Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 80, Ekim 2018, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 80, Ekim 2018, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date İlke AYDAŞ Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu mezunu Tolga Kaan BAHADIR Kocaeli Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi tolgakaan41@gmail.com Betül BAYAZIT Kocaeli Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi betul.bayazit@kocaeli.edu.tr Okan Serhat TUNCİL Kocaeli Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi okan.serhat.tuncil@gmail.com Selami UÇAR Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı selamiucarrr@gmail.com Umut DOLU Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı Umutdolu1907@gmail.com KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULUNDA ÖĞRENİM GÖREN BAZI ÖĞRENCİLERİN YARATICILIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Öz Bu araştırmanın amacı, Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu ndaki öğrencilerin yaratıcılık düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmaya, Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu nda eğitim alan Spor Yöneticiliği Bölümü nden 48 erkek-52 kadın, Rekreasyon Bölümü nden 49 erkek-51 kadın, Antrenörlük Eğitimi Bölümü nden 62 erkek-38 kadın, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü nden 54 erkek-48 kadın olmak üzere toplam 402 öğrenci gönül-

2 lü olarak katılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Raudsepp (1977) tarafından geliştirilen, Çoban (1999) tarafından Türkçeye uyarlanan Ne Kadar Yaratıcısınız? (How Creative Are You?) ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 21.0 paket programında tanımlayıcı istatistiksel işlemler (ortalama, standart sapma, frekans) uygulandıktan sonra Bağımsız Örneklem T-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way Anova) testi kullanılmış ve gruplar arasındaki farklar belirlenmiştir. İstatistiksel sonuçların anlamlılığı %95 güven aralığında p< 0.05 düzeyinde incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, yaratıcılık düzeyi açısından rekreasyon bölümü ile beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrenciler arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<0.05). Rekreasyon bölümünde eğitim gören öğrencilerin diğer bölümlerdeki öğrencilere göre yaratıcılık düzeyi en yüksek öğrenciler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun nedenini bölümlerin ders müfredatlarında yer alan derslere ve bu derslerin içeriklerine bağlamak mümkün olabilir. Anahtar kelimeler: Yaratıcılık düzeyi, üniversite öğrencisi, eğitim alınan bölüm EXAMINATION OF THE CREATIVITY LEVELS OF SOME STUDENTS STUDYING AT KOCAELİ UNIVERSITY SCHOOL OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS Abstract The purpose of this research is to examine the creativity levels of the students in Kocaeli University School of Physical Education and Sports. A total of 402 students were participated in the survey, 48 males- 52 females from the Sports Management Department, 49 males- 51 females from the recreation department, 62 males- 38 females from the Department of Physical Education and Sports and 54 males- 48 females from the Department of Physical Education and Sports. As a data collection tool, "How Much Creative Are You?" developed by Raudsepp (1977) adapted to Turkish by Çoban (1999) scale was used. After the descriptive statistics were applied in the SPSS 19.0 package program (mean, standard deviation, frequency), the obtained data were used the Independent Sample T test and One Way Anova test and the differences between the groups were determined. According to the findings, there is difference between recreation department and physical education and sports department which there was a significant difference between male and female students in the in terms of creativity level (p <0.05). The students who are studying in the recreation department have reached the highest level of creativity then the students in the other departments. The reason of this is the diversity of content in the curriculum of the department. Keywords: Creativity level, university student, education department 571 GİRİŞ Sürekli değişen dünyada, bireylerin yeni durumlara uyum gösterecek becerilerle donatılmaları artık bir zorunluluk haline gelmiştir. Bunun içinde her ülkenin kendini gelecek yüzyıllara taşıyacak, bilgiyi doğru kullanabilecek, bilgi üretecek, düşünme ve algılama gücü yüksek,

3 sorunlarla bahsedebilen ve artan problemler karsısında kısa sürede farklı çözümler üretebilen bireyler yetiştirmesi gerekmektedir (Tekin ve Taşğın, 2008). Toplumun ve insanlığın gelişmesinde önemli bir yer tutan yaratıcılık, her bireyde var olan ve insanın yaşamının her döneminde bulunabilen bir yetenek, günlük yaşamdan bilimsel çalışmalara kadar uzanan geniş bir alanı içine alan süreçler bütünü, bir tutum ve davranış biçimidir. Doğuştan getirilmiş olan yaratıcılık her çocukta bulunabilir. Fakat yaratıcılığın sürekliliği, gelişimi, derecesi ve ortaya çıkışı kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Yaratıcılık, esneklik, çok yönlü düşünme, çevreye ve insanlara karşı duyarlılık karşılaşılan yeni durumlara karşı uyanık ve ilgili olma, akıcılık; rahat çabuk ve bağımsızca düşünebilme ve hareket edebilme, orijinallik; farklı ve değişik sonuçlara varabilme gibi özellikleri içermektedir (Mangır ve Aral, 1991). Bireyler zekâ ve yaratıcılık düzeylerinin ne olduğu bilinmeden sadece akademik başarılarına göre yönlendirilmektedir. Böyle bir uygulama bireyleri birbirine benzer düşünmeye itmekte ve alışa geldikleri düşünme biçiminden de uzaklaştırmaktadır. Oysa bireyin özgürce, yeni ve değişik ürünler ortaya koyabilmesi onun yaratıcılığının tanınarak desteklenmesine bağlıdır. Dolayısıyla, bireyin özgün kişiliğinin oluşturulmasında önemli bir dönemdir. Bu dönemde mümkün olduğunca bireyin düşünme becerilerini kullanmasını, ilgi ve yeteneklerini tanımasını, yapıcı ve yaratıcı yönünü geliştirmesini sağlamak hedeflenmelidir (Özden, 2003). MATERYAL ve METOD a) Araştırma Grubu Araştırmanın denek grubunu Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu nda 3.ve 4. Sınıfta okuyan Spor Yöneticiliği Bölümünden 48 erkek 52 kadın, Rekreasyon Bölümünden 49 erkek 51 kadın, Antrenörlük Bölümünden 62 erkek 38 kadın, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümünden 54 erkek 48 kadın olmak üzere toplamda 402 öğrenci oluşturmaktadır. 572 b) Araştırma Yöntemi Araştırmada anket yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmada öğrencilerin yaratıcılık düzeylerinin tespit edilmesi için Raudsepp (1977) tarafından geliştirilmiş ve Çoban (1999) tarafından Türkçe ye uyarlanan Ne Kadar Yaratıcısınız? (How Creative Are You?) yaratıcılık ölçeği uygulanmıştır. Anketin geçerliliği ve güvenilirliği kanıtlanmış ve birçok çalışmada da kullanılmıştır. Anketin içeriği ektedir. c) Verilerin Toplanması Araştırma öncesinde anketlerin yapılacağı okul müdürlüğünden gerekli izin alınmıştır. Alınan izin belgesi ektedir. Anketler öğrencilere araştırmacı tarafından ulaştırılmıştır. Anket uygulamasında öğrencilerin gönüllü katılımının çok önemli olduğu göz önünde bulunularak ilgili bölümlerin dersliklerinde, kantinlerinde ve okul bahçesinde dinlenik durumda olan ve zamanı olan bölüm öğrencilerine dağıtılmıştır. Anketlerle ilgili kısa bir açıklama yapılmış ve akabinde öğrencilerin anketleri hemen tamamlayıp araştırmacıya teslim edilmesi istenmiştir. 1 kişinin dolduracağı arkalı önlü tek anketin cevaplanması ortalama olarak dk. sürmüştür. Verilere ulaşmada kesinlik, belirsizlik ve yanılma payını en aza indirgeme amacıyla anketler öğrencilere uygulama süresince bire bir karşılıklı açıklama yapılarak, gerekli bilgi ve düzeltmeler yapılmıştır.

