Şans Oyunları Üzerine Yardımcı Bilgiler Şans Oyunları, Borçlar, Sorunlar, Yalnızlık? Aşağıdaki bilgiler size bu konuda yol gösterecektir:

Transkript

1 Şans Oyunları Üzerine Yardımcı Bilgiler Şans Oyunları, Borçlar, Sorunlar, Yalnızlık? Aşağıdaki bilgiler size bu konuda yol gösterecektir: 1. Şans oyunlarının özünü anlamak. 2. Duruşunuzu değiştirmeniz gerekip gerekmediğini ya da değiştirmeyi isteyip istemediğinizi ortaya çıkartmak. 3. Bu değişim sürecine nasıl başlayacağınıza karar vermek. 1

2 1. Şans Oyunlarının Gerçekleri Üzerine 1.1. Şans Oyunları Üzerine Sorular ve Cevaplar Şans oyunu nedir? Şans oyunları denince para için oynamayı anlıyoruz, ama burada oyun sonucu ağırlıkla tesadüfe bağlıdır. İnsanlar normalde bir kazanç elde etme umuduyla oynarlar. Şans oyunlarına, piyango bileti yada kazı kazan satın almaktan kumarhane oyunlarına, spor bahislerinden, borsa spekülasyonalarına kadar herşey dahildir. Kumar Bağımlılığı nedir? Kumar bağımlılığı olan insanlar, kendisi ve çevresindeki insanların duygusal, ailevi, hukuksal, mali ya da mesleki sorunlar yaşamasına yol açacak ölçüde kumar oynarlar. Kumar bağımlılığı olduğu nereden anlaşılır? Kumar bağımlılığı olan insanlar, kumar oynama davranışları üzerindeki kontrollerini yitirirler. Daha sıkça, daha uzun süre ya da aslında istediklerinden daha yüksek miktarlarda oynarlar. Oyuna son vermeyi denediklerinde huzursuzlanır, ekonomik durumlarının kaldırabileceğinden daha fazlasını kumara yatırırlar. Sıklıkla borçlanırlar ya da yasalarla sorun yaşarlar. Kumar bağımlılığı olan çok mu insan var? Eğer kumar sizin için sorun olmaya başladıysa, bunu yaşayan tek kişi siz değilsiniz. İsviçre`de % 1 ila 2 yani ila arası aşırı kumar oynayan insan olduğu düşünülüyor. Belli oyunlar mı oyun bağımlılığı yaratır? Para için oynanan her oyun belli ölçüde risk taşır. Sonucu hızla belli olan ve hemen tekrar devam edilebilecek oyunlar, örneğin oyun otomatları gibi, daha çok risklidir. 2

3 2. Kumar Alışkanlığınız üzerine Test 2.1. Kendi Kendinizi Test Ediniz! Bu kendi kendini test* ile kumar alışkanlıklarınız hakkında ve bu alışkanlıklarınızdan dolayı girdiğiniz riskler üzerine daha çok bilgi edineceksiniz. Kendi kendine test sorularına cevap veriniz ve daha sonra değerlendirmeyi okuyunuz. Son 12 ayda oynadığım oyunları düşündüğümde, aşağıdaki değerlendirmeleri çoğunlukla onaylar mıydım, yoksa reddeder miydim? EVET HAYIR 1. Oyun oynamam arttı. 2. Oyun oynamayı azaltmaya çalıştığımda, kendimi huzursuz ve gergin hissettim. 3. Oyun oynamaya sınır koymayı ya da tamamen bırakmayı defalarca denedim, başaramadım. 4. Sık sık geçmişte oynadığım oyunlar aklıma geldi, ya da gelecek sefer nasıl oynayacağımı planladım. 5. Kendimi kötü hissettiğimde daha sık oynadım. 6. Çoğu zaman, oyuna devam ederek kaybettiğimi geri kurtarmayı denedim. 7. Oyun oynadığımı gizlemek için yalan söyledim. 8. Mesleki ve özel hayatımdaki önemli ilişkilerimi oyun yüzünden riske soktum ya da kaybettim. 9. Maddi sorunlarımı çözmek için başkalarının desteğini aldım. TOPLAM * Kumar ve Diğer Davranış Bağımlılıkları Merkezi tarafından 2015 yılında Zürich Üniversitesi Toplumsal Sağlık için İstatistik ve Önleyici Tedavi Enstitüsünün işbirliğiyle DSM-5-Kriterlerine uygun olarak geliştirilmiştir. 3

