I. Yarıyıl

Transkript

1 I. Yarıyıl COG5101 TEMATİK KÜLTÜREL COĞRAFYA İnsanın evi olarak Yeryüzündeki kültürel olayları bütüncül bakış açıyla araştırmak. Tematik kültürel coğrafya dersi beş tema üzerine kurulmuştur: kültür bölgesi, kültürel yayılma, kültürel ekoloji, kültürel etkileşim ve kültürel peyzaj. Her bir temanın değişik kültürel olaylara uygulanarak incelenmesi amaçlanmıştır. COG5102 KIRSAL KONUT EKOLOJİSİ Kırsal konutların şekillenmesinde etkili olan doğal, ekonomik ve kültürel faktörlerin etkileşiminin incelenmesi. Kırsal konutların plan, şekil ve düzenlerinin farklı kültürel ekoloji yaklaşımlarına göre değerlendirilmesi. Geleneksel toplumların farklı doğal ve kültürel ortamlarda birbirinden farklı uyum stratejileri geliştirdiğinin ortaya konulması. COG5103 NÜFUS ARTIŞI VE SORUNLARI Dünya nüfus artışı trendi, demografik değişkenler, demografik değişkenlerin sanayileşme ve şehirleşme ile ilişkisi, nüfus artışına yönelik teori ve yaklaşımlar, nüfus artışında doğal, ekonomik ve kültürel faktörlerin rolü, nüfus artışından kaynaklanan çevresel ve ekonomik problemlerin incelenmesi. COG5104 COĞRAFYA ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Coğrafyada temel araştırma yaklaşımları ve perspektifleri, Bir araştırma teklifinin temel unsurları Araştırma için konu seçimi ve konunun sınırlandırılması? Araştırma soruları nasıl hazırlanır? İyi sorular ve kötü sorular?nitel ve nicel araştırmalarda hipotez üretme, Literatür taraması/değerlendirmesi nasıl yapılır? Referanslarla ilgili genel kurallar, Araştırma metodu ve değişkenler, Tanımlar, ölçüler, Veri toplama ve değerlendirme, Taslak tekliflereleştirel değerlendirilme, Nitel Araştırma Yöntemleri, Anket, Mülaakat; Nitel Araştırma Yöntemleri, saha çalışması, Nicel Araştırma Yöntemleri. COG5105 EKOSİSTEM COĞRAFYASI Ekosistem nedir?, Ekosistemin öğeleri, cansız (abiyotik) öğeler, canlı (biyotik) öğeler, ekosfer, biyosfer, biyosferdeki döngüler, enerji döngüsü, besin zinciri, besin piramidi, besin düzeyi, fotosentez, Solunum, net ve brüt fotosentez, terleme, net primer üretim, biyojeokimyasal döngüler, oksijen döngüsü, karbon döngüsü, nitrojen (azot) döngüsü, fosfor döngüsü, kükürt döngüsü, sedimanter döngü, hidrolojik döngü, biyosferdeki çevresel ilişkiler, ekolojik tolerans, klimaks, zonobiyomlar, zonoekoton, orobiyom, pedobiyom, biyomlar, orman biyomu, savan biyomu, çayır biyomu, çöl biyomu,tundra biyomu, dağ biyomu, su biyomu, karst ekosistemi, Akdeniz ekosistemi COG5106 FİZİKİ ORTAM ve İNSAN Fiziki ortamın tanımı, özellikleri, fiziki ortamı insan topluluklarının değerlendirme seviyeleri, göçebeler, konar-göçerler, yarı göçerler, sedanter yaşama geçmiş olanlar, kırsal yerleşmelerde yaşayan topluluklar, jeomorfoloji ve insan, yerşekilleri, ovalar, platolar, dağlar, karst jeomorfolojisi ve insan toplulukları, flüvyal jeomorfoloji ve insan toplulukları, kurak bölge jeomorfolojisi ve insan toplulukları, kıyı jeomorfolojisi ve insan toplulukları, buzul jeomorfolojisi ve insan toplulukları, yapı-deprem ve insan toplulukları, kütle hareketleri ve insan toylulukları, erozyon ve insan toplulukları, iklim ve insan toplulukları, sıcaklık, yağış, rüzgar, nem ve insan toplulukları. Bitki örtüsü ve insan toplulukları, nemcil bitki örtüsü, kurakçıl bitki örtüsü ve insan toplulukları, Su durumu ve insan toplulukları, akarsular, göller, yeraltı suları, deniz ve insan toplulukları, uygulamaları coğrafya, bölge planlaması ve insan toplulukları. COG5107 KENT ve BÖLGE PLANLAMASINDA JEOMORFOLOJİ Tarihi süreçte kent ve bölge plancılığı, kent ve bölge plancılığının üç öğesi, kent ve bölge plancılığında doğal çevrenin fiziksel özelliklerinin etkisi, fiziki konum, fizyografik yapı, iklim özellikleri, Jeolojik özellikler, hidrojeolojik özellikler, jeomorfolojik özellikler, yapı malzemesi ve kaynakları, doğal bitki örtüsü, toprakların kullanılması ve kabiliyeti, kentbilim ve jeomorfoloji ile jeomorfolojik süreçler arasındaki etkileşim, kent ve bölge planlarının yapılması, kent ve bölge planının uygulanmasında karşılaşılan sorunlar, kent ölçeğinin üstünde bölge ölçeğindeki sanayi kuruluşlarının yer seçimi ile jeomorfoloji arasındaki ilişkiler, Türkiye de yer değiştiren kentler; Balıkesir, Burhaniye, Gönen, Kepsut, Savaştepe ve Susurluk ta örnek uygulama çalışmaları.

