issn: YTL

Transkript

1 issn: YTL mitler ve simgeler mitolojik yarat klar mitolojinin çekirde i guatamala bebekleri juist bulutlar nouvelle vague new mexico antonin artaud st. petersburg norveç te yeni müzik memphis küçük dünya harikalar tijuana ak ll tasar mlar

2 bu gezegen bizim de, çocuklar kimin? Bir gerçek: Fransa, Almanya, Yunanistan ve talya daki 5 yafl ndan küçük çocuk say s : 10.6 milyon 2003 y l nda dünyada 5 yafl na gelmeden ölen çocuk say s : 10.6 milyon 18 yafl alt nüfus: 108 milyon 18 yafl alt nüfus: 493 milyon 18 yafl alt nüfus: 594 milyon 18 yafl alt nüfus: 197 milyon 18 yafl alt nüfus: 585 milyon Unicef e göre; Dünyadaki çocuk say s 2.2 milyar Geliflmifl ülkelerde yaflayan çocuk say s 1.9 milyar Yoksulluk s n r alt ndaki çocuk say s ise 1 milyar (Her iki çocuktan biri yoksul) Sadece bütün çocuklar n haklar n karfl lamaya yak n hale gelirsek, dünya ülkeleri bar fl ve geliflme yönündeki hedeflerine ulaflma flans bulabilir. Kofi A. Annan

3 3 maviology 2006 say 32 mavi giyim ve san. tic. ad na imtiyaz sahibi sait akarl lar sorumlu genel yay n yönetmeni elif akarl lar editör izzeddin çal fllar tasar m eray makal kapak foto raf martin parr düzeltme nihal boztekin katk da bulunanlar u ur bektafl, serpil berkan, nemone caldwell onur caymaz, pedro cortacans, alper ça lar, duygu da, sarp dakni, john dugan, sedef ecer, ozan erdo an, berna gencalp, yavuz gündüz, gülizar güven, matthew kristall, suza kohlstedt, michelle lopez, tarkan okçuo lu, necmi sönmez, bu rahan flirin, can tunay, paul witt merkez ofis ve yaz flma adresi mavi jeans gümüflsuyu caddesi, fatih flehitleri sokak, no: 3/2 topkap zeytinburnu istanbul tel: (0212) faks: (0212) maviinfo@mavijeans.com simgeler ve mitler yaz : Onur Caymaz, fotokolaj: Ozan Erdo an da t m DDP A.fi bask mas matbaac l k a. fl. dereboyu cad. za ra ifl merkezi b1 blok no: maslak istanbul tel: (0212) faks: (0212) info@masmat.com.tr lk gençli imden beri çok sevdi im Can Yücel in Her fley kendi rengince konuflur / karanl k örtse de üstünü diyen bir fliiri... Bu sözler bana sanki bilinmez bir hayat n gizini sunarm fl gibi gelirdi. Sonra Orhan Pamuk, Kara Kitap adl uzun ve karmafl k roman nda flehrin içindeki esrarl simgelerden söz açt. Bir naylon torbadaki amblemden ç k p afla sokaklar n birinde bulunan eski bir manken atölyesinin rutubetli koridorlar na kadar gezdirdi bizi. Hayatlar m z n iflaretlerle ne kadar da içli d fll oldu unu ayr msam flt m o zaman. O yafllar n zaman n sürerken tehlikeli bir bilgidir bu. flaret bilgisi bir yerde ayr nt lar n bilgisidir çünkü. Ayr nt daima s k bir göz, uzak aç yla kavrayan bir bak fl ister. Bu da tüm hayat n z zindan etmeye yetecek kadar fley görmenizi... Yine de gülümseyin ama. Çünkü fark etmek ve görmek güzeldir. Neden bilmem, size de olur mu hiç? Dünya bazen sizden hep bir fleyler saklar gibidir. Bu gizi önce fark ederken, sonra çözmeye çal fl rken, sonunda da çözemeyip içinde kaybolarak o gizin hayat n sürmeye bafllam flken hep kitaplar, filmler, flark lar yard mc olur bize. Bunlar sanki bilmedi imiz baflka bir zamana aç lan iflaretlerdir. Sanat zaten hep bir iflarettir. Bir fley gösterir. Onun bedelini öderken karfl l nda bir anlam kazan rs n z hep. Gündelik hayatta ne kadar anlaml dedi iniz her fley imgelerle, yani sembol, simge veya iflaretlerle doludur. Gizemli, mistik bir yazar n yazd bir yaz olarak okuyun istemem bu metni. Dediklerim her ne kadar mistik bir bak fl aç s na sahipse o kadar da bilimsel bir yöntemle ilerliyor. Einstein n zaman ve madde üzerine kuramlar, fl k h z, zaman yolculu u ve görelilik teoremleri ve kocaman bir bilim tarihi de asl nda bir simgeler toplam d r çünkü. Alfa, beta, gamma hep bir simge... Bunlar n arkas nda da koca bir mit tarihi yatar hem. Manyetik alan n simgesi psi iflaretini alal m. Denizlerin babas, dalgalar, rüzgarlar tanr s Poseidon un, büyülü asas n n mitlerde tarif edilen fleklinin ayn s d r bu iflaret. Üç ucu birlefltiren bir büyü. Mitolojiye gelmiflken bahsetmeden olur mu bilmiyorum. Mitoloji kitaplar anlat lar n hep simge metaforu üzerine kurar. fiu tipte cümleleri