MÜHENDİSLİK ETİĞİNİN TEMEL SORUNLARI Ahlaki sapma Ahlaki ikilem 2

Transkript

1 SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MK MK MESLEKİ ETİK Etik İkilemler ve Etik Kodlar Prof.Dr.. Fatih M. Botsalı

2 MÜHENDİSLİK ETİĞİNİN TEMEL SORUNLARI Ahlaki sapma Ahlaki ikilem 2

3 AHLAKİ SAPMA Bireyin kendi kişisel çıkarlarını kabul edilmiş ahlaki veya etik standartların önünde tutmasıdır. (Verilen sözleri öl tutmamak, t yalan söylemek öl rüşvet almak vb.) b)

4 ETİK İKİLEM Ahlaki muhakemede çelişki yaşanan durumlardır Ahlaki karar hemen verilemez Her biri bir davranış standardı (yasalar,meslek kuralları,etik) tarafından desteklenen en azından iki tutum arasında seçim yapmak zorunda kalınır Ahlaki muhakemelerin çok azında etik ikilem yaşanır

5 AHLAKİ DEĞERLER Ahlaki muhakemede göz önüne alınacak değerler İnsanların l güvenliği Çevre güvenliği Yararlı ve uygun ürünler Paydaşların ekonomik yararı

6 Vaka Analizi Çevre Mühendisi A ile Sanayici B arasında hizmet sözleşmesi Sanayiciye ait arazinin toprak kirliliği açısından incelenmesi Gizlilik sözleşmesi, yapılır A yaptığı araştırmanın sonuçları hakkında mahkeme dışında kimseye bilgi i vermeyecektir ki Etik Problem nedir? Gizlilik anlaşmasının izmalanıpimzalanmaması imzalanmaması etik ikilemdir

7 Vaka Analizi Ev cihazları imalatı yapan yp tesiste Ar Ge Müdürü olarak çalışan makine mühendisi A Üretilen elektrikli cihazla ilgil olarak 1 2 ay içinde yeni bir standardın çıkacağı biliniyor A nın lideri olduğu ekip tarafından 2 yıllık çalışma sonucunda yeni bir ürün tasarımına ait proje tamamlanıyor Rekabet edebilirlik açısından tamamlanan yeni ürün geliştirme projesinin i çıktısı olan ürünün ü ü hemen üretimine i başlanarak ticarileştirilmesi gerekiyor Ürün mevcut standarda uygun ancak yeni çıkacak standarda uygun olup olmadığı konusunda en az 3 4 aylık zamana ihtiyaç yç var

8 Vaka Analizi A, konuyla ilgili endişelerini yönetime bildiriyor. Yönetim A dan konuyla ilgili bir rapor istiyor. Etik ikilem var mıdır? Var ise ikilem kl nedir? Kimin ikilemidir? kl

9 Aluminyum İçecek Kutusu ABD de yılda 100 milyon adet tüketiliyor

10 Aluminyum İçecek Kutusu

14 ETİK İKİLEM TÜRLERİ Doğru Yanlış Dh Daha ii iyi Daha Dh kötü

15 Etik İkilem Nasıl Çözülür 1. Problemi tanımla 2. Problemle ilgili bilgileri topla 3. Problemin çözümü ile ilgili birden fazla seçenek üret 4. Seçenekleri değerlendir ve birini seç 5. Seçtiğin çözümü uygula 6. Çözümün işleyip işlemediğini takip et

16 Etik İkilemlerin Çözümü 1. İlgili ahlaki değerlerin belirlenmesi 2. İlgili anahtar kavramların belirlenmesi (Profesyonelliğin gerekleri işverene karşı sorumluluk, l topluma karşı sorumluluk,..) 3. İkilemle ilgili bilgileri topla 4. Mümkün olan tüm karar seçeneklerini belirle 5. Eldeki veriler ışığında ahlaki muhakeme yaparak en iyi çözümü bul. İdeal çözüm yoksa tatmin edici olan çözümü belirle.

