1. ÜNİTE SPOR YÖNETİMİ

Transkript

1 1. ÜNİTE SPOR YÖNETİMİ A. Spor Yönetiminin Tanımı B. Spor Yönetiminin Süreçleri C. Spor Yönetiminin İlkeleri Ç. Spor Yönetiminin Kuralları D. Spor Yöneticilerinde Aranan Özellikler E. Diğer Ülkelerde Spor Yöneticiliği 1

2 SPOR YÖNETİMİ Hazırlık Çalışmaları 1. Yönetimden söz edildiğinde aklınıza gelen kavramlar nelerdir? 2. Ülke yönetimi, okul yönetimi ve hastane yönetimi kavramlarını aranızda tartışarak ulaştığınız sonuçları arkadaşlarınızla paylaşınız. 3. Toplumda hemen her kesimin ilgi odağı ve ülkelerin propaganda araçlarından biri olan sporu, yönetim açısından değerlendiriniz. 4. Başarılı yöneticiler sizce hangi özellikleri taşımalıdır? Bu soruyu başarılı olduğunu düşündüğünüz antrenör, öğretmen ve hatta aile yönetimini sağlayan bir büyüğünüzü örnek göstererek de cevaplayabilirsiniz. 5. Ülkemizin spor alanındaki başarısı ya da başarısızlığında spor yöneticilerinin nasıl bir rolü olduğunu düşünüyorsunuz? A.SPOR YÖNETİMİNİN TANIMI Toplumun her kesiminde belirli bir amaç için bir araya gelmiş olan insanları, kendi aralarında iş bölümü yaparken görmek mümkündür. Rakip takımı yenmek için antrenörün sporcularına verdiği taktikler, okulda öğrencinin nasıl daha başarılı olacağını düşünen öğretmenler, ülkenin nasıl daha iyiye gideceğini düşünen ve bu yolda çeşitli kararlar alan bürokratlar bunlara örnektir. Yönetim; toplumsal bir olgu olması, toplumun tüm üyelerini kapsaması ve devlet kavramıyla özdeşleşmesi nedeniyle pek çok bilimin konusu olmuştur. Toplumun her kesiminde görülen bu tür oluşumlar, çeşitli kanun ve yönetmeliklerle devlet tarafından denetim altına alınmıştır. Spor yönetimi de kamu yönetiminin özel bir alanıdır. Türkiye de sportif etkinliklerde bulunan spor kurum ve kuruluşlarının büyük bir kısmı devlet yönetimine bağlıdır. Özel sektör tarafından kurulup işletilen kurumlar da faaliyetlerini devlet denetimi altında yürütmektedir. Spor Yönetimini Sen Tanımla 1. aşama: Aşağıda verilen kavramlardan yola çıkarak spor yönetiminin tanımını verilen boşluğa yazınız. sportif hizmet hedef insan unsuru madde kaynağı verimli ve etkin kullanım Spor yönetimi:... 2

3 Spor yönetiminin en temel amacı; sportif hizmetlerin, önceden belirlenen hedeflere ulaştırılması için insan ve madde kaynaklarının etkili ve verimli olarak kullanılmasını sağlamaktır. Bu insan ve madde kaynakları nelerdir? 2. aşama: Etkili bir spor yönetiminden bahsedebilmek için gerekli unsurlar nelerdir? Fotoğraflardan da yararlanarak bu unsurların neler olabileceğini aşağıda boş bırakılan yerlere yazınız Bu etkinliğin ikinci aşamasıyla spor yönetiminde gerekli olan bazı unsurları tespit ettiniz. Diğer unsurlar da aşağıda sıralanmıştır. 1. Spor Yöneticisi -resmî spor yöneticisi -fahri spor yöneticisi 2. Spor Teşkilatı -Gençlik ve Spor Bakanlığı -Millî Eğitim Bakanlığı -Millî Olimpiyat Komitesi 3. Spor Politikası A. Hükümet Politikası -spor saha ve tesisleri -spor araç ve gereçleri -spor öğretici ve yöneticileri -sportif eğitim ve yarışma programları B. Devlet Politikası -uluslararası spor politikası -millî spor politikası 4. Spor Mevzuatı Spor teşkilatı ve ülkemizdeki spor ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına ait kanun, yönetmelik, tüzük ve talimatlardır. 5. Spor Tesisleri 6. Spor Organizasyonları -planlama -teşkilatlandırma -uygulama -koordine etme -kontrol etme Spor yönetiminin başarılı olabilmesi için bu unsurların hepsinin birbiriyle örtüşmesi gerekmektedir. Bir tanesinin eksik olmasından kaynaklanabilecek küçük olumsuzluklar yönetimdeki başarıyı etkileyecektir. 3