4 2.2. Değerlendirme Yeşil alanda oynuyorsunuz (2 evet cevabına kadar) Eğlenmek için oynuyorsunuz. Şans oyunu sizin için, boş zamanlarınızda sosyal ve mesleki yükümlülüklerinizin ağırlığından uzaklaşmak için başvurduğunuz çekici bir meşgale. Sınırlarınızı biliyor, harcadığınız parayı ve zamanı kontrol edebiliyorsunuz. Tabii ki kazandığınızda seviniyorsunuz, ancak kaybettiklerinize de, önceden göze aldığınız bir risk olarak, katlanıyorsunuz. Size bundan sonra da eğlenceli ve heyecanlı bir oyun diliyoruz. Eğer oyun davranışınızı gözaltında tutmak isterseniz, zaman zaman bu testi tekrarlayınız! Kritik bir alanda oynuyorsunuz (3 Evet Cevabı) Oyun davranışınız hakkında eleştirel bir şekilde düşünmenizin zamanı gelmiş. Oyun oynama sıklığınız, oyuna ayırdığınız zaman ve yatırdığınız para gerçekten sizin imkanlarınıza uygun mu? Eskiye göre daha yoğun oynamıyor musunuz? Samimi olun: Kafanızda tasarladığınızdan daha uzun, daha sık ve daha büyük miktarlarda oynadığınız durumlar, giderek daha sık olmuyor mu? Oyun giderek sizi daha fazla mı meşgul ediyor, ya da oynadığınız zamanların dışında da hala daha kayıplarınıza yanıyor musunuz? Para sorunlarınız var mı? Gergin ve sinirli misiniz? Yakınınızdaki insanlar tarafından bu nedenle hiç eleştirildiniz mi? Oyun davranışınız üzerine eleştirel bir şekilde eni konu düşünün! Kırmızı alanda oynuyorsunuz (4 ve üzerindeki evet cevabında) Oyun sizi esir almış. Buna ilişkin kontrolü kaybetmiş durumdasınız. Artık eğlenmek için oynamıyor, kuşkuyla önceki kayıplarınızı kurtarmaya çalışıyorsunuz. Burada, gittikçe kırmızı rakamların daha da derinine düşme tehlikesi altındasınız. Fakat artık sadece maddi kayıplar sözkonusu değil, aynı zamanda ailevi, sosyal ve mesleki bakış açıları da oyuna sürülmüş yada çoktan kaybedilmiş durumda. Belki de artık kaybedecek bir şeyinizin olmadığını düşünüyor ve herşeyinizi mi ortaya koyuyorsunuz? Acilen bir değişiklik yapmak zorunlu. 4

5 3. Değişim için adımlar 3.1. Oyun Günlüğü Oyun günlüğü size, oyun davranışınızı daha yakın gözlemleyebilmeniz için imkan verir. Bir hafta icinde oyun davranışlarınızı gözlemleyin ve oyun türünü, harcadığınız zaman ve parayı, hislerinizi ve oynama gerekçenizi oyun günlüğüne kaydedin. Bir hafta sonra günlük sonuçlarınızı haftalık değerlendirmeye aktarın ve haftalık sonucu yazın. Haftalık sonuca ilişkin kişisel değerlendirmenizi yapın. Benim Oyun Günüm 1-7 Tarih: Oyun (Piyango, çekiliş, bahis oyunları, Kumarhane oyunları, diğerleri) Oyun zamanı (Dak.) Yatırılan Para (CHF) Kazanç (CHF) Oyun öncesi ruh halim Oyun oynama nedeni, tetikleyen sebep :) :I :( Günlük toplam Oyun haftalarım : ile arası Oyun (Piyango, çekiliş, bahis oyunları, Kumarhane oyunları, diğerleri) Oyun zamanı (Saat) Yatırılan Para (CHF) Kazanç (CHF) Ruh hallerim :) :I :( Temel oyun nedenim Haftalık toplam 5

6 Haftalık oyun değerlendirmem Oyun haftanız üzerine ne düşünüyorsunuz? Dikkatinizi çeken bir şey oldu mu? Aslında oyun için daha az zaman ayırmak ve / veya daha mı az para harcamak isterdiniz? Oyun haftanız için hangi değerlendirmeniz var? Kendinize hedefler koymak istiyor musunuz? Evet ise, hangi hedefler? Şans oyunları günlüğünüzü üç-dört hafta tutabilirsiniz ve bu süre içerisinde oyun davranışınızın değişip değişmediğini gözlemleyebilirsiniz Motivasyon Oyun motivasyonunuzu netleştiriniz. Neden oynuyorsunuz? Oyunda aradığınız nedir? Oyun motivasyonu Sık sık Arada sırada hiç O anki gerginlik ve heyecan Can sıkıntısı Stres Rahatlamak için Para Kabul görme Sosyal olmak Oyun atmosferi Hüsran Kafayı dağıtmak Eğlenmek için Yalnızlık Başka: Başka: 6

