden ifade edilmelerini ve önceki dönemlerle ilgili mukayeseli hesap bakiyelerinin de bu esasa göre düzeltilmesini gerekli kılmaktadır. UMS 29' un uygulanmasını gerektiren başlıca durum, son üç yıllık kümülatif enflasyon oranının %100'e yaklaşıyor veya geçiyor olmasıdır. 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle, Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) tarafından yayımlanan toptan eşya fiyat endeksi (TEFE) baz alındığında Türkiye de üç yıllık kümülatif enflasyon oranı %89 olarak gerçekleşmiş ve UMS 29 da belirtilen %100 kriterine ulaşmamıştır. Bununla birlikte UMS 29 un uygulanmasını gerektiren diğer hususlardan, halkın tasarruflarını yabancı para cinsinden tutması, mal ve hizmet fiyatlarının yabancı para birimi üzerinden belirlenmesi, faiz oranlarının, ücret ve fiyatların genel fiyat endekslerine bağlanması, kısa vadeli işlemler de dahil satın alma gücündeki kayıpları karşılamak için fiyatların vade farkı konularak belirlenmesi gibi yüksek enflasyon göstergeleri mevcut bulunmaktadır. Sonuç olarak, Şirket in mali tabloları UMS 29 uyarınca, 30 Eylül 2004 tarihindeki cari satınalma gücündeki değişmelerin etkilerini yansıtacak şekilde yeniden ifade edilmiştir. Yüksek enflasyonun etkilerinin hesaplanması, DİE tarafından aylık olarak yayımlanan TEFE ve buna bağlı olarak elde edilen çevirme katsayıları kullanılarak yapılmaktadır. İlişikteki mali tabloların yeniden ifade edilmelerinde kullanılan söz konusu fiyat endeksleri ve çevirme katsayıları aşağıdaki gibidir: Tarih Endeks Çevirme katsayısı 30 Eylül , Aralık , İlişikteki mali tabloların UMS 29 a göre yeniden ifade edilmesinde uygulanan temel ilkeler aşağıdaki paragraflarda özetlenmiştir: Yüksek enflasyonlu ekonomiye sahip bir ülkenin para birimiyle hazırlanan mali tablolar, bilanço gününde geçerli olan cari satınalma gücü cinsinden ve buna bağlı olarak önceki dönem bakiyeleri de bilanço gününde geçerli olan cari satınalma gücü dikkate alınarak yeniden ifade edilirler. 5

3 Önemli muhasebe ilkelerinin devamı Parasal aktif ve pasif kalemler bilanço tarihindeki cari satın alma gücü cinsinden ifade edildikleri için yukarıda belirtilen uygulamanın dışında bırakılmışlardır. Parasal olmayan aktifler ve pasifler ile özsermaye kalemleri, mali tablolara dahil oldukları dönemlere ait enflasyon endekslerinden raporlanan en son mali tabloların ait oldukları dönemin son ayı için ilan edilen endekse kadar geçen sürede meydana gelen değişmeler temel alınarak hesaplanan çeviri katsayıları kullanılarak yeniden ifade edilmişlerdir. Maddi ve maddi olmayan duran varlıklara girişler, giriş tarihleri gözönüne alınarak ilgili katsayılar ile yeniden ifade edilirler. Gelir tablosunda yer alan kalemler, ilgili işlemlerin gerçekleştiği aylarda ilan edilen enflasyon endekslerinden raporlanan en son mali tabloların ait oldukları dönemin son ayı için ilan edilen endekse kadar geçen sürede meydana gelen değişmeler temel alınarak hesaplanan çeviri katsayıları kullanılarak yeniden ifade edilmişlerdir. Ancak bilançoda yer alan parasal olmayan kalemlerle ilgili gelir ve giderler, sözkonusu varlıklarla ve borçların yeniden ifade edilmiş tutarları üzerenden hesaplanmışlardır. Şirket in net parasal pozisyonu üzerindeki enflasyonun genel etkisi, gelir tablosunda Net parasal pozisyon zararı hesabında yansıtılmıştır. (d) (e) (f) Finansal duran varlıklar Finansal duran varlıklar içinde yer alan bağlı menkul kıymetler, satılmaya hazır menkul değerler olarak sınıflanmış olup müteakip değerlemelerinden doğan kazanç ve kayıplar gelir tablosuna yansıtılacak şekilde makul değerleri üzerinden muhasebeleştirilirler. Güvenilir bir makul değerin bulunmadığı durumlarda söz konusu bağlı menkul değerler maliyet değerlerinin UMS 29 a göre bilanço günündeki enflasyon etkisi gözönüne alınarak düzeltilmiş tutarları üzerinden kalıcı değer kayıpları düşülerek gösterilmektedir. Elde edilen temettüler tahsil edildiğinde gelir olarak kaydedilir. Yabancı para birimi bazındaki işlemler Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, işlemin yapıldığı tarihteki döviz kurlarından TL ye çevrilmiştir. Bilançoda yer alan yabancı para birimi bazındaki parasal varlıklar ve borçlar bilanço tarihindeki döviz kurları kullanılarak TL ye çevrilmiştir. Bu işlemler sonucunda oluşan kur farkları dönem karının belirlenmesinde hesaba alınmıştır. Türev enstrümanları Şirket yabancı para riskine karşı korunmak için türev enstrümanları kullanmaktadır. Şirket in hazine yönetimi politikası gereği, alım satım amacıyla türev enstrüman piyasaya çıkarmamakta veya bu şekilde sınıflandırılan türev enstümanlarının alım satımını yapmamaktadır. Fakat yabancı para riskinden korunma amaçlı olarak satın alınmış olan türev enstrümanları, gerekli kriterleri sağlayamadıklarında alım-satım amaçlı türev enstrümanları olarak sınıflanmaktadır. Türev enstrümanları ilk defa mali tablolara alınırken maliyetleri üzerinden değerlenir. Kayda alınmalarını izleyen dönemlerde makul değerleri üzerinden değerlenir. 6

