BİL 810 İnşaat Mühendisliğinde Bilgisayar Uygulamaları

Transkript

1 BİL 810 İnşaat Mühendisliğinde Bilgisayar Uygulamaları Excel ile grafik kullanımı 7.Hafta Microsoft Excel-2 Dr. Onur TUNABOYU 1

2 Grafiğe bakıldığında her bir verinin anlaşılacağı şekilde; Grafik Başlığı, Eksen Başlığı (Birimi varsa belirtilerek) ve Veri Etiketi gibi bilgiler eksiksiz olarak verilmelidir. Kullandığınız Excel programında «.», «,» ondalık ayracına dikkat ediniz. Hücrelerin tarih değil sayı biçiminde olmasına dikkat ediniz. 2

3 Sütun Grafiği Çalışma sayfasında yalnızca sütunlar veya satırlar halinde yerleştirilmiş veriler bir sütun grafikte çizilebilir. Bir sütun grafik, bu grafikte gösterildiği gibi tipik olarak yatay eksen (kategori ekseni) boyunca kategorileri ve dikey eksen (değer ekseni) boyunca değerleri görüntüler: 3

4 4

5 Çizgi Grafik Çalışma sayfasında yalnızca sütunlar veya satırlar halinde yerleştirilmiş veriler çizgi grafikte çizilebilir. Bir çizgi grafikte, kategori verileri yatay eksen boyunca eşit şekilde ve tüm değer verileri dikey eksen boyunca eşit şekilde dağıtılır. Satır grafikler eşit ölçekli bir eksen üzerinde zaman içindeki sürekli verileri gösterebilir, bu nedenle de verilerdeki eğilimleri ay, üç ay veya mali yıl gibi eşit aralıklar halinde göstermek için idealdir. 5

6 6

7 Pasta Grafikler Çalışma sayfasında bir sütun veya satır halinde yerleştirilmiş veriler pasta grafikte çizilebilir. Pasta grafikler, bir veri serisi öğelerinin boyutunu tüm öğelerin toplamına orantılı olarak gösterir. Bir pasta grafikteki veri noktaları tüm pastanın yüzdesi olarak gösterilir. 7

8 8

9 Halka Grafikler Çalışma sayfasında yalnızca sütunlar veya satırlar halinde yerleştirilmiş veriler halka grafikte çizilebilir. Pasta grafik gibi, halka grafik de parçaların bütünle olan ilişkisini gösterir, ancak halka grafik birden çok veri serisi içerir. 9

10 10

11 Çubuk Grafik Çalışma sayfasında yalnızca sütunlar veya satırlar halinde yerleştirilmiş veriler çubuk grafikte çizilebilir. Çubuk grafikler, ayrı öğeler arasındaki karşılaştırmaları gösterir. Çubuk grafikte kategoriler tipik olarak dikey eksende, değerler yatay eksende yerleştirilmiştir. 11

12 12

13 Alan Grafiği Çalışma sayfasında yalnızca sütunlar veya satırlar halinde yerleştirilmiş veriler alan grafiğinde çizilebilir. Alan grafikleri zaman içindeki değişikliği çizmek ve bir eğilimdeki toplam değere dikkat çekmek için kullanılabilir. Bir alan grafiği, çizili değerlerin toplamını görüntüleyerek, parçaların bütünle ilişkisini de gösterir. 13

14 14

15 X-Y Dağılım Grafiği Çalışma sayfasında sütunlar ve satırlar halinde yerleştirilmiş veriler xy (dağılım) grafiğinde çizilebilir. X değerlerini bir satır veya sütuna yerleştirin ve ilgili y değerlerini bitişik satır veya sütunlara girin. Bir dağılım grafiğinde iki değer ekseni vardır: bir yatay (x) ve bir dikey (y) değer ekseni. X ve y değerlerini tek veri noktaları halinde birleştirir ve bunları düzensiz aralıklar veya kümeler halinde gösterir. Dağılım grafikleri tipik olarak bilimsel, istatistiksel ve mühendislik verileri gibi sayı değerlerini göstermek ve karşılaştırmak için kullanılır. 15

16 16

17 Kabarcık Grafiği Dağılım grafiğine çok benzeyen kabarcık grafiği, veri serisindeki veri noktalarını temsilen gösterdiği balonların boyutunu belirtmek üzere üçüncü bir sütun ekler. 17

18 18

19 Hisse Senedi Grafiği Çalışma sayfasında sütunlar veya satırlar halinde belirli bir düzende yerleştirilmiş veriler hisse senedi grafiğinde gösterilebilir. Adından da anlaşılabileceği gibi hisse senedi grafikleri, hisse senedi fiyatlarındaki dalgalanmaları gösterebilir. Bununla birlikte, bu grafik aynı zamanda günlük yağış miktarı veya yıllık hava sıcaklıkları gibi başka verilerdeki dalgalanmaları da gösterebilir. Hisse senedi grafiği oluşturmak için verilerinizi doğru sırayla düzenlediğinizden emin olun. Örneğin, basit bir en yüksek-en düşük-kapanış hisse senedi grafiği oluşturmak için, verilerinizi En Yüksek, En Düşük ve Kapanış'ın bu sırayla sütun başlıkları olarak girilmiş olduğu şekilde yerleştirin. 19