çok duyars n z: Zeus un kar s Hera evlili in simgesidir denir. Uranos zaman tanr s d r, zaman simgeler denir. Hatta kronometre diye isimlendirilmifl zaman sayac bu ismi tanr Uranos tan al r. Hades yeralt dünyas n n, ölümün simgesidir. Yeralt ölümü anlat r. Bu yüzden de il midir ki mafya hep yeralt diye isimlendirilir. Persophone, bollu u ve bereketi simgeleyen Demeter in k z d r misal. Yerin en üzerinde Zeus, en alt nda Hades bu k zca z n güzelli ine vurulurlar. K z Zeus kaç r r. Hades de ondan çal p kaç r r. Sonunda bir anlaflma yapar tanr lar (Tanr lar bile insanlar kadar huysuzlar). K z bir zaman yukarda kalacakt r, bir zaman annesinin yan nda, bir zaman da afla da yer alt nda. (Kim demifl ki aflk zalim de ildir diye.) K z n n yan nda kald zamanlar o kadar sevinir ki tanr ça Demeter her yer bu daya, bafla a sarar. Bahar olur o zaman. K z ndan ayr l nca da o kadar çok üzülür ki koca tanr ça sarar p solar ekinler. Güzün, k fl n simgesidir bu da. Akdeniz, Ege, üzerine bast m z toprak böyle simgelerle doludur. Hades de bunlardan biri. Demirci tanr. Antalya n n Olimpos k y lar onunla doludur hep. Hatta oralara yolunuz bir gece vakti düflerse

4 4 5 yüzünüzü yukar lara, tepelere do ru çevirin. Yanartafl denen tepe daima alev alm fl bir haldedir. En yüksek noktas nda buran n bir atefl bin y llard r yanmaktad r. Da n içinde metan gaz bulunmaktad r. Bu sönmeyen atefl orada demirci tanr n n yaflad na dair bir mit oluflmufltur, insanlar modern dinlerden önce yüzy llarca bunlara tapm flt r. ( nsanlar anlayamad fleylere tapar hep zaten.) Ayr ca bu atefl hala o denizden geçen gemilere deniz fenerli i yapmaktad r. Atefl tarih boyu hep demiri simgeler. Demirci tanr çok yetenekli, topal ve çirkin biriymifl. Ama o kadar güzel kalkanlar yaparm fl ki savafllarda onun yapt kalkanlar görenler önce bunlar n güzelli ine vurulur sonra bir dikkatsizlik an nda düflman oklar na hedef olarak gerçekten vurulurlarm fl. Güzelli in, aflk n tanr ças Afrodit afl k olmufl bu tanr ya. Evlenmifller. Ama deha dünyan n her yerinde oldu u gibi kendine düflen trajediyi yaflayarak güce yenilmifl. Savafl tanr s Ares le aldatm fl Afrodit kocas n. Ares o aflk gecelerinin birinde adamlar ndan birinde ihanete u rayan kocan n eve geliflini haber etmesi için bir adam n kap ya nöbetçi b rakm fl. Adamca z gece boyu beklemekten yorgun düflmüfl. Demirci tanr Hephaistos sabaha karfl eve gelirken nöbetçi onu görmemifl. Ve afl klar bas lm fl. Ares in görevini yapmayan nöbetçiye bir tanr olarak verdi i ceza nedir biliyor musunuz? Her sabah o saatlerde gürül gürül öterek tüm insanlar uyand rmak zorunda olmas. Bu size horozlar an msat yor mu? Bana ta kendisi gibi geliyor. Hera yla bafllad k mitoloji bahsimize, Hera yla kapatal m. Hera örücülükte ustad r. Döneminin bir kad n için en revaçta olan ifllerinden biridir örgü örmek, iplik e irmek. Arakne derler bir k z vard r deniz kasabalar ndan birinde. Bu k z Hera ya kafa tutar Ben daha iyi örerim diye. Kafa tutmak insan n gençken daha kolay yapabildi i bir fley olsa gerek. ddialafl rlar. Kendi özel güçlerinin de yard m yla belki (ki bunu bilemiyoruz) Hera galip ayr l r karfl laflmadan. Arakne ye bir ceza verir: Hayat boyunca örecektir. Cesaretinin a na düflmüfltür genç bayan. Onu örmeden yaflayamayan bir canl ya dönüfltürür: Örümce e. Örümce in Latince ad Arakne dir. Sembollerden, say lardan söz ediyorken s f r anmadan geçemeyiz. Tek bafl na hiçbir de er ifade etmeyen bu hiçli in simgesi kavram, en küçük say n n yan ndayken bile biriktikçe onu büyütür. Say dan bile say lmayan büyülü bir kavram. Bir iflaret. Çarpt n yoklu a çeviren bir gizdir. S f r gibi 7 de masallar n say s olarak ç kar karfl m za. Yedi gün geçer, yedi y l geçer, yollar hep üç gün üç gece gidilir. 