Title: Evaluation of Pseudophakic Epiretinal Membranous Cases Referred to Our Clinic Running Head: Pseudophakic Epiretinal Membranous Cases

Transkript

1 DOI: /imj Manuscript Type: Original Article Turkish Title: Kliniğimize Başvuran Psödofakik Epiretinal Membranlı Olguların Değerlendirilmesi Turkish Running Head: Psödofakik Epiretinal Membranlı Olguların Değerlendirilmesi Title: Evaluation of Pseudophakic Epiretinal Membranous Cases Referred to Our Clinic Running Head: Pseudophakic Epiretinal Membranous Cases Authors: Mustafa Suat Alıkma, Erkan Ünsal Institutions: Department of Ophthalmology, Health Sciences University İstanbul Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey Address for Correspondence: Mustafa Suat Alıkma Cite this article as: Alıkma MS, Ünsal E. Evaluation of Pseudophakic Epiretinal Membranous Cases Referred to Our Clinic. İstanbul Received: Accepted:

2 Abstract/Öz Amaç: Kliniğimize başvuran idiyopatik psödofakik epiretinal membranlı (ERM) olguların klinik muayene bulguları ve optik kohorens tomografi (OKT) ile değerlendirilen maküla özellikleri ile aynı olguların normal gözleri karşılaştırılarak değerlendirmek amaçlanmıştır. Yöntemler: 2017 ve 2018 yılları içerisinde kliniğimize başvuran, bilateral psödofakik ve tek gözlerinde epiretinal membran bulunan olgular cinsiyet, yaş, görme keskinliği ve optik kohorens tomografi bulgularına göre değerlendirilerek bu bulgular arasındaki ilişki istatistiksel açıdan değerlendirildi. Bulgular: 2017 ve 2018 yılları içerisinde kliniğimize başvuran yaş ortalaması 71,4±6,4 (60-86) olarak tespit edilen 41 hastanın 82 gözü çalışmaya dahil edildi. Çalışmaya idiyopatik epiretinal membranı olan psödofakik olgular alındı. Sistemik ve oküler hastalık anamnezi olan olgular çalışma kapsamına alınmadı. Hastaların on dokuzu (%46) kadın ve yirmi ikisi (%54) erkek olarak tespit edildi. Çalışmada epiretinal membran bulunan gözlerden yirmi biri (%51) sağ göz ve yirmisi (%49) sol göz olarak tespit edildi. Olguların görme keskinlikleri ortalama olarak 0,35±0,24 (0,1-1,0) LogMAR olarak tespit edildi. Epiretinal membran bulunan gözlerin ortalama santral maküla kalınlığı 355,4±75,4 ( ) mikron, parafoveal bölgede 1-3 mm mesafedeki dairesel alanda superior kadran kalınlığı 371,4±60,3 ( ) mikron, nazal kadran kalınlığı 371±52,5 ( ) mikron, inferior kadran kalınlığı 365,6±44,3 ( ) mikron, temporal kadran kalınlığı 365,1±52,2 ( ) mikron olarak tespit edildi. Epiretinal membran bulunan gözlerde maküler volüm OKT ile 11,3±1,1 (9,7-15) mm³ olarak tespit edildi. Epiretinal membran bulunan ve bulunmayan gözlerdeki santral maküla kalınlıkları, maküler volüm, parafoveal bölgede 1-3 mm mesafedeki dairesel alanda superior, temporal, inferior ve nazal kadran kalınlıkları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,05). Sonuç: Epiretinal membran ileri yaş ile ilgili bir hastalıktır. Hastalık vitreoretinal ara yüzeyde oluştuğu için optik kohorens tomografide bazı değişikliklere yol açar. Anahtar Kelimeler: epiretinal membran, vitreoretinal ara yüzey, görme azlığı Objective: Evaluate to the clinical findings of patients with idiopathic pseudophakic epiretinal membranes (ERM) who applied to our clinic and the macular characteristics detected by optical cohorence tomography (OCT) and compare normal eyes of the same cases.

