Müşterilerine domuz eti satan kasap kim? Dünya ekonomisini etkileyecek halkoylaması. Yabancıya ev yok! Para yerine hapis. Göçmenler nereden geliyor?

Transkript

1 SAYI: /10 AYLIK YAYIN Dünya ekonomisini etkileyecek halkoylaması 8 AZB 8965 BERIKON 5 Yabancıya ev yok! 6 Para yerine hapis Göçmenler nereden geliyor? Thurgau başörtüsü yasağını reddetti 21 Müşterilerine domuz eti satan kasap kim? Elektronik versiyonu indirmek için QR kodunu tarayın.

2

3 IMPRESSUM Geht an alle PUSULA Mitglieder VERLEGERADRESSE Pusula Media GmbH Chörenmattweg 2, 8965 Berikon ABONNEMENT ErscheInungsweIse: 12x Jährlich Abo-Preis: CHF 29.- / Jahr Abodienst: abone@pusulaswiss.ch WERBUNG / ANZEIGEN Office: marketing@pusulaswiss.ch CHEFREDAKTOR Turgut Karaboyun REDAKTIONSLEITER Derya Edis OFFICE PRAKTIKANTINNEN Onur Akkurt Beyza Tercan REDAKTION Mehmet Akyol, Hüseyin Türkkan, Neslişah Çetin GRAFIKDESIGN ANL CREATIVE ÜBERSETZUNGSDIENST Turka Lingua EDV / IT Bülent Kabacaoğlu VERTRETER Istanbul: M. Ali Tuncer, Derya Edis Ankara: Mehmet Kuzu DRUCKEREI Druckzentrum Zürich FREIE JOURNALISTEN Asiye Sınıcı, Mehmet Kuzu AUTOREN Sunay Akın, Mehmet Akyol, Hülya Rüst, Özlem Kalaca PUSULA Gazetesi nin tüm yayın hakları kendisine aittir. Yayınlanan reklamlardaki sorumluluk, reklamı veren firmaların kendine aittir. Hazırlanan haberlerden ve yazılardan, haberi hazırlayan kişiler ya da kaynak gösterilen kurumlar sorumludur. PUSULA da kullanılan tüm haberlerin, fotoğrafların ve bilgilerin her hakkı PUSULA ya aittir. İzinsiz olarak kullanılması yasaktır. Aksi durumda, cezai uygulamalar için hukuki işlemler başlatılır. ABONE FORMU Abonelik işlemini QR kodu üzerinden yapabilirsiniz Vorname / Adı Nachname / Soyadı Strasse / Cadde PLZ / PK Telefon Datum / Tarih Unterschrift / İmza Ort / Şehir Ich verpflichte mich die jährliche Abo zu bezahlen. Yıllık Abonelik ücretini ödemeyi kabul ediyorum. Yok artık dedirttiler Hepinizin bildiği gibi İsviçre de skandal haberlerin önemli bir bölümü yabancılar ve Müslümanlarla ilgilidir. İsviçre de faaliyet gösteren bazı önemli yayın organları buldukları her fırsatta konuyu manşetten duyurup bizleri vitrinde sergilemeyi çok severler. Peki hiç şapkamızı önümüze alıp düşündük mü? Niçin bu insanlara fırsat veriyoruz, kendimizi sürekli vitrinde bulup küçük düşürüyoruz, bu soruyu kendimize sorduk mu? Sormaya cesaretimiz yok çünkü, kasabımız müşterisine dana eti yerine domuz eti vermiş. 13 Franka aldığı domuz bifteklerini müşterisine 26 Frank a dana bifteği diye satmış. Ucuza alıyorum, pahalıya satıyorum diye kendi kendine böbürlenmiş. Peki bu insan İsviçre ye nereden gelmiş? Türkiye den. Yani hepimizin geldiği yerden. Bir kaç kendini bilmez, aklınca uyanık geçinen insan yüzünden Müslüman Türk halkı olarak kendimizi sürekli manşetlerde buluyoruz. Bu haberler ne bizim Türklüğümüze, ne de müslümanlığımıza yakışıyor. Bence bundan sonra etrafımızdaki insanları uyarmalı ve yanlış işlerden onları uzak tutmalıyız. Gazete olarak bizde üstümüze düşeni yapacak, yayın politikamızı ciddi olarak değiştirecek ve sessiz kalmayacağız. Yanlış işlerle uğraşan hangi kurum ya da kişi varsa belgeleriyle kamuoyuna duyuracak, o insanların bizleri karalamasına izin vermeyeceğiz. Bu bağlamda tüm okurlarımıza da bir çağrıda bulunmak istiyorum. Gelin birlik olalım, kişi ya da kurum ayırt etmeden kendi içimizde bir temizlik yapalım. Yanlış insanları desteklemek yerine, doğru ve güvenilir olan insanların arkasından gidelim. Biz buradayız ve sizin sesiniz olmak için her türlü zorluğu göğüslemeye hazırız. editör TURGUT KARABOYUN tk@pusulaswiss.ch Büyükelçimize teşekkür ediyoruz Ağustos ayı başında T.C. Bern Büyükelçisi olarak İsviçre de göreve atanan Mehmet Tuğrul Gücük, alışılmışın dışında bir organizasyona imza atarak İsviçre de faaliyet gösteren Türk medyasıyla biraraya geldi. İsviçre de 13 yıldır medyanın içinde yer alan bir gazeteci olarak Büyükelçinin gazetecileri toplamasına ilk kez şahit oldum. Büyükelçilik rezidansında gerçekleştirilen akşam yemeğinde hem tanışma hem de önemli konuları masaya yatırma şansı yakaladık. Bundan sonra yeni toplantılarla bir araya gelerek önemli konularda ortak çalışmalar yapma kararı aldık. Akşam yemeğinde söz alarak kendisinden uzun süre ara verilen "Türk Günü" organizasyonlarına yeniden başlanması için ricada bulunmuştum. Umarım gelecek yıl Türk Günü şenlikleri kaldığı yerden başarılı bir şekilde devam edecektir. Sadece Türk Günü değil halkımızın içinde bulunduğu birçok sorunun çözümü konusunda kendisinden beklentilerimiz oldukça büyük. Büyükelçimiz, alışılmışın dışında sıcak ve samimi tanışma organizasyonu ile beklentilerimize yanıt vermede gayretli olacağı izlenimini uyandırdı bizlerde. Ben buradan yeni Büyükelçimiz Mehmet Tuğrul Gücük Bey'e bir kez daha teşekkür ediyorum. 3 İçindekiler 4 Sosyal Yardım simsarlarına 630 milyon 5 Yabancıya ev yok! 6 Kaserne Camisi Kapatılacak mı? 6 Para yerine hapis 8 Dünya ekonomisini etkileyecek halkoylaması 10 Çeşitli kantonlarda 28 Eylül halkoylamaları sonuçları 11 İsteyen istediği doktora gidebilecek 12 Tek kasaya üçüncü hayır 12 FİFA ya yakın takip 14 Göçmenler nereden geliyor? 15 Yeni Büyükelçimizle sıcak buluşma 15 Lezzetin yeni adresi Bären Restaurant Dietikon 17 Thurgau başörtüsü yasağını reddetti 17 Elektronik oy kullanımı yaygınlaşıyor 18 Rekor düzeyde iflas! 19 Çocuğumuzu ne kadar Adam yerine koyuyoruz 21 Müşterilerine domuz eti satan kasap kim? 21 En fazla ödeme yaşlılık ve hastalığa 22 Hep Şarkıcı olmak isterdim 26 Yaşlılara verilen ilaçlara dikkat 26 Birden fazla ilaç kullanımı ölüm riskini artırıyor 26 Çalışma saatleri gün geçtikçe artıyor 28 Sigarayı bırakma yarı şması 2014 e katıldı 500 Frank kazandı 29 Ötenazi iki katına çıktı 29 Çalışanların günlük iş yolculuğu ortalama 14.3 kilometre! 31 İsveç hükümetinde beş göçmen bakan 31 İsviçreli göçmeler için yeni yasa 32 Hacı adaylarımız kutsal topraklardan geri döndü 32 Emekli Cenneti İsviçre 34 Pilot vecihi james bond a karşı! 36 Gitmek mi zor kalmak mı? 37 Çocuklarımızı kazalardan nasıl koruruz? 39 iphone 6 ve iphone 6 Plus İncelemesi 40 Bu ayki gezimiz Amsterdam a 41 Müzik 42 Moda sohbetlerinin bir numarası olmak için A dan Z ye yeni sezon 46 Ekim-Kasım Ayları Etkinlik Takvimi

