günümüz dünyasında çalışma hayatı ve kadın

Transkript

1 Ayırımcılık ve Eşitlik Kavramları: Yasalar önünde eşitlik Fırsat eşitliği Fırsat önceliği (pozitif ayırımcılık ; daha doğrusu ayırımcılığın telafisi) Sonuçlarda eşitlik

2 Çalışmanın Anlamı! Tam zamanlı İşler mi? Ücretli/gelir sağlayıcı işler Ekmeğini kazanmak Ekmeğin kazanılmasını paylaşmak Ya Ev-içi İşler? Ya BAKIM (CARE) Emek/çalışma bundan mı ibaret?

3 Kadınların İstemleri: Ücretli çalışmada ayırımcılığı önlemek Eğitim yetersizlikleri? İş Bulma Sorunları? İstihdam ve çalışma koşullarındaki ayırımcılık? İş yaşamıyla özel yaşamın uyumsuzluğu? Toplumsal değerler ve yaklaşımlardan gelen sınırlamalar?

4 Kadınların İstemleri: Ücretsiz kadın emeğinin değeri? Bakım (care); yaşamın yeniden üretimi Bakım beslenme, büyütme, bakma dışında -aile içindeki ve dışındaki ilişkilerin sürdürülmesi ve iyileştirilmesi -sosyal ve psikolojik destek niteliğinde -Ev-içi emeğin değeri, kadının statüsünü belirlemek açısından da önemli

5 Küreselleşme ve Tekno Kapitalizm İşgücü Piyasasının Küreselleşmesi İşsizlik Kayıtdışılık Kuralsızlık Esneklik Kutuplaşma Sendikasızlaştırma Kadın ve çocuk işçiliği; daha acımasız koşullar

6 Küreselleşen İşgücü Piyasası yıllarında Uluslararası Çalışma Örgütü ne göre Hindistan daki toplam işgücü 376 milyondan fazla. Ancak 28 milyon işçi formal sektörde. İmalat sektöründe çalışan 28.9 milyonun 7.3 milyonuyaklaşık yüzde 25 i-formal sektörde. Ticaret ve alış-veriş sektöründe çalışan işgücünün yüzde 98 i enformel çalışmakta. Benzer şekilde tarım, balık ve hayvancılık sektöründe çalışan 191 milyonun yüzde 99 u de enformel. Formal sektör dışında iş yasaları uygulanamamakta, toplu pazarlık da yok. Kamu sektörü çalışanları toplam istihdamın yüzde 5.82 sini, fakat örgütlü sektör çalışanlarının yüzde 71 ini oluşturmakta

7 Küreselleşen İşgücü Piyasası Yakın zamanda Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması nın (NAFTA) Meksika da Nafta ya bağlı olarak üretime geçen ve 1500 den fazla çalışanı olan 26 Amerikan şirketi üzerindeki etkilerini araştıran bir çalışma yapıldı de bu şirketlerdeki CEO lara yapılan ödeme paketi her biri için ortalama 2, Amerikan Doları ve 1993 göre bu pakette ortalama artış üçte bir oranında. Buna karşın 1995 başında Meksika Peso sunun değer kaybetmesini takiben bu şirketlerin Meksika fabrikalarında çalışan işçilerin asgari ücreti dolar bazında günlük 3,41 dolara eşitlenerek yüzde 40 değer kaybetti.

