Bitkiler Uzayda. Işık enerjisi karbondioksit ve suyu glikoz halindeki şekere çevirmek için kullanılır.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bitkiler Uzayda. Işık enerjisi karbondioksit ve suyu glikoz halindeki şekere çevirmek için kullanılır."

Transkript

1 1 Bitkiler Uzayda Öğretmen Notları Bilme ve Anlama Işık olduğunda yeşil bitkiler fotosentez yapar. Fotosentezde ışık enerjisi bazı bitkilerde kloroplastta yer alan klorofil tarafından emilir. Işık enerjisi karbondioksit ve suyu glikoz halindeki şekere çevirmek için kullanılır. Oksijen son ürün olarak salınır. Fotosentez oranı düşük sıcaklıkta, az CO 2 ve ışık düzeyinde azalır. Bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesi için birtakım mineraller gerekir. İnsan vücudunun sağlıklı kalması için dengeli bir diyete ihtiyacı vardır. Daha aktif bir yaşam süren insanlar daha fazla karbonhidrat ve yağa ihtiyaç duyarlar. Giriş Bu özde öğrenciler bir üniversitenin bioastronomi bölümünde çalışan bilim insanları rolü yüklenirler. Öğrencilerden Mars a gönderilmek üzere olan bir uzay aracına, uzayda mürettebatın hayatının sürdürülmesini desteklenmesi üzerine bir tasarım yarışması için ön ürünler oluşturması istenir. Bununla birlikte öğrencilerden fotosentezin çeşitli yönlerini göz önünde bulundurarak hangi bitkilerin en iyi şekilde uzayda yaşamı desteklemek için yetiştirilebileceğini bulmaları istenir. Ek olarak öğrencilerden bitkilerin fotosentezin uzayda yolculuk esnasında insan fizyolojisine uygun olarak nasıl oksijen ve besin maddesi üretebileceğini araştırmaları istenir. Öz rotası: Araştırma-Sorgulama Temelli Fen Eğitimi Bağlantıları Bilimsel fikir ve modelleri olguyu açıklamak için ve bu fikirleri yaratıcı bir biçimde teorileri test etmek ve üretmek için geliştirmek,

2 2 Gözlemlerden ve deneylerden elde edilen delilleri eleştirel bir biçimde analiz etme ve değerlendirme, Çeşitli bilimsel metotları ve teknikleri fikirleri ve açıklamaları geliştirmek ve test etmek için kullanma, Pratik ve araştırmacı aktiviteleri planlama ve gerçekleştirme, Birincil ve ikincil kaynaklardan çeşitli verileri elde etme, kaydetme, analiz etme ve bilimsel açıklamalara delil sağlamak için bunları kullanma, Uygun metotları bilimsel meseleler üzerine olan tartışmalara katkıda bulunmak ve bilimsel bilgi toplulukları ile iletişme girmek için kullanma. Bu aktivite ek olarak öğrencilere şu fırsatları sunulmaktadır: Araştırma, deney, tartışma ve argümanlar geliştirme, Bilim hakkında daha fazla bilgi edinme için gerçek yaşamdan örnekler kullanma. Ön bilgi Bu özün yapılandırabilmesi için öğrencilerin fotosentezle ve fotosentez oranının ölçümlenmesi ile ilgili temel kavramların kavramış olması gerekiyor, ancak bunlar uygulama esnasında da öğretilebilir. Aktivite süreci A. Öğrenciler bu aktivite sonucunda gruplar halinde çalışırlar. Öneriler aşağıdaki gibidir: Ön bilgilendirme, ve basın bildirisi Artalan makalesi: Yaşam Birimi Yarışması Araştırma ve diğer sorgulamaların yapılması Rapor ve sunum Tüm sınıf, öğretmen konuyu ve uygulama için bağlamı ve süreci tanıtır Küçük ve büyük grup tartışması Çiftler, üçlüler veya dörtlüler (ekipmanların durumu ile değişkenlik gösterebilir) Bireysel veya küçük gruplar, her grup sonuçlarını tüm sınıfa sunar

3 3 B. Zamanlama Bu öz öğrencilerin bir takım araştırmaları gerçekleştirmesini içerir. Bu süre 3 ile 5 saat ders süresini ne kadar sayıda sorgulama ve araştırma yapılabileceğini içerebilir. C. Etkinlikler Öğretmen öğrencilere bu süreçle ilgili ne yapmaları gerektiğini içeren bir öğrenci etkinlik kâğıdı verebilir. Ötesinde bir kontrol listesi öğrencilerin kendi süreçlerini izleyebilmeleri için verilebilir. Araştırma koordinatörü olarak öğretmen, araştırmacı olacak öğrencileri konu hakkında ve yazılı yayınlarla bilgilendirir. Bu öğrencilerin çalışacağı bağlamın çizgilerinin belirtilmesini sağlar. Yardımcı makale bu sürecin sonunda (Yaşam Destek Birimi Yarışması) sonrasında öğrencilere verilmelidir. Öğretmen ve öğrenciler Mars görevine giden astronomlara nasıl bir yaşam destek ünitesi kurgulanabileceğini sorun olarak ortaya koyan bu makaleyi beraber gözden geçirip, tararlar. Makalenin olduğu kâğıdın kenarına yazılmış notlar öğrencilerin belli bir sıra ve rasyonel ile yapacağı araştırmayı ve sorgulamaları desteleyecektir. Etkinlik fotosentez konusu üzerine bir takım anahtar sorgulamaların çoğunu kapsamaktadır. İlgili sorgulamaların hemen sonrasında öğrencilerden kendi veya gruplarınca bir rapor yazmaları istenmektedir. Etkinlik sonunda her gruptan bir üye tüm sınıfa araştırmaları ile ilgili geri dönütler, bilgiler vermelidir. D. Sorgulama detayları Temel sorgulama fotosentezin etkilendiği faktörler üzerinden gerçekleştirilecektir. Öğrencilere verilen makale aydınlatıcı LED ler kullanarak bitkilerin ışığa maruz bırakılması ile ilgili bir araştırmadan bahsetmektedir. Bu bağlamda öğrenciler ışığın renginin (ışığın dalga boyunun) fotosentez oranına nasıl etki ettiğini araştırmak durumundadırlar. Bu safhada LED ler kırmızı, yeşil, mavi ve sarı olduğunda fotosentez oranına nasıl etkidiği araştırılır. Bu türde LED ler kullanılarak Elodea bitkisi ışık uyumlu bir filtre ile aydınlatılır. Farklı gruplar farklı renklerle bu deneyi yaparlar. Bu deneyleri yapmadan önce öğrenciler standart bir metot tasarlarlar, böylelikle farklı grupların hem bulgu hem de yöntemleri karşılaştırılabilir. Önemli bir faktör olarak her bitkinin eşit düzeyde ışık miktarına maruz kaldığı test edilebilir.

4 4 Yapılması gereken diğer görevler ve sorgulamalar: Uzay görevindeki 8 kişinin diyet analizinin yapılması; bu ikincil kaynakların araştırılması ile gerçekleştirilebilir. Suyun çevrimi için yöntemler; öğrenciler suyun yoğunlaşmasının ve buharlaşmasının yollarını araştırırlar. Sıkı bir biyolojik sorgulama olmasa da, bu süreç su döngüsü ile bağlam temelli bir yaklaşım sunabilir. Fiziksel aktivitelerin oksijen tüketimi ve de karbondioksit üretimini nasıl etkilediğinin belirlenmesi; bu bir solunum-ölçerle ya da nefes torbası ile yapılabilir ve burada amaç solunum oranının ve tidal hacminin bazal metabolizma ve çeşitli aktivitelerin yapılması esnasında ölçümlenmesi ile ilgilidir. Sağlıklı bitki gelişimi için gereken besin maddeleri kombinasyonunun sağlanması; bu hidroponik deneylerin gerçekleştirilmesi için bir bağlam sağlayacaktır. Işık yoğunluğunun fotosentez oranı üzerine etkisi; farklı ışık türleri altında Elodea bitkisi yetiştirilir. Işıklı ve ışıksız dönemlerin bitki gelişimi üzerine etkisi; ışıklı ve ışıksız dönemlerde bitkilerin çiçek açma dönemleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi için taranması; karanlık dönemlerin oksijen üretme potansiyelini nasıl etkilediğinin belirlenmesi. CO 2 derişiminin ve sıcaklığın bitki büyümesi üzerine etkisi; su içindeki Elodea bitkilerine CO 2 sağlayacak fazlaca sodyum hidrojen karbonat içeriği verilir. Buz banyoları kullanarak sıcaklık değişken hale getirilebilir. Çeşitli türdeki bitkilerin protein üretimi ve etkili fotosentezi arasındaki dengenin kurulması; bu aslında uzun bir uzay yolculuğu sırasında astronomlar için iyi bir diyetin oluşturulması içindir. Eğer uzay aracında mürettebata besin maddeleri sağlamak için bitkiler alınacaksa en dengeli diyetin oluşturabilmesi için gereken bitkiler hangileridir? En iyi dengeli diyet verilerinin yer aldığı ikincil bir kaynak taraması veya uzmana danışma türünde bir araştırmayı içerir. Makalenin sonundaki bir notta öğrencilere bu araştırma için farklı ve araştırmayı öteye taşıyan önerilerinin olup olmadığı sorulur. Öğrenciler çeşitli bitkilerden hangisinin fotosentez oranının daha yüksek olduğunu test etmek için kullanılabileceğini söyleyebilirler. Bu aslında

