TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya,Biyoloji, Matematik) Projesi Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-1 (ÇALIŞTAY 2011) PROJE RAPORU GRUP ŞEN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya,Biyoloji, Matematik) Projesi Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-1 (ÇALIŞTAY 2011) PROJE RAPORU GRUP ŞEN"

Transkript

1 TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya,Biyoloji, Matematik) Projesi Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-1 (ÇALIŞTAY 2011) PROJE RAPORU GRUP ŞEN PROJE ADI SULARDA SİYANÜR TESPİTİNİN PRATİK UYGULAMASI PROJE EKİBİ Şirin HİCRİ Erdal KARAMAN Nevin ERCİYES PROJE DANIŞMANLARI Prof. Dr. Mehmet AY Prof. Dr. Münevver SÖKMEN Doç. Dr. Yusuf DİLGİN KEPEZ/ÇANAKKALE 9-17 TEMMUZ

2 İÇİNDEKİLER SAYFA NO Proje kapağı 1 İçindekiler 2 Proje özeti 3 Giriş 5 Materyal ve Metod 8 Bulgular ve Tartışma 8 Sonuçların Değerlendirilmesi ve Öneriler 14 Kaynaklar 15 Katkıda Bulunanlar 16 Çalışma Takvimi 16 Malzeme Listesi 17 Kısa Özgeçmiş 18 Teşekkür 19 2

3 ÖZET Ekolojik sistem için bir tehdit olan siyanürün sulardaki tespiti için Fe +2 veya Fe +3 iyonları ile siyanürün oluşturduğu komplekslerden yararlanıldı. Bir parça süzgeç kağıdı Fe +2 veya Fe +3 çözeltileri içine daldırıldı ve o C de 20 dakika kurutuldu. Diğer taraftan 0,1-0,0001 M derişim aralığındaki CN - veya SCN - çözeltileri hazırlandı ve kurutulmuş filtre kağıtları bu çözeltiler içine daldırıldı. Komplekslerin karakteristik renkleri gözlemlendi. Saf su ile yapılan çalışmalarda 0,005 M CN - derişimine kadar olumlu sonuç gözlenirken, gerçek örneklerde (musluk suyu) Fe +3 kullanılan kağıtlar için 0,005 M CN - derişiminde Fe +2 kullanılan kağıtlarda ise 0,01 M CN - derişiminde olumlu sonuç gözlendi. ABSTRACT In this project we used the complexes of Fe +2 or Fe +3 with CN - ions for the qualitative determination of CN - ions concentration in water which is a serious ecological danger. A piece of filtration paper was dipped into Fe +2 or Fe +3 solution and dried at 100 o C for 20 minutes. In addition, CN - or SCN - solutions at the concentrations between M were prepered and dried filtration paper was dipped into these solutions. The characteristic color of the complexes were observed. When CN - ions present in distilled water CN - ions can be determined at 0,005 M concentration. However if the CN - ions present in tap water the dedection limit was mone higher concentration (0,01 M). 3

4 TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya,Biyoloji, Matematik) Projesi Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-1 (ÇALIŞTAY 2011) Şen GRUBU PROJE DANIŞMANLARI : Prof. Dr. Mehmet AY, Prof. Dr. Münevver SÖKMEN Doç. Dr. Yusuf DİLGİN PROJE ÜYELERİ : Şirin HİCRİ, Erdal KARAMAN, Nevin ERCİYES PROJE AMACI Sularda siyanür iyonu varlığını belirlemek için Fe +2 veya Fe +3 iyonları yüklenmiş basit bir indikatör şerit yapmak ve CN - / SCN - iyonlarının Fe +2 veya Fe +3 iyonları ile oluşturduğu renkli kompleksleri bu şeritlerde gözlemlemektir. PROJE HEDEFLERİ: 1. CN - veya SCN - iyonlarının Fe +2 veya Fe +3 iyonları ile oluşturduğu renkli kompleksleri gözlemlemek. 2. Bu renk değişiminden yararlanarak CN - veya SCN - iyonlarının bulunduğu sularda pratik kullanılabilir şeritler yapmak. 4

5 1. GİRİŞ Zehirli metallerin aksine siyanür bir element değil yalnızca nitrojen ve karbondan oluşmuş bir bileşiktir. Siyanürün derinlemesine kimyasal özellikleri ile akıntı ve çökeltilerdeki kimyasal davranışları kapsamlı konulardır. Siyanür, lastik, kauçuk, plastik ve bazı kimyasal maddelerin yapımında, deri işletmelerinde, fare ve böcek ilaçlarında kullanılır [1]. Siyanür ayrıca altın, gümüş ve diğer metallerle bağ yapar ve bu nedenle madencilikte yaygın olarak kullanılmaktadır. Katı haldeyken kararlı durumda olan siyanür, katı halde depolanır ve taşınır. Katı siyanür suda çözündüğünde zehirli siyanür gazı açığa çıkmaktadır. Siyanür dünya üzerindeki en zehirli bileşiklerden biridir. Az miktarları dahi insan ve diğer canlı türlerinin çoğu için zehirlidir. Bunca zehirli olmasının temelinde diğer bileşiklerle tepkimeye girerek normal biyolojik aktiviteleri sekteye uğratma kapasitesi vardır. Renksiz olan siyanür gazının kokusu acı badem kokusunu andırır. Siyanür bileşikleri doğal olarak zararsız dozlarda çeşitli bitki ve bakteriler tarafından da üretilir. Serbest siyanür, beslenme zincirinde yukarı doğru biriktirilmez ya da ağır metaller gibi kalıcı değildir. Siyanür bileşikleri üç grupta incelenebilir. Bunlar; 1) Alkali siyanür tuzları (Basit siyanürler) NaCN, KCN, Ca(CN) 2 : Bunlar beyaz toz halinde, hafif acı badem kokusundadırlar ve suda çözünürlükleri fazladır. Suda siyanür iyonu (CN - ) ve metal katyonlarına ayrışırlar. Kuvvetli asidik ortamda siyanür tuzları hidrosiyanik aside (HCN) dönüşür. 2) Hidrojen siyanür (Basit siyanür) HCN: Renksiz, hafif acı badem kokulu ve alev alabilen gazdır, kaynama noktası 26 o C dir. Sudaki çözünürlüğü fazladır ve sıvı formu Hidrosiyanik asit(hcn) adını alır. 3)Alkali metal siyanürler (Kompleks siyanürler) (Fe(II), Fe(III), Cd, Ni, Ag, Zn tuzları): Oldukça kararlı yapıdadırlar, ancak uzun süre beklemeleri halinde kısmen serbest siyanürlere dönüşebilirler [2]. 5

6 Siyanür zehirlenmesi, asıl olarak siyanür içeren maddelerin ağız yoluyla alınması ile gerçekleşmektedir. Bunun dışında solunum ve deriden emilim yoluyla da zehirlenme olabilir. Sıvı hidrojen siyanür deriden çabuk, gaz formu ise yavaş emilir [3]. Alkali siyanür tuzlarının suda çözünürlüğü fazla olduğu için deri yolu ile vücuda girişi önemsiz miktardadır (deriden absorpsiyon yağda çözünürlükle doğru orantılı olduğundan dolayı), bu nedenle sadece ağız yolu ile toksik etki gösterirler. Öldürücü olmayan dozlarda siyanür karaciğerde rodanaz enzimi yardımıyla 20 dakika ile 1 saatlik bir zaman aralığında tiyosiyanat a (SCN - ) dönüşerek idrar ile vücuttan atılır. Hidrojen siyanürün (sıvı ya da gaz) siyanür tuzlarına göre deriden geçişi daha kolaydır, bu nedenle ağız, deri ve solunum olmak üzere her üç yolla toksisitesini gösterir. Hidrojen siyanüre solunum yolu ile maruziyette ağız yolu ile alınan siyanür bileşiklerine göre vücuda daha hızlı bir giriş söz konusudur ve toksik etkiler daha hızlı ortaya çıkar. İnsanlarda kazaen ya da intihar girişiminde ağız yolu ile alındığında ölüme neden olan dozları olgu raporlarından derlendiğinde; Alkali siyanür tuzlarının (NaCN, KCN) insanlarda ölüm oluşturan en küçük dozları mg, hidrojen siyanürün ağız yolu ile insanlarda ölüm oluşturan en küçük dozu ise mg arasındadır [2]. Altın madenciliğinde kullanılan serbest siyanür en zehirli siyanür formudur. Metasiyanür bileşikleri ve bunların yıkım ürünleri, her ne kadar serbest siyanürden daha az zehirli olsa da, doğada kalıcı olabilir. Bu kalıcı yıkım ürünleri serbest siyanürün anlık zehirli etkisine ek olarak uzun dönem etkiler yaratır [4]. Siyanürün işleme sırasında borulardan veya çeşitli sızıntılarla sulara karışmasıyla oluşan tehlikeli durumlarda bulunmaktadır. Örnek olarak Kütahya daki siyanürlü su atık barajındaki çökmeyi verebiliriz. Ki bu çökme sonucunda yöre halkı artık içme suyunu kullanmamaları gerektiği konusunda TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Başkanı tarafından uyarılmışlardır. Ayrıca siyanürlü su atık barajında incelemelerde bulunduklarını belirterek, hazırlanan raporun vahim boyutu ortaya çıkardığını ifade etmiş içme suyunu kullandıkları takdirde toplu ölümler olacağını belirtmiştir [5]. Altın madenlerinde kullanılan siyanürün nehir sularına karışmasıyla nehirdeki canlılar ölmekte, tarlalardaki sulama sularına karışmasıyla da meyve ve sebzelere siyanür karışmakta ve insan sağlığını tehdit etmektedir. İnsanlarda düşük seviyelerde siyanür öldürücü etki yapmaz, bu az 6

