BİLİMSEL ARAŞTIRMA NASIL YAPILIR I YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÇÜTCÜ

Transkript

1 BİLİMSEL ARAŞTIRMA NASIL YAPILIR I YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÇÜTCÜ 1

2 SUNUM PLANI 1. Giriş 2. Araştırma Sürecindeki Temel Aşamalar 3. Araştırmanın Yazım Dili (Üslup) 4. Etkili Sunum Teknikleri 2

3 GİRİŞ Yeni başlayanlar için araştırmanın yürütülmesinde yol gösterici / danışman önemli rol almaktadır. Deneyimsiz araştırmacıların bir bilimsel araştırmanın güçlüklerini olduğundan fazla büyüttükleri sıkça karşılaşılan bir sorundur. Bu nedenle bilimsel araştırma, genç araştırmacılar için bir öğrenme ve kendini geliştirme faaliyetidir.

4 ARAŞTIRMA SÜRECİNDEKİ TEMEL AŞAMALAR Konuyu seçme Konuyu sınırlandırma Tez cümlesi oluşturma Araştırmanın metodunu belirleme Geçici plan hazırlama Geçici bibliyografya hazırlama Okuma ve not alma Metni yazma

5 Konu Seçme Genel başvuru kaynaklarını inceleme Önceki çalışmaları elde etme (literatür) Kütüphaneler ve internet Yedek konular

6 Konu Seçme Konu seçiminde göz önünde bulundurulması gereken noktalar şu şekildedir; İlgi Orjinallik Önem Bilimsel yeterlilik Birincil ve ikincil kaynaklar Kaynak yeterliliği Zaman

7 Konuyu Sınırlandırma Başarılı bir araştırma projesi için konunun sınırlarının çok iyi çizilmiş olması gerekir. Yani konu, içinden çıkılamayacak kadar geniş ve araştırmayı anlamsız kılacak kadar da dar kapsamlı olmamalıdır.

8 Araştırmanın Hipotezini Oluşturma Her araştırmanın bir hipotezi olmalıdır. Hipotez, doğruluğu sınanmamış bir önermedir. Fakat hiçbir zaman rastgele bir görüş değildir, tersine, bir takım ön çalışmalara, deneyim, gözlem ve akıl yürütme faaliyetlerine gör oluşturulmuştur.

9 Araştırmanın Metodu (Yöntem) Bir araştırmanın bilimselliği, büyük ölçüde onun metoduyla ölçülür. Yöntem baştan belirlenmeli, veriler de doğal olarak buna uygun derlenmelidir. Bir araştırmada konuya ve araştırmayı yapanın ilgisine göre değişik yöntemler kullanılabilir. Örneğin; kütüphane araştırması, anket, gözlem, mülakat, istatiksel analiz, deney vs.

10 Taslak Planın Hazırlanması Sistemli bir araştırma, çalışmanın bir taslak plan hazırlanarak sürdürülmesini gerektirir. Taslak plan konuyla ilgili bilgi, fikir ve görüşleri tez cümlesi etrafında bir düzene sokmaya ve geliştirmeye yardımcı olur. Taslak plan eldeki bilgilerin düzenlenmesi yanında, bilinenler arasında yeni ilişkilerin kurulmasına, yeni fikirler oluşturulmasına veya değişik yorumlama biçimlerinin keşfedilmesine de katkı sağlar. Sosyal bilim dallarında kısa araştırmaların standart planı şöyle olabilir; I. Giriş II. Metodoloji III. Bulgular V. Sonuç ve Tartışma V. Kaynakça

11 Geçici Bibliyografya Hazırlamak Araştırmacı konuyu seçip sınırlarını belirlerken, aynı zamanda yoğun biçimde kaynak araştırmasına girişir. Bulduğu kaynakları ise kaydederek bir liste ya da bibliyografya oluşturur. Araştırmacı, çalışmasında kullanacağı kaynakları bibliyografyaya almadan önce güvenilirliği ve bilimsel değerleri konusunda yanlış yapmamalıdır. Bunun için; İçerikte ne gibi bilgiler var? Yazarı kimdir ve amacı nedir? Malzemenin türü nedir? Yayınevi kimdir?

12 Not Alma Araştırmacı çalışması ile ilgili elde ettiği bilgileri yazıya geçirerek düzenli not etmelidir. Not edilen bilgiler hem daha iyi düzenlenir hem de daha kolay yorumlanır. Araştırma yaparken gerekli okumalarda kesinlikle seçici davranılmalıdır. Yani elimize geçen her şeyi tüm ayrıntılarıyla okumak zaman ve emek kaybına yol açar.

13 Araştırma Metninin Yazılması Araştırmacı aldığı notları, topladığı bilgileri analiz ettikten ve bunlara düşüncelerini katarak belli bir sonuca ulaştıktan sonra sıra ilk taslağın yazılmasına gelmiştir. Plan son şeklini aldıktan sonra bilgilerin bölüm bölüm yazılmasına başlanır. İlk taslağın yazılışında asıl önemli olan fikir akışını düzenli biçimde sürdürmektir. Üslup ve uygun kelimeleri seçmek ikinci derecede kalır. Bu aşamada, cümle düzeltmeleriyle oyalanmadan yazma işlemi hızla sürdürülmelidir.

14 Araştırma Metninin Yazılması Giriş ve sonuç bölümleri en son yazılmalıdır. Araştırma hakkında genel bir fikir edinmek isteyen okuyucular ve yeterli zamanı olmayan kişiler genellikle giriş ve sonucu okurlar.

15 ARAŞTIRMANIN YAZIM DİLİ (ÜSLUP) Açıklık Sadelik Akıcılık

16 ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ Genellikle araştırmacıya sunum için 15-20dk süre verilir. Bu sürede sunucu hem araştırmasının en önemli sonuçlarını aktarmaya hem de izleyicilerde kendi bilgi düzeyi ve akademik yetenekleri hakkında olumlu izlenimler yaratmaya çalışır. Sunumdan önce dinleyici kitlesine göre bazı hazırlıklar yapmak gerekir. Sunumdan önce «sunum planı» hazırlamak gerekir.

17 ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ Sunumun büyük kısmını bir metine yada kağıda bağlı kalarak ve okuyarak gerçekleştirmemelidir. Sunum süresince izleyicilerin ilgisini çekecek bazı istatistikler, tablolar ve görseller verilerek izleyicinin ilgisini konu üzerinde yoğunlaşması sağlanabilir. Sunum boyunca canlı, istekli ve kendine güven veren bir görüntü sergilenmelidir. Power-Point sunularında 7x7 kuralı etkilidir.

18 TEŞEKKÜRLER!.. 18