Zorlu Grubu iç iletişim yayınıdır. Üç ayda bir yayımlanır. Temmuz-Ağustos-Eylül Tüketimin 5N 1K sı

Transkript

1 Zorlu Grubu iç iletişim yayınıdır. Üç ayda bir yayımlanır. Temmuz-Ağustos-Eylül Tüketimin 5N 1K sı

2 editör 01 Geleceğimizi inşa eden adımlar Eskiden, Türkiye de desenli çarşaf imal edilmiyordu. Piyasadan düz çarşaflar satın alıp üzerlerine çeşitli desenlerde baskı yaptık. Böylece Türkiye de ilk defa desenli çarşaflar satılmaya başladı. Gördüğümüz ilgi öyle bir boyuttaydı ki, kazandığımız parayla ilk dokuma fabrikamızı açtık Bu başarının arkasında, piyasada olmayan bir yeniliği ortaya koyarak fark yaratmak vardı İçinde yaşadığımız yüzyılda fark yaratmak eskisinden çok daha güç. Yaşanan değişim öyle bir boyutta ki, ekonomik, siyasal, teknolojik, sosyal, kültürel, ekolojik ve demografik anlamda çok farklı bir dünyayla karşı karşıyayız. Kurumlar da, bu farklılaşan dünyada, müşterileriyle ilişkilerini güçlendirmek ve onlara daha fazla değer katmak için yenilikçilik, Ar-Ge, tasarım, markalaşma, sosyal sorumluluk gibi etkenlere eskisinden çok daha fazla önem veriyorlar. Bir dünya şirketi olma vizyonuyla hareket eden Zorlu Grubu olarak, biz de bu süreçte faaliyette bulunduğumuz her sektörde, tüketicimize değen, onlara değer katan projelere imzamızı atıyoruz. Ayrıca, sorumlu vatandaşlık anlayışımızın bir gereği olarak sosyal, ekonomik ve çevresel konularda en üst düzeyde duyarlılık gösteriyoruz yılında imzaladığımız Küresel İlkeler Sözleşmesi kapsamında yayınlanan ikinci İlerleme Bildirimi Raporu da bu duyarlılığımızı yansıtıyor. İnsanların yaşamlarına değer katma azmimiz her projemizde bize yol gösteriyor. Zorlu Gayrimenkul, çevreci yaklaşımı ve İstanbul a kazandırdığı modern yapılarla Türkiye nin çağdaş yüzüne yakışan projeler üretmeye devam ediyor. İstanbul kadar eşsiz, İstanbul kadar benzersiz projelerimizden bir tanesi olan Zorlu Center, içinde yer alacak Performans Sanatları Merkezi ile bir dizi projeyi sanatseverlerle buluşturarak, İstanbul un kültür ve sanat hayatına yeni bir soluk kazandırmaya başladı. Zorlu Grubu nun amiral gemisi Vestel, teknoloji ve tasarımı birleştirme, üretimde esneklik ve kişiselleştirebilme yetenekleri ile tüketicisine hayatının birçok alanında dokunmayı başarıyor. Müşteri talebine, coğrafi, sosyo-kültürel özelliklerine göre ürün geliştirme yetkinliğiyle giderek önem kazanan kişiselleştirme konusunda da sektöründe öncü konumunu sürdürüyor. Zorlu Grubu olarak, faaliyette bulunduğumuz tüm sektörlerdeki şirketlerimizle, insanımıza değerek, onların hayatlarında fark yaratacak izler bırakmaya, bir dünya şirketi olma vizyonuyla geleceğimizi inşa etmeye devam edeceğiz. Sevgi ve saygılarımla, Ah met ZOR LU

3 02 içindekiler Türkiye de ve Dünya da Zorlu Dergisi, Zorlu Holding A.Ş. yayınıdır. Para ile satılmaz. Katkıda Bulunanlar: Prof. Dr. Kerem Alkin / BloombergHT Genel Yayın Yönetmeni İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi nden mezun oldu de doçentlik, 2004 te ise profesörlük unvanı aldı. Halen İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü ve Ticari Bilimler Fakültesi Bankacılık ve Finans Bölüm Başkanlığı yapıyor. Aynı zamanda Genelkurmay Başkanlığı ATASE Komutanlığı SAREM biriminde Planlama ve Değerlendirme Kurul Üyesi. BloombergHT de ise Genel Yayın Yönetmenliği görevini sürdürüyor. Kapak fotoğrafı: Gettyimages Ayşegül Güngör / Minerva Eğitim Teknolojileri A.Ş. Genel Müdürü 1989 da İstanbul Üniversitesi Ekonometri Bölümü nden lisans derecesi, 1991 de Ekonometri Bölümü nden yüksek lisans derecesi aldı. Bankacılık sektöründeki kariyerinin yanı sıra 1995 te Marmara Üniversitesi Çağdaş Bilimler Vakfı, Çağdaş İşletmecilik Sertifika Programı nda hazine ve sermaye piyasaları konusunda dersler verdi den bu yana yönetici ortağı olduğu Minerva Eğitim ve Danışmanlık bünyesinde, çeşitli kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmetleri veriyor. Metin Salt / Vestek Genel Müdür Yardımcısı Metin Salt 1990 da ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü nü bitirdi. ABD de Digital Microwave Corp. ve Cellnet Technology Inc. Adlı şirketlerde Ar-Ge grup yöneticiliği yaptı. Halen Vestel Şirketler Grubu nun Ar-Ge çalışmalarını yürüten Vestek Elektronik Araştırma Geliştirme A.Ş. de genel müdür yardımcısı olarak görev yapıyor. ABD, Avrupa ve Türkiye patent enstitüleri tarafından verilen altı patenti bulunuyor. Ve ayrıca Bilgi Üniversitesi öğrencilerinden: Yağmur Çenberli, Yelda Ülker 04 Kapak/ Tüketiyorum, öyleyse varım! 14 Prof. Dr. Kerem Alkin / 2012 de yüzde 3,5 büyüme 20 Bir dünya prömiyeri 24 Zorlu, geleceğe ayna tutuyor 28 Vestel, doğayla da dost 34 Vestel her yerde 36 Timur Tuncer: Vestel bir ömür boyu dost 40 Vestel, tasarımları dünya arenasında 42 Vestel Beyaz Eşya ID ödülleri topluyor 44 Vestel den geleceğin ürünleri 46 Hayrettin Çelikhisar: LED de fark yaratacağız 48 Aziz Sipahi: Efe den Karayel e Türkiye nin çatısında 54 Metin Salt / Teknoloji modaya ışıltı katıyor 56 İstanbul da bale şöleni 58 Emagaza.linens.com.tr açıldı il, 10 yuva, 10 huzurevi Taç landı 60 Zorlu Tekstil den 48 bin fidan 61 Valeron Paris te yine göz doldurdu 64 Gaziantep GAZDAŞ tan kampanya 65 Türkiye nin ilk kuş izleme radarı 68 Ayşegül Güngör/İçimizdeki sesi dinlemek 73 Zorlu şirketleri en iyiler arasında 76 Kısa kısa 78 Gökyüzünün getirdikleri 80 Kültür - Sanat 82 English summaries Zorlu Holding A.Ş. Adına Sahibi Olgun Zorlu Genel Yayın Yönetmeni ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Yaprak Özer Yayın Kurulu Vedat Aydın, Lale İlalan, Necmi Kavuşturan Yayın türü: Yerel, süreli, 3 aylık İçerik ve Tasarım Uygulama indeks içerik-iletişim danışmanlık Kore şehitleri Cad. Atılım İş Merkezi No: 28 K: 4 D: Zincirlikuyu-İstanbul Tel: Faks: indeks@indeksiletisim.com web: Yayın Direktörü Fülay Yaşa Yazı İşleri Editörü Zehra Tike Yayın Editörü Esra Melek Yiğitsözlü Yazı İşleri Umut Bavlı İsmail Polat

4 03 10 Bir başarı hikayesi: Ahmet Zorlu 16 Zorlu Levent start aldı 26 Dünya oyuncusu Vestel 30 Ömer Yüngül: Durmak yok, yola devam! 62 Linens koleksiyonu yine büyülüyor 66 Enerji elçileri artıyor 70 Yelkenler fora 74 Denizlerimizi kurtarmak elimizde Görsel Yönetmen Esen Ataman Kürklü Grafik Tasarım Serkan Bengin Emre Ergül Fotoğraflar İdari İşler Buket Çelikkol Renk Ayrımı ve Basım Üniform Basım Sanayi Turizm Limited Şirketi 100. Yıl Mahallesi, Matbaacılar Sitesi No:114, 1. Cadde Bağcılar/İstanbul Telefon: Faks: Dergi Yönetim Yeri Zorlu Plaza, Avcılar - İstanbul Telefon: Faks: e-posta: zorludergisi@zorlu.com Zorlu Dergisi nin içerik ve tasarımı İndeks İçerik İletişim Danışmanlık tarafından yaratılmış olup, Fikir ve Sanat Eserleri Yasası kapsamında eser olarak koruma altındadır. Zorlu Dergisi nde yayınlanan yazı ve fotoğrafları yayma hakkı ve Zorlu markası ve logosu Zorlu Holding A.Ş. ye aittir. Kaynak gösterilse dahi, hak sahiplerinin yazılı izni olmaksızın ticari amaçlarla kullanılamaz. Dergide yayınlanan yazılar, yazarların kişisel görüş, yorum ve tavsiyelerini içermektedir, İndeks İçerik İletişim Danışmanlık veya Zorlu Holding A.Ş., yazılarda yer alan bilgi, görüş ve tavsiyeler nedeniyle doğabilecek maddi veya manevi zararlardan hiçbir şekilde sorumlu değildir.