8 Küresleleşen İşgücü Piyasası-ÇİN İşsizlik de dikkat çekecek kadar arttı. Yalnız kentlerdeki çalışma yaşındakileri kapsayan resmi işsizlik sayıları bile, 2007 de yüzde 4 olan işsizlik oranının 2008 de yüzde 4.3 e, ya da on milyon işçiye çıktığını belirtmekte in ilk yarısında çok sayıda küçük ve orta ölçekli, işletme, artan ham madde ve ulaşım mastrafları karşısında üretimlerini de, çoğu resmi işsizlik istatistiklerinde görülmeyen çalışan sayısını da düşürmeye başladılar. Göçmen-işçi ihraç eden 15 bölgeyle ilgili bir araştırma, 2008 de Çin in 130 milyonu bulan göçmen-işçisinin tahminen 20 milyonunun, yani yüzde 15.3 ünün geçen yılda işini kaybettiği ortaya ortaya koydu. Çin Hükümeti nin dört trilyon yuanı bulan ekonomiyi uyarma paketine karşın, büyüme ve ihracatın düşmesi, buna karşın ücretlerin artışı ve parasal politikaların sıkıştırılmasına bağlı olarak 2009 da da işler üzerindeki baskının artacağı düşünülmekte. [

9 Resmi istatistiklere göre göçmen işçilerin üçte biri ayda 500 yuan ve daha az, yüzde 40 ı 800 yuan, üçte birinden azı da 80 yuandan fazla kazanmakta; yapılan bazı araştırmalar ise aylık ücretlerin daha da düşük olduğunu göstermektedir; örneğin bir araştırmaya göre göçmen-işçilerin üçte birinin aylık ücreti yuan arasındadır. Dolar bazında söylersek, kentli imalat işçisinin ortalama olarak saat başı 1.06 dolar, küçük kasaba ve kırsal kesimdeki imalat işçileri ise saatte 45 cent.giydirilmiş ücretle 64 cent olmakta. Buna bağlı olarak, kent işçilerinin aylık ücretleri ile göçmen-işçilerin aylıkları arasında en az 4 kat fark olmaktadır.

10 Uluslararası Göç Bugün uluslararası göç 210 milyon veya dünya nüfusunun % 3 ü dolayında insanı kapsamaktadır; bu sayı her yıl 5 milyon dolayında artış göstermektedir. Göç edenlerin yüzde 48 i de kadındır. Türkiye de de 300 bine yakın kaçak işçi var. 200 bine yakını çalışıyor. % 80 i İstanbul da; büyük çoğunluk kadın. Türkiye ye çalışma amacıyla gelenlerin küçük bir bölümü çalışma izni almış ( arasında toplam 28 bin kişiye çalışma izni verilmiştir). Buna karşın arasında 600 bin kişiden fazla kaçak göçmen yakalanmıştır. Yabancı işçilerin ülkelerine gönderdikleri paraların her yıl arttığı da görülmektedir. Örneğin 2006 yılında 260 milyar doları olan bu paralar 2008 yılında 328 milyar doları bulmuştur. ILO tahminlerine göre, insan kaçakçılığı yılda 5-7 milyar doları bulan bir piyasa yaratmış durumdadır

11 Dünya milyarderlerinin (497 kişi) geliri ise 3,5 trilyon dolar, yani dünyadaki GSH nın % 7 si kadar. günümüz dünyasında Küresel Düzeyde gelir Dağılımı Dünya nüfusu yaklaşık 7 milyar, Global GSH: 2010 yılında yaklaşık 61 trilyon dolar (2006 yılında yaklaşık 48 trilyon dolar) GSH nın 36,6 trilyonu ( % 76) dünyanın en zengin ülkelerine, yaklaşık 1 milyar insana ait. Düşük gelirli ülkelerin veya 2,4 milyar insanın toplam geliri ise, yalnızca 1,6 trilyon dolar (GSH nın % 3 ü) Orta gelir grubundaki ülkeler, 3 milyar insan GSH nın geri kalan 10 trilyon doları paylaşmakta (GSH nın % 20.7 si)

12 2012: Dünyada Dolar Milyarderi kişi (Dünyadaki GSH yaklaşık 61 trilyon dolar) Milyarderler 4 trilyon 600 milyar dolara sahip (Dünya GSH nın yaklaşık % 7,5 i) Her birine ortalama 3,7milyar düşüyor (2006: 497 milyarder: Zenginlik: 3,5 trilyon dolar)

