MOTİVASYON. Sinan YILDIRIM

Transkript

1 MOTİVASYON Sinan YILDIRIM

2 Sunum Planı Motivasyon tanımı Motivasyon türleri Motivasyon teorilerinin tanımları Yükleme teorisi Başarı hedefi teorisi Bilişsel değerlendirme teorisi 2

3 3 Spora katılımda sizi ne motive eder?

4 4 Motivasyon nedir?

5 Motivasyon nedir? Motivasyon, okul (Reeve, 2002), işyeri (Stajkovic ve Luthans, 1998) ve spor (Duda, 1993) gibi kurumlarda başarıda insanların hedeflerine ulaşma ve çabalamalarını kapsayan süreçleri açıklamayı amaçlayan teorilerin çoğunun merkezidir. 5

6 Motivasyon nedir? Sporda, motivasyon başarı için önemli ve gerekli bir bileşen olarak tanımlanır. 6

7 Motivasyon nedir? Carron (1988) e göre, motivasyon, davranıştaki seçicilik, yoğunluk ve Israrlılığı izah etmek için kullanılan bir terimdir. 7

8 Motivasyon nedir? Barron (1983) e göre, motivasyon, bazı hedefleri başarmak için davranışı harekete geçiren, ona güç ve yön veren kuvvetlerle ilgili bir dizi süreçtir. 8

9 Motivasyon nedir? Bireyin harekete geçmesi için bir etkinin olması ve istek duyması gerekir. 9

10 Motivasyon nedir? Motivasyon kişinin çabalarının yönü ve şiddeti olarak tanımlanabilir (Sage, 1984). 10

11 Çabanın yönü ve şiddeti Çabanın yönü bireysel olarak bir şeyleri arayıp bulma onda ilerleme ya da bir durumun bizi çekmesidir. Örneğin, bir üniversite öğrencisi muay thai seçmelerine katılmaya odaklanabilir. Bir lise öğrencisi tenis takımı seçmelerine katılmaya, bir iş kadını aerobik kursuna gitmeye veya sakatlanmış bir futbolcu tıbbi tedaviye motive olabilir. 11

12 Çabanın yönü ve şiddeti Çabanın şiddeti kişinin özel bir duruma ne kadar çaba gösterdiği anlamına gelir. Örneğin bir boksör omuz sakatlığına rağmen dövüşmeye devam edebilir. bir futbolcu iyi antrenman yapabilir (duruma yaklaşma) ama takım içinde çok fazla çaba göstermeyebilir. 12

13 Motivasyon yaklaşımına üç bakış açısı Kişisel özellik merkezli görüş Durumsal merkezli görüş Etkileşimci görüş 13

14 Motivasyon yaklaşımına üç bakış açısı Kişisel özellik merkezli görüş: Motive davranış bireylerin karakterinin bir fonksiyonudur. Kişilik, gereksinim, ilgi ve hedefler Bazı insanlar başarıya ve yüksek düzeyde motivasyona eğilimlidirler. Bazıları ise kişisel hedefleri, istekleri ve motivasyonları eksiktir. 14

15 Motivasyon yaklaşımına üç bakış açısı Durumsal merkezli görüş: Kişisel özellik merkezli görüşün aksine, motivasyon seviyesini durumlar temelinde tanımlar. Örneğin, Britany aerobik egzersiz sınıfına motive olabilir, ancak yarışma spor durumlarına motive değildir. 15

16 Motivasyon yaklaşımına üç bakış açısı Etkileşimci görüş: Egzersiz ve spor psikologlarınca en yaygın onaylanan motivasyon görüşüdür. Motivasyonu anlamanın en iyi yolu kişisel özellik merkezli görüş ve durumsal merkezli görüşün etkileşimidir (tablo 3.1). 16

17 17

18 18 Sporda motivasyon niçin önemlidir?