7 miktar vücutta tiyosiyanat iyonlarına dönüşür ki bu da düşük seviyeler de toksik değildir. Günde alınan 2,9-4,7 mg siyanür insanlar için zararsız olarak kabul olunmaktadır. Siyanürle üretim yapan işletmeler siyanür için arıtma tesisleri kurarlar. Bu tesislerde kükürt dioksit ile siyanürü zararlı etkilerinden arıtmaya çalışırlar. Siyanüre hava, su ve kükürt dioksit verilir ve siyanata çevrilir. Ancak bu yöntem pek çok bilim adamına göre siyanürün zararlı etkilerinden arıtmak değil sadece farklı zehirli bileşenlere ayrıştırmaktır. Siyanürler çeşitli derecede kimyasal aktivite gösterirler. Basit siyanürler asit ile damıtılma sırasında HCN haline dönüşürler. Cd, Cu, Ni ve Zn gibi birçok metal siyanürler de kolaylıkla reaksiyon verirler. Benzer şartlar altında demir siyanür kompleksleri, HCN haline geçmede daha büyük direnç gösterirler ve yine kobalt siyanürler çok yavaş ayrışırlar [6]. Siyanür ile altın çıkarma sürecinde Elsner Denklemi olarak bilinen reaksiyon aşağıdaki gibidir. 4Au + 8CN - + O 2 + 2H 2 O 4 Au(CN) 2 + 4OH - Siyanür bakır, demir ve çinko metalleri dahil olmak üzere bir çok metalle kompleks oluşturur ancak altın ile oluşan kompleks en dayanıklısıdır [7]. Prusyan mavisi olarak bilinen ise denklem aşağıdaki gibidir. 7

8 2. MATERYAL VE METOD FeCl 2.4H 2 O, FeCl 3.6H 2 O, KSCN, KCN nin 0,1 M lık 100 ml çözeltileri hazırlandı. Eşit boyutta şerit şeklinde kesilen süzgeç kağıtları üzerine ayrı ayrı 0,1 M lık FeCl 2.4H 2 O veya FeCl 3.6H 2 O çözeltisi yüklendi. Süzgeç kağıtları o C lik etüvde 20 dakika kurutuldu. Öncelikli olarak CN - ve SCN - iyonlarının Fe +2 veya Fe +3 iyonları ile oluşturduğu karakteristik renkleri görmek için bir seri çözelti deneyleri yapıldı. Bu amaçla 1 ml CN - ve SCN - iyonları içeren çözelti tüplere alınarak her birinin üzerine ayrı ayrı Fe +2 veya Fe +3 çözeltileri ilave edildi. Gözlenen renkler kaydedildi. Karakteristik renkler tanımlandıktan sonra aynı renk testleri hazırlanan iyon yüklemesi yapılmış kağıt şeritlerle tekrarlandı. CN - çözeltisinden 1 er ml alınarak içerisine Fe +2 iyonları yüklenmiş kağıt şeritler daldırıldı; aynı işlem 0,1 M SCN - çözeltisi ile tekrarlandı ve renk değişimleri gözlemlendi. Renk testlerinde olumlu sonuçlar alındığında kağıt şeritlerin 0,1 M dan daha düşük derişimlerdeki iyonlara karşı duyarlığı incelendi. Duyarlık testlerini takiben geliştirilen gerçek örnekler için uygulanabilirliği test edildi. Çeşme suyundan alınan örneklere 0,01-0,005 M derişim aralığında CN - iyonları ilave edilerek renk değişimleri incelendi. 3. BULGULAR VE TARTIŞMA 0,1 M 1 ml Fe +2 iyonu veya 0,1 M 1 ml Fe +3 iyonu yüklemesi yapılarak kurutulan indikatör kağıtların görünümleri şekil 1 de verilmiştir. Fe +2 iyonu içeren kağıt şerit açık sarı renkli, Fe +3 iyonu içeren çözelti yüklenmiş kağıt şerit ise turuncu renklidir. Şekil 1. 0,1 M Fe +2 iyonu içeren çözelti yüklenmiş kağıt şerit, 0,1 M Fe +3 iyonu içeren çözelti yüklenmiş kağıt şerit. 8

9 Komplekslerin renklerini görmek üzere çözelti ortamında yapılan çalışmalarda aşağıdaki şekillerde verilen renkler gözlenmiştir. 0,1 M derişiminde CN - iyonu içeren çözeltiye Fe +2 iyonu içeren çözelti damlatıldığında maviyeşil renk gözlenmiştir. Şekil 2. 0,1 M CN - ve Fe +2 iyonları karışımı 0,1 M derişimde CN - iyonu içeren çözeltileye Fe +3 iyonu içeren çözeltiye damlatıldığında turuncu renk gözlenmiştir. Şekil 3. 0,1 M CN - ve Fe +3 iyonları karışımı 9

10 0,1 M derişimde SCN - iyonu içeren çözeltiye Fe +2 iyonu içeren çözelti damlatıldığında açık turuncu renk gözlenmiştir. Şekil 4. 0,1 M SCN - ve Fe +2 iyonları karışımı 0,1 M derişimde SCN - iyonu içeren çözeltiye Fe +3 iyonu içeren çözelti damlatıldığında kırmızı renk gözlenmiştir. Şekil 5. 0,1 M SCN - ve Fe +3 iyonları karışımı 10

11 Çözelti ortamında yapılan çalışmalardan sonra Fe +2 veya Fe +3 iyonu yüklenmiş kağıt şeritlerle yapılan testlerde elde edilen veriler aşağıda özetlenmiştir. 0,1 M derişimde CN - iyonu içeren çözeltiye Fe +2 iyonu yüklenmiş kağıt şerit daldırıldığında mavi yeşil renk gözlenmiştir. Şekil 6. 0,1 M CN - içine daldırılmış Fe +2 iyonları yüklenen kağıt şeridin renk karşılaştırması. 0,1 M derişimde CN - iyonu içeren çözeltiye Fe +3 iyonu yüklenmiş kağıt şerit daldırıldığında turuncu renk gözlenmiştir. Şekil 7. 0,1 M CN - içine daldırılmış Fe +3 iyonları yüklenen kağıt şeridin renk karşılaştırması. 0,1 M derişimde SCN - iyonu içeren çözeltiye Fe +2 iyonu yüklenmiş kağıt şerit daldırıldığında açık turuncu renk gözlenmiştir. Şekil 8. 0,1 M SCN - içine daldırılmış Fe +2 iyonları yüklenen kağıt şeridin renk karşılaştırması. 11