4 B. SPOR YÖNETİMİNİN SÜREÇLERİ Belli bir zaman diliminde gerçekleşen olaylar, bizi süreç kavramıyla karşılaştırır. Bir çocuğun büyümesi, insanların birbirini tanıması, bir hastalığın iyileşmesi, bir spor organizasyonunun düzenlenmesi gibi olgular belli süreçlerde meydana gelir. Bu süreçler en uygun şekilde yönetilirse başarıya ulaşılır. Amacınıza Doğru Amacınıza ulaşmak için hangi süreçlerden geçtiğinize yönelik aşağıdaki soruları yanıtlayınız. Gerçekleşmesini istediğiniz en büyük amacınız nedir?... Bu amaca ulaşmak için attığınız ilk adım ne olmalıdır?... Amacınıza ulaşmak için neler yapmanız gerekmektedir?... Amacınızı gerçekleştirmek için karşılaşacağınız sorunları nasıl çözersiniz?... Kimlerden yardım ve destek beklersiniz?... Kimi ya da kimleri örnek alırsınız?... Spor yönetimi süreçleri, her biri birbiriyle ilişkili olan şu ögelerden meydana gelir. a. Planlama: Amaçlarımıza ulaşmak için yapılacak işlerin belirlenmesi, izlenilecek yolların seçilmesi, karşılaşılabilecek problemlerin saptanması ve geleceğe bakmadır. b. Karar verme: Amaca ulaşma yolunda karşılaşılan bir problemin muhtemel çözüm yollarından en uygun olanının seçilmesidir. c. Teşkilatlandırma: Yapının kurulması, her düzeydeki yetki ve sorumlulukların saptanması, buna göre personelin atanması ve aralarındaki ilişkilerin belirlenmesidir. ç. İletişim kurma: Bilgilerin, emirlerin, düşüncelerin, soruların ve cevapların bireyden bireye ve gruptan gruba aktarılması, iletilmesi sürecidir. d. Etkileme: İyi bir yöneticinin tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra personelini, amacı gerçekleştirmek için tüm potansiyeliyle çalışmaya yönlendirmesi sürecidir. e. Eşgüdümleme: Belli bir amacı gerçekleştirmek için eldeki insan ve madde kaynaklarının bütünleştirilerek tüm faaliyetlerin birbiriyle ahenkli olarak işletilmesidir. f. Değerlendirme: İstenilen amaca ulaşılıp ulaşılmadığının tespit edilmesini, amaçlara ulaşmada nelerin yetersiz kaldığının belirlenmesini ve eksikliklerin nasıl giderileceği ile ilgili düzenlemeleri içeren süreçtir. 4