4 Önemli muhasebe ilkelerinin devamı (g) (i) (ii) Finansal Araçlar Sınıflandırma Şirketin finansal varlıkları nakit ve nakit benzeri varlıklar ile faktoring alacakları, finansal borçları ise faktoring borçları ve banka kredilerinden oluşmaktadır. İşletme kaynaklı alacaklar, üretim, dağıtım ve servis firmalarının ticari alacaklarının bir aracı kuruma temlik edildiği, aracının da bu alacakların finansman, tahsilat ve kredi riskine karşı koruma sağladığı ve bu hizmetlerden bir ücret aldığı faktoring alanındaki faaliyetinden doğan faktoring alacaklarından oluşmaktadır. Finansal duran varlıklar içinde yer alan bağlı menkul kıymetler, satılmaya hazır menkul değerler olarak sınıflanmıştır. Muhasebeleştirme Finansal varlıklar Şirket e transfer edildikleri gün, borçlar ise Şirket ten transfer edildikleri gün muhasebeleştirilirler. (iii) Değerleme Bir finansal varlık ya da finansal borç ilk defa mali tablolara alınırken maliyeti üzerinden değerlenir; bu maliyet, verilen (bir varlık olması durumunda) veya alınan (bir yükümlülük olması durumunda) bedelin makul değeridir. Elde etme veya ihraçla doğrudan ilişkilendirilebilir işlem maliyetleri, finansal varlığın veya finansal borcun ilk değerlemesine dahil edilir. Tüm ticari finansal araçlar ve satılmaya hazır menkul değerler kayda alınmalarını izleyen dönemlerde makul değerleri üzerinden değerlenirler. Ancak, aktif bir pazarda kote edilmiş bir piyasa fiyatı bulunmayan ve makul değeri güvenilir bir şekilde tespit edilemeyen söz konusu finansal araçlar maliyet değerleri üzerine işlem maliyetleri ve bir değer düşüklüğü bulunması durumunda, değer düşüklüğü için ayrılan karşılık göz önüne alınarak değerlenirler. Sabit bir vadesi olmayan ticari olmayan finansal varlıklar ve borçlar elde etme maliyeti üzerinden değerlenir. Sabit bir vadesi olan ticari olmayan finansal borçlar, işletme kaynaklı alacaklar ve vadeye kadar elde tutulacak varlıklar, bir değer düşüklüğü bulunması durumunda, değer düşüklüğü için ayrılan karşılık düşüldükten sonra etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle itfalı maliyet üzerinden değerlenir. İlk işlem maliyetleri dahil olmak üzere primler ve indirimler de ilgili enstrümanın maliyetine dahil edilir ve etkin faiz oranıyla itfa edilir. (iv) Makul değer ile değerlendirme prensipleri Finansal varlıklar ve borçlar, kayda alınmalarını izleyen dönemlerde, satışta veya benzeri elden çıkarma durumlarında oluşabilecek işlem maliyetleri dikkate alınmaksızın makul değerleri üzerinden değerlenir. Ancak, aktif bir pazarda kote edilmiş bir piyasa fiyatı yoksa, makul değer fiyatlandırma modelleri veya iskonto edilmiş nakit akım teknikleri kullanılarak bulunur. 7

5 Önemli muhasebe ilkelerinin devamı İskonto edilmiş nakit akım teknikleri kullanıldığında, tahmini nakit akımları Şirket yönetiminin tahminlerine dayanmakta ve kullanılan iskonto oranı da bilanço tarihindeki benzer vadeler ve koşullara sahip bir enstrüman için geçerli olan piyasa oranına dayanmaktadır. Fiyatlandırma modellerinde ise bilanço tarihinde geçerli olan piyasa verileri ölçü olarak kullanılır. (v) (vı) (h) (i) (i) (ii) Makul değerdeki değişimler Satılmaya hazır değerlerin makul değerlerindeki değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan gelir ve giderler gelir tablosunda gösterilmektedir. Muhasebe kayıtlarından çıkarılma Finansal varlıklar, Şirket bu varlıklar üzerindeki sözleşmeye bağlı haklarını kaybettiği zaman muhasebe kayıtlarından çıkarılır. Bu olay finansal varlıklar satıldığı, süresi dolduğu veya haklarından feragat edildikleri zaman gerçekleşir. Finansal borçlar ise, yükümlülükler yerine getirildiği, iptal edildiği veya süresi dolduğunda kayıtlardan çıkarılır. Netleştirme Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkının var olması, net olarak ödenmesi veya net olarak tahsilinin mümkün olması veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, mali tablolarda net değerleri ile gösterilirler. Maddi duran varlıklar Şirket in sabit kıymetleri Sabit kıymetler, enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek ifade edilmişlerdir. Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler Kiraya konu olan varlığın sahipliğine ilişkin risk ve getirilerin Şirket te bulunduğu kiralama işlemleri finansal kiralama olarak sınıflandırılmıştır. Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler Şirket in bilançosunda, ilgili varlığın makul değeri ile minimum kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden aktifte bir varlık, pasifte ise eşit tutarda bir yükümlülük olarak izlenir. Bu şekilde aktifte izlenen varlıkların amortismanı, diğer benzer varlıklar için uygulanan politikalara uygun olarak ayrılır. Kira süresinin kiralanan varlığın faydalı ömründen kısa olması ve kira süresi sonunda ilgili varlığın Şirket tarafından satın alınmasının makul şekilde kesin olmadığı durumlarda, aktifte yer alan kiralanan varlık kira süresi içerisinde; kiralanan varlığın faydalı ömrünün kira süresinden kısa olması durumunda ise faydalı ömrü içinde amorti edilir. Kira ödemeleri borçlarda bir indirim ve finansman giderleri olarak ikiye bölünür. Finansman giderleri, kira süresi içindeki dönemlere, her bir dönem için geriye kalan borç bakiyesine sabit bir dönemsel faiz oranı üretecek şekilde belirlenerek dağıtılır. Kira ödemelerinin finansman giderleri olarak belirlenen tutardan fazla olan kısmı ilgili kira borç tutarından indirilir. 8

