Açılış, yoklama ve yazman seçimi, Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği nin 111. Maddesinin değerlendirilmesi

Transkript

1 T.C. AKŞEHİR KAYMAKAMLIĞI Seyyit Mahmut Hayrani Anadolu Lisesi EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI EDEBİYAT GRUBU DERSLERİ ZÜMRE ÖĞRETMENLERİ TOPLANTI TUTANAĞI Dersin Adı: Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı Zümre 1 No: Zümre Başkanı: Hüseyin İNCE Toplantı Yeri: Öğretmenler odası Toplantı Tarihi: Toplantı Saati: Açılış, yoklama ve yazman seçimi, Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği nin 111. Maddesinin değerlendirilmesi Seyyit Mahmut Hayrani Anadolu Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı dersi zümre öğretmenleri 11/ 09/ 2015 tarihinde, Eğitim-Öğretim Yılı I.Dönem Zümre Toplantısı için saat 14:00 te, toplanmıştır. Toplantıya zümre öğretmenleri eksiksiz katılmıştır.. 1 Hüseyin İNCE 2 Leyla SÖZEN 3 Nuh TAŞ Saygı duruşu ve İstiklal Marşı ndan sonra toplantıya geçildi. Zümre başkanı olarak Hüseyin İNCE seçilmiştir. Toplantı tutanağının yazılması için Leyla SÖZEN yazman olarak seçilmiştir. Gündem zümre öğretmenleri tarafından oluşturulmuştur. Hüseyin İNCE, Eğitim-Öğretim Yılı Birinci Dönem Zümre Toplantısı nın yapılış esasları ve gündem maddelerinin oluşturulması ile ilgili Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği nin 111. maddesini(zümre öğretmenler kurulu) okudu. Zümre öğretmenler kurulu MADDE 111- (1) Zümre öğretmenler kurulu, okulda aynı dersi okutan öğretmenlerden oluşur. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında ayrıca uzman, usta öğretici, eğitici personel ve atölye teknisyenleri de zümre öğretmenler kuruluna katılır. Kurul, ilk toplantısında o eğitim ve öğretim yılı için kendi aralarından birini başkan seçer. (2) Kurul, eğitim ve öğretim yılı başlamadan önce, ikinci dönem başında ve ders yılı sonunda olmak üzere en az üç defa toplanır. Kararlar, oy çokluğuyla alınır ve müdürün onayından sonra öğretmenlere duyurulur. Kurul toplantıları ders saatleri dışında yapılır. Ayrıca zümre öğretmenler kurulu program ve diğer öğrenme etkinliklerini değerlendirmek, uygulama süreçlerini izlemek, ortak kullanılacak ölçme-değerlendirme araçlarını hazırlamak ve sınav analizlerini yapmak üzere her ay belirli bir günde bir araya gelir. Bu toplantılara ayda bir kez okul müdürü veya sorumlu müdür yardımcısı katılır. (3) Zümre öğretmenler kurulu toplantılarında; a) Bir önceki toplantıya ait zümre kararlarının uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi ve uygulamaya yönelik yeni kararların alınması, b) Eğitim ve öğretimle ilgili mevzuat, Türk millî eğitiminin genel amaçları, okulun kuruluş amacı ve ilgili dersin programında belirtilen amaç ve açıklamaların okunarak planlamanın bu doğrultuda yapılması, c) Öğretim programlarında yer alması gereken Atatürkçülükle ilgili konular üzerinde durularak çalışmaların buna göre planlanması, ç) Öğretim programında belirtilen kazanım ve davranışlar dikkate alınarak derslerin işlenişinde uygulanacak öğretim yöntem ve teknikleriyle bunların uygulama şeklinin belirlenmesi, d) Ünite veya konu ağırlıklarına göre zamanlama yapılması, ünitelendirilmiş yıllık planlar ve ders planlarının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesine ilişkin hususların görüşülmesi, e) Diğer zümre veya bölüm öğretmenleriyle yapılacak işbirliği esaslarının belirlenmesi, f) Bilim ve teknolojideki gelişmelerin, derslere yansıtılmasını sağlayıcı kararlar alınması, g) Derslerin daha verimli işlenebilmesi için ihtiyaç duyulan kitap, araç-gereç ve benzeri öğretim 1

2 materyalinin belirlenmesi, ğ) Okul ve çevre imkânlarının değerlendirilerek, yapılacak deney, proje, gezi ve gözlemlerin planlanması, h) Öğrenci başarısının ölçülmesi ve değerlendirilmesinde ortak bir anlayışın, birlik ve beraberliğe yönelik belirleyici kararların alınması, ı) Görsel sanatlar, Müzik, Beden Eğitimi dersleriyle uygulamalı nitelikteki diğer derslerin değerlendirilmesinde dikkate alınacak hususların tespit edilmesi; sınavların şekil, sayı ve süresiyle ürün değerlendirme ölçütleriyle puanlarının belirlenmesi, i) Öğrencilere verilecek proje ve ödev konularının seçiminde; öğretim programlarıyla okul ve çevre şartlarının göz önünde bulundurulması, j) Öğrencilerin okul içinde, Öğrenci Seçme Sınavı nda, ulusal ve uluslararası düzeyde katıldıkları çeşitli sınav ve yarışmalarda aldıkları sonuçlara ilişkin başarı ve başarısızlık durumlarının ders bazında değerlendirilmesi ve benzeri konular görüşülür. (4) Okul müdürü gerektiğinde aynı sınıf seviyesinde zümre öğretmenleriyle toplantı düzenleyebilir. Gündem maddeleri bu açıklamalara göre belirlendi. GÜNDEMİ MADDELERİ: 1.MADDE: Bir önceki toplantıya ait zümre kararlarının uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi ve uygulamaya yönelik yeni kararların alınması, 2.MADDE: Eğitim ve öğretimle ilgili mevzuat, Türk millî eğitiminin genel amaçları, okulun kuruluş amacı ve ilgili dersin programında belirtilen amaç ve açıklamaların okunarak planlamanın bu doğrultuda yapılması, 3.MADDE: Öğretim programlarında yer alması gereken Atatürkçülükle ilgili konular üzerinde durularak çalışmaların buna göre planlanması, 4.MADDE: Öğretim programında belirtilen kazanım ve davranışlar dikkate alınarak derslerin işlenişinde uygulanacak öğretim yöntem ve teknikleriyle bunların uygulama şeklinin belirlenmesi, 5.MADDE: Ünite veya konu ağırlıklarına göre zamanlama yapılması, ünitelendirilmiş yıllık planlar ve ders planlarının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesine ilişkin hususların görüşülmesi, 6.MADDE: Diğer zümre veya bölüm öğretmenleriyle yapılacak işbirliği esaslarının belirlenmesi, 7.MADDE: Bilim ve teknolojideki gelişmelerin, derslere yansıtılmasını sağlayıcı kararlar alınması, 8.MADDE: Derslerin daha verimli işlenebilmesi için ihtiyaç duyulan kitap, araç-gereç ve benzeri öğretim materyalinin belirlenmesi, 9.MADDE: Öğrenci başarısının ölçülmesi ve değerlendirilmesinde ortak bir anlayışın, birlik ve beraberliğe yönelik belirleyici kararların alınması; sınavların şekil, sayı ve süresiyle ürün değerlendirme ölçütleriyle puanlarının belirlenmesi, 10.MADDE: Performans çalışması, proje ve diğer çalışmalar 11.MADDE: Öğrencilerin okul içinde, Öğrenci Seçme Sınavında, ulusal ve uluslararası düzeyde katıldıkları çeşitli sınav ve yarışmalarda aldıkları sonuçlara ilişkin başarı ve başarısızlık durumlarının ders bazında değerlendirilmesi ve benzeri konular görüşülür. 12.MADDE: Okulumuzun özelliklerine göre yapılacak eğitsel çalışmaların, etkinliklerin planlanması, 13.MADDE: Güzel Türkçemizin konuşma ve yazma kurallarının iyi kullanılması ve öğretilmesi için iş birliği yapılması 14.MADDE: Kitap Okuma- Okutma Çalışmaları ve Kütüphane 15.MADDE: Öğretmenlerin mesleki gelişimi 16.MADDE: Öğretmenlerin görevleri ve sorumlulukları 17.MADDE: Dilek ve temenniler 2

3 GÜNDEMİN GÖRÜŞÜLMESİ 1.MADDE: Bir önceki toplantıya ait zümre kararlarının uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi ve uygulamaya yönelik yeni kararların alınması, eğitim ve öğretim yılının son zümresinde alınan kararlar Hüseyin İNCE tarafından kurula sunuldu. Alınan kararlar ve bu kararların uygulanmasıyla ilgili aşağıdaki maddeler belirlendi. -Eğitim ve öğretim belirlenen plan çerçevesinde yürütülmüştür. -Yıllık planlar yapılırken çalışma takvimine ve ilgili yönetmeliklere uyulmuştur. -Yazılı ölçme değerlendirmelerde çok sorulu, açık, anlaşılır, sınıftaki her seviyeye uygun, yoruma mahal vermeyecek biçimde sorular hazırlanmıştır -Bir önceki öğretim yılında; ödevlerin zümrede de belirtildiği gibi yıl içinde gerekli rehberlik yapılarak, nisan ayının son haftasında toplandığı, ödevlerin tertip-düzen, konunun işlenişi, araştırma, zamanlama ve alıştırmaların doğruluğu yönünden değerlendirilerek uygun görülen notların verildiği tespit edilmiştir. -Dil ve Anlatım ile Türk Edebiyatı dersi konularına paralel olarak ihtiyaç duyulan konularda diğer şube öğretmenleri ile işbirliği içinde bulunulmuştur -Atatürk ün Türk dili ve edebiyatı konusundaki görüşleri, katkıları ve kazandırdıkları, bu amaçla Türk Dil Kurumunu kurması hakkında öğrenciler sık sık bilgilendirilmiştir. -Atatürkçülükle ilgili konular yönergeler doğrultusunda yıllık planlarda gösterilmiş ve derslerde işlenmiştir. -Öğrenci başarısını artırmak için: öğrenci velileri ile işbirliği yapılmıştır. -Ders esnasında öğrencilere sık sık söz verilip derse katılımları sağlanmıştır. -Öğrencileri ödüllendirme yoluna gidilip derse olan ilgi ve isteklerinin artırılmasına çalışılmıştır. -Soruların seviyeye uygun olmasına dikkat edilmiştir. -Öğrencilerin ders araç gereç ve malzemeleri kontrol edilip derse karşı sorumlulukları artırılmaya çalışıldı. -Öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırmak amacıyla okul kütüphanesinden yararlanmada bir önceki eğitim-öğretim yılına göre artış sağlanmıştır. -Belirli gün ve haftalarla ilgili görevli öğretmenler görevlerini başarıyla yerine getirmişlerdir. Belirlenen plan doğrultusunda salon içi ve dışı faaliyetler düzenlenmiştir. -Öğrencilerin çeşitli kurumlarca düzenlenen yarışmalara katılımları sağlanmıştır. Öğrencilerin hazırlanması konusunda zümre öğretmenleri gerekli rehberlik çalışmalarını yapmışlardır. Yeni öğretim yılında ulaşılması öngörülen hedeflerin belirtilmesi -Vatanını, milletini, bayrağını seven Atatürk İlke İnkılâplarına bağlı bir nesil yetiştirilmesi, -Öğrencilerimizin doğru bir Türkçe ile kendilerini ifade etmeleri, -Okuma düzeylerini geliştirilmesi, -Yazma alışkanlığının kazandırılması, -Öğrencilerin milli beraberlik şuurunun sosyal ve kültürel yönlerden zenginleştirilerek din ve vicdan hürriyetine sahip kişiler olarak yetiştirilmesi, -Şubeler arasındaki başarı oranının eşitlenmesi -Öğrencilerin bir üst öğrenime yetiştirilmesi 2.MADDE: Eğitim ve öğretimle ilgili mevzuat, Türk millî eğitiminin genel amaçları, okulun kuruluş amacı ve ilgili dersin programında belirtilen amaç ve açıklamaların okunarak planlamanın bu doğrultuda yapılması, Eğitim ve öğretimle ilgili incelenen mevzuatlar: *Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün 27/11/2013 tarih ve /121/ sayılı Ortak ve Seçmeli Derslerin Değerlendirilmesi konulu yazısı * 07/9/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği(1/7/ sayılı Resmî Gazete de yayımlanan değişiklik) *17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun *12/9/2012 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği *13/1/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği *Kütüphane, 22/8/2001 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği *Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumlarının 9. Sınıflarına Ait Haftalık Ders Çizelgeleri Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 27/01/2014 tarih ve 6 sayılı kararı ekinde yayınlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgeleri(9.10. ve 11.sınıflar bu çizelgelere göre ders görecekler.) *Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Değişiklik Yapılması İle İlgili Kararlar SAYI : 18 TARİH : (12.sınıflar bu çizelgelere göre ders görecekler.) * 3