5 5 anlamlı bir öneri değildir, ancak bu denemeye değer. Başka bir öneri de kapalı bir alanda karbondioksitin indikatörü olarak değişik bitki yapraklarının aydınlatılması olabilecektir (en taze olduğu esnada). E. Güvenlik önlemleri Öğretmenler kendi risk değerlendirmelerini bu süreç içinde yer alan pratik işler için özenle yapmalıdırlar. Bağımsız çalışacak öğrenciler için güvenlik bağlamında birtakım öneriler özde yer alabilir. Bütün öğrenci planları risk açısından öğretmen tarafından öğrenciler tasarımlarını veya deneylerini işletmeden analiz edilmelidir. Bitkiler Uzayda Öğrenci etkinlik kâğıdı Giriş Sen bir üniversitenin bio-astronomi bölümünde araştırmacı olarak çalışıyorsun. Mars a yapılacak bir uzay yolculuğu için Yaşam Destek Ünitesi tasarımı için bir yarışmanın içinde yer alan araştırma grubunun üyesisin. Sen ve meslektaşların fotosentez üzerine bazı araştırmalar yapacaksınız. Bununla birlikte astronotların uzay görevleri esnasında diyet gereklilikleri ve enerji gereksinmeleri üzerine ikincil bir araştırma yapacaksınız. Daha sonrasında ise bulduklarınızı bir seminerde yazılı rapor olarak sunacaksınız. Öğrenciler bu aktivitede şunları öğrenebileceklerdir: Işık olduğunda yeşil bitkiler fotosentez yapar, Fotosentezde ışık enerjisi bazı bitkilerde kloroplastta yer alan klorofil tarafından absorbe edilir, Işık enerjisi karbondioksit ve suyu glikoz halindeki şekere çevirmek için kullanılır, Oksijen son ürün olarak salınır, Fotosentez oranı düşük sıcaklıkta ve az CO 2 ve ışık düzeyinde azalır, Sağlıklı bir şekilde bitkilerin büyümesi için birtakım mineraller gerekir,

6 6 Bir vücudun sağlıklı kalması için dengeli bir diyete ihtiyacı vardır, Daha aktif bir yaşam süren insanlar daha fazla karbonhidrat ve yağa ihtiyaç duyar. Kazanım kontrol listesi Siz takım halinde bir ya da daha fazla sorgulama ya da yazılı halde görevler gerçekleştireceksiniz, sonrasında bulgularınızı içeren yazılı bir rapor hazırlayacaksınız. Bu aktiviteler aracılığı ile aşağıda yer alanları kurgulayacaksınız: Basın duyurusu ve yardımcı/artalan makalesi Araştırma/sorgulama planı Araştırma/sorgulama raporu Sunum BİYO-ATSRONOMİ BÖLÜMÜ Kimden: Daphne Jefferson Kime: Araştırma Takımı Konu: Uzay Ajansı Yaşam Destek Ünitesi Tasarım Yarışması Elime yeni ulaşan, uzay koşulları için yaşam destek ünitesi geliştirmek ve olası gelecek uzay uçuşlarında da kullanabilmek üzere bir uzay ajansı projesinin detayları var. Anlaşılan Uzay Ajansı dünya çapında uzay araçlarında uzun süren görevlerde yaşamı desteklemek için en iyi tasarımın nasıl yapılması gerektiğine yönelik bir yarışma başlatmış. 2 yıl ve daha fazla süren uzay yolculuklarında astronotlar besine, suya ve oksijene ihtiyaç duyuyorlar. Kazanan araştırma takımı tasarımın yapılması için işi alacaklar; hem de bununla ilgili teknolojiyi geliştirecekler. Bence bir yerden işe başlamalısınız, çünkü bizim elimizde iyi, yaratıcı ve çalışkan bir ekip var. Eminim sizinle bu ekibi buluşturmak bizler içinde iyi bir şans olacaktır. Sizin işiniz bazı biyolojik konular (maksimum oksijen ve besin üretimini uzay aracındaki bitkiler aracılığıyla sağlamak ve bunları mürettebatın ihtiyaçları ile ilişkilendirmek) hakkında bizlere fikirler ve tavsiyelerde bulunmanızdır. İlgili proje internette yazılı olarak ilan edilmiştir. Size bu imde detayları bir dosya olarak ekliyorum. Bununla birlikte bir de yardımcı makaleyi ekte görebilirsiniz.

7 7 Bahsettiğim makaleye baktım ve kâğıdın kenarlarına olası araştırma ve alan çalışması ile ilgili notlar yazdım. Bu notlar bize tasarıma başladığımızda ne gibi problemlerle karşılaşabileceğimize yönelik fikirler vermektedir. Belki bunlar araştırma takımının üyelerince paylaşılıp, tartışılabilir. Senin ihtiyaç duyacağın şeyler aşağıdaki gibidir: İlgili basın haberlerini ve alan çalışmasını okumak, Tarafımca belirtilmiş olan bir ya da daha fazla sorunu seçmek ve gerekli olan araştırma ya da sorgulamaları yapmak, Bulguların yer aldığı bir rapor hazırlamak, Tüm araştırma sonuçlarının paylaşıldığı bir toplantıya katılıp, tasarımları tartışmak. Basın duyurusu Uzay ajansı Mars ve ötesine yapılacak uzay yolculuklarında mürettebatın kullanımı amacıyla Yaşam Destek Birimi Tasarımları için bir teklif çağrısı yapmaktadır! Uzay Ajansı tüm araştırma enstitülerine açık, iki yıldan çok sürdürülebilecek, uzay yolculuğuna çıkan astronotların kullanımına sunulacak bir Yaşam Destek Birimi geliştirme konusunda yarışma duyurusu yapmaktadır. Yarışma en fazla 10 farklı tasarımın karşılaştırılması ve en iyi tasarımın seçilmesi süreçlerden oluşmaktadır. Bu tasarımları oluşturan bilim insanlarının ve mühendislerin yaratıcılığı ve yetenekleri halka bir yıl boyunca sergilendikten sonra bir seçim gerçekleştirilecektir. En iyi tasarım uluslararası bir bilim insanları ve mühendislerin oluşturduğu komite tarafından seçilecektir. Kazanan tasarım serginin son günü bir basın bülten ile duyurulacaktır. Kazanan takım ile ileri araştırmalar yapmak üzere bir anlaşma yapılacaktır ve bu sayede Yaşam Destek Ünitesi nin bir prototipi oluşturulacaktır. Yaşam Destek Ünitesi nin tasarım haline getirilmesi Mars a yolculuk yapacak astronotlar için başarıya giden yolda ilk adım olacaktır de Mars a gönderilen ilk uzay aracının ardından 1969 da ilk kez insanlar aya iniş yaptı, bundan sonra uluslararası uzay istasyonu aracılığıyla 2012 de Curiosity Mars a başarılı inişi gerçekleştirdi ve insanın Mars a gitmesi onun uzay araştırmaları tarihinde bir kilometre taşını temsil etmektedir.

8 8 Bu makale yaşam destek biriminin çözmesi gereken temel sorunları içermektedir!!! Yaşam Destek Ünitesi Tasarımı Yarışması Mars ve ötesine yapılacak uzay yolculuklarında mürettebatın kullanımı amacıyla en etkili yaşam destek birimi tasarımlarının üretimi! Şimdilerde Mars a yapılacak uzay yolculuğu planlanma aşamasında! Bu 2033 yılında Avrupa Uzay Ajansının ve 2037 yılında ise NASA nın Mars a insan göndermeye yönelik uzun ölçekli süreleri kapsayan vizyonunun içermektedir! ***Mars görevinde yer alacak astronotlar için bir Yaşam Destek Birimi geliştirme*** 1. Giriş Her uzay görevinde olduğu gibi astronotların uzayda yaşamlarını sürdürebilmesi için (besin, su, oksijen) bazı besin maddeleri mürettebatla birlikte yollanmaktadır. Büyük kütleleri dünyanın çekiminden kurtarmak oldukça pahalıdır. Ne kadar uzun bir göreve giderseniz, o kadar fazla finansal kaynak ayırmanız gerekir. Dolayısıyla tüm oksijen ve besin maddelerinin (su geri dönüştürülüyor) uzay aracının mürettebatı ile gönderilmesi, araç içinde kendi kendini sürdüren bir sistemin kurulmasından çok daha pahalıya geliyor! İki yıla kadar bu tip sistemlerin kendi masrafını çıkarabileceği düşünülüyor. Bu zamandan daha az olan uçuşlar için, daha ucuza besin maddesi ve oksijenin astronotlarla beraber gönderileceği düşünülüyor. 8 astronota, 800 gün yetecek, besin maddesi oranlarını, gereken enerji miktarlarını analiz eden bir tam bir diyet analizine ihtiyacımız var. Toplam miktarları (gereken enerji miktarı, besin maddesi oranları vb.) etkileyen faktörlerin bir listesini yapınız. Suyun uzayda geri dönüşümünün yollarını düşünebilir ve birçok başka yöntem deneyebilirsin. İki yıldan daha uzun uçuşlar için bahsedilen sistem daha da ucuza mal edilebiliyor. Uzay Ajansı Mars a yolculuk için hazırlıkları iki yılda tamamlamayı planlıyor. Bundan dolayı Uzay Ajansı dengelenmiş bir ekosistem döngüsünü (?) uzay araçlarına yerleştirme konusunda oldukça ciddi görünüyor veya bir yaşam destek birimi tasarlanıyor ki bu tüm yolculuk boyunca tüm mürettebatı hem oksijen hem de besin sağlayabilir. Bu tarzda bir ekosistemi tamamen kontrol edebilmek hayati önem taşımaktadır ki bu sistem hatırı sayılır

