İSTANBUL YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI 30 EKİM 2008 AYLIK TOPLANTISI(II) : Cüneyt OLGAÇ (Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi) Arif AYTULUN (YMM)

Transkript

1 İSTANBUL YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI 30 EKİM 2008 AYLIK TOPLANTISI(II) OTURUM BAŞKANI : Hüseyin Perviz PUR KONUŞMACILAR : Cüneyt OLGAÇ (Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi) Resul KURT (Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi) Arif AYTULUN (YMM) KONUSU : 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu TARİH : 30 Ekim BAŞKAN HÜSEYİN PERVİZ PUR Toplantımızın ikinci bölümünü açıyorum ve mikrofonu sayın Resul Kurt beye bırakıyorum. RESUL KURT Sayın Başkan, çok değerli üstatlarım, saygı değer katılımcılar hepinizi en içten sevgilerimle selamlıyorum. Bir yurttaşımız vefat etmiş. Vefat ettikten sonra öbür tarafta günahıyla, sevabıyla eşit gelince Arkadaş sen hangi tarafa geçeceğine kendin karar ver demişler. Önce bir cehennemi göstermişler. Herkes gülüyor, oynuyor, eğleniyor. Vur patlasın, çal oynasın. Cenneti göstermişler. Cennette de herkes oturuyor. Sohbet ediyor, bir şey yok. Cennet buysa, ben cehennemi tercih ediyorum demiş. Hoş geldin demişler, kapıları açmışlar, içeriye buyur etmişler. İçeriye buyur ettikten sonra, tabii bir taraftan alevler, bir taraftan zebaniler, Arkadaş biraz önce ki böyle değildi demiş. O, reklamlardı, şimdi gerçekler demişler. Az önce reklamları dinlediniz, şimdi gerçekleri dinleyeceğiz. Çöküş neden gerçekleşti? 1946 yılında İşçi Sigortaları Kurumu adıyla faaliyete başlayan ve bugün SSK olarak bilinen kurumun ilk yönetim kurulu başkanı olan Prof. Ernst E. Hirsch in dönemin Çalışma Bakanı Sadi Irmak ın, bakanlık işlerinde kullanılmak üzere kaza, hastalık ve doğum için toplanan primlerden bir milyon lira talep etmesi üzerine genel müdürle birlikte bir milyon lirayı vermeyerek derhal istifa etmiştir. Sosyal güvenlikte buraya nasıl geldiğimizi en güzel şekilde açıklıyor. Sosyal güvenlik fonlarının popülist politikalar, erken emeklilik ve bazı kamu bankalarına ucuz kredi kullandırılması sonucu nasıl bittiğinin özeti adeta. Bakın 1946 yılının 1 milyon lirası. PROF. FİKRET ÖCAL Biraz fazla o yani. RESUL KURT 1 milyon lira büyük para yani. Bakın bugüne kadar 2 trilyon $ (Dolar) devlete aktarılan bir kaynak var, Sosyal Güvenlik sisteminden. Bir açık var. Bu açıkları popülist politikalardan dolayı kendimiz oluşturmuşuz.

2 1994 yılında 39 milyon YTL bir açığımız var. Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın % 1 ine denk geliyor yılında 25 milyon YTL, 2008 in ilk sekiz ayında 11 milyar 172 milyon YTL bir Sosyal Güvenlik açığı var. Sağlık harcamalarına baktığımızda 2001 yılında 284 milyon YTL olan özel sağlık hizmetlerine yapılan ödemeler, 2007 yılı itibariyle 2 milyar 345 milyon YTL, 2008 yılı ilk sekiz ayı tutarı da 3 milyar 571 milyon YTL olarak gerçekleşmiş. Toplam sağlık harcamaları 2001 yılında 4 milyar 576 milyon iken, bugün 2008 yılının sadece sekiz ayında 17 katrilyon olmuş. Bu Sosyal Güvenlik reformunun amacı, açıkları kapatmak, norm ve standart birliğini sağlamak. Bakın açıklar nasıl kapanacak? Hep birlikte benim sunumum bittiğinde göreceksiniz. Reform öncesinde farklı statülerde çalışan kesimler var. Farklı statülerde çalışan insanlara eşit norm ve standartta hizmet verebilmek için Emekli Sandığı, Bağ-Kur, SSK, 17 banka sandığını ne yapmışız? Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında birleştirmişiz. Banka sandıkları üç yıl sonra katılacak sisteme. Reformun iki ayağı var. Birincisi, kurumsal yapı, tek çatı. Bakın 2002 yılında, İstanbul Mali Müşavirler Odası na benim ve Ali Tezel in beraber hazırladığı bir Sosyal Güvenlik Raporu var. O raporda bizim de önerdiğimiz ve hakikaten de Türkiye için son derece yerinde olarak belirttiğimiz tek çatı uygulaması var. Buna hiç kimsenin itirazı yok. Bir 5510 Sayılı Kanun var. Bu Kanun da uygulama ayağını oluşturacak. 01 Ekim de yürürlüğe girdi. 18 Yönetmelik, 28 Tebliğ çıkarıldı, üstadımız bahsetti biraz önce. Bakın 27, 28, 29 Ekim halen yağmur gibi ne yapılıyor? Tebliğ, Yönetmelik yayınlanıyor. Eski mevzuata baktığımız zaman, 1000 küsur maddeden oluşan bir reform öncesi Emekli Sandığı Kanunu, Sosyal Sigortalar Kanunu, Bağ- Kur Kanunu, Bağ-Kur Hizmet Birleştirme tüm bu maddeler, 1000 küsur maddeden oluşuyor Sayılı Kanun 109 madde 13 geçici maddeden müteşekkildi. Bunun 20 maddesi hariç, tamamı değişmiş. Bakın bir Kanun daha yürürlüğe girmeden % 85 ini değiştirmişiz. Hatta hızımızı alamamışız. Bazı maddelerin, bazı fıkralarını, aynı 5754 Sayılı Kanun da iki kere değiştirmişiz. Aynı Kanun içerisinde bakın 93 üncü Maddede diyor ki, (ayın) veya (dönemin) ibaresi, (ayı takip eden ayı) şeklinde değiştirilmiş Oysa fıkranın tamamını başka bir maddede değiştirdik zaten. Yürürlük tarihini önce 01 Ocak 2007 yaptık, yetmedi. 01 Temmuz 2007 yaptık, yetmedi. 01 Ocak 2008 yaptık, yetmedi. 01 Haziran yetmedi, 2008 yılı Ekim ayı başı yaptık. Ekim ayı başı geldi ve yürürlüğe girdi. Bugün ana muhalefet partisi tarafından 5754 Sayılı Kanun la yapılan değişikliklerin 15 maddesi Anayasa Mahkemesi nde görüşülüyor. İptal edilir veya edilmez. Ama kişisel kanaatim, iptal edilse bile sadece memurlara ilişkin üç, beş maddesi iptal edilir. Yasa nın yürürlüğünü durduracak, herhangi bir uygulamasının ayağını durduracak iptal yapılmaz. Şimdi 5510 Sayılı Kanun dan önce SSK lılar vardı. Bağ-Kur lular vardı. Memurlar vardı. Hepimiz SSK lı denince anlıyorduk. Şimdi 08 Eylül 1999 dan önceki SSK lı, 08 Eylül 1999, 30 Nisan 2008 arasındaki SSK lı, 01 Mayıs 2008, 30 Eylül 2008 arasında SSK lı, 01 Ekim 2008 den sonraki SSK lı. Bir şarkı var. Kız sen İstanbul un neresindensin? Şimdi işçiye soracak. İşçi kardeş sen bu 5510 un neresindensin? 30 Eylül 2008 de girdi, Emekli olduğunda 40 yıl sonra, 50 yıl sonra emekli olursa eğer, 65 yaşında. Ne yapacak? Emekli olup, çalışabilecek. Bir gün sonra 01 Ekim de girerse, 40 yıl sonra 65 yaşında emekli olduğunda Destek Primi ödeyerek çalışamayacak. 30 Nisan da girdi. Kadın 58, erkek 60 yaşında emekli olacak günü dolduracak. 01 Mayıs 65 yaşında SSK lar 7200 gün, Bağ- Kur lu memurlar 9000 günü doldurunca emekli olacaklar. Bakın bu ekranda gördüklerinizin hepsi eskiden de SSK lıydı. Hiç değişen bir şey yok. Burada gördüklerinizin tamamı çok yeniler hariç, Bağ-Kur luydu.

3 Bir de özellik arz eden bir husus var. Anonim şirketlerin kurucu ortakları eskiden Bağ- Kur luydu. Şimdi 01 Ekim den sonra Bağ-Kur lu olmak zorunda değil. İlla Bağ-Kur ağabey ben seni çok seviyorum. Bağ-Kur suz yapamıyorum diyorsan, ne yapacaksın? Altı ay içerisinde başvuracaksın. Başvuracak var mı, merak ediyorum. Bir diğeri eskiden jokeyler ve antrenörler hiçbir sosyal güvenceye sahip değildi. Şimdi onlarda bir sosyal güvenceye sahip olmuş olacaklar. Bu da olumlu bir gelişme. Bu Yasa dan en olumsuz etkilenen kesimlerden birisi, bağımsız çalışan avukat ve noterler. Diyor ki, Artık 01 Ekim den itibaren bağımsız çalışan, eskiden SSK topluluk sigortasına prim ödeyen avukatlar ve noterler 01 Ekim den sonra artık 4/b li olacak. Adam anlamıyor ki, 4/b ne? onu söyleseydi, herkes anlayacak. 01 Ekim den sonra 3,5 yıldan fazla bir süre, yeni dönemde 4/b sigortalısı olursa bir avukat, bir noter 5000 küsur günü yerine ne yapacak? 9000 günü doldurup emekli olacak Değerli arkadaşlar bu ekranda gördüklerimiz de, eskiden memur vardı. Memur, her zaman memurdu. 30 yıl önce emekli olan memur da aynı maaşı alır, bugün emekli olan da. Ama artık değişti. 30 Eylül e kadar memur ayrı, o memur yine. 01 Ekim den sonra ki memur, artık memur değil. Valla ne olduğunu bilmiyoruz. Şimdi sormuşlar devekuşuna; Arkadaş bu yükler taşınacak. Bir el atalım da beraber taşıyalım demiş. Demiş ki, Kardeşim ben kuşum görmüyor musunuz? Nasıl taşıyayım bu yükleri? O zaman uçta görelim demişler. Kardeşim ben deveyim görmüyor musunuz? demiş. Şimdi 01 Ekim den sonra başlayan memur da devekuşu gibi, ne olduğu belli değil. Emekli çalışan işçilerimiz özellikle bizi çok ilgilendiren bir düzenleme. Emekli olup, çalışır mı insan? 33 yaşında emekli edersen, çalışır. Ama bir şeye dikkatinizi çekmek istiyorum. Türkiye de artık 08 Eylül 1999 dan sonra çalışmaya başlayan herkes, ama herkes kadın 58, erkek 60 yaşında emekli oluyor, yani 10 yıldır böyle bir uygulama zaten yok. 08 Eylül 1999 dan önce çalışmaya başlayan herkese bir kademe var. 30 yaşında, 40 yaşında emeklilik zaten yok. Değerli arkadaşlar, emekli olunca çalışır mı insan? Türkiye de olursa, çalışır. Ne yapacak, çalışmayıp? Emekli olup, işçi gibi çalışanlar var. Emekli olup, kendi nam ve hesabına veya şirket ortağı olarak çalışanlar var. Şimdi gazetede yazıyor. Diyor ki, Emekli maaşı % 35 düştü. Yada diyor ki, Emekli bir daha çalışamayacak. Şimdi bilen de yazıyor, bilmeyen de yazıyor. Benim vatandaşım da ne yapacağını şaşırıyor. Evet emekliye çalışmak yasak, ama arkadaş 01 Ekim 2008 den sonra ilk defa sigortalı olanlara geçerli. 30 Eylül 2008 e kadar işe giren herkes istediği zaman emekli olup, işçi gibi çalışabilir. Bağımsız çalışabilir. Ama 01 Ekim 2008 den sonra işe girenler, sadece kendi nam ve hesabına emekli olup, destek primi ödeyerek çalışabilir. İşçi olarak çalışamaz. Emekli olduktan sonra bir de bağımsız çalışanlar var. Özellikle, hani hepinizi de çok ilgilendirdiği için açık açık anlatmakta fayda var. Şimdi emekli oldunuz, eskiden Bağ-Kur dan emekli olanların, sadece Bağ-Kur dan emekli olanların emekli aylıklarından bir % 10 destek primi kesiliyordu. Bu kural SSK lı ve Emekli Sandığı için geçerli değildi. Ama Eylül 2003 tarihinden itibaren serbest çalışanlar, Ocak 2004 tarihinden itibaren de şirket ortakları için, destek primi ödeme zorunluluğu getirildi. SSK dan emekli olup, Emekli Sandığı ndan emekli olup Yeminli Mali Müşavirlik yapan bir arkadaş bugün devlete, 2003 Eylül den bugüne aşağı yukarı YTL borçlu. Ama siz borcunuzu bilmiyorsunuz. Sosyal Güvenlik Kurumu da alacağını bilmiyor.

