Ufuktaki Antidotlar. Dr. Abdülkadir GÜNDÜZ. 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

Transkript

1 Ufuktaki Antidotlar Dr. Abdülkadir GÜNDÜZ 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

2 Antidot Nedir? Zehirin toksikokinetik ve toksikodinamiğini değiştirebilen, Kullanımı güvenli, Zehirlenen kişide dikkate değer yararlı etkileri olan madde Halk arasında panzehir, farmakolog ve toksikologlar arasında ise «yetim ilaç» 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

3 İdeal Antidot Nasıl Olmalı? Hiçbir toksik etkiye sahip olmamalı, Zehirlenme etkenine özgül olmalı, Ucuz ve kolay ulaşılabilir olmalı 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

4 Antidot İhtiyacı Neden Oluştu? Özellikle Roma Döneminde cinayet amaçlı zehirlenme yaygındı. Nero nun annesi Locustayı İmparator Claudius u ve üvey kardeşi Brittanicus u zehirletmek için kiraladı. Nero imparator oldu. İlk kez MÖ 81 de Diktatör Sulla suçlulara ceza yaptırımı uyguladı (Lex Cornelia) Pontus Kralı VI.Mithradates (MS ) gençliğinde defalarca zehirlenmeye çalışılması ve 36 bileşeni olan mitradatum u üretmesi. Andromachus (M.S ) mitradatum u 73 bileşene çıkardı 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

5 İlk Antidot Moly olarak bilinen kardelenden ekstrakte edilen ve Datura stramonium gibi zehirli bitkilere karşı kullanılan bir panzehir MÖ.800 ler 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

6 Tarihte diğer Antidotlar Yunan mitolojisinde şifa tanrıçası Panacea nın her hastalığı iyileştiren bir iksire sahip olduğu söylenir. İnsanlar her çeşit toksine karşı kişiyi koruyabilen ve theriac denen evrensel antidotun peşindedir. İlk Theriac formülü, Kos adasında Eskülap tapınağında taş üzerinde kayıtlıdır. Terra sigillata adı evrensel bir panzehir ortaya çıktı. Bu çömlek şeklinde,"kutsal mühürlenmiş toprak" olarak da bilinen kırmızı kil Yunan adası olan Lemnos'ta sadece bir tepede bulunabiliyordu. Anadolunun antidotu Mesir Macunu 41 değişik baharattan oluşur. 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

7 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

8 Antidotlara Ulaşım Antidotlarla ilgili bilgiler, uluslararası organizasyonlarca yayınlanır: WHO (World Health Organisation) Micromedex Uptodate Medscape Türkiye de 2001 yılından bu yana sorumlu olan kurum RSHM Başkanlığı Zehir Danışma Merkezi 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

9 Son Dönemde Antidotlar 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

10 Mekanizmaya Göre Antidotlar Kimyasal Antagonistler Vücutta zehirle kimyasal kompleks yapar. Bu yolla zehiri inaktive eder. Bazen de oluşan kompleks aracılığı ile itrahı artırır. 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN İlaç Civa, arsenik, bizmut, kadmiyum Kurşun Demir Bakır ve altın bileşikleri Heparin Asetaminofen (parasetamol) Siyanürler ve sodyum nitroprusiyat Antidot Dimerkaprol Kalsiyum disodyum EDTA, penisilamin, dimerkaprol Desferrioksamin (deferoksamin) Penisilamin Protamin sülfat N-asetilsistein Hidroksikobalamin

11 Mekanizmaya Göre Antidotlar Fizyolojik Antagonistler Zehirlenme etkeni tarafından etkilenen yapılar üzerinde zıt yönde etki yapan maddelerdir. İlaç Konvülsiyon yapıcılar Vazokonstriktör ilaçlar Amfetaminler İzoniazid Antidot Diazepam, barbitüratlar Nitritler ve diğer vazodilatörler Klorpromazin ve türevleri Pridoxin 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

