SU FARKINDALIĞI ÜZERİNE BİR EĞİTİM PROJESİ

Transkript

1 TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi 531 SU FARKINDALIĞI ÜZERİNE BİR EĞİTİM PROJESİ Ömer ERGİN Prof. Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi AD. Buca-İzmir, Türkiye ÖZET Ülkemizin de içinde bulunduğu yerkürenin bir kesiminin nüfus artışı ve kirlenme nedeniyle ortaya çıkan su kıtlığına getirilen çözüm önerilerinden en önemlisi ve kalıcı olanı insanların eğitilmesidir. Bu amaçla ilköğretim öğrencilerine, su farkındalığı başlığı altında suyu tanıma, su kirlenmesi ve su tasarrufu konularında su bilinci kazandırmak için öğretim materyali geliştirme projesi hazırlanmıştır. TÜBİTAK tarafından desteklenen 2 yıllık projede çeşitli öğrenme etkinlikleri içeren öğretim materyalleri hazırlanarak bir grup ilköğretim öğrencisi, fen ve sosyal bilgiler öğretmenleri ve veli grubuyla işlik çalışmaları şeklinde öğretim yapılacak ve materyallerin etkililiği ölçümlerle sınanacaktır. Elde edilecek veriler ışığında, öğretim materyalleri düzeltilerek okullar, yerel yönetimler ve sivil örgütler tarafından yapılabilecek su farkındalığı öğretimlerinde kullanılabilecektir. PROBLEM DURUMU Dünyadaki suyun % 97,5'i okyanuslarda ve iç denizlerde tuzlu su, %2,5 i ise tatlı su olarak bulunmaktadır. Ancak bu tatlı suyun %87'si buzullarda, toprakta, atmosferde, yeraltı sularında bulunur ve kullanılamaz durumdadır. Tatlı su oranından geriye kalan %13 lük suyun kullanılabilir ve içilebilir özellikte olduğu görülmektedir (1). Dünya nüfusunun yaklaşık % 20 sine karşılık gelen 1,3 milyar insan yeterli içme suyundan yoksun olup, 2,3 milyar kişi sağlıklı suya hasrettir. Bazı tahminler, 2025 yılından itibaren 3 milyardan fazla insanın su kıtlığı ile yüz yüze geleceğini göstermektedir (2). Bir ülkenin su zengini sayılabilmesi için, kişi başına düşen yıllık su miktarı en az m 3 arasında olmalıdır (3). Tablo 1 de ortalama olarak ülkelerin kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı verilmiştir.

2 532 Su Farkındalığı Üzerine Bir Eğitim Projesi Tablo 1. Ülke-Kıta bazında Kişi başına düşen kullanılabilir su miktarı (3). Ülke Kıta Ortalaması Kişi Başına Düşen Kullanılabilir Su Miktarı(yıllık) Suriye m 3 Lübnan m 3 Türkiye m 3 Irak m 3 Asya Ortalaması m 3 Batı Avrupa Ortalaması m 3 Afrika Ortalaması m 3 Güney Amerika Ortalaması m 3 Dünya Ortalaması m 3 Tablo 1 incelendiğinde, ülkemizin su zengini bir ülke olmadığı göze çarpmaktadır. Dünyanın yıllık yağış ortalaması 1000 mm olup, Türkiye'nin yıllık yağış ortalaması ise 643 mm dir. Türkiye şu anda su kıtlığı çeken değil su stresi altında bulunan ülkeler arasında yer almaktadır. Ancak hızlı nüfus artışı, kirlenme ve yıllık yağış ortalamasının dünya ortalamasından düşük olması; mevcut kaynakların daha dikkatli kullanılmasını ve kirlenmeye karşı gerekli tedbirlerin bir an önce alınmasını gerektirmektedir. İnsanoğlu su ihtiyacını yüzeysel sular ve yeraltı su kaynaklarından sağlamaktadır. Tatlı suların en önemli kaynağı yağışlardır. Çevre ve Orman Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren Su Yönetimi Dairesi Başkanlığı ndan elde edilen verilere göre (1), küresel yıllık yağış 500 bin m 3 olup, her yıl yeryüzüne inen yağış aynı miktardadır. Ülkemizde ise tatlı su kaynakları oldukça sınırlıdır ve ihtiyaca ancak cevap vermektedir. Türkiye'nin kullanılabilir su potansiyeli 110 milyar m 3 olup, bunun %16'sı içme ve kullanmada, %72'si tarımsal sulamada, %12'si de sanayide tüketilmektedir (Tablo 2).