12 dini bir say d r hep. Hz Ali nin de Hz. sa n n da 12 kiflisi olmufltur hep yanlar nda nedense. Saraylar n 40 odas 99 kap s olur hep. Masal n da hayat n oldu u gibi say lar vard r. nsan ak p gidiyor iflaretler konusunda yazarken. Hayat m z ne kadar da çok yönlendirir simgeler. Hepsi onlar ne kadar tan d m za, yani ne kadar inand m za ba l d r. K rm z birçok flehir insan için Dur iflaretinin rengiyken, sahil kasabalar nda yaflayan insanlara belki çarfl lar n hüznünü, belki akflam günefllerini an msat r. Yeflil bir ço umuz için olumluluktur. Geçifltir. Yürümektir. Hayat m za yerleflir ve bizi yönetir simgeler. Nazar boncuklar n sever misiniz? Nazar boncu unu özgün halinden farkl bir renkte göreniniz oldu mu peki? Hadi bilimsel bir fleyle gizemci bir fleyi birlefltirelim hemen. nsan gözü bakt fleyi y prat r zamanla. Güzel olan zamanla çok bak fl alaca ndan y pran r. Güzel olana çok bak ls n istenmez. Nazar boncu u güzel olan n üzerine tak ld nda bak fllar n ilk kendisine yönelmesini sa layan fleydir. Üzerindeki renklerin dalga boylar insan gözünü en çok çarpan renklermifl. Renkler bir iflaret konusu oldu unda tabii ki devreye birtak m pazarlama teknikleri de girer. Büyük dükkanlar n, ma azalar n içinde kullan lan baz renkler insan psikolojisinde al m gücünü körüklerken baz renklerin böyle bir etkisi yok hiç. Bunlardan sonra biten paragraflar yaz n n sonuna geldi imizi iflaret ediyor. Eskiden filmlerin, kitaplar n sonlar nda siyah beyaz ya da solgun bir ka t üzerinde üç harften ibaret bir kelime yazard SON diye. Y llarca her fleyin bitiflinde bu son yaz s n görünmez bir yerlerde görenler içindi bu yaz...

5 6 7 Yaz masas Yang n tulumbas Galata Kulesi bir varm fl bir yokmufl: bir halk ressam n n resimli an lar yaz ve foto raflar Tarkan Okçuo lu Nefir Hurma a ac Tropik Kadiri tac Küflkül Teber Seyyid Ahmet Rifai ve Rifailik stanbul da yang n stanbul-edirne Tren Hatt Galata Köprüsü Günefl stanbul üzerinde parl yor Yedikule Hisar Konstantin in k z n n köflkü Su dolab Fabrika Hayber fiehri ve Kalesi De irmen Horasan Cami-i flerifi A aca as l bir tespih, u fleklinde cami minareleri, hem güneflli hem de y ld zl gökyüzü, kendi kendine yang n söndüren su pompalar, kaptans z ve yolcusuz seyreden gemiler Merzifon da Kara Mustafa Pafla Camisi nin avlusundaki flad rvan n kubbesinin içine bakarsan z karmafl k, gizemli fakat sevimli bir resimle karfl lafl rs n z. Halk ressam Zileli Emin, bundan 130 y l önce Anadolu nun ortas ndaki bu kasabada simgelerle örülü bir dünya kurmufl. Bu dünya naif bir ressam n gözlemlerini sergileyen Osmanl dünyas d r. Bir köflesinde imparatorlu un baflkenti stanbul, hem de tam üstünde parlayan güneflle birlikte görülür. rili ufakl camileri, yokufllar, Beyaz t Kulesi, sultan camileri ve minareleriyle tarihi yar madan n ünlü silueti karfl m zdad r. Karfl k y da ise ünlü Galata Kulesi ve Haliç in iki yakas n birbirine ba layan dubal köprüler var. Sarayburnu nun önünde henüz ifllemeye bafllam fl Edirne- stanbul tren hatt nda bir lokomotif hareket halinde. Hatta Galata n n solunda stanbul un halk edebiyat nda yeri olan bir yang n sahnesi ve onu söndürmeye çal flan bir tulumba bile görülür. flin ilginç yan bu resimde hiç insan görülmez. slam dininde insan resmi yapmak pek sevilmedi inden ressam da bu gelene i bozmam fl. Bu yüzden tüfekler ve toplar askersiz, pupa yelken giden gemiler kaptans z ve bir tulumba kendi kendine yang n söndürüyor. Neredeyse bütün resim bir halk ressam n n gözüyle Osmanl dünyas n n simgelerle anlat lmas na dayan yor. Bu simgeler tüm imparatorlu un hikayesini baflkent stanbul, saltanat, hilafet, ordu, tarikatlar ve uzak diyarlarlar yla birlikte masals biçimde aktar r. Saltanat ve hilafet kurumlar, ota - hümayunun üzerine çekilmifl bir tu ra ile ordu ise savafl halinde top, tüfek, çad r gibi fleylerle gösterilmifl, ayr ca üzerine de ordu-yu hümayun yaz s yaz l. Bu renkli dünyan n en ilginç taraflar ndan biri de o zaman n en önemli sosyal ve dini kurumlar olan tarikatlar. Tarikatlardan ikisi, Osmanl devletini simgeleyen üzeri tu ral Osmanl çad r n n sa nda ve solunda yer alarak önemini gösterir. Bunlardan sa daki, ince uzun bir taçla tan t lan Mevleviler, di eri de on iki dilimli bafll kla Bektafliler. Bafll klar n alt ndaki tabutlar da bu tarikatlar n kurucular n n kabirlerini simgeliyor olsa gerek. Di er bir amblemler grubu da Anadolu nun en sevilen dini flahsiyetlerinden Seyyid Ahmed Rifai