9 9 miktarda enerjiyi astronotlara sağlayabilir. Bundan dolayı çok az bir enerji boşa harcanmış olabilir ve bitkilerden çok az miktarda ışık ve mineralle böyle bir amaçla kullanmak üzere en yüksek miktarda besin ve oksijen sağlanabilecektir. 2. UZAYDA BİTKİLERİ BÜYÜTMEK A. Büyüme ortamı Yetişkin bir insan günde 602 litre oksijene ihtiyaç duymaktadır. Bundan dolayı uzay aracında kullanılan bitkiler fotosentezi en etkili bir biçimde tüm mürettebatın oksijen ihtiyacını karşılayacak bir düzeyde üretebilmelidirler. Bitkiler toprakta büyütülmemelidir, bunun yerine toprağın görevini görebilecek bir yapı kullanılabilir. Bu yapı bitkilerin ihtiyacı olan tüm besleyici maddeleri içermelidir ve bunları kontrollü bir şekilde bitkiye vermelidir. Böylelikle bunu gerçekleştirmek bitkiye topraktan daha etkin bir mineral sağlama yöntemi olacaktır. Fiziksel aktivitelerin oksijen tüketimi ve karbondioksit üretimini nasıl artırdığını hesaplayabilir miyiz? Fiziksel aktiviteden başka oksijen ve karbondioksit düzeylerini ne(ler) değiştirebilir? Bitkilerin sağlıklı bir biçimde büyüyebilmesi için hangi besin maddeleri sağlanmalıdır? Bununla birlikte büyüme ortamları türlerini bitkinin büyümesini en iyi desteklemesi bakımından araştırmalısın. B. Işık En büyük problem bitkilere yeterli miktarda ışık sağlamak olacaktır! Yaşam Destek Birimi güneş pilleri tarafından elektrik üretmek amacı ile güçlendirilebilir. Bu elektriğin bir kısmı bitkileri aydınlatmak için kullanılabilir. Bitkiler bu yolla üretilen ışık enerjisini fotosentez yapmak için kullanırlar, dolayısıyla bu astronotlar için besin ve oksijen kaynağı olabilir. Bu enerji akışının her safhası maalesef verimsizdir. Işık öncelikle güneş pilleri tarafından elektrik enerjisine dönüştürülür. Daha sonra bu elektrik enerjisi elektrik lambaları aracılığıyla ışık enerjisine çevrilir. Son olarak da ışık enerjisi fotosentez boyunca kimyasal enerjiye çevrilir. Sera gazlarının varlığında dahi ışığın sadece %7 si bitki yapraklarına fotosentezle ulaşabilmektedir. Bunun sebebi kısmi olarak yapraktaki bulunan hücrelerdeki klorofil moleküllerinin bir kerede bir foton yakalayabilmesidir. Eğer bir klorofile bir foton çarpmışsa diğer gelen foton boşa harcanmaktadır. Işık yoğunluğu fotosentez oranını nasıl etkiler? 24 saatlik gün diliminde bitkiler büyümek için karanlık bir döneme ihtiyaç duyarlar mı? Eğer buna ihtiyaç duyuyorlarsa bu oksijen kaynağı açısından mürettebata ne ima etmektedir?

10 10 Avrupa Uzay Ajansı ndaki bilimciler çok hızlı yanıp-sönen (saniyede arasında) flaşlar kullanmayı önermekteler. Böylelikle bu bir klorofil molekülü için diğer fotonu yakalayabilmesi için zaman kazandıracaktır. Bu hızda yanıp sönen bir ışık kaynağına ışık yayınlayan diyot denir (LED). LED ler uzun süre dayanaklıdırlar ve çok küçük miktarda elektrik enerjisi tüketirler. LED ler yapıldıkları maddenin türüne bağlı kırmızı, mavi, yeşil ve sarı ışık yayarlar. C. Bitki Türü Yaşam destek birimindeki bitkiler hem besleyici (mürettebatın sağlıklı olması için doğru besim ürünlerinin sağlanması) hem de fotosentezde maksimum besin maddesi üretilmesi için etkili olmalıdır. 1 m 2 bitki yetişen bir yerde günde litre oksijen açığa çıkarılabilir. Bilimciler Mars a yapılacak uzun bir yolculukta bitkilerin büyüyecekleri en iyi ortamları oksijen üretiminin sağlanması ve geliştirilmesi için iyi bir şekilde belirlemelidir. Optimum sıcaklık ve karbondioksit düzeyleri bitkilerin en iyi büyüme göstereceği durumlara göre ayarlanmalıdır. Büyük bir olasılıkla bitkilerin sadece sınırlı bir kısmı uzay aracında büyüyebilir ve bu durum mürettebat için sıkıntı yaratabilir. İki yıldan uzun süren bir uzay görevi boyunca üç ya da dört çeşit sebze yemeğini barındıran bir diyet mürettebat için çekici olmayacaktır. İşte tam da bundan dolayı gıda bilimcileri farklı tatlarda ve renklerde besin maddesi üretebilecek makineler tasarlamaya çalışıyorlar. Bu sistem diyetin çok monoton olmasını engellenebilir. Hangi ışık spektrumunda daha fazla fotosentez yapılır? Sizce Mars ta çoğunlukla kırmızı ışık spektrumuna maruz kalan bitkiler hayatlarını sürdürebilirler mi? Aynı sıcaklık ve ışık verilen bitkilerden hangisi daha çok oksijen ve de besin üretecektir? Bitkilerin büyümesi için en uygun sıcaklık ve ışık miktarı nedir? Bitkilerin az bir kısmı uzay aracında büyütülebildiğinden fotosentez ve de üretilen kullanışlı protein arasında iyi bir denge kurulmalıdır. Hangi çeşitte bitkilerin sence büyütülmesi gerekmektedir?

11 11 Sonuç Kendi kendini sürdüren bir ortamın 8 astronotun iki yıldan fazla süren Mars yolculuğunda onlara besin-oksijen sağlaması ve onları dünyaya sağ salim döndürmesi hayli zor bir iş olacaktır. Dengeler çok hassastır! Bunun alternatifi iki yıllık ve fazlası için konserve edilmiş besin maddeleri ve şişelenmiş oksijeni uzay aracı ile birlikte göndermektir. Bunun maliyeti oldukça yüksek olacaktır. Dolayısıyla besleyici besin maddelerini üretecek bitkilerin uzay aracı içinde yetiştirilebiliyor olması oldukça önem arz etmektedir. Ancak ve ancak kendini sürdürebilen bir ekosistem bizlerin güneş sistemi içerisinde diğer gezegenlere yolculuğumuzu ve onlara güvenli bir şekilde iniş yapmamızı sağlayacaktır. Ama bu nasıl mümkün olmaktadır?

ÖĞRENME ALANI: Canlılar ve Hayat 6.ÜNİTE: Canlılar ve Enerji ilişkileri

ÖĞRENME ALANI: Canlılar ve Hayat 6.ÜNİTE: Canlılar ve Enerji ilişkileri ÖĞRENME ALANI: Canlılar ve Hayat 6.ÜNİTE: Canlılar ve Enerji ilişkileri Ayrıca bitkilerin yapraklarına yeşil rengi de klorofil adı verilen bu yapılar verir. Besin Zinciri: - Aynı ekosistemde yaşayan canlıların

Detaylı

1. Üreticiler 2. Tüketiciler. 3. Ayrıştırıcılar

1. Üreticiler 2. Tüketiciler. 3. Ayrıştırıcılar BESİN ZİNCİRİ VE ENERJİ AKIŞI Doğada canlıların birbiriyle beslenmesi ve enerjinin ayrıştırıcılara kadar geçmesiyle oluşan döngüye besin zinciri denir. Birbirlerine bağlı besin zincirine besin ağı denir.