12 0,1 M derişimde SCN - iyonu içeren çözeltiye Fe +3 iyonu yüklenmiş kağıt şerit daldırıldığında kırmızı renk gözlenmiştir. Şekil 9. 0,1 M SCN - içine daldırılmış Fe +3 iyonları yüklenen kağıt şeridin renk karşılaştırması. 0,05 M, 0,01 M, 0,005 M derişimdeki CN - veya SCN - iyonu içeren çözeltiler için kağıt şeritte görülen renkler çözelti örneklerinde görülen renklerle uyum içindedir. 0,05 M, 0,01 M, 0,005 M derişimdeki CN - veya SCN - iyonu içeren çözeltiler için aşağıdaki şekillerdeki renkler gözlenmiştir. Şekil 10. Kağıt şeritlerin 0,05 M CN - veya SCN - iyonu bulunan çözeltilere daldırılma sonuçları. Şekil 11. Kağıt şeritlerin 0,01 M CN - veya SCN - iyonu bulunan çözeltilere daldırılma sonuçları. 12

13 Şekil 12. Kağıt şeritlerin 0,005 M CN - veya SCN - iyonu bulunan çözeltilere daldırılma sonuçları. Saf suda yapılan çalışmalardan sonra gerçek örneklerdeki uygulamalara geçilmiştir ve elde edilen bulgular aşağıda şekillerle gösterilmiştir. Şekil 13. Kağıt şeritlerin 0,005 M ve 0,01 M CN - veya SCN - iyonu içeren musluk suyuna daldırılma sonuçları 13

14 SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER: Fe +2 veya Fe +3 iyonu yüklenmiş kağıt şeritlerle çözelti ortamında ve gerçek örneklerde 0,005 M derişime kadar CN - veya SCN - iyonu tayini yapılabilmektedir. Kağıt şeritlere Fe +2 veya Fe +3 iyonu yükleyerek her ortamda kolayca dizaynı yapılabilecek acil durumlarda kullanıma uygun basit indikatör kağıtlar yapılabilir. Ancak derişim sınırlılığı dikkate alınmalıdır. Ayrıca SCN - iyonunun Fe +3 iyonu ile yaptığı kompleksin renginin, Fe +2 iyonu ile yaptığı kompleksin renginden daha belirgin olması, Fe(SCN) 2+ kompleksinin daha kararlı olduğu ve SCN - iyonunun kalitatif tayininde Fe 3+ nın daha iyi olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Bunun yanında CN - iyonunun Fe +2 iyonu ile yaptığı kompleksin mavi renginin prusyan 4- mavisinden (Fe 4 (Fe(CN) 6 ) 2 ) kaynaklandığı söylenebilir. Bu tepkimede öncelikle Fe(CN) 6 oluştuğu ve fazla Fe 2+ ilavesiyle hava oksijeni ile oluşan Fe iyonununda Fe(CN) 6 tepkimeye girerek prusyan mavisini oluşturmaktadır. Prusyan mavisinin oluşabilmesi için demir iyonunun biri +2 değerlikli iken diğerinin +3 değerlikli olması gerekir. Nitekim Fe +3 ile 3- yapılan denemede rengin koyu mavi olmayışı önce Fe(CN) 6 oluştuğu sonra ise (Fe 3 (Fe(CN) 6 ) 2 ) oluşmasıyla açıklanabilir. Sonuç olarak CN - iyonunun kalitatif tayininde Fe 2+ nın daha iyi olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. 14

15 KAYNAKLAR [1] Afyon Karahisar Bölgesi Kuyu Sularında Siyanür Düzeylerinin Belirlenmesi, Mehmet ÖZDEMİR, Belgin SIRIKEN Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg, 53, 37-40, [2] ( ) [3] Siyanür Zehirlenmesi, Tülay RENKLİDAĞ ve Asude Gökmen KARAMAN, Sted, 350, sayı 9, Cilt [4] ( ) [5] ( ) [6] ( ) [7] ) 15

16 KATKIDA BULUNANLAR - TÜBİTAK BİDEB - Prof. Dr. Mehmet AY - Prof. Dr. Münevver SÖKMEN - Doç.Dr. Yusuf DİLGİN - Uğur DEĞİRMENCİOĞLU - Program Ekibi ÇALIŞMA TAKVİMİ: 14/07/2011 Perşembe 15/07/2011 Cuma 16/07/2011 Cumartesi ÇOMÜ lab. Ön Deneysel çalışmanın yapılması ÇOMÜ lab. Deneysel çalışma yapılması (FeCl 2, FeCl 3 ) şeritlerin hazırlanması) Proje raporu hazırlama ÇOMÜ lab. Deneysel ÇOMÜ lab. Deneysel Proje raporu hazırlama çalışma yapılması (NaCN ve NaSCN Çözeltilerinin hazırlanması) çalışma yapılması(elde edilen şeritlerin çözeltilere daldırılıp incelenmesi) ÇOMÜ lab. Deneysel çalışma yapılması(fecl 2, FeCl 3 çözeltilerinin hazırlanması) Gözlemlerin değerlendirilmesi. Sunum hazırlama 16

17 MALZEME LİSTESİ: TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya,Biyoloji, Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı Malzeme Talep Formu LİSE-1 (Çalıştay 2011) Alan Kimya ve Kimya Teknolojisi Öğretmenliği Proje Adı Sularda Siyanür Tespitinin Pratik Uygulaması Proje Grubu Şirin HİCRİ, Erdal KARAMAN, Nevin ERCİYES 1 Prof.Dr.Mehmet AY Onay: Danışmanlar 2 Prof.Dr. Münevver SÖKMEN Onay: 3 Doç.Dr. Yusuf DİLGİN Onay: Tarih: 16/07/2011 No Malzeme Adı Miktarı Birim Açıklama ve Teknik Özellikler NaCN Çözeltisi ml 2 NaSCN Çözeltisi 100 ml 3 4 FeCl 2 Çözeltisi FeCl 3 Çözeltisi 100 ml 100 ml 5 Saat camı 2 adet 6 Ultra Saf Su 10 L 7 Makas 1 adet 8 Fotoğraf Makinası 1 adet Mavi bant filtre kağıdı Deney tüpü Tüplük Pens Spatül 3 adet 10 adet 1 adet 1 adet 1 adet 14 Damlalık 5 adet 17

18 ÖZGEÇMİŞLER: Şirin HİCRİ 1980 Şanlıurfa da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Şanlıurfa da tamamladıktan sonra 2003 yılında Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Kimya Eğitimi Anabilim Dalı ndan Birleştirilmiş Lisans artı Tezsiz Yüksek Lisans Programından başarı ile mezun oldu yılında Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı nda Yüksek Lisans yapmaya hak kazandı yılında Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü nde araştırma görevlisi olarak hizmet vermeye başladı. Polimer Kimyası alanında Redoks Polimerizasyonu üzerine çalışmaları mevcuttur yılında Besni Anadolu Ticaret ve Ticaret Meslek Lisesine Kimya Öğretmeni olarak atandı. Kimya öğretiminin dışında okul tiyatro topluluğu kurarak çeşitli skeçler ve oyun yönetti yılında Şanlıurfa Endüstri Meslek Lisesine atandı. Halen görevine devam etmektedir. Erdal KARAMAN 1972 yılında Çanakkale de doğdu yılında Çanakkale Lisesi ni bitirdi yılında Malatya İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kimya Öğretmenliği bölümünden üçüncü olarak mezun oldu. Tekirdağ Çerkezköy, Bingöl Karlıova, Ağrı Eleşkirt, Zonguldak Alaplı, Çanakkale Bayramiç te öğretmenlik ve idarecilik yaptı. Askerlik görevini İzmir Narlıdere ve Ağrı Eleşkirt te İstihkam Asteğmen Öğretmen olarak tamamladı. Halen Çanakkale Merkez Hüseyin Akif Terzioğlu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesinde Kimya Öğretmeni olarak çalışmaktadır. Evli ve bir çocuk babasıdır. Nevin ERCİYES 1981 yılında Kayseri de doğdu. Kayseri Fevzi Çakmak Lisesi ni bitirdi.2001 yılında Niğde Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümünden birincilikle mezun oldu yılında Niğde Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya anabilim dalındaki yüksek lisansını tamamladı. İndol ve türevlerinin katı fazdaki ligand davranışlarını incelediği çalışmasının yer aldığı bir de uluslar arası makalesi bulunmaktadır. Halen Niğde ili Bor ilçesi Atatürk Anadolu Lisesi nde Kimya Öğretmeni olarak çalışmaktadır. 18