20 20

21 Yüzey Grafiği Çalışma sayfasında sütunlar veya satırlar halinde yerleştirilmiş veriler yüzey grafiğinde çizilebilir. Bu grafik, iki veri kümesi arasında en uygun bileşimleri bulmak istediğinizde kullanışlıdır. Topografik bir haritada olduğu gibi, renkler ve desenler aynı değer aralığındaki alanları gösterir. Hem kategoriler hem de veri serileri sayısal değerler olduğunda yüzey grafiği oluşturabilirsiniz. 21

22 22

23 Radar Grafikleri Çalışma sayfasında yalnızca sütunlar veya satırlar halinde yerleştirilmiş veriler radar grafikte çizilebilir. Radar grafikler birçok veri serisinin toplam değerlerini karşılaştırır. 23

24 24

25 Ağaç Haritası Grafiği Treemap grafiği hiyerarşik görünümünü verilerinizi ve kategorilere ayırma farklı düzeylerde karşılaştırmak için kolay bir yol sağlar. Treemap grafiği renk ve yakınlık tarafından kategorileri görüntüler ve diğer grafik türleriyle zor olacaktır verilerini birçok kolayca gösterebilirsiniz. Hiyerarşik yapı içinde boş (boş) hücreleri var ve treemap grafikler hiyerarşisi içinde orantılarını karşılaştırmak için iyi olduğunda treemap grafiği çizilebilir. 25

26 Güneş Işığı Grafiği Treemap grafiği hiyerarşik görünümünü verilerinizi ve kategorilere ayırma farklı düzeylerde karşılaştırmak için kolay bir yol sağlar. Treemap grafiği renk ve yakınlık tarafından kategorileri görüntüler ve diğer grafik türleriyle zor olacaktır verilerini birçok kolayca gösterebilirsiniz. Hiyerarşik yapı içinde boş (boş) hücreleri var ve treemap grafikler hiyerarşisi içinde orantılarını karşılaştırmak için iyi olduğunda treemap grafiği çizilebilir. 26

27 Histogram Grafikleri Histogram grafiklerinde çizilen veriler, dağılım içindeki sıklıkları gösterir. Grafiğin her sütunu bölme olarak adlandırılır ve verileri daha fazla çözümlemek için değiştirilebilir. 27

28 28

29 Kutu ve Çizgi Grafikleri Kutu ve çizgi grafiği, verilerin dağılımını dörtte birlik bölümlerde gösterir ve orta değerle aykırı değerleri vurgular. Kutuların dikey olarak uzanan ve çizgileri olabilir. Bu çizgiler, üst ve alt dörtte birlik bölümlerin dışında değişken değerlerin olabileceğini gösterir ve bu çizgilerin dışında kalan her nokta aykırı değer olarak kabul edilir. Herhangi bir yolla birbiriyle ilişkili olan birden çok veri kümesi olduğunda, bu grafik türünü kullanın. 29

30 Şelale Grafikleri Şelale grafiği, finansal verilerinizin değer eklenip çıkarıldıkça değişen toplamını gösterir. Bir başlangıç değerinin bir dizi pozitif ve negatif değerlerden nasıl etkilendiğini anlamak için kullanışlıdır. Sütunlar renk kodludur ve böylece pozitif negatif sayıları hızlı bir şekilde ayırt edebilirsiniz. 30

31 Huni Grafikleri Huni grafikleri bir işlemin birden fazla aşamasındaki değerleri gösterir. 31

32 Açılır Grafikler Satır ve sütunlar halinde düzenlenmiş veriler bir açılır grafikte çizilebilir. Açılır grafikler, özellikle veriler çok değişkense verilerin anlaşılmasını kolaylaştırmak için iki veya daha fazla grafik türünü birleştirir. İkincil eksen ile gösterilen bu grafiği okumak da kolaydır. Bu örnekte, Ocak ile Haziran arasında satılan ev sayısını göstermek için bir sütun grafik kullandık ve okuyanların aylık ortalama satış fiyatını hemen bulabilmelerini kolaylaştırmak için bir çizgi grafik kullandık. 32

33 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Aşağıda Gronülometre eğrisi çizimi için verilen verileri kullanarak eğrinin oluşturulması. (Dane çapı 0.075mm den sonra veriler «Hidrometre Deneyi» ile belirlenmiştir. 33

34 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Elek Analizi ve Hidrometre adında 2 çalışma sayfası oluşturun. 34

35 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Elek Analizi sayfasında sarı kutulara verilerin girilmesi Elek Analizi sayfasında denklemlerin gerekli hücrelere yazılması 35

36 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Hidrometre sayfasında sarı kutulara verilerin girilmesi 36

37 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Elek Analizi sayfasında Ekle Dağılım Grafiği seç Grafik alanında sağ tık ile açılan penceren Veri Seç seçeneğini seç. 37

38 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) TAMAM Hidrometre sayfasına tıklayarak seçim yapılmalı 38