19 Sporda motivasyon niçin önemlidir? Sporda başarılı olabilmek için özverili davranmaya yardım eder. Belirli sporcuların diğerlerinden neden daha iyi olduğunu anlamaya yardım eder. En uygun zamanlarda maksimum çaba sağlar. 19

20 Niçin spora katılıyorsunuz? Nasıl motive olursunuz? 20

21 Motivasyon türleri İçsel motivasyon Dışsal motivasyon Motivasyonsuzluk 21

22 Motivasyon türleri Motivasyon içsel (gereksinim, dürtü, çaba, hedef vb) dışsal (ilişkiler, ödüller, sosyal etki vb) bir çok faktörden etkilenebilir. 22

23 Motivasyon türleri İçsel Motivasyon: İstek duymak ve bir başarıya ulaşmak için harekete geçmektir (Magill, 1985) İçsel motivasyon bir etkinliği kendisi için yapma ve katılımdan zevk ve doyum sağladığı için yapma gerçeğine işaret eder. Maddesel bir ödül olmadan sadece eğlence amaçlı egzersize girmeyi kapsar. 23

24 Motivasyon türleri Dışsal Motivasyon: Davranış ödüllendirme ve kısıtlanma gibi dışsal araçlarla düzenlenmektedir. Kazanmak, ödül almak için başarı elde etmektir (Siedentop ve Ramey, 1977). Örneğin, madalya kazanmak, başkaları istediği için spora katılmak 24

25 Motivasyon türleri Motivasyonsuzluk: 25

26 Motivasyon ve motivasyon teorilerinin tanımları Bu bölümde Yükleme teorisi Başarı hedefi teorisi, Bilişsel Değerlendirme Teorisi incelenecektir. 26

27 Yükleme teorisi (Attribution theory) Geçmişte katıldığınız müsabakaları düşünün, Başarı ya da başarısızlığınızı hangi nedene bağladınız? 27

28 Yükleme teorisi (Attribution theory) Sporcular, iyi ve kötü performansa mantıklı nedenler bulmaya çabalarlar. Bazen onlar doğru karar alamadıkları için mazeretler bulurlar. Bazen de onlar başarı veya başarısızlık nedeniyle utangaçtırlar ya da bağışlayıcıdırlar. Başarı nedeni olarak iyi değerlendirmesindense şanslıydık kullanılır. 28

29 Yükleme teorisi (Attribution theory) Kaybettikleri için bazıları başkalarını, bazılarıysa kendilerini suçlar. Diğerleri onların tekrar başarılı olacağını bekler ve bilirler. Tüm bu senaryolarda, sporcular onların başarı ya da başarısızlıklarına yükleme yaparlar. 29

30 Yükleme teorisi (Attribution theory) Onların değerlendirmelerini sporda davranış veya performanslarının sonucu olarak algıladıkları nedenler belirler. Yükleme teorisi bu atıfların temelindeki süreçleri ve motivasyon ve davranışın nasıl etkilendiğini çalışır. 30

31 Yükleme teorisi (Attribution theory) Weiner in (Weiner ve diğ., 1972) yükleme teorisi başarı durumunda başarı ve başarısızlık yüklemelerinin doğası, sebepleri ve sonuçlarını anlamaya odaklanır. 31

32 Yükleme teorisi (Attribution theory) Kazandığınız veya en başarılı performans sergilediğiniz favori spor veya egzersiz aktivitesini düşünün. Başarınızın temel sebebi neydi? Şimdi de kaybettiğiniz veya çok başarısız olduğunuz bir performansı düşünün. Başarısızlığınız nedeni neydi? 32

33 Yükleme teorisi (Attribution theory) Weiner e göre cevaplarınız 4 kategori içerisinde olacaktır; Yetenek Efor Şans Görev zorluğu 33

34 Yükleme teorisi (Attribution theory) Sporda bu 4 kategori birçok sebebi kapsamaktadır. Yetenek teniste iyi değilim veya bizim takımımız en iyi sporcuya sahip gibi yüklemeler içermektedir. Efor bu maça gerçekten hazırlandık ve zor olduğu zaman kesinlikle bırakmam gibi cümleleri içermektedir. Şans yüklemeleri rasgele olayları ve çevresel faktörleri içermektedir. Görev zorluğu ise rakibe (çok iyi takımdılar) ve göreve (hareket çok karmaşıktı) olan yüklemeleri içermektedir. 34

35 Yükleme teorisi (Attribution theory) Weiner in hipotezine göre, insanların başarı ya da başarısızlık için yüklemeleri üç boyutta nitelendirilebilir: nedensellik odağı durağanlık odağı kontrol edilebilirlik 35

36 Yükleme teorisi (Attribution theory) Nedensellik odağı yüklemenin katılımcı için içsel veya dışsal olduğunu göstermektedir. 36

37 Yükleme teorisi (Attribution theory) Durağanlık odağında yüklemenin göreceli olarak sabit ve zaman içindeki değişimini göstermektedir. Yetenek ve görev zorluğu sabittir; bir maçtan diğerine tenis yeteneği değişmez ve netin yüksekliği de değişmez. 37