4 Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler -07/9/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesiyle aşağıdaki Yönetmelikler yürürlükten kaldırılmıştır: a) 8/11/1989 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Ortaokul ve Ortaöğretim Kurumlarındaki Öğrencilerin Ders Dışı Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik, ç) 5/11/1999 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Anadolu Liseleri f) 8/12/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği, g) 19/1/2007 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Ödül ve Disiplin Yönetmeliği, h) 31/7/2009 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği,- Milli Eğitim Temel Kanunu ndan Türk Milli Eğitiminin Genel ve Özel Amaçları 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunun 2, 3,28 ve 43. maddelerinde yer alan amaç ve ilkeler Nuh TAŞ tarafından okundu. Buna göre; Türk Milli Eğitiminin Amaçları: I - Genel amaçlar: Madde 2 - Türk Milli Eğitiminin genel amacı, Türk Milletinin bütün fertlerini, 1. (Değişik: 16/6/ /1 md.) Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek; 2. Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek; 3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak; Böylece bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak; öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır. II - Özel amaçlar: Madde 3 - Türk eğitim ve öğretim sistemi, bu genel amaçları gerçekleştirecek şekilde düzenlenir ve çeşitli derece ve türdeki eğitim kurumlarının özel amaçları, genel amaçlara ve aşağıda sıralanan temel ilkelere uygun olarak tespit edilir. TÜRK MİLLÎ EĞİTİMİNİN TEMEL İLKELERİ 1.Genellik ve Eşitlik 2.Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları 3.Yöneltme 4.Eğitim Hakkı 5.Fırsat ve İmkân Eşitliği 6.Süreklilik 7.Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği 8.Demokrasi Eğitimi 9.Lâiklik 10. Bilimsellik 11. Plânlılık 12. Karma Eğitim 13.Okul ile Ailenin İş Birliği 14. Her Yerde Eğitim Madde 28 - Orta öğretimin amaç ve görevleri, Milli Eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak, 1. Bütün öğrencilere orta öğretim seviyesinde asgari ortak bir genel kültür vermek suretiyle onlara kişi ve toplum sorunlarını tanımak, çözüm yolları aramak ve yurdun iktisadi sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunmak bilincini ve gücünü kazandırmak, 2. Öğrencileri, çeşitli program ve okullarla ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda yükseköğretime veya hem mesleğe hem de yükseköğretime veya hayata ve iş alanlarına hazırlamaktır. Bu görevler yerine getirilirken öğrencilerin istekleri ve kabiliyetleri ile toplum ihtiyaçları arasında denge sağlanır. Madde 43 Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu görevlerini Türk Milli Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler. Öğretmenlik mesleğine hazırlık genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanır. Hüseyin İNCE: Tüm karar ve etkinliklerle okulun ve öğretim programında yer alan amaçların 1739 sayılı 4

5 Millî Eğitim Temel Kanunun 2. maddesinde yer alan amaçları gerçekleştirmede bir araç olduğunu, eğitim öğretimin her aşamasında gözetilmesi gerektiğini vurguladı. Bu konuda söz alan diğer öğretmenler şunları söylediler: Nuh TAŞ: " Sınıfa girdiğimizde, kısa da olsa, Millî Eğitim Temel Kanunu doğrultusunda eğitici ve aydınlatıcı konuşmalar yapmamız ve özellikle rehberlik saatlerinde Millî Eğitim Temel Kanunu nun öğrencilere okunup açıklanması yararlı olacaktır. " "Derslerimizde fırsat buldukça İstiklâl Marşı nın ve Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi' nin anlam ve önemi üzerinde duralım." Leyla SÖZEN, Cumhuriyet Bayramı'nda "Onuncu Yıl Nutku"nun, Atatürk ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı haftasında ise Gençliğe Hitabe nin anlam ve önemi üzerinde durmamız da yararlı olacaktır. Derslerde fırsat yaratarak, millî birlik ve bütünlüğümüzü sağlamlaştıran, Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlılığı güçlendiren konuşmalar yapmalıyız. Eski sistemde kompozisyon uygulamalarında ve ödevlerinde, yeni sistemde dil ve anlatım derslerinde, uygun ders konularında ve ödevlerde özellikle millî birlik ve bütünlüğümüzü güçlendirici, Atatürk ve Atatürkçülükle ilgili konuları seçmemiz yararlı olur. " KARAR: Yukarıdaki görüş ve öneriler zümre tarafından uygun görülerek uygulanmasına karar verildi. Ortaöğretim kurumlarının amaçları 07/9/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği nin 7.maddesi: (1) Ortaöğretim kurumları; a) Öğrencileri bedenî, zihnî, ahlâkî, manevî, sosyal ve kültürel nitelikler yönünden geliştirmeyi, demokrasi ve insan haklarına saygılı olmayı, çağımızın gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatarak geleceğe hazırlamayı, b) Öğrencileri ortaöğretim düzeyinde ortak bir genel kültür vererek yükseköğretime, mesleğe, hayata ve iş alanlarına hazırlamayı, c) Eğitim ve istihdam ilişkilerinin Bakanlık ilke ve politikalarına uygun olarak sağlıklı, dengeli ve dinamik bir yapıya kavuşturulmasını, ç) Öğrencilerin öz güven, öz denetim ve sorumluluk duygularının geliştirilmesini, d) Öğrencilere çalışma ve dayanışma alışkanlığı kazandırmayı, e) Öğrencilere yaratıcı ve eleştirel düşünme becerisi kazandırmayı, f) Öğrencilerin dünyadaki gelişme ve değişmeleri izleyebilecek düzeyde yabancı dil öğrenebilmelerini, g) Öğrencilerin bilgi ve becerilerini kullanarak proje geliştirerek bilgi üretebilmelerini, ğ) Teknolojiden yararlanarak nitelikli eğitim verilmesini, h) Hayat boyu öğrenmenin bireylere benimsetilmesini, ı) Eğitim, üretim ve hizmette uluslararası standartlara uyulmasını ve belgelendirmenin özendirilmesini amaçlar. Türk Edebiyatı dersinin genel amaçları Hüseyin İNCE tarafından okundu. 1.Edebiyatın kültürel ve tarihî olandan hareketle dille gerçekleşen bir güzel sanat etkinliği olduğunu kavratmak 2.Edebî eser ve metinlerin, ortaya çıktıkları dönemi, güzel sanatlara özgü duyarlılıkla yapı, tema, dil ve anlatım bakımlarından temsil ettiklerini sezdirmek 3.Edebî metinleri yapı, tema, dil, anlatım ve anlam bakımlarından yazıldıkları dönemin zihniyetiyle ilişkilendirmek 4.Ulusal ve evrensel değerlerin sanat eseri olan edebî metinlerde zenginleşerek varlıklarını nasıl sürdürdüklerini kavratmak 5.Türkçenin, tarihî akış içinde yaşanılan medeniyet daireleri çevresinde nasıl zenginleştiğini ve edebiyat dili hâline geldiğini kavratmak 6.Toplumsal hayatın ve her türlü bireysel değerin edebî metinlerde nasıl yansıdığını belirlemek. 7.Türkçenin, Türk ulusunun kimliği olduğunu kavratmak 8.Yeni düşünceler üretebilme yeteneğini geliştirmek 9.Okuma zevki ve alışkanlığını geliştirmek 10.Araştırma, tartışma, anlama, değerlendirme ve yorumlama yeteneklerini geliştirmek 11.Öğrencilerin sanat zevk ve anlayışlarını geliştirmek 12.Dille gerçekleştirilen sanatın etkinliklerini anlayabilecek zevk ve bilgi birikimini kazandırmak 13.Dil ve edebiyat ilişkisini kavratmak 14.Edebiyat ile diğer çalışma alanları ve bilim dalları arasındaki ilişkiyi kavratmak 15.Zamanın akışına paralel olarak -en eski dönemden bugüne- Türk yaşama tarzını, düşüncesini, dil zevkini ve kültür hayatına özgü gelişmeleri edebî metinler çevresinde değerlendirmek 16.Edebî metinlerden hareketle Türk kültür hayatının, tarihinin ve edebiyatının birbirinden ayrılmaz bir bütün oluşturduğunu kavratmak 17.Edebî metinlerin zamanın getirdiği değişmelerle zenginleştiğini ve geliştiğini kavratmak 18.Edebî eserler çevresinde Türk insanının kültür, anlayış ve zevk bakımından gelişmesini kavratmak 19.Öğrencilerin; kazandıkları yöntem ve dikkatle karşılaştıkları her türlü yazılı ve sözlü metni anlamalarını, değerlendirmelerini ve yorumlamalarını sağlamak 5

6 20.Başta sanat metinleri olmak üzere her türlü metinde ulusal ve evrensel kültür, düşünce ve zevk ögelerini belirlemek; bunlar arasındaki ilişkiyi kavratmak 21.Her türlü insan etkinliğinin edebî eserlerde, sanata has duyarlılıkla dile getirilerek değerlendirildiğini kavratmak 22.Öğrencilerin Türk ulusunun yaşadığı medeniyet daireleri ile Türk edebiyatının dönemlerini bu günden geçmişe yönelen bir dikkatle değerlendirip yorumlayacak düzeye ulaşmalarını sağlamak Dil ve Anlatım dersinin genel amaçları Hüseyin İNCE tarafından okundu. 1.Dilin rolünü ve önemini kavratmak 2.Dil-kültür ilişkisini kavratmak 3.İletişim aracı olarak dilin işlevlerini kavratmak 4.Türkçeyi doğru ve güzel kullanma yeteneği kazandırmak 5.Türkçenin dünya dilleri arasındaki yerini kavratmak 6.Kelime, cümle ve metin düzeylerinde dil-anlam ilişkisini kavratmak 7.Günlük hayatın ihtiyaçlarını karşılayacak yazma ve konuşma becerisi kazandırmak 8.Metin ve metin parçalarını, doğru ve güzel okuma, doğru anlama ve yorumlama becerileri kazandırmak 9.Anlatım türlerinin özelliklerini kavratmak 10.Her anlatım türünde yazma becerisi kazandırmak 11.Metin türlerinin özelliklerini kavratmak 12.Dinlediklerini ve okuduklarını doğru inceleme ve anlama becerisi kazandırmak 13.Türkçenin kendine özgü ses, yapı ve anlam özelliklerini metinler çevresinde kavratmak 14.Dil bilgisi kurallarını; ses, kelime, kelime grubu, cümle ve metin düzeylerinde doğru uygulama becerisi kazandırmak 15.Sanat metinlerini anlama, inceleme ve değerlendirme becerisi kazandırmak 16.Tartışma, değerlendirme becerisi kazandırmak 17.Türkçenin köklü bir dil ailesinden geldiği bilincini kazandırmak 18.Türk diliyle edebî zevk ve estetik değerler taşıyan eserler verildiğini kavratmak 19.Türkçenin millî birlik ve bütünlüğümüzün vazgeçilmez unsurlarının başında geldiğini benimsetmek 20.Dinleme, konuşma, okuma ve yazma faaliyetlerinde Türkçenin yazım kurallarına, söyleyiş özelliklerine ve inceliklerine özen göstermelerini sağlamak 21.Dinlediklerini, okuduklarını, anladıklarını, düşündüklerini söz ve yazıyla planlı, etkili, akıcı, anlaşılır biçimde ifade edebilmelerini sağlamak 22.Konuşurken ve yazarken anlatım kurallarına uymalarını sağlamak 3.MADDE: Öğretim programlarında yer alması gereken Atatürkçülükle ilgili konular üzerinde durularak çalışmaların buna göre planlanması, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı nın tarih ve 114 sayılı kararı ile kabul edilen Türk Edebiyatı, Dil ve Anlatım Dersleri Öğretim Programında verilen Atatürkçülük konuları 6