19 TEŞEKKÜR Öncelikle bu çalıştayı düzenleyip maddi desteklerini sağlayan TÜBİTAK a, Öğretim Üyesi sayın Prof. Dr. Mehmet AY a, Bilgilerini, önerilerini ve manevi desteğini bizlerden esirgemeyen sayın Prof. Dr. Münevver SÖKMEN ve sayın Doç.Dr. Yusuf DİLGİN e, Eğlenceli faaliyetlerle zihnimizi dinlendirmemize yardımcı olan sayın Uğur DEĞİRMENCİOĞLU na, Çanakkale ve Şehitlikler gezilerinde bilgileriyle ufkumuzu genişleten sayın Yrd.Doç.Dr. Ahmet ESENKAYA ya, Her konuda yanımızda olup yardımlarını esirgemeyen çalıştay ekibine, Teşekkürü borç biliriz. 19

Proje Danışmanı Prof.Dr.Osman SERİNDAĞ

Proje Danışmanı Prof.Dr.Osman SERİNDAĞ TÜBİTAK BİDEB KİMYA BİLİM DANIŞMANLIĞI ÇALIŞTAYI ( 29 Ağustos 09 Eylül 2007 ) (Altın Cevheri) ANORGANİK KİMYA SİYANÜRSÜZ ALTIN ELDESİ Proje Ekibi Ali GÜRSOY Mustafa KEMEÇ Proje Danışmanı Prof.Dr.Osman

Detaylı

PROJE EKİBİ Mustafa KEMEÇ ALİ GÜRSOY Proje Danışmanı Prof.Dr.Osman SERİNDAĞ

PROJE EKİBİ Mustafa KEMEÇ ALİ GÜRSOY Proje Danışmanı Prof.Dr.Osman SERİNDAĞ TÜBİTAK-BİDEB KİMYA BİLİM DANIŞMANLIĞI ÇALIŞTAYI 29 AĞUSTOS - 09 EYLÜL 2007 PROJENİN ADI: SİYANÜRSÜZ ALTIN ELDESİ PROJE EKİBİ Mustafa KEMEÇ ALİ GÜRSOY Proje Danışmanı Prof.Dr.Osman SERİNDAĞ Projenin Amacı

Detaylı

KİMYASAL DENGE. AMAÇ Bu deneyin amacı öğrencilerin reaksiyon denge sabitini,k, deneysel olarak bulmalarıdır.

KİMYASAL DENGE. AMAÇ Bu deneyin amacı öğrencilerin reaksiyon denge sabitini,k, deneysel olarak bulmalarıdır. KİMYASAL DENGE AMAÇ Bu deneyin amacı öğrencilerin reaksiyon denge sabitini,k, deneysel olarak bulmalarıdır. TEORİ Bir kimyasal tepkimenin yönü bazı reaksiyonlar için tek bazıları için ise çift yönlüdür.

Detaylı

GRUP MARMARA. PROJE DANIŞMANI Doç. Dr. Fatih ALGI. Doç Dr. Murat KAHVECİ. PROJE TEKNİSYENİ Ferah Cömert ÖNDER. Kolonyada Metanol Tespiti

GRUP MARMARA. PROJE DANIŞMANI Doç. Dr. Fatih ALGI. Doç Dr. Murat KAHVECİ. PROJE TEKNİSYENİ Ferah Cömert ÖNDER. Kolonyada Metanol Tespiti GRUP MARMARA PROJE DANIŞMANI Doç. Dr. Fatih ALGI Doç Dr. Murat KAHVECİ TÜBİTAK BİDEB ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) Kolonyada

Detaylı

TÜTÜN VE ODUN KÜLLERĠNĠN SAÇ BOYASINI VE KINAYI TEMĠZLEME ETKĠSĠ

TÜTÜN VE ODUN KÜLLERĠNĠN SAÇ BOYASINI VE KINAYI TEMĠZLEME ETKĠSĠ TÜBİTAK-BİDEB KIMYA LISANS ÖĞRENCILERI (KIMYAGERLIK, KIMYA ÖĞRETMENLIĞI, KIMYA MÜHENDISLIĞI, BIYOMÜHENDISLIK) ARAŞTıRMA PROJESI EĞITIMI ÇALıŞTAYı KİMYA-3 (ÇALIŞTAY 2012) TÜTÜN VE ODUN KÜLLERĠNĠN SAÇ BOYASINI

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ -FİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ,MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) MATEMATİK GRUP MODEL

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ -FİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ,MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) MATEMATİK GRUP MODEL TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ -FİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ,MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) MATEMATİK GRUP MODEL PROJE ADI ÇİZGİLİ KASLARIN ÜRETTİĞİ LAKTİK ASİDİN MATEMATİKSEL

Detaylı

PEYNİR ALTI SUYU VE YOĞURT SUYUNDA Zn Ve TOPLAM ANTİOKSİDAN KAPASİTESİ TAYİNİ DANIŞMANLAR. 29 Haziran-08 Temmuz MALATYA

PEYNİR ALTI SUYU VE YOĞURT SUYUNDA Zn Ve TOPLAM ANTİOKSİDAN KAPASİTESİ TAYİNİ DANIŞMANLAR. 29 Haziran-08 Temmuz MALATYA TÜBİTAK -BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri Kimyagerlik, Kimya Öğretmenliği, Kimya Mühendisliği- Biyomühendislik Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-3 (ÇALIŞTAY 2012) PEYNİR ALTI SUYU VE YOĞURT SUYUNDA

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI

TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI Ali EKRİKAYA Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi KAYSERİ Ömer

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİFİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ-VE MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI

TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİFİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ-VE MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİFİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ-VE MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI ÇALIŞTAY 2009-1 TÜSSİDE-GEBZE 15-22 HAZİRAN 2009 GRUP KATALİZÖR ERDOĞAN DURDU

Detaylı

2. GRUP KATYONLARI. As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3

2. GRUP KATYONLARI. As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 2. GRUP KATYONLARI As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 Bu grup katyonları 0.3M HCl li ortamda H 2 S ile sülfürleri şeklinde çökerler. Ortamın asit konsantrasyonunun 0.3M

Detaylı

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3 İLK ANYONLAR Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - İLK ANYONLAR Anyonlar negatif yüklü iyonlardır. Kalitatif analitik kimya analizlerine ilk anyonlar olarak adlandırılan Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - analizi ile

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI KİMYA-3 (ÇALIŞTAY 2012) Grup Adı: TİTİZ MANAV

TÜBİTAK-BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI KİMYA-3 (ÇALIŞTAY 2012) Grup Adı: TİTİZ MANAV TÜBİTAK-BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ Kimyagerlik,Kimya Öğretmenliği,Kimya Mühendisliği-Biyomühendislik ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI KİMYA-3 (ÇALIŞTAY 2012) Grup Adı: TİTİZ MANAV PROJE ADI BAZI

Detaylı

KİMYA BAKLAGİLLERİN AYÇİÇEK YAĞINA ETKİSİNİN SIVI DETERJANLA KIYASLANMASI GRUP PAK

KİMYA BAKLAGİLLERİN AYÇİÇEK YAĞINA ETKİSİNİN SIVI DETERJANLA KIYASLANMASI GRUP PAK YİBO Öğretmenleri (Fen ve Teknoloji-Fizik, Kimya, Biyoloji- ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı (2010-2) KİMYA BAKLAGİLLERİN AYÇİÇEK YAĞINA ETKİSİNİN SIVI DETERJANLA KIYASLANMASI GRUP PAK

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI. LİSE2 (Çalıştay 2012) MATEMATİK GRUP HYPTIA

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI. LİSE2 (Çalıştay 2012) MATEMATİK GRUP HYPTIA TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE2 (Çalıştay 2012) MATEMATİK GRUP HYPTIA PROJE ADI KATLAMA YÖNTEMİ İLE EŞKENAR ÜÇGEN VEALTIGENDE

Detaylı

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz.

