2010 LU YILLARDA ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ NÜN GELECEĞİ VE TÜRKİYE
|
|
- Yağmur Akbay
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 336 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ 2010 LU YILLARDA ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ NÜN GELECEĞİ VE TÜRKİYE Hasret Çomak * Ayşegül Gökalp ** Son yıllarda düzenlediği askeri tatbikatlar, sahip olduğu zengin petrol ve doğal gaz rezervleri ve İran ile yakınlaşması dikkatleri çeken Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), son yıllarda özellikle ABD li düşünüler ve NATO çevrelerince Orta Asya da ABD karşıtı bir oluşum olarak görülmeye başlanmıştır. Gerçekten de ŞİÖ üyelerinden Rusya, Çin, Andican olayları ile dikkatleri üzerine çeken Özbekistan, üye olma talebindeki İran ve gözlemci üye olması muhtemel görünen Beyaz Rusya ABD nin gelişmeleri izlediği ülkeler arasındadır. Oysa 2003 yılından beri düzenlediği askeri tatbikatlar ile bölgede ABD ye ihtiyaç olmadığının sinyallerini veren, bu yüzden de NATO nun Şeytani İkizi 331 veya yeni bir Varşova Paktı oluşumu olarak görülen, doğal gaz zengini İran ın muhtemel üyeliği ile de bombalara sahip OPEC 332 olarak adlandırılan Örgüt ün Kuruluş Deklarasyonu nda herhangi bir ülkenin veya bölgenin hedef almadığı açıkça belirtilmiştir 333. Rusya nın ŞİÖ Daimi Temsilcisi Grigory Loginov ŞİÖ nün askeri bir bloğa dönüşme niyetinin olmadığını belirip Örgüt ün önceliğinin terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılık ile mücadele etmek olduğunu ve silahlı kuvvetler olmadan bu mücadelenin yapılamayacağını belirtmiştir. 334 Ancak, ŞİÖ nün İran ı gözlemci ülke olarak kabul etmesi ve ABD ye gözlemci statüsünü vermeyi reddetmesi, 2005 Astana Zirvesi nde ŞİÖ topraklarındaki askeri üslerini boşaltması için ABD den bir zaman çizelgesinin belirlemesini talep etmesi ve akabinde Özbekistan ın ABD den kendi topraklarında bulunan K2 üssünden çekilmesini resmen istemesi, bölgedeki ABD destekli renkli devrimlerden çekinen bölge liderlerinin giderek Rusya ve Çin e yakınlaşması, ŞİÖ nün bir enerji karteline dönüşmesi tehlikesi ve bugüne kadarki en kapsamlı askeri tatbikat olan 2007 Barış Tatbikatı nın başarısı ABD de ve diğer NATO ülkelerinde endişelere yol açmıştır. Bu durum ise ABD li strateji kuruluşları tarafından hem NATO üyesi olan hem de bölge ülkeleriyle tarihi, kültürel ve ticari ilişkileri olan, ama aynı zamanda Şanghay Beşlisi ne gözlemci üyelik başvurusu reddedilen Türkiye nin öneminin tekrar fark edilmesini sağlamıştır. Bu makalede günümüz verileri ışığında ŞİÖ nün geleceği ve Türkiye nin ŞİÖ ile ilişkileri incelenecektir. ŞİÖ nün önemli bir dünya gücü olması büyük ölçüde elindeki enerji potansiyelini kullanmasına bağlıdır. Dünyanın en büyük ikinci ve üçüncü askeri harcamasına sahip ülkelerinin ŞİÖ üyesi olduğu düşünülürse Örgüt ün askeri bir güç bloğu oluşturması olasılığını da göz ardı etmemek gerekir. Ancak ŞİÖ üyeleri ABD ye karşı kendi içlerinde ve bölgedeki birçok siyasi sorunun çözümü açısından homojen bir tutum * Prof. Dr., Kocaeli Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve İİBF Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı ** Öğr. Gör. Kocaeli Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü 331 Evgeni Morozov, NATO s Evil Twin?, TCS Daily, , Erişim: Bu terim Cambridge Üniversitesi nden Prof. David Wall tarafından kullanılmıştır. Central Asian Block Considering Iran for Membership June 4, 2006 Washington Times Şanghay İşbirliği Örgütü resmi internet sayfası, Erişim: SCO Not To Become A Military Bloc , Erişim:
2 337 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ sergileyememektedirler. Bu durum ise ŞİÖ nün bir dünya gücü olarak geleceğini tehlikeye sokabilir. Türkiye nin ŞİÖ ile ilişkilerini geliştirmesi ise hem NATO açısından, hem Türkiye açısından, hem de ŞİÖ açısından olumlu sonuçlar yaratabilecektir. Makale bu olasılıkları sırayla inceleyerek yakın gelecekteki ŞİÖ-Türkiye ilişkileriyle ilgili genel bir saptama yapmayı hedeflemektedir. ŞİÖ nün Geleceği ve Enerji Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan liderleri tarafından 2001 yılında kurulan bir bölgesel işbirliği örgütüdür. Örgüt, 1996 yılında Özbekistan hariç diğer üyelerin aralarındaki sınır sorunlarını çözüme bağlamak amacıyla Şanghay Beşlisi olarak ortaya çıkmış, 2001 yılında Özbekistan ın da örgüte dahil olmasıyla Şanghay İşbirliği Örgütü adını almıştır. ŞİÖ ile birlikte Şanghay Beşlisi bir çok alanda etkili olmayı amaçlayan bir bölgesel işbirliği örgütüne dönüşmüştür. Örgüt özellikle güvenlik alanında işbirliğini öne çıkararak amacının bölgede terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılığı yok etmek olduğuna vurgu yapmaktadır. 335 Bu üç tehditle ilgili konular, ilerleyen sayfalarda da belirtileceği gibi, Orta Asya bölgesel güvenlik yapısı içindeki birimlerin (yani ŞİÖ üyesi devletlerin) ortak olarak kabul ettikleri güvenlik sorunlarıdır. Bu bağlamda Örgüt, Orta Asya nın bölgesel güvenliği için bir şemsiye görevini görmektedir. Hükümetler arası niteliğe sahip ŞİÖ nün kararları her yıl toplanan Devlet Başkanları Zirvesi nde alınır. ŞİÖ Şartı nda Örgüt ün temel amaçları üye devletler arasında karşılıklı güven ve iyi komşuluk ilişkilerini geliştirmek, siyaset, ticaret ve ekonomi, bilim ve teknoloji, kültür ve eğitim, enerji, ulaştırma, turizm, çevrenin korunması ve benzer alanlarda etkili bir işbirliğini teşvik etmek, bölgede barış, güvenlik ve istikrarı sağlamak ve yeni, demokratik, adil ve akılcı bir siyasi ve ekonomik uluslararası düzenin kurulması için çaba göstermek olarak belirtilmiştir 336. Örgüt, Avrasya yüzölçümünün 3/5 ine denk gelen yaklaşık kilometrekarelik bir alanı kaplamaktadır ve örgüte üye ülkelerin toplam nüfusu 1,5 milyar a - toplam dünya nüfusunun ¼ üne - ulaşmaktadır. Örgüt teki gözlemci üyeler 2008 yılı itibariyle Moğolistan, Pakistan, Hindistan ve İran dır yılının Ekim ayında Örgüt e üye ülkelerin ve gözlemci ülkelerin bir araya geldiği Moskova Zirvesi nde zamanın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, örgüte üye ve gözlemci ülkelerin toplam nüfusunun 3 milyar ı aştığını vurgulamış ve ŞİÖ liderlerinin bütün dünyayı etkileyecek kararlar alacak konumda olduğuna vurgu yapmıştır. 337 ŞİÖ nün liderleri konumundaki Rusya ve Çin aynı zamanda BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesidirler ve veto hakkına sahiptirler. ŞİÖ ayrıca BM Genel Kurulu na gözlemci olarak katılmaktadır. Örgüt gerçekten de bütün dünyayı etkileyecek kararlar alabilecek kapasitededir; bu kararların en önemlisi de, Örgüt ün sahip olduğu petrol ve doğal gaz rezervleri düşünüldüğünde, enerji alanında olacaktır da Şanghay da gerçekleştirilen ŞİÖ zirvesinde zamanın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin in ŞİÖ yapısı içinde enerji politikalarını koordine edecek ve bölgedeki işbirliğini güçlendirecek bir enerji kulübü oluşturulması teklifi özellikle ABD de büyük yankı uyandırdı. Orta Asya daki stratejik 335 Şanghay İşbirliği Örgütü resmi internet sitesi, Erişim: Üye devletlerin terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılıkla mücadele etmeleri için 2004 yılında ŞİÖ bünyesinde Bölgesel Anti-Terör Müdahale Grubu (RATS) kurulmuştur. Her üye devletin burada bir daimi temsilcisi bulunmaktadır. 336 Şanghay İşbirliği Örgütü resmi internet sayfası, Erişim: Sergei Blagov, Shanghai Cooperation Organization Eyes Economic, Security Cooperation, Eurasia Daily Monitor, , Erişim:
3 338 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ enerji çıkarları petrol ve gazın kesintisiz ve uygun fiyatta akışı, boru hattı güvenliği, farklı tedarikçiler ve farklı ithal yollarıyla ABD ve Avrupa enerji güvenliğini sağlanması ve bölgedeki ABD yatırımlarının desteklenmesi olan ABD de 338, bu öneri OPEC benzeri bir gaz oluşumu başladığının sinyalleri olarak algılandı. 339 ABD aslında bu korkularında yersiz sayılmaz; CIA in The World Fact Book 340 kanıtlanmış doğal gaz verilerine göre ŞİÖ üyelerinin toplam doğal gaz rezervi dünya rezervinin %30 una eşittir. Bu verilere 2008 yılının Mart ayında tam üyelik için başvuran gözlemci İran da eklenirse, World Factbook verileri ve 2006 değerleri ile ŞİÖ nün gaz rezervleri dünya rezervlerinin yaklaşık % 46 sı kadar olacaktır: Kanıtlanmış dünya rezervi Rusya Özbekistan Kazakistan Çin Halk Cumhuriyeti Kırgızistan Tacikistan İran 172 trilyon m3 47,5 trilyon m3 1,79 trilyon m3 1,76 trilyon m3 2,45 trilyon m3 5,43 milyar m3 5,43 milyar m3 26,3 trilyon m3 Aslında batılı ve ABD'li yorumcuların bombalara sahip OPEC olarak nitelendirdiği ve küresel doğal gaz üretimini ve akışını kontrol edecek bir doğal gaz OPEC'i kurma fikri 2006'daki Devlet Başkanları Zirvesi nde Zirve ye gözlemci İran ı temsil eden Mahmut Ahmedinecad tarafından dile getirilmiş, devrin Rusya Devlet Başkanı Putin ise bu fikre sıcak baktığını 2007 yılının Şubat ayında belirtmişti. 341 ABD'nin başvurduğu fakat kabul edilmediği gözlemci ülke statüsüne İran'ın kabul edilmesi ve İran'ın ŞİÖ ye daimi üye olarak katılma isteği, İran ın ABD ve batıda tepkilere neden olan nükleer programı ve terörizmi desteklediği yönündeki iddialar, Rusya ve Çin'in BM Güvenlik Konseyi'nde İran'a karşı ekonomik yaptırım ve askeri müdahaleyi engellemeleri, ve bunlara ek olarak ŞİÖ nün 2005 Astana Zirvesi'nde ABD'den ŞİÖ topraklarındaki üslerinden çekilmesi için bir takvim belirlemesini istemesi ŞİÖ nün ABD karşıtı bir yapılanma olduğu yönündeki inançları artırmıştır. 2006'da enerji alanında yukarıda belirtilen söylevlerin hemen ardından Kazakistan'ın Asya ülkeleri arasındaki enerji politikalarını düzenleyecek bir Asya Enerji Stratejisi yayımlaması ve 2007 zirvesinde Kırgız Dışişleri Bakanı nın bir enerji borsası 338 Jim Nichol, Central Asia: Regional Developments and Implications for U.S. Interests, CRS Issue Brief for Congress, 14 Aralık 2007, s Sergei Kolchin, Russia Initiates Energy Club RIA Novosti, Erişim: Central Intelligence Agency, The World Factbook, Rank Order Natural Gas Proven Reserveshttps:// Erişim: Vahid Sepheri, Iran: Politicians Support Establishment of Natural Gas Cartel, Radio Free Europe/Radio Liberty, February , Erişim:
4 339 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ oluşturma yönündeki teklifi ŞİÖ nün bir enerji platformu olacağı yönündeki inançları kuvvetlendirdi zirvesine gözlemci üye Hindistan'ın ŞİÖ de başbakan düzeyinde değil de Petrol ve Doğal Gaz Bakanı Murli Deora tarafından temsil edilmesi hem bu enerji açı ülkenin ŞİÖ'yü nasıl algıladığını ve içinde bulunma amacını (makul hidrokarbon fiyatları ve enerji işbirliği) yansıtmaktadır hem de nükleer teknolojisini destekleyen ABD'yi kızdırmamak adına Hindistan'ın ŞİÖ ile işbirliğini enerji dışında bir boyuta taşımak istemediğini göstermektedir. ŞİÖ nün önemli bir enerji gücünü elinde bulundurduğu aşikar, ancak Batı'nın korktuğu gibi bir enerji tekelinden bahsetmek ne kadar gerçekçi olabilir? İlk olarak, ŞİÖ nün OPEC benzeri çok taraflı bir mekanizma oluşturduğunu söylemek güçtür. Bölgenin enerji politikalarını içinde barındıran bir çok taraflı enerji politikasından ziyade enerji konusunda ŞİÖ üye ülkeleri genellikle - ŞİÖ kapsamında olmayan veya ŞİÖ üyesi olmasalar da yapılabilecek olan - ikili antlaşmalar ile ilgilenmektedirler. İkinci olarak, bölgedeki enerji işbirliğinden bahsedilirken bölgenin ekonomik devi olan Çin göz ardı edilemez. Giderek daha fazla enerjiye ihtiyaç duyan ve bunun için de farklı enerji tipleri ve enerji kaynaklarına ulaşmak isteyen Çin, ŞİÖ içinde en fazla hidrokarbon ithal eden ülkedir ve bölgedeki ülkelerle ikili enerji anlaşmaları yaparak bölgede batıya doğru olan enerji akışını kendisine doğru çevirmeyi ve bu esnada da Rusya ile olası bir çatışmayı önlemektir. Nitekim 2006 yılı içinde hem artan enerji ihtiyacından dolayı enerji kaynaklarını farklılaştırmak ve ucuz enerji almak isteyen Çin hem de enerji ithal gelirlerini yüksek tutmak isteyen Rusya; Türkmenistan ile kendi ülkelerinden geçecek doğal gaz boru hatları inşa etmek istemişler, bu nedenle ŞİÖ nün önde gelen bu iki üyesi arasında bir gerilim yaşanmıştır. 343 Rusya liderliğinde ve İran'ın da içinde bulunduğu bir ŞİÖ dünya doğal gaz rezervleri bakımından en zengin ilk iki ülkeyi içinde barındıracaktır. Fakat olası bir doğal gaz OPEC'i enerji ihtiyacı yüksek olan Çin açısından yükselen enerji fiyatları anlamına gelecektir; bu nedenle Çin böyle bir oluşumu desteklememektedir. 344 Şu an itibariyle ŞİÖ bir enerji karteli oluşturacak kapasiteye fazlasıyla sahiptir, ancak görüldüğü üzere lider iki ülke arasındaki mevcut çıkar farklılıklarından dolayı böyle bir yapılanma mümkün görülmemektedir. Ancak bölgedeki enerji altyapısının, taşıma yollarının ve enerji ticaretinin koordinasyonu için ŞİÖ aslında uygun bir forum oluşturmaktadır. ŞİÖ, hem hali hazırdaki üyelerinin hem de enerji zengini gözlemcisi İran ve enerji açı gözlemcileri Hindistan ve ticaretini geliştirmek isteyen Pakistan için ideal bir platform oluşturmakla kalmayabilir; eğer ikili anlaşmalar yerine kuruluş amacı olan çok taraflı bir uluslararası örgüt yapısına doğru ilerlerse sadece Avrasya'da değil bütün dünyada önemli bir stratejik aktör olabilir. ŞİÖ ve Güvenlik ŞİÖ üyesi devletlerin tehdit algılarını ve güvenlik anlayışlarının ortaklaştırarak özellikle terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılıkta birleştirmeleri ile, Buzan ın Bölgesel Güvenlik Yapıları Teorisi nden 345 yola çıkarak ŞİÖ nün Orta Asya da bir güvenlik ağı oluşturma niteliğine sahip olduğunu söyleyebiliriz. 342 Artyom Matusov, Enerrgy Cooperation in the SCO: Club or Gathering?, China and Eurasia Forum Quarterly, 5, 3 (2007) s Matusov, Energy Cooperation in the SCO, s Matusov, Energy Cooperation in the SCO, s Barry Buzan, Ole Waever ve Jaap de Wilde, Security: A New Framework for Analysis, Lynne, Rienner, Soğuk Savaş döneminde güvenlik konusu daha çok realist teori ve onun baş aktörü olan devletler ile açıklanmaya çalışılmıştır.
