OKAN ÜNİVERSİTESİ ÇEVİRİBİLİM BÖLÜMÜ ELİF DALDENİZ BAYSAN ÇEVİRİBİLİMDE LİSANSÜSTÜ ÇALIŞMALAR KOLOKYUMU IX 9 MART 2018.

Transkript

1 Bilal Çelik Bilal Çelik, lisansını Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, İngilizce Öğretmenliği nde tamamladı. Yüksek lisansını Okan Üniversitesi, Çeviribilim Bölümü nde Haydar Rifat Yorulmaz ın Çevirileri ( ): Bir Sol Düşünce Repertuvarı nın Kuruluşu adlı tez çalışmasıyla bitirdi. Robert Louis Stevenson s Treasure Island adlı eserini Girava Gencîneyê adıyla Kürtçeye çevirdi. Şu anda Boğaziçi Üniversitesi, Çeviribilim Bölümü nde doktora öğrencisidir. İlgi alanları çeviri tarihi, süreli yayınlarda çeviri, yeniden çeviri ve edebi çeviriyi içermektedir. Çokdilli Bir Metin Olan Gavur Mahallesi nin Kürtçeye Çevirisi, 1940 lı ve 1950 li yılların Diyarbakır ını anlatan Mıgırdiç Margosyan ın Gavur Mahallesi, yazara ait otobiyografik özellikler taşımakla birlikte dönemin çokkültürlü ve çokdilli atmosferini de yansıtmaktadır. Margosyan ın kaleme aldığı eserin Türkçesi standart olmamakla birlikte, içinde barındırdığı Kürtçe, Ermenice ve Diyarbakır ağzı, sıradan bir Türkçe metni altüst etmekte ve okuyucuyu dönemin sosylojik yapısı ve günümüz yansımaları üzerine düşünmeye sevk etmektedir. Ayrıca bu tür çokdilli metinler (Meylaerts 2011) ve bu metinlerin çevirileri ortaya koydukları zorluklarla birlikte Çeviribilim adına önemli bakış açıları sunmakta ve ufuk açıcı değerlendirmelere neden olmaktadır. Bu noktadan hareketle, bu çalışmada Gavur Mahallesi nin Rûken Bağdu tarafından yapılan Kürtçe çevirisi,taxa Filla Aras Yayıncılık ın üç dilli (Ermenice, Kürtçe, Türkçe) baskısı üzerinden incelenecektir. Bu incelemede Margosyan ın ortaya koyduğu çokdilli metnin Kürtçe deki aktarımları ve yansımaları ele alınacaktır. Anahtar Sözcükler: Çokdilli Metinler ve Çeviri, Gavur Mahallesi, Kürtçe ve Türkçe Çeviri

2 Gökçe Mine OLGUN Gökçe Mine OLGUN orta ve lise eğitimini İstanbul Saint Joseph Fransız Lisesi nde tamamlamıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Fransızca Mütercim Tercümanlık Bölümü nde lisans eğitimini tamamlamıştır. İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültürel Çalışmalar Yüksek Lisans Programı ndan 2007 yılında mezun olmuştur. Yüksek Lisans mezuniyetinin ardından çevirmenlik ve çeşitli yayınevlerinde editörlük yapmıştır yılları arasında Avrupa Birliği tarafından yürütülen Youth in Action projelerinden birinde proje koordinatör yardımcısı olarak Belçika da çalışmıştır yılında başladığı Gazi Üniversitesi Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Doktora Programı nda şu an tez aşamasındadır. Tez konusu Homi Bhabha tarafından geliştirilen Kültürel Çeviri yaklaşımı bağlamında Enis Batur un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesidir. Aynı zamanda Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransızca Mütercim Tercümanlık Bölümü araştırma görevlisidir. İlgi