ye ait. Dört direk üzerine bir kubbeden oluflan yap Ahmed Rifai nin kabridir. Kubbenin tam ortas ndan sarkan kandil pirin ruhaniyetini simgeliyor. Türbeye saplan p dalgalanan iki sancakta pirin ad ve lakaplar yaz l. Bu türbenin yan ndaki teber, tebere as l keflkül ve hemen yan ndaki Kadiri tac da Anadolu nun popüler tarikatlar ndan Kadirilerin sembolleri. Resimde sa a sola serpifltirilen masa, iskemle, tren, buharl gemi, kupa arabas, fabrika Osmanl yeni yeni tan flt, henüz gündelik hayat na yerleflmemifl Avlupal nesneler. Devir Tanzimat devri ve ressam küçük bir kasabada yaflasa da, Tanzimat alafrangal n n Osmanl dünyas n nas l sard n n fark nda. Bir de hayal dünyam z zorlayan, fantastik ö eler var ki, bugünkü bilgilerimizle aç klamak güç. Bir a aca tünemifl kulübe, a ac n dallar ndan sarkan hançer, havaya as l tespih ve bir tabaktaki karpuz dilimleri ressam n fantezilerinde olan, bizim s rr na eremeyece imiz nesneler. Bir de ressam n Osmanl co rafyas n n uzak diyarlar ndaki flehirlere ait hayalleri var. Hz. Ali nin fethetti i Hayber Kalesi de irmenlerin ve fabrikalar n aras nda duruyor. Hemen yan nda, boynuz gibi k vr lan, gerçeklikten tamamen kopuk minareleriyle Orta Asya daki ünlü Horasan Camisi. Tüm hayallerin içine çeflit çeflit çiçekler ve a açlar serpili. Pamuk gibi bulutlarla kapl gök kubbede ise hem günefl hem de y ld zlar parl yor. Mütevaz halk ressam n n kurdu u renkli ve zengin bir dünya var. Bu dünyada kendi zaman n n farkl yüzleri bir arada. Baz lar bize çok tan d k geliyor, baz lar ysa alabildi ine gizemli. Belli ki, 130 y l öncesinin haf zalar nda yer etmifl türlü türlü simgelerle yarat lan bu evrenin flifrelerini çözmek gün geçtikçe güçlefliyor.

6 16 mitolojinin çekirde i Yazan Alper Ça lar Mitolojiler basit masaldan çok öte kavramlard r. Onlar nesilden nesile aktar lan birer kültürel haf za, sözel efsanedir. Tanr lar, yi itler, canavarlar, hepsi de ayn noktaya iflaret eder: çekirdek öykü. Mitolojist Joseph Campbell in iddia etti i gibi, asl nda her öykünün, her ne kadar binlerce çeflit de olsa, her zaman ortak bir noktada bulufltu u çekirdekler vard r. Hepsinde de nihai bir kahraman kavram mevcuttur. Yenilmez düflmanlar ve onlar altetmek için u raflan, her fleylerini feda eden kahraman kad n ve erkekler. Trajediler ve destanlar, insano lunun birleflik mitolojik yap s n belirleyen ortak ö elerdir. Ancak günümüz dünyas nda, karamsar zeka mitolojiyi bir fantezi ö esi, çocuklara anlat lacak masal haline getirdi. nsanlar art k kahramanlara inanmaz hale geldi. Toplumlar u runa savafl lacak yolculuklar n veya hazinelerin varl ndan flüpheli. Art k Ergenekon vadisine giremezsiniz, Excalibur k l c n sallayamazs n z ya da Argonotlar ile macera dolu bir yolculu a ç kamazs n z. Eskiden kültürlerin belkemi ini oluflturan bu hikayeler yerlerini masallara b rakt. nsanlar n kavrayamad nokta flu: Belki de bu efsaneler ve peri masallar diye nitelendirdi imiz olaylar bizi arkam zda b rakt m z geçmiflle birlefltiren haf zan n ta kendisi. Kültürel miras m z, yitmifl atalar m z n çoktan unutulmaya yüz tutmufl abart l an lar Bize ça lar boyunca efllik etmifl insanl m z n göstergesi olduklar ndan biz de onlar beslemeliyiz oysa. Ortak noktalar belli. Orta Asya da Türk kahraman Basat, tek gözlü dev Tepegöz e do ru bir ok atarken, Odysseus da benzeri bir Cyclops a bir m zrakla sald r r. Yunanl lar Atlantis okyanusa batt için a t yakarken, Güney Amerika daki Olmecler de dünyan n ortas nda dev deniz y lan taraf ndan yutulan bir adadan bahsederler. Say s z örnek bulmak mümkün ama kesin olan flu ki, hangi kültürden, dinden veya dilden olursa olsun tüm insanl n paylaflt efsane ve de erler akl m za ifllenmifl durumda. Evet, belki de bunlar n hepsi çocuk masal. Nesiller boyunca bizden önceki atalar m z n gerçek olarak kabul etmesi sonucu toplumsal bilincimizde yer etmifl harika öyküler. Rus roket bilimci Tsiolkovsy nin dedi i gibi, Dünya insanl n befli idir, ama bu befli imizde sonsuza kadar kalamay z. Ancak flu anda befli imizden d flar emeklemifl bile de iliz. Ve emin olun ninnilere daha ihtiyac m z var.