5 340 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ Sovyetler Birliği nin dağılmasıyla ortaya çıkan sadece yeni devletler değildir, bunca yıldır aynı çatı ve ideoloji altında yaşamış olan milletlerdir. Bu milletlerin kendi devletlerini oluşturmaları için ise ilk önce her birinin kendisini diğer Orta Asya devletlerinden ayıran noktaları belirlemeleri gerekmektedir. Buzan ın Bölgesel Güvenlik Yapıları Teorisi ni Orta Asya ya uygularsak, Sovyetler Birliği'nin dağılması ile birlikte ortaya çıkan Orta Asya'nın bağımsız yeni devletlerinin hemen hepsinin ticaret hacimlerini genişletmek istemeleri ve doğal kaynaklarına pazar arayışı içinde olmaları ise bölgedeki olası bir çatışmanın ana nedenidir; ortak geçmişleri, benzer kültürleri, karşı karşıya oldukları benzer ayrılıkçı tehditler ise ortak yanlarını oluşturmaktadır. Öte yandan hiçbir Orta Asya devleti uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, yasadışı göç, organize suçlar, kara para aklama ve terörizm gibi bölgenin ortak güvenlik sorunları ile tek başına mücadele edebilme kapasitesine sahip değildir. Küresel güçlerin enerji ihtiyacı ve teröre karşı savaş nedeniyle ABD'nin de bölgede bulunması Orta Asya'nın güvenlik yapısını şekillendiren bir unsurdur. Bu tür sorunlarla başa çıkmanın tek etkili yolunun bölgesel işbirliğinden geçtiğinin ayırtına varan Orta Asya devletleri, çok taraflı uluslararası yapılar içinde güvenlik algılarını ve tehditlerini ortak bir zeminde buluşturmaya çalışmaktadırlar. Bu nedenle ŞİÖ nün Orta Asya devletleri için Buzan'ın anlattığı anlamda ortak çıkarlarını ve ortak güvenlik kaygılarını birleştiren bir güvenlik teşkilatı olduğu ileri sürülebilir. ŞİÖ, daha önce de belirtildiği gibi, güvenliğe özel bir önem atfeden bölgesel bir teşkilattır. Özellikle Amerikalı stratejistler ŞİÖ nün bölgedeki rolü ve konumu üzerinde tartışırlarken ŞİÖ bünyesinde yaşanan 3 önemli gelişme ABD'de ŞİÖ ye kuşkuyla bakanların - veya ŞİÖ nün ABD karşıtı bir örgütlenme olduğunu savunanların - karamsarlıklarını haklı çıkardı. ŞİÖ ilk önce ABD'nin gözlemci üye olma talebini reddetti, daha sonra ABD'den bölgedeki üslerini boşaltmasını talep etti, en son olarak da ABD'li gözlemcilerin dikkatlerini üzerine çekecek ve şimdiye kadar düzenlediği en kapsamlı askeri tatbikatı - Barış Tatbikatı düzenledi. Bütün bunlara Çin ve Rusya'nın İran'a olan yakın duruşları ve İran'ın tam üyelik başvurusu da eklenince ŞİÖ nün ABD karşıtı bir oluşum olduğuna, Örgüt ün bölgedeki küçük ama enerji bakımından zengin devletleri ABD karşıtı bir tavır takınmaya zorladığına ve hatta ŞİÖ nün Orta Asya'da NATO karşıtı bir oluşum yarattığına yönelik inanç iyice güçlendi. Bu NATO karşıtı askeri gücün en önemli göstergesi ise 2007'deki geniş kapsamlı barış tatbikatı oldu. Şimdi bu gelişmeleri tek tek inceleyelim. Soğuk Savaş sonrası dönemde ise, özellikle Orta Asya'da oluşan kendine özgü yapıyı açıklamak realizmin varsayımları ile mümkün görünmemektedir. Barry Buzan'ın Bölgesel Güvenlik Yapıları Teorisi (Regional Security Complex Theory), Orta Asya'daki gibi ortak (veya birbirine benzeyen) tehdit algıları olan devletlerin güvenlik algılayışını açıklamak amacı ile geliştirilmiş bir teoridir. Buzan'ın hedefi, devlet merkezli yaklaşımların kısıtlamalarından kaçınarak güvenlik çalışmalarına mümkün olduğu kadar çok değişik tipe tehlikeler ve oyuncular eklemekti. Bu sebeple de Soğuk Savaş'tan sonra Uluslararası İlişkilerin tek tek devletlerden ziyade bölgesel bir şekil alacağını öngördü. Böylece, Soğuk Savaş sonrası dönemde güvenliği incelerken güvenliği ilk önce bölgesel bağlamda tanımladı. Buzan'a göre bir güvenlik yapısı, birbirine coğrafi olarak yakın, ana güvenlik algıları ortak ve ulusal güvenlik sorunları birbirlerinden ayrı olarak incelenemeyecek olan devletlerin oluşturduğu bir bütündür. Bölgesel güvenlik yapıları, barındırdıkları devletlerin kendi güvenlik algıları ve aynı yapının içindeki ülkelerin birbirlerini dost-veya düşman olarak algılamaları, yani birbirleri arasındaki ilişkileri ile belirlenir. Aynı bölgedeki devletlerin birbirlerini algıları önemlidir. Bu teoriye göre, bir güvenlik yapısının birimleri birbirlerini tehlike veya düşman olarak algılarsa çatışma oraya çıkar, eğer birimler arasında giderek artan bir dostluk söz konusu ise bir güvenlik topluluğu oluşur. Bir güvenlik topluluğunda bölgesel devletler, aralarında farklar olmasına rağmen ortak çıkarları olduğunun bilincindedirler. Bu bilinç ise, söz konusu devletleri bölgesel bütünleşmeye yöneltir. Öte yandan bir bölgedeki devletlerin bölgesel bir güvenlik yapısı oluşturacak şekilde birleşmesini sadece ortak çıkarlarla tanımlamak yeterli olmayabilir. Söz konusu devletler aynı zamanda küresel güçlerin politikalarından ve büyük güçlerin kendi aralarındaki rekabetten de etkilenirler. Bir bölgesel güvenlik yapısını oluşturan birimlerin güvenlik ile ilgili sorunları, tehdit algıları ve çıkarları birbirleri ile o kadar yakından ilişkilidir ki ayrı ayrı incelenmeleri düşünülemez.
6 341 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ Burada öncelikle üzerinde durulması gereken konu 2005 Astana Deklarasyonu dur. 5 Temmuz 2005'te Astana'da bir araya gelen ŞİÖ devlet başkanlarının Zirve sonundaki açıklamaları ABD üsleri ve ABD'nin bölgedeki öncelikleri arasında yer alan Afganistan ile ilgili önemli noktalara yer vermiştir. ŞİÖ devlet başkanları, açıklamalarında Afganistan'daki terör karşıtı savaşın tamamlanması ile birlikte, terör karşıtı koalisyonun askeri varlıklarını ŞİÖ üyelerinin topraklarından çekmek için bir zaman çizelgesi belirlemesini önemli bulduklarını belirtmişlerdir. 346 Bu şimdiye kadar ŞİÖ tarafından yapılan en ABD karşıtı açıklamadır. Aslında Afganistan'daki terör karşıtı savaşın NATO kuvvetleri olmadan yürütülemeyeceğinin ŞİÖ üyeleri farkındandır ve istikrarlı bir Afganistan ŞİÖ üyelerinin de çıkarınadır. Bilindiği gibi Çin Uygur azınlığı ile, Rusya Çeçenlerle, Özbekistan ve Kırgızistan'ın ise IMU terörist grubu ile çatışma içindedir ve bu grupların 11 Eylül öncesi dönemde Taliban ve El-Kaide ile bağlantısı bulunduğu bildirilmektedir. 347 Bu sebeplerle, ABD önderliğinde Afganistan'da istikrarı sağlayacak bir tatbikat ŞİÖ için de gerekli idi. Nitekim Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, bölgenin temel güvenlik sorunu olan terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılığın beşiğinin Afganistan daki istikrarsızlık olduğunu 2001 yılında belirtmişti 348. Tabi Çin, Rusya ve ŞİÖ üyesi Orta Asya ülkelerinin Amerikan karşıtı bir tavır almalarının da kendilerince haklı sebepleri mevcuttur. Çin, Tayvan ile ilgili ABD ile olası bir çatışmada ABD'nin Orta Asya'daki üslerinin ABD'ye sağlayacağı üstünlüğün farkındadır. NATO'nun doğuya genişlemesi ile Doğu Avrupa Ülkelerinin NATO İttifakı na katılmasından olumsuz etkilenen Rusya, Orta Asya'yı kendi denetiminde tutmak istemekte ve buradaki enerji kaynaklarının kontrolünü elinde tutmak yönünde bir irade sergilemektedir. Rusya ve Çin, bir zamanlar kendilerini karşı karşıya getiren ideolojik farklılıkları unutarak kendi güvenliklerini yeniden tanımlamışlardır: bölgedeki ABD egemenliğine ve ABD nin hakim olduğu tek kutuplu bir dünyaya karşı bir arada olmak. Orta Asya devletleri ise bölgedeki ABD destekli renkli devrimler karşısında, aynısının kendi başlarına gelmesinden çekinerek, bölgenin büyük güçleri Rusya ve Çin ile yakınlaşmaktadırlar. 349 ABD nin Avrasya daki tarihsel ve stratejik hedefi ise Avrasya nın tek bir siyasi - askeri güç ve oluşumun etki sahasına ve / veya egemenliği altına girmesine engel olmak ve bölgede Müdahale Edebilme Yeteneğini korumaktır. ABD nin bölgedeki politikası; Avrasya da siyasi / askeri güç oluşumu ile etki sahası / ilgi alanı ve / veya çıkar coğrafyası yaratılmasına imkan vermemektir. 17 Haziran 2004 tarihinde yapılan Taşkent Zirvesi nde ŞİÖ devlet başkanları terörizme karşı önleyici girişimler yapılması gerektiğini vurgulamışlardır. 350 Taşkent Zirve Bildirisi nde liderler, terörizm ve aşırıcılığın boy gösterdiği bu dönemde Şanghay İşbirliği Teşkilatı'nın bünyesinde güvenlik güçlerinin de katıldığı ortak tatbikatların yapılması kararlaştırılmıştır. Aslında bu tatbikatlar sadece askeri amaçlı veya güvenlik odaklı sebepler ile yapılmamaktadır. Bu tatbikatlarla Çin, Tayvan yüzünden ABD ile olası bir uyuşmazlık durumunda arkasında kendisinin başında bulunduğu çok taraflı bir güvenlik işbirliği örgütü 346 ŞİÖ Devlet Başkanları zirvesi sonuç bildirisi, 5 Temmuz 2005, Astana Kazakisan. ŞİÖ resmi internet sitesi, Erişim: Gene Germanovich, The Shanghai Cooperation Organization: A Threat to American Interests in Central Asia?, China and Eurasia Forum Quarterly, Vol.6 No. 1 (2008) s John Daly, Shanghai Five Expands to Combat Islamic Radicals, Janes Terrorism and Security Monitor, 19 Temmuz Gene Germanovich, The Shanghai Cooperation Organization, s Şanghay İşbirliği Örgütü resmi internet sayfası, Erişim:
7 342 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ olduğunun izlenimini vermekte, Rusya bölgedeki ülkelerin kendi kontrolü alında hareket ettiklerini dünyaya göstermekte, Orta Asya liderleri ise kendilerini sürekli demokratikleşme adına değişime zorlayan Batı ve ABD'ye karşı arkalarında kendilerini destekleyen büyük güçler olduğu mesajını vermektedirler. ŞİÖ, Orta Asya nın bölgesel güvenlik örgütü olarak, bölgenin kendi sorunlarını kendisinin çözebilecek kapasitede olduğunun ve herhangi bir dış yardımcıya ihtiyacının olmadığının izlenimini ABD'ye vermekte, aynı zamanda da ŞİÖ ülkelerindeki ayrılıkçı güçlere de herhangi bir üye ülke zor durumda kalırsa diğer üyelerin onun yardımına koşmaya hazır olduğu tehdidini savurmaktadır. 351 Şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı askeri tatbikat olan 2007 Barış Tatbikatı nın senaryosunun ise işte tam bu sebepler, özellikle de terörist bir örgütle başı dertte olan veya renkli devrim benzeri bir ayaklanma yaşayan herhangi bir Orta Asya devletine ŞİÖ üyelerinin yardım senaryosu üzerine kurulduğu belirtilmektedir. 352 ŞİÖ ye üyelik hedefini sık sık dile getiren İran karşısında ise Örgüt üyeleri ortak bir tavır sergileyememektedirler. Nükleer programını durdurması için uluslararası camiadan baskı gören İran, ŞİÖ üyeliğinin kendisi için dengeleyici bir unsur olduğunu düşünmektedir. Bu konudaki kaygıları daha önce belirtilen ABD nin İran ile ŞİÖ yakınlaşmasına tepkisi ise gecikmemiştir. Donald Rumsfeld, teröre karşı olduğunu söyleyen bir örgütün dünyadaki önde gelen terörist devletlerden birini bünyesine katmak istemesini tuhaf bulduğunu söylemiştir. 353 Gerçekte, Çin ve Rusya her ne kadar BM Güvenlik Konseyi nde İran a yaptırım ve askeri güç kullanımı yönünde bir karar çıkmasını engelleyerek uluslararası toplumda İran ın yanında görünüyorlarsa da, ŞİÖ nün İran ı tam üye olarak ne kadar kabul etmek istediği yoruma açıktır. Bir kere, unutulmaması gereken husus, İran ın devamlı başvurularına rağmen Örgüt ün henüz İran a tam üyelik vermeyi kabul etmemiş olmasıdır. İran ın ŞİÖ ye üye olması ise ŞİÖ nün terörü desteklediği, hatta ABD karşıtı olduğu anlamına gelmez, çünkü İran Dünya Ticaret Örgütü başta olmak üzere bir çok uluslararası örgüte üyedir. Ayrıca, İran ın dahil edileceği muhtemel bir genişleme zannedildiği kadar tehlikeli olmayabilir, zira ŞİÖ Şartı nın 13. maddesi Şart ı ihlal eden veya sistematik olarak gereklerini yerine getirmeyen üye ülkenin kurucu üyeler tarafından Örgüt ten çıkartılabileceğini veya üyeliğinin askıya alınabileceğini belirtmektedir. 354 Zaten İran ın üyeliği konusunda ŞİÖ üyeleri arasında fikir birliğine varılamamaktadır; Çin, ABD ile ilişkilerini bu noktada bozmak istemezken özellikle Tacikistan ve Kazakistan bu genişlemeye karşı çıkmaktadırlar. Kazakistan, bölgede ABD ile en yakın ilişkilere sahip ülkedir. ABD, petrol yönünden zengin olan Kazakistan ı bölgedeki en istikrarlı ülke bulduğu için bu ülkeye yatırım yapmaktadır; ABD nin bölgedeki enerji güvenliği için önem atfettiği Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, Kazak petrolünü taşıyacak şekilde genişletilmiştir. Kazakistan ise hem Çin ve Rusya ile, hem de ABD ile olan ilişkilerini dengeleyerek ilerlemek istemektedir. Bu sebeple de ABD ye gözdağı vermek niyetinde olan 2007 Barış Tatbikatı na kısıtlı şekilde katılmıştır. 355 Sonuç olarak, üyeleri arasında ABD karşıtlığının seviyesi ile ilgili olarak görüş farklılığı da olsa, Şanghay İşbirliği Örgütü, uluslararası güvenlik anlayışında etkili olabilecek iki anlayışı ortaya çıkarmaktadır. İlk olarak, ŞİÖ yü oluşturan devletlerin ortak 351 Gene Germanovich, The Shanghai Cooperation Organization, s Bkz. Marcel de Haas, The 'Peace Mission 2007' Exercises: The Shanghai Cooperation Organization Advances, Central Asian Series, Advanced Research and Assessment Group at the Defense Academy of the United Kindgom Eylül 2007 ve Gene Germanovich, The Shanghai Cooperation Organization s Michael R. Gordon, Iran is a leader in Terror, Rumsfeld Tells Defense Group, June 4, Bkz. ŞİÖ Şartı, ŞİÖ resmi internet sitesi Erişim: Ayrıntılı bilgi için bkz. Gene Germanovich, The Shanghai Cooperation Organization, s.31
8 343 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ güvenlik algıları yaratmaları ve büyük güçler tarafından dışarıdan bölgeye gelen müdahaleleri kendi egemenlik alanına yapılan bir tehdit olarak algılamaları, ikincisi de İran genişlemesi olsun veya olmasın, tek kutuplu bir dünyadan rahatsız olanlar için alternatif bir örgüt olarak ortaya çıkmasıdır. ŞİÖ, bu veriler ışığında uluslararası ilişkilerde giderek önem kazanacak bir yapı olacaktır. ŞİÖ ve Türkiye Bu noktada sorulması gereken en önemli soru, ŞİÖ nün NATO ya alternatif olup olamayacağıdır. NATO ve Orta Asya ülkeleri ilişkilerini 1990ların ortalarında başladı. NATO nun bir çok Orta ve Doğu Avrupa ülkesine tam üyelik teklif etmesinin ardından Orta Asya ve Kafkas ülkeleri ile işbirliğini geliştirmesi kaçınılmazdı. 11 Eylül olaylarını müteakip NATO nun Afganistan daki varlığı Orta Asya nın güvenliğinin önemini NATO için artırdı. Ancak daha önce de bahsedilen renkli devrimler ve bölge ülkelerinin güvenlik algıları, NATO nun bölgedeki varlığının Orta Asya devletlerince sorgulanmasına neden oldu. Orta Asya ile var olan tarihsel ve kültürel bağları, Rusya ile iyileşen ticari, ekonomik ve diplomatik ilişkileri ve Çin ile gelişen ekonomik ilişkileri ile NATO üyeliği birleşince Türkiye; NATO nun ŞİÖ de bulunmasını stratejik amaçlarla gözlemci üye olarak isteyeceği bir üyedir. Türkiye hem NATO, hem de ŞİÖ üyesi olarak uzun süredir arzuladığı jeopolitik köprü görevini görebilecektir. 356 Türkiye nin ŞİÖ ne gözlemci üye olması Avrupa Birliği (AB) üyeliğinin alternatifi değildir; zira Türkiye nin ŞİÖ ye olası gözlemci üyeliği AB nin de bölgedeki etkinliğini artıracaktır. Kuzey Atlantik İttifakı nın bir üyesi olan Türkiye nin kural olarak ŞİÖ ye tam üye olması İttifak ın statüsü açısından değerlendirildiğinde; uluslararası teamüllere uygun bir yaklaşım olmayacaktır. Ancak, Gözlemci Üyelik hiçbir sorun yaratmayacak ve hatta İttifak ın Teşkilat içinde önemli bir rol üstlenmesine imkan verebilecektir. Ancak Şanghay Altılısı na gözlemci üye olma talebi Örgüt ün kurumsal yapısını tamamlayamamış olması nedeniyle reddedilen Türkiye nin, Batı nın yayılmacı politikasına karşı çıkan ŞİÖ üyeleri tarafından üyeliğe kabul edilip edilmeyeceği kuşkuludur ten beri süregelen askeri tatbikatların Örgüt ün bölgedeki güvenlik işlevselliğini artıracağı bir gerçektir, ancak buna rağmen, ŞİÖ üyelerinin NATO benzeri bir yapılanma içine girebileceklerini söylemek için şu anda çok erken. Her şeyden önce ŞİÖ, bir kollektif güvenlik örgütünün üyeleri arasında bulunması gereken fikir birliğini sağlamalıdır Barış Tatbikatı ŞİÖ nün bu konudaki artan önemini vurgulasa da, bölgedeki güvenlik sorunları ŞİÖ çerçevesinde değil, hala Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (CSTO) çatısı altında yürütülmektedir. Şu andaki konumu itibariyle ŞİÖ, NATO dan ziyade Avrupa Topluluğu nun ilk yıllarını andırmaktadır. Askeri işbirliği belki daha ilerideki bir hedef olabilir, ancak yakın gelecekte üye ülkeler arasındaki işbirliği altyapı, ticaret ve enerji sektörlerinde artırılırsa, bölgenin daha fazla kazanç sağlayacağı aşikardır. Bölge ülkelerinin, kolektif güvenlik yaklaşımları ile birlikte ekonomik alanlarda işbirliği yapması, aynı Avrupa Topluluğu örneğinde olduğu gibi, bölge ülkeleri arasındaki dayanışmanın, birbirlerine olan bağımlılığın, rekabet ve çatışma yerine işbirliğinin öne çıkmasını sağlayacak ve bölgenin güvenliğine katkıda bulunacaktır. Bölgedeki diyalogun ve refahın artması ise Batı nın bölgenin temel sorunu olarak gördüğü 356 Richard Weitz, Towards a New Turkey-NATO Partnership in Central Asia, Turkish Policy Quarterly, Vol. 5 No.2 Summer 2006