alanları kültürel çalışmalar, eleştirel teori, müzik araştırmaları ve yayıncılıktır. CUMHURİYET DÖNEMİ KÜLTÜR PROJESİNİN ÇEVİRİSEL NİTELİĞİ: KÜLTÜREL ÇEVİRİ YAKLAŞIMI IŞIĞINDA BİR İNCELEME Bu çalışma çeviriyi merkez konuma alan Türk modernleşmesinin yarattığı kültür dizgesini Hint sömürgecilik-sonrası düşünür Homi Bhabha nın kültürel çeviri yaklaşımının temel unsurları olan melezlik ve üçüncü alan kavramları bağlamında ele almayı amaçlamaktadır. Türkiye de çeviri etkinliği Batılılaşma ve modernleşme çabaları ile yakından ilintilidir. Çeviri, Tanzimat dönemindeki Batılılaşma çabaları ile önem kazanmış, Cumhuriyet Dönemi ulusal bir kimlik yaratma çabalarında kültüre şekil veren bir olgu olarak merkez konumda yer almıştır. Türk ulusunun edinmesi gereken kültür bilinci şarkı, garbı, yeni veya eski dünyası şahsiyet farklariyle bütüncül bir medeniyetin birer tezahürü olarak tanımlanmıştır. Tercüme Bürosu ile somutlaşan bu proje kültürel dizgedeki boşlukları doldurmak üzere yüzünü Batı ya dönmüş Batı yı çevirmek ile işe başlanmıştır. Buna göre Batı kültürü kaynak kültür olarak, Türk kültürü ise erek kültür olarak konumlanmıştır. Ancak Türkiye başka bir medeniyet tercüme edebilecek bir kültürel birikime sahiptir ve bu nedenle Batılılaşmayı kendi varoluşunu güçlendirecek bir araç olarak değerlendirmiştir. Bu noktada çeviri kültürel karşılaşma alanına dönüşmüş, kendisini ideolojik bir araç olarak kullanan modernleşme çabası içinde bir melezleşme unsuru haline gelmiştir. Bu noktada Homi Bhabha nın kültürel çeviri yaklaşımına başvurmak anlamlıdır. Bu yaklaşım çeviriyi kültürel bir dönüşüm süreci olarak ele alır. Bhabba farklı kültürlerin birbirleri ile karşılaşma anlarında kültürel kod, norm ve parametrelerin dönüşüme uğradığını, bir çeviri eyleminden geçtiğini ileri sürer. Buna bağlı olarak Cumhuriyet Dönemindeki yoğun çeviri etkinliği sonucunda, kültür dizgesi üçüncü alan olarak tanımlayabileceğimiz kaynak ve erek kültürler ötesinde bir yerde konumlanmaktadır. Metaforik bir anlam kazanan çeviri, iki dil ya da kültür arasında iletişim kuran bir köprü olarak değil ancak kendi varlığıyla yeni yaratılar oluşturan bir etkinlik olarak ele alınabilir. Cumhuriyet kültür projesi kapsamında çeviri tarihsel ve toplumsal bağlam içinde kültüre şekil veren bir etken, kültürün taşıyıcısı olarak birey ise yine tarihsel bağlamın kendisinde vuku bulduğu melez bir kültürel kimlik haline gelmiştir. Hasan Bülent Kahraman, bir zihniyet sorunsalı olarak ele alındığında Batılılaşmanın toplumsal ontoloji ile yakın ilişkisi üzerinde durulması gerekliliğinden bahseder. Bu bağlamda Batılılaşma (modernleşme) çerçevesinde şekillenen Türk kültür dizgesinin oluşumunda çevirinin çok önemli bir role sahip olduğu söylenebilir. Genel

3 olarak çevirisel olduğunu söyleyebileceğimiz bu sürecin kültürel çeviri kuramı bağlamında irdelenmesi ve örneklerle tartışılması bu çalışmanın temel amacıdır.