4 d) Verilerin Analizi Elde edilen veriler Microsoft Office 2013 paket programının içerisindeki word ve excell de düzenlenerek tablolar haline getirilmiştir. Verilerin çözüm ve yorumlanmasında; frekans, descriptives, parametrik testlerden bağımsız örneklem t testi ve One Way Anova (tek yönlü varyans analizi) testi kullanılmış ve gruplar arasındaki farklar belirlenmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde ve hesaplanmış değerlerin bulunmasında SPSS 21.0 (Statistical package for social sciences) paket programı kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi P<0.05 e göre belirlenmiştir. BULGULAR Bu araştırmada elde edilen bulgular, tablolar ve açıklamaları şeklinde aşağıda sunulmuştur. Araştırma Grubunun Tanımlayıcı İstatistik Sonuçları Tablo-1: Araştırma Grubunun Yaşlarına İlişkin Değerler N ORT.+ SS Minimum Maksimum SYP ,4 + 1, REK ,2 + 1, BESÖ ,9 + 1, ANT ,1 + 1, Tablo 1 de görüldüğü gibi araştırma grubunun yaşlarına ilişkin değerler Spor Yöneticiliği Bölümünde 23,4 + 1,28, Rekreasyon Bölümünde 23,2 + 1,71, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümünde 22,9 + 1,85 ve Antrenörlük Bölümünde 23,1 + 1,26 olarak bulunmuştur. 573 Tablo-2: Araştırma Grubunun Cinsiyetlerine İlişkin Değerleri SYP N % REK N % BESÖ N % ANT N % KADIN 52 12,9 KADIN 51 12,7 KADIN 54 13,4 KADIN 38 9,5 ERKEK 48 11,9 ERKEK 49 12,2 ERKEK 48 11,9 ERKEK 62 15,4 TOPLAM ,9 TOPLAM ,9 TOPLAM ,4 TOPLAM ,9 Tablo 2 de görüldüğü gibi araştırma grubunun cinsiyetlerine ilişkin değerleri Spor Yöneticiliği Bölümü kadınlarda %12,9 erkeklerde %11,9 Rekreasyon Bölümü kadınlarda %12,7 erkeklerde %12,2 Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü kadınlarda %13,4 erkeklerde %11,9 ve Antrenörlük Bölümü kadınlarda % 9,5 erkeklerde ise % 15,4 olarak bulunmuştur.

5 Tablo-3: Araştırma Grubunun Yaratıcılık Puanlarına İlişkin Değerler N ORT.+ SS Minimum Maksimum SYPYAR 100-8, ,54-45,00 29,00 REKYAR 100-5, ,24-46,00 36,00 BESÖYAR , ,02-41,00 21,00 ANTYAR 100-9, ,25-44,00 31,00 Tablo 3 te görüldüğü gibi araştırma grubunun yaratıcılık puanlarına ilişkin değerleri Spor Yöneticiliği Bölümü -8, ,54 minimum ortalama -45 maksimum ortalama 29, Rekreasyon Bölümü -5, ,24 minimum ortalama -46 maksimum ortalama 36, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü -11, ,02 minimum ortalama -41 maksimum ortalama 21 ve Antrenörlük Bölümü -9, ,25 minimum ortalama -44 maksimum ortalama 31 olarak bulunmuştur. Araştırma Grubunun Bağımsız T-testi Sonuçları Tablo-4: Rekreasyon Bölümünde Okuyan Öğrencilerin Cinsiyetlerine Göre Yaratıcılık Değerleri 574 Rekreasyon Bölümü N Ort.+ SS P-Değeri KADIN 51-8, ,50 ERKEK 49-2, ,75,001 *P < 0.05 e göre istatistiksel olarak anlamlı Tablo 4 te görüldüğü gibi rekreasyon bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Tablo-5: Spor Yöneticiliği Bölümünde Okuyan Öğrencilerin Cinsiyetlerine Göre Yaratıcılık Değerleri Spor Yöneticiliği Bölümü N Ort.+ SS P-Değeri KADIN 52-10,28+15,55 ERKEK 48-5, ,39,597 *P < 0.05 e göre istatistiksel olarak anlamlı