38 Yükleme teorisi (Attribution theory) Diğer yandan, efor ve şans değişebilir; bir sonraki maça daha iyi hazırlanıp daha çok çalışırsınız. 38

39 Yükleme teorisi (Attribution theory) Kontrol edilebilirlik, yükleme yapan bireylerin nedenleri kontrol edip edememeleri. İçsel fakat kontrol edilemeyen faktörlerle (doğal yetenek) ve içsel fakat kontrol edilebilir olan (kişisel efor) faktörleri birbirinden ayırabilmek. Hepimiz bir aktivitede doğal yeteneği olan insanları biliriz; ilk defa golf kulübüne giden biri öyle bir vuruş yapar ki sanki hayatı boyunda bunu yapıyor gibi hissederiz. Bu doğal yetenek içseldir, fakat bizim kontrol 39 edebileceğimiz bir şey değil.

40 Yükleme teorisi (Attribution theory) Bu teoriye göre, başarılı bir olaydan sonra bir bireyin başarılı olma ya da başarısız olmalarını değerlendirmeleridir ve onların genel pozitif veya negatif duyguları deneyimlemeleridir. Bu model şekil 5.1 de görüldüğü gibi, başarı durumunda yüklemelerin üç boyutlu taksonomisinin gelişimiyle sonuçlanır. 40

41 Yükleme teorisi (Attribution theory) 41

42 Yükleme teorisi (Attribution theory) Weiner başlangıçta durağanlık yönelimi ve nedensellik odağına odaklanır ve kontrol edilebilirliği sonradan eklemiştir. Başarı veya başarısızlık yüklemeleri içsel ve sabit (yetenek), içsel ve sabit olmayan (çaba), dışsal ve sabit (görev zorluğu), dışsal ve sabit olmayan (şans) olabilir. Bu hipoteze göre, en fazla yükleme 2x2 kavramlaştırmalarıyla nitelendirilir (şekil 5.1 in ön yüzü). 42

43 Yükleme teorisi (Attribution theory) Modelde performans hakkında bilgi elde etmeye göre, geçmiş deneyimlerle oluşturulan yüklemenin tipine bağlı olarak davranışa gelecek katılımla ilgili kaçınma veya yaklaşma ve motivasyonu etkileyen yüklemeler beklenebilir. 43

44 Yükleme teorisi (Attribution theory) Ve ısrar başarı için içsel faktörlere (yetenek ve çaba) ve başarısızlık için dışsal faktörlere (görev zorluğu ve şans) yükleme olabilir. Örneğin, bir sporcu spor becerisini uygularken hedefine ulaşıyorsa, o görevine yönelik olarak güvende ve etkili hissedecektir. O kendi beceri veya çabalarına yükleme yapıyorsa, bu gelecek başarılarının pozitif beklentisiyle sonuçlanır. 44

45 Yükleme teorisi (Attribution theory) Benzer şekilde, sporcu dışsal faktörlere başarısız bir performansa yükleme yapıyorsa, onun güveni sarsılabilir. Ancak, İçsel ve durağan (yetenek..) sebepler için başarı yüklemeleri gelecek teşebbüste bir başarısızlığı takip ediyorsa, bu yükleme profili problemli olabilir. 45

46 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Başarı hedefi teorisi, spor alanında davranışı ve motivasyonu açıklamayı amaçlayarak öne çıkan bir yaklaşımdır (Duda 2001). 46

47 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Bu teorilerin ortak yanı bireylerin başarı durumlarında yeterlik sergilemeye odaklanmalarıdır. Dolayısıyla bir başarı bağlamında bireylerin yetenek ve başarı görüşleri, yeterlik gösterme davranışlarında vazgeçmeleri ya da devam etmeleriyle sonuçlanacaktır. 47

48 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Bu teoriler iki belirgin motivasyon eğiliminin ya da başarı hedefi bakış açılarının başarma durumunda ve yeterlik bilgisinin yorumlanmasında etkili olduğunu önermektedir. Görev ya da ustalık yönelimi Ego ya da performans yönelimi 48