13 Zenginlikle Yoksulluk El Ele En zengin % 20 gelirin % 50 sini En yoksul % 20, gelirin % 5 ini alıyor Eğitim olanakları eşitsiz ve eğitim piyasalaşmakta Sağlık piyasalaşmakta Gıda fiyatları artmakta (gıda harcamaları gelirin % 60 ını buluyor)

14 İleri teknoloji, yüksek verimlilik sağlıyor ama! OECD genelinde 1950 ile 2000 arasında istihdam edilen başına yıllık çalışma süresi ortalama olarak 2,147 saatten 1,626 saate düştü; %26 azalma 1980 sonrasındaki azalma ise, % 7 oranında. Niye? Küreselleşmenin getirdiği avantajlar! Milyarlarca işgücü, 50 cent-1 dolar arası saat ücretleri Bir örnek: Nike a iş yapan 569 üretici firmanın üçte birinde (Çin de % 93 ünde) fazla mesai ödenmeden haftada 60 saatten fazla çalışma normal

15 İşsizlik Yaygın Küresel düzeyde % milyon işsiz Genç İşsizliği: % (İspanya-Yunanistan % 45) Uzun Süreli İşsizlik: % (12 aydan fazla işsiz kalanlar) Gelişmekte olan ülkelerde işsizlik azalıyor görünse de; -Istihdama katılım da azalmakta; -İş bulamayanlar enformel istihdama yönelmekte.

16 Enformel istihdam Artıyor -Gelişmekte olan ülkelerin dörtte üçünde % 40 ın üstünde (Brezilya % 45; Türkiye % 45, Peru % 60, Hindistan % 80) -Dünya Genelinde % 56 dolayında -Doğu Asya ( % 55), Güneydoğu Asya (% 62), Güney Asya (% 77) gibi hızla büyüyen ülkelerde daha da yükselmekte. -Geçici işlerde çalışanlara % 40 daha az ücret ödenmekte

17 Standart-Dışı Çalışma Büyümekte Eğreti İşler Gelişmiş ekonomilerin dörtte üçünde parttime; yarısında da geçici işler artmakta -Part-time çalışma Almanya, Belçika, İsveç gibi ülkelerde % 30 a Hollanda da % 50 ye yakın. -Geçici çalışma İspanya, Polonya da % 20 yi bulmakta

18 İstem Dışı Eğreti İşler AB çevresinde part-time çalışanların % 26 sı isteği dışında kısmen çalışıyor. (Yunanistan, İtalya; ispanya da % 50 si) Geçici çalışanların % 65 i isteği dışında geçici işte çalışıyor. (İspanya, Portekiz,Yunanistan da % 80)

19 Bir de Ekonomik Krizler 2008 yılında küresel düzeyde gerçekleşen büyüme beklenenden düşük olmuş ( % 3.8). İstihdam artışı % 1.3 düzeyinde kalmıştır.geçmiş dönemlere göre daha da az istihdam yaratılmıştır. Son krize bağlı olarak, Dünya Bankası nın öngördüğü gibi küresel ekonominin 2009 da ancak % 0.9 büyüyeceğini, dünya ticaretinin 26 yıldır ilk defa % 2.6 (ILO, 2009; 9) oranında azalacağını düşünürsek, önümüzdeki yılların istihdam ve de emek açısından nasıl vahim sonuçlar getireceğini düşünmek zor olmaz.

20 Ekonomik Kriz ve İstihdam arası 50 milyon iş kayıp (İtalya da 1 milyon iş kaybı var) İstihdam artışı (gelişmiş ekonomilerde) % 1.7 azaldı ( ) 2007 den buyana 36 gelişmiş ekonominin 30 unda 29 gelişmekte olan ekonominin 12 sinde istihdamda azalma var. İstihdam artışı güvensiz işlerin artışıyla sağlanmakta

21 Koruyucu Yasalarda Esneklik (mart) arasında 131 Ülkenin 40 ı ( % 31) Gelişmiş ekonomilerin 35 i (% 49) AB çerçevesinde 27 ülkeden 19 u Daimi çalışanlarla ilgili yasalarda korumayı azaltan değişiklikler yapmış. 131 ülkenin 25 in de ekonomik nedenle toplu işten çıkarmalarla ilgili koşulları hafifleten değişiklikler var. Bilgi toplanabilen 40 ülkenin 26 sında toplu sözleşme kapsamındaki işçilerde azalma var.