7 ATATÜRKÇÜLÜK KONULARI TÜRK EDEBİYATI ATATÜRKÇÜLÜK KONUSU KAZANIMLAR SINIF BİRLİKTE İŞLENECEK ÜNİTE VE ÜNİTE KONUSU AÇIKLAMALAR ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Güzel sanatlar Milletlerin tanınmasında güzel sanatların rolü Atatürk'ün edebiyatla ilgili düşüncelerini kavrar. Atatürkçü düşüncede güzel sanatların önemini belirler. Milletlerin tanıtılmasında güzel sanatların rolünü sezer. 9. SINIF I. ÜNİTE: GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT 1. Güzel Sanatlar İçinde Edebiyatın Yeri ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Akılcılık ve bilime verilen önem Atatürk düşünceyle akılcılık arasında ilişki kurar. Atatürk'ün bilime verdiği önemi fark eder. 9. SINIF IV. ÖĞRETİCİ METİNLER 2. Öğretici Metin Örneklerini İnceleme (Karşılaştırma) "Akılcılık ve bilime verilen önem" konusuyla ilgili makale buldurulur. Bu konu bu makaleyle işlenir. ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Basın hürriyeti 1. Atatürk'ün basına verdiği önemi fark eder. 9. SINIF IV. ÜNİTE: ÖĞRETİCİ METİNLER Gazete Çevresinde Oluşan Öğretici Metinler ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Türkçenin yaşayan ve zengin bir dil olma özelliği Millî kültürümüzün korunmasında dilin önemi 10. SINIF III. ÜNİTE: İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI 2. İslami Dönemde İlk Dil ve Edebiyat Ürünleri (11 ve 12.yüzyıl) "Divanü Lügatİ't- Türk" ile birlikte ele alınır.. ATATÜRK İLKELERİ Cumhuriyetçilik ilkesi Türkiye Cumhuriyeti'nin nitelikleri (Gücünü milletten alması, egemenliğin millete ait olması, insan haklarına saygılı olması, Atatürk milliyetçiliğine bağlı olması, demokratik olması, laik olması, sosyal ve hukuk devleti olması, millî ve üniter devlet olması Cumhuriyet ilkesinin özelliklerini belirler. Cumhuriyetin nitelikleriyle ilgili çıkarımlarda bulunur. 11. SINIF IV. ÜNİTE: MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Çağdaşlaşma ve Uygarlık 1. Atatürk'ün çağdaşlaşma ve uygarlığa verdiği önemi kavrar. 11. SINIF II. ÜNİTE: TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI ATATÜRK İLKELERİ Milliyetçilik ilkesi Millî birlik ve beraberliğin anlam ve önemi 1. Millî birliğin sağlanmasında milliyetçilik ilkesinin önemini fark eder. 11. SINIF IV. ÜNİTE MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI ATATÜRK İLKELERİ Cumhuriyetçilik ilkesi Cumhuriyetçiliğin Türk toplumuna sağladığı faydalar Laiklik ilkesi Dinî istismar ve taassup konularında Atatürk'ün düşünceleri ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİ Atatürkçülüğün nitelikleri Cumhuriyetçilik ilkesinin özeliklerini fark eder. Cumhuriyetin Türk toplumuna sağladığı faydaları sezer. Laiklik ilkesiyle ilgili çıkarımlarda bulunur. Atatürk'ün din konusundaki görüşlerini sezer. 12. SINIF I. ÜNİTE: CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATININ OLUŞUMU ATATÜRK İLKELERİ Laiklik ilkesi Laikliğin Türk toplumuna sağladığı faydalar Din ve vicdan hürriyeti Kanun önünde eşitlik Çağdaşlaşma Toplumsal barış ve huzuru sürekliliği sağlama Millî birlik ve beraberliği güçlendirme Atatürk ilkelerine sahip çıkmak ve devamlılığını sağlamak Laikliğin Türk toplumuna sağladığı faydaları belirler. Din ve vicdan hürriyetinin önemini kavrar. Atatürkçülükte kanun önünde eşitliğin önemini belirler. 12. SINIF II. ÜNİTE: CUMHURİYET DÖNEMİ - ÖĞRETİCİ METİNLER 7

8 ATATÜRKÇÜLÜK KONULARI DİL VE ANLATIM ATATÜRKÇÜLÜK KONUSU KAZANIMLAR SINIF BİRLİKTE İŞLENECEK ÜNİTE VE ÜNİTE KONUSU AÇIKLAMALAR ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER Atatürk'ün Türk dili ve diller hakkındaki ALAN TEMEL FİKİRLERİ görüşlerini araştırır. KAPSAYAN BAZI KONULAR Atatürk'ün Türk dilinin gelişmesiyle ilgili Türk dili yaptığı çalışmaları belirler. Atatürk'ün Türk diliyle ilgili görüşleri Türkçenin yaşayan ve zengin bir dil olma özelliği Millî kültürümüzün korunmasında dilin önemi ATATÜRK İLKELERİ Milliyetçilik ilkesi Millî birlik ve beraberliğin güçlenmesinde dilin işlevi ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Basın hürriyeti 1. Atatürk'ün basına ve basın hürriyetine verdiği önemi fark eder. ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİ 1. Atatürkçü düşüncenin toplumumuz için Atatürkçülüğün Türk toplumu için önemi önemini fark eder. 9. SINIF 9. SINIF 10. SINIF II. ÜNİTE: DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI 2.Türk Dilinin Tarihi Gelişimi ve Türkiye Türkçesi I.ÜNİTE: İLETİŞİM 1.İletişim I.ÜNİTE: SUNUM-TARTIŞMA- PANEL 1.Sunum Atatürk'ün basınla ilgili görüşlerini içeren metinlerin bulunması sağlanır. Bu metinlerden hareketle Atatürk'ün basına verdiği önem gösterilir. ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Dayanışma Millî birlik ve beraberlik yönünden dayanışmanın önemi Türk kadının toplumdaki yeri ve kadın hakları ATATÜRK'ÜN HAYATI Atatürk'le ilgili anılar Atatürkçü düşüncede dayanışmanın millî birliğin sağlanması bakımından önemini belirler. Türk kadınının Cumhuriyetle birlikte kazandığı hakları fark eder. Atatürk'le ilgili anılar bulur. Atatürk'ün anılarından hareketle Atatürk'ün kişiliği ile ilgili çıkarımlarda bulunur. 10. SINIF 11. SINIF III. ÜNİTE: ANLATIM TÜRLERİ 5.Öğretici Anlatım-Açıklayıcı Anlatım-Tartışmacı Anlatım- Kanıtlayıcı Anlatım II. ÜNİTE: ÖĞRETİCİ METİNLER 3.Anı ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Eğitimde öğretmenin önemi ve rolü Millî eğitim Eğitimin önemi Millî eğitimin esasları Eğitimin yaygınlaştırılması Eğitimin millî özelliklerini fark eder. Eğitimin insan hayatındaki önemini sezer. Türk millî eğitiminin temel esaslarıyla ilgili çıkarımlarda bulunur. Eğitimin yaygınlaşmasının önemini fark eder. 11. SINIF II. ÜNİTE: ÖĞRETİCİ METİNLER 8.Fıkra 10.Makale Bu konular işlenirken gazete ve dergilerden konuyla ilgili makale ve fıkralar buldurulur, üzerinde incelemeler yapılır. ATATÜRK İLKELERİ 1. Atatürk'ün gençlere verdiği önemi sezer. Türkiye Cumhuriyetinin Türk Gençliğine Emanet Edilmesi 11. SINIF III. ÜNİTE: SÖZLÜ ANLATIM 3.Söylev (Hitabet, Nutuk) Bu konu Atatürk'ün "Gençliğe Hitabe"siyle ilişkilendirilerek işlenecektir. ATATÜRK'ÜN KİŞİLİĞİ VE ÖZELLİKLERİ Vatan ve millet sevgisi İdealist oluşu Açık sözlülüğü Öğreticilik yönü Önder oluşu Kararlı ve mücadeleci oluşu Yönetici oluşu Birleştirme bütünleştirme gücü ATATÜRK'ÜN HAYATI Fikir hayatı ATATÜRK'ÜN KİŞİLİĞİ VE ÖZELLİKLERİ Vatan ve millet sevgisi Birleştirme bütünleştirme gücü Atatürk'ün kişisel özelliklerini belirler. Atatürk'ün düşünce hayatıyla ilgili çıkarımlarda bulunur. 1. Sanat metinlerinde Atatürk'ün vatan ve millet sevgisinin işlenişini belirler. 11. SINIF 12. SINIF II. ÜNİTE: ÖĞRETİCİ METİNLER 4.Biyografi II. ÜNİTE: SANAT METİNLERİ 4.Roman Atatürk'le ilgili bir biyografide Atatürk'ün kişilik özellikleri buldurulur. ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE YER ALAN TEMEL FİKİRLERİ KAPSAYAN BAZI KONULAR Eğitimin Önemi Atatürk'ün eğitim anlayışıyla ilgili bilimsel yazı bulur. Bilimsel yazılarda Atatürk'ün eğitime verdiği önemi belirler. 12. SINIF IV. ÜNİTE: BİLİMSEL YAZILAR 8

9 Hüseyin İNCE: Biz bu aziz vatanın fertleri olarak, aynı zamanda milletimizin geleceğini kuracak gençleri yetiştiren öğretmenleriz. Atatürkçülük üzerinde önemle durmalıyız. Çünkü o, milletimizin tarih sahnesindeki yerini yeniden almasına öncülük etmiştir. Mustafa Kemal Atatürk ü gençlerimize sevdirmeli, onun aydın kişiliğinin gençlere model teşkil etmesini sağlamalıyız. Bu devlet, hangi şartlar altında ve hangi hedefleri benimseyerek kurulmuş bunu öğrencilerimiz bilmelidir. Geçmişini, atalarını bilmeyen bir nesilde vefa duygusu, geçmişine sahip çıkma düşüncesi olmaz. Atatürk ü öğrencilerimize özümsetmeliyiz. Bunu 2575 sayılı Tebliğler Dergisinde belirtilen hususları dikkate alarak yapmalıyız. Nuh TAŞ : Zaten ders kitaplarında Atatürkçülüğe değinmemizi sağlayacak metinler mevcut. Bu metinlerden hareketle Atatürk ün düşünce ve idealleri sınıf içinde konuşulmalıdır.. Leyla SÖZEN: Atatürk ilke ve inkılâplarının en iyi şekilde derslere yansıtılacağını belirtmek isterim. Türk gençliğinin, Atatürk ün düşünceleri ve inkılâpları ile yetiştirilmesinin çok önemli olduğuna inanıyorum. Atatürkçülük konuları ilgili haftalara yansıtılmıştır. Tarih zümresiyle konuyla ilgili iş birliği yapabiliriz. dil ve anlatım, Türk edebiyatı dersleri Atatürkçülük konularının öğrencilere aktarılması ve kavratılması adına en uygun derslerdendir. Hüseyin İNCE: 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 10 Kasım Atatürk ü Anma Günü ve Atatürk Haftası, 24 Kasım Öğretmenler Günü, İstiklal Marşı nın Kabulü, Çanakkale Zaferi, 23 Nisan Ulusal Egemenlik Haftası, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı gibi önemli gün ve haftalarda Atatürk ün konuyla ilgili düşüncelerinin vurgulanması gerektiğini belirtti. Atatürk İlke ve İnkılâpları sosyal kulüp çalışmalarına da yön vermelidir Sayılı Tebliğler Dergisi Ortaöğretim Kurumlarında Atatürk İnkılâp Ve İlkelerinin Öğretim Esasları Yönergesi Td 2104, 18/01/1982 l. TÜRKÇE DERSLERİNDE: a. Sınıflarda Bakanlığımızın tavsiye ettiği Atatürk'le ilgili yayınlardan öğrenci seviyesinde uygun Atatürk kitaplığı kurulmaya çalışılmalı; her öğrencinin bir kitabı okuyarak sınıfta arkadaşlarına sözlü olarak takdim etmesi istenmeli ilkeleri üzerinde durulmalıdır. b. Öğrenciler, Atatürk'le ilgili şiir ve özdeyişleri toplamaya ve bir Atatürk Şiileri Antolojisi meydana getirmeye teşvik edilmelidir. c. Her ay değiştirilecek şekilde, bir panoda haber levhası hazırlatmalı, gazete ve dergilerde Atatürk hakkında çıkan şiir ve yazılarla öğrencilerin yazdıkları aynı konudaki şiir ve yazılar bu levhaya konulmalı; sınıf öğrencilerinin bilgi edinmeleri sağlanmalıdır. Daha sonra bu yazılar, gelecek yıllarda kullanılmak üzere sınıflarda tutulacak birer dosya da toplanıp saklanmalıdır. d. Yıl içinde yazdırılacak kompozisyon ödevlerinden en az birisi Atatürk'ün ilke ve görüşleri ile ilgili özdeyişlerin açıklanması konusunda verilmelidir. e. Ders kitabındaki metinlerde geçen kelimelerle cümleler yaptırılırken, sık sık Atatürk inkılabıyla ilgili cümlelerden örnekler bulundurulmalı; dil bilgisinde de, cümle analizleri üzerinde durulurken gene Atatürk inkılabıyla ilgili cümleler alınmalıdır. f. Öğrencilerden, bulundukları yerde ve yakın çevrede Atatürk'le ilgili müze ve anıtları görmeleri istenmeli; derslerde gezi notları, Atatürkçülük duygusu ile birleştirilerek sözlü veya yazılı olarak anlattırılmalıdır. g. Son sınıfta öğrencilerin, bulundukları yerde Kurtuluş Savaşına katılan veya Atatürk'ü tanıyıp İnkılabına tanık olan kimseler varsa; onlarla önceden hazırlanacak bir plana göre konuşmalar yaptırılmalı ve bunlar derste anlattırılmalıdır. Bütün bunlar dışında, öğrencilerin ellerinde bulunan Türkçe kitaplarında yer alan Atatürk, Kurtuluş Savaşı, Atatürk İnkılâp ve ilkeleriyle ilgili bulunan "Serbest Okuma" parçaları da, kitaptaki esas metinler gibi işlenmelidir. Diğer yandan, 30 MART 1981 tarih ve 2083 sayılı Tebliğler Dergisinde yayınlanan ders kitapları listesindeki değişik yazarların okul ve çevrede bulunabilecek Türkçe kitaplarından bir tarama yapılarak, kitaplara konulmuş aynı konuda şiir ve yazılardan bir seçme yapılmalı ve okulda okutulması uygun bulunan ders kitabındaki, yıllık ders planlarına konulmuş metinler yanında, bu yeni seçilen metinlerden her sınıf için en az ikisinin, planlara ilave edilerek, öğretim yılının uygun görülerek birer haftasında işlenmesi sağlanmalıdır. 2. EDEBİYAT DERSLERİNDE: a. Türkçe derslerinde uygulanmak üzere sıralanan yukarıdaki açıklamalar, Edebiyat derslerinde de öğrenci sınıf seviyesine, göre ele alınmalıdır. b. Her sınıfta Müfredat Programı'na göre ders öğretmeninin seçimine bırakılmış olan Kompozisyon örneklerinin Atatürk'ün İnkılap, ilke ve görüşlerinden alınmasına özen gösterilmelidir. c. "Fıkra", "Hatıra", "Portre", "Tasvir", "Mülakat" gibi yazı türlerinde Atatürk bir kaynak olmalı ve bu konularda yazılmış pek çok yazarın eserlerinden seçmeler yapılmalı ve uygun bulunan metinlerin işlenmesi yoluna gidilmelidir. d. Sözlü ve yazılı açıklamalarda Atatürk'ün özdeyişlerinin anlatım içine girmesi istenmelidir. e. Lise II. Sınıf Programında Atatürk'le ilgili konuların bulunmaması nedeniyle, bu sınıfın hazırlanan yıllık ders 9