4 4 Sosyal Yardım simsarlarına 630 milyon Sosyal yardımlar için aracılık yapan firmaların sayısında son günlerde tam bir patlama yaşanıyor. Bir gazete tarafından yapılan araştırmaya göre bu tür simsarların sayısı 400'ü geçmiş durumda. Son günlerde İsviçre de sosyal yardımlar konusu tekrar gündeme geldi. Özellikle sosyal yardım alan göçmenlere ilişkin haberler sık sık gazetelerde yer alıyor. Göçmen düşmanı çevreler sosyal yardımların kısıtlanması için birbiri ardından yasa teklifleri getirmeye başladılar. Ancak sosyal yardım alanların sırtından geçinen firmaların varlığı, bu tartışmalara yeni bir boyut daha getirdi. Schweiz am Sonntag gazetesi tarafından yapılan bir araştırma, 400 civarında danışmanlık hizmeti veren firmanın yıllık cirolarının 630 milyon Frank olduğunu ortaya çıkardı. Sosyal yardımlar konusunda yetkili olan belediyelerin kapasitelerini arttırmak yerine, sosyal yardım konusunda danışmanlık hizmeti almaya başlamalarıyla ortaya çıkan bu şirketler giderek artıyor. Bu şirketlerde çalışan yaklaşık civarındaki uzmanın 'i sosyal yardım alan insanlara yardım ediyor. Ancak yapılan yardımların çoğunun, fiziki veya psikolojik olarak engelli insanların günlük ihtiyaçlarını gidermeye yönelik olduğu belirtiliyor. Yardımların %40' a yakını bu işlerle ilgili. Hemen hemen aynı miktardaki insanın işsizlik parası aldığı, geriye kalanlarınsa sadece sosyal yardım alanlar olduğu araştırmada yer alıyor. Söz konusu şirketlerin sundukları hizmetler için 180 Frank saat ücreti talep etmeleri ve yardım ettikleri insan başına ortalama 5000 Frank talep etmeleri kamuoyunda hayretle karşılandı. Sosyal yardım alanlara karşı cimrilik yarışına giren belediyeler, konu sosyal yardım alanlara danışmanlık etmek olunca kesenin ağzını sonuna kadar açıyor. 400 Sozialfirmen machen 630 Millionen Franken Umsatz Die Betreuung von Sozialfällen boomt in der Schweiz. Erstmals liegen Zahlen zu den Beschäftigten und den Beutreuungsfällen vor.