22 Çalışan Yoksullar Tüm dünyada 3 milyar dolayında istihdam, 190 milyon işsiz var; kişi de günlük 2 doların altında bir ücretle çalışmakta.. 2 doların altında ücretle çalışanlar, toplam istihdamda % 40 dolayında Çalışan yoksullar Sahra-Altı Afrika da % 82 ye, Güney Asya da % 80 e çıkmakta. Enformel istihdamı içeren korunaksız işler oranı da dünya genelinde % 56 dolayında. Bu oran Doğu Asya ( % 55), Güneydoğu Asya (% 62), Güney Asya (% 77) gibi hızla büyüyen ülkelerde daha da yükselmekte.

23 Ve kadınlar! Krizler erkekten çok kadın ve gençlerin istihdamını olumsuz etkiliyor Krizler kadın-erkek istihdamı arasındaki dengesizliği daha da arttırıyor

24 İşgücü Piyasasının Sorunları ve Kadın İşgücüne daha düşük katılım söz konusu Kadın meslekleri statü kaybediyor Enformel çalışmada yoğunlaşma var Ücret eşitsizliği her yerde Yükselme olanaklarında ayırımcılık büyük Uluslararası göçün kadınlaşması yaşanıyor

25 Sosyal Devlet Gerilemekte Gelir/refahın üç kaynağı Aile Piyasa Devlet Sosyal devlet; hizmetlerin piyasa dışına çıkarılması anlamında Kadının istemleri ve eşitlik politikalarının ana kaynağı

26 İstihdama Katılım Japonya İKO Erkek: % 71,9 Kadın: % 49,8 İSKO Erkek: % 68,0 Kadın: % 47,5 Suudi Arabistan İKO Erkek: % 74, 2 Kadın : % 17,4 İSKO Erkek: % 71,5 Kadın: % 14,6 Meksika İKO Erkek: % 79,3 Kadın: % 43,5 İSKO Erkek: % 75,1 Kadın: % 41,2

27 Brezilya İKO Erkek: % 80,2 Kadın: %57,9 İSKO Erkek: % 75,3 Kadın: % 51,5 TÜRKİYE İKO Erkek: % 70,8 Kadın: % 27,6 İSKO Erkek: % 62,7 Kadın: % 24,0

28 AB(27): İşgücü ve istidama katılım Erkek: % 77,6 Kadın: % 64,9 İstihdama Katılım (İSKO): Erkek: % 70,1 Kadın: % 58,5 ABD: İşgücü ve istidama katılım İKO Erkek: % 71,2 Kadın: % 58,6 İSKO Erkek: % 63,7 Kadın: % 53,6

29 İstihdamın Dağılımı AB Türkiye Ücretliler: % 83,5 % 60,9 Kendi hesabına: % 15 % 25,5 Ücretsiz aile işçisi: % 1,5 % 13,6 ABD: Ücr: % 93 KHÇ: % 6,9 Aİ: % 0,1 Meksika: Ücr: % 66 KHÇ: % 27,4 Aİ: % 6,5

30 AB-Kadın İstihdamı Yoğunluğu (20-64 yaş)

31 Anaakımlaşma ( Mainstreaming) sonrası toplumsal cinsiyet eşitliği 1979 BM Kadınlara Karşı Her Tür ayırımcılığın Önlenmesi Hakkında Sözleşme-CEDAW Sözleşmeyi onaylayan ülkelerin ekonomik, siyasal, toplumsal alanlardaki tüm politikalarda toplumsal cinsiyet eşitliğini uygulama taahhütleri