9 344 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ üç noktayı otomatik olarak çözüme kavuşturacaktır: bölge ülkelerinin demokratikleşmesi, terörün önlenmesi ve enerji kaynaklarının güvenliği. Türkiye açısından değerlendirildiğinde ise, Türkiye nin ŞİÖ ile ilişkilerini geliştirmesi, uzun yıllar ihmal ettiği ve SSCB nin dağılmasından sonra etkili bir politika geliştiremediği Orta Asya da etkin olması ve jeopolitik konumu nedeniyle sahip olduğu avantajını kullanarak bölgesel güç olabilme potansiyelini geliştirebilmesi açısından önem taşımaktadır. Ekonomik açıdan bakıldığında ise Türkiye, Teşkilat üyesi ülkelere yönelik yeni pazar açılımları sağlanmalı, bu ülkelerin sunmakta oldukları altyapı yatırım fırsatlarını dikkatle izlenmeli, bölgedeki geniş ekonomik potansiyelin harekete geçirilebilmesi için gereken durumlarda Batılı ülkeleri de içerecek bir şekilde düzenlemelerde bulunmalı, karşılıklı menfaatlere hizmet edecek ve karşılıklı bağımlılık ilişkileri yaratacak şekilde ekonomik, ticari, yatırım ve kültürel ilişkiler genişletilmeli ve öncü rol üstlenmelidir. Sonuç Soğuk Savaş sonrası ortaya çıkan tek kutuplu dünyada ve özellikle 11 Eylül sonrasında ABD nin izlediği tek taraflı politikalara karşı çıkan en belirgin yapılanma Şanghay İşbirliği Örgütü olmuştur. Örgüt ün hem ABD nin bölgedeki çıkarlarına, hem de çok taraflı uluslararası kuruluşları hiçe sayıp küresel boyutta izlemeye devam ettiği uluslararası toplumun benimsemediği politikalarına karşı olması sadece ABD li ve batılı politik karar alıcıların endişelerine yol açmamış, aynı zamanda Örgüt ü yeni dünya düzeni ne karşı olanlar için alternatif bir platforma dönüştürmüştür. ŞİÖ, kendi üyeleri arasında var olan farklılıkları ekonomik bütünleşme ile ortaklığa ve ileride büyük olasılıkla İttifaka dönüştürme ve böylece bölgede hem istikrarlı bir kalkınma hem de kapsamlı bir güvenlik ağı oluşturma potansiyeline sahiptir. ŞİÖ, bölgede ancak bu türden bir bütünleşmeyi gerçekleştirerek NATO nun Orta Asya daki genişleme planlarına alternatif oluşturabilir. Üye devletler potansiyel birikim, deneyim, tecrübe ve kazançların farkında oldukça ekonomik alanındaki işbirliği mümkün görünmektedir. Var olan enerji potansiyeli ve dünyanın giderek artmakta olan enerji ihtiyacı da göz önüne alındığında Örgüt ün dünya siyasetine yön verebilecek bir güç olması kaçınılmazdır. Ancak muhtemel bir genişleme ile İran, Hindistan, Pakistan ve Moğolistan Örgüt e dahil olursa, ŞİÖ nün 5 üyesinin nükleer silahlara sahip olacağı dikkate alındığında, NATO nun nükleer planlamasını yeniden gözden geçireceği de aşikardır. Güvenliğin her alanda sağlanmasına sürekli destek veren ve sürdürülebilir barışın sonsuza kadar devamını savunan bir ülke olan Türkiye ise, ŞİÖ ile ilişkilerini geliştirmelidir. NATO üyesi olan ve 2010 lu yıllarda ŞİÖ ne gözlemci üye olabilmek için siyasi iradeye sahip olan Türkiye, uluslararası sistemde ortaya çıkan bu yeni yapılanma ile Orta Asya da yeni roller üstlenebilecek ve yeni açılımlar sağlayabilecektir. KAYNAKÇA Central Asian Block Considering Iran for Membership June 4, 2006 Washington Times SCO Not To Become A Military Bloc , Erişim:
10 345 II. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMCİLER KONGRESİ BLAGOV Sergei, Shanghai Cooperation Organization Eyes Economic, Security Cooperation, Eurasia Daily Monitor, , Erişim: BUZAN Barry, Ole Waever ve Jaap de Wilde, Security: A New Framework for Analysis, Lynne, Rienner, Central Intelligence Agency, The World Factbook, Rank Order Natural Gas Proven Reserves- Erişim: DALY John, Shanghai Five Expands to Combat Islamic Radicals, Janes Terrorism and Security Monitor, 19 Temmuz DE HAAS Marcel, The 'Peace Mission 2007' Exercises: The Shanghai Cooperation Organization Advances, Central Asian Series, Advanced Research and Assessment Group at the Defense Academy of the United Kindgom Eylül 2007 GERMANOVICH Gene, The Shanghai Cooperation Organization: A Threat to American Interests in Central Asia?, China and Eurasia Forum Quarterly, Vol.6 No. 1 (2008) KOLCHIN Sergei, Russia Initiates Energy Club RIA Novosti, Erişim: MATUSOV Artyom, Enerrgy Cooperation in the SCO: Club or Gathering?, China and Eurasia Forum Quarterly, 5, 3 (2007) MOROZOV Evgeni, NATO s Evil Twin?, TCS Daily, , Erişim: NICHOL Jim, Central Asia: Regional Developments and Implications for U.S. Interests, CRS Issue Brief for Congress, 14 Aralık 2007, s. 27 Şanghay İşbirliği Örgütü resmi internet sayfası, Erişim: SEPHERI Vahid, Iran: Politicians Support Establishment of Natural Gas Cartel, Radio Free Europe/Radio Liberty, February , B4B474B4A6A7.html Erişim: WEITZ Richard, Towards a New Turkey-NATO Partnership in Central Asia, Turkish Policy Quarterly, Vol. 5 No.2 Summer 2006
GÜMÜŞHANE TİCARET VE SANAYİ ODASI
(2015) GÜMÜŞHANE TİCARET VE SANAYİ ODASI İRAN ANLAŞMASININ TÜRKİYE ÜZERİNE POTANSİYEL ETKİLERİ İRAN ANLAŞMASININ TÜRKİYE ÜZERİNE POTANSİYEL ETKİLERİ İran ın nükleer programı üzerine dünya güçleri diye
DetaylıOrta Asya daki satranç hamleleri
Orta Asya daki satranç hamleleri Enerji ve güvenlik en büyük rekabet alanı 1 Üçüncü on yılda Hazar Bölgesi enerji kaynakları Orta Asya üzerindeki rekabetin en ön plana çıktığı alan olacak. Dünya Bankası
DetaylıTASAM TARAFINDAN DÜZENLENEN 6. ULUSLARARASI TÜRK-ASYA KONGRESİNDE SUNULAN TEBLİĞ: TÜRK DÜNYASININ ENTEGRASYONU (İstanbul, 7-8 Haziran 2012)
TASAM TARAFINDAN DÜZENLENEN 6. ULUSLARARASI TÜRK-ASYA KONGRESİNDE SUNULAN TEBLİĞ: TÜRK DÜNYASININ ENTEGRASYONU (İstanbul, 7-8 Haziran 2012) Protokolümüzün saygıdeğer mensupları, Sayın Başkan, Değerli katılımcılar,
Detaylı5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI
5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ Prof. Dr. Atilla SANDIKLI Karadeniz bölgesi; doğuda Kafkasya, güneyde Anadolu, batıda Balkanlar, kuzeyde Ukrayna ve Rusya bozkırları ile çevrili geniş bir havzadır.
DetaylıSİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi
SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,
DetaylıKIRGIZİSTAN DAKİ YABANCI DESTEKLİ ÜNİVERSİTELER VE DİĞER EĞİTİM KURUMLARI
KIRGIZİSTAN DAKİ YABANCI DESTEKLİ ÜNİVERSİTELER VE DİĞER EĞİTİM KURUMLARI Yrd. Doç. Dr. Yaşar SARI Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Kırgızistan Giriş Kırgızistan Orta Asya bölgesindeki toprak ve
Detaylı11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ
INSTITUTE FOR STRATEGIC STUDIES S A E STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KASIM, 2003 11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ 11 EYLÜL SALDIRISI SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ FİZİKİ SONUÇ % 100 YIKIM
DetaylıULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ
STRATEJİK VİZYON BELGESİ ULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ Ekonomi, Enerji ve Güvenlik; Yeni Fırsatlar ( 20-22 Nisan 2016, Pullman İstanbul Otel, İstanbul ) Karadeniz - Kafkas coğrafyası, tarih boyunca
DetaylıŞangay Beşlisi nedir? Şangay Beşlisi hangi ülkelerden oluşur?
On5yirmi5.com Şangay Beşlisi nedir? Şangay Beşlisi hangi ülkelerden oluşur? Avrupa Birliği ile ilgili açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye nin Şangay 5 lisi içinde yer alabileceğini
DetaylıEKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI Hacı Dede Hakan KARAGÖZ
Ekonomik İşbirliği Teşkilat (EİT), üye ülkeler arasında yoğun ekonomik işbirliğinin tesis edilmesini amaçlayan bölgesel düzeyde bir uluslararası teşkilattır. Teşkilat, 1964 yılında kurulan Kalkınma İçin
Detaylı1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN
i 1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ Ömer Faruk GÖRÇÜN ii Yayın No : 2005 Politika Dizisi: 1 1. Bası Ağustos 2008 - İSTANBUL ISBN 978-975 - 295-901 - 9 Copyright Bu kitabın bu basısı
DetaylıAZERBAYCAN MİLLİ GÜVENLİK STRATEJİSİ BELGESİ
AZERBAYCAN MİLLİ GÜVENLİK STRATEJİSİ BELGESİ 1. "Azerbaycan Milli Güvenlik Stratejisi Belgesi", Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından 23 Mayıs 2007 tarihinde onaylanarak yürürlüğe girmiştir.