4 Bir diğeri arkadaşlar, çalışanların bildirimleri sayılı Kanunda diyor ki, Normalde istisnalar hariç, işe başlatmadan önce işe giriş bildirgesiyle bildireceksin. Ben adamı saat da işe başlatsam, saat 9.00 da işe giriş bildirgesini versem, işe başlatmadan önce oluyor mu? Oluyor. Ama Sosyal Güvenlik Kurumu ne yapar, bir asgari ücret kişi başı ceza yazar. Mahkemeye gitsen hakim huzurunda ne der hakim? Arkadaş bu adamın yaptığı kanuna uygun Ama hiçbirimiz bunu yapmıyoruz. Okuduğumuz gibi değil, anladığımız gibi yapıyoruz. Yani herkes bu maddeyi yazan arkadaşın kafasında, bir gün önceden işe giriş bildirgesi verme zorunluluğu olduğunu biliyor, Ona göre işlem yapıyoruz. Değerli arkadaşlar 4/a sigortalılarından artık 01 Kasım 2008 tarihinden itibaren tekrar girişlerde internetten, 01 Aralık 2008 den itibaren de sigortalı ilk işe giriş bildirgelerini zorunlu olarak e bildirge sistemiyle yapma imkanı getirildi. Bu da hakikaten takdir edilecek çok doğru bir düzenleme. Evet, geldik 4/b lerin bildirimine. Şimdi Arif üstat hep Maliye yle, vergiyle, Sosyal Güvenlikle ilgili irtibatlı durumları çok güzel izah etti. Diyor ki, 4/b li olan, yani vergi mükellefi olan, esnaf olan, şirket ortağı olan, bunları diyor, en geç 15 gün içinde kaydı yapar, tescili yapar. Vergi dairesi, ticaret sicil memurluğu, esnaf sicil memurluğu ne yapacak? Vergi dairesine bildirecek Ne zaman? 15 günde. Bakın, Vergi Usul Kanunu nda 160, siz daha iyi biliyorsunuz. Diyor ki, 10 gün içinde bildirilir Şimdi bakın, 10 gün içinde size bildirme yükümlülüğü artı 15 gün mü? Yoksa direkt 15 gün mü? Belli değil. Bir diğeri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 4/b ler için de işe giriş bildirgeleri verilecek. Veriliyor mu? Vallahi ben hiç denk gelmedim. Bir diğeri 4/b sigortalılarıyla ilgili bildirimler ilgili düzenlemelerde, sorun yaratan hukuksuz uygulamalardan birisi değil. Ama vergi mevzuatıyla ne yapması lazım? Paralel gitmesi lazım, birazdan işten ayrılışlarda da göreceksiniz. İşten ayrılışlarda bir aylık süre var kapanışlarda. Ama diyor ki, 10 gün içinde bildir 10 gün artı 30 mu belli değil. Evet, biraz önce bir üstadımız dedi ki, Nasıl ceza verilecek? Bakın, 100 üncü maddenin uygulanması hakkında bir tebliğ var. Siz de biliyorsunuz ki, tebliğ adları genellikle açık açık yazılır. Prim alacaklardan bilmem ne tebliği. Gelir Vergisinin bilmem neyin tebliğiyle, değil mi? Hiçbir zaman bir tebliğde 100 üncü maddenin uygulanması adıyla tebliğ olmaz. Sen anlamazsın, adam 100 üncü madde uyguluyormuş, ne var ki bunda? Bankalar ne yapacak? Kurum bir şifre talep ettiğinde, banka hesabında vatandaşın parası bulunup, bulunmadığını inceleyecek. Bankaların veri tabanı kullanımları, Kurum a borçlarını vadesinde ödemeyen borçluların işyeri ve ikamet adresleri, hesap bilgileri, Kurum personeli tarafından internet ortamında görecek. Bunları görüntülemekle mi kalacak? Gerekli alt yapı oluşturulduktan sonra, elektronik ortamda haciz konulacak. Vatandaşın hesabında 100 bin lira para var. Yanında çeki var akşam. Sabah gittiğinde bir de bakacak ki, para yok. Benim hesaptaki paraları hangi hakla haciz edeceksiniz? Öyle bir şey yok. Haciz olmuş gitmiş para. Maliye de yapıyor. Ama Maliye ne yapıyor? Bankaya diyor ki, Bu adamın hesaplarını bloke et O kadar. Hesaptaki parayı bankanın haberi olmadan haciz yapmıyor. Yine Kurum ca talep edilmesi işverenle, çalışan arasındaki sigortanın tespiti amacıyla ücret ödenmesi, vadesiz mevduattan yapılmışsa, tarafların kimliklerini bildirecek. Bu düzenlemenin hukuka uygun belki bir, iki maddesinden bir tanesi de budur. Doğru bir şey yani.

5 Tüketici Kredisi talebinde bulundunuz. Ücret bordrosu farklı, Sosyal Güvenlik Kurum una bildirilen farklı. Orada ne diyor? Arkadaş ben onları da kontrol ederim. Bu da çok doğru düzenleme. Diyor ki, Kurum a borcu bulunanların ticari kredi taleplerini banka Kurum a bildirecek. Şimdi banka her ticari kredi talep edene bakacak sistemden, borcunu görebilme imkanı sağlanacaksa görecek. Sağlanamayacaksa belki tüm kredi taleplerini Kurum a bildirecek. Aman Sosyal Güvenlik Kurumu falanın sana borcu varmış, sen bu parayı al. Hesaba geçirmeden haciz yap. Sadece bankalar mı? İçişleri Bakanlığı kimlik bilgilerini, ikametgah bilgilerini paylaşacak. Yurt dışına çıkanları Kurum a bildirecek. Yurt dışına çıkıp uzun süre dönmediyse soracak. Ağabey sen neredesin? Neden? Çünkü emekli aylıklarını yurt dışında çalışmaya başlayanlar için de kesmesi gerekiyor. Yani sadece Türkiye de değil, emekli olup çalışma yasağı olan 01 Ekim 2008 den sonra işe girenler için yurt dışında da çalışmak yasak. Kurum un borçlarının mal araç taşıtlarını elektronik ortamda Kurum a bildirecek. Bu da doğru düzenleme. Alacakların tahsili noktasında. Vergi daireleri yine açılışlarını kapanışlarını Kurum a bildirecek. Yoklama Fişleri ni, Muhtasar Beyannameleri elektronik ortamda Kurum a verecek. Ben Maliyeci değilim, ama siz hepiniz büyük çoğunluğunuz Maliye kökenlisiniz. Vergi mahremiyeti diye bir uygulama var. Ben soruyorum vergi dairelerine, Verecek misiniz? Olur mu kardeşim, vergi mahremiyeti var diyor. Nasıl vereceksin? Vermez herhalde, suçtur yani. Değerli arkadaşlar sadece Kurum da değil, tapuda kaydı olanlar, Adalet Bakanlığı nda kaydı olanlar, hatta İstanbul Menkul Kıymet Borsası nda hisse senedi olanlara da ne yapacak Kurum? Bazen Borsa da görürsünüz, bir anda bir tahta ne yapar? yukardan aşağıya kadar kırmızı olur. Yani birisi sıkışmıştır. Elinde 100 bin liralık hissesi vardır o hisseye ait. Hepsini bir anda ne yapar? Kim istiyorsa, en alta kadar satar. Öyle bir şey olduğunda bilin ki, Sosyal Güvenlik Kurumu birinin malını satıyor. Bir de 5510 Sayılı Kanun un 8 inci Maddesinin 7 nci fıkrasının uygulanması hakkında Tebliğ var. Bak bunun da adı çok güzel. 7 nci fıkrayı uyguluyor. Ne var ki bunda kardeşim? Sporcular sigortalı oldu mu Kurum ne yapacak? Gençlik ve Spor Bakanlığı Genel Müdürlüklerinden bunlarla ilgili bilgileri talep ederek kontrol edecek. Çocuğunuzu okula kayıt ettirdiniz. Okuldan sorulacak. Kimsin? Nesin? Ne yapıyorsun? Nerede çalışıyorsun? Kaç para maaş alıyorsun? Bu bilgileri ne yapacak? İlköğretim okulu, ortaöğretim okulu Sosyal Güvenlik Kurumu na bildirecek. Benim gariban ilköğretim okulum hademe parası ödeyemiyor. Bu bilgiyi vermezse ceza yağacak. Sigortalı başına Onda bir asgari ücret ceza. 500 kişi bildirildi. Ne yapacak? 50 asgari ücret, yaklaşık 30 bin lira cezası. Adam hademe parası ödeyemiyor. Bankacılık işlemlerinde kullanılacak. Kredi kartı, çek talep ettiniz, ticari kredi aldınız, tüketici kredisi aldınız, tüm bunları ne yapacak Kurum? Kontrol edecek. Tüketici kredisi talebinde bulundunuz, Kurum bunların Kurum kayıtlarıyla örtüşüp, örtüşmediği görevini bankalar kontrol edecek. Bankacılık işlemlerinde, hesap açtınız. Gittiniz evinize telefon bağlattınız. Gittiniz noterden vekaletname verdiniz. Tüm bu belgeleri ne yapacak Kurum? Talep edecek. Evlenme sözleşmesi, zilyetlik devir sözleşmesi, miras taksimi, kira sözleşmesi, muvafakatname, bunların hepsini noter ne yapacak? Sosyal Güvenlik Kurumu na gönderecek. Değerli arkadaşlar, artık Sosyal Güvenlik Sicil numarası olarak herkesin TC Kimlik Numarası kullanılıyor. Yabancı uyruklular da Sosyal Güvenlik Sicil Numarası olarak TC leri