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz. BİLEŞİKLER Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal yollarla bir araya gelerek, kendi özelligini kaybedip oluşturdukları yeni saf maddeye bileşik denir. Bileşikteki atomların cins ve sayısını

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB Kimya Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-1 ÇALIŞTAY 2011 GRUP KARADUT

TÜBİTAK-BİDEB Kimya Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-1 ÇALIŞTAY 2011 GRUP KARADUT TÜBİTAK-BİDEB Kimya Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-1 ÇALIŞTAY 2011 GRUP KARADUT PROJE ADI TİSPE'NİN GÖZYAŞLARI PROJE EKİBİ Cem Çağlar ÖZYURT

Detaylı

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 5 DENEYİN ADI: SUYUN ELEKTRİK ENERJİSİ İLE AYRIŞMASI DENEYİN AMACI: ELEKTRİK ENERJİSİNİ KULLANARAK SUYU KENDİSİNİ OLUŞTURAN SAF MADDELERİNE

Detaylı

GRUP:İNDİKATÖR Mustafa ORDUERİ

GRUP:İNDİKATÖR Mustafa ORDUERİ İLKÖĞRETİMDE DOĞAL BELİRTEÇLER KULLANILARAK ASİT ve BAZLARIN BELİRLENMESİ Asıl alt başlık stilini düzenlemek için tıklatın GRUP:İNDİKATÖR Mustafa ORDUERİ TUBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ FEN ve TEKNOLOJİ-FİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ-MATEMATİK

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI. LİSE-2 (Çalıştay 2012) MATEMATİK GRUP EOS

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI. LİSE-2 (Çalıştay 2012) MATEMATİK GRUP EOS TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE-2 (Çalıştay 2012) MATEMATİK GRUP EOS PROJE ADI BAZI BÖLÜNEBİLME KURALLARINDA YENİ BİR YÖNTEM

Detaylı

HAM KİL VE KALSİNE KİL KULLANILARAK ATIK SULARDAKİ ORGANİK MADDE VE İYONLARIN GİDERİMİ DANIŞMANLAR

HAM KİL VE KALSİNE KİL KULLANILARAK ATIK SULARDAKİ ORGANİK MADDE VE İYONLARIN GİDERİMİ DANIŞMANLAR GRUP KİL TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri Kimyagerlik,kimya öğretmenliği, kimya mühendisliği Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2010 HAM KİL VE KALSİNE KİL KULLANILARAK ATIK SULARDAKİ

Detaylı

ÇÖZELTİLERDE AKIM ve DİRENÇ KAVRAMLARININ MODELLERLE GÖSTERİLMESİ (KİMYA)

ÇÖZELTİLERDE AKIM ve DİRENÇ KAVRAMLARININ MODELLERLE GÖSTERİLMESİ (KİMYA) -YİBO Öğretmenleri (Fen ve Teknoloji-Fizik, Kimya, Biyoloji- ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı ÇÖZELTİLERDE AKIM ve DİRENÇ KAVRAMLARININ MODELLERLE GÖSTERİLMESİ (KİMYA) GRUP KEREM-US Hüseyin

Detaylı

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği. DENEY NO: 6 DENEYİN ADI: DOYMUŞ NaCl ÇÖZELTİSİNİN ELEKTROLİZİ

HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği. DENEY NO: 6 DENEYİN ADI: DOYMUŞ NaCl ÇÖZELTİSİNİN ELEKTROLİZİ HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 6 DENEYİN ADI: DOYMUŞ NaCl ÇÖZELTİSİNİN ELEKTROLİZİ DENEYİN AMACI: Doymuş NaCl çözeltisinin elektroliz sonucu elementlerine ayrışmasının

Detaylı

HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME

HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ KĐMYA ÖĞRETMENLĐĞĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME 8. SINIF FEN VE TEKNOLOJĐ DERSĐ 3. ÜNĐTE: MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ KONU: BAZLAR ÇALIŞMA YAPRAĞI

Detaylı

DENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması

DENEYĐN ADI. Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması DENEYĐN ADI Organik bileşiklerde nitel olarak Karbon ve hidrojen elementlerinin aranması Deneyin amacı Organik bir bileşikte karbon ve hidrojen elementlerinin nitel olarak tayin etmek. Nicel ve nitel analiz

Detaylı

PİPETİNİ DALDIR PLASTİĞİ KALDIR Proje Ekibi Sunay ALTAN Ayşe KAPLAN

PİPETİNİ DALDIR PLASTİĞİ KALDIR Proje Ekibi Sunay ALTAN Ayşe KAPLAN TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE2 (Çalıştay 2012) BİYOLOJİ GRUP DOĞAL PROJE ADI PİPETİNİ DALDIR PLASTİĞİ KALDIR Proje Ekibi Sunay

Detaylı

ATIK RÖNTGEN ÇÖZELTİSİNDEN GÜMÜŞ METALİNİN ELDE EDİLMESİ

ATIK RÖNTGEN ÇÖZELTİSİNDEN GÜMÜŞ METALİNİN ELDE EDİLMESİ TÜBİTAK-BİDEB KĠMYA LĠSANS ÖĞRENCĠLERĠ-KĠMYAGERLĠK,KĠMYA ÖĞRETMENLĠĞĠ,KĠMYA MÜHENDĠSLĠĞĠ- BĠOMÜHENDĠSLĠK ARAġTIRMA PROJESĠ EĞĠTĠMĠ ÇALIġTAYI KĠMYA-3 (ÇALIġTAYI 2012) ATIK RÖNTGEN ÇÖZELTİSİNDEN GÜMÜŞ METALİNİN

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ (KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ- BİYOMÜHENDİSLİK ) ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI

TÜBİTAK BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ (KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ- BİYOMÜHENDİSLİK ) ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI TÜBİTAK BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ (KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ- BİYOMÜHENDİSLİK ) ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI KİMYA-3 (ÇALIŞTAY 2012) GRUP ADI: ÇİÇEĞİ BURNUNDA PROJE

Detaylı

KİMYA-IV. Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş

KİMYA-IV. Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş KİMYA-IV Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş Organik Kimyaya Giriş Kimyasal bileşikler, eski zamanlarda, elde edildikleri kaynaklara bağlı olarak Anorganik ve Organik olmak üzere, iki sınıf altında toplanmışlardır.

Detaylı

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri Çalışma Yaprağı Konu Anlatımı-Değerlendirme çalışma Yaprağı- Çözümlü

Detaylı

ALTIN-GÜMÜŞ MADENCİLİĞİ VE ATIKLARININ ETKİLERİ YUSUF HAS

ALTIN-GÜMÜŞ MADENCİLİĞİ VE ATIKLARININ ETKİLERİ YUSUF HAS ALTIN-GÜMÜŞ MADENCİLİĞİ VE ATIKLARININ ETKİLERİ YUSUF HAS 02120004003 Altın metalinin özelllikleri Metalik altın, sarı parlak renkte ağır bir metaldir. 1B grubu soy metallerinden bu ağır metalin özellikleri

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ. PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI ÇALIŞTAY KOORDİNATÖR: Prof. Dr. Mehmet AY TÜSSİDE-GEBZE HAZİRAN

TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ. PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI ÇALIŞTAY KOORDİNATÖR: Prof. Dr. Mehmet AY TÜSSİDE-GEBZE HAZİRAN TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ-MATEMATİK) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI ÇALIŞTAY 2009-2 KOORDİNATÖR: Prof. Dr. Mehmet AY TÜSSİDE-GEBZE 23-30 HAZİRAN

Detaylı

Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ

Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ PROJENİN ADI: POLİMER KATKILI ASFALT ÜRETİMİNİN ARAŞTIRILMASI Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ ( Kimya Bilim Danışmanlığı Çalıştayı Çalışması 29 Ağustos-9 Eylül 2007) Danışman: Doç.Dr. İsmet KAYA 1 PROJENİN

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB. LİSE ÖĞRETMENLERİ ( FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE-1 ( Çalıştay 2011 )

TÜBİTAK BİDEB. LİSE ÖĞRETMENLERİ ( FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE-1 ( Çalıştay 2011 ) TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ ( FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI LİSE-1 ( Çalıştay 2011 ) FİZİK GRUP GIRGIR PROJE ADI SIVI İLETKENLİĞİNDEN YARARLANARAK SU SEVİYESİNİN

Detaylı

PASCAL ÜÇGENİ VE ÖRÜNTÜLER

PASCAL ÜÇGENİ VE ÖRÜNTÜLER YİBO öğretmenleri(fen ve Teknoloji, Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı MATEMATİK GRUBU PASCAL ÜÇGENİ VE ÖRÜNTÜLER PROJE EKİBİ İsmail Hakkı DURSUN Dedeli YİBO, Ağrı

Detaylı

Grup KARDELEN. Grup Üyeleri Menduh ÖZTÜRK (Kocasinan YİBO-Kayseri) Hüseyin YILMAZ (M.100.Yıl YİBO-Ağrı)