6 Tablo 5 te görüldüğü gibi spor yöneticiliği bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Tablo-6: Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümünde Okuyan Öğrencilerin Cinsiyetlerine Göre Yaratıcılık Değerleri Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü N Ort.+ SS P-Değeri KADIN 54-11, ,16 1,605 ERKEK 48-10, ,07 *P< 0.05 e göre istatistiksel olarak anlamlı Tablo 6 da görüldüğü gibi beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Tablo-7: Antrenörlük Bölümünde Okuyan Öğrencilerin Cinsiyetlerine Göre Yaratıcılık Değerleri 575 Antrenörlük Bölümü N Ort.+ SS P-Değeri KADIN 38-7, ,79 ERKEK 62-10, ,55 *P< 0.05 e göre istatistiksel olarak anlamlı,001 Tablo 7 de görüldüğü gibi antrenörlük bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Tablo-8: Araştırma Sonucunda Gruplardan Elde Edilen Yaratıcılık Puanlarının Bölümlere Göre One Way Anova (Tukey testi) Sonuçları SYP REK BESÖ BÖLÜMLER P-Değeri REK,717 BESÖ,476 ANT,947 SYP,717 BESÖ,041 ANT,379 SYP,476 REK,041 ANT,810 SYP,947

7 ANT REK,379 *P< 0.05 e göre istatistiksel olarak anlamlı BESÖ,810 Tablo 8 de görüldüğü gibi araştırma gruplarından elde edilen yaratıcılık puanlarının bölümlere göre One Way Anova (Tukey testi) sonuçlarında rekreasyon bölümü ile beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. TARTIŞMA Bireyler, mensubu bulundukları toplumu refaha ulaştırıp, insanlığa katkıda bulunabilmesi için yaratıcı ve yenilikçi düşünebilmeli, bilgiyi hazır almak yerine bilgiye ulaşabilme yollarını ve bilgi üretmesini bilmelidir (Turaşlı, 2014). Bireyin farklı düşünme yeteneğine ve alışılmışın dışında düşüncelere sahip olması, çok sayıda fikir üretebilmesi ve ürettiği fikirlerin özgün olması yaratıcılığın önemli göstergeleridir (Biber, 2006). Gören in yapmış olduğu bir araştırmada da 317 öğretmen ve öğretmenlerin sınıfında öğrenim gören 680 öğrenci üzerinde yapmış olduğu çalışmada, özel okullarda eğitim alan öğrencilerin devlet okullarında eğitim alan öğrencilere göre yaratıcı düşünmelere daha açık olduğunu belirtmiştir. (Gören, 2018). Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu nda öğrenim gören 402 öğrencinin yaratıcılık düzeylerini karşılaştırmak amacıyla uygulanan yaratıcılık anketi ve bu anketlerin sonuçları ışığında; 576 Tablo 3 te görüldüğü gibi araştırma grubunun yaratıcılık puanlarına ilişkin değerleri Spor Yöneticiliği Bölümü -8, ,54 minimum ortalama -45 maksimum ortalama 29, Rekreasyon Bölümü -5, ,24 minimum ortalama -46 maksimum ortalama 36, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü -11, ,02 minimum ortalama -41 maksimum ortalama 21 ve Antrenörlük Bölümü -9, ,25 minimum ortalama -44 maksimum ortalama 31 olarak bulunmuştur. Bulunan değerler incelendiğinde en büyük farkın rekreasyon bölümünde okuyan öğrencilerin minimum yaratıcılık ortalamaları ile maksimum yaratıcılık ortalamaları arasında olduğu saptanmıştır. Bu farklılığın sebebini öğrenciler arası dayanışmanın ve etkileşimin yeterli seviyede olmadığı düşüncesine bağlayabiliriz. Fakat tablo incelendiğinde rekreasyon bölümü öğrencilerinin diğer bölümlere oranla yaratıcılık puanlarının daha iyi olduğunu görmekteyiz. Bu farklılığın sebebini rekreasyon bölümü öğrencilerinin ders içeriklerinin rekreatif alanlarla daha çok ilgilenmesine ve yaratıcılığı etkileyen uygulamalı derslerin daha fazla olması düşüncesine bağlayabiliriz. Yine aynı Tablo incelendiğinde en küçük farkın beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde okuyan öğrencilerin minimum yaratıcılık değeri ile maksimum yaratıcılık değeri arasında olduğu saptanmıştır. Bu yakınlığın nedeni olarak B.E.S.Y.O yetenek sınavlarında bu bölümün aynı seviye öğrenciler tarafından daha çok tercih edilmesi ve öğrenciler arası etkileşim ile dayanışmanın daha üst seviyede olduğu düşüncesine bağlayabiliriz. Tablo 4 te görüldüğü gibi rekreasyon bölümünde öğrenim gören kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık değerleri arasında P<0.05 değerinde anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bu farklılığın sebebini erkek öğrencilerin kadın öğrencilere oranla çok daha sosyal oldukları ve