6 Önemli muhasebe ilkelerinin devamı (iii) Sonradan ortaya çıkan giderler Sonradan ortaya çıkan harcamalar söz konusu varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. Tüm diğer giderler oluştukça gelir tablosunda gider kalemleri içinde muhasebeleştirilir. (iv) Amortisman Maddi duran varlıklara ilişkin amortismanlar, varlıkların faydalı ömürlerine göre aktife giriş veya montaj tarihleri esas alınarak, doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak, enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş değerleri üzerinden hesaplanmıştır. Maddi duran varlıkların (özel maliyetler için; ilgili kira süreleri) ortalama ekonomik ömürleri aşağıda belirtilmiştir: Demirbaşlar Taşıtlar 5 yıl 5 yıl (j) (k) Maddi olmayan duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar bilgisayar yazılım lisansları ve diğer benzeri hakları içermektedir. Maddi olmayan duran varlıklar enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyetlerinden birikmiş itfa ve tükenme payları ile kalıcı değer kayıpları düşülmüş olarak gösterilirler. Maddi olmayan duran varlık itfa payları gelir tablolarında, ilgili varlıkların tahmini ekonomik ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanması sonucu muhasebeleştirilmiştir. Değer düşüklüğü Şirket, her bir bilanço tarihinde, bir varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın ikame tutarı tahmin edilir. Sözkonusu varlığın kayıtlı değeri, ikame değeri veya o varlığın kullanımı sonucunda gelecekte elde edilecek tahmini nakit girişlerinin bugünkü değerinden yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Bir alacakta oluşan değer düşüklüğü, o alacakla ilgili tahsil edilebilir tutardaki artışın, değer düşüklüğünün kayıtlara alınmasını izleyen dönemlerde ortaya çıkan bir olayla ilişkilendirilebilmesi durumunda geri çevrilir. Diğer varlıklarda oluşan değer düşüklüğü, ikame tutar belirlenirken kullanılan tahminlerde bir değişiklik olduğu takdirde geri çevrilir. Değer düşüklüğünün geri çevrilmesi nedeniyle varlığın kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda hiç değer düşüklüğünün mali tablolara alınmamış olması halinde belirlenmiş olan kayıtlı değeri (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmayacak şekilde muhasebeleştirilir. (l) Nakit ve nakit benzeri değerler Nakit ve nakit benzeri değerler, kasa ve bankalardaki mevduatları içermektedir. 9

7 Önemli muhasebe ilkelerinin devamı (m) Banka kredileri Banka kredileri ilk maliyet değerleri üzerinden işlem maliyetleri ile netleştirilmiş tutarları ile kayda alınırlar. Kayda alınmalarını izleyen dönemlerde, geri ödeme tutarlarının etkin faiz yöntemiyle hesaplanan bugünkü değerleriyle mali tablolara yansıtılır ve ilk maliyet ile arasındaki farklar söz konusu kredilerin vadeleri süresince gelir tablosuna intikal ettirilir. (n) Faktoring borçlar Faktoring borçları maliyet değerlerinden gösterilmektedir. (o) (p) (q) (r) Kıdem tazminatı Yürürlükteki kanunlara göre, Şirket, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Söz konusu ödeme tutarları bilanço tarihi itibariyle geçerli olan kıdem tazminat tavanı esas alınarak tahakkuk edilmiştir. Kıdem tazminat karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve ilişikteki mali tablolarda yansıtılmıştır. Karşılıklar Herhangi bir karşılık tutarının mali tablolara yansıtılabilmesi için; Şirket in geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir hukuki veya taahhüte bağlı yükümlülüğün bulunması, bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için işletmeden ekonomik kazanç çıkışının muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olması gerekmektedir. Paranın zaman değerinin etkisinin önemli olduğu durumlarda, karşılık tutarı; yükümlülüğün yerine getirilmesi için gerekli olması beklenen nakit çıkışlarının bugünkü değeri olarak belirlenir. Karşılıkların bugünkü değerlerine indirgenmesinde kullanılacak iskonto oranının belirlenmesinde, ilgili piyasalarda oluşan faiz oranı ile söz konusu yükümlülükle ilgili risk dikkate alınır. Söz konusu iskonto oranın vergi öncesi oran olması şarttır. Söz konusu iskonto oranı, gelecekteki nakit akımlarının tahminiyle ilgili riski içermez. Gelir ve giderlerin kaydedilmesi Faktoring komisyon gelirleri ve muhabir komisyon giderleri haricinde oluşan gelir ve giderler tahakkuk esasına göre muhasebeleşmektedir. Komisyon gelirleri ve muhabir komisyon giderlerinin yansıtılmasından oluşan gelirler ise ilgili alacaklar tahsil edildiğinde gelir yazılmaktadır. Vergilendirme İlişikteki mali tablolarda gelir vergileri, cari dönem vergisi ile ertelenmiş vergilerdeki değişimi içermektedir. Cari dönem vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden ve bilanço tarihinde geçerli olan vergi oranları ile hesaplanan vergi yükümlülüğünü ve geçmiş yıllardaki vergi yükümlülüğü ile ilgili düzeltme kayıtlarını içermektedir. 10