5 04 kapak Haber: Esra Melek Yiğitsözlü Tüketiyorum, öyleyse varım! Ürün çeşitliliğindeki artış, kişi başına düşen gelirin yükselmesi, kitle iletişim araçları kanalıyla yapılan reklamlar, tüketicilerin alışveriş tercihlerinde değişimlere neden oluyor. Yeni tüketici ne bekliyor, neleri seviyor? Eskiden mahallenin bir bakkalı ve küçük bir çarşısı bulunurdu. Kıyasıya rekabet yoktu. Pazara giren sınırlı sayıda mal, tüketicinin cebinde sınırlı miktarda para vardı lardan itibaren durum büyük bir hızla değişti. Kredi kartlarıyla alışverişe yönelim arttı, pazara yeni isimler, yeni kategoriler ve yeni ürünler girdi. Binlerce seçenek arasından tüketici, pazarın patronu durumuna geldi. Markalar bu durum karşısında çılgın bir rekabete girmiş durumda. Promosyonların, kampanyaların, taksit seçeneklerinin ardı arkası kesilmiyor. Reklamlar, farklı mecralarda birbiriyle yarışıyor. Buna paralel olarak müşteri memnuniyetini en üst düzeye çıkarmak, onları dinleyip sorularına yanıt vermek ve problemlerini hızlı bir şekilde çözebilmek amacıyla kurulan çağrı merkezleri 7/24 hizmet veriyor. Peki çeşitlerin, kategorilerin çoğaldığı, markaların binbir seçenek ve kampanya sunduğu pazarda, tüketiciler neyi neden tercih ediyor? Alışveriş tercihlerini etkileyen faktörler neler? Aktörü çok olan pazarda, üretici ve perakendeci ile tüketici arasında nasıl bir ilişki var? İşte size çeşitli araştırmalardan öne çıkan başlıklar Elektronik tüketicisi kaliteli hizmetin peşinde IBM in Ağustos 2011 de yayınladığı Elektronik Tüketicisi Raporu na göre tüketiciler cihazın kendisinden çok, o cihaz ile neler yapabilecekleriyle ilgileniyor. Satın alacakları cihazlardan yüksek performans, ileri ve entegre hizmet almak istiyorlar. Üreticiler ise tüketicileri ellerinde tutmak için yeni işbirliği yollarını geliştirmeye, sundukları hizmetleri iyileştirmeye ve yazılım ve BT altyapılarını ilerletmeye odaklanıyor. IBM in danışmanlık ayağı olan Küresel İş Değerleri Enstitüsü nün (IBV) son yayınladığı raporu, tüketici elektroniği pazarındaki eğilimleri ve yenilikleri saptıyor. Dünya genelinde yapılan araştırmaya göre, bugünün elektronik pazarındaki tüketiciler kaliteli bir cihazdan çok daha fazlasını, kaliteli bir deneyim istiyorlar. Tüketiciler, cihazın kendisinden çok, o cihaz ile neler yapabilecekleriyle ilgilenirken, satın alacakları cihazlardan yüksek performans, ileri ve entegre hizmet alma beklentisindeler. Çalışmanın dikkat çeken bir başka verisi de tüketicilerin elektronik sektöründeki üreticilerle açık bir iletişim hattı talep ettiklerini net olarak ortaya koymaları. Araştırma sonuçlarına göre, yoluyla iletişim kurmak en popüler yöntem olurken (yüzde 35), üreticinin web sitesi üzerinden iletişime geçerek markayı ve üretici takip etmek (yüzde 23), üçüncü şahıs web siteleri (yüzde 14) ve kişisel bloglar (yüzde 6) üzerinden iletişime geçmek ise daha az popüler seçenekler arasında yer alıyor. Mevcut ekonomik ortamda, şirketlerin ürünlerini farklılaştırmaları için kullanabilecekleri yöntemlerinin giderek azalması ve büyüme marjlarının düşmesi, cihaz üreticilerini yeni büyüme fırsatları aramaya itiyor. Tüm bunlar olurken aynı zamanda, giderek artan ölçüde talepkar bir tutum takınan tüketicilerle de karşı karşıya kalınıyor. Dolayısıyla, elektronik sektöründeki şirketler, bu eğilimlere cevap verirken sadece ileri teknoloji sunan ürünlere değil, aynı zamanda tüketicilerin deneyimlerini geliştirmeye yönelik hizmetler tasarlamaya odaklanıyor. Şirketlerin geleneksel bakış açılarını değiştirmeleri gerektiğine dikkat çekilen araştırmada, üreticilerin bunu sağlamak için

6 05 Çeşitlerin, kategorilerin çoğaldığı, markaların binbir seçenek ve kampanya sunduğu pazarda, tüketiciler neyi neden tercih ediyor? Alışveriş tercihlerini etkileyen faktörler neler? Aktörü çok olan pazarda, üretici ve perakendeci ile tüketici arasında nasıl bir ilişki var?

7 06 kapak Teknolojiden tekstile, gıdadan kozmetiğe her kategoride hemen her gün yeni bir ürünle karşılaşıyoruz. Bu durum markaların rekabetini kızıştırsa da alternatifler çoğaldığı için tüketicilerin yüzü gülüyor. kullanabilecekleri dört stratejiye vurgu yapılıyor: işbirliğini teşvik edecek yetenekler geliştirmek, hizmet sunumlarını iyileştirmek, yazılım ve BT altyapılarını ileri seviyelere getirmek. Tüketici elektroniği pazarında rekor Türkiye tüketici teknolojisi ürünleri pazarı, bu yılın ikinci çeyreğinde daha önceki çeyrek dönemlerde elde ettiği en yüksek pazar değeri rekorunu kırdı. Buna göre toplam pazar yüzde 25 artışla 5,5 milyar lira değerini elde etti. GFK Araştırma Grubu nun iş birimi GFK TEMAX Türkiye nin görüntüleme, telekom, bilgi teknolojileri, ofis ekipmanları, küçük ev aletleri ve beyaz eşya sektörlerini içine alan tüketici teknolojisi ürünleri araştırmasına göre, bu yılın ikinci çeyreğinde tüm sektörler pozitif büyüme gösterdi. Bu büyümede, özel günler (Anneler Günü, Babalar Günü), okul kapanış dönemi, yaz tatil döneminin başlaması, yeni teknoloji ve ürünlerin pazara giriş yapması etkili oldu. Pazar, bu çeyrek dönemdeki başarıyla 2011 yılının ilk yarısını, geçen yıla göre yüzde 25 artışla 10,6 milyar TL değeri ile tamamladı. Beyaz eşyada favori bulaşık makinesi Buzdolapları, yıkama cihazları, yemek pişirme cihazları ve ısıtma cihazlarından oluşan beyaz eşya sektöründe de satış sonrası hizmette kaliteye önem veriyor. Satın alırken ise öncelikle uygun fiyatlı olmasının yanı sıra daha az enerji tüketimi yapan tasarruflu ürünlere yöneliyor. Ipsos KMG nin Bölge Bölge Türkiye Raporu na göre, dayanıklı tüketim eşyaları arasından bulaşık makinesi sahipliği de diğer ürünlere göre daha fazla. Bulaşık makinesi sahipliğinin en yüksek olduğu Marmara da sahiplik yüzde 55 seviyesinde iken en düşük olduğu Karadeniz de yüzde 33 seviyesinde bulunuyor. Tekstilde fiyat, kalite ve fonksiyon etkili Tekstil ve hazır giyim sektöründe tüketici tercihlerini belirleyen unsurların başında fiyat, çeşitlilik ve çok fonksiyonlu özellikler geliyor. Günümüzde insanlar tekstil ve hazır giyim ürünlerini tercihinde fiyat avantajının yanı sıra kaliteden de ödün vermek istemiyor. Kaliteli ürünü uygun fiyata almak istiyor. Bunun yanı sıra örtünme, süsleme ve kendini ifade etmenin yanında, başta sağlık ve güvenlik alanlarında olmak üzere, başka hizmetler de sunabilen çok fonksiyonlu ve akıllı tekstil ürünleri de tüketicilerin gözdesi. Alerji, mantar gibi cilt hastalıklarından koruyan, kolay eskimeyen ve renkleri solmayan, kolay yırtılmayan ve buruşmayan tekstil ve hazır giyim ürünleri çok tercih ediliyor. Araştırmalar, bu konuda özellikle kadınların daha hassas olduğunu gösteriyor. Örneğin kadınlar; organik, kolay ütülenen ve dayanıklı tekstil ürünlerini, selülit önleyici bakım yapan giysileri, ani bebek ölüm sendromuna karşı bebeğin soluk alışı durduğunda ebeveyne haber veren giysileri, vücudun 30 hayati fonksiyonunu (kalp atışı, tansiyon...) 24 saat boyunca ölçen ve beklenmeyen bir değişiklik olduğunda kablosuz ağ bağlantısı ile hastaneleri ve gerekli kişileri haberdar eden giysileri son derece önemli buluyor. En güvenilen yatırım aracı gayrimenkul Gayrimenkul son yıllarda üzerinde en çok konuşulan konulardan. Neden mi? Gözümüzü nereye çevirirsek çevirelim, yeni bir yaşam ya da alışveriş merkezi inşaatıyla karşılaşıyoruz. Peki acaba tüketicilerin gayrimenkul sektöründen, diğer değişle yaşamak istedikleri konutlardan beklentileri ne yönde? Piramit Danışmanlık ın Temmuz 2011 de açıkladığı Konut Satın Alma Eğilimleri Araştırması na göre, Türkiye de her iki kişiden biri ev alma hayali kuruyor. Türkiye genelinde 60 ilde yapılan araştırmaya göre, Türk halkının yüzde 53 ü ev satın almak istiyor. Çıkan sonuçlar, 2008 in son çeyreğinde ortaya çıkan küre-