4 Yasemin ERDEN 1988 yılında Niğde de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Niğde de tamamladı yılında Türkiye derecesiyle girdiği Boğaziçi Üniversitesi Çeviribilim Bölümü nden 2012 yılında üçüncülükle mezun oldu. Lisans öğrenimi boyunca kitap ve dublaj çevirmenliği yaptı; başbakanlık ilk yüz bursu aldı. Lisans öğrenimi sırasında AB bursu ile Londra da Erasmus stajı yaptı yıllarında SDL Çeviri Hizmetleri nde proje koordinatörü, editör ve çevirmen olarak çalıştı yılından bu yana İngilizce Öğretmeni olarak görev yapmaktadır yılında başladığı Gazi Üniversitesi Çeviri ve Kültürel Çalışmalar tezli yüksek lisans programında tez dönemindedir. Yüksek Lisans öğrenimi boyunca TÜBİTAK yükseköğrenim bursu ile desteklenmektedir. Evli ve bir kız çocuk sahibidir. Edgar Allan Poe Şiirlerinin Türkçe Çevirileri üzerine Biçemsel bir Çözümleme İyi/kötü, doğru/yanlış gibi değer yargılarının ötesine geçerek olabildiğince nesnel ölçütlere dayalı çözümlemeler yapmak, çeviri eleştirisinin birincil amaçlarındandır. Mevcut çeviri eleştirisi yaklaşımları, farklı metin türlerini kapsasa da, tek bir çeviri eleştirisi yaklaşımının tüm metin türlerine uygulanabilir olması beklenemez. Bu noktada, Dilin İşlevleri, Metin Türleri ve Eşdeğerlik Türleri gibi hususlar, benimsenecek çeviri eleştirisi yaklaşımının saptanmasında belirleyici rol oynar. Örneğin şiirde, dilin Coşku İşlevi baskındır ve şiir, Biçim Odaklı metin türüne girer. Hedeflenen eşdeğerlik türü ise Biçemsel Eşdeğerliktir. Şiir çevirisi söz konusu olduğunda, karşımıza ilk olarak çevrilebilirlik/çevrilemezlik tartışması çıkar. Bu konuda iki temel görüş vardır. Birinci görüş, şiirin çevrilemez olduğu, ancak özgün şiirin kaynak dili bilmeyenler (ya da iyi derecede bilmeyenler) için birebir çevirisiyle yan yana sunulabileceği yönündedir. Bu sayede okuyucu şiirin içeriğine dair fikir sahibi olurken, özgün dildeki şiirin biçemsel özelliklerini kendisi değerlendirebilecektir. İkinci görüş ise, özgün şiirin şiir olma özelliğini kaybetmeden, yaratıcı aktarım yoluyla hedef dile çevrilebileceği yönündedir. Bu şekilde ortaya çıkan ürün, şiir dilinin özelliklerini taşıyan bağımsız bir şiir olmalıdır. Burada bahsi geçen şiir olma özelliği hususu, bu tez çalışmasının çıkış noktasını teşkil eder. Şiir olma özelliği genelde şiir dili, özelde şairin özgün dil kullanım tercihlerine, yani kişisel biçemine dayanır. Dolayısıyla, Biçim ve Biçem şiirde en çok öne çıkan unsurlardır. Bu nedenle Biçemsel Çözümleme, şiir çevirisi incelemesi için belki de en uygun çeviri eleştirisi yaklaşımıdır. Bu yüksek lisans tez çalışması, Edgar Allan Poe nun Türkçeye çevrilen belirli şiirlerinin karşılaştırmalı biçemsel çözümlemesi üzerinden, şiir çevirisine ilişkin bazı hususları ele almayı hedefler. Söz konusu şiirler ( The Raven, Annabel Lee, Eldorado, A Dream within a Dream ve Dream-land ); ses tekrarı, uyak, anıştırma, mecaz, sembol ve imgelem gibi biçemsel araçlar bakımından oldukça zengindir ve birçok çevirmen tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