7 1- En sevdi iniz Efsanevi kifli ya da kahraman kimdir? 2- fiimdiye kadar bulundu unuz en büyülü yer neresi? 3- nand n z efsaneler var m? Hangileri? 4- Bat l inançlara sahip misiniz? Hangi durumlarda? 5- Efsanelerin dilden dile geçip gelece e aktar lmas n n faydas var m? Shaun, New York 1) En sevdi im efsanevi kifli Tanr. Onun hakk ndaki hikayelerin birço u, do ru olsun veya olmas n, inan lmaz. 2) lk defa uyuflturucu mantar ald mda, kafam n içi. Ne kadar büyüleyici oldu unu kelimelerle ifade edemem. 3) Evet, öldükten sonra bir yere gidildi ine inanmak istiyorum. 4) Tek bafl mayken oldukça bat l inançl olabiliyorum, aksi takdirde deli oldu umu düflünebilirler. 5) Önümdeki seçenekler gerçek veya efsane oldu unda, hep efsaneyi tercih ederim. Mesut, stanbul 1) Herkül. 2) Safranbolu tarihi evleri. 3) Yok. 4) Var. Makas elden ele verdi in kifliyle kavga edece ine inan yorum. 5) Çocuklara anlat lacak masallar, hikayeler olmufl oluyor. Gitte, New York 1) Herkül 2) Chinqueterre, talya 3) Yok 4) Yoluma kara kedi ç kt nda, flanss zl k getirmesin diye üç defa tükürürüm. 5) Evet, özellikle çocuklar için önemli. Andrew, Sidney 1) Albi Mangles 2) Akdeniz 3) Hay r 4) Hay r 5) Pek de il Gözde, stanbul 1) Aztek su tanr ças Chalchiuhtlicue ve Yunan mitolojisinde denizler tanr s Poseidon. 2) Suyun büyüsüne inand m için stanbul ve Venedik diyebilirim. 3) Anadolu, Yunan, Roma ve Güney Amerika mitolojilerinin büyük bir k sm n okudum ve hepsine inan yorum. Hepsinin içinde gizli bir mesaj ve hayal gücüyle beslenen bir yarat c l k var. 4) Nazara inan yorum. Her insan n bir tür enerjisi oldu una, negatif enerjisi olan insanlar n çevrelerini de negatif etkilediklerine inan yorum. 5) Kesinlikle. Sonuçta her efsane içinden ç kt kültürün bir parças ve bunun süreklili inin sa lanmas, kültürel zenginlik için vazgeçilmez. Paul, Melbourne 1) Örümcek adam. 2) Noumeau daki Pines adas. 3) Birisine hediye olarak bir b çak verirseniz üzerine daima bir gümüfl para ilifltirin, yoksa arkadafll n z bozulur ve Tanr n n ad n gereksiz yere anmamak. 4) Hay r. 5) Evet, mitler her zaman daha derin bir e itim dersidir. Bronwyn, Sidney 1) Wonder woman onun gibisi yoktur! 2) Bondi sahili kenar nda durmak. 3) Karma hakk ndaki mite inan r m. 4) Hay r. 5) Evet, geleneklerin devam n sa lar. Mairi, New York 1) Odysseus. 2) Okyanusta yelken yapmak. 3) Hay r. 4) Pek say lmaz. Ama gidip bir merdivenin alt ndan da geçmem. 5) Evet, efsaneler de, di er hikayeler gibi, kendimizi anlaman n bir yoludur. Natasha, New York 1) Superwoman. 2) Yunanistan n Kefalonya adas nda bir plaj, büyülü, deniz kristal gibi berrak. 3) Bir madeni para al, bir göle at ve bir dilek tut... 4) Hay r, ben kadere inan r m. 5) Evet, bunlar bir nesilden di erine aktarmak önemli. Charlie, Sidney 1) Herkül. 2) Sidney de Kings Cross. 3) Avustralyal k zlar çok seksidir! 4) Evet, merdiven alt ndan geçmenin u ursuzluk getirece ine hala inan r m. 5) Hay r.