12 Mekanizmaya Göre Antidotlar Farmakolojik antagonistler Zehirlenme etkeninin etkilediği reseptörü bloke ederek antidotal etkinlik yaparlar. İlaç Narkotik analjezikler Muskarinik ilaçlar ve antikolinesterazlar Atropin Histamin Antidot Naloksan Atropin Fizostigmin Antihistaminikler 22. Acil Tıp Bahar Sempozyumu Mart 2018 AYDIN

13 Mekanizmaya Göre Antidotlar Metabolizma düzeyindeki antagonistler İlaç Warfarin(Coumadin) CO Methotreksat Metil alkol ve etilen glikol Siyanür Asetaminofen Organofosfatlar Methemoglobinemi Antidot K1- vit Saf Oksijen Folinik asit (Leucovorin) Etanol Na-tiyosülfat NAC PAM, Obidoksim Metilen mavisi

14 Güncel Antidotlar Fomepizol Lökovorin İdarucizumab Andexanet alfa Aripazine Zitramin Silibinin İntravenöz Lipid Oksimler, MgSO 4, Antioksidanlar Nitrokobinamid

15 Güncel Antidotlar - Fomepizol

16 Güncel Antidotlar - Leucovorin

17 Güncel Antidotlar - İdarucizumab

18 Güncel Antidotlar - Andexanet alfa

19 Güncel Antidotlar Ciraparantag Aripazine PER977

20 Prothrombin complex concentrate K vitamini antagonistleri (varfarin) tedavisinin neden olduğu erişkinlerde akut hayatı tehdit eden kanama varlığında ya da acil bir cerrahi / invazif prosedür öncesi gereken pıhtılaşma faktörü eksikliğinin acil düzeltilmesi durumunda endikedir. FDA onaylı Total protein: mg Factor II: units Factor VII: units Factor IX: units Factor X: units Protein C: units Protein S: units Heparin: 8-40 units Antithrombin III: 4-30 units Human albumin: 40-80mg NaCl: mg Sodium citrate: 40-80mg

21

22

23 Güncel Antidotlar - Zitramin

24 Güncel Antidotlar - Silibinin Amanita phalloides mantarına bağlı zehirlenmede akut karaciğer hasarının tedavisi Parasetamol, diğer ilaç ve kimyasallara bağlı zehirlenmelerde karaciğer hasarının önlenmesi

25 Güncel Antidotlar İntravenöz Lipid Lokal anestezik toksisitesi periferik sinir bloğu tekniklerinin mortalitesi en yüksek komplikasyonudur. Lokal anesteziklerin yanlışlıkla intravasküler uygulanması ya daemniyet sınırının üzerindeki dozlarda kullanımı toksisitenin en sık nedenleridir. Son yıllarda başta lokal anestezik ilaç zehirlenmeleri olmak üzere lipofilik olan ilaç zehirlenmelerinde hemodinamik anstabil hastaların resüsitasyonunda etkin bir antidot olarak kullanılmaya başladı

26 Güncel Antidotlar Siyanid Antidotları

27 Güncel Antidotlar Siyanid Antidotları

28 Güncel Antidotlar Organofosfat Zehirlenmeleri

29 Güncel Antidotlar Organofosfat Zehirlenmeleri

30 Güncel Antidotlar Organofosfat Zehirlenmeleri

31 Güncel Antidotlar Organofosfat Zehirlenmeleri

32 Güncel Antidotlar Organofosfat Zehirlenmeleri

33 Güncel Antidotlar Organofosfat Zehirlenmeleri

34 Güncel Antidotlar Organofosfat Zehirlenmeleri

35 Güncel Antidotlar Organofosfat Zehirlenmeleri

36 Güncel Antidotlar - MEDI2452

37 Güncel Antidotlar N-Asetilsistein amid

38 Güncel Antidotlar - AM251

39 Güncel Antidotlar

40 Teşekkürler