5 Sare Öztürk 1 Sare Öztürk Eker yılında Medine, Suudi Arabistan da doğdum yılında Taibah Üniversitesi (Medine, Suudi Arabistan), İngilizce bölümünden mezun oldum yılında National University den (California, ABD) Yaratıcı Yazarlık Güzel Sanatlar yüksek lisans derecesiyle mezun oldum güz yarı yılında başladığım Boğaziçi Üniversitesi (İstanbul, Türkiye), Çeviribilim bölümü, Yazılı Çeviri yüksek lisans eğitimimi hali hazırda sürdürmekteyim yılından itibaren edebi çeviriyi önce vaktimi değerlendirme amaçlı bir uğraş, sonra profesyonel anlamda icra etmeye başladım yılları arasında sitesi için gönüllü olarak İngilizceden Arapçaya bir kaç makale çevirdim. Yine 2014 yılında Emily Dickinson şiirlerinden bir seçkiyi İngilizceden Arapçaya çevirip sanal kitap olarak yayınladım yılında Şule Yayınları Halil Cibran ın The Prophet (Ermiş) isimli eserinin orijinal dili olan İngilizceden Türkçeye yaptığım çevirisini yayınladı yılında ed-dârü l-arabiyye, Takween vasıtasıyla organize edilen, Ray Bradbury nin orijinal ismi The Zen of Writing isimli eserinin aralarında bulunduğum bir grup gönüllü çevirmen tarafından gerçekleştirilen Arapça çevirisini في فن الكتابة) (الزن yayınladı. Aynı senenin sonuna doğru İbn-i Kudâme el-makdisinin Kitâbu t-tevvâbîn (Tövbekarlar Kitabı) isimli eserinin Arapçadan Türkçeye yaptığım çevirisi Şule Yayınları tarafından yayımlandı. Son çevirim olan Ali b. Hazm el-endelüsi nin Tavku l-hamâme (Güvercinin Gerdanlığı) isimli eseri de yine Şule Yayınları tarafından 2017 yılında yayımlandı yılından bu yana Karabatak dergisinde dönem dönem telif ve çeviri şiirlerim yayımlandı. Îlîf Şâfâk: Elif Şafak ın Arap Okur için Yeniden Yazılması Yüksek lisans çalışmamda günümüzün küreselleşen yazın alanında faaliyet göstermekte olan bazı mekanizmaları araştırmayı planlıyorum. Bu çalışmada hegemonya, yazınsal sermaye, standardizasyon ve edebî itibar gibi kalıplar barındıran bir yazınsal işlemler dünyasının (Pascale Casanova nın değimiyle, Dünya Edebiyat Cumhuriyeti[nin] ) (2009), bu tür bir düzen aracılığıyla etkileşime giren minör kültürler arasında gerçekleşen çeviri eylemlerinin içinde ve çevresinde süregelen sistem içi ve sistemler arası ilişkiler üzerindeki etkisini irdeliyor olacağım. Vaka araştırması olarak günümüz Türk edebiyatının Türkiye de ve dünyada ses getiren bir ismi olan Elif Şafak ın edebî eserlerinin Arapçaya çevrilme süreç ve eylemini ele alacağım. Bu süreç ve eylemde bir yandan İngilizcenin kah kaynak dil, kah aracı dil olarak yüksek oranda gösterdiği varlığını, diğer yandan da Elif Şafak ı Arap okurlara tanıştırma sürecinde yer alan metinsel ve bağlamsal Avro-Amerikan faktörleri sorunsallaştıracağım. Bu dilin ve bu faktörlerin kapladığı alanın miktarca geniş oluşunu, hem dünya edebiyatı kapsamında majör bir literatür olan İngiliz/Amerikan edebiyatının ve onlara kıyasla minör literatürler