5 Yabancıya ev yok! 5 Göçmenler İsviçre de ev bulmakta zorlanıyorlar. Göçmen kökenli Bern şehir meclisi üyeleri tarafından yaptırılan araştırmaya göre, göçmenler ev aramada sistematik bir ayrımcılıkla karşı karşıyalar. Ayrımcılık göçmenlerin kökenlerine göre de değişiyor. Sırp kökenli göçmenin ev bulma şansı, Arap veya Tamil kökenliden daha fazla. Bern Üniversitesi tarafından yapılan araştırmada 1000 civarındaki kiralık ev ilanına, İsviçreli bir isim ve göçmen kökenli isimle gönderilen müracaatların incelenmesi sonucu ortaya çıkan ayrımcılık, tahmin edilenin üzerinde. Buna göre İsviçreli isimle yapılan müracaatlara verilen olumlu cevap %79.8 gibi yüksek bir oranda. Özellikle Orta ve Doğu İsviçre de göçmenlere karşı olan ayrımcılık oldukça yüksek oranda iken, Basel gibi göçmen oranının yüksek olduğu kantonlarda daha düşük düzeyde. Araştırmanın ortaya çıkardığı diğer ilginç saptamaysa, ev ararken meslek durumunun belirtilmesinin, olumlu etkileri. Aynı meslekten bir İsviçreli ile göçmen arasında ev bulma konusunda önemli farklılıklar bulunmuyor. Konuyla ilgili yapılan önceki araştırmalarda, ayrımcılığın daha yüksek olduğuna dikkat çeken uzmanlar, İsviçre nin bu konuda diğer komşu ülkelere göre daha az ayrımcı olduğunu belirtiyorlar. Ancak İsviçre'de konuyla ilgili yaşanan eksiklik şöyle; diğer ülkelerde etkin yasal önlemler olmasına rağmen İsviçre de bu imkan bulunmuyor. Benzer şekilde ev bulma konusunda ayrımcılıkla karşılaşan göçmenler için İsviçre de bir danışma kurumu bulunmuyor. Göçmenler bu konuda diğer kiracılar gibi sadece kira derneklerinin yardımları ile yetinmek zorunda. Mehr Schwierigkeiten mit ausländischem Namen Personen mit ausländischen Namen werden bei der Wohnungssuche systematisch benachteiligt. Haben sie einen serbokroatisch klingenden Namen, stehen ihre Chancen auf eine neue Wohnung aber deutlich besser als diejenigen von Tamilen oder Arabern.