Grup KARDELEN. Grup Üyeleri Menduh ÖZTÜRK (Kocasinan YİBO-Kayseri) Hüseyin YILMAZ (M.100.Yıl YİBO-Ağrı) T.C.Milli Eğitim Bakanlığı-TUBİTAK BİDEB YİBO Öğretmenleri (Fen Ve Teknoloji,Fizik,Kimya,Biyoloji Ve Matematik)Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı 2009- Biyoloji Çalışma Grubu Grup KARDELEN Grup Üyeleri

Detaylı

ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ (Kçç)

ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ (Kçç) ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ (Kçç) ÇÖZELTİLERDE ÇÖZÜNME VE ÇÖKELME OLAYLARI Çözeltiler doymuşluklarına göre üçe ayrılırlar: 1- Doymamış çözeltiler: Belirli bir sıcaklıkta ve basınçta çözebileceğinden daha az miktarda

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) GRUP ADI: SERA

TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) GRUP ADI: SERA TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) GRUP ADI: SERA PROJE ADI Biberiyenin (Rosmarinus officinalis L.) Antibakteriyel

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB GRUP YEŞĐL-TAŞ. (Grup Tork) PROJE ADI KIRMIZI YANAR ENGEL KALKAR PROJE EKĐBĐ. Yalçın TAŞDELEN PROJE DANIŞMANLARI ÇANAKKALE

TÜBİTAK BİDEB GRUP YEŞĐL-TAŞ. (Grup Tork) PROJE ADI KIRMIZI YANAR ENGEL KALKAR PROJE EKĐBĐ. Yalçın TAŞDELEN PROJE DANIŞMANLARI ÇANAKKALE TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ (FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI LİSE 3 (Çalıştay 2013) FĐZĐK PROJE RAPORU GRUP YEŞĐL-TAŞ (Grup Tork) PROJE ADI KIRMIZI YANAR

Detaylı

ALKALİNİTE. 1 ) Hidroksitler 2 ) Karbonatlar 3 ) Bikarbonatlar

ALKALİNİTE. 1 ) Hidroksitler 2 ) Karbonatlar 3 ) Bikarbonatlar ALKALİNİTE Bir suyun alkalinitesi, o suyun asitleri nötralize edebilme kapasitesi olarak tanımlanır. Doğal suların alkalinitesi, zayıf asitlerin tuzlarından ileri gelir. Bunların başında yer alan bikarbonatlar,

Detaylı

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri : Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani

Detaylı

7. Deney Organik Bileşiklerin Elementlerinin Kalitatif Testleri

7. Deney Organik Bileşiklerin Elementlerinin Kalitatif Testleri 7. Deney Organik Bileşiklerin Elementlerinin Kalitatif Testleri Genel Prensipler Herhangi bir bilinmeyen organik bileşiğin karakterizasyonunda bazı elementsel bileşenler hakkında bilgi sahibi olmak gereklidir.

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun

BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun bir reaktif kullanarak oksitli bakır cevherindeki bakırı

Detaylı

OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN MİKTARININ ARAŞTIRILMASI

OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN MİKTARININ ARAŞTIRILMASI TÜBİTAK-BİDEB KİMYA BİLİM DANIŞMANLIĞI ÇALIŞTAYI 29.08.2007-09.09.2007 OYUNCAKLARDAN TÜKÜRÜĞE GEÇEN KURŞUN MİKTARININ ARAŞTIRILMASI Hazırlayanlar Şebnem GÜRKAN Mustafa EROĞLU Danışman Prof. Dr. Mustafa

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ E BİLEŞİKLER VE FRMÜLLERİ (4 SAAT) 1 Bileşikler 2 Bileşiklerin luşması 3 Bileşiklerin Özellikleri 4 Bileşik Çeşitleri 5 Bileşik

Detaylı

Yeni Nesil Optik ve Elektronik Malzemeler: Tasarım Sentez ve Uygulamalar

Yeni Nesil Optik ve Elektronik Malzemeler: Tasarım Sentez ve Uygulamalar Yeni esil Optik ve Elektronik Malzemeler: Tasarım Sentez ve Uygulamalar Dr FATİH ALGI falgi@comu.edu.tr Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Organik Malzeme Laboratuvarı (LOM) 25.01-02.02.2014 1 Sensör

Detaylı

Akvaryum veya küçük havuzlarda amonyağın daha az zehirli olan nitrit ve nitrata dönüştürülmesi için gerekli olan bakteri populasyonunu (nitrifikasyon

Akvaryum veya küçük havuzlarda amonyağın daha az zehirli olan nitrit ve nitrata dönüştürülmesi için gerekli olan bakteri populasyonunu (nitrifikasyon Azotlu bileşikler Ticari balık havuzlarında iyonize olmuş veya iyonize olmamış amonyağın konsantrasyonlarını azaltmak için pratik bir yöntem yoktur. Balık havuzlarında stoklama ve yemleme oranlarının azaltılması

Detaylı

ASİT-BAZ VE ph. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla Evcin Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006

ASİT-BAZ VE ph. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla Evcin Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006 ASİT-BAZ VE ph MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Asitler ve bazlar günlük yaşantımızda sıkça karşılaştığımız kavramlardan biridir.insanlar, her nekadar asetil salisilik asit ve

Detaylı

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu)

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) 5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) Mg +2 Na + K + Li + Bu gruptaki katyonların hepsini çöktürebilen ortak bir reaktif yoktur. Na, K ve Li alkali metaller grubunun üyeleridir. NH 4 da bileşikleri alkali metal

Detaylı

PROJENİN ADI POLİMER KATKILI ASFALT ÜRETİMİNİN ARAŞTIRILMASI. Danışman: Doç.Dr. İsmet KAYA. Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ

PROJENİN ADI POLİMER KATKILI ASFALT ÜRETİMİNİN ARAŞTIRILMASI. Danışman: Doç.Dr. İsmet KAYA. Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ PROJENİN ADI POLİMER KATKILI ASFALT ÜRETİMİNİN ARAŞTIRILMASI Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ ( Kimya Bilim Danışmanlığı Çalıştayı Çalışması 29 Ağustos-9 Eylül 2007) Danışman: Doç.Dr. İsmet KAYA PROJENİN

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU hasanyolcu.wordpress.com En az iki atomun belli bir düzenlemeyle kimyasal bağ oluşturmak suretiyle bir araya gelmesidir. Aynı atomda olabilir farklı atomlarda olabilir. H 2,

Detaylı

ARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ

ARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ ARES EĞĠTĠM [Metni yazın] MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ 1-ASİTLER Suda çözündüklerinde ortama H + iyonu verebilen bileşiklere asit denir. ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ

Detaylı

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) GRUP ADI: MARMARA

TÜBİTAK BİDEB ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) GRUP ADI: MARMARA TÜBİTAK BİDEB ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) GRUP ADI: MARMARA PROJE ADI Kolonyada Metanol Tespiti Proje Ekibi Cansu BATTAL

Detaylı

Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı

Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 9.Çözünmüş İnorganik ve Organik Katıların Giderimi Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK İnorganiklerin Giderimi Çözünmüş maddelerin çapları

Detaylı

ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR

ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR 1. ASİTLER Sulu çözeltilerine Hidrojen İyonu veren maddelere asit denir. Ör 1 HCl : Hidroklorik asit HCl H + + Cl - Ör 2 H 2 SO 4 : Sülfürik asit H 2 SO 4 2H + + SO 4-2 Ör 3 Nitrik

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri (Kimyagerlik, Kimya Öğretmenliği, Kimya Mühendisliği) Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2010

TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri (Kimyagerlik, Kimya Öğretmenliği, Kimya Mühendisliği) Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2010 TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri (Kimyagerlik, Kimya Öğretmenliği, Kimya Mühendisliği) Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2010 GRUP AKTİF PROJE ADI AYÇİÇEĞİ ATIKLARINDAN AKTİF KARBON

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU DEMİR SÜLFAT LİKİT 1) MADDE VE ŞİRKET TANIMI Ürünün Tanımı: Demir (II) Sülfat likit Ürün İsmi: TUROKS D2S Üretici/ Tedarikçi Firma: Turoksi Kimyevi Maddeleri San. Tic. Ltd.