49 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Teoriler, hedef yönelimlerinin kişilerin kendi yeteneklerini görme eğilimini tanımladığını ileri sürmektedir. Eğer kişi daha kişisel yönelimliyse bu kişi başarısızlık durumunda bile ısrarlıca motivasyonunu sürdürecektir, bununla birlikte kişi kuralcı ve dış referanslı ise ısrarlı olması ancak başarı durumunda gerçekleşecektir. 49

50 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Rekabet durumunda motivasyon açısından, görev yönelimli yaklaşımı benimseyen biri görev yönelimli başarıyı yeterlik gösterimi gibi görme eğilimindedir. Örneğin, bir futbol oyuncusu başarısını kendi kişisel hedefine göre verdiği pas sayısı açısından değerlendirirken, bir basketbol oyuncusu bir önceki maçta aldığı rebaund sayısına göre değerlendirebilir. 50

51 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Genellikle ego yönelimini benimseyen bir birey rekabet durumundaki başarıyı diğerlerini yenme, kazanma ve diğerlerine göre yüksek bir puan alma üzerinden değerlendirebilir. 100 metre yarışını birinci bitirme, golf turnuvasında lider tabelasının en üstünde olmak hokey maçında kazanan tarafta olmak gibi örneklerin hepsi ego temelli yeterlik gösterimine örneklerdir. 51

52 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Görev ve ego yönelimleri bağımsız yapılar olarak görülse de hem kendilik referanslı hem de dış referanslı yaklaşımların ikisinin de ortaya çıkmasını sağlayacak şekilde yüksek düzeyde görev ve ego yöneliminin ikisini de eş zamanlı olarak bulundurulması mümkündür. 52

53 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Bununla birlikte, teori motivasyon açısından en etkili tahminleri kaybetme durumunda yapmaktadır. Yaygın olarak ego yönelimi gösteren ve düşük görev yönelimine sahip olan biri başarıyı sadece yeterlik gösterme açasından kazanma ile görme eğilimindedir. Bu durumda birey kaybetme durumunda yeterlik gösteremeyecek ve bu davranışı tekrar gösterme konusundaki motivasyonu düşecektir. 53

54 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Öteki taraftan eğer görev yönelimli ise (ya da görev yönelimli düşük ego yönelimli) kendilerine anlamlı gelen ya da kişisel ilişki kurdukları görevle ilişkili başarıyı kaybetmeye bakmaksızın yeterlik gösterebileceklerdir. Örneğin, belki maçı kaybettiler, ancak kazan kaybet çıktısından bağımsız olarak iyi oynadılar kendi hedeflerine ulaşarak yeterlik gösterebildiler. 54

55 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Bu konuda görev yönelimli biri kendi başına ya da ego yönelimi ile birlikte, süreklilik ve sonraki durumlara çaba açsından motivasyonel olarak adapte olabilir (Goudas ve diğerleri, 1994). Önemli biçimde, hedef yönelimli birinin motivasyonu ısrarlıca sürdürmeleri birçok psikolojik süreci belirleyebilir. Örneğin, görev yönelimi kişi ısrar ve tatminle ilişkili içsel olarak motivedir ve bireylerin içsel hedeflerle ilişkili kişiliğini yansıtır (Butler 1987; Ryan and Deci 1989). 55

56 BAŞARI HEDEFİ TEORİSİ Ayrıca, yüksek görev yönelimli kişi başarıyı nesnel çıktıdan bağımsız bir şekilde içsel nedenlere ve yüksek yeteneğe yorar. Bu nedenle başarı hedefi teorisi self determinasyon teorisinde ve yükleme kuramındaki motivasyon yapılarını etkileyebilir. 56

57 Motivasyonel İklim Ames (1992) ve Nicholls (1989) başarma bağlamında görevi yerine getiren bir birey tarafından tecrübe edilen motivasyonel yönelimin hedef yönelim fonksiyonu ve durumsal hedef yapısı ya da motivasyonel iklim olduğunu hipotezleştirmişlerdir. 57

58 Motivasyonel İklim Motivasyonel iklim çevre, kişiler arası ilişki, ödül yapısı ya da başarılacak hedef fonksiyonu gibi faktörlerin nasıl değerlendirildiğini yansıtmaktadır. 58

59 Motivasyonel İklim Ustalık yönelimli motivasyonel iklim Ego yönelimli motivasyon iklimi 59

60 Motivasyonel İklim Ames, çabanın ödüllendirilmesi ve başarı için birincil kriter olarak sunarak ustalık yönelimli motivasyonel iklim oluşturmuş ve okul öğrencilerinin yüksek çaba gösterdiklerini bulmuştur. 60