10 planlarına Atatürk'ün "Nutuk" undan veya Atatürk'ün Söylev ve Demeçlerinden, öğrencilerin seviyesine uygun ve amaçları bütünleyici nitelikte en az iki metin seçilerek yıl içinde işlenmelidir. Bunlardan başka: -Türk Destanları ve Göktürk Kitabeleri okutulurken, Atatürk'ün Tarih ve Milli Birlik anlayışı; -Dede Korkut hikayeleri okutulurken devlet teşkilatı, eski ve yeni yönetim şekilleri; -Evliya Çelebi' nin Seyahatnamesinden parçalar okutulurken, Cumhuriyet döneminde kıyafet alanında yapılan değişiklikler; -Namık Kemal, Tevfik Fikret, Mehmet Akif Ersoy, Yahya Kemal Beyatlı ve Mehmet Emin Yurdakul'dan seçilmiş parçalar okutulurken, Atatürk'ün "Vatan" ve "Millet" anlayışı; -Ahmet Mithat, Recai zade Ekrem, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Halide Edip Adıvar ve Halit Ziya Uşaklıgil gibi yazarlardan alınan roman örnekleri işlenirken, konu ile ilgili Atatürk'ün toplum alanında yaptığı yenilikler, Türk kadınına sağladığı haklar: -Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp' in dil ile ilgili makalelerinden örnekler verilirken, Atatürk'ün "Dil" anlayışı ve yeni harfleri kabul edişi (Bu arada "Milli Eğitimle ilgili Söylev ve Demeçler" isimli eserdeki Atatürk'ün 9 Ağustos 1928 de Sarayburnu'nda söylediği demeç, işlenecek bir metin olarak alınabilir. ) üzerinde durulmalıdır. -Ders kitaplarında yer alan diğer yazarlara ait metinler işlenirken de ilgisine göre, Atatürk ve İnkılabıyla bağlantı kurulmaya çalışılmalıdır. KARARLAR: 1.Atatürkçülükle ilgili konuların 2575 sayılı Tebliğler Dergisinde yer alan Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım dersleri müfredatlarında belirtildiği gibi Ünitelendirilmiş Yıllık Planlarda yer almasına, 2.Atatürk ün düşüncelerinin öğrencilerimize yeri geldikçe anlatılmasına, onların bunları benimsemelerinin sağlanmasına, 3.Bunun 9, 10., 11. Ve 12. sınıflar için, Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı derslerin müfredatlarının yayımlandığı 2575 sayılı Tebliğler Dergisinde belirtilen hususları dikkate alarak yapılmasına, 4.Atatürkçülük konularını öğrencilere anlatırken örneklemelere önem verip Kurtuluş Savaşı yılları ve bu zor dönemlerde başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere verilen mücadeleyi yaşanan tarihi olaylar anlatılarak öğrencilerimizin bilinçlendirilmesine, 5.Gerektiğinde Tarih zümresiyle konuyla ilgili iş birliği yapılmasına, 6.Çanakkale Zaferi, 23 Nisan Ulusal Egemenlik Haftası, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı gibi gün ve haftalarda Atatürk ün konuyla ilgili düşüncelerinin vurgulanmasına karar verilmiştir. 4.MADDE: Öğretim programında belirtilen kazanım ve davranışlar dikkate alınarak derslerin işlenişinde uygulanacak öğretim yöntem ve teknikleriyle bunların uygulama şeklinin belirlenmesi, Dersin öğretim programı ve kazanımlarıyla ilgili görüşler: DİL VE ANLATIM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI VE KAZANIMLARIYLA İLGİLİ GÖRÜŞLER sınıf müfredatında yer alan tartışma türleri konusu 11. sınıf dil ve anlatım müfredatına eklenebilir. Çünkü 11. sınıf dil ve anlatım müfredatında sözlü anlatım ve hazırlıklı konuşmalar bölümünde tartışma türlerine tekrar yer verilmektedir sınıf Dil ve Anlatım dersi öğretim programı incelendiğinde kelime gruplarını kavratmak için ön görülen sürenin yetersiz olduğu görülmekle birlikte bu konunun kavranabilmesi için sözcük türlerinin bilinmesi gerekmektedir. Sözcük türleri konusu ise 10. Sınıf Dil ve Anlatım öğretim programındadır. Bu konunun 11. Sınıf Dil ve Anlatım dersinde ayrıntılı şekilde işlenmesi kararlaştırılabilir sınıf Dil ve Anlatım dersi öğretim programında öğretici metinlerin olduğu ve YGS de bu konudaki soru sayısının sınırlı olduğu görülmektedir. Öğrencilerin YGS de başarılarını arttırabilmek için 11. sınıf Dil ve Anlatım dersinde ses bilgisi, yazım kuralları, noktalama işaretleri, kelime grupları, kelimede yapı, cümle türleri ve anlatım bozuklukları konularının işlenmesi hususu kararlaştırılabilir. 4. Dil ve Anlatım dersinde konular dil bilgisi ağırlıklı olduğundan öğrencilerin sözlü ve yazılı anlatım becerilerini geliştirme konusunda yetersiz kalmaktadır. 5. Cümle Bilgisi konusu lise-1 öğrencilerine ağır geldiği için öğretilmesinde zorluk çekilmektedir. Cümle bilgisi konusu lise-4 müfredatının içine alınmalıdır. 6. Müfredatın daha çok teorik konulara dönük olması ders saatlerinin bu konular için harcanmasına neden olmakta ve öğrencilerde edebi zevkin oluşturulması ve geliştirilmesine fırsat kalmamaktadır. 7. Üniversite sınavlarında daha ziyade bilgi ağırlıklı çoktan seçmeli soruların yer alması nedeniyle öğrenciler 12. sınıfta Dil ve Anlatım dersinin amaçladığı becerileri kazanmaya çalışmak yerine test çözmeyi tercih ediyor. Bu durum son sınıflarda istenen kazanımları aksatıyor ve 12. sınıf Dil ve Anlatım dersi müfredatının kapsamı geniş olduğundan kazanımlara ulaşılsa bile öğretilenlerin pekiştirilmesinde güçlükler yaşanmaktadır. 9. Dil ve Anlatım derslerinde yazılı kompozisyon çalışmalarına yeniden yer verilmesi gerekmektedir. 10. Müfredatta yer alan bazı konular hazır bulunuşluk açısından kazanım boyutuna ulaşamamaktadır. Özellikle Kelime Grupları başlığının 10. sınıf ya da 11. sınıf müfredatına ertelenmesi gerekmektedir. 10

11 sınıf Türk Edebiyatı dersi ile Dil ve Anlatım dersi müfredatı paralellik arz etmektedir. Bu da gereksiz tekrara neden olmaktadır. Bunun yerine 12. sınıf Dil ve Anlatım müfredatının üniversite sınavlarına yönelik hale getirilmesi gerekmektedir Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi ile Dil Anlatım dersleri içeriklerinin bütünlük oluşturması için paralel programlar hazırlanmalıdır. Örnek olarak Türk Edebiyatı dersindeki şiirin inceleme yöntemi konusu ek-kök bilgisi gerektirdiğinden Dil Anlatım dersinde bu konu ile ilgili konulara yer verilmelidir sınıflarda dil ve anlatım dersinde anlatım bozuklukları konusu kaldırılmış, diğer sınıf programlarında da yer almamıştır. Anlatım bozuklukları konusu diğer sınıfların müfredat programlarında yer almalıdır. 14. Ders müfredatı ve kitaplardaki en önemli eksikliğin öğrencilerin kendini yazılı ve sözlü ifade etme noktasında ortaya çıktığı öne sürüldü. Bu alana yoğunlaşamamanın öğrencilerin yeteneklerini körelttiği vurgulandı. Bu amaçla 9. sınıftan itibaren bu konu ile ilgili kazanımların olması gerekliliği ortaya çıktı. 15. Fiiller konusu zaman alan bir konu olduğu için bu konunun 11. sınıf müfredatına yayılması gerekmekte. Çünkü bu konu 10. sınıfta öğrencileri zorlamakta kısıtlı zaman diliminde öğrenciler sıkıntılar yaşamaktadır. 16. Ortaokulda bitişik eğik yazı kullanan öğrencilerin lisede eğik yazıyı bırakması yazılı anlatım becerilerini kazanmada problemlere yol açabilmektedir. 17. Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım derslerinin zorunlu ve seçmeli olarak ayrılması karışıklığa sebep olmaktadır. Aynı öğretim programına sahip bu iki (seçmeli-zorunlu) dersin birleştirilmesi gerekir. 18. Uygulamalı ders saati konulabilir, böylece öğrenilenler pekiştirilebilir, etkinliklere daha çok zaman ayrılabilir sınıf programından çıkarılan yapım ekleri ile ilgili kazanımlar. Daha sonraki sınıflarda da görüldüğü için "ekler konusunun tekrar programa konulması gerekmektedir. TÜRK EDEBİYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI VE KAZANIMLARIYLA İLGİLİ GÖRÜŞLER sınıf edebiyat programı sınav kaygısı taşıyan ve sınav çalışmalarına ağırlık veren öğrencilerle verimli bir şekilde tamamlanamamaktadır. Bu yoğun müfredatın bir kısmının 11. sınıfa dahil edilmesi daha doğru olacaktır sınıf Türk Edebiyatı öğretim programı incelendiğinde şiir inceleme yöntemleri konusunda öğrencilerin hazır bulunuşluluk düzeyleri ile öğretim programının öngördüğü hazır bulunuşluluk düzeyi örtüşmediği için öğrencilerimiz şiir bilgisi konusunu yeterince kavrayamamaktadır. Edebiyat dersleri de ezber bilgi yerine metin üzerinde uygulamalı olarak işlenmelidir Sınıf Türk Edebiyatı dersi müfredatı sadeleştirilmelidir. 4. Lise 3. sınıflarda edebiyat akımları konusuna az yer veriliyor sınıflarda dünyanın önemli yazarlarına yer verilmelidir. Lise 3. sınıfta yer verilmeyen edebiyat akımlarına bu sınıfta yer verilmelidir. Türk dünyası edebiyatları bu sınıfta öğrencilere tanıtılmalıdır sınıf edebiyat müfredatında tasavvuf konusuna çok az yer verilmiş. Tasavvuf daha fazla anlatılmalı ve tanıtılmalıdır sınıf Türk Edebiyatı dersi 2. Ünitenin daha geniş bir zamana yayılması dersin öğretimi ve öğrencilerin kazanımı açısından faydalı olacaktır. 8. Çocukların tarih bilgisi olunca konularımızı anlatmak kolay oluyor. Tarih dersinin müfredatıyla edebiyat dersinin müfredatı eşgüdümlü olmalıdır. 9. Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım derslerinin zorunlu ve seçmeli olarak ayrılması karışıklığa sebep olmaktadır. Aynı öğretim programına sahip bu iki (seçmeli-zorunlu) dersin birleştirilmesi gerekir. 10. Modern edebiyat konularının 11. sınıftan itibaren başlaması ve 12. sınıfta da YGS nin olmasından dolayı konular yetişmiyor. Modern edebiyat konularının 10. sınıfın başından itibaren verilmeye başlanması verimi arttıracağını düşünüyoruz sınıf Türk Edebiyatı dersinde Cumhuriyet dönemi edebiyatı konularının kapsamının geniş olması ve yazar sayısının fazla olması nedeniyle kazanımların verilmesinde süre yetişmeyebiliyor Sınıf Türk Edebiyatı Destan Dönemi ile Sözlü Edebiyat ın ayrı ayrı işlenmesi aynı bilgilerin tekrarı gibi oluyor. Destan Dönemi ile Sözlü Edebiyat birlikte işlenebilir Sınıf programlarında okuma ve okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesine yönelik etkinliklerin arttırılması gerekir Sınıf Türk Edebiyatı müfredatının son konusu olan öğretici metinler" konusu 11. sınıfta ayrıntılı olarak işlendiği için 9. sınıfta işlenmeyebilir. Dersin öğretiminde uygulanan öğretim yöntem ve teknikleriyle ilgili görüşler: Hüseyin İNCE: Öğretim metotlarıyla ilgili eldeki dokümanlar okunup incelendi. Buna göre aşağıdaki bilgiler elde edildi: Öğretim yöntemleri, öğretmen veya öğrenciyi eksen alması durumuna göre öğretmen merkezli ve öğrenci merkezli olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Öğretmen merkezli yöntemde aktif olan öğretmendir. Öğretmen bilgiyi aktarır, öğrenci dinler ve öğrenmeye çalışır. Öğrenci pasiftir ve alıcı durumundadır. Öğretmenin derste çok soru sorması ve öğrencilerin derse katılımını sağlaması, onlardan aldığı cevapları toparlayıp özetleyerek sonuca gitmesi dersi öğrenci merkezli hale getirmez. Bu durumda ders yine öğretmen merkezli bir derstir. Düz anlatım ve soru cevap yöntemi öğretmen merkezli yöntemlerdir. Öğrenci merkezli yöntemlerde ise öğrenciler hazırlanmış bulunan öğretim ortamlarında bilgiyi kendileri üretirler. Öğretmene sorular sorar ondan yardım alırlar, ancak bu sorular öğrencilerin kendi ihtiyaçlarından doğan sorulardır. Öğretmenin konumu sorulan sorulara cevap vermek, öğrencilerin bir güçlükle karşılaşmaları halinde 11