8 07 sel ekonomik krizin etkilerini üzerinden atıp oldukça hareketli bir döneme giren konut sektörünün önümüzdeki yıllarda daha da verimli bir dönem geçireceğini gözler önüne seriyor. Türk insanının en çok tercih ettiği konut tipi yüzde 66 lık bir oranla 3+1 evler. Konut tipleri içinde 2+1 lerin tercih oranı yüzde 13, 4+1 ve üstü büyüklükteki evlerin terci oranı yüzde 12 olurken, yüzde 8 lik bir kesimin villa veya müstakil bahçeli ev almak istediği görülüyor. Son yıllarda çokça inşa edilen 1+1 dairelerin terci oranının yüzde 1 lerde kalması ise küçük konut tipinin Türkiye de hala benimsenmediği görüşünü güçlendiriyor. Araştırma gayrimenkulün Türkiye de hala en çok güvenilen yatırım aracı olma özelliğini koruduğunu da gösteriyor. En iyi yatırım araçları sıralamasında yüzde 53 ile konut birinci, yüzde 50 ile altın ikinci, yüzde 47 ile arsa üçüncü sırada yer alıyor. Konut Satın Alma Eğilimleri Araştırması na katılanların yaşamaya/oturmaya en uygun konutların şehir merkezindeki daireler veya güvenlikli siteler olduğunu düşünüyor. Bu soruya Güvenlikli sitede daire ya da villa diyenlerin oranı yüzde 55, Şehir içinde yeni apartman dairesi ya da villa diyenlerin oranı yüzde 34 olurken, Şehir içinde ikinci el apartman dairesi veya villa diyenlerin oranı ise yüzde 2 de kaldı. Araştırmaya katılanlar, almak istedikleri evde mutlaka bulunması gereken sosyal tesis ve donatıları sıralarken, yeşil alanları yüzde 87 ile en ön sıraya koydu. Yeşil alanları yüzde 78 ile güvenlik, yüzde 76 ile çocuk parkı takip ederken, yüzde 51 lik market ve yüzde 33 lük alışveriş merkezi tercihi günlük ihtiyaçların karşılanmasının konut tercihini belirlemede ne kadar etkili olduğunu gözler önüne serdi. Tüketiciler akıllandı Teknolojiden tekstile, gıdadan Ceyhan Demiray kozmetiğe her kategoride hemen her gün yeni bir ürünle karşılaşıyoruz. Bu durum markaların rekabetini kızıştırsa da alternatifler çoğaldığı için tüketicilerin yüzü gülüyor. İstediği fiyatta, istediği kalitede ve istediği özelliklerde ürünü hızlı bir şekilde bulabiliyor. Tüketicilerin akıllandığını söyleyen pazar araştırma ve kamuoyu yoklama şirketi Ipsos KMG nin Tüketici Panelleri Direktörü Ceyhan Demiray, Yeniliklere açık bir tüketici profilimiz var. Yeni bir kategoride, yeni bir ürün çıktığında denemeye çok meraklıyız. Tüketici her şeyin farkında, üreticiler de onların farkında olduğunu biliyor. Bu durum üreticileri kaliteyi düşürmeden, daha uygun fiyata üretim yapıp iyi hizmetle tüketicilere ulaştırmasını tetikliyor diyor. Reklamların tüketici tercihlerinde önemli etkisi olduğunu, reklamı yapılan her üründe, evlerde bulunurlukta bir artış görüldüğünü söyleyen Demiray, Reklamın yanı sıra fiyat da çok önemli. Tüketiciler market, bakkal, AVM gibi farklı kanalları çok geziyor. Bu da tüketicinin uygun fiyatı aradığını gösteriyor. Tüketici için fiyat uygun değilse, o ürünü bir kere alıp tekrar almama eğilimi gösteriyor. Eğer fiyat uygunsa, istediği noktalarda bulabiliyorsa tercih etmeye devam ediyor. Türkiye de tüketiciler promosyonu çok seviyor. İndirimler, bir alana bir bedava ya da üç al bir öde gibi kampanyalar yoğun ilgi görüyor diyor. Bölgelere göre Türk tüketicileri Türkiye nin coğrafi bölgelerini anlamak Türkiye deki tüketici profilini tespit etmek için oldukça önemli bir başlangıç noktası Ipsos KMG, 2011 de yayınladığı Bölge Bölge Türkiye Raporu yla hızlı tüketim ürünlerinden internet kullanım alışkanlıklarına kadar geniş bir yelpazede tüketicileri bölgelere göre inceledi. Coğrafi özelliklerine göre; Marmara, Ege, İç Anadolu, Akdeniz, Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu olarak sıralanan bölgelerimizi, coğrafi farklılıkları kadar bölge sınırları içinde yaşayan halkın özellikleri, diğer

9 08 kapak Gençlerin hakim olduğu konuların başında teknoloji geliyor. Öyle ki, ailelerin yüzde 70 i çocuklarının bilgisayar ve cep telefonu gibi konularda kendilerinden daha bilgili olduklarına inandıkları için karar sürecinde onlara danışma ihtiyacı duyuyor. ülkelerle komşulukları, var olan kaynakları işlemelerine göre farklılaşmış geçim kaynakları, yemek kültürleri, hava koşullarına yönelik olarak benimsedikleri alışkanlıklar gibi daha pek çok farklılık da birbirinden ayırıyor diyen Demiray, raporda öne çıkan sonuçları şu şekilde aktarıyor: Çalışan kadının tüketimi de farklılaşıyor Eskiden kadın olmak daha kolaydı Kadınlar daha çok evde olur, yemek yapar, çocuk bakardı. Sosyal ve ekonomik yapılardaki değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan toplum koşulları, yeni bir yaşayış biçimini beraberinde getirirken; şehirleşmenin getirdiği yenilikler, kadının ev ve aile uğraşıları dışında çalışma hayatına da atılmasını sağladı. Artık gündüzleri toplantıdan toplantıya koştururken; diğer yandan akşam yemeğini, evin ihtiyaçlarını, yapılacak alışverişleri de düşünmeleri gerekiyor. Bir de çocuk sahibiyse, sorumlulukları daha da artıyor. Bölgeler arasındaki en ayırt edici özelliklerden birisi, hızlı tüketim ürünleri harcamasının ürün tiplerine göre dağılımı. Akdeniz de ve Doğu ve Güneydoğu da açık ürünler harcamadan oldukça yüksek bir pay elde ediyor. Buna karşın Marmara da ve Karadeniz de market markalı ürünlerin payı Türkiye geneline kıyasla daha yüksek. Üretici firma markalı ürünlerin en yüksek paya sahip olduğu bölge ise İç Anadolu Bölgesi. Hanede internet bağlantısı bulunması açısından da bölgeler arasında neredeyse bir uçurum söz konusu. Marmara Bölgesi nde yüzde 40 olan internet sahipliği Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri nde sadece yüzde 13 seviyesinde. Ancak internet kullanan birey oranı olarak bakıldığında bölgeler arasında sahiplik açısından görülen derecede bir farklılık görülmüyor. Bir başka deyişle, internet sahibi olup olmama durumu bölgeler arasında son derece ayırt edici olurken internet kullanımı açısından bölgeler birbirinden o denli kopuk değil. Avrupa Birliği ne girmenin Türkiye ye ekonomi ve insan hak ve özgürlükleri açısından olumlu katkıları olacağı inancının en yaygın olduğu bölge Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi. İnternet üzerinden alışveriş yapmak genel olarak Türkiye de yaygınlık kazanmamış bir davranış. Bireylerin sadece yüzde 12 si sıklıkla bu şekilde alışveriş yaptığını söylüyor. Bölgeler arasında bu oran açısından çok belirgin farklılaşmalar görülmüyor. Genellikle ucuz markayı kullanıp sadece özel gün ve yerlerde en iyi markayı kullanma davranışı en yaygın olarak yüzde 29 ile Doğu ve Güneydoğu da görülüyor. Bu davranışın en az ifade edildiği bölge ise yüzde 20 ile Ege Bölgesi olarak karşımıza çıkıyor. Tüm bu değişimi farklı araştırmalarda gözlemleyen Ipsos KMG, hanelerdeki çalışan kadınların davranışlarını mercek altına alarak, çalışan ve çalışmayan kadın arasındaki alışveriş farklılıklarının incelendiği Çalışan Kadın Raporu nu hazırladı. Çalışan kadının ekonomik özgürlüğünün olmasının avantajının yanında alışveriş için de zaman kısıtı nedeniyle dezavantajı olduğunu söyleyen Demiray, Zaman geçtikçe, kadının genişlemiş rolü ne olursa olsun geleneksel rollerinin değeri bütün önemi ile sürüyor. Çalışsa bile ailede gıda, içecek ve eve dair diğer alışverişlerde sorumlu kişi kadın olmaya devam ediyor diyor. Çalışan kadına farklı bir perspektiften bakarak onu daha yakından tanımamıza olanak veren bu rapordan bazı çarpıcı bulgular ise şu şekilde: Çalışan kadın çalışmayan kadına kıyasla daha yüksek SES grubu bireylerden oluşuyor ve neredeyse yarısı Marmara bölgesinde yaşıyor. Çalışan kadın ve çalışmayan kadının hızlı tüketim ürünlerindeki alım davranışları incelendiğinde, çalışan kadının ortalamada harcadığı miktar, çalışmayan kadına oranla yüzde 20 daha fazla ve bu fark son dört yılın en yüksek seviyesinde. Çalışan kadının hane tüketim ürünleri harcamasının yüzde 67 sini markalı ürünler, yüzde 6 sını da market markalı ürünler oluşturuyor.