3 Ö. Ergin 533 Tablo 2. Türkiye'nin mevcut su potansiyelinin kullanım oranları (1) Tablo 3 incelendiğinde, 1960 larda 28 milyon olan ülke nüfusunda kişi başına düşen yıllık su miktarı 4000 m 3 iken, 2000 li yıllarda nüfusun 67,8 milyona ulaşmasıyla bu değer yaklaşık yarıya düşmüştür. Kullanılabilir su miktarındaki bu düşüşün aynı oranda devam edeceği yönündeki öngörülerle 2030 lu yıllarda nüfus 100 milyona erişecek ve kullanılabilir su miktarı da kişi başına 1000 m 3 dolayına düşecektir. Bu sonuca göre Türkiye şu anda bulunduğu su stresli ülkeler sınıfından 25 yıl sonra su kıtlığı çeken ülkeler sınıfına düşecektir. Tablo 3. DSİ nin verilerine göre, yılları arasında kişi balına düşen ve düşecek olan yıllık su miktarı (4). Sulardaki kirlenme nedeniyle, insanlar özellikle büyük şehirlerde musluktan akan suyun kalitesine, yerel yönetimlerce verilen güvenceye rağmen, güvenmemekte ve içmek için genellikle paketlenmiş su kullanmaktadır. Paketlenmiş su tüketimi ülkemizde, 2005 te kişi başına 93 l/yıl değerine ulaşmıştır ve bu değer her yıl %10 oranında artmaktadır (5). Ayrıca, su ambalaj malzemelerinin yarattığı çevre kirliliğinin de önemli bir sorun olduğu unutulmamalıdır.

4 534 Su Farkındalığı Üzerine Bir Eğitim Projesi Yukarıda rakamlarla ifade edilen su sıkıntısının nedeni yeryüzündeki kullanılabilir su miktarının çevre kirliliği ve nüfus artışı nedeni ile gün geçtikçe azalması olarak görülebilir. Diğer taraftan varolan su tüketim alışkanlıklarının devamı, hayat standardının yükselmesi, nüfus artışının devam etmesi ve modern sanayinin gelişmesi ile her gün kişi başına düşen su ihtiyacı biraz daha artmaktadır. Buna karşın mevcut kullanılabilir su potansiyeli sabittir (6,7). Suyun kullanımındaki bu öngörü bugünkü genç nüfusu ve özellikle gelecek kuşakları tehdit etmektedir. Bu noktada, su kaynaklarının etkili kullanımı ve yönetimi önem kazanmaktadır. Su kaynakları yönetimi sadece sorunlu olan bölgeler için gerekli bir yönetim olarak düşünülmemelidir. Temelde, insanın ve doğal hayatın devamı için alternatifi olmayan tek kaynağın en iyi şekilde korunarak, kaynak potansiyel tehlikeye atılmadan etkin kullanımının sağlanması hedeflenmelidir (8). Bu noktada doğal ve kıt bir kaynak olan suyun tüketiminde sosyal, ekonomik ve çevresel hedefler açısından akıllıca paylaşımı (tarım, enerji, sanayi, turizm ve evsel amaçlı kullanımlar arasında), korunması ve su bilincinin erken yaşlarda başlamak üzere tüm yurttaşlara kazandırılması anlayışı benimsenmelidir. Yeterli ve kaliteli su, sağlıklı insan ve kaliteli üretim için gerekli ihtiyaçların başında gelmektedir. Bu nedenle, gelecek kuşakları zor durumda bırakmamak ve bugünden kullanabilir suyu arttırmaya, var olan suyu tasarruflu kullanmaya yönelik çözümler bulmak zorunlu hale gelmiştir. Yurdumuzun suyla ilgili sorunlarına dört temel ilke dikkate alınarak çözüm aranmalıdır (9): Su kaynaklarına yönelik her türlü müdahalede gelecek kuşakların yaşam hakkını da dikkate alan üstün kamu yararının gözetilmesi; Suyun kullanımında arzın yönetimi yerine talebin yönetilmesi yaklaşımının benimsenmesi; Entegre havza yönetimi; Suyun doğal döngüsü ve akışından elde edilen ekolojik ve ekonomik katma değerin göz ardı edilmemesi. Yukarıda belirtilen çözüm önerilerine ek olarak alınabilecek önlemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir: Atık suların arıtılarak iyileştirilmesine yönelik su arıtma tesislerinin yapılması, Sanayi üretiminde ve evlerde daha az su kullanılarak su tasarrufu yapılması, Su Eğitimi: Su eğitiminin ana sınıflarından başlayarak her seviyedeki okullarda verilmesi, medya aracılığı ile su konusunda kamunun eğitilmesi; sonuçta her yaştan insanın suya duyarlı olmasının sağlanması. Su farkındalığı eğitimine insanlarda henüz önyargılar oluşmamış ve kemikleşmiş alışkanlıklar yerleşmemiş bir yaşta, ana sınıfından itibaren başlanmalıdır. Böyle yapıldığı takdirde kazanılan olumlu kalıcı davranışlar yaşam boyu devam eder. Ayrıca, su eğitimi tüm derslerde bütünleşik (entegre) yapı içinde yerküredeki tüm canlıları kapsayacak biçimde ele alınmalıdır.