6 olmadığı için, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü nce verilen kimlik numarası kullanılacak. Kimlik numarası ne işe yarar? diye merak ediyorsanız, sevgili Mehmet Maç üstat göndermiş. Benim de çok hoşuma gitti. Sizinle paylaşmaktan da mutluluk duyarım. (Pizzacıyı arıyor bir arkadaş. Pizza isteyecek. Operatör diyor ki, Falan pizzayı aradığınız için teşekkür ederim Bir sipariş verebilir miyim? diyor. Evet, sen Mehmet... Falan evden arıyorsun. Adresin şu. Telefonun şu. Cep bu. Ev bu, iş bu. diyor. Vatandaş operatöre Bütün telefonlarımı nereden biliyorsun? diyor. Efendim sisteme bağlıyız diyor. Bir bol sucuklu, pastırmalı, kıymalı pide istiyorum diyor. Bu iyi bir fikir değil diyor. Nasıl yani? diyor. Tıbbi kayıtlarımıza göre tansiyonunuz ve kolesterolünüz oldukça yüksek. Diyet maydanoz, ve brokoli pizzamızı deneyin, seveceksiniz diyor. Diyor ki, Seveceğimden nasıl emin olabilirsin? Çünkü brokoliyi kimse sevmez diyor. O da diyor ki, Geçen hafta bir kitapçıdan maydanozun faydaları, brokoli yemekleri adında iki kitap almışsınız. Tamam kardeşim teslim oluyorum diyor. Bana ondan üç aile boyu gönderin lütfen. Ne kadar bu? Altı kişilik aileler için bu yeterli olur efendim. Toplam 61 YTL. diyor. Kredi kartıyla ödeyebilir miyim? diyor. Maalesef nakit ödemeniz gerekecek. Çünkü limitiniz dolmuş. Üstelik geçen yılın Kasım ından beri bankanıza lira borcunuz var. Plazma televizyonun taksitleri de buna dahil değil diyor.. Sanırım adamınız buraya gelmeden önce yakındaki ATM den nakit çekmem gerekecek diyor. Yok yapamazsınız liralık nakit çekmeyi de doldurmuşsunuz. diyor. Önemli değil kardeşim yeter ki, sen şu pizzaları gönder. Adamınız gelene kadar ben denkleştiririm paraları. Ne kadar zamanda gelir? diyor. 45 dakikada gelir. Ama bu kadar beklemek istemiyorsan falan filan plakalı motosikletinle gelip, kısa sürede kendinde alabilirsin. 5 dakikalık yol evinden burası diyor. Niye diyor. Sistem kayıtlarına göre böyle bir sıkı turunuz var diyor. Tabii bir küfür işitiyor orada. Operatör diyor ki, Sözlerinize dikkat etseniz iyi olur. Unutmayınız ki, 15 Temmuz 97 de polise hakaretten tutuklanmıştınız. Vatandaş nutku tutuluyor. Operatör soruyor Başka bir isteğiniz var mı? Diyor ki, Yok, daha ne isteyeyim. Reklamlarda bir şişe kolayı bir pizzaya hediye veriyormuşsunuz. Bende üç tane pizza aldığıma göre, üç tane kolayı hak ediyorum. Operatör, Size aslında normal kola gönderdik, ama kayıtlarımıza göre siz diyebatiksiniz. Şeker hastasısınız. Onun için size şekersiz Zero kola gönderiyorum diyor. Yine yeni dönemde, eskidende ne yapıyorduk işten ayrılanlarımız için? İşkur a işten ayrılma bildirgesi veriyorduk. Bakanlığa ek 2 veriyorduk. Sosyal Güvenlik Kurumu na aylık prim hizmet belgesi ile bu belgedeki çıkış tarihi ve nedenini gönderiyorduk. Yeni bir hüküm geldi. Sigortalı işten ayrılma belgesi, on gün içinde e sigorta yla bildirecek. Tabii bu rakamlar özellikle 01 Ekim den sonra çıkanlarla ilgili, ne yapıyor? Bir infial içinde. e bildirgede arıyor yok. Ama tabii işveren işlemlerinden bakacağını bilmiyor. Orayı öğrenip girdiği zaman karşısına İngilizce bir sayfa çıkıyor. Diyor ki İngilizcesi Bu Windows sayfasını kapatmak istiyor musunuz? diye soruyor. Benim vatandaşım da İngilizce bilmediği için uysal, kuzu gibi Evet i seçiyor. Seçtiği zaman sayfa kapanıyor. Ondan sonra orayı arıyor, burayı arıyor. Kurum u arıyor, müdürlüğü arıyor. Diyor ki, Efendim, bu e bildirgesi sistemi bozuk Bozuk değil, onu İngilizce olarak hazırlamışlar. İngilizcesini anlayamadığın için sen Evet i seçiyorsun. Aslında Hayır ı seçeceksin. Şimdi neden İngilizce yazmışlar. Madem İngilizce yazdın kardeşim, cevabını da İngilizce yaz da Yes yerine, millet belki No yu seçer kısa diye. Bir cezası var mı? Bir cezası yok, ama müeyyidesi olabilir. Kurum haksız yere bir ödeme yaparsa, istirahat parası öderse bunu ne yapar? İşverene rücu eder. Kurum için 4/a larda bir ceza yok, ayrılış bildirgesini bildirmiyor, ama 4/b lerde kurum ve kuruluşları ne yapılacak? Ceza yazacak. Para cezası. Bakın Vergi Usul Kanunu 168 de diyor ki, İşe başlama bildirimleri dışında yapılacak bildirimler iş bırakma değişiklik bildirimleri bir ay

7 içinde mükellef tarafından yapılır ne diyor? Sigortalının sona ermesini takip eden on gün içinde. Ben hangisini uygulayacağım şimdi? Vergi dairesinden bana bir ay sonra bildirdi. Yasal mı? Yasal. Bir ay üzerine mi on gün? Yoksa on gün içinde bildirmedin diye, Maliye ye ceza mı yazacağım? Yine işyerlerini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, eskiden olduğu gibi, bildirmek gerekiyor. Diyor ki, İşyeri bildirgelerini e-sigortayla Kurum a göndermek zorunludur. Ama elektronik alt yapı oluşturuluncaya kadar kağıt ortamında bildirilecek. Eskiden tescilli işyerleri, yeni dönemde tescil edilmeyecek. Önemli bir husus ta sigorta hallerinin birleşme ve çakışmasında yaşanıyor. Normal şartlarda tek bir statüye, hangi statüye devam ediyorsa, o statüsü devam ettiği sürece diğer statü kapsamına girmez, ama 4/c dediğimiz memurlar için özel bir düzenleme var. Memurlar ne zaman başlarsa, başlasın, önce mi, sonra mı başladığına bakılmaz, dominanttır, baskındır memuriyette. Memur olduğu zaman 4/c sigortalılığı başlar. Bunun haricinde 4/a önce başladıysa, SSK lı bir işte başladıysa, daha sonra Bağ-Kur mükellefiyeti gerektiren şirket ortaklığı olsa bile ne yapmaz? Bağ-Kur primi ödemez. Bir şirkette ortakken SSK lı bir işte çalışsa, o kişi ne yapmaz? SSK primi ödemez. Çünkü tek bir statüye göre prim ödenebilir. Bizde Sosyal Güvenliğin tek bir ilkesi geçerlidir. En çok yapılan hata; Bir kişiyi ne yapıyoruz? Sigortalı olarak çalışırken kendisi bir şirket kuruyor. Bir limited şirket kuruyor. Kurucu olduğu şirkete de kendisini kesintisiz ne yapıyor? Sigortalı yapıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkan Danışmanı yken yönetmelikte bu maddeyi ben yazdım. Benim yazdığım maddenin bir kısmını arkadaşlar Kanun maddesine koymuşlar. Yarım olmuş, ama en azından güzel olmuş. Burada 4/b kapsamında sigortalı sayılacak kişiler, kendi şirketlerinde 4/a lı olamazlar diyor. Bu iyi bir şey. Ama bununla ilgili olarak hemen bir istisna getiriyor. Diyor ki, 01 Ekim 2008 den önce 4/b kapsamında sigortalı olduğu halde, kendisine ait veya ortak olduğu işyerinden 4/a olarak prim bildirenler ne yapacak? Kesintiye uğrayana kadar bu sigortalılığı devam ettirecek. Bu da kapsamlı olarak baktığınız zaman, neleri kapsıyor? Açık değil. Şimdi ben usulsüz olarak kurucu ortağı olduğum şirkete kendimi 4/a lı yaptım. Bu tarihe kadar geçerli mi? Bu belli değil. Yani usulüne uygun olan, yani önce sigortalı olarak çalışıp, sigortalı olarak çalıştığı şirkete ortak olanlar, usulüne uygun olarak 4/a lılığı devam ettirenler. Sadece bunları mı kapsıyor? Yoksa öbürlerini de kapsıyor mu? Belli değil. Yine eskiden biliyorsunuz, vergi mevzuatında bir düzenleme yapıldı. Herhalde Mayıs ayında mı? Tam hatırlamıyorum, ama Mayıs aylarında ve Haziran ayında yurt dışı çıkış yasağı tekrar düzenlendi, Anayasa Mahkemesi nin iptal kararı sonrasında. Bizim de eskiden 5510 un o 01 Ocak 2007 de yürürlüğe girmeyen eski halinde böyle bir yasak vardı. Bu yasak da kaldırılmış oldu, yani bizde daha yürürlüğü girmeden uygulanmadı. Evet, yeni gelen bir uygulamada, uzun vadeli sigorta kollarında rücu, üçüncü kişinin sorumluluğu. Bakınca anlamıyorsunuz. Diyelim ki, bu ilk defa Türkiye de uygulanan dünyada olmayan bir düzenleme. Arabanızla giderken bir yayaya çarptınız. Hani insan çarpmak istemez. O yaya öldü. O da bir sigortalıydı. Ölüm aylığı bağlandı eş, çocuklarına. Diyor ki, Bunu rücu ederim. Çarptığınız kimselere aman dikkat edin. Önce sorun. Sigortalı mısın kardeşim? İlk defa bizde oluyor bu. Başka dünyanın hiçbir yerinde yok. Kısa vadelide, yani iş kazalarında, meslek hastalıklarında rücu olur. Üçüncü kişi kusurluysa rücu edilir. Ama uzun vadeli sigorta kollarında rücu olmaz. Emeklilerin çalışmasından biraz önce bahsettim. Emekliler işçi olarak çalışıyorsa ne yapacaklar? İşçi olarak çalışıyorlarsa emekli aylığını tam alacaklar. Ama işverenlerinden aldıkları ücretleri eskiden de % 7.5 işçi payı kesiliyordu destek primi olarak. Bu dönemde de