8 Isabel, Sidney 1) Pegasus ve Wonder Woman. 2) Çocuk hastanesindeki peri bahçeleri. 3) Her gece y ld zlara bakarak dilek tutar m. 4) Evet, karmaya inan r m. 5) Evet, bu yaflam e lenceli k lar. Cengiz, stanbul 1) fiarap tanr ças Dionisos. 2) Venedik-Morano. 3) Truva ve stanbul un kuruluflu efsanesi. 4) Hay r. 5) Var, çünkü e itici bir taraflar var. Angela Cravens, New York 1) Haydutun k z Ronja. 2) Gotland, sveç teki Fårö adas. 3) Varsa ne? Hay r. 4) Hay r. 5) Tabii. Hamish, Sidney 1) Yunan mitolojisindeki Cheiron the Centaur (okçu Cheiron), yar insan yar at. 2) Yeni Zelanda sahili aç klar nda Chatham adalar. 3) Kötü flans getirdi i söylenen mitlerden kaç nmaya çal fl r m. Örne in, kapal yerlerde flemsiye açmay n, merdiven alt ndan geçmeyin, ayna k rmak 5 y l kötü flans getirir gibi fleyler. 4) Evet, biraz var galiba. 5) Evet, mitler ruhanili i uyan k tutar ve belirli bir döngünün d fl nda yaflaman z sa lar. Christine, Sidney 1) Nadia öykülerindeki aslan. 2) Japonya daki White Stone (Beyaz Tafl) Adas. 3) Ölümden sonra yaflam oldu una dair mite inan r m. 4) Evet, hayalet ve perilerin ruhlar n n günlük hayatta iflaretler gösterdiklerine inan r m. 5) Evet, eskiden mitler bilgi ve mant n cevaplayamad boflluklar doldurmak için kullan l rd. Bu çocuklar için iyi bir fley. Hazal, stanbul 1) Genel olarak Yunan mitolojisi. 2) Amerika da gördü üm terk edilmifl bir hastane. 3) Galata ve K z Kulesi efsaneleri. 4) Daha çok 6. hisse inan yorum. Yan mdan geçen 6. araba da k rm z olursa kötü bir fleyler olacak türünde yaratt m oyunlar var. 5) Var. Hayal gücünü ve mucize inan fl n besliyorlar. Shin, New York 1) Paul Bunyan. 2) Rüyamda, uzayda bir yerde uçmak. 3) Yan t vermemeyi tercih ederim. 4) Kara kedilerden, merdivenlerden ve bazen yoldaki çatlaklardan uzak dururum. 5) Evet, tabii ki. Whitney, Sidney 1) Afrodit. 2) Yeni Zelanda da One Tree Hill in (Bir A açl Tepe) tepesi. 3) Burçlar ve y ld za veya düflen y ld zlara bakarak dilek dilemek. 4) Evet, ben hiçbir zaman surat asmam, zira asarsam ve rüzgar eserse surat m n hep öyle kalaca na inan r m! 5) Evet, bu günlerin geçmesini sa lar. Shuqi, Melbourne 1) James Bond. 2) Çin deki Atop Tai Bai Da -3900m yükseklikte! 3) Murphy kanunundaki kendine u ursuzluk getirme hakk ndaki mite inan r ve bunlardan kaç nmaya çal fl r m. 4) Normalde pek bat l inanc m yoktur, ama baz fleyler ters giderse bat l inanç kliflelerine düflerek durumu daha kötülefltirmemeye çal fl r m. 5) Evet, bunlar n baz lar çok faydal d r ve çocuklar hayatta gayretli olmalar için cesaretlendirir. Natasha, Sidney 1) Tahirih. Kad nlar için efsanevi bir dini kifli (Bahai inan fl nda). 2) Meksika da Merido. 3) Bir ran inanc n uygulamak gibi bir al flkanl m var. Buna göre birisi size iltifat etti i zaman nazar de mesin diye poponuza veya kafan za vurmal s n z. 4) Hay r. 5) Evet, mitler geçmiflle ba lant duygusu yarat r ve yaflam n za gizem katar.

9 22 bulutlar n aras nda yüzmek 23 Halen hayatta oldu uma göre onlar indiler gökten, Nas l indiler bilmiyorum, pek de igilenmiyorum, Birlikte sal n yoruz Kuzey Denizi nin buz gibi sular n n içinde. Arkas ndan h rç n dalga seslerinin geldi i kumdan tepeci i aflar aflmaz on yedi kilometre uzunlu undaki sahil karfl n za ç kar. Kumsal n uzunlu u ile bu masals adan n uzunlu u ayn d r. Zaten o tepecik de muhtemelen adan n en yüksek noktas d r. Eni yaln zca yar m kilometredir, yani sadece iki taraf vard r Juist in. Bir taraf anakaraya özlem duyarken, di er taraf u runa k tay terk etti i kuzey deniziyle ihtirasl bir aflk yaflar. Güney taraf kat kat yeflilliklerle kapl iken, kuzeyi yaflad aflk n meyvesi olan kumsalla örtülüdür. yaz ve foto raf Bu rahan fiirin Anakaran n en kuzey noktas ndan bir saatlik bir feribot yolculu u ile Friesland adalar toplulu unun narin bir üyesi olan Juist e ulafl l r. Ancak feribota binebilmek için önce Almanya n n en kuzey ucuna gitmek gerek. Tren, bu noktaya ulaflmak için her zamanki gibi en keyifli araç. Yol boyunca etraftaki yeflillik, k r yaflant s, hatta ineklerin huzuru bile her gelen geçeni imrendirir. Ne var ki bu malum hayvanlar, meflhur sözü yalanlarcas na pek de ilgilenmezler geçen trenlerle. Aksine trendeki insanlar bu sefer meflhur sözün tersini kan tlarcas na, k skançl kla huzur içinde otlayan inekleri izler. Bu bölgelere, mutlu ineklerin ülkesi deriz biz. Tren Norddeich Mole a yaklaflt kça yeflillikler artar ve yosunlaflmalar bafllar. Yolcu, o andan itibaren Kuzey Denizi nin nemli havas n içine çekmeye bafllam flt r.