10 09 Çalışan kadının kişisel bakım kategorisinde yaptığı harcama, çalışmayan kadına göre farklılaşıyor. Çalışmayan kadına kıyasla kağıt ürünlerine ayırdığı harcama payı yüzde 10, saç ürünlerine ayırdığı harcama payı yüzde 13 daha fazla iken, vücut ürünlerinde bu fark yüzde 38 e çıkarak daha da belirginleşiyor. Teknolojide söz gençlerin Türkiye deki 15 milyon gencin Serhat Gürcü yaklaşık 3 milyonu üniversite öğrencisi, 5 milyonu lise öğrencisiyken, 7 milyonu çalışan gençlerden oluşuyor. Nüfusun yüzde 20 sini oluşturan gençlerin kendi alım güçlerinin yanı sıra tüketim konusunda ailelerini yönlendirme gücüne de sahip olmaları, gençlerin yönelimleri hakkında yapılan araştırmaların önemini artırıyor. Bu noktadan hareketle pazarlama şirketi Youth Republic in araştırma kuruluşu Synovate ile birlikte yeni nesil gençlere yönelik gerçekleştirilen 2010 Harçlık Pazarı Araştırması, gençlerin tüketim alışkanlıklarını, hayat görüşlerini ve trendlerini mercek altına aldı. Türkiye nin en büyük gençlik araştırmasında, ebeveynlerin teknolojik ürün satın almadan önce mutlaka ailenin gençlerine danıştığı ortaya çıktı. Anı yaşayıp hızlı tüketiyorlar Gençlerle görüşmenin yanı sıra onların evine girdik, çantalarının içine baktık diyen Youth Republic CEO su Serhat Gürcü, araştırmada gençlerin gözünden hayatın nasıl göründüğünü anlamaya çalıştıklarını söylüyor. Bugünün gençlerinin anı yaşamayı, yaşam felsefesi olarak benimsediklerini dile getiren Gürcü, Hayatlarının her alanında hızlı tüketim var. İnternette dahi içerik üretmekten çok, orada olanı arkadaşlarıyla paylaşmayı, içeriği hızla tüketmeyi tercih ediyorlar diyor. Tüketim tercihlerini yönlendiriyorlar Gençlerin hakim olduğu konuların başında teknoloji geliyor. Öyle ki, ailelerin yüzde 70 i çocuklarının bilgisayar ve cep telefonu gibi konularda kendilerinden daha bilgili olduklarına inandıkları için karar sürecinde onlara danışma ihtiyacı duyuyor. Üstelik bu durum, yalnızca teknoloji ürünleriyle sınırlı değil. Evdeki ortak kullanım alanları için mobilya alınırken bile, gençler ailelerini yönlendiriyor. Örneğin eve televizyon alınırken ailelerin yüzde 61 i çocuklarının fikrini alırken, kendilerine araba satın almaları durumunda bu oran yüzde 64 oluyor. AVM ler tüketimi artırıyor Özellikle son yıllarda hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen modern alışveriş merkezleri, tüketicilerin gözde mekanları. Kıyafetten mobilyaya, mutfak eşyasından, bahçe düzenlemesine kadar aranan her şeyin kolaylıkla bir arada bulabildiğimiz bu merkezler, sinemalarıyla, restoranlarıyla tüm ihtiyaçlarımızı karşılayabildiğimiz birer yaşam merkezi. Günümüzde, 46 ilde yer alan 268 alışveriş merkezinin toplam kiralanabilir alan büyüklüğü 6 milyon 445 bin metrekareye çıkıyor. İnşaatı süren AVM lerin de tamamlanmasıyla toplam AVM sayısının 2011 de 304 ve toplam kiralanabilir alanın ise 8 milyon metrekare civarında olacağı bekleniyor. Buluşma noktası Alışveriş merkezlerinin popülerleşmesi aslında insanların tüketim alışkanlıklarına paralel bir gelişme gösteriyor. Gelir düzeyindeki artış, büyük şehirlerden şehir dışındaki alanlara kaçış gibi demografik gelişmeler, kredi kartı kullanımının yaygınlaşması gibi teknolojik gelişmeler ve hayatın hızlı temposunda alışverişe ayrılan zamanın hızla azalması alışveriş alışkanlıklarını da değiştiriyor. Günümüzün tüketicisi alışverişin sıkıcı bir faaliyet olmaktan çıkarılmasını istiyor, farklı yaşam tarzlarını eş zamanlı olarak yaşamaya çaba gösteriyor. Alışverişi, sadece ürün satın alma faaliyeti olarak değil, eğlence ve hoş vakit geçirme imkanı sunan sosyal bir faaliyet olarak görmek istiyor. Bu istek ve beklentilere cevap verme açısından mağaza, market, eğlence, yeme-içme ve park imkanlarının bir arada sunulduğu yeni tür alışveriş merkezleri son derece önemli avantajlara sahip. Zengin çeşit, kalite ve uygun fiyatın beraber sunulduğu, ferah bir atmosfer, vakit geçirmeye elverişli bir ortam, sinema ve oyun salonlarının, çocuk oyun bahçelerinin yer aldığı bu alışveriş merkezleri yıllardır geleneksel mağazalardan sıkılan ülkemiz tüketicileri için oldukça cazip bir alternatif olarak karşılanıyor. Alışveriş merkezleri, cinsiyet, gelir ve yaş gruplarına göre farklı anlamlar taşıyor. Alt gelir grubu için alışveriş merkezi turistik bir gezi mekanı, orta gelir grubu için günlük kent hayatının parçası, üst gelir grubu için ise ev ve iş arasındaki istasyon işlevi görüyor. Araştırmalara göre insanların yüzde 3,4 ü alışveriş merkezlerine her gün geliyor. Haftada iki-üç kez gelenlerin oranı yüzde 13,3 dolayında. Çoğunluk ise yüzde 32,6 ile haftada bir gelenlerde. Yüzde 28 lik bir kesim de 15 günde bir bu merkezleri ziyaret ediyor. Alışveriş merkezlerinin tercih edilmesinin temel nedeni ürün çeşitliliği. Modern ve ferah bir alışveriş ortamı, rahat gezinme imkanı, temiz ve düzenli olması, kaliteli markalar, sinema ve kafeler ile çocuk alanları da belirleyici nedenler olarak öne çıkıyor.

11 10 söyleşi Bir başarı hikayesi Ahmet Zorlu, hikayesini çok kere dinlediğiniz bir işadamı. Her dinlediğinizde, ilk kez dinliyormuş hissi veren bir girişimci, ülkenin önde gelen patronlarından biri. Babadan çok şey kalmış, ama zenginlik değil. Kalanları başarı için gerekli olan özellikler diye özetlemek mümkün. Birinci nesil diyebiliriz Ahmet Zorlu için. Böyle baktığınızda kısa zamana çok şey sığdırmış biri. Bu bakış açısıyla kısa zamana zenginlik sığdırdı deseniz, pek çoklarından bir farkı kalmaz. Kısa zamana çok fikir sığdırdı deseniz yine yanına bir sürü farklı isim koymak mümkün. Başkasına benzemeden, daha önce yapılmayanların yapmak dediğinizde biraz olsun yakalayabiliyorsunuz. Yine de tam anlamıyla resmi görmek mümkün olmuyor. Yaptığı işlerin önemi detayda, ilk olmasında, son olduğunda da farkında, başkasının düşünmediği noktasında gizli... İşin tuhaf tarafı resme neresinden bakarsanız farklı bir şey görüyorsunuz, ne zaman bakarsanız bir öncekinden daha fazla detayla karşılaşıyorsunuz, her baktığınızda biraz daha derin görüyorsunuz. Bilmece gibi olmuş olabilir. Soru çok basitti, başarınızın sırrı nedir? Ahmet Zorlu yanıtladı: DETAY Z: Başarınızın önemli bir yanı detaylarda gizli olmalı, katılır mısınız? Kesinlikle. Ben arkadaşlara diyorum ki Arkadaşlar her şey detaydadır. Detayı eğer siz incelemezseniz, detaylara bakmazsanız ne yaparsanız yapın, bir ürün yapın, televizyon yapın, buzdolabı yapın, çarşaf yapın, gömlek yapın, elbise yapın, ne yaparsanız yapın iş detaydadır. Çok affedersiniz, bir kuaföre gidiyorsunuz ve o kadar ince bakıyorsunuz ki, bir tane saçınızın teli çıksa düzeltiyorsunuz, kötü olmasın diye. Yaptığınız ürünün de öyle olması lazım. Her ne olursa, bu bina olabilir, bir cihaz olabilir. Z: 2.20 lik nevresim yokmuş, siz yapmışsınız ve televizyonların üzerine örtü üretmişsiniz. Bunlar da detay mı? Yeniliktir bütün onlar. İnovasyon dediğimiz şey. Ben her zaman ne yaptım? Kimsenin yapmadığını yapmaya çalıştım. Mesela şu bardağı birisi yapmış, ben de bunu deneyeyim. Bu bardağın başka bir versiyonunu yapmak, daha güzelini yapmak... Ben bu bardağı yapayım, biraz ucuz vereyim, ben daha çok satarım değil. İyisini yapayım ve onun fiyatlarından daha yükseğe satayım ama kaliteli vereyim ki müşteri bana bir daha gelsin. Z: Tekstil, beyaz eşya, elektronik, enerji, gayrimenkul... Bu kadar büyüyünce detayı görebilmek tepedeki kişi olarak imkansızlaşıyor olmalı, değil mi? Tabii kontrol etmek mümkün değil ama verilecek bazı önemli kararlar vardır. Arkadaşlara dersin ki, bunlar bunlar olması lazım. Tabii ki her detaya girmek mümkün değil, ama olsun. Bir anayasamız var artık, neyin nasıl yapılması gerektiğinin. Bunu arkadaşların hepsi de bilirler. Her ne yapılırsa işin düzgünü yapılacak. Her fabrika, depo, bantlardaki mallar düzgün duracak. Bunun bir anayasası var zaten artık, o oturdu. Ben Vestel i aldığım vakitte inanın ayaklarım altı su toplardı o depolarını gezmekten. 10 senede zor oturttuk. Bilgi, kültürü oturtmak kolay bir şey değildir. DİSİPLİN Z: Disiplininiz hala sözü edilen hikayeler arasında. Disiplinsiz hiçbir şey olmaz. Z: Çıraklığını yapmadığınız işin patronu olamazsınız diyorsunuz... Tekstildeki işin çıraklığıyla, bugün geldiğiniz ve bu kadar dağılan perspektifte bunu nasıl muhafaza edebiliyorsunuz? Bu bir heyecan mıdır? Bu bir azim midir? Nedir sizce? Heyecansız bir şey olmaz. Ben her zaman arkadaşlarıma derim ki; İşinizi seveceksiniz, aşık olacaksınız, sevdalı olacaksınız. Bu çok önemlidir. İşini sevmeden yapabilir misin? Sevmediğin bir yemeği yiyebilir misin? İşini seveceksin. Bunu yaparsanız başarı arkasından gelir.