8 aynen devam edecek. Herhangi bir değişiklik yok. Ama işveren payında bir değişiklik var. İşveren eskiden sadece 22,5 puan öderken, şimdi kısa vadeli sigorta kollarına göre de ne yapacak? Bir katkıda bulunacak. Yani en az 23,5 var olacak. Emekli olduktan sonra bağımsız çalışanların, emekli aylıklarının % 12 si 2008 yılı için, her yıl bir, bir, bir artarak da % 15 de ne yapacak? Sabitlenecek. Şimdi diyor ki, Anlaşmadan boşanan.yetim kızların aylıkları kesilecek Bizde çok yaygın bir uygulama. Bu Yasa daki çok doğru düzenlemelerden birisi. Eşinden boşanıyor, ama aslında boşanıyor. Yine beraber yaşıyor eşiyle. Bunun karşılığında ne yapıyor? Babasından kalan yetim aylığını alıyor, ama kocasıyla yaşıyor. Eskiden bu yetim kızların aylıkları kesilemiyordu da, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen dul eşi ve yetim çocuklarının aylıkları kesilir ve ödenenler de geri alınır. Bu çok doğru bir düzenleme. Vatandaş soruyor, Peki eşiyle değil de, başka biriyle yaşayanların durumu ne olacak? Onlara bir şey yok. Bizde suiistimal çok fazla, vatandaş babası ölünce Sosyal Güvenlik Kurumu nun ilgili birimine müracaat ediyor. Diyor ki, Babam sağken bize iyi bakıyordu. Onun maaşıyla geçinip gidiyorduk. Benim yaşım 35, hiçbir iş yapmıyorum. Şu babamın maaşını bana bağla da biz yaşamaya devam edelim. Diyor ki, Sen eğer kız olsaydın, kadın olsaydın babanın maaşını bağlardık. Ama erkek olduğun için, üniversiteye gitsen bile, en fazla 25 yaşına kadar alırsın diyor. Yetim erkek çocuğu gidiyor ameliyat oluyor. Mahkeme kararıyla da Kadın oluyor. Gidiyor memurun karşısına diyor ki, Hani sen bana demiştin ya kadın olursan aylık bağlarlar. İşte ben kadın oldum. İşte bu mahkeme kararı, bu da nüfus cüzdanı. Bana bağla babamın maaşını Efendim siz sonradan kadın oldunuz. Doğuştan kadın olanlara aylık bağlıyoruz. diyor. Ben o kadar ameliyat boşuna mı oldum? diyor. Sonra mahkemeye veriyor, mahkeme diyor ki, Evet önemli olan kadın olması. Sonradan mı kadın olmuş, önceden mi kadın olmuş, sana ne? Adama aylığını bağla diyor. Evet yeni dönemde günlük kazanç sınırlarımız, yine asgari ücret ve asgari ücretin 6,5 katı olarak eski SSK sistemi gibi uygulanıyor. Bağ-Kur lular için baktığımız zaman, şimdi Bağ-Kur lularda da birazdan anlatacağım. Farklı bir uygulama var. Prim ödeme gün sayıları yine 30 gün olarak, 28 i de olsa, 31 i de olsa, 30 gün sigorta primi yatacak. Ama ay içinde eksik gün çalışması varsa, çalıştığı günleri parmak hesabı sayarak gün sayısını bulmamız gerekiyor. Örneğin; Şubat ayında bir gün işe gitmedi. Ne yapacağız? Çalıştığı gün 27 gün olduğu için, 27 gün sigortalı olacak. Temmuz ayında bir gün işe gitmedi. Yine Sigorta gün sayısı kaç olacak? 30 olacak. Part time (yarım gün) çalışanlar için önemli bir düzenleme var arkadaşlar. Part time çalışıyordu eskiden. Ayda on gün çalışıyordu. Dokuz ay sonra doksan günü doldurunca sağlık yardımlarından faydalanıyordu. Ama artık öyle değil. Part time çalışanların gün sayısını, ay içindeki toplam süreyi 7,5 saate bölmek suretiyle buluyoruz. Ama part time çalışan bir kişi, eğer 30 günden eksik çalışıyorsa, bunların GSS primini tamamlama zorunluluğu var. 14 gün çalıştın, 15 gün çalıştın, kaç gün eksik? Gelecek ay kaç gün eksikse 15 günün sağlık primini kendisi ödeyecek. Ödemezse sağlık yardımı yok. Burada uygulama da arkadaşlar, kişinin gelirine göre 25 lira 55 kuruştan, 76 lira 64 kuruş, 153 lira 29 kuruş olmak üzere, gelirine göre ne yapılacak? Pirim alınacak.

9 İşyeri kayıtlarında zamanaşımı süresi beş yıldı. Kademeli olarak bu da on yıla çıkıyor bizim açımızdan. E- bildirge zorunluluğu, eskiden olduğu gibi iki ve üzeri sigortalı işçi çalıştıranlar için yine geçerli. Bir kişi çalıştıranlar isterse yine eskiden olduğu gibi e bildirgeyi de seçebilir, eskiden olduğu gibi kağıt ortamını da düzenleyebilir. Prim bildirgelerini izleyen ayın 23 üne kadar Kurum a verme zorunluluğu var. Eğer belgenin gönderilmesi gereken son gün resmi tatile denk geliyorsa, takip eden ilk iş günü e-sigortayla gönderilebilecek. Prim borçlarının izleyen ayın sonuna kadar, ödemek mümkün. Eskiden olduğu gibi, herhangi bir değişiklik söz konusu değil. KDV iadesinden ne yapabiliyor? Prim borçları mahsup edilebiliyor. Bir işyerini rahatlatmak gerekiyorsa şu kriz ortamında, en önemli düzenleme bu. Bir süre koy Maliye İdaresi ne. De ki, 30 günde yap, 40 günde yap Kendi isterse yapıyor, istemezse yapmıyor. Tabii siz daha çok işin içindesiniz. Burada eskiden olduğu gibi Maliye İdaresi KDV iade alacağı olan mükellefin ortak olduğu şirketlerin borcuna da mahsup edebiliyordu. Ocak ayında bunu değiştirdi. Artık sadece kendisinin borcuna mahsup ediyor. Ama 5510 a baktığınız zaman diyor ki, katma değer vergisi iade hakkı sahibi olan işveren, kendisinin veya mal ya da hizmet satın aldığı/iştirak/ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talep edebileceği belirtilmektedir. Vatandaş ta 5510 a ve Sosyal Sigorta Yönetmeliği ne bakıp gidiyor. Ondan sonra da Kardeşim biz Maliye yiz, biz öyle Sosyal Güvenlik Kurumu nun tebliğiyle iş yapmayız diyor. Ben de bir ay kadar önce Dünya Gazetesi nde Maliye SSK yı Kaale Almıyor diye bir yazı yazdım. Sonra 10 Ekim de mi, 12 Ekim de mi tebliğ değiştirdi. Tekrar Maliye nin dediği yere geldi. Değerli arkadaşlar, prime esas kazançlar var. Prime tabi olmayan kazançlar var. Arif üstadım çok güzel bir tablo yapmış, Onun ben üzerinde durmayacağım. Başka bir şeyin üzerinde duracağım. Diyor ki, Ücret dışı ödemelerden iki ay daha prim alacağım. İkramiye falan, filan önce ne yapacaksınız? Ücret dışı ödemeyi ödendiği ayda önce mahsup edeceksin. Tavanı geçmiyorsa, primi aldın, tavan bitti. Tavanı aşıyorsa, tavanı aşan ayı iki ay ödeyeceksin. Hani ben konumum itibariyle, gazetelerden bir sürü insan bana ulaşıyor. Bilgi işlemciler şu an gece gündüz harıl harıl çalışıyorlar. Adam diyor ki, Kısır döngüye döndük efendim Kardeşim nasıl kısır döngüye girdin? Bak ne güzel Sosyal Güvenlik Kurumu tereyağından kıl çeker gibi yazmış. Demiş ki, 4 bin lira ücret, 3 bin lira ikramiye verirsen ( ,70) geriye ne kaldı prime tabi tutarın, Bu in bir de ne yapacaksın? Bir daha ki ay yine tavana keseceksin Yetmedi bir dahaki ay bir daha. İki ay takip edeceksin. Şimdi bunun vergiyle çelişen boyutu var. Net ücretle çalışanlar var. Adam brütü yapıyor. Brütte bir sorun yok. Ama net ücretle çalışanlarda kısır döngüye giriyor sistem. Birçok yazılımcı daha bunu çözebilmiş değil. Bir, iki firma bu yazılımları bitirdi. Geri kalanlar halen yazıyor. Ne zamana yazar? Bilmiyoruz. Olmuyor diyor. Yan net ücretini yazdınız, ne kadar? lira brütün neti, lira lira ikramiyenin neti lira. Diyor ki, lira net yazınca, bana lira brütü buluyor Ama önceki aydan devreden rakamı bulduğun zaman, bu sefer vergi matrahı değiştiği için, ikinci bir brüt oluyor kardeşim. İkinci bir brütüm olunca bu bilgisayar insan gibi duracağı yeri bilmiyor. Tekrar yeniden hesaplama yapıyor. Sen bana net bul demiştin ağabey. Ben şimdi ikinci net, brüte göre bir net daha buluyorum diyor, böyle uygulamanın mümkün olmadığı kanaatindeyim.

10 Ben Ankara da Başkan Danışmanı ydım. yönetmelik düzenleme safhasında bu düzenlemelerin içerisinde oldum, Arkadaşlara anlattık. Bak arkadaş bu 12 ay, o zaman 12 aydı biliyorsunuz. Bu mümkün değil. Bunu kaldırın. Eğer istiyorsanız tavanı on katına çıkarın, çok prim almak istiyorsan. Ama bunun fiilen uygulanma imkanı yok. Şimdi böyle dediğiniz zaman, işte sonra iki aya indirdiler. Uygulamadan nasıl bordro yazılır? Bilmiyor adam. Bordroyu hayatında görmemiş. Bordronun nasıl yapıldığını ver kalem kalem bulabilecek olsaydı kağıt ortamındaki gibi, çok kolaydı. Ama zor. Olmuyor. Prim almak istiyorsan en kolay yol, Tavanı çıkar on katına, istediğin kadar prim al. Değerli arkadaşlar, brüt ücretle çalışıyor. Arkadaşım her ay lira net alıyordu. Brüt ücrette çalıştığı ve devreden ikramiyesi olduğu için, bir sonraki ay ne yaptı. 150 lira düştü, lira için söylüyorum. Adam diyecek ki, Ahmet ağabey utanmıyor musun benim paramı kesmeye Sen anlat şimdi o işçiye. De ki, Efendim bak bu şimdi devreden SSK matrahı ilave edildi. Bu, geçen ay prime tabi tutulmamıştı, şimdi tutuyoruz. Onu ben anlamıyorum, işçi kardeşim nasıl anlayacak? Varın siz düşünün. Yine eğer çalışılmayan süreler varsa, eskiden çalışma yoksa, prim kesilmiyordu. Yani siz doğum izninde kadına ikramiye ödediniz. Prim kesilmiyordu. Şimdi diyor ki, Bunu da iki ay takip edeceksin. Çalışması yoksa, iki ay takip ettin. Mesele yok. Ama çalışması olan aya, iki ay içerisinde denk gelirse prim kesmek gerekiyor diyor. Yıllık ücretli izinlerde eskiden olduğu gibi iş kazası, meslek hastalığı primi kesilmeyecek dendi, sonra kesilecek dendi. Yemek paralarına bakın 1 lira 28 kuruş Ben Başkan Danışmanı yken Birol bey hakikaten çok iyi bir bürokrattı. Anlattım Başkanım böyle böyle bir sorun var. Dedi ki, Tamam yazın tebliği Ama ne Birol beyin ömrü vefa etti, kalmaya. Böyle kapandı gitti mevzu. Yemek parası eskiden olduğu gibi 1 lira 28 kuruş Bir çay, bir simit almaz değil mi? Şurada istediğin simitçiye git. Bir çay, bir simit 1 lira, 50 kuruş. Öğlen ne yapacak? 1 lira 28 kuruş hariç, kalan kısmını prime tabi tutacaksın. Ama ayni yardım veriyorsan, yani işyerinde yemek yediriyorsan, yemek fişi veriyorsan, ticket veriyorsan, sodexo veriyorsan, bunlar primden muaf. Parasını veriyorsan, parasını verdiğinde hem çocukta, hem aile zammında, hem yemek parasında bu ekranda gördükleriniz istisna tutarı. Bunun üstündekilerden sigorta primi de kesmek gerekecek. Özellikle bir hususu belirtmek istiyorum. Ankara dan üst düzey bir bürokrat dedi ki Böyle, böyle bu, 02 Ocak günü Ankara ya gel. Ankara ya gittim. Bir gün kendisiyle çalıştım. Anlattım eksiklerini, yanlışlarını. Bunlardan bir tanesi de asgari ücretin % 30 unu geçmeyen sağlık primleri. Dedim ki, Efendim bakın, bu özel sağlık primi ödeyen, çalışanlarına özel sağlık sigortası yapan işverenleri bizim sırtımızda taşımamız lazım. Bu adamcağız o işçisine özel sağlık sigortası primi ödemek suretiyle hem Sosyal Güvenlik Kurumu nun sağlık harcamalarını azaltıyor. Hem senin hizmet verdiğin işçilerin hastanelerde daha faydalı, daha rahat bir imkan almanı sağlıyor, hem ilacını cebinden aldığı için sana yük olmuyor. Ama sen tutup bu adamı cezalandırıyorsun. Bu taslakta bir değişiklik yapıldı. Daha sonra ne olduysa eski tas, eski hamam oldu. Yani bu % 30 kaldırıldı, bireysel emeklilikte % 20 yi geçmeyen kısımdan prim alınacağı şeklinde bir düzenleme vardı. Sonra ne olduysa, tekriri müzekkere ile bu madde tekrar görüşülürken değiştirmişler. Benim kişisel kanaatim, bir kişi çalışanına özel sağlık sigortası yapıyorsa sen onu teşvik edeceksin. Çünkü senin üzerindeki yükü azaltıyor. Değerli arkadaşlar, istisnalar içerisinde bir tanesi de 4/b lerle ilgili kazançlar. Bakın oradaki arkadaşa sabah 04 e kadar anlattık. Bu işlerle 5510 un yazıldığı, Kanun daki yazılan ekipten