32 MADDE 1 : is bu So zles me ye go re Kadınlara kars ı ayrım deyimi kadınların medeni durumlarına bakılmaksızın ve kadın ile erkek es itliğine dayalı olarak politik, ekonomik, sosyal, ku ltu rel, medeni ve diğer alanlardaki insan hakları ve temel o zgu rlu klerinin tanınmasını, kullanılmasını ve bunlar- dan yararlanılmasını engelleyen veya ortadan kaldıran veya bunu amacļayan ve cinsiyete bağlı olarak yapılan herhangi bir ayrım, mahrumiyet veya kısıtlama anlamına gelecektir.

33 MADDE Taraf Devletler, istihdam alanında kadınlara kars ı ayırımı o nlemek ve kadın erkek es itligĭ esasına dayanarak es it haklar sag lamak ic in o zellikle as agĭda belirtilen konularda buẗu n uygun o nlemleri alacaklardır: a- Buẗu n insanların vazgec ilmez hakkı olan c alıs ma hakkı, b- Iṡtihdam konularında es it sec im kıstasları uygulanması da dahil, er- keklerle es it istihdam imka nlarına sahip olma hakkı, c- Serbest olarak meslek ve is sec me hakkı, terfi, is gu venligĭ, hizmetin tu m s artları ve avantajlarından faydalanma hakkı, c ıraklık, ileri mesleki egĭtim ve bilgi yenileme egĭtimi dahil mesleki egĭtim ve mu kerrer egĭtim go rme hakkı, d- Sosyal yardımlar dahil es it u cret hakkı, esḑegĕrdeki isḑe es it mua- mele ve is in cinsinin degĕrlendirilmesinde es it muamele go rme hakkı, e- U cretli izinle birlikte, o zellikle emeklilik, isşizlik, hastalık, sakatlık ve yasļılık ve digĕr c alıs amama hallerinde sosyal gu venlik hakkı,

34 2. Evlilik ve analık sebebiyle kadınlara kars ı olan ayırımı o nlemek ve et- kin c alıs ma hakkını sag lamak amacıyla, taraf devletler [Taraf Devletler] uygun o nlemleri alacaklardır. a- Hamilelik ve analık izni sebebiyle veya evliligĕ bag lı olarak isţen c ıkar- ma ayırımını yasaklamak, bu ayırımı yapanları cezalandırmak, b- O nceki is, kıdem ve sosyal haklar kaybedilmeksizin, u cretli olarak analık izni veya benzeri sosyal icȩrikli tazminatlar vermek, c- O zellikle c ocuk bakımevleri agĭnın tesisi ve gelisţirilmesi yoluyla anne ve babanın aile yu ku mlu lu klerini, go rev sorumlulukları ve kamu hayatı- na katılma ile birlesţirmeyi mu mku n kılan destekleyici sosyal hizmetlerin sag lanmasını tes vik etmek, d- Hamilelik su resince zararlı oldugŭ kanıtlanan isļerde kadınlara o zel koruma sag lamak. 3. Bu maddede yer alan konulara ilisķin koruyucu yasalar bilimsel ve teknik bilgi ıs ıgĭ altında devrevi olarak yeniden go zden gec irilecek ve gerekirse tadil, ilga veya temdid edilecektir.

35 AB Toplum Modeli Sosyal Refah devleti esas alıyor Üyeler arasında farklılıklar var Sosyal Harcamalar: GSMH nın % Sosyal devletin güçlü olduğu ülkelerde eşitlik politikaları da güçlü AB, toplum modelini ve Eşitlik politikalarını avrupalılaştırmak derdinde!