3 Methods: Patients with bilateral pseudophakic and epiretinal membranes in one eye who were admitted to our clinic in 2017 and 2018 were evaluated according to sex, age, visual acuity and OCT findings and the relationship between these findings were evaluated statistically. Results: In 2017 and 2018, 82 eyes of 41 patients with a mean age of 71.4±6.4 (60-86) were included. All eyes were pseudophakic. The cases with systemic and ocular disease history were not included in the study. Nineteen (46%) were female and twenty-two (54%) were male of the patients. Twentyone (51%) eyes were right eye and twenty (49%) eyes were left eye with ERM. The average of visual acuities of the eyes with ERM were found 0,35±0,24 (0,1-1,0) according to the LogMAR chart. In the optical cohorence tomography findings of eyes with epiretinal membrane mean central macular thickness was 355.4±75.4 ( ) microns, in the circular area in 1-3 mm distance in parafoveal area; superior quadrant thickness 371.4±60.3 ( ) microns, nasal quadrant thickness 371±52,5 ( ) microns, inferior quadrant thickness 365,6±44,3 ( ) microns, temporal quadrant thickness 365,1±52,2 ( ) microns was founded in the study. In our study, the mean cube volume was found 11.3±1.1 (9,7-15) mm³ by OCT. There was a statistically significant difference between central macular thicknesses, macular volume, superior superior, temporal, inferior and nasal quadrant thicknesses of the circular field at 1-3 mm distance from the parafoveal region in the eyes with and without epiretinal membrane (p<0,05). Conclusion: ERM is a disease related to advanced age. The disease causes some changes in the optic cohorence tomography findings coz it happens on the vitreoretinal interface. Keywords: epiretinal membrane, vitreoretinal interface, vision loss Giriş Epiretinal membran (ERM) görme keskinliğinde azalma, makropsi, mikropsi ve metamorfopsi semptomlarına yol açan bir vitreoretinal ara yüzey hastalığıdır. Bu semptomlar yapılan çalışmalarda maküla yüzeyinin bozulması ve maküla kalınlık artışı ile ilişkilendirilmiştir. (1, 2). Tanı klinik olarak ve optik kohorens tomografi (OKT) yardımı ile konur (3, 4). ERM internal limitan membran (ILM) üzerinde oluşur ve fibrosellüler bir yapıya sahiptir (5). ERM tanı ve sınıflandırması klinik bulgular üzerine kuruludur (6). ERM etyolojik olarak primer ve sekonder ERM olarak sınıflandırılırlar (3). Arka vitreus dekolmanı dışında patolojik oftalmik muayene bulgusu olmayan ERM ler primer idyopatik ERM olarak