2 COG5108 TURİZMDE YENİ YAKLAŞIMLAR: MİRAS TURİZMİ Bir yirminci yüzyıl olayı olan turizmin ana karakteri değişimdir. Bu değişime bağlı olarak 1970 li yıllardan sonra ortaya çıkan turizm çeşitlerinden biri de miras turizmidir. Bu derste turizm ile ilgili genel konulara kısa olarak değinildikten sonra, miras turizminin tanımı, özellikleri ve alt dalları üzerinde durulacaktır. Bu alt dalları; keder turizmi, endüstriyel miras turizmi, soy-sop turizmi, sıla turizmi ve edebiyat miras turizmi şeklinde sıralamak mümkündür. COG5109 JEOMORFOLOJİDE ANALİZ YÖNTEMLERİ Teorik anlamda jeomorfoloji çalışmalarına katkı sağlayabilecek, sözel ifadeleri destekleyecek sayısal verilerin elde edilmesiyle ilgili teknik ve yöntemler hakkında çalışmalarda bulunmak, bunlar hakkında örnek uygulama çalışmaları yapmak, yerşekillerinin sayısal mantıkla ifade edilmesinin gerekliliği, yükselti frekans ve dağılım analizleri, Aşınım devrelerinin belirlenmesi, aşınım devrelerinde meydana gelen kesinti ve karışıklıkların ispatı, akarsu havzaları ve morfometrik özelliklerinin belirlenmesi. COG5110 COĞRAFİ BİLGİ SİTEMİNLERİNE (CBS) GİRİŞ Öğrencilerin bu dersi seçebilmeleri için iyi derecede bilgisayar biliyor olmaları ve kendi bilgisayarları olması gerekmektedir. Öğretim üyesi tarafından öğrencilerin bilgisayar bilgileri ölçülebilecektir. Dersin amacı, öğrencilere coğrafyada bilgi teknolojilerinin teori ve uygularları ile ilgili bilgilendirmek; coğrafi problemlerin analizi için bir metot olarak Coğrafi Bilgi Sistemlerinin teorisini ve uygulamalarını öğretmektir. Ders teorik ve uygulama olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Teorik derslerde Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS) prensipleri teorileri ve coğrafi verilerin özellikleri üzerinde durulacak. Laboratuarlarda ise ArcGIS kullanılarak sınıfta tartışılan konularla ilişikli olarak uygulamalar yapılacaktır. Bu derste farklı modeller, scriptler ve araçlar içeren ArcGIS 9.x kullanılacaktır. Dönem sonunda öğrenciler ArcGIS 9.x kullanarak bir proje teslim etmek zorundadır. Dersten beklenen öğrencilere Coğrafi Bilgi Sistemleri programlarından ArcGIS kullanımını ve coğrafi verileri sayısal ortama kazandırma yeteneği kazandırmak. COG5111 İKLİM VE ÇEVRE İnsanın en temel ihtiyacı hava ve sudur. İnsanın yaşam ortamını direk yâda indirek yoldan şekillendiren de iklim unsurlarıdır. Bu nedenle, bu derste kendi çevremizle ilişkili olarak hava ve iklim özelliklerinin öğretilmesi amaçlanmaktadır. Ders çevresel ölçümleri, insanın biyometeorolojik özelliklerini, iklim-yapı ilişkisini, iklim-tarım ilişkisini ve iklim-şehir ilişkisini içermektedir. Ders teorik olarak sınıfta işlenecektir. Öğrenciler dönem sonunda iklim özellikleri ile çevre ilişkisini ortaya koyan bir semineri bölüm I. sınıf öğrencilerine vermek zorundadır. Bu dersten beklenen, öğrencilere günlük hayatlarında iklimin çevre üzerine olan etkilerini ve çevrenin insan üzerine olan etkilerini yorumlama yeteneği kazandırmaktır. COG5112 BÖLGESEL ANALİZ METODLARI Doğal ve beşeri üniteler şeklinde olan bölgeleri tüm özellikleriyle ele almayı incelemeyi ve ortaya koymayı hedefler. Öğrencilere doğal ve beşeri (idari, siyasi) üniteler şeklinde olan bölgelerin nasıl ve hangi metodlarla ele alınacağını, bölgesel