17 Seçenekleri Değerlendirme 1.Bu davranışlardan herhangi biri yasaların gerektirdiği ya da yasakladığı bir davranış mıdır? (YASAL BAKIMDAN DEĞERLENDİRME) 2. Bu davranışlardan herhangi biri özel (kurumsal ya da mesleki) etik standartlarının yasakladığı ya da gerektirdiği bir davranış mıdır? (GRUP STANDARTLARI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME) 3.Genel ahlak ilkelerinin bu farklı davranış ş türleri üzerinde bir ağırlığı var mıdır? (GENEL AHLAK STANDARTLARI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME) 4.Mesleki veya kurumsal standartlar, yasalara veya genel ahlaka aykırı bir davranışta bulunmamızı gerektiriyorsa ihlal edilebilirler. l

18 Ek hususlar 1. Bu karar toplum karşısında meşru mudur? 2. Bu Bu kararla yaşayabilir miyim? (Kendine karşı sorumluluk. Etik bütünlük.) 3. Bu karar doğa ve çevre açısından meşru mudur? 4. Bu Bu karar müşterilere karşı meşru mudur? 5. Bu karar işverene karşı meşru mudur? 6. Bu karar meleğe ğ ve meslektaşlara l karşı meşru mudur? 7. Bu Bu kararı alırken başkasının deneyim ve uzmanlığına güvenebilir miyim? ii (Karşılaştığımız l t ğ çıkmazla önceden karşılaşmış olan birini tanıyor olabilir ve onun fikirlerinden ya da deneyimlerinden yararlanabiliriz.

19 ETİK KODLAR Etik İkilemleri çözümlerken Etik Kodlar yardımcı olabilir Etik Kodlar: meslek mensuplarınca kabul edilmiş olan, tüm meslektaşların l uyması gereken ahlaki sorumlulukları l ifade eder.

20 ETİK KODLAR 1. Topluma hizmet ve toplumun yararını koruma 2. Meslek mensuplarına klavuzluk yapma 3. Meslek mensuplarına ilham verme 4. Meslektaşlar areasında ortak davranış standardı oluşturma 5. Etik davranan meslektaşlara pozitif destek sağlama 6. Eğitime katkı ve ortaak anlayış sağlama 7. Disiplini sağlama ve yanlışları önleme 8. Mesleğin itibarını koruma ve geliştirme

21 ETİK KODLAR Etik Kodlar ciddiye alınmaz ise Meslek itibarı zarar görür Kötüler tarafından istismar edilebilir

22 ETİK KODLAR Etik Kodlar ciddiye alınmaz ise Genel ifadeler içerdiği için net hükümler içermez Kod içinde yer alan değerler birbiriyle çelişebilir (Kendine karşı sorumluluk, işverene karşı sorumluluk) Sorumluluklardan l bahseder ancak haklardan bahsetmez Farklı mesleklerde aynı konuda farklı görüşler olabilir bu nedenle birleştirilmiş bir mühendislik kodu olmalıdır Bazı kodlar bazı değerleri göz önüne almaz veya çok öne çıkarır

23 MÜHENDİSLİK ETİĞİ İLKELERİ TMMOB-HKMO Temel İlkeler: Mühendisler, mühendislik mesleğinin ğ doğruluğunu, onurunu ve değerini İnsanlığın refahının artması için kendi bilgi i ve becerilerini i i kullanarak, k Dürüst ve tarafsız olarak halka, kendi işverenlerine ve müşterilerine sadakatle hizmet ederek, Mühendislik mesleğinin yeteneğini ve prestijini artırmaya çabalayarak, Kendi disiplinlerinin mesleki ve teknik birliğini destekleyerek, Yüceltir ve geliştirirler.

24 MÜHENDİSLİK ETİĞİ İLKELERİ Temel Kurallar: TMMOB-HKMO Mühendisler, mesleki görevlerini yerine getirirken tiik toplumun güvenliğini, i sağlığını ğ ve rahatını en önde tutacaktır Mühendisler, sadece yetkili oldukları alanlarda hizmet vereceklerdir. Mühendisler, sadece objektif ve gerçekçi raporlar düzenleyeceklerdir. Mühendisler, mesleki konularda işveren veya müşteri için güvenilir vekil veya yeddiemin olarak davranacaklar ve menfaat çatışmalarından kaçınacaklardır.