5 Ö. Ergin 535 Dünyada su ile ilgili eğitimler Amerika Birleşik Devletlerinin batı eyaletlerinde ve bir çok Avrupa ülkesinde örgün olarak başlamış bulunmaktadır (10, 11) AMAÇ VE KAPSAM Yukarıda sözü edilen önlemlerin en etkilisi ve en kalıcı olanı su eğitimidir. Özellikle küçük yaşlardan başlayarak öğrencilerde oluşturulacak su bilinci ve farkındalığı duyarlı bir ulus olarak gelecekteki su kullanım politikalarımızı da belirleyecektir. İlköğretim çağındaki öğrencilere kazandırılacak olan su bilinci, yarının geleceği olan öğrencilerimizde kalıcı davranışlara dönüşerek suyu tanıyan, suyu etkin şekilde kullanan ve koruyan bireyler olarak yetiştirmenin kapılarını açacaktır. Yaşam biçimi haline dönüşen kalıcı davranışlar erken yaşlarda verilen eğitimlerle kazandırılabilir. İlköğretim ders programlarında suyla ilgili yaşamsal sorunları azaltmaya ve çözmeye yönelik yeterli düzeyde eğitim verilmediği görülmektedir (Ek-1). Bu nedenle, bu çalışmanın içeriğini İlköğretim sınıflar Hayat Bilgisi Dersi, ve 8. sınıflar Fen ve Teknoloji ve Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarında su ve suyla ilişkili ünitelerdeki konuların öğretiminde öğretmenlere ve öğrencilere, öğretimde kullanacakları kaynak öğretim materyali hazırlamak ve geliştirmek oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında geliştirilecek olan öğretim materyalleri ışığında, bu derslerin programlarına su eğitimi ile ilgili ilave önerilerde bulunulacaktır. Öğretim materyalleri; işbirlikli öğrenme ortamında çalışma yapraklarının kullanıldığı sunuş, deney, gezi, gözlem, tartışma, yaratıcı drama, oyun, kavram haritası, proje, modelleme ve bilgisayarlı animasyon türü etkinliklerden oluşacaktır. Bu materyaller ayrıca, yetişkinler için sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerce toplumda su bilinci oluşturmak amacıyla kullanılabilecektir. Çalışmanın ürünlerinin ortaya çıkaracağı sonuçlar uzak bir hedef olarak da gezegenimizde ve özellikle Ortadoğu da gittikçe değeri ve önemi artan suyun paylaşımına bağlı savaşlar ve doğuracağı olumsuzlukları en aza indirebilecektir. Bu araştırmada hazırlanacak öğretim materyalleri için aşağıdaki konu başlıkları temel alınacaktır. 1. Suyu tanıma: Suyun fiziksel-kimyasal özellikleri, su ve ekosistem, su döngüsü, yeraltı ve yer üstü sularının özellikleri, 2. Su kirlenmesi: Su kalitesi, sularda kirliliğin ölçütleri, kirlenme yolları, kirliliği azaltma ve önleme yolları, suyu arıtma ve geri kullanma, 3. Su tasarrufu: Gezegenimizde ve ülkemizde kullanılabilir su kaynaklarının şimdiki ve gelecekteki durumu, ülkemiz koşullarına uygun su üretme ve biriktirme yolları, su yönetimi, suyla ilgili yeni tüketici becerileri geliştirme yolları konularını kapsayacaktır. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın temel konusu, su eğitimi için geliştirilecek öğretim materyallerini kullanarak ilköğretim öğrencilerinde ve yetişkinlerde (veliler, öğretmenler, ev hanımları için) su bilinci oluşturmaktır. Bu nedenle, projede öğrenciler ve yetişkinlerde suyla ilgili, bilişsel olarak, tutum olarak ve beceri (devinişsel) olarak davranış değişikliği oluşturma amaçlanmaktadır. Ancak bu şekilde, öğrencilerin ve yetişkinlerin bilinçli su tüketmelerinin, yerel-ulusal ve küresel politikada ve tarihsel süreçte suyun yeri ve toplumsal olarak suyun önemini kavramalarının sağlanabileceği düşünülmektedir.