36 Avrupa İstihdam Stratejisi 1998 İstihdam edilebilirlik Uyum Kabiliyeti Girişimcilik Kadın ve erkek için eşit fırsatlar

37 Avrupa Birliği ve Eşitlik Politikaları 2000 yılındaki Lizbon Zirvesi nde 2010 yılına kadar Erkek istihdamının % 61 den % 70 e Kadın istihdamının % 51 den % 60 a çıkarılması yönünde hedef belirlenmiştir

38 AB direktifleri: Eşit Değerde İşe Eşit Ücret (buna karşın % arası ücret farkı var) Yükselme ve Çalışma Koşullarında Eşit davranma 1995 Ebeveyn İzni Çerçeve Anlaşması 1996 AB Direktifi 8 yaşına kadar en az 3 aylık ebeveyn izni

39 AB: 2002 Barcelona Zirvesi nde 2010 yılına kadar 3 yaş altı çocukların % 33 üne 3 yaş üstü çocukların % 90 ına kurumsal bakım hizmeti sunulması yönünde hedefler belirlenmiştir.

40 Bazı AB ülkelerinde çocuk bakım hizmetleri: 0-3 yaş arası 3-6 yaş arası Almanya % 18 % 93 Danimarka % 70 % 96 İngiltere % 33 % 89 İtalya % 26 % 90 Katılım:Danimarka da kreşte maliyetin %14 ünü, anaokulunda % 22 sini aile ödüyor. İngiltere de % 80 ini ebeveynler karşılıyor

41 çocuk bakım izini

42 İşsizlik: AB: Erkek % 9, 6 Kadın % 9, yaş E: % 21,9 Kadın % 20,8 ABD: Erkek % 10,5 Kadın % 8, yaş E: % 20,8 Kadın % 15,8 Brezilya Erkek % 6,1 Kadın % 11 Türkiye Erkek % 11,4 Kadın % 13 Erkek yaş: %21.0 Kadın15-24: %23,1

43 Yoksulluk Riskine karşı Sosyal Transferlerin Etkis Ülkeler Trf. sonrası Trf. öncesi AB (25) % 16 % 41 İsveç % 11 % 43 Dan. % 11 % 39 Alm. % 16 % 36 Fransa % 14 % 44 İtalya % 19 % 45 İng. % 18 % 43 Port. % 21 % 42 (Medyan gelirin % 60 ın daha az geliri olanlar)

44

45 - Türkiye Kadın Gerçekleri Eşitlik Polikaları!

46 -Türkiye Gelir Dağılımı: En alttaki % 20: toplam gelirden % 5,8 En tepedeki % 20 toplam gelirden % 46,4 pay alıyor Yoksulluk: Toplumun % 18 i yoksul 12 milyon 750 bin kişi yoksulluk sınırının altında Kırsal kesimde yoksulluk oranı % 38,6 Kentsel kesimde % 8,8

47 -Türkiye Zenginlik: Türkiye den Forbes listesine giren 2010 da de 38 milyarder var. Banka mevduatı: milyoner mudi var: mevduatları 296 milyar TL 2010 a göre milyoner sayısı 5, 590 kişi, mevduat 59 milyar 482 milyon artmış. 10 bin TL ye kadar hesabı olan 48 milyonun hesabında ise 31 milyar 595 milyon TL var

48 -Türkiye Türkiye aile yapısı araştırması 2011 Gelir kümeleri: 400 TL den az % TL % 7, TL % 13, TL % 41, TL % 21,1 2500TL + % 6, TL arası geliri olanlar nüfusun % 72 si

49 Yoksulluk: 3-4 kişi olan hanelerde yoksulluk % 10 7 ve daha fazla kişi olan hanelerde % 40 Bir okul bitirmeyenlerde % 30, ilkokulu bitirenler % 15 Yüksek okul bitirenlerde % 0.7 Ücretli çalışanlarda % 6, yevmiyelilerde % 27, kendi hesabına çalışanlarda % 22, ücretsiz aile işçisi % 30