4 adlandırılırlar (7, 8). Sekonder ERM ise oküler travma, kriyopeksi, intraoküler cerrahiler ile retinal arter ve venleri ilgilendiren damarsal patolojiler gibi bir çok etyolojik faktör sonucunda oluşabilir (4). Hastalık genel itibari ile benign seyirli olmasına rağmen bazı durumlarda retina ve damarlarda çekinti yaparak retina pigment epiteli, fotoreseptör hücreleri ile damarlarda yapısal değişikliklere yol açarak ve intraretinal ödem oluşmasına neden olarak fonksiyonel bozukluklara yol açar (9-11). Bizler bu çalışmamızda kliniğimize başvurmuş bilateral psödofakik ERM li olguların yaşları, görme keskinlikleri ve OKT bulgularını ve bunlar arasındaki ilişkiyi değerlendirmeyi amaçladık. Yöntemler Çalışmamızda kliniğimize Ağustos 2017 ve Ağustos 2018 tarihleri arasında başvuran, klinik muayenelerinde tek taraflı evre 2 ERM saptanan olgular değerlendirildi. Çalışma kapsamına alınan hastaların görme keskinliği seviyelerini sadece ERM ye bağlı olarak değerlendirmek ve OKT ile retinal değerlendirmenin net olarak sağlanabilmesi için sadece bilateral psödofakik hastalar çalışma kapsamında değerlendirildi. ERM tanısını kesinleştirmek, maküla santral ve parafoveal kadranların kalınlıkları ile maküler volümü değerlendirmek için Cirrus HD-OKT (Carl Zeiss Meditec, Dublin, CA) ile retinal görüntüleme gerçekleştirildi. Çalışma kapsamına alınan olgularda katarakt cerrahisi dışında oküler cerrahi anamnezi bulunmamaktaydı. Oftalmolojik hastalık anamnezi olan olgular ile oftalmolojik muayenesinde patoloji saptanan olgular çalışma kapsamına alınmadı. Çalışma kapsamına hipertansiyon, koroner arter hastalığı ve diabetes mellitüsü bulunan olgular alınmadı. Olguların yaşları, cinsiyetleri ve görme keskinlikleri kaydedildi. OKT bulgularından santral maküla kalınlığı, 1-3 mm aralığındaki iç halkada bulunan superior, nazal, inferior ve temporal kadranlardaki ortalama retina kalınlığı, maküla santral bölgesinde ILM ve retina pigment epiteli arasındaki mesafe ile fovea merkezli olmak üzere 6 mm horizontal ve 6 mm vertikal kare şeklindeki alan içerisindeki maküla volümü kaydedildi. OKT ölçümleri ve ölçümlerin sınıflandırılması Chan ve ark. ları ile Sabouri ve ark. larının yaptıkları çalışmalarda belirttiği OKT ölçüm ve sınıflandırma yöntemleri ile gerçekleştirildi. (12, 13). Çalışma kapsamına alınan tüm hastaların Snellen eşeline göre görme keskinliği seviyeleri, milimetre cıva cinsinden göz içi basınçları, detaylı ön segment ve fundus muayeneleri kaydedildi. Tüm hasların sistemik ve oküler hastalık anamnezleri sorgulandı. Sistemik ve oküler hastalık anamnezi

5 olan olgular ile komplike olmayan katarakt cerrahisi dışında cerrahi anamnezi olan hastalar çalışma kapsamı dışına alındı. İstatistiksel değerlendirme için Snellen eşeline göre kaydedilen görme keskinlikleri karşılık gelen LogMAR eşeli değerlerine çevrildi. İstatistiksel değerlendirmede ERM li göz ile ERM nin bulunmadığı göz bulguları ve OKT bulguları ile görme keskinliği arasındaki ilişki değerlendirildi. Çalışma için etik kurul onayı alındı. Çalışma Helsinki Deklarasyonu na uygun olarak yapıldı. Çalışmaya dahil edilen hastalardan yazılı ve sözlü onam alınarak verileri çalışma kapsamında değerlendirildi İstatistiksel Analiz İstatistiksel değerlendirme, SPSS for Windows (SPSS Inc., Chicago, Illinois, USA) yazılımı kullanılarak, eşleştirilmiş t-testi uygulanarak yapıldı. Tanımlayıcı istatistikler kategorik değişkenler için sayı ve yüzde olarak verildi. Korelasyon analizlerinde değerler normal dağılım koşullarını sağladığında Pearson, normal dağılım koşullarını karşılamadığında Spearman testleri uygulandı. P değeri <0,05 olan sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular Çalışmaya yaş ortalamaları 71,4±6,4 (60-86) olarak tespit edilen, her iki gözü psödofakik olup tek gözünde ERM bulunan ve hipertansiyon, koroner arter hastalığı ve diabetes mellitüsü bulunmayan on dokuzu (%46) kadın ve yirmi ikisi (%54) erkek olan 41 hastanın 82 gözü dahil edildi. (Şekil 1) Epiretinal membran bulunan gözlerin görme keskinlikleri ortalama olarak 0,35±0,24 (0,1-1,0) LogMAR, epiretinal membran bulunmayan gözlerin tamamının görme keskinlikleri seviyesinin 0,0±0,1(0,0-0,1) olduğu saptandı. ERM bulunan ve bulunmayan gözlere ait bulgular istatistiksel olarak karşılaştırıldığında bu gözlerin görme keskinlikleri seviyesi, santral maküla kalınlıkları ile parafoveal 1-3 mm mesafedeki alanın superior, temporal, nazal ve inferior kadranlarının kalınlıkları arasında anlamlı farkın olduğu izlendi (p<0,05). (Tablo 1) ERM bulunan gözlerde görme keskinliği seviyesi ile santral maküla (Şekil 2) ve parafoveal 1-3 mm mesafedeki alanın superior (Şekil 3), temporal (Şekil 4), nazal (Şekil 5) ve inferior (Şekil 6) kadranlarındaki retinal kalınlığı ile maküler volüm (Şekil 7) arasındaki ilişki istatistiksel olarak değerlendirildiğinde, görme keskinliği seviyesi ile bu parametrelerin matematiksel artışı arasında