8 yaratıcılığı etkileyen sportif ve rekreatif faaliyetlerde daha aktif oldukları düşüncesine bağlayabiliriz. Tablo 7 de görüldüğü gibi antrenörlük bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Tablo 7 incelendiğinde antrenörlük bölümünde öğrenim gören kadın öğrencilerin erkek öğrencilere oranla daha yaratıcı oldukları görülmektedir. Bu farkın sebebini kadın öğrenciler ile erkek öğrenciler arası sosyalleşmenin yeterli seviyede olmadığı ve kadın öğrencilerin yaratıcılığı etkileyen faaliyetlerde daha aktif oldukları düşüncesine bağlayabiliriz. Tablo 8 de görüldüğü gibi araştırma gruplarından elde edilen yaratıcılık puanlarının bölümlere göre One Way Anova (Tukey testi) sonuçlarında rekreasyon bölümü ile beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bu anlamlı farklılığı Tablo 3 ü incelediğimizde daha açık bir şekilde görebilmekteyiz. Tablo 3 te bölümler arası yaratıcılık değerleri incelendiğinde en yaratıcı bölümün rekreasyon bölümü olduğunu buna karşılık beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünün diğer bölümlerle de kıyaslandığında yaratıcılık konusunda en düşük puanları aldığı görülmektedir. Bu farklılığın sebebini rekreasyon bölümü öğrencilerinin diğer bölümlere oranla daha sosyal ve aktif oldukları ve lisans derslerinin içeriğinin yaratıcılığı etkileyecek düzeyde olması görüşüne bağlayabiliriz. Başka bir deyişle beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin yaratıcılık değerlerinin diğer bölümlere oranla daha kötü olmasını öğrencilerin daha az sosyal ve aktif oldukları ve özellikle lisans dersleri içeriğinin yaratıcılığı etkileyecek düzeyde olmaması görüşüne bağlayabiliriz yılı Kasım tarihlerinde İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi nde yapılan 21.Yüzyılda Yaratıcı Şehirler ve Endüstriler Sempozyumu nda konuşma yapan Dimiter Gancthev fikrin değerli olmadığı yerde, fikri üretimin dolayısıyla da yaratıcı üretimin değer kazanamayacağını ileri sürmüştür. Ayrıca yaratıcılığın teşvik edilmesine koşut alarak, fikri mülkiyet, çoğaltma hakları, isim hakkı ve patent geliştirme gibi konularda bu işi ciddiye alan ülkelerin daha yaratıcı olduklarına dair bir tespitte bulunmuştur. Son oturumda söz alan Yiğit Şardan da benzer yaklaşımla fikir değerli görüldüğünde ve bir ederi olduğunda ancak yaratıcılığın gelişebileceğine dikkat çekerek doğrudan Gancthev i desteklemiştir. Rekreasyon bölümü ile diğer bölümler arasında yaratıcılık düzeyi bakımından kuvvetli fark çıkmasının bir diğer sebebi ise, ders müfredatlarındaki farklılıktan kaynaklanmaktadır. Söz gelimi Rekreasyon bölümü programında bulunan yaratıcı drama, sahne müzikleri, animasyon gibi yaratıcılık düzeyini artırabilecek çalışmaların öğrenciler üzerinde pozitif anlamda etkisi görülmüştür. Saçlı nın (2013) çalışmasında ise yaratıcı drama derslerinin aday beden eğitimi öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi incelenmiştir. Çalışmamızda ortaya çıktığı üzere yaratıcı drama dersleri öğrencilerin yaratıcılık düzeyine pozitif katkı sunduğu gibi eleştirel düşünme becerileri üzerine de olumlu katkısı olmuştur. Bu anlamda iki çalışma birbirleriyle paralellik göstermektedir. Yalnızca üniversite düzeyinde