25 MÜHENDİSLİK ETİĞİ İLKELERİ TMMOB-HKMO Mühendisler mesleki itibarlarını hizmetlerinin liyakatine göre tesis edecekler ve diğer meslektaşlarıyla haksız rekabete girmeyeceklerdir. Mühendisler, meslek doğruluğunu, onurunu ve değerini yüceltmek ve ge1iştirmek için çalışacaklardır. Mühendisler, mesleki ge1işmelerini kendi kariyerleriyle devam ettirecekler ve kendi kontrolleri altındaki mühendislerin mesleki ge1işme1eri için olanaklar sağlayacaklardır.

26 NSPE KODU National Society of Professional Engineers (NSPE) KODU

27 NSPE KODU 1. Mühendisler, mesleki görevlerini yerine getirirken, toplumun güvenliğini, sağlığını ve refahını en önde tutacaklardır. a) Mühendisler; toplum yaşamının, ş güvenliğinin, ğ sağlığının ğ ğ ve refahının, yapıların, makinelerin üretimlerin, işlemlerin ve donanımların üretilmesindeki mühendislik kurallarına, kararlarına ve uygulamalarına bağlı olduğunu bilmelidir. b) Mühendisler, toplumun sağlığı ve refahının güvenliğini tasarlamayan planlar ve benzerlerini kullanmayacak ve kabul edilen mühendislik standartlarına uygun olanları kullanacaktır. c) Mühendisler toplumun güvenliğini, sağlığını ve refahını tehlikeye sokan mesleki kararların devreden çıktığı durumlarda, müşterilerini veya işverenlerini bilgilendirmeli ve durum hakkında diğer ğ otoritelerin dikkatini çekmelidirler.

28 NSPE KODU c l)mühendisler, l sorumlu oldukları sistemlerin i tasarımı ve üretiminin i i kullanılmasına l ilişkin güvenlik veya yaşam beklentisini halkın anlamasını sağlayacak yayınlanmış standartları, test kodlarını ve kalite kontrol işlemlerini her durumda gerçekleştirecek k ve temin edeceklerdir. di c 2)Mühendisler, tasarım için planlama onaylarını vermeden önce sorumlu oldukları sistem veya üretimlerinin tasarım güvenirliliğini inceleyecek ve güvenlik eleştirisini yapacaklardır. c 3)Mühendisler, halkın güvenliği veya sağlığını tehlikeye düşüreceğine inanılan koşulları gözleyecek ve durum hakkında yetkilileri bilgilendireceklerdir. d) Mühendisler, diğer kişilere veya firmalara tasarım güvenirliği ilkelerinin herhangi bir maddesinin ihlalinde olabileceklerin bilgisini veya nedenlerini bildirmek zorundadırlar. Bu gibi bilgiyi özel yetkiliye yazarak sunacaklar ve bu gibi bilginin elde edilmesinde yetkili ile işbirliği yapacak ve gerektiğinde yardımcı olacaklardır. d.l)mühendisler, üretim veya üretim sistemlerinin kontrolü yapılmamış veya güvenirliliği sağlanmamış, ise veya tasarım onu kullanan halka zarar verecekse, bu durumu yetkililere bildireceklerdir

29 NSPE KODU d.2) d2) Mühendisler, üretim veya sistemlerin it i güvenliği ve performansını etkileyecek değişimlerin veya düzenlemelerin onayını vermeyeceklerdir. e) Mühendisler, topluma ilişkin olaylarda yapıcı hizmet olanakları arayacaklar ve kendi toplumlarının güvenliği, sağlığı ve esenliğinin geliştirilmesi için çalışacaklardır. f) Mühendisler, yaşamın kalitesini artırmak için çevreyi iyileştirmelidirler.