Detaylı

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ Besin Zincirindeki Enerji Akışı Madde Döngüleri Enerji Kaynakları ve Geri Dönüşüm Hazırlayan; Arif Özgür ÜLGER Besin Zincirindeki Enerji Akışı Bütün canlılar yaşamlarını devam

Detaylı

Yeşil Isınma. Elektronik radyasyonun tüm çeşitleri sürekli bir spektrum oluşturur.

Yeşil Isınma. Elektronik radyasyonun tüm çeşitleri sürekli bir spektrum oluşturur. 1 Yeşil Isınma Öğretmen Notları Bilgi ve Anlama Elektronik radyasyonun tüm çeşitleri sürekli bir spektrum oluşturur. Işınım belirli bir madde tarafından emildiğinde bu ışınım emilimi maddenin ısısını artırır.

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 11. Sınıf 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 11. Sınıf 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 11. Sınıf 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ Fotosentez ile ışık enerjisi kimyasal bağ enerjisine dönüştürülür. Kloroplastsız hücreler fotosentez yapamaz. DOĞRU YANLIŞ SORULARI

Detaylı

Güneş enerjisi yapraklardaki klorofil pigmenti yardımı ile kimyasal bağ enerjisine dönüşür. Fakat bu dönüşüm için, yaprağın önce ışığı soğurması

Güneş enerjisi yapraklardaki klorofil pigmenti yardımı ile kimyasal bağ enerjisine dönüşür. Fakat bu dönüşüm için, yaprağın önce ışığı soğurması Resimde fotosentezin basit bir anlatımı görülmektedir. Fotosenteze katılan karbondioksit, su gibi elemanların ışık enerjisi ile birleşmesi sonucunda açığa oksijen, glikoz gibi yan ürünler çıkar. Organik

Detaylı

BĐTK TKĐLER NASIL BESLENĐR???

BĐTK TKĐLER NASIL BESLENĐR??? BĐTK TKĐLER NASIL BESLENĐR??? ÖĞRETĐMDE PLANLAMA ve DEĞERLENDĐRME GÜNLÜK YAŞAM OLAYLARI DERSĐN SORUMLUSU: PROF.DR.ĐNCĐ MORGĐL HAZIRLAYAN:ESRA ÇECE NUMARA:20338465 HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ ANKARA 2008 GÜNLÜK

Detaylı

Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları. Yrd.Doç.Dr. Levent VURGUN Turgut Özal Üniversitesi

Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları. Yrd.Doç.Dr. Levent VURGUN Turgut Özal Üniversitesi Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları Yrd.Doç.Dr. Levent VURGUN Turgut Özal Üniversitesi Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları MOTİVASYON İŞ FİKRİ ÇALIŞMA PROGRAMI ÖN DEĞERLENDİRME

Detaylı

ayxmaz/lisebiyoloji.com

ayxmaz/lisebiyoloji.com Adı/Soyadı: Sınıf/No: / Fotosentez İnceleme Çalışma 1. Verilen terimleri kullanarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayın. A.Terimler: Klorofil, Kloroplast, Mavi ve kırmızı ışık dalgalarının,yeşil ışık dalgalarının,

Detaylı

CLIMES: İklim-Dostu Okul Yönetimi Sistemleri Etkinlik - 1: Türkiye de İklim Değişikliği

CLIMES: İklim-Dostu Okul Yönetimi Sistemleri Etkinlik - 1: Türkiye de İklim Değişikliği CLIMES: İklim-Dostu Okul Yönetimi Sistemleri Etkinlik - 1: Türkiye de İklim Değişikliği Öğretmenler, ön koşul olarak, öğrencilere hava durumu ve iklimin ne olduğu öğretmelidir. Tanımları genişletmek için

Detaylı

NE YİYORSAN OSUN! Düzenleyen: SILVIA ALPARONE

NE YİYORSAN OSUN! Düzenleyen: SILVIA ALPARONE NE YİYORSAN OSUN! Düzenleyen: SILVIA ALPARONE Bu, BCFN tarafından geliştirilen, gıda tercihlerimizin öneminin anlaşılmasına yardımcı olan ve sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzı için her gün kullanılması

Detaylı

FOTOSENTEZ VE KEMOSENTEZ

FOTOSENTEZ VE KEMOSENTEZ FOTOSENTEZ VE KEMOSENTEZ FOTOSENTEZ Yeşil bitkilerin, sahip oldukları klorofil pigmenti yardımı ile havadan aldıkları karbondioksiti kullanarak kendileri için gerekli olan organik maddeleri üretmelerine

Detaylı

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ Ekosistem, birbiriyle ilişkili canlı ve cansız unsurlardan oluşur. Ekosistem, bu unsurlar arasındaki madde ve enerji dolaşımı ile kendini besler ve yeniler. Madde döngüsü

Detaylı

EKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN

EKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN EKOSİSTEM Cihangir ALTUNKIRAN Ekosistem Nedir? Bir bölge içerisinde bulunan canlı ve cansız varlıkların karşılıklı oluşturdukları sisteme ekosistem denir. Ekosistem Bileşenleri Canlı Öğeler Üreticiler

Detaylı

FOTOSENTETİK OLARAK AKTİF IŞIK

FOTOSENTETİK OLARAK AKTİF IŞIK FOTOSENTETİK OLARAK AKTİF IŞIK Işık elektromanyetik bir enerji çeşididir. Hayat için önemli olan ve gözle görülebilen ışık dar bir aralığa sahiptir. Işığın dalga boyu kısaldıkça enerjisi artar, dalga boyu

Detaylı

SERA TARIMI VE ÖNEMİ

SERA TARIMI VE ÖNEMİ 2015 SERA TARIMI VE ÖNEMİ Sera Tarımı ve Önemi 1 ÖNEMİ: Ülkemizde kırsal kesimde nüfusun tutulmasının en önemli sorunlarından biri toprak sermaye büyüklüğüdür. Nüfusun hızlı artması sonucu, gittikçe pazarlanan

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22 1) Zigottan başlayıp yeni bir bireyin meydana gelmesiyle sonlanan olayların hepsine birden gelişme denir. Embriyonun gelişimi sırasında, I. Morula II. Gastrula III. Blastula

Detaylı

FOTOSENTEZ C 6 H 12 O 6 + 6 O 2. Fotosentez yapan canlılar: - Bitkiler - Mavi yeşil algler - Bazı bakteriler - Bazı protistalar. Glikoz IŞIK KLOROFİL

FOTOSENTEZ C 6 H 12 O 6 + 6 O 2. Fotosentez yapan canlılar: - Bitkiler - Mavi yeşil algler - Bazı bakteriler - Bazı protistalar. Glikoz IŞIK KLOROFİL Fotosentez FOTOSENTEZ Işık enerjisinin kullanılarak organik bileşiklerin üretilmesidir. Yeşil yapraklı bitkilerin inorganik maddelerden (H 2 O, CO 2 ), ışık enerjisi ve klorofil yardımı ile organik besin

Detaylı

BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM)

BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM) BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM) Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Işık Enerjisinin Kimyasal Enerjiye Dönüştürülmesi Fotosentez, karbon (C), oksijen (O) ve hidrojen (H) atomlarını

Detaylı

KOCAELİ BÖLGESİ SOKAK AYDINLATMALARINDA LED ARMATÜR KULLANIMININ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE MALİYETİNE ETKİSİ

KOCAELİ BÖLGESİ SOKAK AYDINLATMALARINDA LED ARMATÜR KULLANIMININ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE MALİYETİNE ETKİSİ KOCAELİ BÖLGESİ SOKAK AYDINLATMALARINDA LED ARMATÜR KULLANIMININ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE MALİYETİNE ETKİSİ E. Mustafa YEĞİN 1, M. Zeki BİLGİN 1 1 Kocaeli Üniversitesi, Elektrik Mühendisliği Bölümü, Umuttepe

Detaylı

CANİK BAŞARI ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ

CANİK BAŞARI ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ CANİK BAŞARI ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam MADDE 1 - (1) Bu Yönerge nin amacı ve kapsamı, Rektörlüğe bağlı

Detaylı

KOLİN HOTEL ÇANAKKALE MASTER CHEF YEMEK YARIŞMASI ÇANAKKALE KOLİN HOTEL 2. MASTER CHEF YEMEK YARIŞMASI

KOLİN HOTEL ÇANAKKALE MASTER CHEF YEMEK YARIŞMASI ÇANAKKALE KOLİN HOTEL 2. MASTER CHEF YEMEK YARIŞMASI KOLİN HOTEL ÇANAKKALE MASTER CHEF YEMEK YARIŞMASI ÇANAKKALE KOLİN HOTEL 2. MASTER CHEF YEMEK YARIŞMASI Kurallar: 1. TÜM BAŞVURULAR: www.kolinhotel.com web adresinden, KOLİN Hotel Halkla İlişkiler Müdürlüğünden,

Detaylı

S. 1) Aşağıdakilerden hangisi biyolojik mücadele ye örnektir? A) Üreaz enziminin üretimi. B) Sadece böcekleri hasta eden virüs üretimi.