6 6 Kaserne Camisi Kapatılacak mı? Basel de bulunan müslüman toplumun en eski ibadet yeri olan Kaserne Camii si içinde bulunduğu Kışla nın yenilenmesinden dolayı kapatılmak isteniyor. Kışla içinde yer alan tüm iş yerleriyle sözleşmeye yenileyen yerel yönetimin Camii ile sözleşme yenilememiş olması bölgede yaşayan müslüman toplumun tepkisine neden oldu. Basel Kantonu Kentsel Gelişim Departmanı yönetimin almış olduğu bu karara karşı bölgede yaşayan halktan iki hafta gibi kısa bir sürede 3070 imza toplanarak bir kampanya başlatıldı. 22 Ekim Çarşamba günü Basel Müslüman Komisyonu Başkanı Cem Lütfi Karatekin tarafından hem Basel Dilekçe Komisyonu Başkanı Brigitta Gerber'e hem de Basel Hükümeti Sözcüsü Barbara Schupbach a toplanan imzalar teslim edildi. Konuyla yakından ilgilenen Basel Parlamentosu Milletvekilleri Mustafa Atıcı ve Sibel Arslan ın yanısıra Kaserne Camii Başkanı Muhammet Taş da imzalar teslim edilirken hazır bulundular. Kendileriyle görüştüğümüz temsilciler 40 yıldan bu yana insanların ibadet ettikleri bir Camii nin, Kışla nın yenilenmesinden dolayı kapatılmasına bir anlam veremediklerini bu konuda yerel yönetimin geri adım atarak yeniden eski hakların geri verilmesi gerektiğini söylediler. Basel gibi entegrasyona ve göçmenlere önem veren bir kantona böyle bir kararın yakışmadığını dile getiren temsilciler, inanıyoruz ki topladığımız imzalar göz önünde tutulup en yakın zamanda olumlu bir karar çıkacaktır şeklinde görüş belirttiler. Bundan sonraki dönemde imza komisyonun hazırlayacağı rapor merakla bekleniyor. Komisyonun hazırlayacağı karar parlamentoya sunularak çözüm bulunmaya çalışılacak. Gazeteniz Pusula dan konuyla ilgili olarak yeni gelişmeleri takip edebilirsiniz. Para yerine hapis Mecliste, suç işleyenlerin sadece para cezasına çarptırılmasının yanlış olduğu tartışılırken, konuyla ilgili istatistikler oldukça şaşırtıcı. Buna göre para cezası alanlar, bu cezayı ödemek yerine hapis yatmayı tercih ediyorlar. İsviçre de para cezası alanlar, bu cezayı ödemek yerine hapis yatmayı tercih ediyorlar. Meclise son aylarda birbiri ardına verilen öneriler, suç işleyenlere uygulanan para cezalarının caydırıcı olmadığını savunuyor. Bunun yerine hapis cezasını destekliyor. Gelen bu öneriler doğrultusunda Parlamento, daha önce hapis cezalarını para cezasına çeviren değişiklikleri kaldırma yoluna gitmeyi kararlaştırdı. Ancak Federal İstatistik Kurumu tarafında yayınlanan rapor, durumun politikacıların düşündükleri gibi olmadığını gösterdi. Buna göre geçen yıl mahkemeler tarafından 9584 kişi çeşitli cezalara çarptırılmış. Sadece para cezasına çarptırılan bin civarındaki insanın, para cezasını ödemek yerine kısa süreli hapse girmeyi tercih ettiği açıklandı. Ayrıca para cezasını ödeyemeyen 2841 kişinin de zorunlu olarak hapse atıldığı görülmekte. Başka bir deyişle, ceza alan her üç kişiden biri, cezasını para olarak ödemek yerine hapse atılmış. Böylece devlet iki defa zarara uğruyor. Örneğin bir günlük hapis cezası genel olarak 100 Frank para cezasına denk olacak biçimde hesaplanıyor. Bu cezayı ödemek istemeyen bir kişinin hapse girmesiyse devlete 300 Frank a mal oluyor. Bir haftalık hapis cezasının 700 Frank olduğunu hatırlatan uzmanlar, dar bütçelilerin bu cezayı ödemek yerine bir hafta hapis yatmayı tercih etmelerinin anlaşılır bir durum olduğuna dikkat çekiyorlar. Bu nedenle, hapis cezasının para cezasına çevrilmesi konusunda, ceza alan kişinin maddi durumunun daha çok dikkate alınması gerektiği öne sürülmekte. Ancak Meclisteki tartışmalara bakıldığında, gelen önerilerin bambaşka bir yönde olmasının, sorunun giderek büyümesine neden olacağı belirtilmekte. Hunderte gehen ins Gefängnis, statt ihre Busse zu bezahlen Kriminelle sollen nicht mehr so leicht mit einer Geldstrafe davonkommen, verlangt das Parlament. Doch bisher kaum beachtete Zahlen zeigen nun Erstaunliches.