11 bir arkadaş Sabah 04 e kadar. Kurum Başkanı, ben, sayın Ali Tezel, ve Daire Başkanının ilgili şube müdürleri. Anlattık 4/a lıyla, 4/b li arasındaki farkı. Yani bir kişinin Bağ-Kur lunun kendi primini ödediğini, dolayısıyla bu adamın her şirkette ayrı ayrı prim ödemeyeceğini, bunların kazancından prim alınmayacağını anlamadılar. Hayır efendim biz böyle yapacağız diyor. Bakın arşivlerinizde 10 Mart tarihli Dünya Gazetesi vardır. Benim Her Şirket Ortaklığına Ayrı Prim Alınacak diye manşetlik bir yazım vardır. Ondan sonra demek ki böylede bir tehlike varmış diye. Ne yaptılar? En son c bendini tekriri müzekkere ile eklediler. Dediler ki, Birden fazla 4/b li olmayı gerektiren faaliyet varsa, bir beyanda bulunun. Her şirket ortaklığında ayrı ayrı prim alınmayacak. Bu da hakikaten zararın neresinden dönersen kardır. İyi ki, değiştirdiler. Birde diyor ki, kazançtan prim alınacak. Dedim, Arkadaş bu adam ne kadar kazandığını bilmiyor ki, onun kazancından nasıl prim alacaksın? Onu da değiştirdiler. Tekrar en yüksek ücret ödediği sigortalısından daha az olmamak üzere, ne yapacak? Kendi primini, kendi beyan ettiği orandan ödeyecek. Bir kişi beş şirkete ortak, her ay soruyor, Ahmet oğlum bu ay ne kadar işçi maaşı ödedin? En yüksek ne kadar ödüyorsun? Şimdi bakın Bağ-Kur lular içinde bulunduğu ayın primini öder. SSK lılar bu ay çalışır, gelecek ay öder. Ben şimdi bu ayın primini ödedim. Sonra birisi fazla mesai yaptı. İkramiye ödedim ona, çıktı tavanın üzerine. Ne yapacağım? Bilmiyoruz, belli değil. Ama belli olan bir şey var. En yüksek ücret ödediğin sigortalıdan daha az beyanda bulunmayacaksın. Evet, prim oranlarından kısaca bahsetmekte fayda var. Emeklilik primi, malullük, yaşlılık, ölüm primi değişmedi. Kısa Vadeli Sigorta Kolu diye bir kavram geldi. Eskiden iş kazası, meslek hastalığı sigortası vardı. Bu değiştirilerek ne yapıldı? Bunun yerine kısa vadeli getirildi. Nace kodu diye görmüşsünüzdür e-bildirgeye girdiğinizde. Eski iş kazaları priminizin yarım puan düşüğünü göreceksiniz. Özellikle Bağ-Kur primi ödeyen arkadaşlar var Onlarla ilgili düzenlemeyi de belirtmekte fayda var. Eskiden Bağ-Kur luların prim oranı % 40 tı. Yeni dönemde bu aynı SSK lı işçilerdeki gibi en az % 33,5, en çok % 39 arasında uygulanacak. Yeni dönemde özel hastaneler en fazla % 30 fark alabilecek. Oda farkı en fazla 120 YTL olacak. Odanın özelliklerine göre, otelcilik ücreti ödüyorsunuz ayrıca. Burada bu maddenin hepsi anlatıldı. Bir tek, bir hususu daha anlatıp noktalamak istiyorum. Sağlık Ocaklarına gittiniz, herhangi bir fark katılım payı ödemeyeceksiniz. Ama ikinci basamak hastaneye gittiniz 3 lira. eğitim araştırma hastanesi 4 lira, üniversite hastanesi 6 lira, özel sağlık kuruluşlarında da ne yapılacak 10 lira ne yapılacak? Bir katılım payı alınacak. Eskiden olduğu gibi çalışanlar için yine vizite kağıdı uygulaması devam edilecek. İlaçta katılım payı % 20 olarak çalışanlarda, % 10 olarak da emeklilerde devam edecek. Benim sunumum burada bitiyor arkadaşlar. Tahammül gösterip dinlediğiniz için teşekkür ederim. BAŞKAN HÜSEYİN PERVİZ PUR Bize sayın Resul Kurt esprilerle dolu ve tamamen uygulamaya net ve açık şekilde çok güzel bir sunumda bulundular. Bazı eksik konuları da böylece aktarmış oldular. Yalnız sayın Resul Kurt un bu yazısını biz internetimizde yayınlayamayacağız. Maalesef kendisinin o şekilde bir maruzatı var. Kusura bakmayın. Sayın Resul Kurt a hakikaten çok teşekkür ederiz. Çok önemli açıklamalarda bulundu. Bir de kendisini şu şekilde tanımış olduk. Bu Yasa nın çıkarılmasında yoğun emeğini öğrendik. Zaten Dünya Gazetesinde her hafta okuyoruz yazılarını zevkle. Bundan sonra daha da dikkatli okuyacağız.

12 Efendim şimdi sayın Cüneyt Olgaç beyin kendisine epey soruldu yazılı olarak. Cüneyt Olgaç bey şimdi o soruların cevaplarını verecekler. Buyurun efendim. CÜNEYT OLGAÇ Teşekkür ederim. Ben sorulara cevap vermeden önce, özellikle bir soru var burada, onu okumak istiyorum. Diyor ki, Önceden isteğe bağlı SSK da prim öderken, sonradan SSK da ve Emekli Sandığı na tabi çalıştım. Şu anda tekrar isteğe bağlı prim ödeyeceğim. Müracaatımı SSK ya mı, yoksa BAĞ-KUR a mı yapılacak? CEVAP:Yeni dönemde ne SSK ne de Bağ-Kur kalmadığı için başvurular SGK İl Müdürlüklerine veya Sosyal Güvenlik Merkezlerine başvuruda bulunulacaktır. İsteğe bağlı sigortalılıkta yeni dönemde prim tutarı sigorta primine esas kazancın taban ve tavanı arasında ilgilinin seçeceği tutarın %32 si olacaktır. İsteğe bağlı sigortalılıkta, yeni dönemde başvuruyu takip eden günden itibaren başlayacaktır. Şimdi Bağ-Kur a mı, SSK ya mı başvuracağım Sosyal Güvenlik destek primi ödemek için? CEVAP: Sosyal güvenlik destek primi için Kuruma başvuruda bulunmak ancak emeklinin 5510/4-a kapsamında çalışması durumunda işverenince SGK İl müdürlüğü veya Sosyal güvenlik merkezine sigortalı işe giriş bildirgesi ile bildirilecektir. Diğer durumlarda şirket ortaklarının kim olduğunu GİB ile yapılan protokol gereği alacağı bilgilerden tespit edeceğinden gerekli kesintiyi yapabilecektir. Ancak vergi mükellefiyeti olmayanların durumu sosyal güvenlik il müdürlüğü veya merkez müdürlüğüne bildirilecektir. İsteğe Bağlı Sigortalılık da oran ve miktarı tekrar edebilir misiniz? denmiş. CEVAP: İsteğe bağlı sigortalılıkta yeni dönemde prim tutarı sigorta primine esas kazancın taban ve tavanı arasında ilgilinin seçeceği tutarın %32 si olacaktır un 78 inci maddesinde 4 b halindeki sigortalılara verilen altı aylık süre sosyal güvenlik destek primine tabi olanları da kapsayabilir mi? CEVAP: 5510 sayılı Kanunun geçici 22 inci maddesinde altı aylık süre içerisinde A.Ş. kurucu ortaklarının sigortalılığı 6 ay içinde başvurmaları halinde devam eder. SGDP tabi olanlar için bu nitelikte bir süre öngörülmemiştir. Sosyal güvenlik destekleme primine tabi olanların aylıklarından nasıl kesilecek? CEVAP: Her emekli sigortalının tekrar faaliyette (kendi nam ve hesabına tabi çalışmaya başlarsa) bulunursa aylığı üzerinden 2008 yılı için %12, 2009 yılı içinde %13, 2010 yılı için %14 ve 2011 yılında %15 oranında kurumca kesilecektir. SGDP tabi sigortalılar kendileri gidip bankaya ödemede bulunmayacaklardır. Toplumumuzdaki eşitsizliğin arttığı, toplumumuzda kanunumuzun da usulsüz yönde etkileri, bunu sağlıktaki erişimler eşitlik ilkesiyle ve sosyal güvenlik ilkesiyle nasıl izah edebilirsiniz? CEVAP: Sağlık alanında bence eşitsizlik değil eşitliğe yaklaşma şeklinde bir değişim ve dönüşüm gerçekleşmiştir. 70 milyon vatandaşımızın yanında sığınmacı ve vatansızları da sağlık konusunda sosyal güvenlik şemsiyesi altına aldığımızı düşünüyorum. BAŞKAN HÜSEYİN PERVİZ PUR Sayın Olgaç a çok çok teşekkür ediyoruz. Şimdi sırayla sayın Kamber Kaya, sayın Profesör Fikret Öcal bey konuşacaklar. Buyurun sayın Kaya.