DetaylıGrafik 16. Türkiye de elektrik üretiminin kaynaklara dağılımı
Grafik 16. Türkiye de elektrik üretiminin kaynaklara dağılımı 1 2 1. DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ENERJİ DURUMU 1.1. DÜNYADA ENERJİ DURUMU 1970 lerin başında yaşanan petrol krizi ve sonrasında gelen petrol ambargoları
DetaylıTÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1
STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Arjantin İlişkileri: Fırsatlar ve Riskler ( 2014 Buenos Aires - İstanbul ) Türkiye; 75 milyonluk
DetaylıŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI
ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI Tarihte ilk kez bir imparatorluk(sscb) büyük bir savaş vermeden dağıldı. Bunun sonucunda SSCB den ayrılan devletler savaşmadan bağımsız oldular. Kendilerinin
DetaylıİSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI
İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI Eski adıyla İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) günümüzde nüfusunun çoğunluğu veya bir kısmı Müslüman olan ülkelerin üye olduğu ve üye ülkeler arasında politik, ekonomik, kültürel,
DetaylıTÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1
( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 Yeni Dönem Türkiye - Suudi Arabistan İlişkileri: Kapasite İnşası ( 2016, İstanbul - Riyad ) Türkiye 75 milyonluk nüfusu,
DetaylıTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi. Uluslar arası İlişkiler Bölümü
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Uluslar arası İlişkiler Bölümü Avrasya da Ekonomik İşbirliği İmkanları: Riskler ve Fırsatların Konsolidasyonu Mustafa Aydın Ankara, 30 Mayıs 2006 Avrasya Ekonomik
DetaylıAtatürk ün Dış Politika Stratejisi: Hedefler ve Prensipler
Doç Dr. Atilla SANDIKLI Atatürk ün Dış Politika Stratejisi: Hedefler ve Prensipler YAYINLARI İSTANBUL 2014 Kütüphane Katolog Bilgileri: Yayın Adı: Atatürk ün Dış Politika Stratejisi: Hedefler ve Prensipler
DetaylıİÇİNDEKİLER. Önsöz... Şekiller ve Tablolar Listesi... xii 1. BÖLÜM ENTEGRASYON VE ENTEGRASYONUN ETKİLERİ
İÇİNDEKİLER Önsöz... Şekiller ve Tablolar Listesi... xii v 1. BÖLÜM ENTEGRASYON VE ENTEGRASYONUN ETKİLERİ 1.EKONOMİK ENTEGRASYONLAR... 1 1.1.Küreselleşme ve Bölgeselleşme... 2 1.1.1. Küreselleşme... 2
DetaylıJENS STOLTENBERG İLE SÖYLEŞİ: NATO-RUSYA İLİŞKİLERİ VE BÖLGESEL İSTİKRARSIZLIK
JENS STOLTENBERG İLE SÖYLEŞİ: NATO-RUSYA İLİŞKİLERİ VE BÖLGESEL İSTİKRARSIZLIK NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, TPQ yla gerçekleştirdiği özel söyleşide Rusya ile yaşanan gerginlikten Ukrayna nın
DetaylıYENİ YAYIN ULUSLARARASI ÖRGÜTLER HUKUKU: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SİSTEMİ
YENİ YAYIN ULUSLARARASI ÖRGÜTLER HUKUKU: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SİSTEMİ Yazar : Erdem Denk Yayınevi : Siyasal Kitabevi Baskı : 1. Baskı Kategori : Uluslararası İlişkiler Kapak Tasarımı : Gamze Uçak Kapak
DetaylıTitle of Presentation. Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL
Title of Presentation Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL İçindekiler 1- Yeni Büyük Oyun 2- Coğrafyanın Mahkumları 3- Hazar ın Statüsü Sorunu 4- Boru Hatları Rekabeti 5- Hazar
DetaylıDoğu Akdeniz de Enerji Savaşları
Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Kıbrıs açıklarında keşfedilen doğal gaz rezervleri, adada yıllardır süregelen çatışmaya barışçıl bir çözüm getirmesi umut edilirken, tam tersi gerilimi tırmandırmıştır.
DetaylıAVİM T.C. DIŞİŞLERİ BAKANI M. ÇAVUŞOĞLU'NUN KAZAKİSTAN VE TACİKİSTAN TEMASLARI. Özge Nur ÖĞÜTCÜ. Analist. Analiz No : 2016 /
T.C. DIŞİŞLERİ BAKANI M. ÇAVUŞOĞLU'NUN KAZAKİSTAN VE TACİKİSTAN TEMASLARI Özge Nur ÖĞÜTCÜ Analist Analiz No : 2016 / 8 10.11.2016 Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Özbekistanın başkenti
DetaylıABD İLE İLİŞKİLERDE YENİ DÖNEM: MODEL ORTAKLIK
DIŞ POLİTİKA ABD İLE İLİŞKİLERDE YENİ DÖNEM: MODEL ORTAKLIK NİSAN 2009 SARIKONAKLAR İŞ MERKEZİ C. BLOK D.16 AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE 02123528795-02123528796 www.turksae.com ABD İLE İLİŞKİLERDE YENİ DÖNEM:
DetaylıTÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ?
TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ? Dr. Fatih Macit, Süleyman Şah Üniversitesi Öğretim Üyesi, HASEN Bilim ve Uzmanlar Kurulu Üyesi Giriş Türk Konseyi nin temelleri 3 Ekim 2009 da imzalanan Nahçivan
DetaylıYükselen Değer Çin e Karşı Yeni İttifaklar mı Kurulacak?
Önce ilk defa bir NATO üyesi ülke olan Türkiye de Anadolu Kartalı askeri tatbikatına Çin in davet edilmesi ve ardından da Çin Başbakanı Wen Jiabao nun Türkiye ziyareti dünyada yükselen bir değer olan Çin
Detaylı4. TÜRKİYE - AVRUPA FORUMU
4. TÜRKİYE - AVRUPA FORUMU Yeni Dönem Türkiye - AB Perspektifi Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı: Fırsatlar ve Riskler ( 21-22 Kasım 2013, İstanbul ) SONUÇ DEKLARASYONU ( GEÇİCİ ) 1-4. Türkiye
DetaylıŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE TÜRKİYE NAZLI ÜSTÜN
1. GİRİŞ Başbakan Erdoğan'ın Kanal 24'te katıldığı bir programda Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Örgütü'ne talip olabileceğini Rusya Devlet Başkanı Putin'e söylediğini ifade etmesi eksen kayması tartışmasını
DetaylıBAŞBAKAN ERDOĞAN: KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİ NOKTASINDA EĞER HERHANGİ BİR SIKINTI DOĞACAK OLU
BAŞBAKAN ERDOĞAN: KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİ NOKTASINDA EĞER HERHANGİ BİR SIKINTI DOĞACAK OLU Kasım 29, 2006-12:00:00 BAŞBAKAN ERDOĞAN: KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİ NOKTASINDA EĞER HERHANGİ BİR SIKINTI DOĞACAK
DetaylıVİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme
VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - MALEZYA STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme ( 2017-2021 Türkiye - Malezya ) Türkiye; 80 milyonluk nüfusu, gelişerek
DetaylıKUZEYDOĞU ASYA DA GÜVENLİK. Yrd. Doç. Dr. Emine Akçadağ Alagöz
KUZEYDOĞU ASYA DA GÜVENLİK { Yrd. Doç. Dr. Emine Akçadağ Alagöz Soğuk Savaş sonrası değişimler: Çin in ekonomik ve askeri yükselişi Güney Kore nin ekonomik ve askeri anlamda güçlenmesi Kuzey Kore nin
DetaylıAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan
Detaylı2000 li Yıllar / 6 Türkiye de Dış Politika İbrahim KALIN Arter Reklam 978-605-5952-27-3 Ağustos-2011 Ömür Matbaacılık Meydan Yayıncılık-2011
Seri/Sıra No 2000 li Yıllar / 6 Kitabın Adı Türkiye de Dış Politika Editör İbrahim KALIN Yayın Hazırlık Arter Reklam ISBN 978-605-5952-27-3 BBaskı Tarihi Ağustos-2011 Ofset Baskı ve Mücellit Ömür Matbaacılık
DetaylıTÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1
( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Polonya İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen
DetaylıYALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI
YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI 2010 Eğitim Öğretim Bahar Dönemi ZORUNLU DERSLER Uluslararası Ġlişkilerde Araştırma ve Yazma
Detaylı6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU
STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) 6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU İslam Ülkelerinde Çok Boyutlu Güvenlik İnşası ( 06-08 Mart 2015, Serena Hotel - İslamabad ) Güvenlik kavramı durağan değildir.
DetaylıTÜRK-RUS ÝLÝÞKÝLERÝ: SORUNLAR VE FIRSATLAR. Prof. Dr. Ýlter TURAN
TÜRK-RUS ÝLÝÞKÝLERÝ: SORUNLAR VE FIRSATLAR Prof. Dr. Ýlter TURAN 63 TÜRK-RUS ÝLÝÞKÝLERÝ: SORUNLAR VE FIRSATLAR GÝRÝÞ Prof. Dr. Ýlter TURAN Türk-Rus iliþkileri tarih boyunca rekabetçi bir zeminde geliþmiþ,
DetaylıYALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI
YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS MÜFREDATI 2010 Eğitim Öğretim Yılı Bahar Dönemi Zorunlu Dersler Uluslararası İlişkilerde Araştırma
DetaylıYrd.Doç.Dr. UTKU YAPICI
Yrd.Doç.Dr. UTKU YAPICI Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri 1997-2001 2001-2003 2003-2009 İşletme Fakültesi Uluslararası İlişkiler Pr. (İngilizce) Yüksek LisansDokuz
DetaylıSAYIN TAKİPÇİLERİMİZ,
SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, Araştırma grubumuza destek amacıyla 2000-2015 seneleri arasındaki konuları içeren bir ARŞİV DVD si çıkardık. Bu ARŞİV ve VİDEO DVD lerini aldığınız takdirde daha önce takip edemediğiniz
DetaylıÖZETLER VE ANAHTAR KELİMELER
ÖZETLER VE ANAHTAR KELİMELER Türkmenistan da Siyasal Rejimin Geleceği: İç ve Dış Dinamikler Açısından Bir Değerlendirme Yazar: Haluk ALKAN Özet: Türkmenistan, çok yönlü özelliklere sahip bir ülkedir. Sahip
DetaylıToplam Erkek Kadin 20 35.9. Ermenistan Azerbaycan Gürcistan Kazakistan Kırgızistan Moldova Cumhuriyeti. Rusya Federasyonu
Doğu Avrupa, Orta Asya ve Türkiye de İnsana Yakışır İstihdamın Geliştirilmesi Alena Nesporova Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktör Yardımcısı Uluslararası Çalışma Ofisi, Cenevre Sunumun yapısı Kriz öncesi
DetaylıTürkiye, Afganistan ve Pakistan arasında Ekonomik İşbirliği için İSTANBUL FORUMU
Kuruluşu: Türkiye, Afganistan ve Pakistan arasında Ekonomik İşbirliği için İSTANBUL FORUMU - 2007 yılı Nisan ayında, Türkiye-Afganistan ve Pakistan Devlet Başkanları Zirvesi esnasında TOBB a yapılan çağrı
DetaylıBu bağlamda katılımcı bir demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan hakları alanındaki çalışmalarımız, hız kesmeden devam etmektedir.