6 istatistiksel olarak anlamlı derecede negatif korelasyon saptandı (sırasıyla p=0,000 r= -0,689, p=0,004 r=-0,445, p=0,000 r=-0,577, p=0,004 r=-0,440, p=0,006 r=-0,422, p=0,001 r=-0,517). (Tablo 2) Tartışma ERM tanısı konan olguların büyük çoğunluğu 50 yaş üzerinde olmakla birlikte yapılan otopsi çalışmalarında %2 ile %6,4 oranında ERM saptanmıştır (14). Fraser ve ark. ları (15) yaptıkları epidemiyolojik bir çalışmada ERM insidansını yaklaşık olarak %5,3 olarak belirtmişlerdir. Miyazaki ve ark. ları (16) yaptıkları epidemiyolojik bir çalışmada 40 yaş üzeri erişkinlerde ERM insidansını %4 olarak belirtmişlerdir. Bizim çalışmamızdaki olguların tamamı 60 yaş üzerinde psödofakik olgular idi. Bizim çalışmamızda diğer çalışmalar gibi ERM ileri yaş ile ilintili bir hastalıktır. Hastalığın cinsiyet ile ilişkisini değerlendiren Klein ve ark. ları (17) yaptıkları bir çalışmada ERM nin kadınlarda erkeklere oranlara daha fazla gözlendiğini belirtmişlerdir. Bizim çalışmamızda ise ERM nin kadın ve erkekte görülmesi arasında istatistiksel olarak anlamlı fark ortaya çıkmamıştır. Stevenson ve ark. ları (1) yaptıkları bir çalışmada ERM li olgularda makülada kalınlık artışı olduğunu belirtmişlerdir. Chen ve ark. ları (18) yaptıkları bir çalışmada ERM li olgularda maküla kalınlık artışının olduğunu ve maküla kalınlık artışı ile görme keskinliği seviyesi arasında ilişki olduğunu göstermişlerdir. Kumagai ve ark. ları (19) yaptıkları bir çalışmada ERM için uygulanan cerrahi sonrası maküla kalınlığının azaldığını ve görme keskinliği seviyesinde artma olduğunu belirtmişlerdir. Bizim çalışmamızda da ERM li gözlerde santral maküla kalınlığı, parafoveal 1-3 mm mesafedeki alanın superior, temporal, nazal ve inferior kadranlarının kalınlıkları ERM bulunmayan gözlerdeki aynı parametrelere göre istatistiksel olarak daha fazla bulunmuştur. Ayrıca ERM bulunan gözlerdeki ortalama görme keskinliği seviyesi, bulunmayan gözlere göre istatistiksel anlamlı seviyede daha düşük çıkmıştır. Pilli ve ark. ları (20) yaptıkları çalışmada santral maküla kalınlığı artışı ve maküla morfolojisinde bozulma ile görme keskinliğinin azalmasının ilişkisini göstermişledir. Pavoic ve ark. ları (21) yaptıkları histolojik çalışmada ERM ye bağlı maküla ödemine bağlı santral maküla kalınlık artışında görme keskinliğinin düştüğünü belirtmişlerdir. Dawson ve ark. ları (22) yaptıkları çalışmada santral maküla kalınlık artışı ile görme keskinliğinin düştüğünü ve maküla cerrahisi ile santral maküla kalınlığı düşen olgularda görme keskinliği artışı olduğunu belirtmişlerdir. Çalışmamızdaki hastaların santral maküla kalınlığı ile görme keskinliği seviyeleri arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Bizim

