Tarihsel Gelişim iv İndüksiyon Ajanları Farmakodinamik ve Kinetik Özellikleri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Tarihsel Gelişim iv İndüksiyon Ajanları Farmakodinamik ve Kinetik Özellikleri"

Tunç Uyanık
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Tarihsel Gelişim iv İndüksiyon Ajanları Farmakodinamik ve Kinetik Özellikleri 1864 ADOLF VON BAYER Barbitürik asit 1932 WESSE & SCHRAPFF Heksobarbital Gözde İnan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon 1903 EMIL FISCHER Heksobarbital 1934 JOHN LUNDY 1963 Diazepam Deksmedetomidin Sodyum Tiyopental Uygulanan ilaç dozu Sistemik dolaşımdaki ilaç dozu Etki bölgesindeki ilaç dozu Farmakolojik etki ê Klinik yanıt í î Toksisite Efikasi Distribüsyon organlarındaki ilaç dozu Metabolize olan veya atılan ilaç F A R M A K O K İ N E T İ K F A R M A K O D İ N A M İ K iv İndüksiyon Ajanı? Hızlı-geri dönen bilinç kaybı ZAMAN: KOL - BEYİN dolaşım süresi sn Kardiyak output ve ejeksiyon fraksiyonu o Anestezi indüksiyonu o İdame (infüzyon) o Sedasyon İdeal iv İndüksiyon Ajanının Özellikleri Fiziksel - Kimyasal Farmakodinamik-kinetik o ph plazma o Hızlı etki başlangıcı & sonlanışı o Prezervatifsiz o Organ bağımsız metabolizma o Raf ömrü uzun o Aktif metabolit ý o Ham maddesi ve üretimi ucuz o SSS, hızlı hipnoz, diğer organlar ý o Antimikrobial o ý İndüksiyon Uyanma Ven è Kalp è Sistemik Dolaşım KO è > % 70 DZG Beyin, karaciğer, böbrek Serbest, KBB yağda geçiş çözünen ve iyonize olmayan ilaç hızla KBB geçer Serbest ilaç arteryel konsantrasyonu İlacın lipid solubilitesi İyonizasyon derecesine o Ağrısız, nonirritabl o Yüksek terapötik indeks

2 İndüksiyon Uyanma İndüksiyon Uyanma Enjekte edilen ilaç kana ulaşır % proteine bağlanma Geri kalan % serbest Serbest, lipid solubl ve iyonize olmayan ilaç hızla KBB geçer İlacın redistrübisyonuyla SSS de ilaç konsantrasyonu ê ve hasta uyanır DZG organlarda ilaç konsantrasyonu é Diğer dokulara difüzyonla yavaş sekonder alım İlacın redistrübisyonuyla SSS de ilaç konsantrasyonu ê ve hasta uyanır Aralıklı bolus tekrarı Sürekli sedasyon gereği İndüksiyon dozu nelere bağlıdır? Etki Mekanizmaları Yaş Yağsız vücut ağırlığı (Lean body mass) KO Hipoproteinemi ( nütrisyonel, nefropati) GABA è inhibitör GABA A, Cl - Bikarbonat Glutamat è eksitatör N-metil-D-aspartat, Na - K Non-NMDA GABA Reseptör Kompleksi Anlatım Planı Oligomerik kompleks 5 glikoprotein alt ünitesi GABA rsp aktivasyonu è Cl geçişi é Postsinaptik nöron hiperpolarizasyonu ALFA 1 Sedasyon, anterograt amnezi, antikonvülzan etki ALFA 2 Anksiyoliz, kas gevşemesi

3 C5 è Hipnotik potens C2 è O 2 (oksibarbitürat) Sülfür (tiyobarbitürat) Fenil grup è Antikonvülzan Sarı renkli toz mg/flakon % 6 Sodyum karbonat % 2.5 konsantrasyonda ph 10.8 > % 5 konsantrasyon ağrı Bakteriyostatik Alkalinite ê presipitasyon Proteine bağlanma é % Hipoalbuminemi Bağlanma bölgelerinin başka ilaçlarla tutulması Doğumda stres Fetal asidoz Serbest fraksiyonda é Dağılım (Distribüsyon) Yağda iyi çözünür è Max. beyine alım = 30 sn Yüksek iyonize olmayan form (% 60) Asidoz è noniyonize form è SSS etkileri é Redistribüsyon Beyin 30 sn Kas 15 dk Yağ >30 dk Hipovolemide è beyin &kalp kanlanması è kardiyak supresyon