12 onlara yol göstermektir. Buluş yolu, senaryo ile öğretim, deneysel yöntem ve oyunlarla öğretim öğrenci merkezli yöntemlerdir. Ders İşlenişi Yöntem ve Teknikleri ( Müfredat programından alınmıştır.) Edebiyat eğitimi ve öğretiminde amaçlanan hedeflere ulaşabilmek için öncelikle öğrencilerin dili kullanma becerileri, zevk ve anlayış düzeyleri belirlenmeli, üzerinde durulacak ünitenin öğrenci çevresi ile ilişkisi dikkate alınmalıdır. Türkçe kelimeleri doğru telaffuz edemeyen öğrencilerle, edebiyat zevki ve anlayışını geliştirme üzerine yoğunlaşma yerine, önce telaffuz üzerinde durmanın yararlı olacağı gözden uzak tutulmamalıdır. Metin okumanın; dil, edebiyat zevk ve anlayışına açılan çok önemli bir kapı olduğunu dikkate alarak her sınıf ve ünitedeki metin parçalarının ve metinlerin okunmasına özen gösterilmelidir. Her sınıfta, o sınıf düzeyine göre okuma, dinleme, anlama ve anladıklarını yazılı ve sözlü olarak anlatma çalışmaları yapılmalıdır. Okuma ve dinleme çalışmalarından sonra, metinlerin incelenmesine ve çözümlenmesine geçilmelidir. Ünitede kazandırılacak beceri ve anlayışı, hissettirilecek sanat zevki ve sezdirilecek gerçekliği düşünerek metin üzerinde durmaya hazırlık yapılmalı; öğrencilerin dikkatlerini işlenecek konular üzerinde yoğunlaştırmaları sağlanmalıdır. Bütün bunların gerçekleşmesi için öğretmen, öğrenci grubunun özelliklerini dikkate alarak ve sahip olduğu imkânları kullanarak öğrencileri yönlendirmelidir. Öğrencilerin ünitelerde belirtilen amaçlara ulaşabilmeleri için öğretmenin yönetici, yönlendirici ve düzenleyicidir. Öğretmen öğrencilerin metinlerle iletişimini engelleyen her şeyi ortadan kaldırmalarında onlara yol göstermeli; sınıfın öğrenci sayısına göre gruplara ayrılmasında yardımcı olmalıdır. Her grup, ünite içinde verilen açıklamaları, önerilen etkinlikleri de dikkate alarak kazanımlarda belirtilen hususları metinlerde aramalıdır. Her kazanımda istenen hususun gruplarca metinde veya metinlerde saptanması ve yazılmasından sonra bunlar bütün gruplarda ortak olanlardan başlayarak sıralanmalıdır. Sözü edilen çalışmalar sınıfta ileri sürülecek eleştirilere açık biçimde, öğrenci gruplarının ve grup sözcülerinin katılımıyla gerçekleştirilmelidir. Bu, elbette bütün edebiyat eğitimi etkinliğinin gruplar aracılığıyla gerçekleştirilmesi demek değildir. Ancak metinlerin incelenmesi ve çözümlenmesinde sınıfın tamamını etkin hâle getirmek için tavsiye edilmektedir. Kazandırılacak beceriye, ulaşılacak hedefe göre öğretmenin sınıfı organize etmesi ve edebiyat öğretimi ile ilgili yöntem ve teknikleri kullanması gerektiği bilinmelidir. Öğrencilerin dokuzuncu sınıfta metot konusunda kazandıkları beceri ve alışkanlıklarla, ünitelerde işlenecek metinler düşünülerek hazırlanan kazanımlarda edebiyat eğitiminin amaçlarına ulaşacaklarına inanılmıştır. Onların, her metin incelenmesinde ulaştıkları sonuçlar sözlü ve yazılı olarak sınıftaki arkadaşlarıyla paylaşmaları, söz konusu amaçlarda belirtilen hususların daha da yerleşmesine ve benimsenmesine imkân hazırlamaktadır. Hazırlanan programdan kaynaklanan hususlar özel olarak ifade edildikten sonra yöntem ve teknikler konusunda dikkat edilmesi gerekenler maddeler hâlinde şöyle sıralanabilir: DİL VE ANLATIM DERSİ ÖĞRETİMİNDE UYGULANAN ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİYLE İLGİLİ GÖRÜŞLER 1. Dersler işlenirken konunun içeriğine uygun yöntem ve tekniklerin seçilmesi etkili bir öğretim için gereklidir. Özellikle öğrenciyi dersin içine çekebilecek, onları öğrenme sürecinin içinde aktif olarak rol almalarını sağlayacak etkinlikler düzenlemek öğretmen merkezli bir süreçten ziyade öğrenci merkezli bir süreç tasarlamak konu kazanımlarının gerçekleştirilmesi bakımından çok önemlidir. 2. Metin çözümleme çalışmaları yapılmalıdır. 3. Türk ve dünya klasiklerinden seçme eserler okutulduktan sonra soru sorma, analiz-sentez, beyin fırtınası, örnek olay, oyunlaştırma (drama) vb. yöntemlerden yararlanılarak çok çeşitli duyma, düşünme ve hareket etme örnekleri verilir ve öğrencilerin kişilik gelişimlerine katkıda bulunulur. 4. Dil ve Anlatım dersinde konunun içeriğine, öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve özelliklere göre; beyin fırtınası, gösteri, soru-cevap, rol yapma, drama, benzetim, grup çalışmaları, eğitsel oyunlar, tartışma, problem çözme, örnek olay incelemesi, tümevarım, tümdengelim, sunum, bulmaca, not tutturma gibi çeşitli yöntem ve teknikler kullanılabilir. 5. YGS sürecine bağlı olarak daha çok öğretmen merkezli anlatım kullanılmaktadır. Akıllı tahtalardan azamî derecede yararlanılmakta; yeri gelince tahta üzerinde soru-cevap yapılmakta ve öğrencilerin en üst seviyede derse katılımları sağlanmaktadır. 6. Okuma çalışmaları yapılmalıdır. 7. Dil ve Anlatım dersi uygulamaya yönelik bir derstir. Öğrencinin bir metni anlaması, sözcükleri ve cümleleri tahlil edebilmesi gerekmektedir. 8. Sözlük kullanma, İmla Kılavuzu kullanma becerilerinin geliştirilmesine dikkat edilmelidir. 9. Münazara yarışmaları yapılmıştır ve öğrenci üzerinde araştırma, analiz, sentez ve değerlendirme yapma noktasında çok faydası görülmüştür. Bireyin etkin katılımı ve grup çalışması görülmüştür. 10. Dil ve Anlatım dersinde günün sözü, Türk Edebiyatı dersinde günün şiirinin dersin ilk 5 dakikasında yorumlatılması derse karşı ilgi uyandırmak için etkili bir yöntemdir. 11. Öncelikle ses ve telaffuz çalışmaları üzerinde durulmalıdır. 12. Programda her metnin sonunda: Şair ve yazarla ilgili çıkarımlarda bulunur., ifadesine bağlı olarak aşağıdaki hususlar gerçekleştirilecektir. Şair ve yazarın hayat hikâyesi ile metin arasında ilişki kurma Şair ve yazarın ortak temalara getirdiği farklı yorumları açıklama 12