5 C. SPOR YÖNETİMİNİN İLKELERİ Başarılı bir insan hakkında konuşurken onu bu başarıya taşıyan özelliklerin aslında onun ilkeleri olduğunu fark ederiz. Bunu iyi bir yöneticide, başarılı bir öğretmende veya öğrencide, sporcuda, iyi bir anne-babada gözlemleyebiliriz. Tarafsız bir öğretmen, kendi alanında yeterli bir antrenör, güvenilen bir müdür, kendini her alanda yetiştiren bir anne, anneye destek olan bir baba gibi kavramları günlük hayatımızda çok sık kullanırız. İşte bu gibi özellikler kişileri başarıya ulaştırır. İyi Bir Yönetimde Olması Gereken Bazı İlkeler a. Tarafsızlık: Yönetim, işe alırken ve işini sürdürürken çalışanlarına adil davranmalıdır. b. Yeterlik: Yönetimdeki yetkililer, verilen görevi başaracak kişileri, uygun işlerde görevlendirmelidirler. c. Güvenilirlik: Çalışan kişi kanunlara uygun hareket etmesi durumunda, işinin elinden alınmayacağına, haklarının verileceğine güvenmelidir. ç. Denklik: Çalışana, hak ettiği ödemeler yönetim tarafından yapılmalıdır. d. Eşitlik: Bir yönetimde birbirine denk iş yapanlara eşit ödemeler yapılmalıdır. e. Yetiştirme: Çalışanın işinde başarılı olmasını sağlayacak hizmet içi kurs ve seminerlere katılımı sağlanmalıdır. f. Güç birliği: Aynı amaç etrafındaki insanların yeri geldiği zaman bir araya gelerek birbirine destek olmasıdır. Spor Yönetiminde İlkelerin Önemi Yukarıda verilen spor yönetimi ilkelerinin eksikliği durumunda, ortaya çıkacak olumsuzluklar neler olabilir? Arkadaşlarınızla tartışarak ulaştığınız sonuçları aşağıda boş bırakılan yerlere yazınız Her yönetim biçiminde olduğu gibi spor yönetiminin de birtakım ilkelerle aydınlatılmış olması gerekir. Spor yönetimindeki bu ilkeler doğrultusunda özgüveni olan, haklarını koruyabilen ve kendini yetiştiren insanlarla başarı elde edilebilir. 5

6 Ç. SPOR YÖNETİMİNİN KURALLARI Etrafımıza şöyle bir baktığımızda küçüklü büyüklü birçok yönetim şeklinden bahsedebiliriz. Bahçede top oynarken bile hemen ya birilerini yönlendirmeye başlarız ya da birileri bizi yönlendirir. Her biri insan ilişkilerine dayanan bu yönetim şekillerinde her şeyin yolunda ilerlemesi için uyulması gerekli kurallar vardır. Yönetmek ve Yönetilmek Bir öğrenci, bir abla-ağabey bir takım kaptanı vb. olarak siz de kimleri yönettiğinizi ve kimler tarafından yönetildiğinizi düşününüz. Bu yönetim süreçlerinde uyduğunuz kuralları aşağıdaki işaretli yerlere yazınız. Kimi ya da kimleri yönetiyorum: Uymam gereken kurallar: Kim ya da kimler beni yönetiyor: Uymam gereken kurallar: Her yönetim biçiminde olduğu gibi spor yönetiminde de birtakım kurallar vardır. Aşağıda verilen bu kurallar, hedeflere ulaşmamızda bize yardımcı olacaktır. 1. Spor yönetimi, doğrudan ya da dolaylı olarak insanı hedef alır. İnsanın fiziksel, ruhsal, zihinsel ve sosyal etkinliklerinde olumlu değişiklikler meydana gelmesini sağlar. 2. Spor yönetiminde hedefler uzun vadeli planlanır. Ancak insanlar kısa vadede başarıyı görmek istediğinden çıkabilecek kargaşaları engellemek için de önlemler alınmalıdır. 3. Spor kurum ve kuruluşlarında görev alan kişilerin eğitim öğretim ve deneyimleri doğrultusunda uygun kademelerde görev yapması, spor yönetiminin en önemli kurallarındandır. 4. Spor kurum ve kuruluşları, ülkenin her yerinde çeşitli kademe ve alanlarda hizmet vermektedir. Bu kurum ve kuruluşların verimli yönetilmesi başarıyı getirecektir. 5. Sporun amaçlarının gerçekleştirilebilmesi için yapılacak çalışmalara dönük uygun fiziksel şartların hazırlanması da spor yönetiminin en gerekli kurallarındandır. 6. Sporla ilgilenen ve sportif hareketleri doğrudan ya da dolaylı olarak denetleyen ve değerlendirenlerin sayısı çoktur. Bu nedenle farklı birey ve grupların da beklentileri farklı olacağından baskı altında çalışan kişilere (spor yöneticisi, antrenör) destek vermek önemlidir. 7. Hem kişisel hem de toplumsal bir girişim ve düzenleme olan sporun, toplumun kurumları tarafından desteklenmesi çok önemlidir. 8. Sporun kurallarından biri de spor yapanlarda düşünme ve eleştirme davranışları geliştirmek ve farklı görüşlerdeki eleştirileri de dinleyebilme olgunluğuna erişmeyi sağlamaktır. 6