7 çalışmamızda da görme keskinliği seviyesi ile santral maküla kalınlığı arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Aynı zamanda çalışmamızda görme keskinliği ile parafoveal alanın 1-3 mm mesafesinde bulunan superior, temporal, inferior ve nazal kadranlardaki retina kalınlığı arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. ERM ye bağlı görme keskinliğinde azalma ve metamorfopsinin primer tedavisi pars plana vitrektomi (PPV) olarak tanımlanmıştır (23). Karabaş ve ark. ları (24) yaptıkları bir çalışmada PPV sonrası görme keskinliği artış oranını primer idyopatik ERM li olgularda %90, sekonder ERM li olgularda %62,8 olarak tanımlamışlardır. Tanawade ve ark. ları (25) yaptıkları çalışmada PPV sonrası görme keskinliğinin %31,25 olguda arttığını, %31,25 olguda değişmediğini ve %37,5 olguda da kötüleştiğini belirtmişlerdir. şikayetlerinin PPV ile giderilebildiğini belirtmişlerdir. Sonuç Okomoto ve ark. ları (2) yaptıkları bir çalışmada metamorfopsi ERM genel olarak ileri yaş ile ilgili bir hastalıktır. ERM vitreoretinal ara yüzey hastalıklarından birisi kabul edilir. Membran maküla düzeninde bozulma ile intraretinal ödem olsun veya olmasın maküla kalınlığında artış neticesinde görsel semptomlara yol açar. Hastalığın temel tedavisi PPV olarak tanımlanmıştır. Görme seviyesinde düşüklük ile başvuran ileri yaş hastalarda vitreoretinal ara yüzeyin muayenesi ve OKT ile değerlendirilmesi hastalığın atlanmaması açısından oldukça önemlidir. Görme seviyesinde düşüklük, mikropsi, makropsi ve metamorfopsi şikayetleri bulunan hastalarda cerrahi yaklaşım bir tedavi seçeneğidir. Kaynaklar 1. Stevenson W, Prospero Ponce CM, Agarwal DR, Gelman R, Christoforidis JB. Epiretinal membrane: optical coherence tomography-based diagnosis and classification. Clinical Ophthalmology (Auckland, NZ) /29;10: PubMed PMID: PMC Okamoto F, Okamoto Y, Hiraoka T, Oshika T. Effect of vitrectomy for epiretinal membrane on visual function and vision-related quality of life. American journal of ophthalmology May;147(5):869-74, 74.e1. PubMed PMID: Epub 2009/02/10. eng. 3. Inoue M, Kadonosono K. Macular diseases: epiretinal membrane. Developments in ophthalmology. 2014;54: PubMed PMID: Epub 2014/09/10. eng.