13 Şair ve yazarın beslendiği kültür kaynaklarını açıklama Şair ve yazarın toplumsal düşüncelerden etkilenip etkilenmediğini belirleme Şair ve yazarın, dönemindeki ve geçmişteki diğer yazarlardan etkilenip etkilenmediği belirleme Şair ve yazarın, dönemindeki yazarları ve şairleri etkileyip etkilemediğini belirleme Şair ve yazarın sanata getirdiği yenilikleri belirleme Şair ve yazarın edebî grup içindeki ve edebiyat tarihindeki yerini açıklama Şair ve yazarın önemli eserleri hakkında bilgi edinme TÜRK EDEBİYATI DERSİ ÖĞRETİMİNDE UYGULANAN ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİYLE İLGİLİ GÖRÜŞLER 1. Dersler işlenirken konunun içeriğine uygun yöntem ve tekniklerin seçilmesi etkili bir öğretim için gereklidir. Özellikle öğrenciyi dersin içine çekebilecek, onları öğrenme sürecinin içinde aktif olarak rol almalarını sağlayacak etkinlikler düzenlemek öğretmen merkezli bir süreçten ziyade öğrenci merkezli bir süreç tasarlamak konu kazanımlarının gerçekleştirilmesi bakımından çok önemlidir. 2. Beyin fırtınası, gösteri, soru-cevap, rol yapma, drama, benzetim, ikili ve grup çalışmaları, eğitsel oyunlar, takrir, gibi çeşitli teknikler ders ve konunun içeriğine göre uygulanmaktadır. 3. Özellikle Türk Edebiyatı derslerinde edebiyat dönemleri, bu dönemlerin siyasi sosyal hayat ile bağlantılarını ortaya koyan belgeseller ve kısa filmlerden faydalanmak öğrenci kazanımlarını olumlu yönde etkiliyor. 4. Edebiyat ve Dil ve Anlatım dersi için kısa yoldan kalıcı öğrenmeyi sağlamak için şifreleme yöntemi, kelime bulmacası, hikaye etme yoluyla öğrenmeyi kolaylaştırmak için faaliyetleri düzenlemelidir. 5. Türk Edebiyatı Öğretiminin etkili olması için derslerde tek bir yönden ya da teknik değil birden çok yöntem kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle derslerimizde anlatma, tartışma, soru cevap, gösteri, rol yapma, drama, benzetme, ikili grup çalışmaları yapılmaktadır. Bu teknikler dersin özelliğine göre verimli olarak kullanılmaktadır. 6. Dersin zenginleştirilmesi ve öğrencinin sıkılmaması için bilinmeyen yeni kelimeler öğretme, faydalı bir konu öğretme, atasözü öğretme, deyim öğretme, atasözleri ve deyimleri canlandırma, vecize öğretme, gazete haberlerinden hikâye yazdırma, nükte anlatma, karikatür yorumlatma, meşhur şiir ve beyitleri öğretme, yazarın kılığına girip hayatını anlattırma, faydalı kitapları tanıtarak tavsiye etme, sıkça karıştırılan kelimeleri öğretme, sıkça yapılan kelime hatalarını anlatma, yabancı kelimelere Türkçe karşılıkları öğretme, konu sonunda yaprak testi uygulama, Nasrettin Hoca fıkrası anlatma gibi yöntemlerin kullanılması uygun olacaktır. 7. Sınıftaki bütün öğrencilerin öğrenme sürecine aktif olarak katılımını sağlamak için başarı seviyesi az olan öğrencileri başarı seviyesi daha iyi olan öğrencilerle birlikte grup çalışmasına yönlendirerek akran destekli öğretim yöntemi (tutor) uygulanabilir. 8. Edebiyat eğitiminde metinlerden hareketle öğrencilerin duygu, düşünce ve hayal dünyaları estetik ölçütler doğrultusunda zenginleştirilmeli, öğrencilerin benzer ürünler vermesi için gerekli uygulamalar yaptırılmalıdır. Edebî metinler, öğrenciler için birer model olmalıdır. Öğrenciler karşılarındaki modelleri taklit ederek benzer ürünler ortaya koyabilmeli ve zamanla özgün eserle yaratabilmelidir. 9. Türk Edebiyatı dersinde ünitelerde yer alan kitapların sınıfta canlandırılmasının öğrencilerin yazar ve kitabı kavramasında etkili olduğu görülmüştür. 10. Akvaryum, altı şapka gibi yöntemlerle sözel derslerde ezberden çok konunun anlaşılmasına çalışılmalı; bir önceki dersle ilgili materyal, afiş hazırlayıp gelmeleri istenerek, öğrencilerin hem derslere ilgisi arttırılmış hem de tekrar maksadına ulaşılmış olacaktır 11. Modern edebiyat konularında yazarlar ve eserler anlatılırken kavram haritası çok kullanılmalı. Ayrıca, edebiyat dersinde edebiyat dönemlerini karşılaştıran tablo hazırlama etkinlikleri faydalı olacaktır. 12. Sınıf ve okul panolarına yazar ve şairlerimizle ilgili köşeler oluşturulmalıdır. 13. Türk edebiyatı dersindeki soyut konuların daha çok somutlaştırılarak anlatılmasının faydalı olacağı belirtildi. 14. Öncelikle öğrenciye bir hedef kazandırılmalı, bunun için üniversite gezileri gibi sosyal etkinlikler düzenlenmeli 15. Bestelenen şiirlerin, türkülerin dinletilmesi dersi daha zevkli hale getirecektir. 16. Derslerde kullanılan anlatım yönteminde görselliğin ön plana çıkarılması gerektiği söylendi. 17. Derslerde gezi inceleme yöntemlerinin (tarih, coğrafya ve edebiyat derslerinde) daha çok kullanılabileceği belirtildi. 18. Uzun metinlerde paragraf ve bölüm temelli hareket edilmesi, hikaye unsurlarının metin okunurken altı çizilerek bulunması öğrenciyi motive edecek ve dikkatinin derse odaklanmasını sağlayacaktır. 19. Derslere soru ile başlamak da önemli bir uyarıcıdır. 20. Öğrencilerin, bilgilerini sınıflandırmalarına, karşılaştırma yapmalarına, bilgiler arasında ilişkilendirme kurmalarına, yeni bilgileri yorumlamalarına yardımcı olmalıdır. 21. Derslerde konuya başlarken, bir önceki konunun kısa bir özetinin yapılması, yine konular işlenirken daha önce işlenilen konularla ilgi kurulması, karşılaştırmalar yapılması iyi olacaktır. 22. Okullarda edebiyat sınıflarının oluşturulması gerekmektedir. 23. Derslerde imkânlar dâhilinde yazar ve şairlerimizin en güzel eserlerinden örnek metinler dinletilmelidir. 24. Şiirleri işlerken şiirlerin slaytlara dönüştürülüp müzik ile sunumu çok etkili oluyor. Öğrencilerin ilgisini çokça çekiyor. 25. Yeni konuya geçmeden önce her zaman, önce öğrencilerden o konuyla ilgili ön bilgileri araştırmaları ve edinmeleri istenmelidir. 13

14 26. Konu anlatımında ve not tutturmada aşırı ayrıntıya girilmesi öğrenciyi yormaktadır. Öğrencilere bilgi aktarılırken kısa, maddeler halinde ya da tablo-şema yöntemlerinin kullanılması dikkat çekmekte ve öğrenmede başarıyı arttırmaktadır. 27. Konuların sonunda neler öğrendik? sorusunu özet bilgilerle değerlendirmek faydalı olmaktadır. 5.MADDE: Ünite veya konu ağırlıklarına göre zamanlama yapılması, ünitelendirilmiş yıllık planlar ve ders planlarının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesine ilişkin hususların görüşülmesi, (Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Plânlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge 2551 ve 2575 Sayılı Tebliğler Dergisi) Hüseyin İNCE şu değerlendirmeyi yaptı: Değerli arkadaşlar, diğer alanlarda olduğu gibi eğitim-öğretimde de planlı çalışmanın gerçekliliği ve yararları tartışılamaz. Bu planlamaların nasıl yapılacağını kısa da olsa açıklamaya gerek vardır. Bilindiği gibi günlük hayatımızda da planlı davranılmadığı takdirde zaman, emek ve para israfına yol açılmaktadır. Eğitim - öğretim, bilimsel ve profesyonel bir çalışma olduğuna, planlı çalışılmadığı takdirde amaca ulaşmak mümkün olmayacağına göre planın önemini iyi kavramak gerekiyor. Bir eğitim-öğretim terimi olarak plan, önceden belirlenen amaçlara ulaşmak için öğretim konusu olarak seçilen etkinliklerin niçin ve nasıl yapılacağının ve ne gibi yardımcı tamamlayıcı kaynak ve araçların kullanılacağının elde edilen başarının nasıl değerlendirileceğinin önceden tasarlanarak kâğıda yazılmasıdır. Günlük ders planları hazırlanırken 2551 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Plânlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge bağlamında, *Planın hazırlanmasında okul ve çevre şartları ile öğrenci hazır bulunuşluklarının dikkate alınmasına, *Eğitim programında ve ünitelendirilmiş yıllık planda gösterilen konu, kazanım, hedef ve davranışlara yer verilmesine, *Konuya ilişkin gezi, gözlem, tartışma soruları, proje ve ödevlere, *Uygulama çalışmalarına, *Ders araç-gereç ve kaynaklarına, *İşlenecek konuya ilişkin öğretim metot ve tekniklerine, *Öğrenme-öğretme sürecini değerlendirmeye yönelik ölçme etkinliklerini, kapsayacak nitelikte olmasına dikkat edilmelidir. 14

15 Çalışma Takvimi incelenerek I. Dönemde 82,5; II. Dönemde 94 iş günü; I. Dönemde 17, II. Dönemde 18 haftanın bulunduğu tespit edildi. Ünitelendirilmiş yıllık planlar hazırlanırken aşağıda verilen mevzuatlara ve ders saatlerine uyulacaktır. PLANI HAZIRLANACAK DERSLER TÜRK EDEBİYATI- 9 3 TÜRK EDEBİYATI TÜRK EDEBİYATI TÜRK EDEBİYATI- 12 DİL VE ANLATIM-9 2 DİL VE ANLATIM-10 2 DİL VE ANLATIM-11 2 SEÇMELİ DİL VE ANLATIM-11 2 SEÇMELİ DİL VE ANLATIM-11 3 DİL VE ANLATIM-12 2 SEÇMELİ DİL VE ANLATIM-12 3 I. DÖNEM II. DÖNEM 17 HAFTA, 82,5 iş günü 18 HAFTA, 94 iş günü Haftalık 2 saatlik dersler için : 34 ders saati. Bunların en az Haftalık 2 saatlik dersler için : 36 ders saati. Bunların en az iki iki saati yazılı yoklamalara ayrılacaktır. saati yazılı yoklamalara ayrılacaktır. Haftalık 3 saatlik dersler için : 17X3= 51 ders saati. Bu Haftalık 3 saatlik dersler için : 18X3= 54 ders saati. Bu saatlerin En az 2 si sınavlara ayrılacaktır saatlerin En az 2 si sınavlara ayrılacaktır Yıllık planlar hazırlanırken dönem içerisinde yapılacak olan ortak sınavlar dikkate alınacaktır. TOPLAM : 35 HAFTA, 176,5 İŞ GÜNÜ DERS SAATİ 3 DAYANAĞI *Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumlarının 9. Sınıflarına Ait Haftalık Ders Çizelgeleri SAYI 6 TARİH: *Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Değişiklik Yapılması İle İlgili Kararlar SAYI : 18 TARİH : *Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumlarının 9. Sınıflarına Ait Haftalık Ders Çizelgeleri SAYI: 6 TARİH: *Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Değişiklik Yapılması İle İlgili Kararlar SAYI : 18 TARİH : sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Plânlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge KARAR: 1.Ders planlarının, Ağustos 2005/2575 sayılı Tebliğler dergisindeki düzenlemeler ışığında ve TD 2551 sayılı yönergedeki örnek 1 e uyarlanarak hazırlanmasına, 2.Yıllık Planların, 2551 sayılı Tebliğler Dergisindeki yönergeye ve 2575 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım dersleri müfredatlarına göre hazırlanmasına, 3.Atatürkçülükle ilgili konuların 2575 sayılı Tebliğler Dergisinde yer alan Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım dersleri müfredatlarında belirtildiği gibi Ünitelendirilmiş Yıllık Planlarda yer almasına, 4.Ünitelendirilmiş Yıllık Planlar hazırlanırken Yıllık Çalışma Takviminin esas alınmasına, 5.Ders dağılımına göre, her zümre öğretmeninin, kendi girdiği sınıfların yıllık planlarını hazırlamasına, 6. Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Değişiklik Yapılması İle İlgili Kararlar( SAYI : 18 TARİH : ) doğrultusunda 11.sınıf Seçmeli Dil ve Anlatım dersi için kazanımlar azaltılarak ayrı bir plan yapılmasına. 15

16 6.MADDE: Diğer zümre veya bölüm öğretmenleriyle yapılacak işbirliği esaslarının belirlenmesi, Diğer zümre öğretmenleriyle yapılacak işbirliği görüşüldü: Diğer zümre-bölüm öğretmenleriyle iş birliği yapılacak ünite ve konular: Diğer zümre-bölüm öğretmenleriyle iş birliği yapılacak ünite ve konular: S I N I F DERS KONU İŞBİRLİĞİ ZÜMRESİ 9 DİL VE ANLATIM İletişim Felsefe ve Rehberlik 9 // Dil-Kültür İlişkisi Tarih, Felsefe Grubu 9 // Dillerin sınıflandırılması Tarih, Felsefe Grubu 9 // Türk Dilinin Tarihi Gelişimi Tarih 9 TÜRK EDEBİYATI Güzel Sanatlar ve Edebiyat Görsel Sanatlar 9 // Edebiyat- Bilim İlişkisi Sayısal Grubu Zümreleri 9 // Dil ve Toplum İlişkisi Felsefe Grubu 9 // Yunus Emre ve Tasavvuf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 9 // Destan Örnekleri Tarih Grubu 9 // Göstermeye Bağlı Eserler Görsel Sanatlar Grubu 9 // Atatürk ve Atatürkçülük Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi 10 DİL VE ANLATIM Tartışma, Panel Felsefe ve Rehberlik Grubu 10 // Sunum Görsel Sanatlar 10 // Anlatım ve Özellikleri Bütün Zümrelerle 10 TÜRK EDEBİYATI Tarih İçinde Türk Edebiyatı Tarih Zümresi 10 // Destan Dönemi Tarih, Felsefe Grubu 10 // XI-XII Yüzyıl İslami Türk Edebiyatı Tarih, Din K. Ve Ahlak B. 10 // İlk İslami Eserler Tarih, Din K. Ve Ahlak B. 10 // Battalname, Dede Korkut Hikayeleri Din K. Ve Ahlak B., Tarih Grubu 10 // Divan Edebiyatı Tarih, Görsel Sanatlar Grubu 10 // Halk Edebiyatı Tarih, Felsefe Grubu 10 // Dini Halk Edebiyatı Din K. ve Ahlak Bilgisi Grubu 10 // Tezkireler Tarih Grubu 10 // Atatürk ve Atatürkçülük Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi 11 DİL VE ANLATIM Öğretici Metinler Felsefe Grubu, Rehberlik 11 // Makale, Eleştiri Rehberlik, Felsefe Grubu 11 TÜRK EDEBİYATI Tanzimat Edebiyatı Tarih, Felsefe Grubu 11 // Atatürk ve Uygarlık Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi 11 // Tan. Ed. Olay Ağırlıklı Anlatmaya Bağlı Eseler Tarih, Felsefe Grubu 11 // Tan. Ed. Göstermeye Bağlı Eserler Tarih, Felsefe Grubu 11 // Servet- Fünun Edebiyatı Görsel Sanatlar, Tarih, Felsefe 11 // Fecr-i Ati Edebiyatı Görsel Sanatlar 11 // Milli Edebiyat Dönemi Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi, Felsefe 11 // Atatürk ve Atatürkçülük Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi 12 DİL VE ANLATIM Sanat Metinlerini Ayırıcı Özelliği Görsel Sanatlar Grubu 12 // Sanat Metinleri Görsel Sanatlar Grubu 12 // Sözlü Anlatım Rehberlik Grubu 12 // Bilimsel Yazılar Felsefe Grubu 12 TÜRK EDEBİYATI Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının T.C. İnkılâp Tarihi, Tarih, Felsefe Grubu Oluşumu 12 // Cum Dön. Öğretici Metinler Tarih, Felsefe Grubu 12 // Cum. Dön. Coşku ve Heyecanı Dile Getirer Görsel Sanatlar, T.C. İnkılap Tarihi Grubu Metinler 12 // Cum. Dön. Olay Ağırlıklı Metinler Felsefe, Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi Grubu 12 // Cum. Dön.Bireyin İç dünyasını Anlatan Eserler Rehberlik, Felsefe Grubu 12 // Cumhuriyet Edebiyatının Genel Özellikleri Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi 12 // Atatürk ve Atatürkçülük Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi 16