S. 1) Aşağıdakilerden hangisi biyolojik mücadele ye örnektir? A) Üreaz enziminin üretimi. B) Sadece böcekleri hasta eden virüs üretimi. S. 1) Aşağıdakilerden hangisi biyolojik mücadele ye örnektir? A) Üreaz enziminin üretimi. B) Sadece böcekleri hasta eden virüs üretimi. C) Tek hücre proteini üretimi. D) Melez bitkilerle bitki türünün

Detaylı

Organik Atıkların Değerlendirilmesi- BİYOGAZ: Üretimi ve Kullanımı ECS KĐMYA ĐNŞ. SAN. VE TĐC. LTD. ŞTĐ.

Organik Atıkların Değerlendirilmesi- BİYOGAZ: Üretimi ve Kullanımı ECS KĐMYA ĐNŞ. SAN. VE TĐC. LTD. ŞTĐ. Organik Atıkların Değerlendirilmesi- BİYOGAZ: Üretimi ve Kullanımı ECS KĐMYA ĐNŞ. SAN. VE TĐC. LTD. ŞTĐ. BİYOGAZ NEDİR? Anaerobik şartlarda, organik atıkların çeşitli mikroorganizmalarca çürütülmesi sonucu

Detaylı

MIM 802 ŞANTİYE İ YÖNETİM İ İ M MALİYET YÖNETİMİ

MIM 802 ŞANTİYE İ YÖNETİM İ İ M MALİYET YÖNETİMİ MIM 802 ŞANTİYE YÖNETİMİ MALİYET YÖNETİMİ Maliyet Yönetimi Belirlenen bütçe sınırları içinde kalmak amacıyla, planlama, tasarım ve yapım süreçlerindeki tüm veya kısmi maliyetlerin yönetimi. Maliyet Yönetimi

Detaylı

Satış Servisi Müşterilerinizin soru ve problemlerine satıştan önce ve sonra nasıl cevap vereceksiniz?

Satış Servisi Müşterilerinizin soru ve problemlerine satıştan önce ve sonra nasıl cevap vereceksiniz? Web Sitesi Hazırlarken İş Stratejisi Birçok firma başarısını web sitesine olan ziyaret sayısı ile ölçer. Hâlbuki gerçek başarı genel olarak belirlenen strateji ile ilgilidir. Web tasarımcıları ile çalışmaya

Detaylı

Laboratuvara Giriş. Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TBT 109 Muavviz Ayvaz (Yrd. Doç. Dr.) 3. Hafta (03.10.

Laboratuvara Giriş. Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TBT 109 Muavviz Ayvaz (Yrd. Doç. Dr.) 3. Hafta (03.10. ADÜ Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü Laboratuvara Giriş Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TBT 109 Muavviz Ayvaz (Yrd. Doç. Dr.) 3. Hafta (03.10.2013) Derslik B301 1 BİLGİ EDİNME İHTİYACI:

Detaylı

Enerji. Atölyesi. Mutfakta Bilim. Atölyesi. Biyoakademi olarak uygulamalı bilim eğitimini okulunuza getiriyoruz.

Enerji. Atölyesi. Mutfakta Bilim. Atölyesi. Biyoakademi olarak uygulamalı bilim eğitimini okulunuza getiriyoruz. Enerji Atölyesi Mutfakta Bilim Atölyesi Birbirinden eğlenceli atölyeleri, öğretim programını destekler kazanımlarla, araştırmasorgulama yaklaşımına dayalı, bilimsel süreç becerilerini geliştirecek şekilde

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI

TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI Ali EKRİKAYA Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi KAYSERİ Ömer

Detaylı

Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları. Yrd.Doç.Dr. Levent VURGUN Turgut Özal Üniversitesi

Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları. Yrd.Doç.Dr. Levent VURGUN Turgut Özal Üniversitesi Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları Yrd.Doç.Dr. Levent VURGUN Turgut Özal Üniversitesi Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları MOTİVASYON İŞ FİKRİ ÇALIŞMA PROGRAMI ÖN DEĞERLENDİRME

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Türkçe nin Yabancı Dil Olarak Öğr. I. YDI401 7.Yarıyıl 2+0 2 4. Ön Koşul Dersleri.

DERS BİLGİLERİ. Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Türkçe nin Yabancı Dil Olarak Öğr. I. YDI401 7.Yarıyıl 2+0 2 4. Ön Koşul Dersleri. DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Türkçe nin Yabancı Dil Olarak Öğr. I YDI401 7.Yarıyıl 2+0 2 4 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu Dersin

Detaylı

Chain Reaction Projesi Hakkında Genel Bilgiler

Chain Reaction Projesi Hakkında Genel Bilgiler Chain Reaction Projesi Hakkında Genel Bilgiler Chain Reaction (Zincir Reaksiyon) FP7 Projesi Avrupa Birliği Komisyonu nca desteklenen, Haziran 2013'te başlayan ve üç yıl boyunca sürdürülecek olan bir projedir.

Detaylı

Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin

Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin 1 Giriş Spor alanında beslenme ile ilgili bilgileri bu ünite kapsamında sizlere vereceğiz. Ünite içeriğinde yer alan teorik bilgi ve sizlerin tamamlayacağı yazılı, sözlü ve uygulamalı görevler beslenme,

Detaylı

Zeynep Gamze MERT Gülşen AKMAN Kocaeli Üniversitesi EKO- ENDÜSTRİYEL PARK KAPSAMINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Zeynep Gamze MERT Gülşen AKMAN Kocaeli Üniversitesi EKO- ENDÜSTRİYEL PARK KAPSAMINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Zeynep Gamze MERT Gülşen AKMAN Kocaeli Üniversitesi EKO- ENDÜSTRİYEL PARK KAPSAMINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ DOĞAL ÇEVRİMLER Enerji Girdisi Atık yok Isı kaybı Yerkabuğun dan sağlanan malzeme Yerkabuğun a bırakılan

Detaylı

Doğayla Uyumlu Yaşamın Adresi:

Doğayla Uyumlu Yaşamın Adresi: Özlem İkinci Dr, Bilimsel Programlar Başuzmanı, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi Doğayla Uyumlu Yaşamın Adresi: Ekolojik Köyler Büyük şehirlerde yaşayan pek çok kişinin hayalidir köy yaşamı. Gürültüden

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ 1.İklim faktörleri - Işık - Sıcaklık - Nem - Sera havası ve CO 2 konsantrasyonu 2.Toprak ve topoğrafya faktörleri 3. Diğer faktörler Işık, bitkinin yaşamsal işlemlerini doğrudan

Detaylı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı Ekosistem Ekolojisi, Ekosistemin Yapısı Ekosistem Ekolojisi Yapısı A. Ekoloji Bilimi ve Önemi Ekoloji canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Günümüzde teknolojinin

Detaylı

Sizce ne oldu da endüstriyel kirlilik kavramı önem kazandı???

Sizce ne oldu da endüstriyel kirlilik kavramı önem kazandı??? ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 1. Endüstriyel Çevre Kirliliği Tarihi Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK Sizce ne oldu da endüstriyel kirlilik kavramı önem kazandı??? GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÇEVRESEL ATIKLAR

Detaylı

Bilimsel Araştırma ve Proje

Bilimsel Araştırma ve Proje Bilimsel Araştırma ve Proje Prof.Dr. Mehmet AY 16 Haziran 2009 Bilim Nedir? Bilimsel bilgiyi üretme ve kullanma işlevi! Bilimsel bilgi nedir? Bilimsel yöntemler kullanarak sağlanan değerlendirilebilir/anlamlı

Detaylı

Toplumsal dönüşüm. Modern toplumun net sınırları ve net bir şekli yoktur.