değil ortaokul düzeyinde öğrenciler de yaratıcı düşünceyi geliştiren etkinlikler yaptığı takdirde bu durum yaratıcılık düzeylerini artırmaktadır. Karataş ın (2010) yaratıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin yaratıcı düşünmelerine ve proje geliştirmelerine etkisini incelediği çalışmada, Bolu ili Yeniçağ ilçesinde Mehmet Çelik Ortaokulu nda 6. sınıfta eğitim gören 41 öğrencinin yaratıcı drama dersi ile yaratıcı düşünme becerilerinin ve proje geliştirme becerilerinin arttığı gözlemlenmiştir. Aynı şekilde Karataş ın çalışması da çalışmamızla paralellik göstermektedir. 577

9 Karaoğlu ve arkadaşlarının (2016) beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencileri üzerine yapmış oldukları çalışmada katılımcıların bölüm değişkenine göre yaratıcılık toplam skorunda istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0.05). Bu çalışma bizim çalışmamız ile paralellik göstermektedir. Özmutlu ve arkadaşlarının (2009) beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencileri üzerine yapmış oldukları çalışmada bölüm değişkenine göre yaratıcılık düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit etmemişlerdir. Bu çalışma bizim çalışmamız ile paralellik göstermemektedir. SONUÇLAR VE ÖNERİLER SONUÇLAR Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu nda öğrenim gören 402 öğrenciye uygulanan yaratıcılık anketi sonuç ve verileri aşağıdaki gibidir. 1. Tablo 1 de görüldüğü gibi araştırma grubunun yaş değerleri Spor Yöneticiliği Bölümünde 23,4 + 1,28, Rekreasyon Bölümünde 23,2 + 1,71, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümünde 22,9 + 1,85 ve Antrenörlük Bölümünde 23,1 + 1,26 olarak bulunmuştur. 2. Tablo 2 de görüldüğü gibi araştırma grubunun cinsiyetlerine ilişkin değerleri Spor Yöneticiliği Bölümü kadınlarda % 12,9 erkeklerde %11,9 Rekreasyon Bölümü kadınlarda % 12,7 erkeklerde % 12,2 Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü kadınlarda % 13,4 erkeklerde % 11,9 ve Antrenörlük Bölümü kadınlarda % 9,5 erkeklerde ise % 15,4 olarak bulunmuştur. 3. Tablo 3 te görüldüğü gibi araştırma grubunun yaratıcılık puanlarına ilişkin değerleri Spor Yöneticiliği Bölümü -8, ,54 minimum ortalama -45 maksimum ortalama 29, Rekreasyon Bölümü -5, ,24 minimum ortalama -46 maksimum ortalama 36, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü -11, ,02 minimum ortalama -41 maksimum ortalama 21 ve Antrenörlük Bölümü -9, ,25 minimum ortalama -44 maksimum ortalama 31 olarak bulunmuştur. 4. Tablo 4 te görüldüğü gibi rekreasyon bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur Tablo 5 te görüldüğü gibi spor yöneticiliği bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. 6. Tablo 6 da görüldüğü gibi beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. 7. Tablo 7 de görüldüğü gibi antrenörlük bölümünde okuyan kadın ve erkek öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. 8. Tablo 8 de görüldüğü gibi araştırma gruplarından elde edilen yaratıcılık puanlarının bölümlere göre One Way Anova (Tukey testi) sonuçlarında rekreasyon bölümü ile beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. ÖNERİLER 1.Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu lisans dersleri içeriklerinin öğrencilerin yaratıcılık düzeylerini daha fazla arttıracak biçimde şekillendirilmesi hem öğrencilerin okul esnası hem de okul sonrası hayatlarında daha yaratıcı ve yenilikçi bireyler olarak gelişmesini sağlayacağı düşünülmektedir.

