E-postadress. İrtibat kişisi Telefon Çalışan sayısı

Transkript

1 1 (7) Turkiska Tütün satışı için işletmenin kendi denetim programı Tütün Yasasının (1993:581 sayılı) 12 c maddesi İşletmenin denetim programı hakkında bilinmesi gerekenler Tüketicilere tütün satmayı düşünmekte iseniz, satışın (1993:581 sayılı) Tütün Yasasında belirtilen kurallara uygun olarak yapıldığının denetimini kendiniz yapmalısınız. Satış faaliyetinin denetimini, işletmenize göre uyarlanmış kendi denetim programınızda belgelendirmeniz gerekir. İşletmenin kendi denetim programının bulunmasından işletmeci olarak siz sorumlusunuzdur. Programda, yaş, pazarlama ve tütün ürünlerinin işaretlenmesi hususlarının denetimine ilişkin olarak satış yeri rutinleri yer almalıdır. İşletmenin kendi denetim programı, işletmeci olarak sizin için bir destek oluşturur ve denetimle ilgili irtibatlarda belediye için önemli bir belgedir. Tütün ürünleri satışı için belediyeye bildirimde bulunduğunuzda, aynı zamanda işletmenin kendi denetim programının bir kopyasını da bildirime iliştirmelisiniz. Formu İsveççe doldurunuz Satış yeri Satış yerinin adı Sokak adresi Posta numarası ve semt E-posta E-postadress İrtibat kişisi Telefon Çalışan sayısı İşyeri sahibi Firma adı (A.Ş., Ticaret Şirketi, şahsi firmalar vs.) Şirket tescil no/kimlik no Yaş sınırına ilişkin bilgi Yaş sınırına ilişkin bilgi vermek için satış yerinde en az bir tane açık ve net görülen bir tabela bulundurmalısınız. 18 yaş altındakilere tütün ürünleri satmanız ya da vermenizin yasak olduğu konusunda müşterileri nasıl bilgilendirmektesiniz? Tabelalar/afişler Kasa yanında sözlü olarak Broşür Başka şekilde: Açık ve net olarak görülmesi şartının yerine getirilmesi için, tabela normalde kasanın yanına yerleştirilmelidir. Satış yerinin başka yerlerinde de tabelalar bulundurulmasında hiçbir engel yoktur. Tabelalar ya da afişler satış yerinin neresine yerleştirilmiştir? Kasanın yanına Giriş kapısının üzerine Vitrin camına Başka yer:

2 2 (7) Turkiska Yaş kontrolünde izlenecek rutinler Tütün ürünleri satan, müşterinin 18 yaşını doldurmuş olduğundan emin olmalıdır. Müşterinin yaşı konusunda kararsız kalındığında kimlik sorulmalıdır. İzlenecek yol, 25 yaşın altında bir görünüşe sahip olan müşteriden kimliğini sormak olabilir. Müşteri 18 yaşını doldurmamış ise, ona tütün ürünü satılamaz ya da başka bir şekilde verilemez. Tütün ürününün 18 yaşın altındaki kişilere verilme amacıyla alındığı yönünde şüphe oluşturan özel bir gerekçe bulunması durumunda tütün ürününün verilmesi yasaktır. Satış yerinizde yaş kontrolü için ne gibi rutinleriniz var? Müşterinin yaşı konusunda kararsız kalındığında kimlik sorulmaktadır. Müşterinin yaşı, kimlikteki doğum tarihiyle kontrol edilmektedir. Yaş kontrolünü kolaylaştırmak amacıyla yaş sınırı çizelgesi (afiş) bulunmaktadır. Çalışanlara, yaşın altında gösteren her müşteriden kimlik sormaları tavsiye olunmaktadır. Müşteri 18 yaşın üzerinde olduğunu kanıtlayamazsa satış yapılmaz. Müşteri, sorulduğunda kimlik göstermez ise satış yapılmaz. Çalışan, tütün ürününün 18 yaşın altındaki birine verilme amacıyla alındığından şüphelenirse satış yapılmaz. Müşteri ısrarcı ise, şef ya da başka bir sorumluya haber verilir. Satışa çıkarılan bütün tütün ürünleri, yaşın kontrol edilebileceği şekilde tüketiciye sunulmalıdır. O nedenle, satış makineleri, posta siparişi, internet ya da benzeri yollardan yapılan satışlarda da yaş kontrolü amacıyla rutinler bulundurmak zorunludur. Satış makineleri, posta siparişi, internet ya da benzeri yollardan satış yapılmakta ise, yaş kontrolü için ne gibi rutinleriniz var? Güncel değil. Satış makineleri için jeton gibi şeyler kasada yaş kontrol edildikten sonra satılmaktadır. Satış makinesi sürekli görülebilecek bir yere yerleştirilmiştir. İnternetten yapılan satışlarda banka kartı vs. üzerinden yaş kontrolü yapılmaktadır. Posta gönderileri, iadeli taahhütlü mektup, alındı makbuzu, şahsen teslim ve benzeri yollarla yapılmaktadır. Posta gönderilerinde, 18 yaşını doldurmamış olanlara tütün ürününün teslim edilemeyeceği bilgileri yer alır.