12 11 ÇALIŞMAK Z: İşini sevmek her zaman mümkün mü, öğrenilebilir mi? Kesinlikle. Babamdan çok büyük bir servet kaldı. Ne serveti kaldı? Bir kültür serveti kaldı. Z: Çalışma üzerine aslında galiba. Çalış ve yapacaksan en iyisini yap. Ben ilk ihracatımı yaptığım zaman, bir aracı firma var öyle ihracat yapıyoruz. O gün için 400 bin Dolar senesi için çok büyük bir miktar. O aracı kişiler de komisyon alıyorlar, müşteri kontağını onlar kurmuşlar. Dediler ki, Sizi ziyarete geleceğiz ve kolilere bakacağız. Ben Neye bakmak istiyorlar acaba? dedim... Bizim koliler yapılmış gıcır gıcır, tertemiz. Adama bakıyorum hiç ses çıkmıyor. Geziyor, geziyor, bakıyor. Dedim herhalde beğenmedi bunu. Ben yıkıldım, felaket oldum. Bana döndü, Kardeşim, çok teşekkür ederim. Ben böyle bir şey görmedim dedi. Z: Siz o an hala bilmiyorsunuz ama neye teşekkür ettiğini... Böyle düzgünlük, böyle düzgün koli, ambalaj yapılmaz. Kim yaptı bunu? dedi. Dedim ki, Bu bizim görevimiz kardeşim, bana kimse öğretmedi. Mesela tır yüklenir, bundan 25 sene önce falan, ben tırın üzerine çıkardım. Tırın üzerinde kasasına bakardım, tırda delik var mı alttan bakardım... Başıma şöyle bir olay geldi. Tır yüklendi, gitti. Müşteri diyor ki, Kolilerin yarısı ıslanmış, üstü değil, altı ıslak. Yolda giderken, tırın delikleri varmış kasada. Deneyim işte. Hani derler ya daldan düşen her şeyi bilir. İŞİN BAŞINDA OLMAK Z: Eskiden bir günde iki fabrika gezdiğiniz söylenirdi. Şimdi yapabiliyor musunuz? Yapıyorum. Z: Nasıl başarıyorsunuz? Basın toplantısında yerinizi alıyorsunuz, bayi toplantısında alıyorsunuz, fabrika gezerken alıyorsunuz, inşaata gidiyorsunuz... Bütün fabrikalara gidemiyorum ama mesela her hafta Manisa dayım. Ayda bir fabrikaların tamamını dolaşırım ki yedi sekiz fabrikadan oluşuyor Vestel. Ayda bir kere hepsini dolaşıyorum. Z: Nedir önemi ayda bir kere dolaşmanızın, varlığınız mı? Varlığım, bir de arkadaşları görmüş oluyorsun. Fabrikanın müdürlerini görüyorsun, onlarla konuşuyorsun, dolaşıyorum. Z: Müdür dışındakilerle konuşur musunuz? Çalışanlar sizinle konuşabilirler mi? Gelip bir şey söyleyebilirler mi? Konuşurum. Tabii ki, her zaman. Benim hala toplantıların haricinde odamın kapısı açıktır ve genel müdürlerime de, müdürlerime de söylerim; Kapılarınız açık duracak. Kapalı kapılar arkasında olmayacaksınız. Herkes size ulaşabilecek. Bu önemli bir şey. KARAR ALMAK Z: Karar almak aslında başarının temel taşlarından bir tanesi. Karar alma sürecinde ne yaparsınız? Zorlu Grubu nun en önemli özelliği, hızlı karar almasıdır. Hızlı karar alamazsınız, korkak bezirgan ne onarmış ne donarmış. Zorlu Grubu olarak 2013 te 60. yılımızı kutlayacağız. Son 35 yılda çok şey yaptık. Bu ülkede 1998, 1999, 2000 yıllarında ihracatın yüzde 5 ini yapıyorduk. Yedi sene Türkiye nin ihracat liderliğini kimseye kaptırmadık. Bugün Türkiye nin en büyük ihracatçılarından bir tanesiyiz. Z: Karar almaya dönersem, kararı en son siz veriyorsunuz sanırım... Yok, ortak olan arkadaşlar ortaklıklarını kullanır. Kararı yalnız ben vermem, bizim bir ailemiz de var. Z: Mutlaka ama aile şirketi olmanın verdiği bir hız olduğu söylenir. Büyük yapılar, kurumsallaşma bazen de hantallık getirir derler. Getiriyor zaten. Bizde de büyüdükçe o hantallıklar oluyor tabii olmuyor değil. SABIR Z: Altı yıl sürmüş... Ne büyük bir sabrınız var. Sabrın sonu selamettir. Biz onu yaptık, uçurduk ve savunma sanayisine 2012 nin başlarında uçaklarımızdan bir tanesini teslim edeceğiz. Altı tane yapacağız ve bunun devamı gelecek. Bugün Heron uçaklarının gördüğü vazifeyi bunlar görecek. KEŞKE Z: Uzun süren projelerde hiç keşke leriniz oluyor mu? Keşke lerle bir yere gitmemiz bugün mümkün değil. Her yerde, her şeyde para kazanacağım diye bir şey yoktur. Risk almak mecburiyetindesin. Risksiz hiçbir şey yoktur. İnsanoğlu her zaman riskin üzerinde yürür. Şuradan giderken merdivenden düşersiniz. RİSK Z: Riske bakış açınız nedir, hangi risk alınır, hangisi alınmaz... Size bir şey söyleyeyim mi? 8-10 sene önce bir siyasetçiyle Bursa daki fabrikamızı geziyoruz. Bu fabrika günde 500 bin ton polyester iplik üretiyor, bugün de üretiyor. Türkiye nin yüzde 45 polyester ipliğini veriyoruz. Geziyoruz... Bakanımız gezerken şöyle bir baktı, Akıllı işi değil dedi. Dedim ki, Bizim akıllı olduğumuzu kim söyledi? Artık risk almak, bir yerde bizden de çıktı. Bir büyüklüğe geldiğinizde yatırım yapmazsanız var olduğunuz şeylerden de geri kalırsınız ve rekabet gücünüz kalmaz. KRİZ Z: Kriz vurmaya başladı mı? Artık izole bir coğrafyada yaşamıyoruz. Vuracak yani vurursa. Ama ben şöyle söyleyeyim, Avrupa da her gün bir ülkenin krize girdiği söyleniyor. Onun bu kadar, şunun bu kadar borcu var. Türkiye olarak baktığımızda milli hasılamıza oranla borcumuz yüzde 40. Bu normaldir. Z: Krizi sever misiniz, krizli ortamlardan korkmaz mısınız? Krizi kimse sevmez. Türkiye yi bu kriz vurmaz ama tedbirli olmamız lazım. Benim şirketlerime bir şey olmaz deme. Ben açıkça konuşayım, çok dayaklar yedik krizinde çok büyük dayak yedik ama ondan sonraki krizlerde ben dayak yemedim. Niye dayak yemedim? Z: O gün tekstil miydi? 2001 krizi hepsinden korkunçtu ama biz o gün tedbirlerimizi aldık. Diyorum ki, döviz çıksın. O dövizin buralarda daha yüksek seviyelerde olması lazım. Biz ne yaptık? Biz borç yedik. Biz paramızın değerlenmesiyle ithalata dönük büyüme yaptık. Üretmeden tüketmeye kalktık. Sayın Başbakan Araba alacağınıza ev alın dedi... Hesapsız kitapsız harcamak krize sürükler.

13 12 söyleşi Heyecansız bir şey olmaz. Ben her zaman arkadaşlarıma işinizi seveceksiniz, aşık olacaksınız, sevdalı olacaksınız derim. Çok önemlidir bu. Sevmediğin bir yemeği yiyebilir misin? İşini seveceksin. Z: Tekstille başlayan serüveniniz elektronik beyaz eşya ile sürdü, arkasından finansa girdiniz... Belki siz anlatmaktan sıkıldınız ama bir yerden başlamak adına finans serüveninizi, hızlı giriş, başarılı çıkış diye tanımlamak herhalde mümkün, katılıyor musunuz? Tabii ki, o gün için başarılı bir çıkıştı çünkü biz sıfırdan bir banka aldık, isim aldık. 270 şubeye çıkardık. Üç milyar 250 milyon Dolar a bundan beş sene önce sattık. Çok başarılıydı. Bizim için finans tecrübesi yok, bankada ne işi var dediler, ama ekip arkadaşlarımızla iyi bir banka yarattık. Bugün hala daha Türkiye nin en iyi bankalarından bir tanesi ki, birçok banka battı, biz büyüyerek çıktık. Z: O dönemde banka batışları ve satışları hareketliydi. Satışta doğru fiyatlandırmayı bulamayan pek çok örnek yaşadık. Hangi iş olursa olsun, biz kısa vadeli iş düşünmedik hiçbir zaman, düşünmeyiz de. Kısa vadeli işler her zaman hüsranla sona erer. Biz o zaman bankalara el konulduğu, battığı yerlerde grup olarak markamıza sermaye artırımı yaptık. Çünkü kurumlarımızın hepsi bizim evlatlarımızdır. BAŞKASININ YAPMADIĞINI YAPMAK YENİ İŞLER: TURKCELL - THY - LED - RUFFLES Z: İlginç işleriniz var. Türk Hava Yolları yla Turkcell le şimdi bir Amerikalı firmayla LED aydınlatma işi yapıyorsunuz, Ruffles Otel le iş yapacaksınız... Bu işlere, başkasının yaptığının aynısını yapmama perspektifinden mi bakmalıyım? Esasında bizim Zorlu Enerji nin altında Zorlu OEM diye kendi santrallerimizi kuran yeni bir şirketimiz var, orada arkadaşlarımız bu işi yapıyorlar. Benim önüme böyle bir proje getirdiler. Biz zaten bu santrallerin, tribünlerin bakımını bugün Yunanistan da, Türkiye de hatta Hindistan da, Kuveyt te yapıyoruz. Türk Hava Yolları nın da burada tecrübesi var. İkimizin tecrübesini birleştirerek böyle bir şirket kurduk. Ortadoğu da bakım ve onarım için 18.5 milyar Dolarlık bir pazar var. Biz bunun yüzde 30 unu alsak 5 milyar, yüzde 20 sini alsak 3,5 milyar Dolarlık bir ciro demektir. Onun için benim önüme getirdiklerinde ilerisini gördüğüm vakit tamam diyorum. Tabi bu uzun vadeli bir iş, üç-dört sene içerisinde buralara ulaşabilir. Uçak motorlarıdır bunlar; tribünler, enerji üretilen gaz tribünleri. Böyle bir şey karşıma geldiği için baktım, enteresan bir şey ve biz enerjide de faaliyet gösteriyoruz. Biz Rusya da, İsrail de enerji tribünlerinde elektrik üretiyoruz. Bünyemizde tane tribün var. Kendi edindiğimiz tecrübeler ve Türk Hava Yolları nın bu husustaki tecrübesini birleştirerek böyle bir şirketi büyütmek mümkün. Z: Akıllı klima işiniz de enteresan bir şey. Uzaktan yönetilen klima yine arkadaşların bir buluşudur. Burada Turkcell ile beraber çalışmışlardır. Turkcell de desteklerini vermiştir. Bunlar hep bir yeniliktir. Türkiye de bugünkü hükümet araştırmaya geliştirmeye epey bir destek veriyor. Bu yeterli midir? Kesinlikle değil. Bugün bir Philips in Avrupa Fonu ndan aldığı 2 milyar Dolar dır, çok önemli bir rakam bu. Biz bunu kendi imkanlarımızla yapıyoruz. Z: Ama buna rağmen LED işine girdiniz. Bugün LED var, insansız uçağımız var. Ekibe baktım... Gerçekten ekipteki gençler pırıl pırıl, gözleri pırıl pırıl çocuklar. Ahmet Bey, böyle böyle teklif var Savunma Sanayi Müsteşarlığı ndan ve biz bunu yaparız, bunda yapılmayacak bir şey yok dediler. ÇEVRE Z: Karbon protokolüne imza attınız. Bu durumda kendinizi bağladınız. Türkiye de Karbon Protokolü yapan ilk Zorlu Enerji dir. Biz burada da yine çevreyi düşünüyoruz. Kapalı sistem, rafineri sistemiyle beraber kuruyoruz. Z: O imzayı atınca aslında attığınız her adımda gözetim altındasınız. Kesinlikle. Biz bir taraftan toplayıp bir tarafı yıkıyorsak, bizim orada işimiz yok.