6 536 Su Farkındalığı Üzerine Bir Eğitim Projesi YÖNTEM Bu araştırmada, ilköğretim programlarında yer alan su ve suyla ilişkili ünitelerdeki konuların öğrencilere, öğretmenlere ve yetişkinlere öğretimde kullanılacak kaynak öğretim materyali oluşturmak ve materyallerin öğrenci ve yetişkinler üzerindeki etkinliğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bunun için izlenen aşamalar ve yapılacaklar aşağıda sunulmuştur. Ülkemizdeki ilköğretim dersi programları (Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen ve Teknoloji) incelenmiş, su ve ilişkili olduğu diğer kavramların hangi ünitelerde olduğu, bu ünitelerin kazanımları ve bu kazanımlara yönelik etkinlikler belirlenmiştir (Örnek bir inceleme için bkz. Ek-1). Ayrıca, yukarıda belirtilen amaç ve konulara yönelik başka hangi kazanımların ve etkinliklerin olması gerektiği ortaya konulmuştur. Önerilen kazanımlara ilave olarak, proje kapsamında çalışılacak örneklem grubunun su farkındalık düzeyini belirlemek ve su ile ilgili konularda ülkemiz öğrenciöğretmen-yetişkin profillerini ortaya koymak için ihtiyaç analizi şeklinde Su Farkındalık Düzeyi Belirleme Ölçeği geliştirilip uygulanacaktır. Uygulanan bu ölçekten elde edilecek verilere göre, önceden belirlenmiş olan proje kazanımlarına yeni kazanımlar ilave edilecek ve buna bağlı olarak geliştirilecek öğretim materyallerinin sayısına, niteliğine ve türüne karar verilecektir. Su eğitimi konusunda yurt dışında ve yurt içinde var olan çalışmalar incelenecek ve su ve ilişkili olduğu diğer konuların öğrenilmesinde her konuya özgü öğretilecek konularla ilgili tanımlar, olgular, kavramlar, ilkeler ve yasalar belirlenecektir. Araştırma grubu tarafından, belirlenen konuların ve konularla ilgili kazanımların öğretimine yönelik öğrencilerin ve yetişkinlerin öğretmen veya uzman rehberliğinde kendi kendine öğrenmelerine yardımcı olacak öğretim materyalleri (yazılı, görsel) geliştirilecektir. Materyaller geliştirilirken su kavramının ilişkili olduğu diğer kavramlar ve üniteler ile bütünleştirilmesine (entegrasyonuna) dikkat edilecektir. Bu öğretim materyalleri, sunuş, deney, gezi, gözlem, tartışma, yaratıcı drama, oyun, kavram haritası, proje, modelleme ve bilgisayarlı animasyon yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı etkinliklerden oluşacaktır. Öğretim materyalleri, gruplara işbirlikli öğrenme ortamında değişik yöntem ve tekniklerin kullanıldığı etkinliklerle sunulacaktır. Örnek etkinlikler; - Mutfakta, banyoda ve tuvalette tüketilen su miktarı belirleme - Su tasarrufu konusunda proje hazırlama - Evlerde en uygun su araçları seçme - Küçük su tamirleri yapma - Temizliklerde en az kalıcı kirletici kullanma - Suyun canlılar için önemi üzerine yaratıcı drama - Yakın çevredeki su kaynakları kirleticilerini gözleme amaçlı çevre gezisi planı yapma - İçme suyu arıtma tesisi ve atık su arıtma tesisi inceleme gezisi