50 -Türkiye İstihdam: Ocak 2013 Nüfus 74 milyon 15 yaş yukarısı nüfus: 55 milyon İşgücü 27,3 milyon İstihdam: 23 milyon İşsiz: 3 milyon İşgücüne katılım: % 48,5 İstihdama katılım: % 44,3 Erkek: % 62 Kadın: % 29 İşsizlik: % 10,6 Tarım-dışı işsizlik: % 12,9 Kadın: % 13 Genç İşsizlik (15-24 yaş): % 20,7

51 -Türkiye İstihdam ve kayıt dışı çalışma Ocak 2013 Toplam istihdam 24,433 bin Kayı dışı istihdam bin % 36,2 Erkek istihdam 17,234bin KDİ: 5,214bin % 30,3 Kadın istihdam 7,199bin Kadın Kayıt Dışı: 3,640bin % 50,6

52 Görünmeyen i kadın emeği

53 Haftalık 35 saatlik ek işgünü

54 Çocuk bakımını üstlenenler

55 Döneminde okul öncesi eğitim ve kreş/gündüz/bakım evi/ verileri MEB Sınıf Kız öğr: % 47,8 Erkek öğr: % 52,18 SHÇEK Sınıf: 1532 Toplam sınıf: Kız öğrenci %46,18 Erkek öğr: % 53,8 Toplam öğrenci:

56 -Türkiye Taşeronlaşma taşeron çalışanı var kamuda taşeron işçisi Laborant, sağlıkçı, teknisyen, aşçı, sosyal hizmet çalışanı gibi çeşitli mesleklerde Çoğunluğu kadın

57 -Türkiye Asgari Ücret: Asgari ücret: 630TL/ 710 TL/ 750TL/ 2013 ocak 811 TL Ortalama kira 500 TL. Asgari ücretli: 250 TL. Gıda harcamaları % 33 Öğün başına 9 TL Otobüs bileti: 1,5 TL. Ulaşım payı: aylık 60 TL. Sinema bileti:10 TL Kültür ve eğlence payı: aylık 10 TL. Eğitim hizmetleri payı: 5 TL.

58 Asgari Ücret ve Yoksulluk DİSK-AR dört kişilik aile için (mart 2012) (TÜİK Hane halkı harcama kalıbına göre) Açlık sınırı: TL. Yoksulluk sınırı için: TL olarak saptıyor.

59 Sosyal Güvenlik: Sosyal güvenlikten yararlanamayan: % 38 Tarım sektöründe sigortası olmayan: % 83 Tarım-dışı sektörlerde: % 25

60 -Türkiye Vergi Geliri: Vergi geliri GSMH nın % 25 i Dolaylı vergilerin vergi geliri içindeki payı % 67 Kar, Sermaye,Gelir vergisinin GSMH ya oranı % 5.8 Yaklaşık 5 milyon asgari ücretli 5 milyar 38 milyon vergi veriyor -6 Milyon 750 bin ücretli 22 milyar 649 milyon -100 büyük dev firma 12 milyar 350 milyon şirket 22 milyar 855 milyon vergi ödedi

61 Kamu Bütçesi GSYİH İçinde 2000: % :% :%27.9 Personel Giderleri: GSYİH içinde % 6.9 Bütçe içinde: %24.9 Sağlık Giderleri: GSTYİH içinde %0.5 Bütçe içinde: %1.7 SGK na Transfer: GSYİH içinde %5.6 Bütçe içinde: %20.1 Faiz Giderleri:GSYİH içinde %5.5 Bütçe içinde: %18.4 Tarımsal Destekleme: GSYİH içinde %0.6 Bütçe içinde: %2.0 Bütçe vergi gelirinin GSYİH içinde payı 2000: % : %18.8

62 Sosyal Harcamaların GSYİH İçinde Payı: Sağlık Harcamaları: Sigorta ve emeklilik: Sosyal yardımlar: Toplam harcamalar:

63 kadına karşı şiddet haritası Doğum izni Doğumdan önce sekiz hfta Doğumdan sonra sekiz hafta Kadın işçiye 6 aylık ücretsiz izintablo 30: Dönemi Okul Öncesi Eğitim Kurumu/Kreş/Gündüz Bakımevi Verileri Eğitim Kurumu Okul/Sınıf Sayısı Öğrenci/Çocuk Sayısı Kız Kız Çocuk Oranı Erkek Erkek Çocuk Oranı Toplam Öğrenci/ Çocuk Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Okul Öncesi Öğretim Kurumları (Resmi+Özel) (Anasınıfı+Anaokulu) %47,

64 -Türkiye Sosyal Devlet! Eşitlik Politikaları! NEREDEYİZ?