30 NSPE KODU 2. Mühendisler, sadece kendi uzmanlık alanlarındaki hizmetleri vermelidirler. a) Mühendisler, mühendisliği içeren bir özel teknik alanda eğitim veya deneyle kazanmış oldukları mühendislik etkinliklerini yerine getirmeyi üstleneceklerdir. b) Mühendisler, kendi ihtisas alanlarının dışında eğitim ve deneyim gerektiren bir etkinliği Kabul edebilirler, ancak hizmetleri projenin kendi uzmanlık sınırına kadar olmalıdır. Projenin aşamalarında ş uzmanlarla işbirliği, ş ğ onlara danışma ş veya onlardan yararlanma sağlanmalıdır. c) Mühendisler, kendi uzmanlık alanları dışında veya kendilerinin doğrudan kontrolü altında hazırlanmamış herhangi bir mühendislik planı, projesi veya belgeyi imzalamayacaklardır.

31 NSPE KODU 3. Mühendisler, yalnızca objektif ve gerçek resmi raporlar yayınlayacaklardır. a) Mühendisler, resmi bilgilerini yaymaya ve mühendislik başarılarının yanlış anlaşılmasını önlemeye gayret edeceklerdir. b) Mühendisler, tüm mesleki raporlarda, beyanatlarda veya şahitliklerde tamamen objektif ve gerçekçi olacaklardır. Raporlar, beyanatlar veya şahitlikler konusunda gerekli ve uygun bilgiye gy sahip olacaklardır. c) Mühendisler, herhangi bir mahkeme veya komisyonda uzman veya teknik şahit ediyorlarsa görüşlerini; kendilerini ilgilendiren, yeterli, doğru, tam, teknik bilgi sahibi olduklarına inandıkları zaman bildirmelidirler. d) Mühendisler, herhangi bir gruba veya gruplara ilişkin ödeme veya duyumların söz konusu olduğu mühendislik konularında, kesin kanaate ulaşmadıkları sürece, grup veya grupların kimliklerini açıklayarak beyanat, eleştiri veya tartışma konusu yapamazlar. e) Mühendisler, kendi çalışmalarını ve değerlendirmesini ağır başlı ve alçak gönüllülükle yapacaklar ve kendilerinin yükselmeleri karşılığında mesleğini, onurunu, dürüstlüğünü tehlikeye atacak herhangi bir eğilimden kaçınacaklardır.

32 NSPE KODU 4. Mühendisler, mesleki konularda, her işveren veya müşteri için güvenilir vekil olarak davranacaklar ve çıkar çatışmalarından kaçınacaklardır. a) Mühendisler, kendi işverenleri veya müşterileriyle ilgili tüm anlaşmazlıklardan kaçınacaklar ve kendi işlerini veya hizmet kalitelerini etkileyen herhangi bilgi veya durumu işveren müşterilerine vakit geçirmeden bildireceklerdir. b) Mühendisler, kendileri ile işveren veya müşteriler arasında bir potansiyel anlaşmazlık yaratacak herhangi bir anlaşmayı bilerek (kasıtlı olarak) taahhüt etmeyeceklerdir. c) Mühendisler, ne aynı proje hizmetleri için ne de aynı projeyle ilgili farklı hizmetler için, tüm ilgili tarafların açık ve anlaşmaya dayanan şartları dışında ücret, mal veya benzeri şeyleri kabul etmeyeceklerdir. d) Mühendisler, kendi üretimlerini gerçekleştirmek için gerekli malzeme veya donanım dışında, ş ücretsiz mühendislik hizmetlerini içeren konularda maddi veya diğer değerlendirilebilir şeyler istemeyecekler ve kabul etmeyeceklerdir. e) Mühendisler, üstlerinden, kendi firmalarından veya sorumlu oldukları işle ilgili elemanlardan veya işçilerden doğrudan veya dolaylı olarak hediye (bahşiş) istemeyecek ve kabul etmeyeceklerdir.