7 Ö. Ergin 537 Bir ya da iki İlköğretim Okulu I. ve II. kademe öğrencilerinden oluşan iki sınıflık 24 er kişilik Su Okulu düzenlenecektir. Bu okulda toplam 25 saatlik çalışma yapraklarının kullanıldığı işlik çalışması şeklinde dersler yapılacak ve su havzaları, akarsular, su kirletici kaynakları, temiz su arıtma ve kirli su arıtma tesisleri olmak üzere toplam 5 defa günlük çevre gezisi düzenlenecektir. İlköğretim I. ve II. kademe öğretmenlerinden belirlenecek ve 24 kişiden oluşan bir gruba Su Eğitimi Konusunda Hizmet İçi Eğitim düzenlenecektir. Bu eğitimde, toplam 25 saatlik çalışma yapraklarının kullanıldığı işlik çalışması şeklinde dersler yapılacak ve su havzaları, akarsular, su kirletici kaynakları, temiz su arıtma ve kirli su arıtma tesisleri olmak üzere toplam 5 defa günlük çevre gezisi düzenlenecektir Su okuluna katılacak olan ilköğretim öğrencilerinin velilerinden oluşan 24 kişilik bir gruba Su Eğitimi Kursu düzenlenecektir. Bu okulda toplam 25 saatlik çalışma yapraklarının kullanıldığı işlik çalışması şeklinde dersler yapılacak ve su havzaları, akarsular, su kirletici kaynakları, temiz su arıtma ve kirli su arıtma tesisleri olmak üzere toplam 5 defa günlük çevre gezisi düzenlenecektir Hem ilköğretim öğrencilerine, hem öğretmenlere ve hem de yetişkinlere hazırlanan öğretim materyallerinin etkililiğini ortaya koymak için ölçümler (su kavramı ölçeği, çevre tutum ölçeği, açık uçlu sorular, su kullanımı tutum ölçeği ) uygulanacaktır. Her üç örneklemede belirtilen zaman süreci içinde hazırlanan öğretim materyalleri ile öğretim yapılacaktır. Ön ölçüm olarak uygulanan veri toplama araçlarının son ölçüm olarak da her üç gruba uygulanmasıyla materyallere yönelik öğrenci, veli ve öğretmenlerin görüşleri alınacaktır. Ayrıca öğrenci, öğretmen ve yetişkin gruplarından seçilen 10 ar kişiyle materyale yönelik yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılacaktır. Yaklaşık 2 3 ay sonra aynı ölçme araçları aynı gruplara tekrar uygulanacaktır. Veriler analiz edilecektir. Uygulamadan alınan dönütlere göre öğretim materyalinde gerekli düzeltmeler yapılacaktır. Proje bitiş raporu hazırlanacaktır. SONUÇ Projenin yapımına henüz başlanmış olup, proje kapsamında geliştirilecek materyallerin hazırlanması öncesinde, var olan durumu sergileyebilmek ve ihtiyacın düzeyini ve niteliğini belirlemek üzere Su Farkındalık Ölçeği geliştirme ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Önümüzdeki aylarda ortaya çıkarılması beklenen ihtiyaç analizi bulgularına, sözlü sunumda değinilmesi planlanmıştır.