8 Önemli muhasebe ilkelerinin devamı Ertelenmiş vergi, varlıkların ve borçların ilişikteki mali tablolarda gösterilen değerleri ile varlıkların ve borçların yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki zamanlama farklarının bilanço yükümlülüğü yöntemine göre vergi etkilerinin belirlenmesiyle hesaplanmaktadır. Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlülüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olması beklenilen vergi oranları üzerinden hesaplanır ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya aktifi, sözkonusu zamanlama farklarının ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında ilişikteki mali tablolara yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi aktifi, gelecek dönemlerde bu vergi alacağından fayda sağlanabilecek tutarda vergilendirilebilir karın olması durumunda ayrılır. Mali tablolara önceki dönemlerde yansıtılmış olan ertelenmiş vergi aktifinin tamamı veya bir kısmından fayda sağlanılamayacağı anlaşıldığı takdirde söz konusu tutar aktiften silinir. (s) İlişkili taraflar Bu raporda Şirket in hissedarları, Doğuş Grubu şirketleri; ayrıca bu şirketler tarafından kontrol edilen veya onlarla ilgili olan diğer şirketler ve bunların yönetici ve direktörleri ilişkili taraf olarak kabul edilmiştir. Şirket, faaliyetleri kapsamında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler gerçekleştirmiştir. Bu işlemler ticari amaçlı olup, piyasa fiyatları ile gerçekleştirilmektedir. 11

9 Mali tablolara ilişkin dipnotlar Notun tanımı Sayfa 1 Genel yönetim giderleri 13 2 Diğer faaliyet giderleri 13 3 Net finansman giderleri 13 4 Vergilendirme 14 5 Maddi duran varlıklar, net 15 6 Finansal duran varlıklar 15 7 Ertelenmiş vergi alacak ve borçları 16 8 Faktoring alacakları Nakit ve nakit benzeri değerler Özsermaye Hisse başına düşen kar Banka kredileri Kıdem tazminatı karşılığı Diğer kısa vadeli borçlar ve gider karşılıkları Risk yönetimi açıklamaları Makul değer bilgileri İlişkili taraflar Şarta bağlı yükümlülükler ve taahhütler 25 12

10 1 Genel yönetim giderleri 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde, genel yönetim giderleri aşağıdaki gibidir: Danışmanlık giderleri 225,928 Kira giderleri 110,398 Seyahat giderleri 103,926 Vergi resim ve harç giderleri 95,281 Haberleşme giderleri 80,520 Eğitim giderleri 71,228 Diğer 44, ,355 2 Diğer faaliyet giderleri 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde, diğer faaliyet giderleri aşağıdaki gibidir: Faktoring işlemlerinden doğan kur farkı giderleri Bankalardaki mevduatlardan doğan kur farkı giderleri 652, ,277 Swap anlaşmalarından doğan gider tahakkukları Diğer 242,679 20,946 1,551,188 3 Net finansman gideri 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde, net finansman giderleri aşağıdaki gibidir: Kredi faiz giderleri 4,766,025 Kredilerden kaynaklanan kur farkı giderleri 566,529 5,332,554 13

11 4 Vergilendirme 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle kurumlar vergisi oranı %30 olarak belirlenmişken, 2 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 5035 sayılı Kanun ile 2004 yılı için vergi oranı %33 olarak belirlenmiştir. Diğer taraftan sadece kar payı olarak dağıtılacak tutarlar üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisi stopaj oranı %10 olarak kalmakla birlikte, bu orana uygulanan %10 oranındaki fon payı 1 Ocak 2004 tarihinden sonra yapılacak kar payı dağıtımları için uygulamadan kaldırılmıştır. Ayrıca dağıtılmayıp sermaye artırımında kullanılan kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir. Vergi kanunlarında yapılan yeni düzenlemeler çerçevesinde 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren herhangi bir geçici vergi dönemi itibari ile enflasyon oranının vergi kanunlarında belirlenen sınırlara ulaşması durumunda ilgili dönemin ve müteakip dönemlere ait vergiye tabi kazancın enflasyona göre düzenlenmiş mali tablolar üzerinden hesaplanması hükme bağlanmıştır. 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle söz konusu kanunlarda belirtilen sınırlara ulaşılması nedeniyle Şirket, 30 Eylül 2004 tarihli mali tablolarını ilgili kanunların enflasyon muhasebesi ile ilgili hükümleri çerçevesinde düzeltmiş ve cari dönem vergiye tabi kurum kazancını bu mali tablolar üzerinden hesaplamıştır. İlişikteki gelir tablosundaki gelir vergisi karşılığı, aşağıda mutabakatı yapıldığı üzere vergiden önceki kara yasal vergi oranı uygulanarak hesaplanan tutardan farklıdır. Vergi öncesi kar 632,511 Yasal vergi oranı ile hesaplanan vergi tutarı %(33) (208,729) Vergi kanunlarındaki değişiklikler sebebiyle parasal olmayan kalemler üzerindeki enflasyon %(2) düzeltmesinin etkisi, net (12,776) Vergi oranındaki değişikliğin etkileri %(4) (22,935) Kanunen kabul edilmeyen giderler - (2,304) Vergi karşılığı %(39) (246,744) Türkiye de vergi daireleri ile nihai bir vergi mutabakatı yapılmamaktadır. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları vergi idaresince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesapları kontrol edilebilmektedir. Kurumlar Vergisi Kanunu na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın on beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir. 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde, gelir tablosundaki vergi kalemleri aşağıdaki gibidir: Cari dönem vergi karşılığı gideri (461,016) Ertelenmiş vergi geliri 214,272 Net vergi karşılığı (246,744) 14