10 24 K tadan adalara olan denizin derinli i anca 2 metredir. Feribot geçebilsin diye denizin dibi, rota boyunca alçalt lm fl ve yolun s n rlar Venedik tekilere benzer ahflap kaz klarla belirlenmifltir. Feribot bu rotada, sürekli s ler çizer ve tedirginli ini hissettirerek a r a r ilerler. Bir saat sonra, güneflli, rüzgarl, huzurlu ve deniz kokulu bir yolculu un ard ndan Juist, yemyeflil çimenlikleriyle karfl lar misafirlerini. Sahip oldu u medeniyet ufak bir köyden ve birkaç marketten ibaret olsa da, her gün gelen vapur için yine ayn özenli karfl lamay haz rlam flt r ahali. At arabalar, oraya kadar çokça zahmetlerle gelmifl yafll müflterilerini bekler. Gençler, sörflerini yüklenip haftal k veya ayl k rutine dönmüfl rotalar n her zamanki heyecanla yürümeye bafllar. Bisikletler kiralan r ve her çeflit insan, köyün içinde yavaflça erimeye bafllar. K sa bir süre sonra, vapurda birlikte gelenler, o arkas ndan h rç n dalga seslerinin geldi i küçük tepelere do ru yürürken rastlafl r. Gülümsemeler, selamlaflmalar olur ve belki sadece bir hafta sonu veya muhtemelen daha fazla sürecek olan arkadafll klar bafllar. Bafllamamas zor bir ihtimaldir, çünkü bugün tepeciklerde rastlaflanlar yar n ahflap iskelede yürürken, sabah markete giderken veya akflam köy meydan ndaki flenlikçikte e lenirken elbet birbirlerini göreceklerdir. Raslant sal iliflkiler her an yaflanmak üzere Juist in her köflesine serpifltirilmifltir. 25

11 26 27 Do ru mevsimde gidilirse sahile vuran dalgalar n üzerinde, deniz dibindeki bitkilerin üretti i, yüksekli i yer yer bir metreyi aflan köpükler görülebilir. Halk bunlara, gökyüzündekiler gibi vefas z olmayan bulutlar der. Çünkü su buhar ndan olan bulutlar n aksine, bunlar denizi terk edip gö e yükselmez ve göktekilere inat dokunman za izin verir. Hatta birlikte yüzebilir, üzerlerinde sörf yapabilirsiniz. Yüzerken kendinizi bulutlar n üzerinde uçuyormufl gibi hissedersiniz. Kuzey Denizi nin h rç n dalgalar ile yedi adalar grubu Friesland n binlerce y ld r b kmadan usanmadan süren dans, adalar n sürekli flekil de ifltirmesini sa lar. Özellikle de daha ufak, henüz ada olarak an lamayan ve sadece kumdan olanlar o kadar narindir ki, zaman zaman dalgalar n alt nda görünmez olurlar. Dedim ya anakaradan ayr labilme cesaretini anca gösterebilmifllerdir. Bu adac klardan birkaç Juist in bat uçlar ndan henüz ayr lm flt r. Bu yüzden Juist darg nd r biraz. Ama yine de deniz suyunun alçald ve dalgalar n sakinledi i zamanlarda ziyaretçilerine, adac klara yürüyerek geçebilmek için müsade verir. Çünkü ne kadar k zsa da için için özler yavrular n. Yürüyenlerin ayak izleri, Juist ve kumdan adac klar biribirini nak fl gibi ifller yine. Ve bu hikaye de di er pek ço u gibi böyle sürer gider.

12 28 29 STANBUL DA YEN DALGA! stanbul dan Nouvelle Vague geçti. Biletleri günler öncesinden tükenen iki konser veren Frans z topluluk, üç güzel ve gizemli vokalisti ile Babylon da izleyicilerini adeta büyüledi. stanbul daki ilk konserin hemen sonras nda grubun kurucular ndan Olivier Libaux ile modadan Paris e, Paris ten flampanyaya uzanan keyfli bir sohbet gerçeklefltirdik. S- Sahnedeki giyim tarz n zdaki orijinalli i nas l koruyorsunuz? Her konser için yeni k yafetler pahal ya patl yor olmal. Sahnede her zaman çok iyi görünmek için belirli bir stratejiniz var m? C- Bilemiyorum... Turne hayat n sürdürmek oldukça zor. Bir flehirden di erine geçip dururken bazen ayn kirli tiflörtü giyiyoruz. Bu soruyu vokalistlerimize sormal. Sahnede harika görünüyor, özgün giysiler kullan yorlar. Sahnedeki tarzlar tamamen normal hayatlar ndaki gibi ve hem sahnede hem de kendi hayatlar nda oldukça dikkat çekici ve muhteflemler. K zlar n hepsi kendi aralar nda bunun için oldukça iyi organize olmufl durumda. Onlar giyim konusunda hiç denetlemedim. Çünkü hepsinin giyim tarz bence kusursuz. S- Konserlerde izleyicilerden en büyük tepkiyi hangi flark al yor? C- Asl nda söyledi imiz tüm harika flark lar zaten her yerde oldukça popüler ve biliniyor. Hepsi yeterince etkileyici