10 2.Öğrencilerin öğretmenler tarafından rekreatif etkinliklere gruplar halinde yönlendirilmesi öğrenciler arası sosyalleşmeyi ve grup halinde çalışmayı tetikleyecebileceği ve bu sayede öğrencilerin grup olabilme olgusunu daha iyi kavrayabileceği düşünülebilir. 3.Öğretmenlerin öğrencilerle birlikte sportif ve rekreatif aktivitelere daha çok katılması öğrenciler ile öğretmenler arası bilgi etkileşimini, yardımlaşmayı ve sosyalleşmeyi arttırabileceği ve bu sayede öğrencilerin yaratıcılık alanında daha olumlu değişim ve gelişimler gösterebileceği düşünülmektedir. 4.Bireylerin yaratıcılık düzeylerini belirlemeye yönelik farklı çalışmalar arttırılarak bilişsel, duyuşsal ve psikomotor düzeyde gelişimlerini sağlayıcı araştırmaların yapılması faydalı olabilir. 5.Öğrencilerin spor branşlarına yönelik yapılacak araştırmalarla yaratıcılık düzeyleri karşılaştırılabilir. 6.Öğrencilerin ait oldukları zekâ gruplarını öne çıkaran araştırmaların yapılması çalışmayı güçlendireceği düşünülebilir. 7.Geleneksel ve yapılandırmacı öğretim yöntemleri kullanılarak öğrencilerin yaratıcılık düzeyleri araştırılabilir. 8.Rekreasyon faaliyetlerinin öğrenciler üzerindeki etkilerinin öncelikle Milli Eğitim Bakanlığına, daha sonra il milli eğitim müdürlüklerine ve en son olarak okul müdürlüklerine bildirilmesi ve sunum yapılması öğrencilerin yaratıcılık seviyelerinin artmasına katkı sağlayacağı düşünülebilir Farklı sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik düzeydeki grupların incelenmesinin daha çeşitli bilgiler bulunmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. 10.Kocaeli Üniversitesi B.E.S.Y.O öğrenci alımlarında yetenek sınavlarının daha çok çeşitlendirilmesinin ve bu çeşitlendirmeye göre öğrencilerin bölümler arası dağılımının yapılmasının daha yaratıcı bölümlerin oluşmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. 11.Eğitimle yaratıcı düşünme yeteneği geliştirilebilir. Bunun için; eğitim felsefesi doğru seçilmeli ve yapılandırılmalı, eğitim alanı salt sınıf-atölye ile sınırlandırılmamalı, teknik donanım olmalı, amaçlar net ve doğru tespit edilmeli, ders programı panel, konferans, söyleşilerle zenginleştirilmeli, sezgi, algı, bilgi birikimi, problem çözme ve üretme, boşlukları görme, özgünlük, özgürlük, öğrenmeyi öğrenme, okuma, araştırma alışkanlığı önemsenmelidir. KAYNAKLAR Barış K., Mehmet B. T., Osman P. (2016). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Yaratıcılık Düzeyleri İle Duyusal Zeka Seviyelerinin incelenmesi Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi Cilt 1, Sayı 2, Oca 2016, Sayfalar Biber M. (2006). Keşfederek Öğrenme Yönteminin İlköğretim 2. Kademe Matematik Dersi Öğrencilerinin Yaratıcılıkları Üzerindeki Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir. Doruker, A. (1999). Boş Zamanları Değerlendirme, Akdeniz Yayıncılık, İstanbul. Eisenberg, J. (1999). How individualism-collectivism moderates the effects of rewards on innovation and innovation: a comparative review of practices in Japan and the US. Creativity and Innovation Management, 8 (4):