14 13 MADENCİLİK Z: Bundan sonraki adımınız maden mi? Adımlarımız var, yer altı madenlerine girdik. Bundan beş sene önce yine geldiler, beş seneden beri araştırma geliştirme yapıyoruz. Şu an rezervleri tespit ettik. Bu 500 milyon Dolarlık bir yatırımdır ama bizim bu yaptığımız yatırım, altını çizerek söylüyorum, biz çevreyi düşünen bir grubuz ve bugün fabrikalarımızda, Vestel City de 1200 dönümdür. Bunun 400 dönümü aşağı yukarı yeşil alandır. Z: Gelecekte sizden, daha çok maden haberleri mi duyacağız? Bundan Türkiye istifade edecek. Senede 500 milyon Dolarlık yılında ihracat yapacağız. Yerli yer altı kaynaklarımızı zenginleştirip, hayata geçirip tamamıyla ihracat yapacağız. Biz çevreyi iyi biliyoruz. GAYRİMENKUL Z: Gayrimenkul projesi sizi çok heyecanlandırıyor, değil mi? Tabii ki. Bizim her yatırımımız insanları heyecanlandırdı. Niye heyecan? Çünkü bir yatırım yapıyorsun, bir eser kazandırıyorsun, ülkene yatırım yapıyorsun, ülkenin güzelleşmesine katkıda bulunuyorsun. Bir şey üretmeden tüketmek doğru bir şey değil, üreteceksin. Proje biter bitmez ilk ödülü aldık. Şu ana kadar beş tane ödül aldı o proje... Z: Yeni gözbebeğiniz gayrimenkul mü? Bizim tüm yatırımlarımız gözbebeğimizdir. Tabii ki ben bugüne kadar bu projeyle ilgilendim. Bizim bu yatırımımız gerçekten Türkiye için değerli bir yatırım ve Türkiye nin de en büyük, bugüne kadar bu kadar büyük bir yatırım yapılmamış özel sektör tarafından. 2,5 milyar Dolarlık yatırımdır bu. Z: En ünlü otellerden biriyle anlaştınız. Çok sayıda otel talip oldu, burada odalı otel yapabilirdik ama biz İstanbul gibi dünyanın bir marka şehrine, Boğaz ı olan bir kente olacaksa en iyisi olsun dedik. Dünyanın sayılı otel zincirlerinden Ruffles ı seçtik. Z: Ruffles ı seçtiniz. En küçük oda 65 metrekare mi? 60 metrekare, 80, 100, 120 diye gidiyor. Z: 60 metrekare bizim için bir ev aslında. Tabi bu otelde kalmak için büyük bir zenginlik gerekecek. Türkiye de var mı bu kadar zengin? Türkiye de değil. Yalnız Türkiye için oynarsanız, olmaz. Dünyaya açık oynayacaksınız. Dünya ne yapıyor ona bakacaksınız. Z: Yine sizin cümlenizle, gideceksen en uzağa git, çıkacaksan en yükseğe çık gibi bir şey bu... Bunu yapmaya çalıştık, çünkü bugün yurtdışında yalnızca ucuz turist değil, zengin turist gelmeli. Şu anda İstanbul da otellerde yer bulamıyorsunuz. Bugün gelen zengin bir iş adamı, konferansa gelmiş veya tatile gelmiş iyi bir yatacak yer arar. Z: Eski köye yeni adet de getiriyorsunuz, projeyi müthiş fiyatlara pazarlıyorsunuz, herkes hop oturdu hop kalktı. Nasıl olur bu kadar büyük primle satar dediler... Primler öyle değil... Az önce de söylediğim gibi, biz bugün Türkiye de olmayan bir şey yapıyoruz, kalitesiyle. KARAYOLLARI İHALESİ Z: Karayolları ihalesinden bir fotoğrafınız yayınlandı. Siz sevinçten oynuyor görüntüsü verdiniz. Onun fotoğrafı da var bende, büyütülmüş duruyor. Gerçekten, o ihale olduktan sonra çok büyük mailler, mesajlar aldım. Zorlu yabancılara kaptırmadı. Bu yeri aldı diye herkes bizim almamızdan çok memnundu. Hatta bir bayan geldi, sağ olsun, İyi ki evladım, siz aldınız burayı, yabancılar almadı dedi. O bir sevinçti ama o sevinç nasıl bir sevinçti? Z: Çok enteresan bir ihaleydi. Türkiye nin en büyük, Avrupa nın da en büyük arazi satışıydı orası. Z: Sizin çok kararlı duruşunuz da ilginç geldi izleyen herkese. Sonrası çok uzun sürdü. Sabrınızı deneyen bir proje olduğunu düşünüyorum. Şimdi tabi, orada bir ihaleye girmişim. İhalenin hem bir heyecanı var, hem stresi var. Orada kendinizi ona kaptırıyorsunuz, her şeyi unutuyorsunuz. Mesela benim için ikinci büyük ihale girişim de Tüpraş ihalesidir... En büyük ihalelerden bir tanesi oydu. İhale sürecinde bir yere geldiğiniz vakit artık, evde yaptığınız hesap çarşıya uymuyor. Orada bizim bir yere kadar, 700 milyon Dolara, hatta 650 milyon, 700 milyon Dolara kadar maksimumdu... Ama orada bir yerde 100 milyon Dolar arttı. Z: Sizi çok sık inşaat alanında görüyorlarmış. Doğru mu? Haftada bir iki gün uğruyorum. Sizin yapacağınızdan hiçbir şüphemiz yok, biz size güveniyoruz diyorlar. İtibar çok önemli. Burada bütün cepheler mermer, bir kısmında ahşap görünümlü malzeme vardır. İtalya da özel üretilmiş mermer kullandık. Diyeceksin ki Yerli mermer yok muydu? ama cephelerde kullanılan özel bir mermerdi bu. Alım yaparken renk garantisi isteyin dedim. Şaşırdı İtalyan. Z: Böyle detaylara da giriyorsunuz yani. Bir eser bırakacağız bu ülkeye. Biz bütünüyle düşünüyoruz. Detayları düşünmezseniz, bir yere varmanız mümkün değil. Z: Nasıl yani, o anda ne hissediyorsunuz? Ben her zaman şunu diyorum, bir hayalim vardı, hayallerimiz vardı. O hayali gerçekleştirmek için artık sonuna kadar gittik. Belki de orada biraz daha bunlar da bizim son andaki rakibimiz, bir yerde o son 700 milyondan sonra zaten koptu. Bir milyon, iki milyon giderken 10 milyon, 10 milyon gitmeye başladı. Son anda 30 milyon gitti. 760 dan 790 a çıktı veya on on gitti. 799 dedi, 800 deyince hayırlı olsun dediler. Biz de hayırlı olsun dedik, kabul ettik. Z: O anda heyecanı kontrol etmek de ayrı bir başarı olsa gerek. Biz her zaman şunu düşünüyoruz grup olarak, bir sloganımız da var. Yapacaksan en iyisini yap, gideceksen en uzağa git, çıkacaksan en yükseğe çık. Biz her zaman ülkemize yaptığımız yatırımların, ülkemize katma değeri olan ve ülkemizi bir yerlere götürecek yatırımlar yapıyoruz ve yaptık bugüne kadar, bundan sonra da yapacağız inşallah, Allah bize sağlık verirse. Biz bu gayrimenkulü aldığımız, ihaleyi kazandığımız vakit, ben ilk gün hemen ihaleden çıktıktan sonra şu beyanatı verdim, dedim ki; Biz buraya öyle bir yapı yapacağız ki asırlarca konuşulacak. Ve böyle bir yapı yapıyoruz. Hem çevreye duyarlı iyi bir eser yapıyoruz, hiç kimseyi rahatsız etmeyecek şekilde bir semt yapıyoruz Orası dönümlük bir arazidir. Orada bizim 80 bin metrekare yeşil alanımız var.