13 KAMBER KAYA Değerli üstatlarımıza hoş geldiniz diyorum. Şimdi ben önce soru ve açıklıkla ilgili bir, iki konuya değinmek istiyorum. Daha sonra Sosyal Güvenlikle ilgili bazı istatistiki bilgiler vermek istiyorum. Birincisi, bir yönetmelik yayınladı Sosyal Güvenlik Kurumu. İşyeri kayıtlarının SMMM ve YMM ler tarafından incelenmesiyle ilgili. Bununla ilgili bir kıstas belirlemeyi de Kurum yetkili olarak aldı, Yönetim Kurulu Bunun uygulanabilir olması için, gerçekçi rakamların değerlenmesi gerekiyor. Bir de orada bir çelişki var. Şimdi 3568 Sayılı Yasa da YMM lerin sorumlulukları ile ilgili düzenlemeler var, 12 nci Madde. SMMM lerin müteselsil sorumluluğuyla ilgili bir düzenleme olmamasına rağmen, 5510 Sayılı Yasa nın 59 uncu Maddesi bu konuda düzenleme getirmiş. Bence çelişkili ve sorun yaratacak bir düzenleme. Bir de bu Yönetmelikte raporlara Kurum kendisini tespitli bir faaliyet belgesi istiyor. Yani bizim YMM Odası nın vermiş olduğu Faaliyet Belgesi geçersiz diyor. Özel bir faaliyet belgesi istiyor. Bence bu doğru bir uygulama değil. YMM Odası nın verdiği Faaliyet Belgesi geçerli kabul edilmelidir. Birincisi bu. Diğer bir konu, arkadaş sormuştu. Cevap verilmediği için ben tekrarlamak istiyorum. Bu % 5 işveren payıyla ilgili indirim var. Bunun esasları açıklanacak. Bununla ilgili şartlardan bir tanesi, işyerinin prim borcu olmaması. Arkadaşın sorusu şuydu, sanıyorum atlandı, Okan bey sormuştu bunu. Bu prim borcu olmaması konusu işverenin 4/b kapsamındaki kendi prim borcunu da kapsayacak mı? anlamında soru sormuştu. Bir diğer konu, emekli olup da 4/b kapsamında çalışanlarla ilgili. Maaşından kesilecek dedi arkadaşımız Cüneyt bey. Kanun un 4 maddesinde çelişki var Sayılı Yasa nın 30 uncu maddesi, geçici 14 üncü maddesi, 87 nci maddesi ve 88 inci maddenin 6 ncı fıkrası birlikte incelenirse çelişki var. Çünkü orada örneğin, prim indirimi var. Prim indirimi diye bir müessese var. Diyor ki, Eğer primleri önceden öderlerse kişiler, ben belli esaslarda indirim yapacağım. Onların içine Sosyal Güvenlik Destekleme Primi de koymuş. Dolayısıyla burada bir çelişki var. Buna bir açıklık kazandırılması lazım. Bir de bir öneri bu konuda, mutlaka Kurum un sitesine aylık ücretlerden ne kadar kesinti yapılacağını gösteren bir örnek verilmesi lazım ve istediğiniz takdirde bunun dökümünü alabilmeliyiz. Aksi halde sorun yaşayacağız ve Kurum a bir sürü gereksiz başvurular yapılacak. Evet bir de prime esas kazançlarla ilgili bahsedildi. Bunun da sorun yaratacağını söyleyeyim. Şimdi ben de Cüneyt beyin ilk bölümde bahsettiği istatistiklerle ilgili bir iki kelime söyleyeyim. Bizim de bu konuda farklı görüşlerimiz olduğu bilinsin. Şimdi birincisi bu üç Kurum iyi yönetilmedi. Yapılan bir araştırmaya göre 1970 le 1994 arasında sadece SSK nın primlerinin kötü değerlendirilmesi sonucu Kurum 19 milyar $ (Dolar) zarara uğratılmış. Bağ- Kur a prim ödeyenler, Emekli Sandığı na, SSK ya prim ödeyenler Kurum u yönetmediler. Dolayısıyla bunun sorumlusu prim ödeyenler ve emekliler değil. Bunun bilinmesi gerekir. Diğer bir konu, Türkiye bütçesinin % 15 i ve Gayri Safi Milli Hasılanın % 5 i yüksek rakam. Avrupa nın ortalaması % 19 milli gelire oranı bütçe oranının % 40. Devlet katkısı Türkiye de sıfır. Avrupa da % 40. Nereye girmek istiyoruz? Teşekkürler. BAŞKAN HÜSEYİN PERVİZ PUR Sayın Kamber Kaya gerçekten çok kaliteli bir katkıda bulundunuz. Ekonomik verilerle de ilgili çok güzel, Kanunla ilgili olanlarda kayda geçti.

14 Değerli meslektaşımız notlarını aldı. Şimdi cevap verecekler size. Çok teşekkür ederiz sayın Kaya. Buyurun. CEVAP: SMMM ve YMM tarafından yazılan özel bina inşaatı ve ihale konusu işler ile ilgili olarak Kurum daima kendi denetim ve kontrol memurları marifetiyle denetim yapma hakkını saklı tutmuştur. 5510/59. maddesinde; Kurumca belirlenen usûl ve esaslara aykırı hareket ederek Kurum zararına sebebiyet verdiği anlaşılan serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirler tarafından düzenlenen raporlar dikkate alınmaz ve bunların daha sonra düzenleyecekleri raporlar Kurumca işleme konulmaz. Gerçeğe aykırı rapor düzenleyen serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirler, Kurumun bu nedenle uğradığı zarardan işverenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olup, bunlar hakkında, genel hükümlere göre Kurumun takip hakkı saklıdır. Meslek mensupları, işverenlerin devamlı işyerlerinin sigortalıları ile yaptıkları işler ile Kurumda tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla birlikte işçilik bildiriminde bulunulmamış olan yukarıdaki işler hakkında inceleme yapamazlar. Hükmü yer almıştır. Bu hükümle kurumun uğrayabileceği zararın önüne geçilmesi olduğunu söyleyebilirim. İşverenlere prim payında 5 puanlık indirim toplam primlerinde %26 ya yakın bir indirimi ön gören uygulama tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.bu uygulama ile ilgili olarak genelge çalışması devam etmekte olup. Kasım ayının ilk haftası içinde uygulamaya yön verecek şekilde yayımlanacaktır. adresimizden tüm işverenlerimiz alabilecektir. Aranan şartlar işverenin borcunun olmaması ve işyerinde çalıştırdığı işçilerin kayıt dışı olmamasıdır. İşverenin prim borcunun olmaması yanındaki diğer şart ta işyerinde yapılan denetimde işyerinde kayıt dışı işçi çalıştırılmaması şartına rağmen kayıt dışı işçi çalıştırıldığı tespit edilirse bu indirimden işveren 1 yıl süreyle yararlanamayacaklardır. 4/b kapsamındaki işveren prim borcunun olup olmayacağı hususu çıkacak genelge ile netleşecektir. SGD Primine tabi olanların aylıklarından yapılacak kesinti tutarları ile ilgili olarak gerekirse Kurum web sayfamıza bir bölüm eklenebilir. Bu bilgilendirme adına iyi olur. BAŞKAN HÜSEYİN PERVİZ PUR Sayın Cüneyt Olgaç ben eski bir 3568 Sayılı Kanunun kurucusu ve yapıcısı olarak, bir de Oda nın 20 yıla yakın Genel Sekreteri olarak size şunu hatırlatmak istiyorum. Türkiye de bu mesleği organize eden bir tek Kanun vardır, 3568 Sayılı Kanun. Bu yetkiyi ve belgeyi veren de üst kuruluşumuz TÜRMOB dur. Bu meslektaşlarımız SMMM ler ve YMM ler yetki ve belgeyi bir tek sınavla alırlar. O da Giriş Sınavı dır. Bunun dışında hiçbir kurum, Türkiye Cumhuriyeti nde hiçbir kurum kendi başına ayrıca bu yetki ve belgesini almış olan bir şahsı kendi kriterlerine sınavına sokup, onu ikinci bir yetki belgesinde bulunamaz. Böyle bir harekette bulunursa Anayasa ya aykırı davranılmış olur. Bunu hatırlatın Ankara dakilere. Mahkemelik oluruz ve davayı da kazanırız ki ve zamanında da kazanmışız Sayılı Kanun un 12 nci maddesi, yani SMMM lere mi yetki vereceksiniz efendim? Ben YMM olarak 12 nci maddeye göre, kamu kurum ve kuruluşlara verilecek bütün bilançolar tasdiki Yeminli Mali Müşavirlerce yapılır ve sorumluluk ona aittir derler. Ama siz ayrıca SMMM yi de ayırıyorum, YMM yle ikisini ayırıyorum derseniz, ben SMMM nin bile böyle bir yetki almak için sınava girmesine karşı çıkarım. Açıkça söyleyeyim. Burada bir aksaklık var. Olabilir, insan halidir. Yapılabilir. Yani düzeltilmesini size istirham edeceğim. Sayın Fikret Öcal hocam buyurun. Kısa olsun, olur mu efendim?

15 PROF. DR. FİKRET ÖCAL Sayın Başkan, değerli sunucu arkadaşlarım, sevgili meslektaşlarım hepinizi saygıyla selamlıyorum. Ben sayın Olgaç a bir soru soracağım. Fakat uzun boylu cevap vermesini istemiyorum. Sadece birkaç cümleyle ifade ederlerse yeter. Yalnız önce sayın Başkan ın ifadelerine katıldığımı belirtmek istiyorum. Sayın Olgaç a da Allah kuvvet versin, işi biraz zor, yani öyle görüyorum. Efendim ben şunu söylemek istiyorum; Bu konuda yetkili, etkili, bilimsel nitelikleri üniversite camiasınca, akademik ortamda tasdik edilmiş arkadaşlarımız bu konuda diyorlar ki, aşağı yukarı 450 ye yakın değişiklik, yani 150 diyebilir miyiz yuvarlak? Maddeleri olan bir kanun yapılmış ve 450 ye yakın değişiklik yapılmış. Hala da sorulan sorulardan ve verilen cevaplardan daha bir takım değişikliklerin de yapılması gerektiği ortaya çıkıyor zannediyorum. Dolayısıyla bu istikamette baktığınız zaman, iki şey ön plana çıkıyor. Bir tanesi, deniliyor ki, kanun tasarısının tamamı bürokrat arkadaşlar tarafından yapıldı, yani ilgili ve çeşitli boyutları olduğu halde, başkalarına danışılmadı. Yahut bu çalışmada yer verilmedi. Bu nedenle böyle oldu. Bu sebeple tabir caizse yamama ile bu maddeler, yahut bu düzenin değiştirilmesi, uygun bir yere gitmesi mümkün değildir diyorlar. Buna katıldığım için bende ifade etmiş oluyorum. Dolayısıyla birinci boyutunda bu var. İkincisinde de, gerekçelerle ilgili yazılı metinleri okuduğumuz zaman, birkaç tane husus ortaya çıkıyor. Mesela bunlardan bir tanesi; Bu kara delikler değdiğimiz açıkların bütçeye önemli yükler getirdiği, dolayısıyla genel ekonomiyi önemli derecede etkilediği varsayımı var. Görüşü var. Bu sebeple de, onun sebepleri üzerinde adeta gerekçeler hiç durmak istemiyor. Yani 1946 lardan diyelim, daha evveliyatı da var ya, fakat asıl yaklaşık 1946 lardan bu yana ben yaşayarak gördüm. Tabii hepiniz görebildiniz mi? Yaşayabildiniz mi? Bilmiyorum, ama siyasetçilerimiz bu ileride uzun vadeli yapılacak ödemelere karşılık toplanmış olan paraların ne yapılacağı hakkında adeta şaşkınlık içerisindeydiler. Maalesef uygun şekillerde değerlendirilmedi. Kara deliklerin, bana göre oluşunun bir yönü bu. İkinci yanı da, işaret edildiği üzere popülist, oy kaygısı ile emeklilik yaşının çok aşağılara düşürülmesi ile emeklilik halini almış vatandaşlarımızın çoğalması, emeklilere yapılan ödemelerin çok fazla olması kara delik denen olumsuzlukların önemli etkenlerdendi. Kara delikler diye ortaya konulurken bunlara hiç değinilmiyor. Tabii siyasetçinin de işine gelmiyor bunlara değinmek tabiri caizse. Dolayısıyla sayın Olgaç tan ricam, çok uzun değil, kısa birkaç cümleyle neden bunlara o çalışmalarda gerekli imkan verilmedi ve daha uygun sonuçlar elde edilmedi ki, buralara geldik? Diye acaba birkaç kelimeyle ifade edebilir misiniz? Ben haklı olarak öğrenmek istiyorum. Ama sanıyorum ki, Yeminli Mali Müşavir arkadaşlarda istifade edeceklerdir. Teşekkür ederim. CEVAP: Yasanın hazırlanmasının yanında ikincil mevzuatın hazırlanmasında hem ilgili Kamu kurum ve kuruluşlarının hem de sivil toplum kuruluşlarının görüşü alınmış olup alınan görüşlerin %75 i hem yasaya hem de ikincil mevzuata dercedilmiştir. İlgili tarafların tamamının görüşü alınmıştır. BAŞKAN HÜSEYİN PERVİZ PUR Teşekkür ederiz. Sayın Bülent Doğu sorunuz var mı? Peki, yok. Buyurun sayın Namık Kemal Koç. NAMIK KEMAL KOÇ Sayın Başkan ve sunucular hepinize teşekkür ederim. Birkaç husus üzerinde durduktan sonra dört tane sorum var. Onları soracağım. Birincisi, Kara delik kelimesi, bizi de alıştırdılar