4 Metabolizma Karaciğer ê Oksidasyon,N-dealkilasyon, desulfrasyon Barbutirik asit halkası ê <%1 Böbrekler ve safra ile atılım ê İnaktif metabolit SSS etkileri Doz bağımlı hafif sedasyon >>> bilinç kaybı SKA, IKB SPB= (OAB-IKB ) ; { IKB > OAB } ; SPB Oksijen gereksinimi, serebral metabolik aktivite Nöroproteksiyon (fokal iskemi) Antikonvülzan KVS etkileri Solunuma etkileri KB & taşikardi iv indüksiyon > medüller VMM depresyonu > sempatik tonus ñ periferik göllenme > venöz dönüş >>>>>>>>>> KO & KB ê Medüller solunum merkezini baskılar Hiperkapni ve hipoksiye ventilatuar yanıtı iv indüksiyon >>>> apne & KMV Havayolu refleksleri korunur Baroreseptör Taşikardi & KO Bb kan akımı Glomerüler filtrasyon hızı Kan akımı Hepatik mikrozomal enzim indüksiyonu Porfirin sentezinin indüksiyonu Alerjik reaksiyon az Kemik iliği supresyonu, lökopeni İndüksiyon Antikonvülzan Artmış İKB tedavisi Nöroproteksiyon KOAH Ciddi astım Porfirya Hipersensitivite Sülfür allerjisi Stenotik kapak hastalığı Ciddi kc, bb yetmezliği

5 Hızlı indüksiyon Bulantı kusma ý Antikonvülzan Psikiyatrik hastalarda narkoanaliz Miyokardı adrenaline duyarlaştırmaz Solunum depresyonu Farengial ve larengial refleks kaybı è apne Zayıf analjezik ve kas gevşetici Gangren ve nekroz Titreme ve deliryum 2,6-di izopropil fenol %1-2 orta-uzun halkalı trigliserit Sütsü beyaz suda-yağ emülsiyonu ph Ağrılı enjeksiyon Oda ısısında stabil Suda çözünmez % 10 soyafasulyesi yağı % 2.25 gliserol % 1.2 purifiye yumurta lesitini Yumurta allerjisi? Fospropofol Suda çözünen ön ilaç Doz bağımlı sedatif etki Daha yüksek potens Bakteri gelişimi Disodyum edetat Sodyum metabisülfit GABAa reseptör aracılı inhibitör nörotransmisyonunu kolaylaştırır GABA nın reseptöre bağlanma affinitesini ñ Etki başlangıcı sn Uyanma redistribüsyon ile Metabolizasyon Karaciğerde glukuronit ve sülfat konjugasyonuyla Ekstra hepatik metabolizma akciğer? İnaktif metabolit böbreklerden atılım

6 SSS etkileri KVS etkileri Doz bağımlı etki SKA, IKB é IKB durumlarında OAB ; SPB IOB Antikonvülzan Sempatik vazokonstrüktör aktivitenin inhibisyonu Sistemik vasküler direnç, kontraktilite, önyük Yüksek doz, hızlı enjeksiyon, ileri yaş OAB ê Bradikardi > Hipotansiyona barorefleks yanıt bozuk Solunuma etkileri Belirgin solunum depresyonu Doza, enjeksiyon hızına bağlı apne Havayolu reflekslerini azaltır > LMA Hipoksiye ventilatuar yanıtı baskılar Bronkokonstrüksiyon < tiyopental İndüksiyon, idame Sedasyon Dengeli anestezi, TİVA EKT Bulantı-kusma Anti-pruritik Hızlı indüksiyon Antiemetik etki TIVA-günübirlik cerrahi Rezidü etkisiz uyanma İndüksiyon apnesi Hipotansiyon Bradikardi Solunum depresyonu Enjeksiyon ağrısı Öforijenik suistimal Prokonvülzan aktivite Bakteriyel kontaminasyon Allerjik reaksiyon Hipertrigliseridemi infüzyon sendromu

7 Karboksile imidazol türevi Yağ emülsiyonu fizyolojik ph da yağda çözünür % 35 propilen glikol > enjeksiyon ağrısı R(+) izomer ñ hipnotik etki analogları MTS-etomidat Hipnotik etkisi (+) Süresi? AKD? MOC-etomidat Hızla metabolizasyon AKD az Karboetomidat nitrojen AKD ê RAS deprese eder GABAa subünitesine bağlanarak GABA ya afiniteyi ñ Ekstrapiramidal motor aktivite disinhibisyonu Proteine yüksek oranda bağlanma Yağda yüksek çözünürlük Fizyolojik ph da yüksek noniyonize form; K-B Uyanma >>Yeniden dağılım Hepatik mikrozomal enzimler+plazma esterazları>>inaktif metabolitler Myoklonus İdrarla atılım SSS etkileri SMH, SKA, KİB Minimal kardiyovasküler etkiler >>> SPB SSEP ñ Myoklonus Anti-konvülzan? KVS etkileri MİNİMAL değişiklikler (KH, kalp debisi, KO) Kardiyovasküler stabilite