7

8 8 İsviçre nin altın reservleri ile ilgili halk oylaması ekonomi dünyasını telaşlandırdı. Dünya ekonomisini etkileyecek halkoylaması Kasım ayı sonunda yapılacak, Merkez bankası altın rezervleri ile ilgili oylama yaklaşırken politikacılar ve ekonomi dünyasını yeni bir telaş aldı. Maliye bakanı Wifmer-Schlumpf ve kanton yöneticileri, SVP tarafından lanse edilen inisiyatife karşı kampanya başlattılar. Bu önerinin kabulü ekonomiyi önemli ölçüde etkileyecek. Bundesrat warnt vor der Gold-Initiative Finanzministerin Widmer-Schlumpf und Vertreter der Kantone kämpfen gemeinsam gegen die von SVP-Exponenten lancierte Gold-Initiative. Laut den Gegnern hätte eine Annahme schwerwiegende Folgen. Halkoylamasından çıkacak Evet oyu sonucunda İsviçre Merkez Bankası 1500 tonluk (yıllık dünya üretiminin yarısı) altın alımı yapmak zorunda kalacak. Bankanın bu alımı hızlı gerçekleştirmesi durumunda altın fiyatlarında dengeler değişecek. Bu durum Dünya ekonomisini önemli ölçüde etkileyecek. 30 Kasım da yapılacak halkoylmasında seçmenlerin altınla ilgili 3 konu için evet ya da hayır demesi isteniyor. Bu konular; İsviçre merkez bankası altın satmayı bıraksın, Altın İsviçre de saklansın ve Altın, rezervlerin en az yüzde 20 sini oluştursun şeklinde sıralanıyor. Bu referanduma gerekçe olarak, son yıllarda kantonlara gelir kazandıran altın satışlarının altın rezervlerinin azalmasıyla birlikte durdurulması gösteriliyor. Bu konulardan özellikle üçüncüsüne halkının evet demesi ile altın fiyatlarında dengeler değişecek. İsviçre Merkez Bankası rezervlerinin yüzde 8 i altın olarak tutuluyor. Eğer referandumda evet çıkarsa Merkez Bankası altın rezervini yüzde 12 daha artırmak zorunda kalacak. Bu da 1500 tonluk altın alımı anlamına geliyor. Bankanın bilanço büyüklüğünün 475 milyar dolar olduğu düşünüldüğünde İsviçre yaklaşık 50 milyar dolara yakın altın alımı gerçekleştirmek zorunda. Dahası İsviçre Merkez Bankası referandumda evet çıkması durumunda altın almak için elindeki Euroları ve Amerikan tahvillerini satmak zorunda kalabilir. ABD tahvilleri özellikle Amerikan Merkez Bankası Fed in parasal genişlemeyi azaltması ile altın yatırımları yerine gözde olan bir yatırım aracı olmuştu. Oylamada evet çıkmasının ilk sonucu altın fiyatlarının artması olacak. Ancak Merkez Bankasının alımları zamana yaydırması halinde artış miktarı fazla olmayabilir. Bu nedenle altın piyasaları, halkoylamasının olası sonuçlarına karşı daha şimdiden tedbirler almaya başladı. İsviçre Merkez Bankası son üç yıldır Euro' ya karşı sabit kur politikasını takip etmekte. Euro nun 1.20 tabanının altına düşmemesi için sürekli olarak Euro satın alan bankanın, evet oyu çıkması halinde bu politikasını devam ettirmesinin zor olduğuna dikkat çeken uzmanlara göre bu durum ekonomiyi olumsuz yönde etkileyecek. Ülkelerin altın rezervleri Ülke Ton Rezerv Oranı ABD Almanya IMF 2814 İtalya Fransa Rusya Çin İsviçre Japonya Hollanda Hindistan Türkiye İsviçre nin altın rezervlerini artırması da altın standardına geri mi dönülüyor konusunu gündeme tekrar getirecek. Altın fiyatları ağırlıklı olarak Amerikan Hazinesi Fed e odaklanmışken referandumdan evet çıkması dengeleri değiştirecek. Bunun Dünya ekonomisini nasıl etkileyeceği konusunda ise uzmanlar değişik görüşleri öne sürmekteler.