Toplumsal dönüşüm. Modern toplumun net sınırları ve net bir şekli yoktur. Toplumsal dönüşüm Modern toplumun net sınırları ve net bir şekli yoktur. Evrensel değerler tespit edilerek yerel anlamı olan değerler yanında bu değerlerin eğitimi verilmelidir. Yerel değerlere dayanan

Detaylı

Konu 3 Ekosistemlerde Enerji

Konu 3 Ekosistemlerde Enerji Konu 3 Ekosistemlerde Enerji Konular Yaşamın enerjisi Termodinamik yasaları Fotosentez ve hücresel solunum Ekosistemlerde enerji akışı Üreticiler, Tüketiciler ve Ayrıştırıcılar Ekolojik piramit Ekosistem

Detaylı

BİYOLOJİ DERSİNDEN 5. BÖLGESEL YARIŞMA (cevap) 9.sınıf

BİYOLOJİ DERSİNDEN 5. BÖLGESEL YARIŞMA (cevap) 9.sınıf BİYOLOJİ DERSİNDEN. BÖLGESEL YARIŞMA (cevap) 9.sınıf.4.18 1. Bir bitki 24 saat karanlık bir ortamda bekletilmiştir. Daha sonra o bitkinin birer yaprağı mavi, kırmızı ve yeşil olmak üzere üç farklı ışığa

Detaylı

Fen ve Teknoloji 8. bakteri, protist ve bitkiler üreticileri oluşturur. 1.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 1.Besin Zincirinde Enerji Akışı

Fen ve Teknoloji 8. bakteri, protist ve bitkiler üreticileri oluşturur. 1.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 1.Besin Zincirinde Enerji Akışı 1.Ünite : Canlılar ve İlişkileri 1.Besin Zincirinde Akışı Anahtar Kavramlar: Üretici Tüketici Ayrıştırıcı Fotosentez Klorofil 1.1. Besin zincirlerinin başlangıcında üreticilerin bulunduğu çıkarımını yapar

Detaylı

6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA

6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 1 METABOLİZMA Hücrede meydana gelen tüm reaksiyonlara denir Anabolizma: Basit moleküllerden kompleks moleküllerin sentezlendiği enerji gerektiren reaksiyonlardır X+Y+ENERJİ

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU

9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU 9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : CANLILAR VE ENERJİ İLİŞKİLERİ

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : CANLILAR VE ENERJİ İLİŞKİLERİ ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : CANLILAR VE ENERJİ İLİŞKİLERİ B FOTOSENTEZ : 1 Güneş Enerjisinin Dönüştürülüp Depolanması 2 Fotosentez Olayı (Karbondioksit Özümlemesi) 3 Fotosentez Hızını Etkileyen

Detaylı

KİRLENMEK GÜZELDİR EKOLOJİK DETERJAN İLE

KİRLENMEK GÜZELDİR EKOLOJİK DETERJAN İLE KİRLENMEK GÜZELDİR EKOLOJİK DETERJAN İLE Hazırlayan Öğrenciler Arzum KARAHAN (6B) İpek AKYOL (6B) Danışman Öğretmen Pınar ÇALIK ÖZBAY İZMİR, 2014 İÇİNDEKİLER 1. Proje özeti...2 2. Projenin amacı...2 3.

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU

ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri

Detaylı

Mesleki eğitimde bilgisayar oyunu kullanma rehberi

Mesleki eğitimde bilgisayar oyunu kullanma rehberi LLP Leonardo da Vinci Project SCOGATT Serious Computer Games as a Teaching Tool Mesleki eğitimde bilgisayar oyunu kullanma rehberi Uyarlama, hazırlama ve transfer İÇİNDEKİLER TERİMLER GİRİŞ: MODÜL ÇERÇEVESİ

Detaylı

Canlıların dış ortamdan aldıkları inorganik maddelerden gelişmeleri için zorunlu olan organik maddeleri yapmalarına özümleme (asimilasyon) denir.

Canlıların dış ortamdan aldıkları inorganik maddelerden gelişmeleri için zorunlu olan organik maddeleri yapmalarına özümleme (asimilasyon) denir. FOTOSENTEZ Diğer canlılar gibi bitkiler de yaşamlarını sürdürebilmeleri için enerjiye gereksinim duyarlar. Gereksinme duyulan bu enerji bitkilerin kendi organlarında yaptıkları ya da dışarıdan aldkları

Detaylı

KolayOfisHukukOfis OtomasyonSistemleri

KolayOfisHukukOfis OtomasyonSistemleri KolayOfisHukukOfis OtomasyonSistemleri KulanıcıKılavuzu GüvenlikveDiğer TelifHakkıveLisans TelifHakkı2014NtMicroDestek Yazılım Bil.San.Tic.Ltd.Şti. Telifhakkıyasalarınınizin verdiğidurumlardışında, öncedenizinalınmadan

Detaylı

Rastlantısal Buluşlar

Rastlantısal Buluşlar Rastlantısal Buluşlar Ünite Özeti Kaza mı şans mı? Temel Soru: Kazara olan şeylerden nasıl faydalanabiliriz? sorusu öğrencilere sorularak yaşamlarında yapılan bir hata ya da rastlantının nasıl olumlu sonuçlar

Detaylı

%RVFK U QOHUL %BIB GB[MB LJMPNFUSF EBIB B[ ZBLºU

%RVFK U QOHUL %BIB GB[MB LJMPNFUSF EBIB B[ ZBLºU %RVFK U QOHUL %BIB GB[MB LJMPNFUSF EBIB B[ ZBLºU Çoğu sürücü için yakıt tasarrufu en önemli konudur Daha düşük yakıt tüketimi, depo başına daha çok kilometre ve daha düşük CO2 emisyonları anlamına gelir.

Detaylı

2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek

2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek GÜNEŞ 1- Büyüklük Güneş, güneş sisteminin en uzak ve en büyük yıldızıdır. Dünya ya uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometre, çapı ise 1.392.000 kilometredir. Bu çap, Yeryüzünün 109 katı, Jüpiter in de 10

Detaylı

Avrupa Birliği Sürecinde Yaşam Boyu Eğitim: Standardizasyon ve İşbirliği

Avrupa Birliği Sürecinde Yaşam Boyu Eğitim: Standardizasyon ve İşbirliği Avrupa Birliği Sürecinde Yaşam Boyu Eğitim: Standardizasyon ve İşbirliği Yrd. Doç. Dr. Celal GÜLŞEN Nevşehir Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (NEVSEM) Müdürü nevsem@gmail.com 1

Detaylı

FOTOSENTEZ. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal bağ enerjisine çeviren olaydır.

FOTOSENTEZ. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal bağ enerjisine çeviren olaydır. 1 FOTOSENTEZ *Fotosentez: Klorofilli canlıların, ışık enerjisini kullanarak; inorganik maddelerden organik besin sentezlemesine fotosentez denir. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TEKSTİL FİZİĞİ DERSİ DOÇ.DR.ÜMİT HALİS ERDOĞAN ARAŞ.GÖR.YASEMİN SEKİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TEKSTİL FİZİĞİ DERSİ DOÇ.DR.ÜMİT HALİS ERDOĞAN ARAŞ.GÖR.YASEMİN SEKİ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TEKSTİL FİZİĞİ DERSİ DOÇ.DR.ÜMİT HALİS ERDOĞAN ARAŞ.GÖR.YASEMİN SEKİ 2012511019 Özge DEMİRKAN 2012511034 Sibel KATIRCI 2012511009 Fulya BAYDAR 2012511026 Murat GÜNEŞ 2012511006

Detaylı

Curiosity sağ salim Mars a indi!..

Curiosity sağ salim Mars a indi!.. Curiosity sağ salim Mars a indi!.. Prof. Dr. D. Ali ERCAN ADD Bilim Danışma Kurulu Başkanı Nükleer Fizik Uzmanı Değerli arkadaşlar, Curiosity (Merak) Mars'a salimen indi!.. İlk mesaj inişten (tuch-down)

Detaylı

UZAY ARAŞTIRMALARINDAN BEKLENENLER ve HEDEFLER

UZAY ARAŞTIRMALARINDAN BEKLENENLER ve HEDEFLER UZAY ARAŞTIRMALARINDAN BEKLENENLER ve HEDEFLER Serdar Evren Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü e-posta: serdar.evren@ege.edu.tr Sputnik-1 İlk yapay uydu 4 Ekim 1957 Sovyetler Birliği 80

Detaylı

1. Asit yağmurlarının oluşum sebeplerini ve sonuçlarını araştırarak sorunun çözümü için öneriler üretir ve sunar.

1. Asit yağmurlarının oluşum sebeplerini ve sonuçlarını araştırarak sorunun çözümü için öneriler üretir ve sunar. 1.AŞAMA Kazanımlar: 1. Asit yağmurlarının oluşum sebeplerini ve sonuçlarını araştırarak sorunun çözümü için öneriler üretir ve sunar. 2. Suları, havayı ve toprağı kirleten kimyasallara karsı duyarlılık

Detaylı

PROJE NEDİR NASIL HAZIRLANIR Proje çalışması merak ve gözlemle başlar. Çevrede yaşananları merak etmek ve bunun doğrultusunda merak edilen konulara ilişkin gözlem yapmak proje hazırlamada ilk adımı oluşturur.

Detaylı

Fezalar Eğitim Kurumları MSO 2013. Matematik ve Fen Bilgisi Olimpiyatı 6. SINIF AÇIKLAMALAR. Bu soru kitapçığında, çoktan seçmeli 40 soru vardır.