16 Bu çok yanlış bir şey sosyal devlette Kara delik diye bir şey olmaz. Bizi de alıştırdılar. Şimdi biz son beş yılda 300 milyar $ (Dolar) dışarıya faiz ödüyoruz. Üzerinden stopaj yapmıyoruz. 30 milyar $ (Dolar) bağış yapıyoruz. Ama bakın, tercihlerimize bakın. Sayın Cüneyt Olgaç çok iyi niyetli. Yani Niçin bu yasa çıkıyor? Bize açıklamalarda bulunuyor diyor. Citibank ın 2003 yılında kanunsuz silinen vergi borcu 3 milyar $ (Dolar) yılında bir kalemde ve kanunsuz bir şekilde. Normal bir zamana gelince bütün bunlar tabii ki, hukuk devletinde hesabı sorulacak şeyler. Şimdi burada sayın danışman üstadımız açıklamalarda bulundu. Bu bir tercih meselesi dedi. Bakın İngiltere de emekçiler yürüyor, şu son krizden sonra. Diyor ki, İşler iyi giderken finans kesimi kazanıyor? İşler kötü gidiyor yine onların cebine koyuyorlar Şimdi burada siyasi iktidarların tercihleri önemli. Siz şimdi emeklilerin yaşları söyle diyorsunuz. Bakın ben yine sigorta müfettişlerinden dinledim Yaşlarına göre bize emeklileri sayabilir misiniz yüzdesini? Eğer 14 çalışmaya başlatırsa bu ülke bir çalışanını 20 yıl, 30 yıl çalıştıktan sonra emekli olsun. Bir insan 30 yaşından sonra çalışırsanız 60 ında olursunuz yaşında bilmiyoruz mu çırak çalışanları. Hatta yasaklar..siz özellikle gerçek, gerçek,gerçek Gerçekler gerçekte de doğurur doğuranlar gibi. Onun o zaman anlamı vardır. Şimdi bu açıdan bu reformu bizim kanun olarak dışarıdan dayatılan ve bakın bu Kanun yürürlüğe gireceği zaman borsa uçar, Anayasa Mahkemesine gider borsa düşer Niye? Çünkü dışarıya, bunların bile göstergesi belli. Çünkü ben kendi halkımın şeyini sıkacağım. 18 yaşını geçmesi, genel. sağlık sigortasından biraz çalacağım. Çeyiz parasından çalacağım. Evlenme parasından alacağım. Emekli maaşını düşüreceğim. Emekli olup çalışandan parasını keseceğim % 12 gibi. 600 YTL sigortalıya para vereceğim emeklisine. % 15 i olan 90 YTL sini alacağım vs. yapacağım, faizden % 10 u sileceğim. Şimdi burada bir mantık var mı? Bütçenin diyelim ki, % kaçıymış? Hangi ülkeyle kıyaslanıyor? Nereyle kıyaslandı? Yani bunu bize, yani burada tabii arkadaşlarımız Yeminli Mali Müşavir. Belli bir mesleki eğitimden geçmişler. Yani o söylenen gerekçeler, yani herkese bir kara delik, hepiniz mahvoluyorsunuz denebilir. Birde bir şey söyleyeyim; Bu ülkenin değer yaratanı, çalışanları değil mi sonuçta? Yani bu imkanlar belli bir yaşa göre, bizler hepimiz emek veriyoruz ve bu emeğimizin sonucunda da kara delik gibi aldığımız paraların görülmesini de istemiyoruz. Şimdi bakın, sürekli televizyona çıkıyor o konuşanlar falan. İşte bütçedeki kara delikleri tıkayacağız falan: Kim bu nerede bu kara delik? Sağlık hizmetinden yararlanan, emekli olan, vs, vs, vs. Şimdi bütün bunların tabii bazı açıklamaları yapılır, ama tekrar ediyorum. Tekrar ediyorum bakın, bu bir bakış meselesidir. Bir bakarsın kara delik görürsün. Bütçe aritmetik ve matematiktir bakarsınız. Dil tarih, sosyal, çağdaş boyutu yoktur. Modern bir anlayışı yoktur. Aritmetik olarak bütçe açık vermiştir. Kiminlen, kimin boğazına basayım? En alttakinin boğazına basayım. Citibank ın değil. Bu arada kanımızı emen, diyelim ki vergi bakımından kayıt içinde olup da, kayıt dışına çıkarttıklarımızın değil. Şimdi ben sigorta vs. yapayım. Hepsini yapayım.bütün bunlar doğru ve katılıyoruz. Yani sigortasız çalıştırma o, bu falan kayıt dışı kesinlikle Yeminli Mali Müşavirlerde böyle bir şey olmaz. Bütün bunlar da olsun savunuyoruz. Yani onun yerine onu koyduğumuzda, yani kayıt altındakini elimizle iteliyoruz başkasına. Vergilendirmiyoruz doğru düzgün, yani vergi almıyoruz. Eğer biz bütçemizdeki gelir kaynaklarını sağlam yapsak, 600 YTL lik bir sigortalının emekli maaşı % 15 i olan 90 YTL biz sosyal devlet olarak bakmamız lazım ve çalışıyorsa, tebrik etmemiz, onurlandırmamız lazım emekliliğine rağmen çalışıyorsa ve katkı sunuyorsa. Şimdi ben bundan sonra, biraz uzadı açıklamam sayın Başkanım özür dilerim. Ama dört tane sorum var. Bir tanesi şu;

17 Bağ-Kur da bir ara bir basamak satın alması çıkmıştı. Şuradan, şuraya kadar bu kadar para ödeyin ve emekliliğiniz de şu olur, bu olur filan gibi. Şimdi bu emeklilikle ilgili problemler çıktığını, yasal boşluk olduğunu. Gerçek durum ne? Yani o basamak satın alanlar bunun üzerine su mu içecek? Ve gerçekten bir faydası var mı? Yeni Yasa yla uyumu, intibakı nedir? İkincisi; Bağ-Kurluların prime esas kazancı beyanı yatırdıkları primin beyanı bir açıklama olmakla birlikte, halen beyan verilmesinden de bahsediyor. Şimdi bu beyan örneğini sitelerde falan göremiyoruz o 4/b kapsamındakileri filan. Yani bir para yatırdım ben. Bir de bundan sonra beyan yükümlülüğünü de yerine getiremedim. Burada bir beyan yapmış olacak mıyım? Üçüncüsü, prim indirimiyle ilgili yakında hani şu % 4 ler aylık primde indirimler için 2, 3, 5, hatta bir yıla kadar indirim hakkı veriyor galiba. Onunla ilgili bir düzenleme yakında çıkacak mı? Dördüncüsü de, belli bir yaşı geçenleri Bağ-Kur kapsamındaki ev hanımlarına diyelim. Belli bir yaştan sonra geriye doğru on yıl bir borçlanma hakkı verebiliyor idi. Şimdi tabii 5510 da ben böyle bir şeye rastlayamadım, yada yeterince incelememiş de olabilirim. Böyle bir imkan halen var mı belli bir yaşın üzerinde olanlara? Mesela 1938 doğumlular ve daha büyüklere gibi hatırlıyorum. Teşekkür ederim. CÜNEYT OLGAÇ CEVAP: 1-Basamak satın alanların aylıkları ile normal sigortalıların aylıkları arasında fark var mı oluştu mu konusunda özellikle 4447 sayılı Kanun öncesi ve sonrası aylık hesaplama yöntemleri farklı farklı olduğu için herkesin emeklilik dönemine göre aylık tutarları farklıdır. 2-Bağımsız çalışanların prime tabi olan kazanç sınırları 5510 sayılı Kanunun 82 maddesinde belirtilen sınırlar üzerinden olacak ve 4/b kapsamındaki sigortalı aynı zamanda 4/a kapsamında sigortalı çalıştırıyorsa bu kez 4/a kapsamındaki sigortalıdan daha az bir matrah beyanında bulunamayacaktır Yılı içinde beyanda bulunmayan 4/b li daha önce tabi olduğu basamak üzerinden prim ödeyecektir. 3-İşverenlere prim payında 5 puanlık indirim toplam primlerinde %26 ya yakın bir indirimi ön gören uygulama tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir. Bu uygulama ile ilgili olarak genelge çalışması devam etmekte olup. Kasım ayının ilk haftası içinde uygulamaya yön verecek şekilde yayımlanacaktır. adresimizden tüm işverenlerimiz alabilecektir. Aranan şartlar işverenin borcunun olmaması ve işyerinde çalıştırdığı işçilerin kayıt dışı olmamasıdır. İşverenin prim borcunun olmaması yanındaki diğer şartta işyerinde yapılan denetimde işyerinde kayıt dışı işçi çalıştırılmaması şartına rağmen kayıt dışı işçi çalıştırıldığı tespit edilirse bu indirimden işveren 1 yıl süreyle yararlanamayacaklardır. 4/b kapsamındaki işveren prim borcunun olup olmayacağı hususu çıkacak genelge ile netleşecektir Sayılı Kanunda belirtilen şekilde bir borçlanma hakkını içeren düzenleme bulunmamaktadır. SAYIN HÜSEYİN PERVİZ PUR Beyler sayın Cüneyt Olgaç çok yoruldu farkındaysanız. Sayın Arif Aytulun bir katılımda bulunacak. ARİF AYTULUN Şimdi yanında çalışan sadece bir şirkette çalışıyor, işveren ortak olduğu şirkette sadece ona bakacak. Ama işveren dediğimiz aynı kişi 4/b kapsamında iki şirkete ortaksa, Resul üstadımıza onu sormak istiyorum. Neye bakacak? İki şirketin toplamındaki en yüksek maaşa mı? Yoksa bir şirkete mi?