17 7.MADDE: Bilim ve teknolojideki gelişmelerin, derslere yansıtılmasını sağlayıcı kararlar alınması, Hüseyin İNCE:Bu konu, ders programında yaptırım olarak yer almaktadır. (Ders programı sonuç bölümü, Ölçme Ve Değerlendirme, A. Programla Kazandırılmak İstenen Üst ve Alt Beceriler, 7.Bilgi Teknolojilerini Kullanma Becerisi: Bu beceri, bilginin araştırılması, bulunması, işlenmesi, sunulması ve değerlendirilmesinde teknolojiyi kullanabilme becerilerini kapsar. 7.1 Elektronik ortamını yeterli derecede araştırmalarında kullanır. 7.2 Bilgiye ulaşırken bilgi teknolojilerinden yararlanır. 7.3 Ulaştığı bilgileri işler ve değerlendirir. 7.4 Bilgi teknolojilerini yerinde kullanma konusunda doğru karar verir. 7.5 Bilgi teknolojilerini kullanırken plânlama yapar. 7.6 Bilgi teknolojilerin kullanılması için gerekli birikime sahip olur. 7.7 Doğru kaynaklardan bilgiye ulaşır. 7.8 Taranan bilgileri işe yararlılığına göre ayırır ve değerlendirir. 7.9 Taradığı bilgilerden sonuca varır. Bu bağlamda Talim ve Terbiye Kurulunun B.08.TTK.O.O sayı ve * tarihli genelgesinde öğretmen dersliği uygulaması kapsamında yapılan açıklamalarda da bilgi teknolojilerinin kullanılmasına dikkat çekilmektedir. (Genelge okundu.) 8.MADDE: Derslerin daha verimli işlenebilmesi için ihtiyaç duyulan kitap, araç-gereç ve benzeri öğretim materyalinin belirlenmesi, Derslerin daha verimli işlenebilmesi için okulda bulunmayan araç ve gereçlerin, kaynakların okul idaresine bildirilerek temin edilmesi konusu görüşüldü. Ders Kitapları Dışındaki Kitaplar ile Eğitim Araçlarının İncelenmesi, Seçimi ve Kullanımı ile ilgili madde Nuh TAŞ tarafından okundu. - Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği 2559 S:T:D madde 31) Ders Kitapları Dışındaki Kitaplar ile Eğitim Araçlarının İncelenmesi, Seçimi ve Kullanımı Madde 31- Ders kitabı dışındaki diğer kitap ve eğitim araçlarının incelenmesi, değerlendirilmesi, seçimi ile kullanımında aşağıdaki hususlara uyulur. a) Eğitim araçlarından; 1) Bilimsel nitelikteki yayın ve araştırma yapma işlevi bulunan resmî kurum ve kuruluşların eğitim-öğretim programlarını destekleyici nitelikteki yayınları, 2) Türk ve dünya klâsikleri, 3) Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve yönergeler veya bunların birleştirilmesiyle meydana getirilen eserler, 4) Okul kütüphanesinde ilgili mevzuat hükümlerine göre bulundurulan eserler, 5) Bilgisayar kullanımı için gerekli olan yazılım programları, 6) Derslerin işlenişinde kısa süreli kullanılan yazılım programları, 7) Öğretmenlerin sınıflarda yararlanmak için hazırladıkları ve kendi derslerinde kullandıkları dersle ilgili bireysel çalışmaları sonucu ortaya çıkan materyaller herhangi bir değerlendirme veya seçime gerek görülmeden okullarda kullanılabilir. b) Yukarıda sayılan eğitim araçları dışında kalan ve bir öğretim yılı boyunca okullarda kullanılacak her türlü eğitim aracının belirlenmesi ve seçimi, dersin öğretmeni tarafından yapılır. Ders kitabı dışında kullanılacak eğitim araçlarının; Anayasaya, yasalara ve Millî Eğitimin Temel Amaçlarına ters düşmemesi esastır. Aksi durumda sorumluluk, eğitim aracının seçimini yapan öğretmenlere aittir. Bu belirlemede eğitim aracının resmî/özel kişi, kurum ve kuruluşların tavsiye kararı, uygunluk veya kalite belgesi olup olmadığına bakılmaksızın: Eğitim Aracının; 1) 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununda yer alan Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçlarında belirtilen Atatürk İnkılâp ve İlkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk Milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin millî, ahlâkî, insanî, manevî ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek hükmüne ve Türk Millî Eğitiminin Temel İlkelerine uygun olması, 2) Bilimsel hata bulunmaması, 3) Türkçe nin özelliklerinin bozulmadan ve doğru olarak kullanılmış olması, 4) Kişi ve kuruluşları yıpratıcı nitelikte olmaması, 5) Temel insan haklarına aykırılık taşımaması; cinsiyet, ırk, din, dil, renk, siyasî düşünce, felsefî inanç, mezhep ve benzeri ayrımcılık içermemesi, 6) Bilimsel ilke ve yöntemlere uygun olarak hazırlanmış olması, 7) Reklâm niteliğinde ögelere yer verilmemiş olması, 17

18 8) Hedeflenen öğrenci kitlesinin bilgi ve yaş düzeyine uygun olması, 9) Türkçe dışında hazırlanmış olanlarının Bakanlar Kurulunca Türkiye de eğitim öğretimine izin verilen yabancı dillerde hazırlanmış olması, 10) Estetik, edebî, kültürel ve sosyal değerlere uygun olması, 11) Görsel unsurlarının toplumun ortak değerleriyle bağdaşması esasları göz önünde bulundurulur. KARAR: DİL VE ANLATIM DERS KİTAPLARI VE ÖĞRETİM MATERYALLERİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER 1. Dil ve Anlatım derslerinde sözlükler, ders kitabı, imla kılavuzu, bakanlığımızca tavsiye edilen kitaplar kullanılmaktadır. 2. Belirli gün ve haftaların önemine binaen öğrencilere Milli Eğitim tarafından hazırlanmış belgeseller ve filmler izletilebilir. 3. TRT Market in dokümanlarından öğretmenler ücretsiz faydalanmalıdır. 4. Duvar gazeteleri ve elektronik gazete hazırlanarak konuların sınıflarda ve okul koridorlarında sergilenerek öğrencilerin faydalanması sağlanabilir. 5. Dersle ilgili; bilgisayar programlarının paylaşımı, internette yer alan web sitelerinin kullanılması, konulara uygun eğitim konulu filmlerin izletilmesi, derslerin amaç ve kazanımlarına uygun olacaktır. 6. Zümre olarak faydası görülen videolar, filimler, ders notları, slaytlar ve sorular ortak kullanıma sunulabilir. 7. Derslerimizde, Dil ve Anlatım ders kitapları, kompozisyon kitapları, sözlükler, yazım kılavuzu, atasözleri ve deyimler sözlüğü, edebiyat tarihleri, ansiklopediler, internet, gazete ve dergiler, konularla bağlantılı çeşitli test bankalarının yanı sıra; konularla ilgili roman, öykü, tiyatro, masal, anı, günlük, gezi kitapları gibi kaynaklardan, 100 Temel Eser den ve okul kütüphanesinden yararlanılması gerekmektedir. TÜRK EDEBİYATI DERS KİTAPLARI VE ÖĞRETİM MATERYALLERİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER 1. Derslerimizde; ders kitapları, sözlükler, imla kılavuzu, ansiklopediler, internet, gazete, edebiyat tarihleri, dergiler, konularla bağlantılı çeşitli test bankalarının yanı sıra; konularla ilgili roman, öykü, tiyatro, masal, anı, günlük, gezi kitapları gibi kaynaklardan, 100 temel eserden ve okul kütüphanesinden yararlanılması gerekmektedir. 2. Eğitim teknolojilerinden yararlanılarak işlenilecek olan bir dersten azami verim elde edileceği düşünülmektedir. 3. Okul koridorlarında uygun yerler edebiyat panolarıyla zenginleştirilmelidir. 4. Duvar gazeteleri ve elektronik gazete hazırlanarak konuların sınıflarda ve okul koridorlarında sergilenerek öğrencilerin faydalanması sağlanabilir. 5. Derslerin içeriğiyle ilgili; bilgisayar programlarının paylaşımı, internette yer alan web sitelerinin kullanılması, konulara uygun eğitim konulu filmlerin izletilmesi, derslerin amaç ve kazanımlarına uygun olacağı fikrine varılmıştır. Bu tür çalışmalara konunun ve dersin mahiyetine göre yer verilmelidir. 6. Basılı materyaller, fotoğraflar, maketler, ses kasetleri, videolar, internet sayfaları, cd gibi öğretim materyalleri kullanılabilir Türk ve Dünya Klasikleri serisi sınıf kitaplıklarında hazır bulundurulmalı ve okuma saatleri yapılarak bütün öğrencilere okutulmaya çalışılmalıdır. 8. Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminde kullanılan ve geliştirilen materyaller, öğrencilerin daha çok duyu ile öğrenme sürecine katılmasını sağlayıcı nitelikte olmalıdır. 9. MEB in yayınladığı 100 Temel Eser güncellenmelidir. Yeni ve güncel eserlerle zenginleştirilmelidir. 11. Kullanılacak her türlü materyali bütün öğrencilerin kullanabileceği ve yararlanabileceği türden olmalıdır 12. Ayrıca, materyal öğrencinin bilişsel, fiziksel, sosyal ve duyuşsal hazır bulunuşluk düzeyine uygun olmalıdır. Okulun imkânları ölçüsünde ders öğretmeninin konuyu pekiştirici olarak hazırladığı ders notları ve diğer materyallerin öğrencilere dağıtılması kararlaştırıldı. Hüseyin İNCE: Derslerde imla kılavuzu, sözlük, ansiklopedi, antoloji, resim, gazete, dergi gibi yayın ve kaynaklardan öğrencilerin azami şekilde yararlanabilmesi gerekir. Bunun dışında Talim ve Terbiye Kurulu tarafından onaylanmış bütün kitaplar, öğrencilere tavsiye edilmelidir. Konuşmalardan sonra öğretmenlerin gerekli kaynak ve araçları mümkün olduğu derecede sınıflara götürmelerinin önemi vurgulanarak gerekli hassasiyetin gösterilmesi kararlaştırıldı. Okul ve çevredeki kaynak, araç-gereç ve materyal, Derslerde kaynak olarak kullanılacak araç-gereçlerle ilgili olarak yapılan görüşme sonucunda aşağıdaki kaynakların kullanılmasına karar verildi; İstiklal Marşı: Mehmet Akif Ersoy Gençliğe Hitabe: Mustafa Kemal ATATÜRK Nutuk: Mustafa Kemal ATATÜRK Resimli Türk Edebiyatı: Nihat Sami BANARLI Türk Edebiyatı: Ahmet KABAKLI Hikâye ve Roman Tahlilleri: Cevdet KUDRET Şiir Tahlilleri: Mehmet Kaplan Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri: Kenan AKYÜZ Dilbilgisi: Tahir Nejat GENCAN Türk Dil Bilgisi: Muharrem ERGİN İmla kılavuzu: Türk Dil Kurumu Yönetmeliklere uygun olacak cd ve kasetler Türkçe Sözlük: Türk Dil Kurumu 18