bir analizin ve bölgesel bir çalışmanın nasıl yapılacağını öğretir. Öğrenci ele aldığı bölgeyi proje halinde sunar. COG5113 TATBİKİ BİTKİ COĞRAFYASI Vejetasyon formasyonları ve önemi, vejetasyon formasyonlarının yeryüzündeki dağılımı; vejetasyon formasyonlarının dağılışında rol oynayan ekolojik faktörler, klimatik, pedojenik ve orografik faktörler; vejetasyon formasyonlarının dinamiği ve buzul ve buzul arası dönemlerin alanların oluşumuna etkisi, klimaks teorileri, biyomlar (zonobiyom,orobiyom ve ekotonlar) ve topluluk sınıflandırmaları. COG5114 UZMANLIK ALAN DERSİ

3 II. Yarıyıl COG5201 HALK ve POPÜLER KÜLTÜR COĞRAFYASI Yerküre üzerinde iki farklı dünya vardır. Bunlar oldukça farklı kültürler şeklinde bulunur: halk kültürü ve popüler kültür. Yerel ve geleneksel hayat tarzını simgeleyen halk kültürü ile küresel ve modern hayat tarzını simgeleyen popüler kültürün mücadelesi; her iki farklı kültür tipinin kültür bölgeleri, kültürel yayılmaları, kültürel ekolojileri, kültürel etkileşimleri ve kültürel peyzajları örneklerle incelenmesi. COG5202 TÜRKİYE DE KIRSAL KONUT EKOLOJİSİ Türkiye de geleneksel kırsal konutların şekil, plan ve düzen bakımından şekillenmesinde kültürün etkisinin incelenmesi. Türkiye nin konut peyzajında doğal ortama uymak için kültürün nasıl uyum stratejileri geliştirdiği açıklanacaktır. COG5203 KORUMA ALANLARI YÖNETİMİ Doğa korumanın tarihçesi ve önemi, Doğa korumanın nedenleri, Biyolojik çeşitlilik ve nedenleri, Doğa korumanın kriterleri, IUCN kategorileri, Doğa Koruma alanlarının saptanması ve planlanması, Doğa Koruma Örgütleri, Türkiye de koruma alanları, Derin ve Sığ Ekoloji, Milli Parklar, Sulakalanlar, Tabiat Parkları, Tabiat anıtları, Sit alanları, Koruma alanlarında kültürel ekoloji, Koruma alanlarının sorunları ve çözüm önerileri, Doğa Koruma kanun ve yönetmelikleri. COG5204 KÜLTÜREL EKOLOJİ Kültür Çevre ilişkisinin dinamikleri, Çevre- kültür ilişkisinde yeni yaklaşımlar, Madde ve bilgilerin yayılması ve kültürel etkileri; Kültürel çeşitlilik, kimlik ve ekonomik gelişme; Adaptasyon stratejileri ve pre-adaptasyon, İnsanın orman, sulak alan, kurak bölge gibi farklı ekosistemlere adaptasyonu, Küreselleşme baskısı ve kültürel değişim, Nüfus artışı, yoğun tarım-ekoloji, Kültürel ekolojiyi etkileyen siyasal süreçler ve siyasal ekoloji, Sürdürülebilir kalkınma ve ekoloji, Çevresel algı ve ekolojik sürdürülebilirlik, Kaynak kullanma stratejileri ve ekolojik taşıma kapasitesi, Çevresel değişimler ve adaptasyon, Kültürel ve biyolojik çeşitlilik için sürdürülebilir stratejiler. COG5205 EKO-TURİZM Kitle, alternatif, doğa ve sürdürülebilir turizm kavramları içerisinde eko-turizmin yeri ve önemi, sürdürülebilir gelişme ve eko-turizm, eko-turizm ve eko-turistler, doğal ve kültürel kaynakların korunması, ekosistem yönetimi ve korunan alanlar, eko-turizmin sosyal ve ekolojik etkileri (taşıma kapasitesi), eko- turizm ekonomisi, pazarlaması ve yönetimi, eko-turizmin uygulama prensipleri, Dünya da eko-turizm potansiyeline sahip alanlar ve eko-turizm uygulamaları, Quebec kenti (Kanada) Eko-turizm Deklerasyonu (19-22 Mayıs 2002), Uluslar arası Eko-turizm Topluluğu (TIES) nun çalışmaları. COG5206 TÜRKİYE KUVATERNER JEOMORFOLOJİSİ Kuvaterner in Genel Özellikleri, Türkiye