12 5 Maddi duran varlıklar, net 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde maddi duran varlık hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 2004 Girişler Çıkışlar 30 Eylül 2004 Taşıtlar 140, ,645 Demirbaşlar 1,380, ,380,919 Özel maliyetler 413, ,686 Maliyet 1,935, ,935,250 Taşıtlar (94,957) (21,097) -- (116,054) Demirbaşlar (1,031,533) (188,282) -- (1,219,815) Özel maliyetler (24,420) (62,051) -- (86,471) Birikmiş amortisman (1,150,910) (271,430) -- (1,422,340) Maddi duran varlıklar, net 784, ,910 6 Finansal duran varlıklar 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibariyle, finansal duran varlıklar aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2003 Kayıtlı değer % Hisse oranı Kayıtlı değer Garanti Finansal Kiralama AŞ 3,990, ,990,247 International Factors Group S.C. 8, ,013 3,998,260 3,998,260 Finansal duran varlıklar içinde yer alan bağlı menkul kıymetler, satılmaya hazır menkul değerler olarak sınıflanmış olup bilanço tarihi itibariyle güvenilir bir makul değerin bulunmadığı için söz konusu menkul değerler maliyet değerlerinin UMS 29 a göre bilanço günündeki enflasyon etkisi gözönüne alınarak düzeltilmiş tutarları üzerinden gösterilmektedir. 15

13 7 Ertelenmiş vergi aktif ve yükümlülüğü Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya aktifi, varlıkların ve borçların mali tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki zamanlama farklılıkları nın bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı, sözkonusu zamanlama farklılıklarının ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında ilişikteki mali tablolara yansıtılmaktadırlar. 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibariyle net ertelenmiş vergi aktifini doğuran kalemler aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2003 Ertelenmiş vergi aktifleri Şüpheli alacak karşılığı 341, ,652 Faktoring alacakları üzerindeki peşin iskonto etkisi 296, ,900 Kıdem tazminatı karşılığı 3,892 3,787 Diğer 56,023 7,083 Toplam ertelenmiş vergi aktifleri 697, ,422 Ertelenmiş vergi yükümlülükleri Finansal Kiralama-UMS 17 (kiracı) 21,315 69,257 Parasal olmayan kalemler üzerindeki enflasyon etkisi (UMS 29) UMS 39 uygulamasının borçlara etkisi -- 10,833 23,811 12,962 Diğer 36,725 18,344 Toplam ertelenmiş vergi yükümlülükleri 68, ,374 Net ertelenmiş vergi aktifi 628, ,048 8 Faktoring alacakları 30 Eylül Aralık 2003 Yurtiçi faktoring alacakları 52,550,016 64,755,549 Yurtdışı faktoring alacakları 28,728,032 36,824,604 Şüpheli alacaklar 1,536,974 1,603,189 Faktoring alacakları, brüt 82,815, ,183,342 Eksi: Şüpheli alacak karşılığı (1,536,974) (1,603,189) Faktoring alacakları, net 81,278, ,580,153 16

14 8 Faktoring alacakları; notun devamı 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibariyle, Şirket in faktoring alacaklarına karşılık almış olduğu teminatların dökümü aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2003 Müşteri senetleri 67,687, ,636 Müşteri çekleri 9,589,126 11,046,118 İpotekler Kefaletler 835, , , ,789 78,696,037 13,280,319 Şirket sorunlu hale gelen faktoring alacakları için özel karşılık ayırmaktadır. Özel karşılık tutarları, ilgili müşterilerin geri ödeme yapamayacağı veya söz konusu alacaklar için alınmış olan teminatların değerinin gerçekleştirilemeyeceği düşünülen alacakları kapsamaktadır. Şüpheli alacak karşılıklarının 2004 ara dönemindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: Dönem başı-1 Ocak ,603,189 Dönem içinde ayrılan karşılık tutarı 120,388 Konusu kalmayan karşılık tutarı (50,795) Açılış bakiyesinin enflasyon düzeltme etkisi (135,808) Dönem sonu-30 Eylül ,536,974 9 Nakit ve nakit benzeri değerler 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibariyle nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2003 Banka mevduatı vadeli 21,900, Tahsildeki çekler 2,925, Banka mevduatı vadesiz Kasa 558, , Nakit ve nakit benzerleri 25,384, , Eylül 2004 tarihi itibariyle Türk Lirası vadeli banka mevduatlarına uygulanan faiz oranları %20.8 ile %21.5 arasında değişmektedir. 17

