Siyakatle yazılmış bir tımar defteri örneği

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Siyakatle yazılmış bir tımar defteri örneği"

Gül Bolat
5 yıl önce
İzleme sayısı:

ALUCRA NIN VERGİ MÜLTEZİMLERİ VE KÖYLERİ Maa: birlikte,

1 ALUCRA NIN VERGİ MÜLTEZİMLERİ VE KÖYLERİ Maa: birlikte, beraber Arşivin konu özetinde de görüleceği gibi defterin tarihi belirtilmemiştir. Bu büyük bir eksiklik olmakla birlikte tarihi hakkında tahminde bulunabiliriz. Şöyleki Osmanlı maliyesinde ilk dönemlerde defterlerdeki kayıtlar siyakat denilen bir yazı ile tutulmaktaydı. Siyakatle yazılmış bir tımar defteri örneği

Tımar-ı Mahmud Çeribaşı-i Sipahiyan Nahiye-i Şirban Karye-i Diler tabi-i Ulucak (Alucra) / Hasıl 6200 Karye-i Miran (Moran) Tabi-i mezbur / Hasıl 2000 Yekûn 8200/ Hisse 1000 Tımar-ı Mehmed Karye-i

2 Tımar-ı Mahmud Çeribaşı-i Sipahiyan Nahiye-i Şirban Karye-i Diler tabi-i Ulucak (Alucra) / Hasıl 6200 Karye-i Miran (Moran) Tabi-i mezbur / Hasıl 2000 Yekûn 8200/ Hisse 1000 Tımar-ı Mehmed Karye-i Dedelü tabi-i Ulucak (Alucra) / Hasıl 2000 Mezar a-i Selemli tabi-i mezbur / Hasıl 1600 Yekûn 4600 / Hisse 1700 Mezra a-i Tuğracalu tabi-i mezbur / Hasıl 1500 Yekûn 2200 Ancak yazının zorluğu nedeniyle zamanla bu yazım şekli terkedilerek aşağıdaki gibi rika yazısı ile kayıtlar tutulmaya başlanmıştır. Zamanla Osmanlı da dahi siyakat yazısıyla yazılmış olan eski belgelerin okunmasına ihtiyaç gerektiğinde bunları okuyacak uzman bulmakta dahi zorlanılmıştır. 1 Yazının kullanıldığı zamanlarda bile yaygın kullanımı olmadığından bunları okumayı bilen, beceren kişi azdı. Günümüzde de siyakat yazısını hakkıyla okuyabilen uzmanların sayısı oldukça sınırlıdır. Dolayısıyla defterin ve yazımın tarihini 1850 sonrası olarak tahmin etmek mümkündür. Belgede belirtilen Alucra köylerinin listesi şu şekildedir: Saymuhal, Fasya, Dereköyü, Zil, Zun, Mismilon, Yanus, Feygas, Haculu, Allu, Pirilü, Kuzkaya, Meğri, İlimsu, Gindebol, Depeköy, Zincari (Zıhar), Kemallı, Parak, Çakmanus, Karatudar, Hanzari, Gicora, Karabörk, Civrişon, Eşküne, Koman, Allu, Havarna, Arduç, Armudlu, Görena, Keşimbür, Taştemür, Kal a-dere ve Hapu köyleridir. 1

3 BOA Fon Kodu ML. VRD.d. Defter No: 2787, Tarihi: (Tarih belirtilmemiş) Konusu: Şaphane, Maadin-i Erbaa, Alucra, Suşehri, Yakacık, Milas ve sair kazaların ve bağlı köy ve mezraların vergi bedellerini gösterir defter. a.g.tt KAZA-İ ALUCRA..karyesinden Himmet oğlu Ali Ağa ve müştereki (ortağı) deruhtelerinde Saymuhal karyesi 000 Fasya karyesi 000 Yekûn =2000 İsolalı Keşiş deruhtesi Dereköyü karyesi =000 Dereli oğlu Karabet Çorbacı deruhtesinde Zil ve Zun ve Anastos karyesi =0000 Habil oğlu Molla Mustafa deruhtesinde Mismilon ve Yanus karyesi Yekûn =0000 Karye-i mezburdan Şeyh İsmail deruhdesinde Feygas karyesi 3000

Halil Pehlivan deruhdesinde Hacılu karyesi 000 Allu karyesi 000 Pirilü karyesi 000 Yekûn 4600-3400=1200 Alucralı Mehmed Bey deruhdesinde Mezmek karyesi 000 Kuzkaya karyesi 000 Yekûn 2080 Biçe oğlu

4 Halil Pehlivan deruhdesinde Hacılu karyesi 000 Allu karyesi 000 Pirilü karyesi 000 Yekûn =1200 Alucralı Mehmed Bey deruhdesinde Mezmek karyesi 000 Kuzkaya karyesi 000 Yekûn 2080 Biçe oğlu Ahmed Efendi deruhdesinde Meğri karyesi 2600 İlimsu karyesi 1000 Gindebol ve Depeköy 1400 Zincari (Zıhar) karyesi 4500 Yekûn =5557 Hamid-zade Ahmed Ağa deruhdesinde Kemallu ve Parak karyesi Yekûn =4580 Hamid-zade Salih Bey Efendi deruhdesinde Çakmanus ve Karatudar karyesi Yekûn =0965 Ref etlü Hacı Hafız Efendi deruhdesinde Hanzari karyesi 2500 Kavaklar İmamı Hacı Mehmed Efendi deruhdesinde Gincora (Gicora) karyesi Yekûn =1904

5 Reis oğlu Hacı Ahmed Ağa deruhdesinde Karabörk karyesi Yekûn =2090 Tamzaralı Hacı Süleyman Ağa deruhdesinde Civrişon karyesi Eşküne karyesi Koman karyesi Allu karyesi Havarna karyesi Arduç karyesi Armudlu karyesi Görena karyesi Keşimbür karyesi Taştemür karyesi Kal a-dere karyesi Hapu karyesi Yekûn = =28435 Birinci rakam toplanması gereken aşar miktarını, ikinci rakam toplananı veya toplanım mültezimler tarafından devlete teslim edileni, son rakam ise kalan borcu göstermektedir. Mültezimlerin de taahhüt ettikleri parayı toplayıp veremedikleri veya parayı toplayıp kendi zimmetlerine geçirdikleri de olabilmektedir. Bu durumda hapis cezası ile cezalandırılmaktaydırlar. Alucra nın sosyal tarihini incelediğimiz, kaymakamlık soruşturma belgelerinde bunun öneklerini görmek mümkündür. Bunun farklı bir durumu olarak halkın da yükümlülüklerini şu veya bu nedenle yerine getiremediği de olabilmektedir. Böyle bir durum Alucra da da yaşanmış ve köylünün aşar borcu silinmiştir

Benzer belgeler

KUYUD-I KADİME ARŞİVLERİNDE ULUCAK (ALUCRA) VE KUVATA NAHİYESİ

KUYUD-I KADİME ARŞİVLERİNDE ULUCAK (ALUCRA) VE KUVATA NAHİYESİ Kuyûd-ı Kadime Arşivi nde muhafaza edilen bu defter ve belgeler; Osmanlı askeri, siyasi, iktisadi, hukuki, coğrafi, sosyal ve kültürel tarihini