9

10 10 Eylül ayında İsviçre de bir çok halk oylaması vardı. Çeşitli kantonlarda 28 Eylül halkoylamaları sonuçları Eylül ayı sonunda Federal oylamaların yanı sıra pek çok kantonda da halkoylamaları vardı. Schaffhausen da yapılan halkoylamasında seçmenler bir kez daha göçmenlere politik hak tanıyan oylamayı reddetti. Basel Stadt ve Basel Land yarım kantonlarını birleşmesini öngören bir öneride benzer şekilde oy çoğunluğu ile kabul görmedi. Schaffhausen kantonuda yapılan oylamada, Altarnativ Liste tarafından getirilen göçmenlere politik haklar tanıyan öneri, bir kez daha %83 hayır oyuyla reddedildi. Katılımın %68 gibi oldukça yüksek olduğu oylamada, öneriyi getirenler bile fazla şanslarının olmadıklarını açıklamışlardı. Amaçlarının demokrasi üzerine bir tartışma yaratmak olduğunu söyleyen AL yöneticileri sonucun üzücü olduğunu belirttiler. Schaffhausen Belediye Başkanlığı seçimini ise SP'nin adayı P. Neukom az farklada olsa kazandı. Kanton yönetiminin kamu taşımacılığını desteklemesini öneri diğer bir öneri ise kabul edilmedi. Göçmenlere politik haklar konusunda diğer bir oylama ise Jura Kantonu'nda yapıldı. Göçmenlerin seçme haklarının bulunduğu bu kantonda bu sefer göçmenlerin yerel yönetime seçilme hakkı oylandı ve göçmenlere seçilme hakkı %54 evet oyu ile kabul edildi. Böylece on yıl İsviçre de ve bir yıl Jura da oturmuş olan göçmenler belediye yönetimi ve meclislerine seçilebilecekler. Neunburg Kantonu'nda sağlık nedenleri sonucu istifa eden SVP' li kanton yöneticisi yerine FDP' li Laurent Favre seçildi. Oylarının %68'ini alan Fevre karşısında SVP adayının hiçbir şansı olmadığı görüldü. Nidwalden Kantonunda yapılan oylamada ise kanton yönetiminin ucuz konut yapımını desteklemesini öngören yasa %71 evet oyu ile kabul edildi. SP' nin yanı sıra Yeşiller ve FDP bu öneriyi destekliyordu. Cenevre Kantonu ise, gölün altından geçecek bir yol için tünel inşa edilmesini %63 hayır oyu ile reddettiler. SVP tarafından getirilen öneri ile yapılacak tünelin maliyetinin 1,2 milyar Frank olması bekleniyordu. St. Gallen Kantonu ise 82 milyon Frank a mal olacak iki okulun yapılması önerisine evet oyu verdi. Mevcut liselerin kapasitesinin yetmemesi iki ek okulun yapımını zorunlu hale getirmişti. Öneri tüm partiler tarafından desteklenmiş ve bunun sonucu olarak evet oyları %78 olmuş yılından bu yana Stadt ve Land olarak iki yarım kantona bölünen Basel, Kantonun yeniden birleşmesi için yapılan ikinci oylama bir kez daha başarısızlıkla sonuçlandı. Öneri Basel Land kantonu tarafından %68 ile reddedilirken, Basel Stadt Kantonu öneriyi %54 evet oyu ile kabul etti. Bu sonuçla Basel şimdiye kadar olduğu gibi iki yarım kanton olarak kalmaya devam edecek. Schwyzer Kanton'u ise varlıklıların daha fazla vergi vermesini ön gören bir yasa değişikliğini %59 evet oyu ile kabul etti. İsviçre nin en liberal kantonlarından biri olan Schwyzer Kantonu'nun evet oyu, kamuoyunda şaşkınlıkla karşılandı. Kanton sürekli olarak varlıklılara vergi indirimi sağlayan kanton olarak tanınıyordu. Ancak bu vergi indirimleri sonucu geliri azalan kanton zorunlu olarak vergi artışını gündeme getirmişti. Bu önerinin kabul görmemesi halinde kanton yönetiminin bütün vergileri arttırmak zorunda kalacağını açıklaması, evet oylarının çoğunluk sağlamasına neden oldu. Ausländerstimmrecht ohne Chance Der Kanton Schaffhausen will von einem Stimm- und Wahlrecht für Ausländer nichts wissen. Er hat eine entsprechende Initiative wuchtig verworfen. 85 Prozent der Stimmenden lehnten die Initiative der Alternativen Liste (AL) ab, dies bei einer Stimmbeteiligung von 68 Prozent. Ziel der Initianten sei es aber, eine Debatte zur Weiterentwicklung der Demokratie anzustossen.

11 11 DEĞİŞTİR VE KAZAN! İsteyen istediği doktora gidebilecek Hastalık sigortası konusunda yapılan halkoylamasını takiben hükümet, hastaların tüm İsviçre de istedikleri doktora gitmelerini sağlayacak yeni bir öneriyi kamuoyuna sundu. Hükümetin yapmak istediği değişiklikler arasında, komşu ülkelerde yapılacak tedavilerinde sigorta tarafından karşılanması öngörülüyor. Mevcut yasalara göre hastalık sigortaları, hastaların yaşadıkları yerlerdeki doktorlara gitmeleri halinde masrafları tam olarak karşılıyordu. Başka bir yerde doktora gidilmesi halinde, aradaki farkın hasta tarafından ödenmesi söz konusuydu. Hükümet tarafından yapılmak istenen değişiklikle, hastalar tüm İsviçre de istedikleri doktora gidilebilecek ve herhangi bir fark ödemeyecekler. Ancak bu durum sadece ayakta muayene ücretlerini kapsayacak. Yatarak yapılan işlemler uygulamanın dışında tutuluyor. Yapılacak diğer bir değişiklikle de komşu ülkelerde yapılacak tedavilerin, hastalık sigortaları tarafından tam olarak karşılanmasını kapsıyor. Bu konuda St. Gallen ve Basel Kantonları'nın komşu ülkelerle yaptıkları pilot projelerin olumu sonuçlanması, hükümetin uygulamayı tüm İsviçre için geçerli hale getirme kararını doğurdu. Değişikliklerin bir diğeriyse, hastalık sigortalarının genç insanları sigorta etmek için yarışmalarına neden olan riziko sorununu daha az etkili hale getirmeyi hedefliyor. Sigorta primlerinin hesaplanmasında bugüne kadar sadece yaş ve cinsiyet dikkate alınıyordu. Bu nedenle sigorta firmaları, hasta olma rizikosu daha az olan genç ve erkekleri sigorta etme yarışına giriyorlardı. Yeni uygulama, bu kriterlerin yanı sıra belli tedavi masraflarının da riziko hesaplanmasına dahil edilmesiyle, bu şekilde sigorta şirketlerinin anlamsız yarışını azaltmak istiyor. Bilindiği gibi geçen ay yapılan tek hastalık sigortası teklifi içerisinde bu anlamsız yarışı sonlandırma hedefi bulunuyordu. Hükümetin bu önemli etkeni dikkate alarak, en azından bu doğrultuda bir adım atmayı tercih etmesi, kamuoyunda olumlu karşılandı. Söz konusu değişiklikler Ekim ayın ortasında ilgili kurumlara gönderilerek görüş istendi. Gelen öneriler doğrultusunda hükümetin tasarıya son şeklini vererek, bu yılın sonuna kadar meclise göndermesi bekleniyor. Freie Arztwahl in der ganzen Schweiz Der Bundesrat hat heute eine Gesetzesänderung in die Vernehmlassung geschickt, mit der Patienten ihren Arzt schweizweit frei wählen können sollen. Die Krankenkassen sollen künftig die Kosten des gewählten Leistungserbringers übernehmen müssen. Bisher wurden die Kosten höchstens nach dem Tarif vergütet, der am Wohnort oder Arbeitsort eines Versicherten oder in dessen Umgebung gilt. CHF * * Erkek ya da kadın 26 yaşından itibaren, 2500 CHF den fazla, kaza olmaksızın, Zürich kantonunda, bölge 1, 2015, BasicPlus alternatif modeli için aylık prim. İsviçre nin öncü Sağlık Kuruluşuna güvenen Zürihli müşterimiz arasına sizde katılın ve karlı çıkın. Bireysel Danışmanınız: Sn. Hakan Ogan hogan@groupemutuel.ch Ihre Mitgliedsversicherer der