7 Sonuç En önemli oyun motivasyonlarınız hangisi? Bundan ne sonuç çıkarıyorsunuz? Oyun motivasyonu olarak para üzerine: Parasal beklentilerle oynadığınız sürece tehlike altındasınız. Ancak şu iki hususun farkına varabilirseniz davranışlarınızı değiştirebilirsiniz: a) Oyun oynamakla orta vadede hiç para kazanamam. b) Ola ki bir kazanç olsa bile bana hiçbir faydası olmazdı, çünkü nasılsa bu parayı er yada geç yine oyuna yatırırdım Lehte ve Aleyhte sebepler Oyun lehine gerekçeler nelerdir? Oyun aleyhine itirazlar nelerdir? Farklı güçlerin çekiminin bilincindeyseniz, aşağıdaki kutucuklara kendi nedenlerinizi yazınız. Yeni kutucuklar ekleyiniz. Bırak! Oyna! Nereye çekiyor bu sizi? Bu size ne ifade ediyor? Sonuç 7

8 3.4. Alternatifler Eskiden sizi neyin rahatlattığını, ya da yapabileceğiniz yeni bir şey bulmak için kendinize zaman ayırın. Alternatif uğraşlar üzerine düşünün. Oyun dışında başka neler yapabilirdiniz? İtici güç ile başa çıkma Oyunun itici gücü yada oyun baskısı bugünden yarına ortadan kalkmaz. Düşüncelerinizin dönüp dolaşıp yine oyuna gelmesi normaldir. Fakat bunun üzerine düşünmek ile fiilen oynamak iki farklı şeydir. Canınızın oyun oynamak isteğini hissettiğinizde, bunun farkında değilmiş gibi yapmayın. Bu isteğin nasıl geldiğini ve nasıl tekrar geçtiğini gözlemleyin: Şimdi canım istiyor, ama biliyorum ki bu tekrar geçecek ve ben ona boyun eğmek zorunda değilim. En iyisi şimdi listemdeki diğer uğraşlara bakayım. İpucu: alternatiflerle dolu listeyi(3.4) evinizin görünür bir yerine asınız, örneğin buzdolabına, bilgisayara ya da evin kapısına! 8

9 3.5. Olasılık ve batıl inanç Aşağıda sık sık savunulan görüş ve deyiş örnekleri bulacaksınız: Her insanın kendine has bir uğurlu sayısı vardır. Eğer ruletin topu üç kez arka arkaya kırmıza gelmişse, sonrasında siyaha gelme olasılığı yükselir. Spor uzmanlarının spor bahislerinde kazanma şansları daha yüksektir. Tesadüf adaletlidir. Sizin kişisel olarak ikna olduğunuz hangileri? 3.6. Düşünce hatasını bulunuz! Aşağıda oyun bağımlığından etkilenmiş kişilerin ifadelerini bulacaksınız. Bu konuda ne düşünüyorsunuz? 1. Borcum olmasaydı oynamazdım. 2. Eğer kazanırsam, o zaman oyunu bırakacağım. 3. İçinde bulunduğum kötü ekonomik durumdan beni ancak oyunda kazanmak kurtarabilir. 4. Bir oyundaki %50 kazanma şansıyla, ben yine sıfıra gelene kadar, paramı ikiye katlarım. Kendi düşünce hatalarınızı ayırdettiniz mi? Hangileri? Çözüm: 1. Bu sebeple sonucun karıştırılması hali. Büyük olasılıkla oyun oynadığınız için borçlarınız var. 2. Tecrübe gösteriyor ki, kazanç tekrar oyuna yatırılıyor. 3. Bu yine sebeple sonucun karıştırılmasının bir tekrarı. Büyük olasılıkla oyun sizi bu duruma soktu. 4. Hazırda sınırsız paranız mı var? 9

10 3.7. İpuçları Oyuncular için temel ipuçları Oyundan önce: Oyundan önce, ne kadar kaybetmeye hazır olduğumu düşünüp taşınayım. Bu sınıra geldiğimde durayım, Kazanmak için değil, eğlenmek için oynayayım. Oyun oynamakla hiç para kazanamayacağımı bileyim.. Sadece kendimi iyi hissettiğimde oynayayım. Oyundan sonra, yani oyun bir probleme dönüşmüşse: Para sıkıntılarım üzerine konuşayım. Destek almak için cesaretim var. Zararı sınırlamak için önlemler alayım (Para çekmeyi zorlaştırmak, kredi kartlarını iade etmek, vb.). Yardım Kuruluşları ve internet adresleri Borç danışmanlığı, borç yapılandırma ve bütçe planlamaları için: Fachstelle für Schuldenfragenfragen im Kanton Zürich Schuldenberatung Caritas Zürich Schuldenprävention Stadt Zürich Budgetberatung Schweiz Zürich Kumar ve Diğer Davranış Bağımlılıkları Merkezinin sunduğu hizmetler Oyun yasağı konulması için başvuru : Swiss Casinos / Casinos Austria / Casinos Bayern / Casinos Baden-Württemberg Filtreleyici bilgisayar programları: (örneğin ZEK (Zentralstelle für Kreditinformation, Burada gönüllü olarak kendi kredi itibarını düşürmek. Künye Kaynaklar: Swisslos, ZSV, Betroffene Copyright by ZSV, Ines Bodmer, Christian Jordi, Mehmet Meral ve Vera Saller ile işbirliği içinde. Zürich, 11. Aralık