İçişleri Bakanı Sayın İdris Naim ŞAHİN nin Entegre Sınır Yönetimi Eylem Planı Aşama 1 Eşleştirme projesi kapanış konuşması: Değerli Meslektaşım Sayın Macaristan İçişleri Bakanı, Sayın Büyükelçiler, Macaristan
DetaylıKurs Programları Hakkında
Kurs Programları Hakkında Uluslararası ortamda veya uluslararası kuruluşlarda görev yapacak, Askeri eğitim kurumlarında öğrenim görecekler için Türkçe Türkiye de eğitim görecek yabancı personel için İngilizce
DetaylıTürk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık
İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık
DetaylıULUSLARARASI EKONOMİK KURULUŞLAR (İKT206U)
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI EKONOMİK KURULUŞLAR (İKT206U)
DetaylıТurkic Weekly 7 2015 (14-20 Aralık)
Тurkic Weekly 7 2015 (14-20 Aralık) Turkic Weekly, Sizi Türk dünyasındaki son gelişmelerin nabzını tutmanıza yardımcı olacak haber kaynağıdır. Turkic Weekly Türk dili konuşan ülkelerde cereyan eden kilit
DetaylıKURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE
KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE SUNUM PLANI 1. RİSK VE RİSK YÖNETİMİ: TANIMLAR 2. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ 3. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ DÖNÜŞÜM SÜRECİ
DetaylıТurkic Weekly (67) (17-23 Nisan)
Тurkic Weekly 2017 16 (67) (17-23 Nisan) Turkic Weekly, Türk dünyasında yer alan haftanın en önemli gelişmelerini değerlendirmektedir. Turkic Weekly, Türk dili konuşan ülkelerde cereyan eden güncel meseleler
DetaylıÇİN'İN GÜNEY-GÜNEY İŞBİRLİĞİ ATILIMI YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA YAĞCI İSTİNYE ÜNİVERSİTESİ
ÇİN'İN GÜNEY-GÜNEY İŞBİRLİĞİ ATILIMI YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA YAĞCI İSTİNYE ÜNİVERSİTESİ ÇİN DE EKONOMİK DÖNÜŞÜM VE ULUSLARARASI YANSIMALARI Kasım 2013 Çin Komünist Parti Merkez Komite Toplantısı ve ekonomik
DetaylıDr. Öğr. Üyesi Abbas KARAAĞAÇLI. 1. Adı Soyadı : Abbas Karaağaçlı 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4.
Dr. Öğr. Üyesi Abbas KARAAĞAÇLI 1. Adı Soyadı : Abbas Karaağaçlı 2. Doğum Tarihi : 10.07.1956 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İletişim Fakültesi İstanbul
DetaylıAmerikan Stratejik Yazımından...
Amerikan Stratejik Yazımından... DR. IAN LESSER Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Jeopolitik Aldatma veya bağımsız bir Kürt Devletinden yana olmadığını ve NATO müttefiklerinin bağımsızlığını
DetaylıTürkiye de Stratejik Araştırma Merkezleri: BİLGESAM Örneği
Türkiye de Stratejik Araştırma Merkezleri: BİLGESAM Örneği Doç.Dr. Atilla Sandıklı Giriş Dünya 20. yüzyılın sonunda başlayan ve halen devam eden hızlı bir değişim süreci yaşamaktadır. Bu süreç içinde Soğuk
DetaylıGüncel Bilgiler. y a y ı n l a r ı
DÜNYA - SİYASET 2012 yılının Şubat ayında Tunus ta yapılan Suriye nin Dostları Konferansı nın ikincisi Nisan 2012 de İstanbul da yapıldı. Konferansta Esad rejimi üstündeki uluslararası baskının artırılması,
DetaylıİSEDAK. Proje Finansmanı. Bağımsız Değerlendirici. Başvuru Kılavuzu
İSEDAK Proje Finansmanı Bağımsız Değerlendirici Başvuru Kılavuzu Ağustos 2014 İÇİNDEKİLER 1. İSEDAK... 3 1.1. İSEDAK HAKKINDA GENEL BİLGİ... 3 1.2. İSEDAK STRATEJİSİ... 4 2. BAĞIMSIZ DEĞERLENDİRİCİLER...
DetaylıAvrasya Jeopolitiğine Rus-ABD Yaklaşımları yalist merkezler adına kendi denetimini geliştirerek, buradaki etkinliğini derinleştirdi. N. J. Spykmann, bu bölgelerin Sovyetler Birliğinin denetimine girmesi
DetaylıDünya ekonomisinde kartlar yeniden karılıyor!
Dünya ekonomisinde kartlar yeniden karılıyor! Çin ABD savaşı kızışıyor. AB ile TTIP görüşmelerini sürdüren ABD`nin, TPP`yi olumlu sonuçlandırarak, Çin`in bölgede artan etkinliğini dengelemek açısından
DetaylıT.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. DÜNYA TÜRK GİRİŞİMCİLER KURULTAYI 10-11 NİSAN 2009 Boğazdan Körfeze Fırsatlar 1 SUNUM PLANI KÖRFEZ BÖLGE PROFİLİ KÖRFEZ ÜLKELERİ İLE İLİŞKİLER SONUÇ VE ÖNERİLER 2 Bölge Profili
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Fatma ÇOBAN Doğum Tarihi: 1983 Öğrenim Durumu: Doktora Yabancı Dil : İngilizce Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler
DetaylıEkonomik ve Sosyal Komite - Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü AB Politikaları AB Konseyi AB Bakanlar Kurulu Schengen Alanı
Avrupa Komisyonu SCHUMANN Roma Antlaşması Brüksel Almanya - Avrupa Parlamentosu Đktisadi Kalkınma Vakfı Adalet ve Özgürlükler AB - AVRO Politikaları AB Konseyi Bakanlar Kurulu Schengen Alanı Üye Devlet
DetaylıİKV DEĞERLENDİRME NOTU
99 Kasım 2014 İKV DEĞERLENDİRME NOTU JUNCKER KOMİSYONU GÖREVE BAŞLARKEN: TÜRKİYE BİR 5 YIL DAHA KAYBETMEYİ GÖZE ALABİLİR Mİ? Doç. Dr. Çiğdem Nas, İKV Genel Sekreteri İKTİSADİ KALKINMA VAKFI www.ikv.org.tr
DetaylıİSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011
GELECEK İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 SARIKONAKLAR İŞ TÜRKĠYE MERKEZİ C. BLOK ĠÇĠN D.16 BÜYÜME AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE ÖNGÖRÜLERĠ 02123528795-02123528796 2025 www.turksae.com Nüfus,
DetaylıTÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1
( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - FRANSA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Fransa İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen ekonomisi
DetaylıSerbest ticaret satrancı
Serbest ticaret satrancı Türkiye nin sadece AB nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladığı ülkelerle anlaşma yapabilmesi Türk dış ticaretini olumsuz etkiliyor. AB ile STA yapan bazı ülkeler Türkiye
DetaylıKazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak
Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Hanlığı ve Kazakistan konulu bu toplantıda Kısaca Kazak
DetaylıТurkic Weekly (80) (4-10 Eylül)
Тurkic Weekly 2017 29 (80) (4-10 Eylül) Turkic Weekly, Türk dünyasında yer alan haftanın en önemli gelişmelerini değerlendirmektedir. Turkic Weekly, Türk dili konuşan ülkelerde cereyan eden güncel meseleler
DetaylıOrta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti
Orta Asya da Çin ve Rusya Enerji Rekabeti 05.02.2013 Toplam 26.2 trilyon metreküp ispat edilen doğalgaz rezervleriyle dünyadaki ispat edilen doğalgaz kaynaklarının yüzde 11,7 sini elinde bulunduran Türkmenistan,
DetaylıŞanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) nün Nükleer Gücü
Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) nün Nükleer Gücü KBRN Uzm. / Em. Alb. İbrahim Coşkun 1. ŞİÖ nün üyeleri ve kuruluş amacı: Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan devletlerinin
DetaylıDOLARLIK MAL VE HİZMET H ÜRETEN ÜLKE TARAFINDAN DOLARLIK KREDİ HACMİ SORUN YARATIYOR
KÜRESEL KRİZİN N ANATOMİSİ MORTGAGE KRİZİ VE HEDGE FONLAR KRİZİ TÜREV ÜRÜNLER PİYASASINDA KIRILMA 64 TRİLYON DOLARLIK DÜNYA D EKONOMİSİNDE, NDE, 18 TRİLYON DOLARLIK MAL VE HİZMET H ONU ÜRETEN ÜLKE TARAFINDAN
DetaylıGELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MİSYON ÇALIŞMASI Tablo 1. Misyon Çalışması Sonuçları Konsolide Misyon Sürdürülebilir kalkınma ve toplumsal refahı arttırmak için, mali disiplin içerisinde, kaynakların
DetaylıLOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI
RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,
DetaylıTÜRKİYE - ÇİN STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme
VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - ÇİN STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme ( 2017-2021 Türkiye - Çin ) Türkiye; 80 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen
DetaylıBM Güvenlik Konseyi nin Yeniden Yapılandırılması
Dr. Selman ÖĞÜT Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi 21. Yüzyılda Uluslararası Hukuk Çerçevesinde BM Güvenlik Konseyi nin Yeniden Yapılandırılması İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...