15 10 Özsermaye Sermaye 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle, Şirket in 15,000 milyon TL (31 Aralık 2003: 15,000 milyon TL) tutarındaki nominal sermayesi, ihraç edilmiş ve her biri bin TL nominal değerde 15 milyar adet (31 Aralık 2003: 15 milyar adet) hisseden meydana gelmiştir. 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibariyle Şirket in ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2003 Pay adedi (binlik) Pay oranı % Pay adedi (binlik) Türkiye Garanti Bankası AŞ Halka arz edilen Türkiye İhracat Kredi Bankası AŞ Eylül 2004 tarihi itibariyle Şirket in halka arz edilen hisselerinin 28,307,527 milyon TL tutarındaki kısmı Türkiye Garanti Bankası AŞ yatırım portföyünde tutulmaktadır (31 Aralık 2003: 13,663,209 milyon TL). Özsermaye hareketleri Şirket in 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle dokuz aylık ara hesap dönemine ilişkin özsermaye değişim tablosu aşağıdaki gibidir: Sermaye Emisyon primleri Geçmiş yıllar zararları Cari yıl/dönem kar/(zarar) Toplam 1 Ocak 2003 bakiyesi 90,584,028 3,311,997 (74,021,525) (3,012,658) 16,861,842 Geçmiş yıllar zararlarına transfer (3,012,658) 3,012, Cari yıl karı ,406,364 2,406, Aralık 2003 bakiyesi 90,584,028 3,311,997 (77,034,183) 2,406,364 19,268,206 Geçmiş yıllar zararlarına transfer ,406,364 (2,406,364) -- Cari dönem karı , , Eylül 2004 bakiyesi 90,584,028 3,311,997 (74,627,819) 385,767 19,653,973 18

16 10 Özsermaye; notun devamı Şirket in 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle özsermaye kalemlerinin enflasyona göre düzeltilmesi sonucunda oluşan farklar aşağıdaki gibidir: Nominal Enflasyona göre düzeltme farkları Enflasyona göre düzeltilmiş değerler Sermaye 15,000,000 75,584,028 90,584,028 Yeniden değerleme değer artış fonu 3,592,923 (3,592,923) Hisse başına düşen kar Hisse başına kar miktarı, 385,767 milyon TL tutarındaki net dönem karının Şirket hisselerinin dönem içindeki ağırlıklı ortalama pay adedi olan 15 milyar adet hisseye bölünmesiyle aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: Hisse başına düşen net kar Cari dönem karı 385,767 A Hisselerin ağırlıklı ortalama sayısı Adi hisselerin ağırlıklı ortalama sayısı (bin adet olarak) 15,000,000 B Bin TL nominal değerdeki hisse başına kar (kısaltılmamış TL). 25,72 A/B* Banka kredileri Şirket in 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2003 Uzun vadeli banka kredileri Teminatsız banka kredileri 7,556, Teminatlı banka kredileri 4,392,544 4,540,018 11,949,470 4,540,018 Kısa vadeli banka kredileri Teminatsız banka kredileri 30,059,993 29,855,549 Teminatlı banka kredileri -- 6,837,027 30,059,993 36,692,576 Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısımları: Teminatsız banka kredileri 21,303,031 7,604,745 Teminatlı banka kredileri 118, ,421,409 7,604,745 19

17 12 Banka kredileri; notun devamı 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle banka kredilerinin dağılımı aşağıdaki gibidir: Toplam Kısa vade Uzun vade Teminatlı banka kredileri Akbank, Malta, 3,011,909 ABD Doları 4,510, ,378 4,392,544 Toplam teminatlı banka kredileri 4,510, ,378 4,392,544 Teminatsız banka kredileri Akbank, Türk Lirası 10,000,000 10,000, Akbank, Türk Lirası 7,000,000 7,000, Akbank, Türk Lirası 7,500,000 7,500, Allied Turkish Bank, 2,014,342 İngiliz Sterlini 5,454, ,146 5,051,978 Garanti Bank International, 2,082,242 Euro 3,842,074 3,842, Oyakbank Bahreyn,2,031,883 Euro 3,749,154 3,749, Banque du Bosphore, 1,858,398 Euro 3,429,045 3,429, Oyakbank Bahreyn, 2,006,966 ABD Doları 3,005,825 3,005, Oyakbank Bahreyn, 2,005,196 ABD Doları 3,003,174 3,003, Turkish Bank UK, 1,000,213 İngiliz Sterlini 2,708, ,275 2,504,948 Banque du Bosphore, 1,161,892 Euro 2,143,879 2,143, Banque du Bosphore, 406,078 Euro 749, , HSBC Bank, 517,580 ABD Doları 775, , Diğer 23,113 23, Muhabir banka cari hesapları* 5,536,880 5,536, Toplam teminatsız banka kredileri 58,919,950 51,363,024 7,556,926 Toplam banka kredileri 64,430,872 51,481,402 11,949,470 *İhracat faktoring müşterileri ihracat alacaklarını, Şirket e temlik etmekte ve karşılığında da Şirket ten tahsilat hizmeti almaktadırlar. Şirket in yurtdışındaki muhabir faktoring firmaları temlik edilen alacak tutarlarını onaylayıp tahsilatını gerçekleştirdikten sonra, bu tutarları, Şirket in aracı bankalardaki hesaplarına transfer etmektedir. Aracı banka bakiyeleri, muhabir faktoring firmalarına yapılan ödemeler ve tahsilatlar arasındaki zamanlama farklarından kaynaklanmaktadır. Bilanço tarihi itibariyle aracı bankalardaki Şirket in net bakiyesi alacaklı durumunda ise söz konusu tutarlar aracı banka bakiyeleri olarak mali tablolara yansımaktadır. 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle yabancı para birimi bazındaki banka kredilerine uygulanan faiz oranları; ABD Doları için Libor+%3.00 ile Libor+%4.5 (31 Aralık 2003: Libor+%3.00 ile Libor+%3.35), Euro için Euribor+%2.18 ile %4.25 (31 Aralık 2003: Euribor+%3.75 ile Euribor+%4.00) ve Türk Lira sı banka krediler için uygulanan faiz oranları ise %19.43 ile %20.48 dir (31 Aralık 2003: %26.19 ile %28.63) arasında değişmektedir. 20

