1. Belirtili isim tamlaması: Belirtili isim tamlamalrında birinci isim, ikinci ismin ( varlığın adı ) kime, neye ait olduğunu olduğunu gösterir.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1. Belirtili isim tamlaması: Belirtili isim tamlamalrında birinci isim, ikinci ismin ( varlığın adı ) kime, neye ait olduğunu olduğunu gösterir."

Serhat Gürsel
4 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Yazı İçerik İsim Tamlaması Nedir Belirtili İsim Tamlaması Belirtisiz İsim Tamlaması Takısız İsim Tamlaması Zincirleme İsim Tamlaması nın Özellikleri İSİM TAMLAMALARI Bir ismin anlamca daha iyi belirtilebilmesi için, başka bir isimden yardım alarak birlikte kullanılmasına isim tamlaması denir. İsim tamlamalarında birnci isim tamlayan ( belirten ), ikinci isim ise tamlanan ( belirtilen ) adını alır. ÖRNEK: Çocuğun bisikleti Tamlayan Tamlanan Çocuk maması Tamlayan Tamlanan Tahta oyuncak Tamlayan Tamlanan Dört çeşit isim tamlaması vardır. 1. Belirtili isim tamlaması: Belirtili isim tamlamalrında birinci isim, ikinci ismin ( varlığın adı ) kime, neye ait olduğunu olduğunu gösterir. Tamlayan isim : " -in, -ın, -ün, -un " eklerinden birini alır. Tamlanan isim : " -i, -ı, -ü, -u " eklerinden birini alır. ÖRNEK ( 1 ): Okulun bahçesi»»»»» bahçenin, okula ait olduğunu belirtir. 1 / 6

2 -un»»»»» tamlayan eki -s»»»»» kaynaştırma harfi ÖRNEK ( 2 ): Çantanın zipi»»»»» zipin, çantaya ait olduğunu gösterir. -ın»»»»» tamlayan eki -n»»»»» kaynaştırma harfi ÖRNEK ( 3 ): Odanın kapısı»»»»» kapının, odaya ait olduğunu gösterir. -ın»»»»» tamlayan eki -ı»»»»» tamlanan eki -n, -s»»»»» kaynaştırma harfi ÖRNEK ( 4 ): Kitabın kapağı»»»»» kapağın, kitaba ait olduğunu belirtir. -ın»»»»» tamlayan eki -ı»»»»» tamlanan eki b»»»»» yumuşamıtır ğ»»»»» yumuşamıştır ***ÖRNEK ( 5 ): Suyun sesi»»»»» sesin, suya ait olduğunu gösterir -un»»»»» tamlayan eki -y»»»»» kaynaştırma harfi 2 / 6

3 ***ÖRNEK ( 6 ): Üzümün suyu»»»»» suyun, üzüme ait olduğunu gösterir -ün»»»»» tamlayan eki -u»»»»» tamlanan eki -y»»»»» kaynaştırma harfi ***NOT: Belirtili sim tamlamalarında: a) birinci isim her zaman " -in, -ın, -ün, -un " eklerinden birini alır. b) ikinci isim her zaman "-i, -ı, -ü, -u " eklerinden birini alır. c) sesli ile biten birinci isim her zaman " n " kaynaştırma harfini alır. d) sesli ile biten ikinci isim her zaman " s " kaynaştırma harfini alır. Bu kurala uymayan tek sözcük " su " dur. " su " sözcüğü tamlayan veya tamlanan durumlarında her zaman " y " kaynaştırma harfini alır. 2. Belirtisiz isim tamlaması: Belirtisiz isim tamlamalarında yalnızca ikinci isim ( tamlanan ) isim " -i, -ı, -ü, -u " eklerinden birini alır. Tamlanan isim sesli harf ile bitiyorsa " s " kaynaştırma harfini alır. ÖRNEK ( 1 ): Kış mevsimi 3 / 6

4 ÖRNEK ( 2 ): Yaz okulu -u»»»»» tamlanan eki ÖRNEK ( 3 ): Yolcu gemisi s»»»»» kaynaştırma harfi ÖRNEK ( 4 ) : Portokal ağacı -ı»»»»» tamlanan eki c»»»»» yumuşamıştır 3. Takısız isim tamlaması: Bu tür tamlamalarda her iki isim de ek almaz. Tamlayan isim, tamlanan varlığın neden ( ham maddesini ) yapıldığını gösterir. ÖRNEK: Plastik sandalye, ipek mendil, tahta masa, demir kapı, aleminyum pencere, t oprak testi... 4 / 6

5 4. Zincirleme isim tamlaması: İkiden fazla ismin birbirinin anlamını tamamlaması ile oluşan isim tamlamalarına denir. ÖRNEK: Elma ağacının yaprağı, çelik tencerenin kapağı, derginin kapağının resimleri, dağ köyünün havası, İngiliz elçiliğinin kapısı, Ortaköy muhtarının evi, yolcu gemisinin güvertesi, pirinç pilavının tuzu... İSİM TAMLAMALARININ ÖZELLİKLERİ 1. İsim tamlamaları çoğul olabilirler: ÖRNEK: zilleri... Portokal bahçeleri, öğretmenler toplantısı, çocukların defterleri, evlerin kapılarının 2. İsim tamlamaları, ismin hal eklerini alabilirler: ÖRNEK: Portokal bahçeleri Portokal bahçelerini Portokal bahçelerine Portokal bahçelerinde Portokal bahçelerinden 5 / 6

6 3. İsim tamlamalarında özel isimler, birden fazla isimden oluşuyorsa: tek bir isim sayılırlar. ÖRNEK( 1 ): Bedrettin Demirel Caddesi»»»»» Belirtisiz isim tamlaması Bedrettin Demirel»»»»» Tamlayan Caddesi»»»»» Tamlanan 6 / 6

Benzer belgeler

İsim İsim İsimlerin Tamamlanmış Hali

Aşağıda verilen isimleri örnekteki gibi tamamlayınız. Örnek: Ayakkabı--------uç : Ayakkabının ucu İsim İsim İsimlerin Tamamlanmış Hali Kalem sap Çanta renk Araba boya Masa kenar Deniz mavi Rüzgar şiddet