sayılabilecek Türk ve Arap edebiyatlarının arasında asimetrik güç ilişkilerine, hem de iki minör literatürün arasında bağımsız olmaktan ziyade dış güçlerin direktifinde gerçekleşen bir iletişimin varlığına işaret ettiğini savunacağım. Tez kapsamında Şafak ın biri Türkçe den (orijinal dil), diğeri İngilizce den (ilk çeviri dili) Arapçaya çevrilen tek romanı olan (diğer çevirilerin hepsi İngilizceden yapılmıştır) Bit Palas ın iki Arapça çevirisini karşılaştıracağım. Bu çevirilerin bir özelliği de birinin, Türkçe çevirisi Mart 2009, İngilizce orijinali Şubat 2010 yıllarında yayımlanan ve Şafak a global ün kazandıran Aşk (The Forty Rules of Love) romanından önce (Şubat 2009), diğerinin sonra (2016) basılmış olmaları. Uygulayacağım karşılaştırmalı analiz, Bit Palas ın Türkçe orijinali ve İngilizce çevirisini de kapsayacak. Çalışmamda teorik çerçeve olarak, Itamar Even-Zohar ın çoğul dizge kuramı (polysystem theory), 1 Boğaziçi Üniversitesi - Çeviribilim: Yazılı Çeviri Yüksek Lisans öğrencisi

6 André Lefevre ın yeniden yazma (rewriting) kavramı ve günümüz betimleyici çeviribilim çalışmalarında (descriptive translation studies) yer alan aracılık (agency), kültür planlaması (culture planning) ve güç ilişkileri (power relations) kavramlarını baz alarak ilerleyeceğim. İncelemelerimde eleştirel söylem analizi (critical discourse analysis) ve yanmetin analizi (paratextual analysis) kullanacağım başlıca metotlar olacaktır. Yararlanacağım bazı kaynaklar aşağıda listelenmiştir. Kaynakça Akbatur, Arzu (2010). Writing/Translating in/to English: The Ambivalent Case of Elif Şafak. Unpublished PhD Thesis submitted to Boğaziçi University. Casanova, Pascale (2009). Dünya Edebiyat Cumhuriyeti. Çev. Saadet Özen ve Filiz Deniztekin. İstanbul: Varlık Yayınları. Casanova, Pascale (2004). The World Republic of Letters. Trans. M. B. DeBevoise. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. Even-Zohar, Itamar (1990a). Interference in Dependent Literary Polysystems. Poetics Today, 11:1, Even-Zohar, Itamar (1990b). Laws of Literary Interference. Poetics Today, 11:1, Even-Zohar, Itamar (2002). The Making of repertoire and the role of transfer. In Saliha Paker (ed.), Translations:(re)shaping of literature and culture. Istanbul: Boğaziçi University Press, Khatchadourian, Anaïs-Trissa (Ed.) (2012). A Mapping of Translation in the Euro- Meditterranean Region. Paris: Transeuropéennes; Alexandria: Anna Lindh Euro- Mediterranean Foundation for the Dialogue between Cultures. Lefevre, André (1982). Mother Courage s Cucumbers: Text, system and refraction in a theory of literature. Modern Language Studies 12:4, Lefevere, André (1992). Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame. London: Routledge. Moretti, Franco (2000). Conjectures on World Literature. New Left Review 1, Robinson, Douglas (1997). Translation and Empire: Postcolonial Theories Explained. Manchester: St. Jerome. Sassatelli, Roberta (2007). Consumer Culture: History, Theory and Politics. London, California, New Delhi and Singapore: SAGE Publications. Toury, Gideon (2002). Translation as a Means of Planning and the Planning of Translation. In Saliha Paker (ed.), Translations:(re)shaping of literature and culture. Istanbul: Boğaziçi University Press,