61 Motivasyonel İklim Ames (1992) nin başarı hedef ölçeğine dayanan sporda motivasyonel iklim ölçeğini geliştirdiler (PMCSQ, Seifriz et al. 1992) ve TEOSQ ile lise erkek basketbol oyuncularına uyguladılar. Sonuçlar motivasyonel iklimin basketbol oyuncularında zevk alma ile pozitif olarak gerginlikle negatif ilişkisinin olduğudur. 61

62 Motivasyonel İklim Daha sonraki araştırmalar ustalık yönelimli motivasyon iklimini sporcularda zevk ve tatmin (Boyd et al. 1995), başarıyı çabaya yorma (Treasure and Roberts 1998), hedefe ulaşma gibi yeterlik bilgisinin öz referanslı kaynakları (Halliburton and Weiss 2002), içsel motivasyon (Kavussanu and Roberts 1996; Petherick and Weigand 2002), yeterlik algısı (Sarrazin et al. 2002), öz yeterlik (Kavussanu and Roberts 1996), ve problemle başa çıkma (Ntoumanis et al., 1999) gibi uyarlanmış motivasyonel ve çıktı değişkenlerini yordadığını göstermektedir. 62

63 Motivasyonel İklim Benzer olarak, bir ego yönelimli motivasyon iklimi negatif çıktıları etkileme ve stres ve endişe (Pensgaard and Roberts 1995), başarı yeteneği yorumu (Treasure and Roberts 1998), akran karşılaştırması ve rekabeti gibi diğer referans kaynaklı yeterlik bilgisi (Treasure and Roberts, 1998; Halliburton and Weiss, 2002), dışsal motivasyon (Petherick and Weigand, 2002), ve duygu odaklı başa çıkma (Ntoumanis et al., 1999) gibi uyumsuz başarı deseni ile ilişkili olma eğilimindedir. 63

64 SELF DETERMİNASYON TEORİSİ Self determinasyon teorisi (SDT), kişilik ve motivasyon gelişimini açıklamada kullanılan genel bir yaklaşımdır. Kuram, kişilik ve motivasyon kavramlarını açıklarken kişiliğin gelişimini ve davranışları düzenlemek için insanın içsel kaynaklarının önemini vurgulamaktadır (Deci ve Ryan, 1985, 2000). 64

65 SELF DETERMİNASYON TEORİSİ Self determinasyon teorisi (SDT) insan motivasyonu, kişilik gelişimi ve iyi olma halinin bir makro teorisidir. Teori özellikle iradeyle ilgili veya self determine davranışı ve bunu destekleyen sosyal ve kültürel koşullara odaklanmıştır (Ryan, 2009). 65

66 SELF DETERMİNASYON TEORİSİ SDT beş teori aracılığıyla araştırılmış ve geliştirilmiştir. Her teori ilk olarak deneyimlerden ortaya çıkan olguları, insan motivasyonunu etkileyen faktörlerdeki araştırma alanlarını ve optimal fonksiyonları açıklar. 66

67 Bilişsel Değerlendirme Teorisi İlk formüle eden Deci (1975) ve sonrasında Deci ve Ryan (1985a) tarafından genişletilmiştir, bilişsel değerlendirme teorisiyle (CET) sosyal bağlamda insanların içsel motivasyonunun etkisini açıklamak için geliştirilmiştir. Deci ve Ryan (1985a) bir etkinliğin kendisiyle ilişkili zevk ve tatminin doğası temelinde davranış olarak içsel motivasyonu tanımlamıştır. 67

68 Bilişsel Değerlendirme Teorisi İçsel bir şekilde motive olunduğunda, insan serbest bir şekilde bir aktiviteyle uğraşacaktır ve dışsal motivasyondaki bazı sonuçları elde etmek için performans göstermenin aksine aktiviteyi yapmaktan hoşlanacaktır. CET, içsel motivasyonu eninde sonunda etkileyecek otonomi veya yetkinlik için ihtiyaçları zayıflatan ya da kolaylaştıran her olaydır. 68

69 Bilişsel Değerlendirme Teorisi İnsanın üç temel psikolojik ihtiyacının çevre tarafından giderilmesinin kişinin içsel bir motivasyonla hareketini arttırdığı öne sürülmektedir. Kuram bir davranış sırasında yeterlik duygusu yaratan sosyo-bağlamsal olayların (geribildirim, iletişim, ödül vs.) o davranışa ilişkin içsel motivasyonu artıracağını öne sürmektedir. Örneğin, performansa verilen olumlu geribildirimlerin içsel bir motivasyonla hareket etmeyi arttırdığı, olumsuz geribildirimlerin ise azalttığı gösterilmiştir (Deci, 1975). 69