3 3 (7) Turkiska Sigaraların, taneyle ya da içinde 19 dan az sayıda sigara bulunan paketlerde yapılması yasaktır. Bu, tütünün küçük yaştakiler için daha zor ulaşılabilir olması için böyledir. Sigaraların tek tek (taneyle) satılmadığının kontrolü için herhangi bir rutininiz var mı? Varsa nedir? Çalışanların yaş kontrolü şartını nasıl yerine getirdiklerinin izlenmesi için herhangi bir rutininiz var mı? Varsa nedir? Risk değerlendirmesi ve özel destek Yaş sınırı ile ilgili kurallara uymanın sorun teşkil ettiği durumlar var mı? Örneğin, müşterinin kimliğinin olmadığı ya da göstermek istemediği gibi güç durumlarda sorunu ne şekilde çözüyorsunuz?

4 4 (7) Turkiska Çalışanlara verilen destek ve eğitim Tüketicilere tütün ürünleri satan bir ticari işletmeci, çalışanların Tütün Yasasını ve ek yönergeleri izleyebilmeleri için gerekli bilgi ve desteği vermelidir. Tütün satışında yaş kontrolü şartı ve diğer kurallar hakkında çalışanlar ne şekilde bilgilendirilmekte ve eğitilmektedir? Personel toplantısı Bilgi formu İşyeri içinde (dahili) verilen eğitim İşyeri dışında (harici) verilen eğitim Tütün satışında yaş kontrolü şartı ve diğer kurallarla ilgili olarak çalışanlar ne kadar sıklıkla bilgilendirilmekte ve eğitilmektedir? Yeni işe alınmalarda. En az yılda bir kez. Çalışanlar için bilgilendirme & eğitim tarihlerinin not edildiği bir çizelge kullanmaktayız (bkz. ek belge 2). Tütün Yasasında tütün satan için herhangi bir yaş sınırlaması yoktur. Ancak, tütün satan kişinin yasayı bilmesi ve küçük yaştakilere tütün satışını reddedebilecek olanağa sahip olması gerekmektedir. Birçok durumda, henüz kendisi 18 yaşını doldurmamış olanlar için bunu yapmak güçtür. Bu tür durumlarda nasıl davranacakları konusunda 18 yaşın altındaki çalışanlarınıza hangi özel desteği vermektesiniz?

5 5 (7) Turkiska Uyarı ibareleri vs. konusunda şartlar Tütün ürünü, tütün ihtiva eden ve içmek, çiğnemek, dudak altına yerleştirmek ya da emmek amacıyla kullanılan bir üründür. Örneğin, sigara, puro, puro yaprağı, ince puro, pipo ve sarma tütünü, dudak altı enfiyesi, çiğneme tütünü, porsiyon tütünü, ham tütün ve nargile tütünü tütün ürünlerindendir. Tüm tütün ürünlerinin üzerinde uyarı ibareleri olmalıdır. Ayrıca, sigara paketlerinin üzerinde içerik beyanı bulunmalıdır. İbarenin şekli ve konulacağı yer, AB yönergesi 2001/37/EG, Tütün Ürünleri Yasası (1993:581 sayılı) ve İsveç Halk Sağlık Enstitüsü nün FHIFS 2001:2 ile FHIFS 2002:4 sayılı yönetmeliklerinde kurallara bağlanmıştır. Sigara paketleri üzerindeki uyarı ibareleri basılmış olmalıdır. Diğer tütünlerin uyarı ibareleri yapıştırma olabilir. İçilecek tütünlere ait uyarı ibareleri, çiğnenen, dudak altına yerleştirilen ya da emilen tütünlerinkinden daha çeşitli ve kapsamlıdır. Uyarı ibareleri İsveççe olmalıdır. İşareti olmayan ya da yanlış işaretlenmiş tütün ürünleri alınamaz ve satılamaz. Satışa çıkarılan tütün ürünlerinin doğru işaretlenmiş olduğunun kontrolü için herhangi bir rutininiz var mı? Varsa nedir? Pazarlama Tütün ürünlerinin pazarlaması, sadece satış yeri dahilinde satış yapmak ve ürünlerin yakınında ticari tanıtımlar bulundurmak suretiyle yapılabilir. Tanıtım yazıları, zorlayıcı, yönlendirici ya da tütün kullanımını teşvik edici olamaz. Satış yerindeki pazarlamanın yasaya göre serbest olup olmadığının kontrolü için herhangi bir rutininiz var mı? Varsa nedir? Tütün ürünlerinin vergilendirilmesi konusunda bilinmesi gerekenler Tütün ürünleri için tütün vergisi ödenmelidir, örneğin sigaralar, paketinin üzerinde perakende piyasasında serbest olan en yüksek satış fiyatı yazılı olan orijinal paketlerinde satılabilir. Bu husus, (1994:1563 sayılı) Tütün Vergisi Yasasında düzenlenmiştir. Vergilendirilmemiş tütün ürünü bulunduranlar, tütün vergisi ödemekle yükümlendirilebilirler. O nedenle, ticari işletmeci olarak İsveç te sattığınız tütün ürünlerinin vergisinin ödenmiş olduğunun kontrolüne ilişkin rutinlere sahip olmanız önem taşımaktadır. Daha geniş bilgi için nolu telefondan Vergi Dairesi ile irtibat kurunuz. Kişisel Verilerin Korunması Yasası (1998:204 sayılı) Kişisel Verilerin Korunması Yasası gereğince, resmi makam tarafından yapılan işlemlerin yerine getirilebilmesi için veri kaydı tanzim edilebilir. Belediyenin denetim sorumluluğunu yerine getirebilmesi için, sizinle ilgili bilgiler bir veri kaydında yer alacaktır. İmza Yer ve tarih İmza (şirketin imza yetkilisi) Açık adı