DetaylıAKDENİZ PARLAMENTER ASAMBLESİ. İkinci Komite
AKDENİZ PARLAMENTER ASAMBLESİ İkinci Komite C-II/PAM/DR-pre 12 Mart 2007 KARŞILIKLI YARAR İLKESİNE UYGUN OLARAK GÖÇ AKIŞLARI İLE EŞGÜDÜMLÜ KALKINMANIN ORGANİZE EDİLMESİ Murat YILDIRIM Akdeniz Parlamenter
DetaylıTÜRK DIŞ POLİTİKASINDA SORUNSUZ ALAN KALDI MI?
DIŞ POLİTİKA TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA SORUNSUZ ALAN KALDI MI? HAZİRAN 2011 SARIKONAKLAR İŞ MERKEZİ C. BLOK D.16 AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE 02123528795-02123528796 www.turksae.com TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA SORUNSUZ
Detaylı22 Yıllık Tecrübenin IĢığında KIRGIZĠSTAN TÜRKĠYE ĠLĠġKĠLERĠNĠN GELECEĞĠ SEMPOZYUMU
22 Yıllık Tecrübenin IĢığında KIRGIZĠSTAN TÜRKĠYE ĠLĠġKĠLERĠNĠN GELECEĞĠ SEMPOZYUMU Türkiye nin Orta Asya politikası o bölgenin halkları ile olan tarihsel bir akrabalığa dayalıdır. Tarihsel süreçler her
DetaylıİÇİNDEKİLER. A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiye"nin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V GİRİŞ 1 A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiye"nin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5 BİRİNCİ BÖLÜM: AVRUPA SİYASAL TARİHİ 1 2 I.
Detaylı-1470- (Resmi Gazete ile yayımı:2.6.1998 Sayı:23360)
-1470- TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE KAZAKİSTAN CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA TİCARET VE EKONOMİK VE TEKNİK İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN (Resmi Gazete ile yayımı:2.6.1998
DetaylıNorth Athlantic Traty Organization Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü. Dün ve Bugün NATO. USTAD Ön Çalışma Mart-2011 ÖZET:
North Athlantic Traty Organization Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü Dün ve Bugün NATO USTAD Ön Çalışma Mart-2011 Dün ve Bugün NATO Çalışma No: 5 Mart 2011 Mardin-TURKEY ÖZET: İki kutuplu bir dünya da kurulan
DetaylıTÜRKİYE - KATAR STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme
VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE - KATAR STRATEJİK DİYALOG PROGRAMI Sivil Diplomasi Kapasite İnşası: Sektörel ve Finansal Derinleşme ( 2017-2021 Türkiye - Katar ) Türkiye; 80 milyonluk nüfusu, gelişerek
Detaylı1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine
Detaylıİslâm Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Platformu ( ISTTP ) 2. Akil Kişiler Kurulu Toplantısı
İslâm Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Platformu ( ISTTP ) 2. Akil Kişiler Kurulu Toplantısı 25 Mart 2013, Kahire - Mısır Geçici Taslak Sonuç Raporu ( Özet ) İslâm İşbirliği Teşkilatı İİT Üyesi Ülkeler Düşünce
DetaylıIV. Uluslararası Türk-Asya Kongresi Sonuç Raporu
IV. Uluslararası Türk-Asya Kongresi Sonuç Raporu 1. IV. Uluslararası Türk - Asya Kongresi 27-29 Mayıs 2009 tarihleri arasında İstanbul da icra edilmiş ve son derece yapıcı ve samimi bir ortam içerisinde
DetaylıEKONOMİK VE MALİ POLİTİKA GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Ekim 2011, No:7
EKONOMİK VE MALİ POLİTİKA GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Ekim 2011, No:7 Bu sayıda; Ağustos ayı dış ticaret verileri, Eylül ayı enflasyon verileri, Döviz yükümlülüklere uygulanan munzam karşılıkların düşürülmesine
DetaylıİNGİLİZ MİLLETLER TOPLULUĞU VE İNGİLTERE NİN AB ÜYELİĞİ HAKAN KARAGÖZ
İngiliz Milletler Topluluğu, tarihte Britanya İmparatorluğu nun parçası olan devletler ile sonradan katılan devletlerden oluşan uluslararası bir koalisyondur. Commonwealth, bağımsız devlet anlamına gelmektedir.
Detaylı3. Şanghay İşbirliği Teşkilatı nın
Şanghay İşbirliği Teşkilat nın Geleceği* TASAM ÖZET Bu çalışmada Küresel Kutuplaşma Çerçevesinde Şanghay İşbirliği Teşkilat nın Geleceği ve Bu Durumun Türkiye nin Güvenliğine Etkileri üzerinde durulacaktır.
DetaylıTürkiye de Kadın Alanındaki Koordinasyon Mekanizmalarının Analizi. Ülker Şener Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı
Türkiye de Kadın Alanındaki Koordinasyon Mekanizmalarının Analizi Ülker Şener Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı 2 İçerik Kadın sorunu Soruna müdahale-çözüm arayışları: kim? Müdahale biçimleri
DetaylıTOBB AVRUPA BİRLİĞİ. Avrupa ile İletişim Projesi. Mustafa Bayburtlu TOBB AB Müdürü
TOBB AVRUPA BİRLİĞİ Avrupa ile İletişim Projesi Mustafa Bayburtlu TOBB AB Müdürü ODA SİSTEMLERİ 1. Üyeliğin Zorunlu Olduğu Sistemler (Türkiye, Fransa, Almanya, İspanya, Hollanda, Yunanistan) 2. Üyeliğin
DetaylıGaz rezervleri kimin elinde?
Gaz rezervleri kimin elinde? Diğer % 28.8 Rusya % 23.4 43.3 trilyon metre küp OECD % 9 İran % 16.0 Dış yatırımları sınırlayan O. Doğu ülkeleri % 9 Katar % 13.8 Rusya gaz üretimi: 601 milyar metre küp/yıl
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ İLE KATILIM MÜZAKERELERİ
AVRUPA BİRLİĞİ İLE KATILIM MÜZAKERELERİ SÜRECİ ÇİSEL İLERİ 10-14 Ekim 2011 Katılım Müzakereleri Nedir? AB ile katılım müzakereleri klasik anlamda bir müzakere değildir. Aday ülke AB müktesebatının tümünü
DetaylıNATO ve Rusya Arasında Temel Bir Anlayışa Doğru
NATO ve Rusya Arasında Temel Bir Anlayışa Doğru Çalışma Grubu Görüş Belgesi Temmuz 2018 Task Force on Cooperation in Greater Europe AUTHOR ÇALIŞMA GRUBU GÖRÜŞ BELGESI 1 NATO ve Rusya Arasında Temel Bir
DetaylıBüyük Sekizliye Dönüşen Şanghay İşbirliği Örgütü
Büyük Sekizliye Dönüşen Şanghay İşbirliği Örgütü Sayfa 1 Büyük Sekizliye Dönüşen Şanghay İşbirliği Örgütü Dr. Elnur İSMAYIL 8-9 Haziran 2017 de Kazakistan başkenti Astana da Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ)
DetaylıYaşar ONAY* Rusya nın Orta Doğu Politikasını Şekillendiren Parametreler
Bilge Strateji, Cilt 7, Sayı 12, Bahar 2015, ss.17-21 Rusya nın Orta Doğu Politikasını Şekillendiren Parametreler Yaşar ONAY* Adına Rusya denilen bu ülke, Moskova prensliğinden büyük bir imparatorluğa
DetaylıBÜTÜNSEL DÖNÜŞÜM PROGRAMI BÖLGELERDE ANLATILDI
BÜTÜNSEL DÖNÜŞÜM PROGRAMI BÖLGELERDE ANLATILDI TP2023 Bütünsel Dönüşüm Programı bilgilendirme toplantıları Trakya, Adıyaman ve Batman Bölge Müdürlükleri nde gerçekleştirildi. Genel Müdür Besim Şişman yaptığı
DetaylıDIŞ DENETİM VE SAYIŞTAYIN YENİ MALİ YÖNETİM SİSTEMİ İÇİNDE DEĞİŞEN RÖLÜ VE YAPISI
DIŞ DENETİM VE SAYIŞTAYIN YENİ MALİ YÖNETİM SİSTEMİ İÇİNDE DEĞİŞEN RÖLÜ VE YAPISI Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisadi ve Mali Analiz Yüksek Lisansı Bütçe Uygulamaları ve Mali Mevzuat
DetaylıDÜNYA ÜRETİM RAPORU, 2014 YILI 1. ÇEYREK
11/7/2014 DÜNYA ÜRETİM RAPORU, 2014 YILI 1. ÇEYREK (Çeviren:Şeyda YILDIZ, Aybüke Tuğçe KARABÖRK) MAKİNE ŞUBESİ Kaynak: Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) www.unido.org DÜNYA ÜRETİMİ 2014
DetaylıDİASPORA - 13 Mayıs
DİASPORA - 13 Mayıs 2015 - Sayın Başkonsoloslar, Daimi Temsilciliklerimizin değerli mensupları, ABD de yerleşik Diasporalarımızın kıymetli temsilcileri, Bugün burada ilk kez ABD de yaşayan diaspora temsilcilerimizle
Detaylı