7 D. SPOR YÖNETİCİLERİNDE ARANILAN ÖZELLİKLER Spor yöneticileri; spor hizmet ve faaliyetlerinin sevk ve idaresinde çeşitli kademelerde görev alan ve bu hizmet ve faaliyetlerin yürütülmesinden sorumlu olan kişilerdir. Yürüttükleri işler bakımından ikiye ayrılırlar: 1. Resmî spor yöneticisi: Kamu kurum ve kuruluşlarında, kulüplerde veya özel spor kuruluşlarında spor hizmet ve faaliyetlerinin sevk ve idaresinde görev alan hakem, saha komiseri, gözlemci, top toplayıcı gibi çeşitli görevleri olan ve bunun karşılığında belli bir ücret alan kişilerdir. 2. Gönüllü (fahri ) spor yöneticisi: Toplumun her kesiminden ve her meslek grubundan olabilen spor hizmet ve faaliyetlerini hiçbir ücret almaksızın gönüllü olarak yapan kişilerdir. Genelde bütün ülkelerde spor federasyonlarında görev alan üyeler ve spor kulüplerindeki yöneticiler, sporun gelişmesi ve yaygınlaşması için karşılıksız toplumsal bir görev üstlenmiş gönüllü spor yöneticileridir. Başarılı Spor Yöneticisi Bir spor yöneticisi ile röportaj yapmanız gerekseydi ona hangi soruları sorardınız? İyi bir spor yöneticisi olsaydınız bu soruları nasıl cevaplardınız? Aşağıdaki işaretli yerlere yazınız Spor Yöneticisinde Aranılan Özellikler 1. Alanı ile ilgili yeterli bilgiye sahip, yeniliklere açık ve kültürel yönden kendini yetiştirmelidir. 2. Adaletli, dürüst ve çalışkan olmalı, fırsat eşitsizliğine sebep olacak davranışlardan kaçınmalıdır. 3. Spor yöneticisi, sporun amaçlarını gerçekleştirirken sportif hizmetlerin başarılı olmasına ve gelişmesine katkıda bulunabilecek tüm güçlerin iş birliği yapmasını sağlamalıdır. 4. Kurumu yönetirken yürürlükteki kanun, tüzük ve yönetmelikleri uygulamalıdır. 5. Şeffaf bir yönetim anlayışı olmalı ancak kurumla ilgili gizli kalması gereken konulara da dikkat etmelidir. 6. Personelinin başarısını gözlemlemeli, bu başarıyı kendine mal etmeden objektif olarak değerlendirmelidir. 7. Sporu, sporcuyu ve insanı sevmelidir. 8. Eleştirilere açık olmalı, kendi fikrinin doğru olduğunu ispata çalışmamalıdır. 9. İyi bir organizatör olmalıdır. 10. Ülkesinin milletlerarası durumunu dikkate alarak her zaman memleket menfaatini ön plana çıkarmalıdır. 7