7 Arife Eray Arife Eray, lisans eğitimini Kırıkkale Üniversitesi Arapça Mütercim Tercümanlık bölümünde tamamlamıştır. Mezuniyetinin ardından Milli Eğitim Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Yabancı Hükümet Bursu ile Kuveyt e Arapça dil eğitimi için gitmiştir yılında Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında Gazi Üniversitesi Arapça Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalında araştırma görevlisi olarak çalışmaya başlamıştır. Aynı zamanda Çeviri ve Kültürel Çalışmalar bölümünde yüksek lisans yapmaktadır. Zekeriyya Tâmir in Onuncu Günde Kaplanlar Adlı Öyküsünün Türkçe Çevirisinin Peter Newmark ın Çeviri Yaklaşımı Açısından İncelenmesi Tarih boyunca farklı dilleri konuşan toplumlar arasında bir iletişim aracı olan çeviri mekanik bir işlem değildir. Özellikle kültür aktarımında çeviri süreci önemli bir yer teşkil etmektedir. Çeviri 1970 li yıllardan itibaren bir bilim dalı olarak kendi yerini almaya başlamıştır. Böylece çevirinin daha sağlıklı olması için çeşitli kuramlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu süreçte eşdeğerlik kavramı önemli bir yer teşkil etmiştir. Genel olarak kaynak metinde anlatılanın en yakın eşdeğerini erek metinde ifade etmek olarak tanımlanan eşdeğerlik kavramı üzerine teorisyenler çeşitli tanımlamalar yapmıştır. W. Koller eşdeğerlik kavramını düzanlam düzeyinde eşdeğerlik, yananlam düzeyinde eşdeğerlik, metin türü gelenekleriyle ilgili eşdeğerlik, dil kullanımsal eşdeğerlik şeklinde beş gruba ayırmıştır. Eugene Nida eşdeğerliği biçimsel eşdeğerlik ve dinamik eşdeğerlik olmak üzere ikiye ayırmıştır. Mona Baker ise eşdeğerliği, sözcük ve sözcük üstü düzeyde eşdeğerlik, dilbilgisel eşdeğerlik, metinsel eşdeğerlik, kullanımsal eşdeğerlik şeklinde dört gruba ayırmıştır. Bu çalışmada Newmark ın iletişimsel çeviri ve anlamsal çeviri olarak iki gruba ayırdığı eşdeğerlik bakış açısıyla Suriyeli yazar Zekeriyya Tâmir in Onuncu Günde Kaplanlar adlı öyküsünün Arapçadan Türkçeye yapılan iki farklı çevirisi incelenecektir. Newmark ın yaklaşımı Nida nın eşdeğerlik tasarısına yakındır. Newmark ın yaklaşımında metin türü ve içeriği, erek kitlenin özellikleri gibi değerler ön planda yer almaktadır. Yapılan çevirilerde kaynak metinin erek dile nasıl aktarıldığı aynı şekilde kaynak metnin biçimsel özelliğinin korunup korunmadığı gözlemlenmiştir. Çevirilerden birinin Newmark ın çeviri yaklaşımına göre daha çok iletişimsel çeviriye uygun olduğu, diğerinin ise anlamsal çeviri kapsamında olduğu gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çeviri, Eşdeğerlik, Newmark, Zekeriyya Tâmir, Onuncu Günde Kaplanlar, Arapça.