65 -Türkiye Anayasa Madde 10 Herkes dil, din, ırk, renk, cinsiyet, siyasi du s u nce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım go zetmeksizin kanun o nu nde es ittir. Kadınlar ve erkekler es it haklara sahiptir. Devlet bu es itliğin yas ama gec mesini sağlamakla yu ku mlu du r. Bu maksatla alınacak tedbirler es itlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz.

66 -Türkiye İş Kanunu madde 5 is ilisķisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal du s u nce, felsefi inanc, din ve mez- hep ve benzeri sebeplere dayalı ayırım yapılamaz. İs veren, biyolojik veya is in niteliğine ilisķin sebepler zorunlu kılmadıkc a, bir isç iye, is so zles mesinin yapılmasında, s artlarının olusţurulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı isļem yapamaz. Aynı veya es it değerde bir is ic in cinsiyet nedeniyle daha du s u k u cret kararlasţırılamaz. isç inin cinsiyeti nedeniyle o zel koruyucu hu ku mlerin uygulanması, daha du s u k bir u cretin uygulanmasını haklı kılmaz.

67 -Türkiye Toplumsal Cinsiyet Eşitliği BM İnsani gelişme Endeksi (187 ülke) 92. Sıra Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 77.sıra Global Forum toplumsal cinsiyet açığı Kaynaklara ve fırsatlara ulaşmadaki fark Temel haklarla ilgili farklar Ekonomik katılım (istihdam, ücret, yönetim) Okullaşma oranları Sağlık koşulları, Siyasal güçlenme 135 ülke arasında Türkiye 124. sırada

68 Sosyal Devlet ve Sosyal Politika Eğitim Hakkı; Sağlık Hakkı; Çalışma Hakkı; Sosyal Güvenlik Hakkı; Sendikal Haklar; Barınma hakkı; Annenin, çocuğun, yaşlının ve özürlünün korunması

69 Sosyal Politikanın Hedefleri Toplumun sosyo-ekonomik yönden güçsüz kesimlerini korumak, sosyo-ekonomik eşitsizlikleri ve adaletsizlikleri azaltmak, toplumsal bütünleşmeyi sağlamlaştırmak üzere uygulanan politikalar.

70 -Türkiye Oysa Bugün Denge Bozuklukları! -Ekonomi karşısında siyaset! -Sermaye karşısında emek! -Piyasa karşısında sosyal devlet! Vatandaşlık Hakları: Temel hak ve özgürlükler-sivil öge Demokratik haklar-siyasal öge Sosyo-ekonomik haklar-sosyal öge?

71 -Türkiye Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Görünüm Düzenlenmemiş (Vahşi) Kapitalizm Popülist Politikalar Sadaka Devleti Seçmen-Müşteri Süreçsel Demokrasi Haktan himmete doğru

72 -Siyaset Parlamentolarda kadın (%) Dünya geneli: ,3 Kuzey Avrupa: 36,4 42,0 Avrupa(Kuzey ülkeleri dahil) 13,2 23,2 Avrupa (Kuzey ülkeleri hariç) 10,7 21,8 Amerika kıtası 12,7 24,1 Asya 13,2 17,9 Pasifik 7,7 15,3 Arap Ülkeleri 4,3 13,2

73 Parlamentoda kadın Toplam P. Erkek Kadın % , , , , , ,2 Meclis te temsil edilme açısından 88. sırada