12 12 Tek kasaya üçüncü hayır Hastalık sigortalarının tek bir çatı altında toplanmasını öngören yasa tasarısı, üçüncü kez seçmenlerin oyları ile reddedildi. Tüm sorunlara rağmen sağlık sisteminde bir değişiklik istemeyen seçmenler, hastalık sigortalarının devletleştirilmesi anlamına gelecek olan öneriyi, %62 red oyu ile geri çevirdiler. Ancak bu sonuç 2007 yılında yapılan benzer oylamanın çok altında kaldı. Yedi yıl önce yapılan oylamada hayır oyları %71 oranındaydı. Benzer şekilde söz konusu oylamaya çoğunlukla evet oyu veren Cenevre, Jura, Neunburg ve Waadt kantonlarının; tüm hastalık sigortalarını tek çatı altında toplamak için harekete geçmeleri, sistem değişikliğinin giderek daha fazla ilgi çekmeye başladığı şeklinde yorumlandı. Oylama, özellikle Fransızca konuşan batı İsviçre kantonları ile Almanca konuşulan kantonlar arasındaki uçurumun, bu konuda daha da derinleştiğini gösteriyor. Schwyz, Appenzel, Zug gibi kantonlarda hayır oylarının %80 i bulmasına karşın, batı İsviçre kantonlarında bu oran %50 civarındaydı. Eylül ayı sonunda yapılan diğer bir halk oylamasındaysa, turizm sektöründe farklı katma değer Hastalık sigortalarının tek bir çatı altında toplanmasını öngören yasa tasarısı, üçüncü kez seçmenlerin oyları ile reddedildi. vergisini kaldırmaya yönelik diğer bir öneride benzer şekilde seçmenlerin çoğunluğu tarafından reddedildi. Take Away gibi yerlerde katma değer vergisinin düşük olmasının haksız rekabete yol açtığını savunan Gastro Swiss, bu farkın kaldırılması için gerekli imzaları toplayarak konunun seçmenin oyuna sunulmasını sağlamıştı. Drittes Nein zur Einheitskasse Im Schweizer Gesundheitssystem gibt es keinen Systemwechsel. Volk und Stände haben die Initiative der Linken «für eine öffentliche Krankenkasse» deutlich abgelehnt. Zum dritten Mal sagen sie Nein zu einer staatlichen Einheitskasse. FİFA ya yakın takip İsviçre de yeni yasal düzenleme ile ülkedeki spor federasyonlarının gizlilikleri sona erecek. FIFA İcra Kurulu üyeleri ve üst düzey çalışanları PEP (Politically Exposed Person: Siyazi Nüfuz Sahibi Kişi) statüsünde sayılacak, kendisinin ve birinci derece yakınlarının tüm hesap hareketleri bazı diktatörlere uygulandığı gibi takip edilecek. FIFA - Fédération Internationale de Football Association (Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği) Bundesrat will Korruption im Sport bekämpfen Bestechung bei der Vergabe von Sportanlässen soll in der Schweiz künftig strafbar sein. Ob die geplanten Änderungen mehrheitsfähig sind, bleibt fraglich. İsviçre de hazırlık aşamasında son noktaya gelinen yeni yasal düzenleme, ülkedeki spor federasyonlarını da yakından ilgilendiriyor. Federasyonların İsviçre deki gizlilik kültürünün arkasında faaliyetlerini sürdürme avantajı sona erecek. Gazetelerde yer alan habere göre eski bir ISL çalışanı, bugünün milletvekili Roland Buchel sporda şeffaflık kampanyasının başındaki isim. Buchel, yönettikleri spor dalları büyürken milyonlarca dolarlık sponsor ve yayın anlaşmalarıyla zenginleşen idarecilerin şüpheli hareketlerinin peşinde. Buchel in; sadece Blatter ve FI- FA nın 27 İcra Kurulu üyesini kastetmediği, Uluslararası Olimpiyat Komitesi ile İsviçre merkezli diğer uluslararası spor federasyonlarının yöneticilerininde yeni yasa kapsamına gireceği belirtiliyor. Önümüzdeki sene Para aklama yasasındaki değişiklikler İsviçre Parlamentosu nun gündeminde. Bu düzenlemeyle uluslararsı spor federasyonlarının başkanları ve hatta birçok çalışanı bile PEP statüsüne gelecek. Hepsinin banka hesaplarındaki hareketler takip edilecek ve İsviçre deki otoritelere raporlanacak. Aynısı yakın aile üyeleri için de uygulanacak. Dünyadaki en kötü diktatörlerle aynı statüde olacaklar. Spor yönetimi bir kriz noktasında çünkü sporu idare ediş biçimiyle etik çerçevesinde gerçek anlamda bir işi yönetme biçimi arasında büyük bir uyuşmazlık var. Sorunlar Güney Amerikalı ve Güney Avrupalı yöneticilerle başladı. IOC nin eski başkanı İspanyol Juan Antonio Samaranch, FIFA nın eski Başkanı Brezilyalı Joao Havelange, Uluslararsı Atletizm Federasyonu eski Başkanı İtalyan Ruben Acosta ve Uluslararası Voleybol Federasyonu eski Başkanı Meksikalı Ruben Acosta bunlar arasında. Sporda oylama hileleri, ayrıcalık yapma ve yozlaşmada bu isimlerle gündeme geldi.