8 Serkan ÇETİNKAYA 2 İstanbul Üniversitesi, Çeviribilim Bölümü, İngilizce Mütercim Tercümanlık Lisans Programından 2010 yılında mezun olmuş ve aynı üniversitede Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çeviribilim Yüksek Lisans Programını İkidillilik ve Çeviri başlıklı tez çalışmasıyla 2015 yılında tamamlamıştır. Gazi Üniversitesi bünyesinde Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Doktora Programına devam etmektedir. Halen Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Mütercim Tercümanlık Bölümünde araştırma görevlisi olarak çalışmaktadır. Çalışma alanları iki dillilik, çeviri edinci ve bilim kurgu çevirisidir. BİLİM KURGU ÇEVİRİSİ VE BİLİM KURGU SERİ ROMANLARDA ÇEVİRİDE BÜTÜNLÜK SORUNU: FRANK HERBERT IN DUNE SERİSİ ÖRNEĞİ Bu çalışmanın konusu kısaca Türkiye de bilim kurgu çevirilerine dair bir inceleme yapılması ve tek bir yazarın ürettiği seri romanların farklı çevirmenlerce çevrilmesinin yarattığı tutarlılık sorununun bilim kurgu romanları bağlamında, Frank Herbert un Dune serisinin Türkçe çevirileri üzerinden incelenmesidir. Bu çalışmanın birincil amacı, bilim kurgu çevirisine özgü sorunları betimleyerek bu alanda farkındalık yaratmaktır. Bir diğer amaç ise seri romanların bir metinsel bütünlük oluşturduğu savını bulgularla desteklemek, bu açıdan bilim kurgu türünde sık rastlanan seri romanların çevirisinde bu durumun göz önünde bulundurulmasına dikkat çekmektir. Bu çalışmanın önemi Türkiye de bilim kurgu çevirisine dair yüksek lisans ya da doktora düzeyinde bir tez çalışmasının bulunmaması ve seri romanların bir metinsel bütünlük oluşturduğu savlarıdır. Türk yazın dizgesi içerisinde bilim kurgu türüne dair araştırma çoğul dizgesel bir bakış açısıyla gerçekleştirilecektir. Dune serisi özelinde inceleme için ise birden fazla yaklaşım benimsenecektir. Bunlardan Berman ın retranslation ya da yeniden çeviri kuramı (Berman, 1990: 1-7) bir çeviriden diğerine olumlu yönde değişimler olduğuna işaret eder. Berman a göre yeniden çevirilerde görülen bu iyileşme, ardışık çevirilerin kaynak metnin özünü aktarmaya ve kaynak metnin kaynak metin olduğu gerçeğini açığa çıkarmaya yaklaşmasıyla gerçekleşir. Dune serisinin Türkçe çevirilerinin bu savı destekler nitelikte özellikler gösterdiği varsayılmaktadır. Seri romanların bir metinsel bütünlük oluşturduğu savından ötürü kuramsal çerçeve için bir diğer önemli nokta ise Beaugrande ve Dressler in metinsellik ölçütleridir. (Beaugrande ve Dressler, 1981) Çalışmanın sonunda Türk yazın çoğuldizgesi içerisinde bilim kurgu yazının konumu betimlenecek ve Dune serisi üzerinde yapılacak vaka incelemesi ile bilim kurgu alanında gelecekte gerçekleşecek çeviri çalışmalarında yol gösterici bir durum tespiti ortaya konulmuş olacaktır. Anahtar Sözcükler: Bilim Kurgu Çevirisi, Seri Romanlar, Dune, Yeniden Çeviri. Kaynakça: Beaugrande, R. A. D. And Dressier W. (1981). Introduction to text linguistics. London: Longman Group Company. Berman, A (1990). La retraduction comme espace de la traduction,. Palimpsestes. Retraduire. Vol 4. s Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Mütercim Tercümanlık Bölümü Araştırma Görevlisi, Gazi Üniversitesi Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Doktora Programı Öğrencisi, srknctnky@gmail.com.