18 MUSTAFA BUZE Değerli Kamber üstadın ve değerli arkadaşım Namık Kemal Koç arkadaşım aslında bu konuda çok detaylı açıklamalarda bulundular, ama aynı sorun şu anda İşsizlik Sigortası Fonunda biriken paralar için de söz konusu. Basında izlediğimiz kadarıyla hükümet bu paralarla, işte bir takım yatırımları finanse etmeyi ve bazı sektörlere para aktarmayı düşünüyormuş. Şimdi bu da bir kara delik olacak mı? Şimdi bu böyle olacak da ve ben 65 yaşına ben giremem de zaten emekliyim. 65 yaşına kadar bundan sonra girenler çalışacak, hadi biz altta duralım. Peki, biz 65 yaşında, bir de 64 yaşında bize kim iş verecek. Kalabileceğimizi bize kim garanti edecek. 65 yaşında iş bulabilecek miyiz ki, 65 yaşında emekli olalım? Ve işsizlik fonları da kara delik olacak mı 40 sene sonra, 20 sene sonra? O zaman gelecek olan iktidarda diyecek ki, İşte bu da bir kara delik Dolayısıyla arkadaşlarımın da bahsettiği gibi, burada sigortalanın hiçbir günahı olmadığı halde, bütün yük sigortalılara yüklenmiş oluyor. Ben şunu sormak istiyorum. Bununla ilgili değil. Bu benim endişemdi. Şimdi 4/a kapsamında sigortalı olarak çalışan bir sigortalı B limited şirketine ortak oluyor. Bir süre sonrada işten ayrılıyor. Sigortalı olarak çalıştığı, 4/a kapsamında çalıştığı işten ayrılıyor. Şimdi bu 4/a kapsamında kendi şirketinde mi sigortalı olacak? Yoksa 4/b kapsamında mı sigortalı olacak? Teşekkür ederim. CÜNEYT OLGAÇ CEVAP: 5510 Sayılı Kanunun 53 üncü maddesinde; Sigortalının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tâbi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı bildirilemezler. Yukarıdaki hükümlere göre bir kişi (A) işyerinde 4/a kapsamında çalışırken (B) şirketine ortak olur ve 4/a kapsamında çalıştığı (A) işyerinden ayrılırsa otomatik olarak 4/b kapsamında sigortalı olacaktır. SİNAN ARSLAN Hepinizi saygıyla selamlıyorum. Üç tane küçük sorum olacak. Özellikle bu Ekim ayı Bağ-Kur primimiz ne zaman ödenecek konusu çok önemsiz gibi görünse de bana göre çok önemli ve net bir cevap yok Sayılı Yasa ya baktığımızda 4/b kapsamında eski ismiyle Bağ-Kur lunun primlerini eskiden olduğu gibi ay içerisinde mi, yoksa artık bütün 4/a, 4/b, 4/c lerde olduğu gibi, ertesi ay içerisinde olacağı konusu çok açık değil. Bağ-Kur da çalışanlara bu konuda verdikleri cevap, eskiden olduğu gibi ay içerisinde ödenecek diyor. Hatta Bağ-Kur un internet sayfasına baktığımız da, borçlanmış olduğu rakamı eskiden olduğu gibi görebiliyoruz da. Yani bizde sanki o ay içerisinde vermemiş olması gerekir sonucu da çıkıyor. Başka bir problem daha var orada. Bizim bu 5510 Sayılı Yasa yla artık basamak yerine kendi belirleyeceğimiz rakam üzerinden ödeme hakkımız olmasına rağmen, internet sayfasında yine geçen aylarda olduğu gibi, ödememiz gereken prim, o basamaktan gelen prim rakamı gözükmekte. Borcumuz olarak gözükmekte internet sayfasında. Bu benim için çok önemli. Tesadüfen çay molasında Resul Kurt üstadımız Ekim ayını, Ekim ayı içerisinde ödeyeceğiz kaldı ki, Ekim ayında personelinki daha tespit edilmemiş ise, istesek de ödeyemeyiz olmasına rağmen ve tesadüfen bir diğer konuğumuz da ertesi ay ödenecek diye bir ifadede bulundu biraz evvelki konuşma içerisinde. Bu çelişkinin bu

19 toplantıda son bulmasını, yarın ödeyeceğim prim için, yada işverenlere tavsiyemizin son günü olan yarın bildirmemiz gerektiğini düşünüyorum. Bir bu husus var. Birde küçük iki tane soru ilave edeceğim. Şimdi bu İstihdam Yasa sında işveren priminin ödenmemesi için, belli kurallar var. Yaş, işte işsiz kalması gibi. Yani o işsiz kalmak şartıyla ilgili bir şey sormak istiyorum. Şimdi işsiz kalma açık bir durummuş gibi gözükse de, o işsiz kalması gereken dönemde gerçekten işsiz, fakat isteğe bağlı prim ödemiş. Acaba bu şartı ihlal eder mi? diye bir sorum var. Bir de küçük iş yerlerinde sigortalı personel kalmadığında, en son personel çıktığında bildirge vermeyiz, fakat Sosyal Güvenlik Kurumu na bir yazılı bildirimde bulunulacak yönünde genel bir görüş bildiriliyor. Oysa ki, internet ortamında artık o işyerinde çıkan sayısından sonra kimsenin kalmadığı belli. Böyle bir bildirime ihtiyaç var mı? Bir cezai müeyyidesi var mı? Merak ediyorum. Çok teşekkür ediyorum. CÜNEYT OLGAÇ CEVAP: Ekim/2008 ayına ait primler 4/b kapsamındaki sigortalılar için Kasım/2008 ayı sonuna kadar ödenecektir. İşverenler işyerinde işçi çalıştırmaya son verdikleri tarihten itibaren 15 günlük sürede SGK na işyerinde işçi çalıştırmadığına dair bildirimde bulunacaklardır. Bu husus özellikle Genel sağlık sigortası uygulamaları ve İhale konusu işlerde ihale makamlarının işverenin prim borcu olup olmadığı, SGK na prim belgesi verip vermediği konularında önem arz etmektedir. BAŞKAN HÜSEYİN PERVİZ PUR Buyurun sayın Süleyman Genç SÜLEYMAN GENÇ Sayın Başkan, değerli konuşmacılar, değerli meslektaşlarım herkesi saygıyla selamlıyorum Sayılı Kanun gerçekten çok büyük bir düzenleme olarak önümüzde duruyor küsur madde her şeye rağmen, bütün eleştirilere rağmen, buradaki sayın konuşmacıların bize katkıları için, ayrıca kendi adıma teşekkür ediyorum. Ama eleştiriler de dahil, söylenenlerin hepsine katılıyorum. Ama 1000 maddelik bir mevzuatı, yaklaşık 150 maddeye indiriyorsak, bence büyük bir hukuki anlamda reformdur. Çünkü bir yerleri en azından anlaşılır metinler haline getirilmeye çalışılmış. Eksikleri yok mu? Var. Kendileri de kabul ediyor arkadaşlarımız. Bu da kolay bir şey değil. Bu hatalar her zaman yapılabilir. Yazım bakımından da yapılabilir. Uygulamadan doğan sorunlar da olabilir. Bunlar zannediyorum zaman içinde düzeltilecek. Hepiniz biliyorsunuz, vergi mevzuatı da aynen her sene belik yedi, sekiz kanun, on kanun müdahaleyle düzeltiliyor. Bu bir kere hayatın değişen, hızlı akışından kaynaklanan şeyler. Bunları doğal karşılamak lazım.şimdi benim bir sorum, bir de önerim var. Sorum şu; Destekleme priminin kesilmesinin hukuki bir esprisi var mı? Yani bunu insanlardan bu parayı keserken, ne diye kesiliyor? Şimdi biliyorsunuz, biz ya bir sosyal güvenlik sistemine göre, yada harcamalara katılmak için yurttaş olarak vergi öderiz, yada askere gideriz. Yani bunların bir açıklaması var. Bunun da açıklamasını merak ediyorum. Dünya uygulamasını da merak ediyorum. Bir, iki cümleyle aydınlatırlarsa çok memnun olacağım. Önerim de şu, yani bu ciddiye alınır, alınmaz bilmiyorum. Ama Cüneyt bey not alırsa memnun olurum. Şimdi 65 yaşla ilgili tartışmayı hükümet olsun, yada sosyal taraflar iyi kötü anlaşmışlar. Tekrar tartışmaya açmak isteyeceklerini zannetmiyorum. Yani ben onu da tartışılsın anlamında söylemiyorum. Yalnız benim gördüğüm eksiklik şu; Şimdi 9000 prim

20 gününü, 7200 e indirdik ve bu konuda anlaştık sosyal taraflarla diye bir ifadede bulunuldu. Doğru, biz de basında bunu izlemiştik. Benim söylemek istediğim şu; Bence arasında bir skala oluşturulmalı ve bu skalaya paralel olarak da 7200 işgünüyle, daha yüksek iş günleri arasında da bir bağlantı kurulmalı. Bakın 9000 işgünü de bir şey değil. Ben 9000 işgünü ödedim, on küsur senedir emekliyim. Bu kadar yüksek oranda prim ödeyenlere hiçbir avantaj sağlamak süre olarak, belki maaşlarında artışlar olacak deniliyor, ama bence yaş konusunda da böyle bir skala oluşturmak lazım. Çünkü daha çok çalışan, daha çok yıpranıyor. Şimdi 9000 iş günü, 10 bin iş günü, bunlar olağanüstü bir şey değil ki. 30 yıl çalışırsanız işgünü ediyor. Şimdi 25 yaşında bir adam çalışırsa 40 yıl. Ben şahsen aşağı yukarı 42 yıldır çalışıyorum. Demek ki daha da çalışmayı da düşünüyorum. Şimdi çalışmaya teşvik etmek için böyle bir skala mutlaka kurulmalı. Bakın 7200 de bırakıp adamı 40 yaşından, 65 yaşına kadar 25 yıl, bu mantıklı bir şey mi? Benim aklım, hafsalam almıyor böyle bir şeyi. O zaman siz ne yapıyorsunuz? Sigortasız çalışmayı, kayıt dışı çalışmayı da teşvik ediyorsunuz. Bunun bence mutlaka basamaklandırılması lazım. Teşvik edilmesi lazım, bu ciddi bir şey bence, ben çok düşündüm bunun üzerinde. Öneriyorum, yani bu tartışma yaşı tekrar tartışmaya bilirler, ama 9 bin, 9000, 9500, gibi, yani gibi böyle prim günlerini, yaşla 58, 60, 62 gibi, böyle bir skala yaparlarsa hem teşvik edici olur, hem de anlamlı olur. Ama diyeceksiniz ki, belki bu gelecek yıllarda bu kadar çalışma süresi olmayabilir. Biz şu anı konuşuyoruz ve şu anı planlıyoruz. İleride ne olacak bilmiyoruz. Teşekkür ederim. Saygılar sunarım. CÜNEYT OLGAÇ SGDP alınmasında temel husus işyerinde çalışan sigortalının uğrayabileceği meslek hastalığı-iş kazasından kendisine durumuna göre sürekli iş göremezlik geliri de bağlanabilmektedir. Buradan giderek aslında SGD Priminde yaşanabilecek risklere karşı sigortalı güvence altına alınmaktadır diye biliriz. Aylık ve yaş skalası oluşturulabilme fikri çok önemli. Bu husus araştırılmalı ve bir neticenin alınmasından sonra gerekirse bir yasal düzenlemeye ihtiyaç olabilir. DİNLEYİCİ Son olarak bir şey sormak istiyorum. Bizim için destekleme priminin Kurumca kesileceğini söylediniz. Şimdi biz emekliyiz. Emekli Sandığı nda üç ayda bir peşin olarak bu parayı alırız emekli başvurusunda. Yani halihazırda Ekim, Kasım, Aralık ayları maaşlarını aldık. Tahsil ettik. SGDP maaşımızdan nasıl kesilecek? bir. İkinci sorum da, bu Kurumca tahsil edildiyse, üç ayda bir peşin aldığımıza göre ilk aldığımız ay, yani Ocak ayında mı keseceksiniz? CÜNEYT OLGAÇ Çok güzel bir soru bu konu ile ilgili olarak ya kamudan emeklilikte de ödeme dönemi bir aya indirilmeli yada üç aylık SGD primi peşin tahsil edilmesi gerekecek. 2008/Ekim,Kasım ve Aralık ayları için maaşlarını (üç aylık) peşin olarak alanların durumu konusunda bence kendileri aldıkları maaşlarının her ay için %12 si oranında SGD primi olarak ödemeleri gerekecek. BAŞKAN HÜSEYİN PERVİZ PUR Evet beyler son anda, son soruyla çok önemli bir soru soruldu ve o soru da gerçekten Cüneyt Olgaç bey tarafından Ankara ya götürülüyor. Efendim önce konuşmacıları, sayın Cüneyt Olgaç, sayın Resul Kurt ve sayın Arif Aytulun u kutlayalım ve sonra da bizde sizleri kutluyoruz. Teşekkür ediyoruz ve oturumu kapatıyorum.