8 538 Su Farkındalığı Üzerine Bir Eğitim Projesi Uzun vadede, bu çalışmanın sonuçlarına göre MEB na ilköğretim Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen ve Teknoloji Dersi programlarında yapılması uygun olan değişiklikler konusunda bir öneri raporu sunulacaktır. Ayrıca hazırlanan öğretim materyalleri herkesin kullanımı için grubumuz web sayfasında ( sunulacaktır. Bunun yanında, su bilinci kazandırılması amacıyla yetişkinlere yönelik sivil toplum örgütleri ve yerel yönetimler tarafından yapılacak eğitimlerde kullanılmak üzere bu kuruluşlara hazırlanan materyallerle ilgili bilgi sunulacaktır. Bu projeye verdiği maddi destekten dolayı TÜBİTAK a teşekkür ederim. KAYNAKLAR Cosgrove, J. W.; Rijsberman, F. R. World Water Vision:Making Water Everybody s Business. London.Earthscan, World Water Forum, 2006; Final Report 7. WHO (World Health Organisation), 8. Meriç, B. T. Su Kaynakları Yönetimi ve Türkiye. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 28, 1, 2004, Türkiye Tarım ve Çevre İttifakı Türkiye nin Su Reçetesi ABce (Türkiye nin Tarım ve Çevre İttifakı) Türkiye nin Su Politikaları Görüşü Water Education for Teachers, Middlestadt, S., Grieser, M., Hernandez, O., Tubaishat, K., Sanchack, J., Southwell, B & Schwartz, R. (2001). Turing minds on and faucets off: water conservation education in Jordanian schools. The Journal of Environmental Education, 32 (2),

9 Ö. Ergin 539 Ek-1. FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ SINIFLAR İÇİN ÖNERİLEN KAZANIMLAR Sınıf 4 Ünite Adı CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM, TANIYALIM Varolan Kazanımlar 2. Yaşam alanları ve bu alanlara insan etkisi ile ilgili olarak öğrenciler 2.1 Çevresinde farklı tipte yaşam alanları olduğunu keşfeder (BSB-1; FTTÇ-15). 2.2.Bir yaşam alanında bulunabilecek canlıları tahmin eder (BSB-7, 8) Çevresinde bir yaşam alanında canlıları ve bu canlılarn içinde bulunduğu şartları gözlemler ve kaydeder 2.4.Yaşam alanlarının insan faaliyetlerinin olumsuz etkisinden korunması gerektiği çıkarımını yapar. 2.5.Yakın çevresindeki kirliliği fark eder ve bu kirliliğe neden olan maddeleri listeler. 2.6.Çevreyi temizlemek amacı ile basit yöntemler geliştirir. 2.7.Çevreyi korumak amacı ile yapılan bir çok faaliyete gönüllü olarak katılır 2.8.Çevreyi korumak ve geliştirmek için bireysel sorumluluk bilinci kazanır. Önerilen Kazanımlar I- Sulu ortamlarda yaşayan canlıların yaşam alanlarına örnekler verir. J- Okyanus ve denizleri de birer yaşam alanı olarak önemini açıklar. K- Okyanus, denizler, nehirler ve göllerdeki kirliliğin öneminin farkına varır. L- her türlü su kaynağının temiz tutulmasının önemini açıklar. N- Su tasarrufunun önemini açıklar. O- Yaşadığı çevrede günlük olarak ne kadar su tükettiğinin farkına varır. Proje İlgisi Suda kirlenme Su tasarrufu

10 540 Su Farkındalığı Üzerine Bir Eğitim Projesi AN EDUCATIONAL PROJECT FOR WATER AWARENESS Ömer ERGİN ABSTRACT The most important and permanent solution for the problem of water shortage that a part of the World including our country acquired depending on the increase in the population and environmental pollution is the education of people. With this aim, the material preparing project for the primary school students about the subjects of knowing water, water pollution and conservation of water under the heading of water awareness in order to make them become conscious was prepared. During the project supported by TÜBİTAK for two years, the instructional materials including various learning activites will be prepared and given to a group of primary school students, science and social life teachers and parents as a workshop study and the effectiveness of the materials will be tested by a series of measurements. In the light of the gathered data, the instructional materials will be revised and then they would be able to be used during the water awareness trainings held by the schools, local managements and civil organisations.