15 14 köşe yazısı/prof. dr. kerem alkin 2012 de yüzde 3,5 büyüme Türk Ekonomi Yönetimi, dönemini kapsayacak Orta Vadeli Program için çalışmaları hızlandırmış durumda de döviz kurlarının bir miktar geriye geleceği, enflasyonun beklenenden bir miktar daha yüksek seyredeceği; kötü senaryoda ise Türkiye nin cari açığının 6-8 milyar dolar düzeyinde iyileşme göstereceği beklentilerde öne çıkıyor. Türk Ekonomi Yönetimi, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ın koordinasyonunda, diğer kritik önemdeki Bakan ve üst düzey bürokratların katılımıyla, düzenli olarak her pazartesi günü, Ekonomi Koordinasyon Kurulu nda Türk ve dünya ekonomisindeki sıcak gelişmeler masaya yatırılıyor. Esasen, Başbakan Yardımcısı Babacan, Hazine ve Merkez Bankası üst yönetimi ile birlikte, 2009 yılından bu yana gerçekleşen her G-20 ülkeleri teknik toplantılarında, Brüksel den ve Washington dan gelen telefon ve fikir alış verişine yönelik temaslarla, küresel ekonominin gidişatına yönelik en taze ve en sıcak gelişmeleri yakından takip etmekte. Bu nedenle, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) üst yönetimi, geçtiğimiz kasım ayında, Güney Kore deki kapsamlı G-20 Zirvesi sonrasında, haklı olarak, hem fiyat istikrarı riskini hem de finansal istikrar riskini gözeten, yani enflasyonu kontrol altında tutarak, giderek hızlanan cari açık riskini önce belirli bir düzeyde stabilize etmeyi, ardından da kısmen azaltmayı hedefleyen, post-modern bir para politikası modeline geçti. Küresel ekonomiye yönelik yeni bir resesyon riskinin ufukta gözükmediği 2011 yılının ilk ayları açısından, bankacılık sektörünün kredi hacmindeki artışı sınırlayan, izlenen para politikası modeli ile Türkiye nin reel faiz cazibesini azaltarak, Türkiye den, hayli riskli olan, kısa vadeli sermaye hareketlerinin uzaklaştırılmasını ve böylece döviz kurlarını piyasa koşullarında daha makul düzeye oturtmayı hedefleyen bir politika. Yaz başı çift dipli resesyon tartışması hortladı Türkiye, yılın ilk beş ayını, TCMB nin bu yeni para politikası setine yönelik adımlarını değerlendirerek, tartışarak ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu nun (BDDK) ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun (TMSF) bu kararları destekleyici ek adımlarını analiz ederek geçirdi. Bu arada, 12 Haziran genel seçimleri nedeniyle, ekonomi çevrelerinin gündemindeki önemli bir konu başlığı da, siyasi istikrarın devamı konu başlığıydı. Türkiye seçimlere odaklanmışken ve ekonomi çevreleri ile piyasalar daha çok yurt içi gelişmelere odaklanmışken, Türk ekonomi yönetimine ilk paragrafta belirttiğim küresel iletişim ağından, ciddi ölçülerde, ikinci bir resesyon riskinin artmakta olduğuna dair veri akmaya başladı. TCMB üst yönetimi, artan çift dipli resesyon riskini, 12 Haziran genel seçimlerinden sonraki günlerde, gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu (PPK) toplantılarında ve yayınladığı Finansal İstikrar Raporu ile, en son 28 Temmuz da yayınladığı Enflasyon Raporu nda dillendirmeye başladı. Türk ekonomi yönetimine ve TCMB ye küresel bilgi ağından ulaşan yeni küresel resesyon riskini aynı duyarlılık ve aynı zamanlama ile algılamayan finans çevreleri, ciddi bir taktiksel hata ve ön yargıyla, Merkez Bankası nın Doç. Dr. Erdem Başçı ile temsil edilen yönetiminin bir siyasi baskı altında kaldığı yönündeki yorumlara çabuk kapıldılar. Ancak, 1,5 aylık süre sonunda, finans sektörü, TCMB nin 4 Ağustos taki ara PPK toplantısının gerekçelerini hızlı kavradı. Bu nedenle, PPK, 23 Ağustos taki olağan toplantısında, küresel resesyon riskini ve Türk ekonomisine olası etkilerini dikkatle takip etmek koşulu ile, şimdilik 4 Ağustos ta alınan kararların etkilerini görmeyi tercih ettiğini belirtti. Kurul, bir önceki toplantıda alınan önlemlerle, Türk Ekonomisi üzerindeki aşağı yönlü risklerin bu aşamada dengelenmiş olduğunu da teyit etti; bununla birlikte, küresel ekonomiye dair belirsizlikler dikkate alındığında, gelişmelerin yakından izlenmesinin ve gerekli politika tedbirlerinin gecikmeksizin alınmasının önem taşıdığının da altını çizdi. Bu çerçevede Kurul, önümüzdeki dönemde küresel ekonomideki sorunların daha da derinleşmesi ve yurt içi iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın belirginleşmesi halinde bütün politika araçlarının genişletici yönde kullanılmasının söz konusu olabileceğini tekrar vurguladı. Merkez Bankası üst yönetimi, tüm bu gelişmelerin yanı sıra, enflasyon riskini de, asli görevi olarak yakından takip etmekte. Döviz kurlarında son bir aylık dönemde gözlenen yükselme, Türkiye nin manşet enflasyonunun, yıl sonunda TCMB nin son Enflasyon Raporu nda öngörülen seviyelerin geçici olarak bir miktar üzerinde seyredebileceği ihtimalini kuvvetlendirdi. TCMB üst yönetimi, temel (çekirdek) enflasyon göstergelerindeki yükselişin de bir müddet daha sürebileceğini hatırlatmakta. Bununla birlikte, iktisadi faaliyetteki yavaşlama nedeniyle, döviz kurundan kaynaklanan fiyat hareketlerinin ikincil etkilerinin sınırlı kalması ve enflasyondaki yükselişin geçici olması da beklenmekte. Dolayısıyla Para Politikası Kurulu üyeleri, 2012 yılsonunda enflasyon görünümünün yüzde 5 hedefi ile uyumlu olduğunu bir kez daha vurguluyor için tüm olası senaryolar üzerine çalışılıyor Küresel ekonomiye yönelik belirsizliklerin derinleşmesi, hiç kuşkusuz Türk Ekonomi Yönetimi nin işini de zorlaştırıyor. Dünya Bankası (WB) Başkanı Zoellick küresel ekonominin yeni bir resesyon riskiyle karşı karşıya olduğu yönündeki beklentiyi dile getirirken, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)