33 NSPE KODU f) Mühendisler, bir resmi komisyon üyesi, kontrolörü veya hükümet memuru olarak kendisi tarafından sağlanan hizmetlere karşı olan açıklamalara, etkinliklere, organizasyonlara veya mühendislik uygulamalarına katılmayacaklardır. g) Mühendisler, kendi organizasyonlarının bir elemanı olarak, yönetici, memur veya işçi gibi resmi kişilerden bir anlaşma istemeyecekler ve kabul etmeyeceklerdir. h) Mühendisler, kendi çalışmalarının sonucu olarak bir projenin başarılı olamayacağına inandıklarında, işverenlerine veya elamanlarına bilgi vereceklerdir. i) Mühendisler, bir jürinin atanan üyesi olduklarında kendilerine ulaşan bilgileri inceleyecekler ve bu etkinlik kendi elamanlarının, işverenlerinin veya kamunun çıkarına ters düşse bile bu bilgiyi kişisel çıkarları için kullanmayacaklardır.

34 NSPE KODU i l)iş ilişkilerine, i mevcut teknik işlemlere, l önceki işveren, eleman veya değerlendirilen tekliflere ilişkin güvenilir bilgileri, ilgililerin rızaları olmaksızın açıklamayacaklardır. i 2)Üyesi bulundukları herhangi bir komisyonun veya heyetin ne bilgilerini ve ne de kararlarını açıklamayacaklardır. i 3)Elemanları tarafından kendisine verilen fikirleri (tasarımları) kullandıklarında, bu tasarımları açık izin almaksızın diğer ğ çalışmalarda ş kullanmayacaklardır. i 4) Mühendisler çalışma esnasında, çalışma konusunda gerilimi artırıcı davranışlara ve tartışmalara girmeyecekler veya yönetici olarak diğer işçiler için anlaşmalar yapmayacak veya tüm ilgililerin rızası olmaksızın hususi ve özel bilgileri içeren özel projelere ilişkin uygulamalara girmeyeceklerdir.

35 NSPE KODU j) Mühendisler, bir inşaatın (veya diğerlerinin) i i )k kontrolünü ü yaparken tüm taraflara dürüst ve adaletli olarak davranacaklardır. k) Mühendisler, iyileştirmeler, planlar, tasarımlar, icatlar veya telif hakkı veya patent ortaya çıkarabilecek diğer kayıtlar konusunda, bir iş üstlenmeden önce bu sahiplenmeye ilişkin bir pozitif anlaşma sağlayacaklardır. l) Mühendisler, yanlışlarda kendi hatalarını yok edecek ve kendi kararlarını doğrulamak hususunda tahrifattan ve değişikliklerden sakınacaklardır. m) Mühendisler, kendi işverenlerinin bilgisi olmaksızın kendi düzenli işlerinin dışındaki mesleki görevleri kabul etmeyeceklerdir. n) Mühendisler, hile ile veya aldatarak diger işverenlerden bir eleman elde etme girişiminde bulunmayacaklardır. o) Mühendisler, bitirilmiş bir iş için anlaşma veya kontrat olmaksızın, ilgililerin bilgileri dışında görüş bildiriminde bulunmayacaklardır.

36 NSPE KODU o l)kamudaki, endüstrideki veya eğitim işindeki mühendisler, görüş bildirmeye yetkilidirler ve görevleri gerektirdiğinde diğer mühendislerin işlerini değerlendirirler. o 2)Pazarlamada ve endüstride çalışan mühendisler, diğer üretimlerle kendi üretimlerinin karşılaştırmalarını yapmaya yetkilidirler. o 3)Pazarlamada çalışan mühendisler, kendileri tarafından satılan veya satışa sunulan teçhizat, materyal veya sistemlerin dışındakiler için mühendislik danışma hizmeti sunmayacak ve vermeyeceklerdir.