Detaylı

ÇÖZELTILERDE DENGE. Asitler ve Bazlar

ÇÖZELTILERDE DENGE. Asitler ve Bazlar ÇÖZELTILERDE DENGE Asitler ve Bazlar Zayıf Asit ve Bazlar Değişik asitler için verilen ph değerlerinin farklılık gösterdiğini görürüz. Bir önceki konuda ph değerinin [H₃O + ] ile ilgili olduğunu gördük.

Detaylı

Harran Üniversitesi Kısa tarihi

Harran Üniversitesi Kısa tarihi Harran Üniversitesi Kısa tarihi 1976 : Şanlıurfa Meslek Yüksek Okulu Kuruldu 1978: Dicle Üniversitesi ne bağlı Ziraat Fakültesi, 1984: Dicle Üniversitesi ne bağlı Mühendislik Fakültesi (İnşaat Mühendisliği

Detaylı

PİYASADA SATILAN KUMAŞ BOYASININ SU PİRESİ ÜZERİNE TOKSİK ETKİSİNİN İNCELENMESİ

PİYASADA SATILAN KUMAŞ BOYASININ SU PİRESİ ÜZERİNE TOKSİK ETKİSİNİN İNCELENMESİ PİYASADA SATILAN KUMAŞ BOYASININ SU PİRESİ ÜZERİNE TOKSİK ETKİSİNİN İNCELENMESİ GRUP İNDİGO GAMZE ÖZEN İHSANİYE YURTTAŞ Danışman: YRD. DOÇ.DR. FATİH DUMAN ÖZET: Bu çalışmada piyasada satılan kumaş boyalarının

Detaylı

KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR

KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR Kompleks oluşması esasına dayanan titrasyonlardır. Mg 2+ + H2Y 2- MgY 2- + 2H + kelat kompleksi Kelatometrik titrasyonlar Mg 2+ + H2Y 2- [MgY] 2- + 2 H + KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR

Detaylı

5.111 Ders Özeti #23 23.1

5.111 Ders Özeti #23 23.1 5.111 Ders Özeti #23 23.1 Asit/Baz Dengeleri (Devam) Konu: Titrasyon Cuma günü ders notlarından Asidik tampon etkisi: Zayıf asit, HA, protonlarını ortamdaki kuvvetli bazın OH iyonlarına aktarır. Zayıf

Detaylı

Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) Chemical Oxygen Demand (COD)

Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) Chemical Oxygen Demand (COD) Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) Chemical Oxygen Demand (COD) A. METODUN KAYNAĞI: Standard Methods, 1989, 5220 D. B. METODUN ÖZETİ-UYGULANABİLİRLİĞİ VE GENEL BİLGİLER Kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ) sudaki

Detaylı

TİTRASYON. 01/titrasyon.html

TİTRASYON.   01/titrasyon.html 7. HAFTA Titrasyon TİTRASYON Derişi i bilinen bir çözelti ASİT-BAZ) ile tepkimeye giren derişi i bilinmeyen çözeltinin ASİT-BAZ) iktarı ı ve konsantrasyonunun belirlenmesidir. Bir titrasyonda türlerden

Detaylı

Örneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H 2

Örneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H 2 On5yirmi5.com Madde ve özellikleri Kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan herşey maddedir. Yayın Tarihi : 21 Ocak 2014 Salı (oluşturma : 2/9/2016) Kütle hacim ve eylemsizlik maddenin ortak özelliklerindendir.çevremizde

Detaylı

5.111 Ders Özeti #22 22.1. (suda) + OH. (suda)

5.111 Ders Özeti #22 22.1. (suda) + OH. (suda) 5.111 Ders Özeti #22 22.1 Asit/Baz Dengeleri Devamı (Bölümler 10 ve 11) Konular: Zayıf baz içeren dengeler, tuz çözeltilerinin ph sı ve tamponlar Çarşamba nın ders notlarından 2. Suda Baz NH 3 H 2 OH Bazın

Detaylı

MESS Entegre Geri Kazanım ve Enerji San. ve Tic. A.Ş.

MESS Entegre Geri Kazanım ve Enerji San. ve Tic. A.Ş. Sayfa : 1 / 12 1 ATIKLAR İÇİN NUMUNE SAKLAMA KOŞULLARI Parametre Numune Özelliği Numune Türü ICP ile Metal Tayinleri suları vb.), diğer her türlü sıvılar) Mikrodalgada (sıvı) yakılmış Minimum Numune Miktarı

Detaylı

Öncelikle periyodik cetvelin bazı gruplarını inceleyelim:

Öncelikle periyodik cetvelin bazı gruplarını inceleyelim: Yatay sütun Periyot : 7 tane periyot vardır Düşey Sütun Grup : 8 tane a grubu ve 8 tanede b grubu vardır. b grubu elementlerine geçiş elementleri denir. Öncelikle periyodik cetvelin bazı gruplarını inceleyelim:

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-2 KİMYA TESTİ 25 HAZİRAN 2016 CUMARTESİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım

Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım Asit Baz Teorisi Arrhenius Teorisi: Sulu çözeltlerine OH - iyonu bırakan

Detaylı

ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR

ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR 1. Amonyağın, NH 3, baz özelliği gösterdiğini açıklayan denklem aşağıdakilerden hangisidir? A) NH 3(gaz) NH 3(sıvı) B) N 2(gaz) + 3H 2(gaz) 2NH 3(gaz) C) 2NH 3(gaz) +5/2O 2(gaz) 2NO (gaz) + 3H 2 O (gaz)

Detaylı

Element ve Bileşikler

Element ve Bileşikler Element ve Bileşikler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Bir elementi oluşturan bütün atomların

Detaylı

BORİK ASİTİN MADDELERİN YANICILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

BORİK ASİTİN MADDELERİN YANICILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ BORİK ASİTİN MADDELERİN YANICILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ PROJENİN AMACI Bor madeninden elde edilen borik asitin maddelerin yanıcılığını geciktirici özelliğinin araştırılması amaçlanmaktadır. GİRİŞ Günümüzden

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri Kimyagerlik,kimya öğretmenliği, kimya mühendisliği Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2010

TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri Kimyagerlik,kimya öğretmenliği, kimya mühendisliği Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2010 TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri Kimyagerlik,kimya öğretmenliği, kimya mühendisliği Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2010 PROJE RAPORU Tarımsal Yan Ürün Olan Üzüm Çekirdeği İle

Detaylı

5) Çözünürlük(Xg/100gsu)

5) Çözünürlük(Xg/100gsu) 1) I. Havanın sıvılaştırılması II. abrika bacasından çıkan SO 3 gazının H 2 O ile birleşmesi III. Na metalinin suda çözünmesi Yukardaki olaylardan hangilerinde kimyasal değişme gerçekleşir? 4) Kütle 1

Detaylı

Kimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I

Kimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I Kimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I asitleşme-alkalileşme (tuzluluk-alkalilik) ve düşük toprak verimliliği Doç. Dr. Oğuz Can TURGAY ZTO321 Toprak İyileştirme Yöntemleri Toprak Kimyasal Özellikleri

Detaylı

a. Yükseltgenme potansiyeli büyük olanlar daha aktifdir.

a. Yükseltgenme potansiyeli büyük olanlar daha aktifdir. ELEKTROKİMYA A. AKTİFLİK B. PİLLER C. ELEKTROLİZ A. AKTİFLİK Metallerin elektron verme, ametallerin elektron alma yatkınlıklarına aktiflik denir. Yani bir metal ne kadar kolay elektron veriyorsa bir ametal

Detaylı

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur.