6 6 (7) Turkiska Ek belge 1 İlgili kurumlar İsveç Halk Sağlık Enstitüsü, yaş kontrolü ve uyarı ibareleri gibi konularda merkezi denetleyici kurumdur. Tüketiciler Dairesi, pazarlama konularında merkezi denetleyici kurumdur. Vergi Dairesi, vergilendirme konularında sorumlu kurumdur. Ancak, bazı durumlarda Gümrük Genel Md. vergilendirme yapan kurumdur. Gümrük Genel Md., ürünün başka bir AB ülkesinden getirilmesi ve üçüncü bir ülkeden ithal edilmesi sırasında yaş sınırını kontrol etmekten de sorumludur. Valilik, il sınırları içinde eşgüdüm ve belli oranda denetim konusunda bölgesel sorumluluk taşır. Belediye ve polis teşkilatının tütün ürünleri ticaretine ilişkin acil denetimde yerel sorumlulukları vardır. Polisin öncelikli görevi, işlenen suçlara müdahale etmek iken, belediyenin görevi ileriye yönelik olup, gelecekte kurallar sistemine uyulmasını güvenceye almaktır. Tütün Yasasından (1993:581 sayılı) alıntı Madde 12 c Bir ticari işletmeci, satışın yapılacağı yerin belediyesine satış bildiriminde bulunmadan, tütün ürünlerini satışa çıkaramaz. Ticari işletmeci, satışla ilgili olarak özel bir kontrolü (kendi denetimi) yerine getirmelidir ve faaliyetine uygun bir işletme denetim programı bulundurmaktan sorumludur. Ticari işletmeci, yasanın birinci fıkrası gereğince bildirime, işletme denetim programını ve belediyenin denetimi için gerekli diğer bilgileri de iliştirmelidir. Bilgilerde değişiklik olduğunda, gecikmeksizin durumu belediyeye bildirmelidir. Ayrıntılı bilgi Tütün Yasası (1993: 581 sayılı) ve ilgili mevzuat hakkında daha ayrıntılı bilgi için belediyenin ya da valiliğin siteleri yanında şu sitelere de bakınız: İsveç Halk Sağlık Enstitüsü Tüketiciler Dairesi Gümrük Genel Md. Vergi Dairesi ve Polis Tranås kommun Socialtjänsten, Central administration TRANÅS

7 7 (7) Turkiska Ek belge 2 Çalışanların bilgilendirilmeleri Çalışanlarınızın tütün satışında hangi kuralların ve niçin geçerli olduğunu bilmeleri önem taşır. O nedenle, çalışanlarınızı en az yılda bir kez bilgilendirmeniz uygun olur. Ayrıca, işe yeni başlamış bir kişiyle bu kurallar gözden geçirilmelidir. Hem yasanın ne söylediğini hem de rutinlerinizin neler olduğunu çalışanlarınıza anlatmayı unutmayınız. Çalışanlarınızı hangi tarihte bilgilendirdiğinizi hatırlamak için bir çizelgeye çalışanların adını doldurmak uygun olur, aşağıdaki örneğe bkz. Bilgilendirme ya da eğitim toplantısına en son katıldıkları tarihleri ise çalışanların kendileri doldurmalıdırlar. Adı Tarih 1 Tarih 2 Tarih 3 Tarih 4