Fezalar Eğitim Kurumları MSO 2013. Matematik ve Fen Bilgisi Olimpiyatı 6. SINIF AÇIKLAMALAR. Bu soru kitapçığında, çoktan seçmeli 40 soru vardır. GROUP A M S O Fezalar Eğitim Kurumları Matematik ve Fen Bilgisi Olimpiyatı (23 ŞUBAT 2013, CUMARTESİ) 2 0 1 3 6. SINIF AÇIKLAMALAR Bu soru kitapçığında, çoktan seçmeli 40 soru vardır. Matematik bölümünün

Detaylı

tar-get Tarımsal Araştırma-Geliştirme Yayım ve Danışmanlık Hizmetleri

tar-get Tarımsal Araştırma-Geliştirme Yayım ve Danışmanlık Hizmetleri tar-get Tarımsal Araştırma-Geliştirme Yayım ve Danışmanlık Hizmetleri Sayın İlgili, Bu dokümanda tar-get Tarımsal Araştırma-Geliştirme Yayım ve Danışmanlık Hizmetleri firmasının danışmanlık hizmetleri

Detaylı

SAĞLIK BİLGİSİ DERSİ MÜZÂKERE KONULARI

SAĞLIK BİLGİSİ DERSİ MÜZÂKERE KONULARI SAĞLIK BİLGİSİ DERSİ MÜZÂKERE KONULARI Bu dosyadaki maddeler, 2014 Haziran döneminde yapılan mesleki çalışmalardan seçilmiştir. Bilindiği gibi Haziran döneminde; İHL Meslek Dersleri, DKAB ve Kültür Dersleri

Detaylı

HAKKINDA DUYURU ŞİİR DİNLETİSİ

HAKKINDA DUYURU ŞİİR DİNLETİSİ VELİ-ÖĞRETMEN GÖRÜŞMELERİ HAKKINDA DUYURU Sayın Velilerimiz, Okullarımızda (Okul Öncesi- İlkokul-Ortaokul-Lise) 2013-2014 Öğretim yılı 2. Dönem haftalık veli- öğretmen görüşmelerimiz, 09 Haziran 2014 Pazartesi

Detaylı

Sebigas: Kaynaklarınızı enerjiye çeviriyor

Sebigas: Kaynaklarınızı enerjiye çeviriyor Sebigas: Kaynaklarınızı enerjiye çeviriyor Sebigas ve Maccaferri Endüstriyel Grubu Maccaferri Endüstriyel Grubu yüzyılı aşkın bir süredir aktif olup enerji alanı dahil birçok farklı endüstriyel sektörde

Detaylı

Bitkilerde C3, C4 ve CAM Mekanizmaları, Farkları ve Üstünlükleri

Bitkilerde C3, C4 ve CAM Mekanizmaları, Farkları ve Üstünlükleri Bitkilerde C3, C4 ve CAM Mekanizmaları, Farkları ve Üstünlükleri Bitkilerde C3 Yolu Calvin döngüsünün ilk tanımlanabilir ürünü 3-C lu PGA molekülü olduğu için bu metabolik yol C 3 yolu olarak adlandırılır.

Detaylı

Karbon döngüsü (units = gigatons, 10 9 tons)

Karbon döngüsü (units = gigatons, 10 9 tons) FOTOSENTEZ Karbon döngüsü (units = gigatons, 10 9 tons) Kyoto Protokolü küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda mücadeleyi sağlamaya yönelik uluslararası tek çerçeve.birleşmiş Milletler İklim Değişikliği

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ (KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ- BİYOMÜHENDİSLİK ) ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI

TÜBİTAK BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ (KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ- BİYOMÜHENDİSLİK ) ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI TÜBİTAK BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ (KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ- BİYOMÜHENDİSLİK ) ARAŞTIRMA PROJESİ EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI KİMYA-3 (ÇALIŞTAY 2012) GRUP ADI: ÇİÇEĞİ BURNUNDA PROJE

Detaylı

Beslenme Dersi sunusu

Beslenme Dersi sunusu Beslenme Dersi sunusu Beslenme ile ilgili kavramlar Besin (lat.aliment): Yenebilen bitki ve hayvan dokularıdır. Su, organik ve inorganik ögelerden oluşur. Hayvansal ve bitkisel olarak iki kaynaktan elde

Detaylı

TU11 - Standart düz ısı baskıda polyester giysikıyafet nasıl sublime edilir köpük işlemi.docx. Alt Tabaka Örnekleri.

TU11 - Standart düz ısı baskıda polyester giysikıyafet nasıl sublime edilir köpük işlemi.docx. Alt Tabaka Örnekleri. TU11 Standart düz ısı baskıda polyester giysi/kıyafet nasıl sublime edilir köpük işlem 380-390 F / 193-199 C 35-45 SANİYE 1 ÇOK DÜŞÜK (10 psi) VİDEO: http://youtube.com/v/wpioxh- NHB8&cc_load_policy=1

Detaylı

Temel İlkyardım Uygulamaları

Temel İlkyardım Uygulamaları Temel İlkyardım Uygulamaları KOBİ lerde Risk Değerlendirmesi Uygulamalarının İSG Açısından İncelenmesi Projesi "Bu proje T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığınca

Detaylı

Silla DIODELAZERTÜY GİDERİCİ SİSTEM. Süper soğutma: Sa r soğutma 0-5 Profesyonel: Mikro kanal teknolojisi Yüksek : Enerji alman bar Büyü:12*12mmspot

Silla DIODELAZERTÜY GİDERİCİ SİSTEM. Süper soğutma: Sa r soğutma 0-5 Profesyonel: Mikro kanal teknolojisi Yüksek : Enerji alman bar Büyü:12*12mmspot Silla DIODELAZERTÜY GİDERİCİ SİSTEM Süper soğutma: Sa r soğutma 0-5 Profesyonel: Mikro kanal teknolojisi Yüksek : Enerji alman bar Büyü:12*12mmspot - Modern Tasarım - Sabit çıkış - Kısa süreli ışınlama

Detaylı

BİLİM SEL YÖNTEM BASAMAKLARI 1

BİLİM SEL YÖNTEM BASAMAKLARI 1 BİLİM SEL YÖNTEM BASAMAKLARI 1 BİLİM SEL YÖNTEM BASAMAKLARI 2 BİLİMDE KULLANILAN YÖNTEMLER 1-Gözlem Yapma 2-Veri Toplama 3-Problemin Belirlenmesi 4-Hipotez Kurma 5-Tahmin Yapma 6-Kontrollü Deneyler 7-Sonuç

Detaylı

BOŞALTIM SİSTEMİ ORGANLARI

BOŞALTIM SİSTEMİ ORGANLARI BOŞALTIM SİSTEMİ BOŞALTIM NEDİR? O Vücudumuzda gerçekleşen olaylar sonucunda oluşan karbondioksit, üre, tuz, fazla miktarda bulunan su gibi atık maddelerin dışarı atılmasına boşaltım denir. BOŞALTIM SİSTEMİ

Detaylı

İnovasyon, farklı, değişik, yeni fikirler geliştirmek ve bunları uygulamaktır.

İnovasyon, farklı, değişik, yeni fikirler geliştirmek ve bunları uygulamaktır. İNOVASYON İNOVASYON NEDİR İnovasyon, farklı, değişik, yeni fikirler geliştirmek ve bunları uygulamaktır. Daha önce çözülmemiş sorunları çözmeyi, Daha önce karşılanmayan ihtiyaçlara cevap vermeyi, Var olan

Detaylı

TC BODRUM KAYMAKAMLIĞI İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü. Sayı : 75559182/821/13130884 21.12.2015 Konu: Yarışma Duyurusu... MÜDÜRLÜĞÜNE BODRUM

TC BODRUM KAYMAKAMLIĞI İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü. Sayı : 75559182/821/13130884 21.12.2015 Konu: Yarışma Duyurusu... MÜDÜRLÜĞÜNE BODRUM TC BODRUM KAYMAKAMLIĞI İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Sayı : 75559182/821/13130884 21.12.2015 Konu: Yarışma Duyurusu... MÜDÜRLÜĞÜNE BODRUM Muğla Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün "Genç Turizmciler Yarışıyor"

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ELEMANI

HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ELEMANI TANIM Çalıştığı kurumun tanınmasını, çalışmalarına karşı insanlarda olumlu izlenimler uyandırmasını, çevresiyle iyi ilişkiler kurmasını ve saygınlığını artırmasını sağlamak amacıyla gerekli çalışmaları

Detaylı

GRUP DOĞA GEBZE SANAYİ BÖLGESİNDE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN AZALTILMASINDA KULLANILABİLECEK BİYOAKÜMÜLATÖR BİTKİLERİN ARAŞTIRILMASI

GRUP DOĞA GEBZE SANAYİ BÖLGESİNDE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN AZALTILMASINDA KULLANILABİLECEK BİYOAKÜMÜLATÖR BİTKİLERİN ARAŞTIRILMASI GRUP DOĞA GEBZE SANAYİ BÖLGESİNDE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN AZALTILMASINDA KULLANILABİLECEK BİYOAKÜMÜLATÖR BİTKİLERİN ARAŞTIRILMASI Grup Üyeleri A.Burcu ŞİMŞEK Burhan YOĞUN Kıvanç TEKE Proje Danışmanları Prof.