39 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Grafiğe başlık eklenmesi Eksen başlıklarının eklenmesi 39

40 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) X Ekseninin Logaritmik eksen olarak ayarlanması 40

41 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Grafik alanının ayarlanması Diğer eksen için de aynı işlemi yap 41

42 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Kılavuz çizgilerinin ayarlanması (Dikey Birincil) 42

43 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Kılavuz çizgilerinin ayarlanması (Yatay Birincil) 43

44 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Kılavuz çizgilerinin ayarlanması (Yatay Birincil) 44

45 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Birincil yatay eksenin 5 er birimlik aralıklarla çizilmesi (Yatay ekseni Mouse ile işaretle Sağ tıkla Ekseni biçimlendir.) 45

46 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Grafik boyutunun ayarlanması (Grafiği seçerek Biçim) 46

47 Örnek 1: X-Y Dağılım Grafiği (Logaritmik ölçekli eksen) Grafik için veri göstergelerinin eklenmesi 47

48 Örnek 2: Halka Grafik Aşağıdaki farklı sıva karışımları için verilmiş karışım oranlarının halka grafik ile gösterimi 48

49 Örnek 2: Halka Grafik Aşağıdaki farklı sıva karışımları için verilmiş karışım oranlarının halka grafik ile gösterimi A2 ile D6 arasındaki tüm hücreleri seçin 49

51 Örnek 2: Halka Grafik Aşağıdaki farklı sıva karışımları için verilmiş karışım oranlarının halka grafik ile gösterimi Halkanın her birinde sağ tık ile «Veri etiketlerini biçimlendir» komutu ile «Seri Adı» kutusu işaretli hale getirilir. Böylece halkanın her bir kademesi hangi sıvaya ait olduğu gösterilir. 51

53 Örnek 3: Düzce Depremine ait ivme zaman verilerinin grafiği (Doğu Batı, Kuzey-Güney yönleri için) 53

54 Örnek 3: Düzce Depremine ait ivme zaman verilerinin grafiği 54

55 Örnek 3: Düzce Depremine ait ivme zaman verilerinin grafiği Her iki seri de «Ekle» düğmesi ile ayrı ayrı eklenir. 55

56 Örnek 3: Düzce Depremine ait ivme zaman verilerinin grafiği 56

57 Örnek 3: Düzce Depremine ait ivme zaman verilerinin grafiği Yatay ekseni Mouse ile işaretleyerek siliniz. 57

58 Örnek 4: X-Y Dağılım Grafiği + Doğru Geçirme Aşağıda bir yaya kuvvet uygulandıktan sonra yaptığı deplasman verilerinin verildiği tablo ile yayın sahip olduğu yay sabitini hesaplayınız. 58

59 Örnek 4: X-Y Dağılım Grafiği + Doğru Geçirme Verileri seçerek X-Y dağılım grafiği çiziniz. 59

60 Örnek 4: X-Y Dağılım Grafiği + Doğru Geçirme X Ekseni şekil değiştirme, Y Ekseni uygulanan kuvvet olması gerekirken Excel bize tersini önermiştir. Bunu düzeltmek için 60

61 Örnek 4: X-Y Dağılım Grafiği + Doğru Geçirme X Ekseni şekil değiştirme, Y Ekseni uygulanan kuvvet olması gerekirken Excel bize tersini önermiştir. Bunu düzeltmek için 61

62 Örnek 4: X-Y Dağılım Grafiği + Doğru Geçirme Grafik üzerindeki verilere ait noktalardan herhangi birine dokunularak seri işaretlenir. Mouse Sağ tık 62

63 Örnek 4: X-Y Dağılım Grafiği + Doğru Geçirme (Yay Sabiti Örneği) 63

64 Örnek 4: X-Y Dağılım Grafiği + Doğru Geçirme (Yay Sabiti Örneği) 64

65 Örnek 6: Sütun Grafiği 6 saatlik sürede ölçülmüş yağış şiddetlerine göre verilen verileri kullanarak sütün grafiği çiziniz 65

66 Örnek 6: Sütun Grafiği Yağış Şiddeti

67 Örnek 7: Hisse Senedi Grafiği Günlere göre bir trafik lambasındaki araç sayısı verileri kullanılarak hisse senedi grafiğinin çizilmesi Verileri seçerek Ekle Hisse Senedi Grafiği

68

69 Uygulama Kendi seçtiğiniz 10 adet grafik türü için sadece 1 alt grafik türü ile kendinizin belirlediği verilerle örneklendiriniz. (Grafik başlığı- Eksen başlığı-veri etiketlerini eksik bırakmayınız) 10 adet örnek grafik tek bir Excel dosyası olacak şekilde (Aynı çalışma kitabında farklı sayfalarda Sayfa isimleri verilen örnek grafik ismi olacak şekilde) bil810insaat@gmail.com adresine yollayınız. Tarih : Saat : 23:59 Mail Konu : TCKimlikNo-AdSOYAD-UygulamaNo Dosya Adı : AdSOYAD-U2.xlsx 69

70 Kaynakça 70