8 Solunuma etkileri Solunum depresyonu < barbitüratlar Apne ý POBK İstemsiz hareketler Adrenokortikal supresyon Tek doz 4-8 saat İnfüzyon >> YBÜ mortalite ñ Fensiklidin derivesi Solüsyon suda çözünür Rasemik R/S enantiomer Derin sedasyon? İndüksiyon Non-Kompetetif NMDA reseptör antagonisti Diğer reseptörler: Opioid (mü antagonisti, kappa agonisti) Muskarinik (uyanma deliryumu, bronkodilatasyon, sempatomimetik etkiler) Na&L-tipi Ca kanalları Monoaminerjik (antinosiseptif) Hızlı etki başlangıcı, kısa süreli etki ñ Yağda çözünürlük (5xTiyopental) Proteine bağlanma düşük Uyanma yeniden dağılım

9 SSS etkileri Dissosiatif anestezi (kataleptik) İKB, İOB, SKA > serebral metabolik hız Korneal, öksürük ve yutma refleksleri Amnezi < Bzd Kortikal & talamus fonksiyonlarını baskılar Limbik ve hippokampal fonksiyonları stimüle eder İstemsiz hareketler KVS etkileri Sempatomimetik etki AH, KB, KO ñ ñ Miyokard O 2 ihtiyacı ñ Pulmoner arter B Sol kalp kapak stenozu! Solunuma etkileri Bronkodilatasyon Bronşiyal sekresyon ñ Santral respirasyon merkezine minimal etki Yüksek dozlarda apne Pulmoner arter basıncında ñ Öksürük ve üst havayolu refleksleri korunur İndüksiyon İdame Sedasyon Preemptif analjezi İntratekal Hemodinamik bozukluk (perikardit, tamponat, şok) Travma TIVA ya ek Ağrı tdv İKB ñ Oftalmik hasar Şizofreni Vasküler anevrizma Pulmoner HT KAH, KB, KO ñ Bronkodilatasyon Kısa prosedür Bzd ile kardiyak kataterizasyon ANALJEZİK Ekstremite hareketi Nistagmus Uyanma ajitasyonu İKB, İOB ñ Uterus stimülasyonu Şizofreni, psikoz Zayıf kas gevşemesi Bendodiazepinler; Benzen halkası+yedili diazepin İmidazol halkası ph>4 yağda çözünür / ph<4 suda çözünür

10 GABAa reseptörüne bağlanarak Cl iyon kanallarının açılma sıklığını ñ GABA nın Flumazenil reseptöre (imidazobenzodiazepin) bağlanmasını Bzd reseptör antagonisti kolaylaştırır Yavaş etki başlangıç hızı Fizyolojik ph da yağda çözünürlük ñ Proteine bağlanma ñ Hızlı redistrübisyon Metabolizma kc&bağırsakta p450-cyp3a4 imidazol halkasında oksidasyon glukronidasyon Metabolizma ürünü glukronid > sedatif Atılım idrarla Böbrek yetmezliği > α-hidroksimidazolam > uzamış sedasyon SSS etkileri Beyin O 2 tüketimi, SKA, İKB (<barbitürat) Antikonvülzan CO 2 e serebral vazomotor yanıt korunur İndüksiyon yavaş Analjezi ý KVS etkileri AKB, KD, PVD KAH ñ / Bzd+opioid >> Miyokard depresyonu, hipotansiyon Sedasyon >> Vagolizis - bradikardi Solunuma etkileri Preanestezik dozlarda alveolar ventilasyon Solunum depresyonu başlangıcı 3 dak süresi 15 dak Dik doz-cevap eğrisi Uzun etki başlangıcı APNE Yüksek potens CO 2 ye ventilatuar yanıt

11 Anksiyoliz Premedikasyon Sedasyon Anterograt amnezi İndüksiyon Antikonvülzan Spinal kord kaynaklı iskelet kas gevşemesi Amnezi Stabil hemodinami Opioid ihtiyacında Opioidle birlikte dozda Uyanma uzun Hemodinami bozukluğunda KVS depresyonu Doz yaş, cinsiyet, obezite, enzim indüksiyonu, kc&bb hastalıklarından etkilenir İntestinal obstrüksiyonlu hastaya acil laparatomi yapılacak. İndüksiyon ajanlarından hangisini tercih edersiniz? Bir hastanın yanık pansumanları değiştirilecek, hangi indüksiyon ajanını kullanırsınız? Porfiryalı bir hasta inguinal herni onarımı için genel anestezi talep ediyor. Hangi indüksiyon ajanını tercih edersiniz? Kalp yetmezliği öyküsü olan bir hastaya genel anestezi verilecek, hangi indüksiyon ajanını kullanırsınız? TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Güçlü Aydın, Ümit Kaldırım Opioidler Analjezi bilinç değişikliği yaratmadan ağrının azaltılmasıdır. Akut