Kuvaterner inin özellikleri, Türkiye nin genel jeomorfolojik özellikleri, Türkiye nin şekillenmesinde etkili olan iç kuvvet ve olaylar (orojenez, faylanma ve epirojenez, volkanizma), Türkiye de depremler, Türkiye nin şekillenmesinde etkili olan dış kuvvet ve olaylar (akarsu, kurak ve yarıkurak bölge, buzul ve buzul yakını bölge, kıyı topoğrafyaları), Türkiye de karst ve volkan topoğrafyaları, Türkiye nin jeomorfolojik birimleri (arızalı yüksek dağlık alanlar, platolar, havza ve ovalar), Türkiye de tektonik yapılar üzerindeki yerşekilleri (yatay, monoklinal, kıvrımlı, faylı, dom, diskordant örtülü), Türkiye nin jeomorfolojik paleocoğrafik evrimi. COG5207 TÜRKİYE NİN BİYOCOĞRAFYASI Jeolojik gelişim ve Türkiye nin bitki ve hayvan coğrafyası, Tektonik gelişim ve Türkiye nin bitki ve hayvan coğrafyası. Kuvaterner deki iklim değişiklikleri ve Türkiye biyocoğrafyası. Türkiye biyocoğrafyasını belirleyen coğrafi faktörler. Türkiye nin iklim, jeomorfoloji, toprak ve hidrografya özellikleri. Türkiye nin bitki coğrafyası, Karadeniz fitocoğrafya bölgesi, Akdeniz fitocoğrafya bölgesi, İç, Orta ve Doğu Anadolu fitocoğrafya bölgesi. Türkiye nin zoocoğrafya bölgeleri. Karadeniz (Palearktik-Boreal) zoocoğrafya Bölgesi, Akdeniz (Mediterranean) zoocoğrafya Bölgesi, İç ve Güneydoğu Anadolu (Eremiyal) zoocoğrafya Bölgesi, Türkiye sulak alanlar fito ve zoocoğrafyası, Türkiye denizleri zoocoğrafyası.

4 COG5208 ŞEHİR İÇİ ARAZİ KULLANIŞI Günümüzde dünya nüfusunun büyük bir kısmı şehirlerde yaşamakta ve şehirlerin önemi giderek artmaktadır. Bu bağlamda şehir içi arazi kullanışı dersi şehirlerle ilgili bir takım kavramların tanıtılması, şehirlerde ortaya çıkan farklı arazi kullanımının nedenleri, yanlış arazi kullanımı sonucu ortaya çıkan problemler ve bu problemlerin ortadan kaldırılması ile ilgili konuları kapsamaktadır. COG5209 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE MEKANSAL ANALİZ Öğrencilerin bu dersi alabilmeleri için kendi bilgisayarlarının olması ve daha önce COG5109-Coğrafi Bilgi Sistemlerine (CBS) Giriş dersini almış olması gerekmektedir. Öğretim üyesi öğrencilerin ArcGIS 9.x bilgisini test vererek ölçebilir. Dersin amacı, Coğrafi Bilgi Sistemlerinin mekânsal analiz kapasitesini; bu analizlerin gerçek hayata ilişkin problemlerin modellenmesindeki önemi konusunda yardımcı olacak bilgileri öğretmek. Ders teorik ve uygulama olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Teorik derslerde Coğrafi Bilgi Sistemlerinde (CBS) mekânsal analizler üzerinde durulacak. Laboratuarlarda ise ArcGIS kullanılarak sınıfta tartışılan konularla ilişikli olarak uygulamalar yapılacaktır. Ders, modelleri kapsayan mekânsal analizleri, uygulamalı ve teorik CBS bilimini kapsamaktadır. Bu derste farklı modeller, scriptler ve araçlar içeren ArcGIS 9.x kullanılacaktır. Dönem sonunda öğrenciler ArcGIS 9.x üzerinde mekansal analizlerle ilgili bir proje teslim etmek zorundadır. Dersin çıkarımı, öğrencilere Coğrafi Bilgi Sistemleri ile çevresel analizleri yapabilme ve hızlı-etkin karar verebilme yeteneğini kazandırmaktır. COG5210 ARAZİ ÖRTÜSÜ-ARAZİ KULLANIMI DEĞİŞİMİ PROBLEMİ Öğrencilerin bu dersi alabilmeleri için Coğrafi Bilgi Sistemleri ile ilgili temel dersleri almış olmaları gerekmektedir. Çünkü derste haritalama