8 4. Yazici AT, Alagoz N, Celik HU, Bozkurt E, Alagoz C, Cakir M, et al. Idiopathic and secondary epiretinal membranes: do they differ in terms of morphology? An optical coherence tomographybased study. Retina (Philadelphia, Pa) Apr;31(4): PubMed PMID: Epub 2011/08/13. eng. 5. Kampik A. Pathology of epiretinal membrane, idiopathic macular hole, and vitreomacular traction syndrome. Retina (Philadelphia, Pa) Sep;32 Suppl 2:S194-8; discussion S8-9. PubMed PMID: Epub 2012/09/07. eng. 6. Stevenson W, Prospero Ponce CM, Agarwal DR, Gelman R, Christoforidis JB. Epiretinal membrane: optical coherence tomography-based diagnosis and classification. Clin Ophthalmol. 2016;10: PubMed PMID: Pubmed Central PMCID: PMC Epub 2016/04/22. eng. 7. Legarreta JE, Gregori G, Knighton RW, Punjabi OS, Lalwani GA, Puliafito CA. Threedimensional spectral-domain optical coherence tomography images of the retina in the presence of epiretinal membranes. American journal of ophthalmology Jun;145(6): PubMed PMID: Epub 2008/03/18. eng. 8. Pournaras CJ, Donati G, Brazitikos PD, Kapetanios AD, Dereklis DL, Stangos NT. Macular Epiretinal Membranes. Seminars in Ophthalmology. 2000;15(2): Miguel AI, Legris A. Prognostic factors of epiretinal membranes: A systematic review. Journal francais d'ophtalmologie Jan;40(1): PubMed PMID: Epub 2017/01/17. eng. 10. Konidaris V, Androudi S, Alexandridis A, Dastiridou A, Brazitikos P. Optical coherence tomography-guided classification of epiretinal membranes. International ophthalmology Aug;35(4): PubMed PMID: Epub 2014/07/21. eng. 11. Altan Ç, Güngel H, Pınarcı E. Primer ve sekonder epiretinal membranların optik koherens tomografi bulgularının karşılaştırılması. Retina-Vitreus. 2009;17: Chan A, Duker JS, Ko TH, Fujimoto JG, Schuman JS. Normal Macular Thickness Measurements in Healthy Eyes Using Stratus Optical Coherence Tomography. Archives of ophthalmology. 2006;124(2): PubMed PMID: PMC Sabouri MR, Kazemnezhad E, Hafezi V. Assessment of Macular Thickness in Healthy Eyes Using Cirrus HD-OCT: A Cross-Sectional Study. Medical Hypothesis, Discovery and Innovation in Ophthalmology Autumn;5(3): PubMed PMID: PMC

9 14. Sjarda R, Michels R. Macular pucker. Ryan S, ed Retina. Vol 3. St. Louis: Mosby. 1994: Fraser-Bell S, Guzowski M, Rochtchina E, Wang JJ, Mitchell P. Five-year cumulative incidence and progression of epiretinal membranes: the Blue Mountains Eye Study. Ophthalmology Jan;110(1): PubMed PMID: Epub 2003/01/04. eng. 16. Miyazaki M, Nakamura H, Kubo M, Kiyohara Y, Iida M, Ishibashi T, et al. Prevalence and risk factors for epiretinal membranes in a Japanese population: the Hisayama study. Graefe's archive for clinical and experimental ophthalmology = Albrecht von Graefes Archiv fur klinische und experimentelle Ophthalmologie Aug;241(8): PubMed PMID: Epub 2003/07/29. eng. 17. Klein R, Klein BE, Wang Q, Moss SE. The epidemiology of epiretinal membranes. Transactions of the American Ophthalmological Society. 1994;92: PubMed PMID: PMC Chen L, Liu M, Xie A-M, Liu Y. A study on change of macular retinal thickness and its relationship with vision before and after operation to idiopathic macular epiretinal membranes. International Journal of Clinical and Experimental Medicine /15 03/30/received 07/09/accepted;8(10): PubMed PMID: PMC Kumagai K, Hangai M, Ogino N. Progressive Thinning of Regional Macular Thickness After Epiretinal Membrane Surgery. Investigative ophthalmology & visual science Nov;56(12): PubMed PMID: Epub 2015/11/06. eng. 20. Pilli S, Lim P, Zawadzki RJ, Choi SS, Werner JS, Park SS. Fourier-domain optical coherence tomography of eyes with idiopathic epiretinal membrane: correlation between macular morphology and visual function. Eye /25 07/08/received 02/08/revised 02/08/accepted;25(6): PubMed PMID: PMC Paovic J, Paovic P, Paovic AS. Correlation between Epiretinal Membrane Bridging, Visual Acuity and Central Macular Thickness. J Cytol Histol. 2017;8(4):1-6.

10 22. Dawson SR, Shunmugam M, Williamson TH. Visual acuity outcomes following surgery for idiopathic epiretinal membrane: an analysis of data from 2001 to Eye /06 03/18/received 08/12/accepted;28(2): PubMed PMID: PMC Thompson JT. Vitrectomy For Epiretinal Membranes With Good Visual Acuity. Transactions of the American Ophthalmological Society. 2004;102: PubMed PMID: PMC Karabaş L, Özkan B, Altıntaş Ö, Çağlar Y. Epiretinal Membranlarda Etyoloji ve Vitreoretinal Cerrahi Sonuçlarımız. Ret-Vit. 2006;14: Tanawade RG, Tsierkezou L, Bindra MS, Patton NA, Jones NP. Visual outcomes of pars plana vitrectomy with epiretinal membrane peel in patients with uveitis. Retina (Philadelphia, Pa) Apr;35(4): PubMed PMID: Epub 2014/12/03. eng.