70 Bilişsel Değerlendirme Teorisi Kurama göre yeterlik duygusu, özerklik ya da iradelilik hissi eşlik ettikçe içsel motivasyonla hareket etme artacaktır (decharms, 1968; Fisher, 1978; Ryan, 1982). 70

71 Bilişsel Değerlendirme Teorisi Bu nedenle, içsel motivasyonun var olabilmesi için kişilerin kendilerini yeterli olarak algılamalarının yanı sıra, davranışlarının kendileri tarafından belirlenmiş olması gerekmektedir. Dolayısıyla, sosyal çevrenin özerklik ve yeterlik ihtiyaçlarını desteklemesinin önemi vurgulanmaktadır (Reeve, 1996). Bunun yanı sıra ilişkisellik ihtiyacı içsel motivasyon için özerklik ve yeterlik ihtiyacına göre daha az bir rol oynar. 71

72 Bilişsel Değerlendirme Teorisi Kuramda yaşamın ilk yıllarından itibaren birey için üç temel psikolojik ihtiyaçtan söz edilmektedir. Bunlar; özerklik (autonomy), ilişkisellik (relatedness) ve yeterlik (competence) ihtiyaçlarıdır (Deci ve Ryan, 2000; Ryan ve Deci, 2000; Ryan, Deci ve Grolnic, 1995). 72

73 Bilişsel Değerlendirme Teorisi Özerklik, kişinin benlik tarafından onaylanan ve benlikle bütünlük içinde olan davranışlarını sergileme ihtiyacıdır ve kişinin davranışları başlatma, sürdürme ve son vermeyle ilgili tercih, onay ve irade hissini deneyimlemesi olarak kavramsallaştırılmaktadır (Deci ve Ryan, 2000). 73

74 Bilişsel Değerlendirme Teorisi Kuramda ele alınan ikinci temel psikolojik ihtiyaç ilişkiselliktir. İlişkisellik ihtiyacı, diğerlerinden algılanan sıcaklık ve ilginin bir sonucu olarak ortaya çıkan genel bir ait olma duygusu olarak tanımlanmaktadır (Baumeister ve Leary, 1995; Deci ve Ryan, 1991). 74

75 Bilişsel Değerlendirme Teorisi Son ihtiyaç olan yeterlik ise, sosyal ve fiziksel dünyayla etkileşiminde bireyin etkili olduğu duygusunu hissetmesi olarak tanımlanmaktadır (Deci, 1975; White, 1959). Bir işi yapmak için gerekli olan güce, bilgiye, beceriye sahip olma ve yapabileceğine inanmadır. 75

76 Bilişsel Değerlendirme Teorisi Anılan üç temel psikolojik ihtiyacın çevre tarafından desteklenmesinin bireyin psikolojik iyi olma haline de katkıda bulunduğu öne sürülmektedir (Ryan, 1995; Ryan, Deci ve Grolnic, 1995). 76

77 Bilişsel Değerlendirme Teorisi İnsanların içinde bulundukları çevre özerklik, yeterlik ve ilişkili olma algıları üzerinde etkilidir dolayısıyla bu temel psikolojik ihtiyaçlar motivasyon üzerinde belirleyici olmaktadır. Bireylerin temel psikolojik ihtiyaçlarını tam olarak doyurabilmeleri için yaşantılarındaki etkinlikleri kendileri özgürce seçmelidirler ki seçilen etkinlik zevk veren, hoşlanılan bir hale gelebilsin. 77

78 Bilişsel Değerlendirme Teorisi Ancak bu şekilde olduğunda bireyler etkinliğe içsel olarak güdülenebilmektedirler. Etkinlik temel ihtiyaçları doyurmadığında, kişi etkinliği yapmaya devam edebilmekte, ama içsel olarak güdülenmemektedir. Bunun dışında sosyal çevrenin vereceği özerklik desteği de, bireyin davranışlarını kendisinin kontrol etmesini sağladığı için içsel güdülenmeyi harekete geçirmektedir. 78

79 Sabırla Dinlediğiniz için Teşekkür Ederim!!!