19 9.MADDE: Öğrenci başarısının ölçülmesi ve değerlendirilmesinde ortak bir anlayışın, birlik ve beraberliğe yönelik belirleyici kararların alınması; sınavların şekil, sayı ve süresiyle ürün değerlendirme ölçütleriyle puanlarının belirlenmesi, Resmî Gazete nin 7 Eylül 2013 CUMARTESİ tarihli, sayılı yayımında ve son değişiklikleriyle birlikte tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yer alan Millî Eğitim Bakanlığının Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinden ilgili maddeler okundu: Ölçme ve değerlendirmenin genel esasları MADDE 43- (1) Öğrenci başarısının ölçme ve değerlendirilmesinde aşağıdaki esaslar gözetilir. a) Ders yılı, ölçme ve değerlendirme bakımından birbirini tamamlayan iki dönemden oluşur. b) Öğrencilerin başarısı; öğretim programı öğrenme kazanımları esas alınarak dersin özelliğine göre yazılı sınavlar, uygulamalı sınavlar, performans çalışmaları ve projeler ile işletmelerde beceri eğitiminde alınan puanlara göre tespit edilir. c) Sınav soruları, öğretim programlarında belirtilen genel ve özel amaçlarıyla öğrenme kazanımları esas alınarak hazırlanır. ç) Öğretmen, ölçme ve değerlendirme yöntem ve araçlarıyla öğrencinin programlarda amaçlanan bilgi ve becerileri kazanıp kazanmadığını sürekli izler ve değerlendirir. d) Öğrencilerin durumunu belirlemeye yönelik faaliyetler, ders ve etkinliklere katılım ile performans çalışmalarından oluşur. e) Öğrencilerin başarısının belirlenmesinde, eleştirel ve yaratıcı düşünme, araştırma, sorgulama, problem çözme ve benzeri becerileri ölçen araç ve yöntemlere önem verilir. f) Öğrencilerin başarısının ölçülmesinde, geçerlilik, güvenirlilik ve kullanışlılık özellikleri açısından uygun ölçme araçları kullanılır. Ölçme aracının özelliğine göre cevap anahtarı, dereceli puanlama anahtarı ya da kontrol listeleri hazırlanır ve kullanılır. g) Kaynaştırma yoluyla eğitim ve öğretimlerine devam eden öğrencilere yönelik ölçme değerlendirmede Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) esas alınır. Puanla değerlendirme MADDE 44- (1) Sınav, performans çalışması, proje ve uygulamalar 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Değerlendirme sonuçları e-okul sistemine işlenir. (2) Puan değerleri ve dereceleri aşağıdaki gibidir. Puan Derece 85, Pekiyi 70,00-84,99 İyi 60,00-69,99 Orta 50,00-59,99 Geçer 0-49,99 Geçmez İKİNCİ BÖLÜM Sınavlar Yazılı ve uygulamalı sınavlar MADDE 45- (1) Derslerin özelliğine göre bir dönemde yapılacak yazılı ve uygulamalı sınavlarla ilgili olarak aşağıdaki esaslara uyulur. a)(değişik: 01/07/ RG) Haftalık ders saati sayısına bakılmaksızın her dersten en az iki yazılı sınav yapılır. Sınav sayısı ve tarihleri her dönem başında zümre başkanları kurulunca belirlenir ve okul müdürünün onayından sonra e-okul sistemi üzerinden ilan edilir. Sınavlarla ilgili gerekli tedbirler okul müdürlüğünce alınır. Öğrenciler her dersten en az iki yazılı sınava katılmak zorundadırlar. b)(değişik: 01/07/ RG) Öğretmenin/öğretmenlerin ortak değerlendirme yapabilmelerine imkân vermek üzere birden fazla şubede okutulan tüm dersler ile güzel sanatlar ve spor liselerinde bireysel veya grup olarak okutulan derslerin yazılı ve uygulamalı sınavları ortak yapılır ve ortak değerlendirilir. Sorular ve cevap anahtarları zümre öğretmenlerince birlikte hazırlanır ve sınav sonunda ilan edilir. Bu sınavların şube ve sınıflar bazında sınav analizleri yapılır. Konu ve kazanım eksikliği görülen öğrencilerin durumları, ders ve zümre öğretmenleri tarafından yeniden değerlendirilir. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından işletmelerde mesleki eğitime öğrenci gönderilen sınıflarda ortak sınav yapılmaz. c) Gerektiğinde ilçe, il ve ülke genelinde ortak sınavlar yapılabilir. Bu sınavların uygulanmasına ilişkin iş ve işlemler millî eğitim müdürlükleri veya Bakanlıkça yürütülür. ç) Zorunlu hâller dışında yazılı sınav süresi bir ders saatini aşamaz. d) Soruların, bir önceki sınavdan sonra işlenen konulara ağırlık verilmek suretiyle geriye doğru azalan bir oranda tüm konuları kapsaması esastır. e) Sınavlardan önce sorularla birlikte cevap anahtarları da soru tiplerine göre ayrıntılı olarak hazırlanır ve sınav kâğıtlarıyla birlikte saklanır. Cevap anahtarında her soruya verilecek puan, ayrıntılı olarak belirtilir. f) (Değ: 13/09/ RG) Uygulamalı nitelikteki derslerin sınavları, her dönemde iki defadan az olmamak üzere ve dersin özelliğine göre yazılı ve uygulamalı olarak veya bunlardan yalnızca biriyle yapılabilir. Sınavların şekli, sayısı ve uygulamalı sınavların süresiyle hangi derslerde uygulamalı sınav yapılacağı zümre öğretmenler kurulunda belirlenir, okul müdürünün onayına bağlı olarak uygulanır. g) Bir sınıfta bir günde yapılacak yazılı ve uygulamalı sınavların sayısının ikiyi geçmemesi esastır. Ancak zorunlu hâllerde fazladan bir sınav daha yapılabilir. ğ) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde Bireyselleştirilmiş Eğitim Programında (BEP) yer alan amaçlar esas alınır. h) (Değ: 13/09/ RG) Dil derslerinin sınavları dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini ölçmek için yazılı ve uygulamalı olarak yapılır. (2) Yazılı sınavların klasik/yoruma dayalı olarak yapılması esastır. Ancak her dönemde her dersin sınavlarından biri test 19

20 usulüyle de yapılabilir. Sınav sonuçlarının değerlendirilmesi MADDE 47- (1) Ölçme sonuçları, eğitim ve öğretimin amaçlarına ve derslerin programlarındaki kazanımlara ne ölçüde ulaşıldığını tespit etmek, ulaşılamayan kazanımlarla ilgili olarak ne gibi tedbirlerin alınması gerektiğini ortaya çıkarmak amacıyla kullanılır. (2) Öğretmenler, başarıyı etkileyen ve yeterince ulaşılamayan kazanımları belirleyerek konuları yeniden işlemek ve öğrencilere alıştırma çalışmaları yaptırmaya yönelik tedbirler alırlar. (3)(Değişik: 01/07/ RG) Yazılı sınavlar ve diğer değerlendirmeler sonunda başarısını yükseltmek isteyen öğrenciler için dönem sona ermeden her dersten ayrıca ortak bir sınav daha yapılır. Bu sınavlardan alınan puan diğer puanlarla birlikte dönem puanının hesaplanmasında aritmetik ortalamaya dâhil edilir. Sınava girmek isteyen öğrencilerin yazılı başvurusu alınır. Başvuruda bulunup da sınavlara katılmayan öğrenciler hakkında 48 inci maddenin ilgili fıkra hükümleri uygulanır. Sınavlara katılmayanlar MADDE 48- (Değ: 13/09/ RG) (1) Sınavlara katılmayan, performans çalışmasını yerine getirmeyen veya projesini zamanında teslim etmeyen öğrencilerden, özrünü 36 ncı maddenin yedinci fıkrasına göre belgelendirenlerin mazeret sınavı ilgili zümrenin belirleyeceği bir zamanda önceden duyurularak bir defaya mahsus yapılır. Performans çalışması veya projesi kabul edilir. Ancak birinci dönemdeki özürler için belirlenen süre birinci dönemi, ikinci dönemdeki özürler için belirlenen süre ikinci dönemi aşamaz. (2) (Değ: 13/09/ RG) Özürleri nedeniyle sorumluluk sınavına katılamayan ve özürleri kabul edilen öğrencilerin sorumluluk sınavları ilgili dönem içerisinde okul yönetimince yeniden belirlenen günlerde yapılır. (3) Özürleri nedeniyle yılsonu beceri sınavına katılamayanlara; özrün sınav günü mesai saatinin bitimine kadar kurum müdürlüğüne bildirilmesi ve en geç beş iş günü içinde belgelendirilmesi kaydıyla kurum müdürlüğünce öğretmenler tatile girmeden önce uygun görülecek bir tarihte, özrün süresi öğretmenlerin tatile girdiği tarihten sonraya rastlayan öğrenciler ise yeni ders yılının başlamasından önce sınava alınırlar. (4) (Değ: 13/09/ RG) Geçerli özrü olmadan sınava katılmayan, projesini vermeyen ve performans çalışmasını yerine getirmeyen öğrenciler ile kopya çekenlerin durumları puanla değerlendirilmez. Puan hanesine; sınava katılmayan, projesini vermeyen ve performans çalışmasını yerine getirmeyenler için G ve kopya çekenler için K olarak belirtilir ve aritmetik ortalamaya dâhil edilir. (5)(Değişik: 01/07/ RG) Öğrenciler, raporlu ve izinli oldukları günlerde yazılı ve uygulamalı sınavlara alınmazlar. Ölçme ve değerlendirme sonuçlarının duyurulması MADDE 49- (1) Öğretmenler sınav, performans çalışması ve projelerin sonuçlarını öğrencilere bildirir ve sınav analizlerine göre ortak hataları açıklar. (2) Yazılı sınav, uygulama, performans çalışması ve projelerin değerlendirme sonuçları, yazılı sınavın yapıldığı tarih veya performans çalışmasının, uygulamanın yahut projenin teslim tarihini takip eden 10 gün içinde öğrenciye duyurulur ve e-okul sistemine işlenir. (3) (Değ: 13/09/ RG) Öğrencilerin talebi halinde proje, performans çalışmaları ve sınav evrakı ders öğretmeni/öğretmenleri tarafından öğrencilerle birlikte bir defa daha incelenir. (4) (Değ: 13/09/ RG) Öğrenci velisi proje, performans çalışmaları ve sınav sonuçlarına, sonuçların ilanını takip eden 5 işgünü içerisinde yazılıolarak okul yönetimine itirazda bulunabilir. Yapılan itiraz doğrultusunda; okul yönetimince ders öğretmeni/öğretmenleri dışında ilgili branştan en az iki öğretmenden oluşturulan komisyon, okulda yeterli öğretmen bulunmaması durumunda ise il/ilçe millî eğitim müdürlüğünce oluşturulan komisyon tarafından 5 gün içerisindeincelenip değerlendirilerek öğrencinin nihai puanı belirlenir ve veliye bildirilir. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında 46 ncı madde kapsamında komisyon tarafından yapılan beceri sınavlarına yönelik itiraz yalnız iş dosyasının değerlendirmesi için yapılır. (5) Uygun görülen performans çalışması ve projeler, öğrencileri özendirmek amacıyla sınıf veya okulun uygun yerinde sergilenebilir. TÜRK EDEBİYATI - DİL VE ANLATIM ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER 1. Öğretmenler öğrencilerini değerlendirirken kısa cevaplı, çoktan seçmeli, doğru-yanlış, eşleştirmeli sorulardan oluşan soru tekniklerini kullanabileceği gibi performansa dayalı değerlendirme yapmak için; açık uçlu sorular, gözlem formları, posterler, öğrenci ürün dosyaları, projeler, performans ödevleri de kullanılabilirler. Ayrıca öğretmenler görüşmeler yapıp, öğrencilerin kendilerini ve akranlarını değerlendirmelerine fırsat vererek öğrenme süreçleri hakkında bilgi edinirler. 2. Sınıflar arasındaki seviyeler farklı ama soruları aynı olduğundan ortak sınavlar gerçek başarıyı yansıtmamaktadır. 3. Ortak sınavlarda öğretmen kendi sınavını yapamadığı için gerekli açıklamaları yapamamaktadır. Bundan dolayı sınavların ortak sınav şeklinde yapılmaması gerekmektedir. 4. Her dönemde her dersin sınavlarından biri test usulüyle yapılacak. Bu sınavların şube ve sınıflar bazında sınav analizleri yapılacak. 6. Ölçme değerlendirmenin bütün konuları kapsaması gerekir. Yazılıların cevap anahtarları hazırlanıp panolara asılarak öğrencilerin yanlışlarını ve doğrularını görmelerini sağlamak gerekir. 7. Öğrencinin örnek teşkil edecek olumlu davranışları ve sosyal ve kültürel faaliyetleri de değerlendirme kapsamında olmalıdır. 8. Sene başında hangi dersten kaç sınav yapılacağı, kaç performans notu verileceği belirlenmeli; bu durum öğrencilere duyurulmalıdır. 20