11 GÖRME KESKİNLİĞİ (SNELLEN EŞELİ) GÖRME KESKİNLİĞİ (SNELLEN EŞELİ) 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 Görme Keskinliği (Snellen Eşeli) 0,2 0, SANTRAL MAKÜLA KALINLIĞI Şekil 1: Bir gözünde ERM bulunan olgunun OKT çıktısı. 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 Görme Keskinliği (Snellen Eşeli) 0,2 0, SÜPERİOR RETİNA KALINLIĞI Şekil 2: Olguların görme keskinliği ile santral maküla kalınlığı arasındaki dağılımı

12 GÖRME KESKİNLİĞİ (SNELLEN EŞELİ) GÖRME KESKİNLİĞİ(SNELLEN EŞELİ) 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 Görme Keskinliği (Snellen Eşeli) 0,2 0, TEMPORAL RETİNA KALINLIĞI Şekil 3: Olguların görme keskinliği ile OKT deki iç halkanın superior kadranında bulunan retina kalınlığı arasındaki dağılımı 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 Görme Keskinliği (Snellen Eşeli) 0,3 0,2 0, NAZAL RETİNA KALINLIĞI

13 GÖRME KESKİNLİĞİ (SNELLEN EŞELİ) Şekil 4: Olguların görme keskinliği ile OKT deki iç halkanın temporal kadranında bulunan retina kalınlığı arasındaki dağılımı 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 Görme Keskinliği (Snellen Eşeli) 0,2 0, INFERIOR RETİNA KALINLIĞI Şekil 5: Olguların görme keskinliği ile OKT deki iç halkanın nazal kadranında bulunan retina kalınlığı arasındaki dağılımı

14 GÖRME KESKİNLKİĞİ (SNELLEN EŞELİ) 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 Görme Keskinliği (Snellen Eşeli) 0,2 0, MAKÜLER VOLÜM (MM³ ) Şekil 6: Olguların görme keskinliği ile OKT deki iç halkanın inferior kadranında bulunan retina kalınlığı arasındaki dağılımı Şekil 7: Olguların görme keskinliği ile OKT deki maküler volüm arasındaki dağılımı

15 Tablo 1: ERM li ve ERM siz gözler arasında OKT parametrelerinin ortalama değerleri ve aralarındaki istatistiksel anlamlılık düzeyleri Parametre ERM li Gözler ERM siz Gözler (Mikron) P değeri Santral (Mikron) Maküla 355,4±75,4 ( ) 250,4±34,2 ( ) P=0,00 Superior Kadran (Mikron) 371,4±60,3 ( ) 323,8±30,7 ( ) P=0,00 Temporal Kadran (Mikron) 365,1±52,2 ( ) 318,1±32,9 ( ) P=0,00 İnferior (Mikron) Kadran 365,6±44,3 ( ) 322,1±26,9 ( ) P=0,00 Nazal (Mikron) Kadran 371±52,5 ( ) 325,4±27,6 ( ) P=0,00 Küp (mm³) Volümü 11,3±1,1 (9,7-15) 9,9±0,7 (8,1-11,5) P=0,00

16 Tablo 2: ERM li gözlerde görme keskinliği seviyesinin OKT bulguları ile istatistiksel değerlendirme sonuçları Santral Küp Volümü Temporal Superior Nazal İnferior Maküla EİDGK P=0,000 r=-0,689 P=0,001 r=-0,517 P=0,000 r=-0,577 P=0,004 r=-0,445 P=0,004 r=-0,440 P=0,006 r=-0,422 EİDGK: En iyi düzeltilmiş görme keskinliği