37 NSPE KODU 5. Mühendisler, hizmetlerinin i i geçerliliği konusunda mesleki itibarlarını oluşturacak ve diğerleriyle haksız rekabete girmeyeceklerdir. a) Mühendisler, işi ele geçirmek amacıyla doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir komisyon, politik destek, hediye veya diğer benzeri şeyleri ödemeyecek, ödeme teklifinde bulunmayacaklardır. b) Mühendisler, sadece istenen mesleki hizmet için belirlenen yetenek ve liyakat esasına göre ve gerekli mesleki hizmetler için anlaşmalar düzenlemelidir. c) Mühendisler, hizmetin amacına uygun ücret miktarında ve yöntemde anlaşmalıdırlar. Anlaşmaya tarafların katılımda karşılıklı güven zorunludur. Genel durum, mühendislik hizmetinin maliyetinin uygun ve kabul edilebilir olmasını gerektirir, ancak bu hizmeti sağlayacak kişilerin veya firmaların seçimindeki kararı kontrol etmeyi gerektirmez. c l)bu ilkeler diğer mesleklere ait hizmetlerin elde edilmesinde, mühendisler tarafından uygulanacaktır.

38 NSPE KODU d) Mühendisler, çalışırken veya çalışmaları kesinleşmişken diğer mühendislerin yerlerini almak (ayağını kaydırmak) için görüşmede bulunmayacaklardır. d l)aynı iş için kontratlı bulundukları müşterilerinden iş istemeyeceklerdir. d 2)Kontratlı bulundukları iş tamamlanmadan veya ödemeler tamamlanmadan veya varsa açılmış davalar tamamlanmadan müşterilerinden iş kabul etmeyeceklerdir. e) Mühendisler, mesleki şereflerini tehlikeye atabilecek bir terfi aracı olarak kullanılacak veya mesleki komisyonu ele geçirmeye yönelecek durumlarda, mesleki komisyon üyeliklerini istemeyecekler, teklif etmeyecekler ve de kabul etmeyecekler. f) Mühendisler, kendi akademik ve mesleki yeteneklerini tahrif etmeyecek ve bunların yanlış olarak temsil edilmesine hizmet etmeyeceklerdir. Tayinlerine ilişkin konularda veya sorumluluklarında yanlış beyanlar veya abartmalar yapmayacaklardır. İş istemeye ilişkin broşür veya diğer gösterimlerde, işleri, üyelikleri, ilişkileri ş veya çalışmaları ş ve yeteneklerini artırmak amacı ve niyeti ile geçmişteki başarıları konularında yanlış beyanlarda bulunmayacaklardır.

39 NSPE KODU g) Mühendisler, mesleki kihi hizmetlerini i i aşağıdaki ğ dki gibi tanımlayabilir ve aşağıdaki ğ dki koşullarla sınırlandırabilirler. g l)değerlendirilmiş programlar, listeler ve yayınlar, uygun boyutlarda ve bu gibi mesleki programları ve listeleri düzenli olarak yayınlayan yayının bir parçası olmak koşuluyla yazılan bilgi; firma adı, adresler, telefon numaraları, uygun sembol ve katılanların adları ve değerlendirmede bulunan firmanın uygulama alanı g 2)Çalışılan projelerin tarafları, görevler ve donanımlara ilişkin olarak, firma adları, adresleri, telefon numaralan ve hizmetin türü g 3)Broşürler, çalışma programları, deneyimlere ilişkin diğer gösterimler, hizmete ilişkin kişisel kapasite ve olanaklar, projeye katılanlara göre yanlış olmayan ifadelerle ve gelişigüzel olmayan düzenlemeler olması koşuluyla g 4)Sınırlı ad, adres, telefon numaralan ve çalışılan firmaların özellikleri, özel veya koyu yazı tipine başvurmaksızın

40 NSPE KODU h) Mühendisler, değerlendirilmiş ğ di il i iş ve mesleki yayınların tanıtımında t gereksiz gösterişe, methiyeye veya abartıya kaçmadan, söz konusu hizmet ve projenin içeriğine ters düşmeyen gerçek ve sadece mühendisliğe ilişkin görüntüler kullanabilirler. i) Mühendisler, gerçek ve değerlendirilmiş olarak yazılan veya teknik yayınlar için gösterişten uzak ve övgüyü içermeyen yazılar (makale) hazırlayabilirler. Bu gibi yazılar, işin paylaşımı için başkalarına verilen güveni ve itimadı sarsmadan doğrudan kendisinin katkılarını içermelidir. j) Mühendisler, projede veya belirtilen üretimdeki katkılarını alçak gönüllülükle ifade eden, ticari yayınlarda ve bilgilendirme yayınlarında adlarının kullanılmasına l izin i verebilirler. l Bu gibi izin, i tescilli üretimlerin i genel bir onayını içermeyecektir. k) Mühendisler, kişisel üyeliklerini özel yayınlara ilan edebilirler. Buradaki bilgi, katılım ve katkılarını gerçek olarak ifade eden, çalışma alanını diğer katılanların adlarını, firma adını, adresini ve telefon numaralarını içeren biçimde olmalıdır.