18 13 Kıdem tazminatı karşılığı Yürürlükteki kanunlara göre, Şirket, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük çalışılan her yıl için, 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle, azami 1, milyon TL (31 Aralık 2003: 1, milyon TL) olmak üzere, 30 günlük toplam brüt ücret ve diğer haklar esas alınarak hesaplanmaktadır. Toplam yükümlülük hesaplanırken kullanılan temel varsayım hizmet sağlanan her yıl için maksimum yükümlülüğün enflasyon oranında her altı ayda bir artması olarak kabul edilmiştir. Kıdem tazminatı yükümlülüğünün nakit olarak fonlanması zorunlu değildir. 19 no lu Uluslararası Muhasebe Standardı (UMS 19), işletmenin mevcut emeklilik planlarına bağlı yükümlülüğünü tahmin etmekte aktüeryel değerleme metodları kullanılmasını gerekli kılar. Kıdem tazminat karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve ilişikteki mali tablolarda yansıtılmıştır. Aşağıdaki varsayımlar kullanılarak yükümlülük hesaplanmıştır: Enflasyon oranı %18 İskonto oranı %25 Tahmin edilen emeklilik devir hızı % 6 Kıdem tazminatı karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: Dönem başı-1 Ocak ,622 Dönem içindeki artış Açılış bakiyesinin enflasyon düzeltme etkisi 1,425 (1,075) Dönem sonu-30 Eylül , Diğer kısa vadeli borçlar ve gider karşılıkları 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri tibariyle, diğer kısa vadeli borçlar ve gider karşılıkları aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır: 30 Eylül Aralık 2003 Kurumlar vergisi karşılığı 186, ,051 Takas işlemlerinden tahakkuk eden giderler 186, Ödenecek vergi, resim ve harçlar 136, ,603 İhracat muhabirlerinin komisyon tahakkukları Vergi cezası karşılığı 120, , ,104 Diğer 51, , ,027 1,528,913 21

19 15 Risk yönetimi açıklamaları Kredi Riski: Şirket faktoring işlemlerinden dolayı kredi riskine maruz kalmaktadır. Şirket in Risk Yönetimi ve Analiz Departmanı kredi riskinin yönetiminden sorumludur. Şirket finansal varlıkları için belirli miktarda teminat talep etmektedir. Yönetimin mevcut bir kredi politikası vardır ve kredi riski sürekli olarak takip edilmektedir. Belli bir limitin üzerindeki tüm kredilerde kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır. Öte yandan, Şirket in kredi riskini takip etmek amacıyla geliştirmiş olduğu özel bir bilgisayar programı da mevcuttur. Bilanço tarihi itibariyle, Şirket in kredi riski belirli bir sektör veya coğrafi bölgede yoğunlaşmamıştır. Şirket in maksimum kredi riski her finansal varlığın bilançoda gösterilen kayıtlı değeri kadardır. Faiz oranı riski: Şirket in faaliyetleri, faizli varlıklar ve borçlarının farklı zaman veya miktarlarda itfa oldukları yada yeniden fiyatlandırıldıklarında faiz oranlarındaki değişim riskine maruz kalmaktadır. Ayrıca Şirket, Libor oranı veya benzeri değişken faiz oranları içeren varlık ve borçları ve bunların yeniden fiyatlandırılması nedeniyle de faiz oranı riskine maruz kalmaktadır. Şirket in temel stratejileriyle tutarlı olan piyasa faiz oranları dikkate alındığında risk yönetim faaliyetleri, net faiz gelirini en iyi duruma getirmeyi hedeflemektedir. Yabancı para riski: Şirket, yabancı para birimleri ile gerçekleştirdiği işlemlerden (faktoring faaliyetleri ve banka kredileri gibi) dolayı yabancı para riski taşımaktadır. Söz konusu riski oluşturan temel yabancı para birimi Euro dur. Şirket in mali tabloları TL bazında hazırlandığından dolayı, söz konusu mali tablolar yabancı para birimlerinin TL karşısında dalgalanmasından etkilenmektedir. Şirket yabancı para riskinden korunmak amacıyla kısa vadeli swap (takas) işlemleri yapmaktadır. Şirket in yabancı para riskinden söz konusu takas işlemleriyle korunması Hazine Departmanı nın sorumluluğundadır. 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibariyle, Şirket in net açık pozisyonu yabancı para bazlı aşağıdaki varlıklar ve borçlardan kaynaklanmaktadır: Yabancı para bazlı varlıklar Eylül Aralık 2003 Faktoring alacakları 34,569,750 45,591,549 Diğer dönen varlıklar 9,665 6,812 Nakit ve nakit benzerleri 110, ,472 34,689,630 46,203,833 Yabancı para bazlı borçlar Banka kredileri (39,284,301) (19,086,955) Faktoring borçları (27,814,054) (33,235,697) Diğer kısa vadeli borçlar ve gider karşılıkları (302,691) (207,307) (67,401,046) (52,529,959) Nazım hesaplar Takas (swap) işlemleri 31,005,846 5,760,901 Net açık pozisyon (1,705,570) (565,225)