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. ASİTLER- BAZLAR SUYUN OTONİZASYONU: Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. H 2 O (S) H + (suda) + OH - (Suda) H 2 O (S) + H +

Detaylı

GRUP BAKTERİYOFAJ ANTİ-BAKTERİYEL BOYAR KAPLAMAÇÖZELTİSİ HAZIRLANMASI

GRUP BAKTERİYOFAJ ANTİ-BAKTERİYEL BOYAR KAPLAMAÇÖZELTİSİ HAZIRLANMASI TÜBİTAK-BİDEB KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ VE KİMYA MÜHENDİSLİĞİ KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (KİMYA-2 ÇALIŞTAY 2011 ANTİ-BAKTERİYEL BOYAR KAPLAMAÇÖZELTİSİ HAZIRLANMASI

Detaylı

BÖLÜM. Elektrotlar ve Elektrokimyasal Hücreler 1. ÜNİTE İÇERİK Elektrot ve Elektrolit Yarı Hücre ve Hücre

BÖLÜM. Elektrotlar ve Elektrokimyasal Hücreler 1. ÜNİTE İÇERİK Elektrot ve Elektrolit Yarı Hücre ve Hücre 1. 2 1. İÇERİK 1.2.1 Elektrot ve Elektrolit 1.2.2 Yarı Hücre ve Hücre Elektrotlar ve Elektrokimyasal Hücreler Bitkilerin fotosentez yapması, metallerin arıtılması, yakıt hücrelerinin görev yapması gibi

Detaylı

As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas. Cd +2, Bi +3

As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas. Cd +2, Bi +3 2. GRUP KATYONLARI As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Mehmet Gumustas Cd +2, Bi +3 2. Grup Katyonlar As +3, Sb +3, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 Bu grupta, asitli ortamda

Detaylı

Prof. Dr. ŞAKİR ERKOÇ Doç. Dr. MAHMUT BÖYÜKATA

Prof. Dr. ŞAKİR ERKOÇ Doç. Dr. MAHMUT BÖYÜKATA TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014]) GRUP ADI: FENER PROJE ADI NEODYUM MIKNATISLARLA ELEKTRİK ÜRETME Proje Ekibi

Detaylı

Fe 3+ için tanıma reaksiyonları

Fe 3+ için tanıma reaksiyonları 3. GRUP KATYONLARI Bu grup katyonları NH 4 OH NH 4 Cl ile tamponlanmış bazik ortamda H 2 S (hidrojen sülfür) veya (NH 4 ) 2 S (amonyum sülfür) ile sülfürleri ve hidroksitleri halinde çökerler. Bu özellikleri

Detaylı

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3 DENEY 2 BİLEŞİKLERİN TEPKİMELERİ İLE TANINMASI 2.1. AMAÇ Bileşiklerin verdiği tepkimelerin incelenmesi ve bileşiklerin tanınmasında kullanılması 2.2. TEORİ Kimyasal tepkime bir ya da daha fazla saf maddenin

Detaylı

CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ

CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ 1 CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Canlıların temel bileşenleri; inorganik ve organik bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır. **İnorganik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenemezler. Dışarıdan hazır olarak

Detaylı

Elektrot Potansiyeli. (k) (k) (k) Tepkime vermez

Elektrot Potansiyeli. (k) (k) (k) Tepkime vermez Elektrot Potansiyeli Uzun metal parçası, M, elektrokimyasal çalışmalarda kullanıldığında elektrot adını alır. M n+ metal iyonları içeren bir çözeltiye daldırılan bir elektrot bir yarı-hücre oluşturur.

Detaylı

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AY EKİM 06-07 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI. SINIF VE MEZUN GRUP KİMYA HAFTA DERS SAATİ. Kimya nedir?. Kimya ne işe yarar?. Kimyanın sembolik dili Element-sembol Bileşik-formül. Güvenliğimiz ve Kimya KONU ADI

Detaylı

ASİTLERİN VE BAZLARIN TEPKİMELERİ

ASİTLERİN VE BAZLARIN TEPKİMELERİ 2. BÖLÜM ASİTLERİN VE BAZLARIN TEPKİMELERİ Asitler ve bazlar kimyasal özellikleri ve tepkimeleri bakımından çok önemli maddeler olup oldukça sık kullanılırlar. Bu bölümde asitler ve bazlar arasındaki tepkimeleri;

Detaylı

ÖZET. Asitler ve Bazlar ASİTLER VE BAZLAR

ÖZET. Asitler ve Bazlar ASİTLER VE BAZLAR Asitler ve Bazlar Asitlerin Genel Özellikleri Suda çözündüklerinde suya hidrojen (H + ) iyonu verir. Tatları ekşidir. Bunu asidik özellikteki limon, domates ve sirke gibi maddelerin tadına bakarak söyleyebiliriz.

Detaylı

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10.SINIF KİMYA DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10.SINIF KİMYA DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 2014 2015 10.SINIF KİMYA DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI Ödevin Veriliş Tarihi: 12.06.2015 Ödevin Teslim Tarihi: 21.09.2015 Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.

Detaylı

4. ÇÖZÜNÜRLÜK. Çözünürlük Çarpımı Kçç. NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) K = [AgCl(k)]

4. ÇÖZÜNÜRLÜK. Çözünürlük Çarpımı Kçç. NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) K = [AgCl(k)] 4. ÇÖZÜNÜRLÜK Çözünürlük Çarpımı NaCl Na+ + Cl- (%100 iyonlaşma) AgCl(k) Ag + (ç) + Cl - (ç) (Kimyasal dengeye göre iyonlaşma) + - [Ag ][Cl ] K = [AgCl(k)] K [AgCl(k)] = [Ag + ] [Cl - ] = [Ag + ] [Cl -

Detaylı

PROJENiN ADI : MANYETiK ALANIN KALSiYUM KARBONAT ( KALSiT ) ÇÖZÜNÜRLÜGÜNE ETKiSiNiN iletkenlik ÖLÇÜMÜ VE ALEV SPEKTROFOTOMETRi YÖNTEMiYLE incelenmesi

PROJENiN ADI : MANYETiK ALANIN KALSiYUM KARBONAT ( KALSiT ) ÇÖZÜNÜRLÜGÜNE ETKiSiNiN iletkenlik ÖLÇÜMÜ VE ALEV SPEKTROFOTOMETRi YÖNTEMiYLE incelenmesi TÜBİTAK Bilimsel Etkinlikleri Destekleme Programı TOKAT BÖLGESİNDEKİ KİMYA ÖĞRETMENLERİNİ KİMYA EĞİTİMİ VE BİLİM DANIŞMANLIĞI YÖNÜNDEN DESTEKLEME ÇALIŞTAYI 16 22 Haziran 2008 TOKAT PROJENiN ADI : MANYETiK

Detaylı

MADDENİN SINIFLANDIRILMASI

MADDENİN SINIFLANDIRILMASI MADDENİN SINIFLANDIRILMASI MADDE Saf madde Karışımlar Element Bileşik Homojen Karışımlar Heterojen Karışımlar ELEMENT Tek cins atomlardan oluşmuş saf maddeye element denir. ELEMENTLERİN ÖZELLİKLERİ Elementler

Detaylı

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir.

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir. GENEL KİMYA 1 LABORATUARI ÇALIŞMA NOTLARI DENEY: 8 ÇÖZELTİLER Dr. Bahadır KESKİN, 2011 @ YTÜ Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir

Detaylı

Asitler, Bazlar ve Tuzlar

Asitler, Bazlar ve Tuzlar 1.Ünite Asitler, Bazlar ve Tuzlar Maddelerin Asitlik ve Bazik Özellikleri Test-1 1. I. Tatlarının ekşi olması II. Tahriş edici olması III. Ele kayganlık hissi vermesi Yukarıdaki özelliklerden hangileri

Detaylı

VIA GRUBU ELEMENTLERİ

VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bölüm 8 VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. O, S, Se, Te, Po O ve S: Ametal Se ve Te: Yarı metal Po: Metal *Oksijen genellikle bileşiklerinde

Detaylı

ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz)

ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz) ÇÖZELTİLERDE DENGE (AsitBaz) SUYUN OTOİYONİZASYONU Saf suyun elektrik akımını iletmediği bilinir, ancak çok hassas ölçü aletleriyle yapılan deneyler sonucunda suyun çok zayıf da olsa iletken olduğu tespit

Detaylı

BAZI MEYVE VE SEBZELERDE C VİTAMİNİ TAYİNİ

BAZI MEYVE VE SEBZELERDE C VİTAMİNİ TAYİNİ Tübitak Eğitimde Bilim Danışmanlığı Projesi Kayseri deki Fen ve Teknoloji Öğretmenleri Bilim Danışmanlığı ve Eğitimi Yönünden Destekleme Çalıştayı 14-20 Haziran 2008 BAZI MEYVE VE SEBZELERDE C VİTAMİNİ

Detaylı

Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması

Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması Hazırlayan: Kübra TOP 20534284 Deneyin Adı: OKSiJENiN SABUN KÖPÜĞÜNÜ ARTTIRMASI Deneyin Amacı: Hidrojen peroksitin parçalanmasıyla açığa çıkan Oksijenin

Detaylı