16 15 Gurria ise çift dipli resesyon riski olmadığını ifade ediyor. Yani, dünya ekonomisinin kilit konumdaki uluslararası ekonomik kuruluşlarından farklı yorumlar çıkmakta. Bu noktada, ABD Merkez Bankası (FED) ve kısmen Avrupa Merkez Bankası nın (ECB) yeni bir parasal genişleme sürecine girerek, küresel ekonomiyi ikinci bir resesyon riskinden, çiftli dipli bir resesyon riskinden uzaklaştırmaları gerektiğini savunan iktisatçılar da var. Ancak, gerek OECD, gerekse de saygın iktisatçıların yarısı yeni bir parasal genişleme olmayacağı, olur ise de, bunun yararından çok zararlı olacağı noktasında birleşmiş durumdalar. Yeni çözüm zenginlere vergi salmak ABD Merkez Bankası nın (FED) uzun bir dönemdir, her yıl bu tarihlerde Jackson Hole da gerçekleştirdiği merkez bankacıların ve kıdemli ve kimisi Nobel ödüllü akademisyenlerin katıldığı toplantıda, ABD ekonomisinin yakın geleceği ve bundan sonra FED in nasıl bir strateji izlemesi gerektiğine dair vereceği mesajlar yakından takip ediliyor. Euro Bölgesi nde ise ciddi bir liderlik sorunu var ve Almanya Euro Bölgesi nin borçlanma sorunu ve İrlanda, Yunanistan ve Portekiz in iflasını önlemeye yönelik olarak ciddi bir sorumluluk taşıyor. Ancak, bu sorumluluğun Alman vergi mükelleflerine eklediği ve ekleyeceği yük arttıkça, Almanya siyasi liderlik duruşu olarak yalpalıyor. Buna rağmen, geçtiğimiz hafta önce Merkel-Sarkozy ikilisi, ardından bu hafta Almanya ve Fransa maliye bakanları tarafından dile getirilen, finansal işlemlerden ek vergi ve yüksek gelir grubuna ek servet vergisi salma konuları destek görüyor. Yani, zenginler Avrupa bu kaynakla kurtarılacak ise, bize daha fazla vergi salın mesajı vermekteler. Nitekim, OECD Genel Sekreteri Gurria da, Avrupa Kurtarma Fonu nun büyüklüğünün ivedilikle iki katına çıkarılması gerektiğini hatırlatıyor. Bu da, başta Almanya ve Fransa olmak üzere, vergi mükelleflerine ek yük anlamına gelecek. Bu arada, servet sahiplerine de ek vergi uygulanması gündeme geliyor. Bu noktada, Başkan Obama nın, ABD nin yüksek gelir grubuna bir önceki Başkan Bush döneminde sağlanan vergi kolaylıklarını devam ettirme kararı, hem kendi partisi, hem de iktisatçılar tarafından eleştirildi. Türk Ekonomi Yönetimi 2012 için, en kötü senaryoda bile, yüzde 3,5 büyümeyi hedefliyor Özetlediğimiz küresel ekonomik gelişmelere bağlı olarak, Türk Ekonomi Yönetimi, dönemini kapsayacak Orta Vadeli Program için çalışmaları hızlandırmış durumda. Bununla birlikte, küresel ekonominin gidişatı ile ilgili tablo sürekli değiştiğinden, ekonomi yönetim çift dipli resesyon riski gerçekleşiyor mu, yoksa bu riskin oluşmasına yönelik alınan ve alınacak tedbirlere bağlı olarak, 2012 beklenenden daha iyi bir yıl mı olacak, önümüzdeki 1,5 aylık dönemde, hangi küresel ekonomi senaryosunun gerçekleşme ihtimalinin güçlendiğini algılamaya çalışacak. Bununla birlikte, ister beklenenden daha iyi bir 2012 olsun, isterse beklenenden daha zorlu bir 2012 olsun, Türk Ekonomi Yönetimi, kamu harcamalarındaki artışı daha da yavaşlattığı, bütçe disiplinini daha da sıkılaştırdığı, kamu maliyesinde disiplini daha da sertleştirdiği ve bu sayede kamunun borçlanma ihtiyacını daha hızlı bir şekilde aşağı çekeceği bir makro model üzerinde de çalışmakta. Ekonomi Koordinasyon Kurulu üyesi Bakan Zafer Çağlayan bu hedefi kamu borç stokunun GSYH ya oranını yüzde 30 a çekmeyi hedefledikleri şeklinde açıkladı. Yani, ekonomi yönetimi kamu borç stoku oranını 9-10 puan daha iyileştirmeyi hedefliyor. Bu oranın AB kamu borç stoku oranının yarısına karşılık geleceği ve Türk ekonomisinin güvenirliliğini ve uluslararası kredibilitesine önemli katkı sağlayacağı aşikar. Bu noktada, 2012 yılı için üç senaryo üzerinde, kötü, orta ve iyi senaryo üzerine çalışılması gerekiyor. Ekonomistlerin Türkiye ekonomisi için beklentileri, kötü ve orta senaryonun bir ortalaması olarak karşımıza çıkıyor. Önümüzdeki yıl döviz kurlarının bir miktar geriye geleceği, enflasyonun beklenenden bir miktar daha yüksek seyredeceği; kötü senaryoda ise Türkiye nin cari açığının 6-8 milyar dolar düzeyinde iyileşme göstereceği beklentilerde öne çıkıyor Makro Büyüklük Tahminleri Makro Kötü Orta İyi Büyüklük Senaryo Senaryo Senaryo Büyüme (%) 3,0-4,0 4,0-5,0 5,5-7,0 İmalat Sanayi (%) 4,5-6,0 6,0-7,5 8,2-10,5 İnşaat (%) 2, ,2-9,5 11,0-18,9 Enflasyon (YS TÜFE;%) 4,9-5,3 5,9-6,8 6,9-7,8 Dolar Kuru Aralığı (TL) 1,67-1,80 1,67-1,74 1,55-1,64 Euro Kuru Aralığı (TL) 2,27-2,4 2,37-2,47 2,25-2,38 Sepet Kur Aralığı (TL) 1,97-2,12 2,02-2,10 1,90-1,97 Cari Açık (Milyar Dolar) yılı için özel sektör tüketim ve yatırım harcamaları ağırlıklı, kamunun tüketim ve yatırım harcamalarının daha disipline edildiği ve en kötü senaryoda dahi, Türk ekonomisinin gelecek yıl yüzde 3,5 büyüyeceği bir yol haritası çok şaşırtıcı olmamalı. Bu noktada, gerek imalat sanayine, gerekse de inşaat sektörüne, 2012 küresel alanda zorlu geçer ise, Türk ekonomisinin en az yüzde 3,5 düzeyinde büyütülmesi açısından önemli görev düşecek. Türkiye nin en tanınmış yönetim ve ekonomi uzmanlarından Ege Cansen in de belirttiği gibi, bir ülke veya küresel anlamda aynı anda birkaç ülke, durgunluk ile birlikte, özel kesim (hane halkı ve şirketler) ve kamu kesimi borç batağının içine girmiş ise, bu durumda Merkez Bankası nın daha radikal genişletici para politikası tedbirleri alarak, kısmen enflasyonun yükselmesine izin vermesi, bu sayede ekonominin parasal genişlemeyle hareketlenmesinin ve işsizliğin yükselmesinin önlenmesi bir yana, enflasyon sayesinde, aşırı şişmiş olan varlık fiyatlarının nominal olarak normalleşmesi ve borçların milli gelire oranının da bu sayede geriletilmesi önemli çözüm noktalarından birisini oluşturuyor. Keza, bu sürece genişletici maliye politikası önlemleriyle katkı da sağlanabilir. Ağırlıklı olarak kamu harcamalarını arttırarak.

17 16 proje Zorlu Levent start aldı Türkiye nin çağdaş yüzüne ve Zorlu Grubu adına yakışan özgün projeler geliştirerek sosyal, kültürel ve ekonomik yaşama değer katmayı amaçlayan Zorlu Gayrimenkul, Zorlu Levent Ofis in inşaatına başladı. Zorlu Gayrimenkul, İstanbul un nitelikli ofis ihtiyacını karşılamak üzere Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından projelendirilen Zorlu Levent Ofis in inşası için Türkiye nin en iyi 10 firması ile başlattığı seçim sürecini tamamlayarak Koray Yapı ile ana müteahhitlik sözleşmesi imzaladı. Hafriyat çalışmaları Kasktaş tarafından 10 ayda tamamlanan Zorlu Levent Ofis Projesi nin Koray Yapı tarafından Temmuz 2011 tarihinde başlattığı inşaat çalışmasının 26 ayda tamamlanması planlanıyor. 280 milyon Dolar a mal olacak 2013 yılında bitirilmesi planlanan Zorlu Levent Ofis, bölgenin değerine değer katarak İstanbul un yüksek standartlara sahip ofis ihtiyacını karşılayacak. 280 milyon Dolar yatırım bedeline sahip olacak Zorlu Levent Ofis, sahip olduğu yüksek standartlarla bu bölgenin gelişimine yön verecek nitelikler taşımasının ötesinde kendisinden sonraki yapılanmalar için de çıtayı yükseltecek kriterleri belirlemiş olacak. Büyükdere Caddesi nde eski Deva Holding binasının bulunduğu arazide inşa edilecek proje, her şeyden önce şehre ve lokasyona değer katacak özelliklere sahip olacak. 40 katlı ve 161 metre olarak planlanan Zorlu Levent Ofis; cephe ve iç aydınlatmasında da özel uygulamalara sahip olacak. Çağdaş bir sembol olarak kentle buluşacak olan Zorlu Levent Ofis, LED donanımıyla sağlanacak özel aydınlatması ile şehrin manzarasına farklı bir renk katacak. Binada asansör trafiğini hızlandırmak üzere, konvansiyonel asansör sistemlerinden farklı olarak, katlarda bekleme süresini kısaltan double deck sistemi uygulanacak. A+ sınıf ofis standartlarının üzerinde olan bu tercih sayesinde bina içi sirkülasyon hızlanacak.

18 17

19 18 proje Yağmur suyu ve gri suyun toplanıp tekrar kullanılacağı ve güneş ışığından azami şekilde yararlanılacak binada çalışacaklar, gelişmiş havalandırma sistemleri ve insan sağlığına zarar vermeyen yapı malzemeleri kullanımı sayesinde daha sağlıklı koşullarda çalışabilecekler. Enerji tasarrufu en üst düzeyde olacak Enerji tasarrufunun da üst düzeyde olacağı proje, çevreye gösterdiği duyarlılıkla da A+ sınıfı ofis standartlarının üzerinde olduğunu gösterecek. Amerikan Yeşil Binalar Konseyi tarafından verilen LEED Gold sertifikası adayı olan Zorlu Levent Ofis çevre dostu bir bina olacak. Yağmur suyu ve gri suyun toplanıp tekrar kullanılacağı ve güneş ışığından azami şekilde yararlanılacak binada çalışacaklar, gelişmiş havalandırma sistemleri ve insan sağlığına zarar vermeyen yapı malzemeleri kullanımı sayesinde daha sağlıklı koşullarda çalışabilecekler. Elektriği rüzgar enerjisi santrallerinden sağlanacak Zorlu Levent Ofis te karbon emisyonları minimuma indirilecek. Yeşil çatılar, elektrikli araçlar için özel park yerleri gibi diğer çevre dostu uygulamalarla Zorlu Levent Ofis tamamlandığında Türkiye ve dünyada örnek gösterilen bir ofis binası olacak. Müteahhit firma beş ayda seçildi Şubat ayında, Türkiye nin alanında en iyi 10 müteahhitlik şirketi ile ön görüşmeleri başlatan Zorlu Gayrimenkul, Mayıs ayında bu firmaların yedisinden teklif vermelerini istedi. Zorlu Gayrimenkul yetkilileri, 30 Mayıs tarihinde teslim edilen dosyaları inceleyerek beş firma ile ikili görüşmelerini başlattı. İki turlu görüşmelerin ardından ana müteahhitlik sözleşmesinin Koray Yapı End. ve Tic. A.Ş. ile imzalanmasına karar verdi. Ödüllü proje Zorlu Levent Ofis projesi, 2010 yılında dünyanın mimarlık ve gayrimenkul yatırımları alanında en prestijli ödülleri arasında yer alan International Property Awards (Uluslararası Gayrimenkul Ödülleri) yarışmasında Commercial (ticari) kategorisinde Avrupa-Afrika Bölgesi ndeki en iyi ofis mimarisi dalında ödüle layık görülmüştü.

20 19 Zorlu Levent Ofis yükseliyor İstanbul un nitelikli ofis ihtiyacını karşılayacak projesi Zorlu Levent Ofis in temelleri 22 Ağustos Pazartesi günü atıldı. 280 milyon Dolar yatırım bedeli ile hayata geçirilerek 26 ayda tamamlanması planlanan Zorlu Levent Ofis in temel atma töreni; Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Zorlu, Zorlu Holding Yönetim Kurulu Üyesi Olgun Zorlu, Zorlu Gayrimenkul Grup Başkanı Mesut Pektaş ile birlikte Zorlu Holding ve Zorlu Gayrimenkul yöneticilerinin katılımı ile gerçekleştirildi.