20 15 Risk yönetimi açıklamaları; notun devamı Likidite riski Likidite riski, Şirket in faaliyetlerinin fonlanması sırasında ortaya çıkmaktadır. Bu risk, Şirket in varlıklarını hem uygun vade ve oranlarda fonlayamama hem de bir varlığı makul bir fiyat ve uygun bir zaman dilimi içinde likit duruma getirememe risklerini kapsamaktadır. Şirket bankalar aracılığıyla fonlama ihtiyacını karşılamaktadır. Şirket hedeflerine ulaşmak için gerekli olan fon kaynaklarındaki değişimleri belirlemek ve seyrini izlemek suretiyle sürekli olarak likidite riskini değerlendirmektedir. 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibariyle, Şirket in varlık ve borçlarının kalan vadelerine göre hazırlanmış vade yapısı tablosu aşağıdaki gibidir: 30 Eylül ay 3-6 ay yıl Varlıklar arası arası arası üzeri Toplam Nakit ve nakit benzerleri 25,384, ,384,931 Faktoring alacakları 68,422,346 11,099,180 1,756, ,278,048 Diğer dönen varlıklar 62, ,510 93,869,787 11,099,180 1,756, ,725,489 Borçlar Banka kredileri 30,835,172 5,473,722 15,172,508 11,949,470 63,430,872 Faktoring borçları 23,543,613 4,602, ,145,746 Diğer kısa vadeli borç ve gider karşılıkları 682, ,027 55,060,812 10,075,855 15,172,508 11,949,470 92,258, Aralık ay 3-6 ay yıl Parasal varlıklar arası arası arası üzeri Toplam Nakit ve nakit benzerleri 802, ,313 Faktoring alacakları 101,580, ,580,153 Diğer dönen varlıklar 617, , ,999, ,999,534 Parasal yükümlülükler Banka kredileri 37,469, ,941 6,686,041 4,540,018 48,837,339 Faktoring borçları 38,656, ,656,236 Diğer kısa vadeli borç ve gider karşılıkları 1,528, ,528,913 77,654, ,941 6,686,041 4,540,018 89,022,488 23

21 16 Makul değer bilgileri 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle finansal enstrümanların kayıtlı değerleri makul değerleriyle karşılaştırmalı olarak aşağıda verilmiştir: Kayıtlı Değer Makul Değer Finansal varlıklar Nakit ve nakit benzerleri 25,384,931 25,384,931 Faktoring alacakları 81,278,048 81,278,048 Finansal borçlar Banka kredileri 63,430,872 63,361,884 Faktoring borçları 28,145,756 28,145,756 Banka kredilerinin makul değerleri, söz konusu kredilere bağlı nakit çıkışlarının, bilanço tarihi itibariyle Şirket yönetimi tarafından belirlenen Şirket e uygulanacak tahmini borçlanma oranları ile iskonto edilerek hesaplanmıştır. Nakit ve nakit benzerleri ile faktoring alacak ve borçların kayıtlı değerleri, vade yapılarının kısa olması sebebiyle makul değerlerine yakındır. 17 İlişkili taraflar Bu raporda Şirket in hissedarları, Doğuş Grubu şirketleri; ayrıca bu şirketler tarafından kontrol edilen veya onlarla ilgili olan diğer şirketler ve bunların yönetici ve direktörleri ilişkili taraf olarak kabul edilmiştir. Şirket, faaliyetleri kapsamında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler gerçekleştirmiştir. Bu işlemler ticari amaçlı olup, piyasa fiyatları ile gerçekleştirilmektedir. 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle Şirket in ilişkili taraflarla olan bakiyeleri aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2003 Varlıklar Nakit ve nakit benzerleri 22,030, ,302 Faktoring alacakları 8,231,751 9,402,959 Borçlar Banka kredileri 4,364,972 4,560,486 Diğer kısa vadeli borçlar 27,260 25,786 Faktoring alacakları tutarının 5,524,281 milyon TL tutarındaki kısmı (31 Aralık 2003: 9,402,959 milyon TL) T. Garanti Bankası AŞ ne tahsil amacıyla verilmiş müşteri çek ve senetlerinden oluşmaktadır. Şirket, bir Doğuş Grubu şirketi olan Doğuş İnşaat ve Ticaret AŞ nin borçları için ilgili bankalara 5,000,000 ABD Doları tutarında kefalet vermiştir. 24

22 17 İlişkili taraflar; notun devamı 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde ilişkili taraflarla işlemler aşağıdaki gibidir: Faktoring faiz geliri 277,642 Finansman geliri 78 Finansman giderleri (827,958) Reklam giderleri (327,635) Genel yönetim giderleri (110,398) 18 Şarta bağlı yükümlülükler ve taahhütler 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle, Şirket aleyhine 67,279 Amerikan Doları tutarında olmak üzere 1999 yılının ikinci yarısında açılmış bir alacak davası bulunmaktadır. 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle hazırlanan mali tablolarda bu davayla ilgili olarak 100,763 milyon TL tutarında gider karşılığı mali tablolara yansıtılmıştır. 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle Şirket in vergi dairelerine ve kredi kuruluşlarına vermiş olduğu teminat mektupları tutarı 2,643,356 milyon TL dir (31 Aralık 2003: 2,778,219 milyon TL). Söz konusu teminat mektupları, muhtelif kredi borçları ve vergi ödemelerine istinaden verilmiştir. 25