yapacaklardır. Dersin amacı günümüzde önemli bir problem olarak ortaya çıkan arazi kullanımı ve arazi örtüsündeki değişimin tespitiyle ilgili yöntemlerin öğretilmesidir. Ders teorik ve uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Teorik kısımda Türkiye den ağırlıklı olma üzere arazi kullanımı ve değişimi ile ilgili örnekler verilerek sorunların tespiti yapılacak. Uygulamalı kısımda ise katılımcı örencilere küçük alanlarda zaman içinde arazi kullanımı ve arazi örtüsü değişimini haritalar ile tespit etmesi öğretilecektir. Bu derste şu sorulara cevap aranacaktır: Arazi kullanımı ve arazi örtüsü nerelerde değişmekte?, Arazi kullanımı ve arazi örtüsü değişiminin nedenleri nelerdir?, Arazi örtüsü ve Arazi kullanımı değişimi nasıl modellenir? Dersten beklenen, katılımcı örencilere çevre değişimlerini haritalarla ve istatistiki olarak tespit edebilme yeteneği kazandırma. COG5211 TÜRKİYE JEOPOLİTİĞİ Türkiye jeopolitiğinin temelleri, Anadolu nun coğrafi konumunun jeopolitik anlamı, Anadolu ve çevresel bölgesi arasındaki jeopolitik etkileşimler, jeopolitik güç olarak Türkiye nin tarihi, kültürel ve ekonomik misyonu, Anadolu jeopolitik sistemi, Türkiye nin komşularına jeopolitik bakış, Türkiye nin jeopolitik gündemi ve sorunları. COG5212 ARAZİ KULLANIMI VE PLANLAMASI En kıymetli doğal kaynaklardan olan tarım arazilerinin ve diğer arazilerin hatalı ve yanlış kullanımlarına dikkat çekilir ve her bir arazinin kendi potansiyeline göre nasıl ve ne şekilde kullanılması gerektiğinin yollarını gösterir. COG5213 HARİTA TASARIMI Haritacılığın tarihi gelişimi, harita oluşturma ile ilgili bilgisayar yazılımları ve kullanım alanları, değişik ölçekli haritalar üzerinde mesafe ve alan ölçümü, temel harita ve anahtar harita oluşturma, haritalarda tercih edilen yazı tipleri ve boyutları, yön işareti, ölçek ve lejant oluşturma, semboller ve kullanımı, dağılış haritaları, jeoloji haritaları, toprak haritaları, bitki örtüsü haritaları, drenaj haritaları, jeomorfoloji haritaları, üç boyutlu arazi modelleri ile ilgili örnekler. COG5214 KÜRESEL KONUMLAMA SİSTEMİ (GPS) ve CBS Öğrenciler ders içinde dijital haritalama yapacağı için daha önceden ArcGIS teknolojileri ile ilgili temel dersler almış olmalıdır. Dersin amacı, yersel verilerin GPS alıcıları ile toplanması ve haritalanması tekniklerinin öğretilmesidir. Ders teorik ve uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Teorik kısımda GPS teknolojileri ve haritalama teknikleri tanıtılacaktır. Uygulamalı kısımda ise katılımcı örencilere ilgi alanlarına göre beşeri ya da fiziki unsurlara ait veri toplama ve haritalama yaptırılacktır. Kurs süresince öğrencilerle araziye çıkılacaktır. Öğrenciler Coğrafi Bilgi Sistemleri altında yaptıkları kendi GPS projelerini dönem sonunda hazırlayıp teslim etmek zorundadır. Derten beklenen katılımcılara GPS alıcılarıyla çevrenin ekolojik ve kültürel unsurlarını tespit edebilme ve haritalayabilme yeteneği kazandırmaktır.

5 COG5215 SEMİNER Öğrenci, kendi özel ilgisi ve uzmanlaşmak istediği alan ile ilgili belirlediği herhangi bir konuyu, bilimsel yöntemlere göre araştırır ve sunar. Öğrencinin Yüksek Lisans tezine başlamadan önce bilimsel araştırma becerisini kazanması ve geliştirmesi amaçlanır. COG5116 UZMANLIK ALAN DERSİ