ve insanlar n kalplerinde yerleri var. Ama özellikle birkaç örnek vermek gerekirse baz ülkelerde In a manner of speaking, Amerika da ise Bela Lugosi s Dead izleyicilerden büyük ilgi görüyor. S- lk stanbul konseri nas l geçti? C- Gerçek ve mükemmel bir parti gibiydi. zleyiciler inan lmazd. stanbul izleyicileri özel bir konser izledi. Çünkü az önce de söyledi im gibi bu kez üç vokalistle sahnedeydik. mavi müzik: nouvelle vague konseri röportaj Sarp Dakni foto raflar U ur Bektafl S- Sahne ve foto raflardaki k yafetlerde siyah ve beyaz ön planda. Peki blucinin hayat ndaki yeri nedir? C- Erkekler için siyah... K zlar için beyaz... Bazen yeflil a rl kl askeri kamuflaj desenli giysilerde kullanabiliyoruz. En uygun blucinin kifliye tam olarak uyan oldu unu söyleyebilirim. Y kama tonlu olmas oldukça önemli... Ama san r m mükemmel bir blucin için en önemli fley kesimi. S- Karl Lagerfeld le çal flma projesi nas l ortaya ç kt? C- Eflsiz bir çal flma oldu. Nouvelle Vague projesi olufltu u s ralarda, albüm henüz yay nlanmadan önce elimizdeki promo cd leri müzik sektöründeki önemli kiflilere elden da tm flt k. Dinleyen herkesten çok olumlu tepkiler ald k. Nouvelle Vague albüm daha yay nlanmadan sevilmiflti. Orta m Marc, albümü Colette serisinin yarat c s olan Michel Gaubert e de verdi. Lagerfeld in yak n arkadafl olan Michel, albümü onada ulaflt rd ve bir foto raf çekimi ayarlamay baflard. Çekim, Lagerfeld in Paris yak nlar ndaki evinde gerçekleflti. Özel bir foto raf çekimi için kusursuz bir mekand. Evin içinde Lagerfeld in ekibi baflta olmak üzere, moda ve müzik dünyas ndan çok say da isim ve bir model ordusuyla karfl laflt k. Lagerfeld gerçek bir beyefendi gibi gelip hepimizle selamlaflt ktan sonra çekimi gerçeklefltirdi. Bu gerçekten muhteflem bir deneyimdi. Profesyonel birer model olmamam za ra men oldukça baflar l bir çekim oldu. Çekim s ras nda vokalistlerimiz dahil hepimiz kendi getirdi imiz k yafetleri kulland k. S- stanbul konserleri için vokalistlerden Melanie, Marina ve Phoebe yi seçmenizde özel bir sebep var m? C- Bunun k zlar n programlar n n uygun olup olmamas yla do rudan bir ilgisi yok. K zlar n hepsi stanbul a gelmek istedi. Çünkü stanbul, herkesin görmek istedi i bir flehir. Normalde konserlerimizde sadece iki vokalist kullan yoruz. Ama stanbul da üç vokalist sahne ald. S- Konserlerinizde, albüm kay tlar ndaki masumiyeti nas l koruyabiliyorsunuz? C- Masumiyet Nouvelle Vague n hala içinde. Zaten söyledi imiz flark lar birer baflyap t olarak tazeli ini hala koruyor. S k lmadan her gece ayn flark lar çal p söylemek oldukça zor. flte bu yüzden bu flark lar daha önce hiç duymam fl vokalistler kullan yoruz. 80 ler müzi i büyük bir h zla geri dönüyor ve her yerde karfl m za ç k yor. Nouvelle Vague k zlar, bu flark lara yepyeni bir hava kat yor. Bizim için ilginç ve flafl rt c olmayan tek bir konserimiz olmad bugüne kadar. S- Moda dünyas n n merkezi olan Fransa da yafl yorsunuz ve 60 lar modas n n h zla geri döndü ünü görüyoruz. Nouvelle Vague n bu dönüflümde bir rolü oldu unu düflünüyormusun? C- Fransa... Moda dünyas n n merkezi... Çok teflekkürler! Umar m bu flekilde kalmaya devam eder... Nouvelle Vague n rolüne gelince... Kimbilir? Belki... Nouvelle Vague pek çok olguyu bir arada tafl yan bir konsept. 60 lar Frans z stili ve bossa nova. Ayn zamanda punk ve new wave. Bir araya getirdi imiz her fley yeniden popüler olmaya bafllad. ngiltere konserlerinde izleyiciler ayn benim gibi kasket takm flt. Ama bunda Nouvelle Vague n bir rolü olup olmad ndan emin de ilim! S- zleyicilerle flampanya patlatt n z do ru mu? C- Bu tamamen k zlar n o anki ruh hallerine ba l. Konserlerde oldukça spontane hareket ediyoruz. Bu k zlarla izleyiciler aras nda oynanan bir oyun asl nda. Bazen oluyor bazen olmuyor. S- Nouvelle Vague projesinin arkas ndaki dahi kim? C- New Wave i Bossa Nova ile buluflturma fikri ilk olarak Marc tan geldi. Marc tüm bu fikrin arkas ndaki isimdir. Beni arad ve bu konuda ne düflündü ümü sordu. Dahi kesinlikle Marc Collin dir.

13