41 NSPE KODU l) Mühendisler, özel proje amaçlı yarışmalara, projenin diğer tasarımcılarının onayı olmadan giremez. m) Mühendisler, mesleki itibara, görünüşe, uygulamaya veya diğer mühendislerin işlerine kötü niyetle veya yalan yere kötülük etmeyecek ve diğer mühendislerin çalışmalarını fark gözetmeden (tarafsız olarak) irdeleyeceklerdir. n) Mühendisler, kar amacı olmayan özel profesyonel birliklerin dışındaki herhangi bir mühendislik kuruluşunu destekleyemezler. o)mühendisler, çalışanların olanaklarını kendi özel çalışmaları için kullanamayacaktır. p) Mühendisler, öğrenci indirimlerinden yararlanmazlar.

42 NSPE KODU 6. Mühendisler, mesleki doğruluğunu, onurunu ve değerini yüceltmek ve geliştirmek için çalışacaklardır. a) Mühendisler, bilerek adlarının veya firmalarının başka firmalar veya kişiler tarafından kullanılmasına izin vermeyecekler ve hileli veya aldatıcı mesleki uygulamalara veya işlere angaje olmayacaklardır. b) Mühendisler, mühendisliğin dışındaki iş birliklerini, üyeliklerini etik olmayan etkinliklerde paravan olarak kullanmayacaklardır.

43 NSPE KODU 7. Mühendisler, mesleki kig gelişmelerini l i ik kendi dik kariyerleriyle i l devam ettirecekler ve kendi kontrolleri altındaki mühendislerin mesleki gelişmeleri için olanaklar sağlayacaklardır. a) Mühendisler, yanlarında çalışan elemanlarınındaha da eğitilmesi için çalışacaklardır. b) Mühendisler, etik dışı olaylarda herhangi bir birlik ve beraberliği desteklemeyeceklerdir. c) Mühendisler, yanlarında çalışan elamanları mesleki yazılar yazmak ve teknik toplantılara katılmak konusunda destekleyeceklerdir. d) Mühendisler disiplinlerinin meslek ve teknik birliklerini desteklemelidirler. e) Mühendisler, mühendislik çalışmaları için diğer elemanlara gereken güveni verecekler ve gereken ilgiyi göstereceklerdir. Mümkünse tasarım, icat, yazma veya diğer etkinlikler için sorumlu kişi veya kişiler olarak görevlendirileceklerdir.

44 NSPE KODU f) Mühendisler, mühendislik bilgilerininyayılmasına i i l gayret edecekler, gerçek olmayan abartılmış veya haksız durumları içeren mühendislik etkinliklerine katılmayacaklardır. g) Mühendisler, mühendislik çalışmalarında, uygun ve yeterli ücretler ilkesini onaylayacaklardır. h) Mühendisler, mühendislik mesleğinin mümkün olan tüm eğitim ve deneyiminden yararlanmayı doğal bir görev kabul etmelidirler ve birlikte çalıştıklarına daha az sorumluluk yüklemelidirler. i) Mühendisler, işealacakları kimselere çalışma koşulları ve çalışmadaki statüleri hakkında tüm bilgiyi verecekler ve sonradan bu konuda herhangi bir değişiklik yapmayacaklardır.

45 İYİ BİR ETİK KOD NASIL 1. Açık ve tutarlı olmalı OLMALI? 2. mesleğe uygulanabilir etik değerleri önemlerini belirterek anlaşılır l ve sistematik it tik şekilde tanımlar 3. Etik muhakemeye mantıklı ve yararlı bir klavuz görevi yapar