13

14 14 Göçmenler nereden geliyor? 2013 yılında İsviçre ye gelen göçmenlerin 2012 yılına göre %10,5 oranında arttığı açıklandı. İlgi çeken diğer bir konuysa İsviçre den ayrılanların sayısının da önemli oranda artmış olması. Gelen göçmenlerin büyük çoğunluğu ise Almanya, İtalya ve Avusturya gibi komşu ülkelerden. Buna göre İsviçre nüfusu 2013 yılının sonunda bir yılda %1,3 artarak 8,139,600 a kadar yükseldi. Başka bir deyişle nüfus artışı 100,000 civarında gerçekleşti. Bu artışın en önemli nedeni ise tahmin edileceği gibi gelen göçmen sayısının artışı yılında İsviçre ye 26,100 ü İsviçreli olmak üzere toplam 193,300 insan gelmiş. İsviçre ye gelen Almanlar ın sayısıysa 26,400, yani İsviçreliler den biraz daha fazla. Ayrıca 20,000 Portekizli, 17,700 İtalyan, 13,600 Fransız ve 9,100 İspanyol, İsviçre ye yerleşen göçmenler arasında en ön sırada yer alıyor. İsviçre ye gelen göçmen sayısının artmasına karşın, İsviçre yi terk edenlerin sayısında da önemli bir oranda artış görülüyor. Artış hızı geçen yıla göre %2,2 artarak 106,200 e kadar çıkmış durumda. Sadece göçmenler dikkate alındığında ise artış hızı %5,2 olarak tespit 2013 yılında İsviçre ye 26,100 ü İsviçreli olmak üzere toplam 193,300 insan geldi. ediliyor. İsviçre yi terk eden göçmenler arasında 15,900 ile Almanlar ilk sırada bulunuyor ile Fransızlar ikinci, 6200 ile İtalyanlar üçüncü sırada. Onları 5600 ile Portekizliler ve 3700 ile İngilizler takip ediyor. Nüfus artışının ikinci nedeni ise doğan çocukların sayısının ölümler çıktıktan sonra 17,800 olması. Sadece İsviçreliler dikkate alındığında nüfusun 2013 yılında %0,5 oranında (33,100) artarak 6,202,200 e çıktığı görülüyor. Bu nüfus artışınınsa öncelikle göçmenlerin vatandaş olması ile gerçekleştiği dikkat çekiyor. İsviçre de yaşayan göçmenlerin sayısı, 2013 yılı sonu itibarı ile 1,937,400 olarak tespit edilmiş. Bu göçmenlerin önemli bir kısmının uzun bir süredir İsviçre de yaşadığı ve bunların beşte birinin İsviçre de doğduğu biliniyor. Freiburg, Waadt, Wallis ve Thurgau kantonların nüfus artışı İsviçre ye gelen ve giden göçmenlerin bir yıl öncesine göre artışı (%) Ülke Gelen Giden Almanya 13,7 15 Fransa 7,1 5,8 İtalya 9,5 5,6 Avusturya 1,5 1,6 Portekiz 10,4 4,7 Sırbistan 0,9 1,2 Kosova 1,4 0,5 ortalamanın üzerinde olurken, en az nüfus artışının olduğu kantonlar Graubünden, Uri, Appenzell Ausserrhoden ve Appenzell Innerrhoden. Woher die meisten Zuwanderer kommen Die Zahl der Einwanderungen 2013 ist mit 10,5 Prozent zu 2012 deutlich angestiegen. Allerdings nahm auch die Zahl der Auswanderungen zu.