Detaylı

Acer-European Schoolnet Tablet Bilgisayar Pilot Uygulaması Öğretmenler için ön değerlendirme anketi

Acer-European Schoolnet Tablet Bilgisayar Pilot Uygulaması Öğretmenler için ön değerlendirme anketi Acer-European Schoolnet Tablet Bilgisayar Pilot Uygulaması Öğretmenler için ön değerlendirme anketi Dikkat: BT den bahsettiğimizde, Bilgi ve İletişim Teknolojilerini ve cihazlarını (masaüstü ve dizüstü

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #8

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #8 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #8 1) Arkebakteriler sıra dışı koşullarda bile yapısı bozulmadan kalabilen enzimlere sahiptir. Arkelere ait bu enzimler, I. Kalitesi düşük metal cevherlerinin işlenmesi, II. Zehirli

Detaylı

REDA LOW TEMP. EVAPORATOR FOR WHEY CONCENTRATION. REDA EVAPORATOR Düşük ısıda Peynir Altı Suyu Konsantrasyonu için

REDA LOW TEMP. EVAPORATOR FOR WHEY CONCENTRATION. REDA EVAPORATOR Düşük ısıda Peynir Altı Suyu Konsantrasyonu için 1 REDA LOW TEMP. EVAPORATOR FOR WHEY CONCENTRATION REDA EVAPORATOR Düşük ısıda Peynir Altı Suyu Konsantrasyonu için Mod.CS5000-3E Peyniraltısuyu Konsantrasyonu için REDA Evaporatör ( 5.000l/h su uçurma

Detaylı

Sınav Süresi 85 Dakikadır

Sınav Süresi 85 Dakikadır Sınav Süresi 85 Dakikadır ŞEFKAT İMFO 6. SINIF SORU KİTAPÇIĞI ORTAOKUL 6. SINIF SORULARI ŞEFKAT KOLEJİ İMFO-2014 6.SINIF FEN SORULARI 1. Bir devredeki ampul parlaklığının iletkenin kesit alanına bağlılığını

Detaylı

ŞİŞEDEKİ SUYUN BİLİNMEYENLERİ. Dr. Halit Yerebakan New York Presbiteryan Hastanesi Kalp ve Göğüs Cerrahisi drhalid@gmail.com

ŞİŞEDEKİ SUYUN BİLİNMEYENLERİ. Dr. Halit Yerebakan New York Presbiteryan Hastanesi Kalp ve Göğüs Cerrahisi drhalid@gmail.com ŞİŞEDEKİ SUYUN BİLİNMEYENLERİ Dr. Halit Yerebakan New York Presbiteryan Hastanesi Kalp ve Göğüs Cerrahisi drhalid@gmail.com Şişelenmiş sular artık her yerde. Hatta bazılarımız, bunu sağlıklı yaşamın zorunlu

Detaylı

İNSANSIZ HAVA ARACI (İHA) KATEGORİSİ YARIŞMA KURALLARI

İNSANSIZ HAVA ARACI (İHA) KATEGORİSİ YARIŞMA KURALLARI İNSANSIZ HAVA ARACI (İHA) KATEGORİSİ YARIŞMA KURALLARI AMAÇ İnsansız hava araçları (İHA) günümüzde birçok alanda kullanılmaktadır. Havadan görüntü aktarımı en yaygın uygulamalar arasında olsa da küçük

Detaylı

TÜRKİYE ÜNİVERSİTELER SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİ (TÜSEM) KONSEYİ

TÜRKİYE ÜNİVERSİTELER SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİ (TÜSEM) KONSEYİ TÜRKİYE ÜNİVERSİTELER SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİ (TÜSEM) KONSEYİ TÜRKİYE DE SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİ ÇALIŞMALARININ AKREDİTASYONUNA İLİŞKİN ÇALIŞMA ÖNERİSİ Ocak 2016 TÜRKİYE DE SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİ

Detaylı

TEOG DENEME SINAVI Adı Soyadı : Sınıf : No : 1. 3.

TEOG DENEME SINAVI Adı Soyadı : Sınıf : No : 1. 3. TEOG DENEME SINAVI Adı Soyadı : Sınıf : No : 1. 3. Bir ekosistemde beslenme ilişkisini gösteren besin zinciri yukarıdaki gibidir. Buna göre 1 ve 2 numaralı canlılar aşağıdakilerden hangileri olabilir?

Detaylı

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI 3-4 Aile bireyleri birbirlerine yardımcı olurlar. Anahtar kavramlar: şekil, işlev, roller, haklar, Aileyi aile yapan unsurlar Aileler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar Aile üyelerinin farklı rolleri

Detaylı

YEĞİTEK. Eğitim Hizmetleri Koordinatörlüğü DERS İŞLENİŞ ÖRNEĞİ

YEĞİTEK. Eğitim Hizmetleri Koordinatörlüğü DERS İŞLENİŞ ÖRNEĞİ EK-5 DERS İŞLENİŞ ÖRNEĞİ DERS FEN BİLİMLERİ Sınıf 8 Konu Alanı Adı Ünite Adı Canlılar ve Hayat F.8.5- Canlılar ve Enerji İlişkileri (16 saat) Alt Konular F.8.5.1. Besin Zinciri ve Enerji Akışı (4 Saat)

Detaylı

KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ YÖNERGESİ

KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ YÖNERGESİ KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ YÖNERGESİ İÇİNDEKİLER Amaç...1 Kapsam...1 Dayanak...1 Tanım ve Kısaltmalar...1 Kuruluşu ve Görevleri...1 Örgüt Yapısı...1 Organların

Detaylı

Wellness El Kitabı. Wellness El Kitabı na Giriş

Wellness El Kitabı. Wellness El Kitabı na Giriş Wellness El Kitabı na Giriş Wellness ile ilgili konuşma başlatın Müşteri ile ilişki kurmaya başlayın Sağladığımız bilgileri değerlendirin Wellness nedir? Wellness kavramının çeşitli tanımlarına değinin

Detaylı

PEYZAJ MİMARLIĞI MESLEĞİ VE KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ

PEYZAJ MİMARLIĞI MESLEĞİ VE KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ PEYZAJ MİMARLIĞI MESLEĞİ VE KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ BU DOSYADA ULAŞABİLECEĞİNİZ BİLGİLER 1. PEYZAJ MİMARLIĞI NIN TANIMI 2. PEYZAJ MİMARLIĞI İŞ OLANAKLARI VE ÇALIŞMA

Detaylı

MEDYA VE İLETİŞİM YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BÜTÜNLEŞİK PAZARLAMA İLETİŞİMİ YÖNETİMİ YOĞUNLAŞMA ALANI BİLGİ PAKETİ

MEDYA VE İLETİŞİM YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BÜTÜNLEŞİK PAZARLAMA İLETİŞİMİ YÖNETİMİ YOĞUNLAŞMA ALANI BİLGİ PAKETİ MEDYA VE İLETİŞİM YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BÜTÜNLEŞİK PAZARLAMA İLETİŞİMİ YÖNETİMİ YOĞUNLAŞMA ALANI BİLGİ PAKETİ 1. Program Bilgileri Amaçlar: Medya ve İletişim Yönetimi Yüksek Lisans Programına

Detaylı

Dil Gelişimine Uygun Etkinlikler

Dil Gelişimine Uygun Etkinlikler DİL GELİŞİMİ-2 Dil Gelişimine Uygun Etkinlikler O Çocukların dil gelişimlerinin desteklenmesi onların dil kazanımlarını hızlandırmak, çeşitlendirmek ve akıcı olmalarını sağlamak açısından önemli olmaktadır.

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON)

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) 12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) STOMA Genellikle yaprakta bulunan bitkide gaz alışverişini sağlayan küçük gözeneklerdir. Bitkinin yaşadığı iklim koşuluna bağlı olarak konumu

Detaylı

Çeşitli Enerji Kaynaklarının Karşılaştırılması

Çeşitli Enerji Kaynaklarının Karşılaştırılması Çeşitli Enerji Kaynaklarının Karşılaştırılması Dünya Nüfusu sürekli arttığından ve ülkelerin şu anki Batı Avrupa,Japonya,Kuzey Amerika yaşam standartlarına ulaşma çabasından dolayı daha fazla elektrik

Detaylı

Ekosistem ve Özellikleri

Ekosistem ve Özellikleri Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız

Detaylı

T.C. MEVLANA ÜNİVERSİTESİ ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

T.C. MEVLANA ÜNİVERSİTESİ ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar T.C. MEVLANA ÜNİVERSİTESİ ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ YÖNERGESİ Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar MADDE 1 (1) Bu Yönergenin amacı, Mevlana Üniversitesinde öğrenim gören engelli öğrencilerin

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Sera tarımının amacı tüm yıl boyunca birim alanda kaliteli ve yüksek verim elde etmektir. Bunun için de sera içerisinde bitki gelişim etmenlerinin sürekli kontrol edilerek optimum

Detaylı

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖĞRENCİNİN ADI:KUBİLAY SOY ADI:KOÇ NUMARASI:15360038 KAZANLAR Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı

Detaylı