11 Erkan, N. (1995). Boş zamanları değerlendirme, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Akademisi Ders Notları, Ankara. Gelade, G.A. (2002). Creative style, personality, and artistic endeavor, Genetic, Social & General Psychology Monographs, 128 (3): Gören, R. (2018). Özel ve Devlet Okulunda Okuyan Öğrencilerin Yaratıcılık Düzeyleri ile Öğretmenlerin Yaratıcı Düşünce Düzeyleri Arasındaki İlişki. The Journal of Academic Social Science 6 (72), S Hacıoğlu N., ve ark. (2003). Boş zaman ve rekreasyon yönetimi, Örnek Animasyon, Ankara. Hazar, M. (2003). Beden Eğitimi ve Sporda Oyunla Eğitimi Ankara. Higgins, M., Morgan J. (2000). The role of creativity in planning: the 'creative practitioner', Planning Practice & Research, 15 (1/2): Huber, G. (1998). Synergies between organizational learning and creativity & innovation, Creativity and Innovation Management, 7 (1): 3-9. James, K., Clark, K., Cropanzano, R. (1999). Positive and negative creativity in groups, institutions and organizations: a model and theoretical extension, Creativity Research Journal, 12(3): Karataş, S, Özcan, S. (2010). Yaratıcı Düşünme Etkinliklerinin Öğrencilerin Yaratıcı Düşünmelerine ve Proje Geliştirmelerine Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), Kılbaş, Ş. (2004). Rekreasyon Boş Zamanları Değerlendirme, Anca Yayınları, Ankara. Levitt, T. (2002). Creativity is not enough, Harvard Business Review, 80 (8), Mamak, H., Pepe, K. (2004). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Boş Zaman Etkinlikleri Uluslar Arası Spor Bilimleri Kongresi, Antalya. Manger, M., Aral, N. (1991). Alt ve üst sosyo ekonomik düzeydeki dokuz yaş çocuklarının yaratıcılıklarını etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi, Eğitim ve Bilim Dergisi, Mirzeoğlu, N. (2003). Rekreasyon ile İlgili Temel Kavramlar Beden Eğitimi ve Spor Bilimlerine Giriş, Bağırgan Yayınevi, Ankara. Mumford, M. D. (2000). Managing creative people: strategies and tactics for innovation, Human Resource Management Review, 10 (3): Nimet, N. (2007). Rehabilitasyon Merkezlerinde Eğitim Alan Öğrenci Ailelerinin Rekreasyon Aktivite Tercihlerinin Belirlenmesi (Yayınlanmamış Bitirme Projesi). Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Rekreasyon Bölümü Kocaeli. Özden, Y. (2003). Öğrenme ve Öğretme, Ankara: Pegem A Yayıncılık. Özmutlu İ, Durmuş S, Tekin M, Yetiş Ü. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Yaratıcılık Düzeylerinin Karşılaştırılması, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Paulus, P. B. (2000). Groups, teams, and creativity: the creative potential of idea generating groups, Applied Psychology, 49 (2):

12 Saçlı, F. (2013). Yaratıcı Drama Eğitiminin Aday Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerileri ve Eğilimlerine Etkisi (Yayınlanmamış Bitirme Projesi). Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi. Ankara. Tekin, M. (2008). Orta Öğretimde Öğrenim Gören Öğrencilerden Spor Yapan ve Yapmayanlar Arasındaki Yaratıcılık ve Çoklu Zekâ Alanlarının Araştırılması (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Ankara. Turaşlı N. K. (2014). Yaratıcılıkta Temel Kavramlar ve Yaratıcılığın Doğasını Anlamak, Elif Çelebi Öncü, (Ed.), Erken Çocukluk Döneminde Yaratıcılık ve Geliştirilmesi İçinde, Pegem Akademi, Ankara,