9 Melik Ahmet EROL Melik Ahmet EROL 1989 yılında Tokat ili, Erbaa ilçesinde doğmuştur. İlköğretim ve lise eğitimini doğduğu ilçede tamamladıktan sonra 2006 yılında Trakya Üniversitesi, Mütercim Tercümanlık (İngilizce) programında lisans eğitimine başlamıştır. Lisans eğitimi süresince yaz dönemlerinde turizm, kış dönemlerinde ise çeviri işleri ile uğraşarak eğitim masraflarını karşılamıştır. Öğrencilik döneminde çeşitli çeviri firmaları ile aktif şekilde çalışmış, 3. Sınıfta ilk kez andaş çeviri kabinine girmiştir yılında mezun olmuş, ardından Ankara da bir çeviri ofisinde çalışmaya başlamış, çeşitli metin türlerinde yazılı çeviriye ek olarak, muhtelif projeler kapsamında şirketler ve devlet kurumlarına sözlü çeviri hizmeti sunmuştur. Bu dönemde mesai saatlerinden artan sürelerde yazılı çeviri faaliyetlerine de devam etmiştir yılında Sakarya Üniversitesi, Çeviribilim Yüksek Lisans programına kaydolmuş ve Sakarya iline taşınarak eğitimin ve yaşam masraflarını serbest çevirmenlik ile karşılamıştır. Yüksek Lisans ders aşamasını başarılı bir şekilde tamamladıktan sonra, 2014 yılında İstanbul Aydın Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulunda Okutman olarak çalışmaya başlamıştır. Görevi kapsamında bir yıl Hazırlık Okulunda çalıştıktan sonra Uygulamalı İngilizce ve Çevirmenlik Ön Lisans programında ve Mütercim Tercümanlık Lisans programında çeviri dersleri vermiştir. Görevi süresince derslere ek olarak MüTercüman adlı çeviri dergisinin editörlüğünü yürütmüş, Challenges in Literary Translation ve İstanbul Üniversitesi iş birliği ile düzenlenen Translation in Global Chaos adlı iki uluslararası çeviri konferansının organizasyonunda görev almıştır. Ayrıca kurumun çeviri sektöründeki paydaşlar ile iletişimi ve iş birliğini yürütmüş, çeşitli çeviri sektörü paydaşlarının katılımı ile 6 çeviri etkinliği düzenlemiştir. Challenges in Literary Translation konferansı kapsamında Yrd. Doç. Dr. Aysel Nursen DURDAĞI ile birlikte hazırladığı TEACHING INTERPRETATION: PRACTICE MAKES PERFECT! OR DOES IT? başlıklı, sözlü çeviri eğitimine ilişkin makalesini sunmuş, çalışma konferans kitapçığında yayınlanmıştır. Hala görev yaptığı İstanbul Aydın Üniversitesinde çalışma hayatı boyunca kurumun sözlü çeviri ihtiyaçlarını karşılamıştır Ekim ayında Yüksek Lisans tezini tamamlayarak mezun olmuştur. Halihazırda Mütercim Tercümanlık lisans programında bilhassa Sözlü Çeviri ve Çeviri Teknolojileri dersleri vermektedir. Çalışma hayatının tümünde serbest zamanlarında serbest çevirmenlik yapmaya devam etmiştir. ÇEVİRİ PİYASASI-SEKTÖRÜ, ÇEVİRMEN YETKİNLİĞİ VE ÇEVİRİ EĞİTİMİ İLİŞKİLERİNDE AKADEMİK ÇÖZÜMLER Bu çalışmanın amacı, Türkiye de ve genel olarak dünyada çeviri faaliyetinin ticari boyutta uygulanması kapsamında, çevirmenlerin yetkinliği ve çevirmen yetiştiren kurumların bu yetkinliğin geliştirilmesine yönelik sağladığı ve sağlayabileceği katkıların değerlendirilmesidir. Çevirinin piyasa boyutu ile akademik yönü arasında süregelen bir uyuşmazlık olduğu bilinmekle birlikte, yakın dönemlerde çeviri işletmelerinin çeviri bölümü mezunlarını istihdam etmeyi tercih etmesi ve eğitim kurumlarının eğitim programlarını piyasa beklentilerini karşılayacak çevirmen yetiştirmeye yönelik olarak düzenlemesi bu hususta önemli gelişmelerdir. Bu çalışmanın bir bölümünde çeviri piyasasında çeviri işletmelerinin, işverenlerin ve diğer paydaşların, yetkinlik açısından çevirmenden beklentilerinin neler olduğu irdelenecektir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise çevirmen yetiştiren kurumların, çeviri

10 öğrencilerine piyasada beklenen yetkinlikleri kazandırmak amacıyla ne tür eğitim uygulamaları yürüttüğü ve bu hususta eğitim programlarında yapılabilecek değişiklikler/gelişmeler önerilecektir.