İngiltere nin Referandum Tartışması. Sermaye Piyasası Araçları Satış ve Koordinasyon /Banu GÜLTEKİN

Transkript

1 İngiltere nin Referandum Tartışması Sermaye Piyasası Araçları Satış ve Koordinasyon /Banu GÜLTEKİN

2 Macera Ne Zaman Başladı? İngiltere nin Avrupa Birliği üyeliği süreci; İngiltere, İrlanda ve Danimarka nın 1961 yılında üyelik için AB'ye başvurusu ile başlamıştır. Başvuran Muhafazakar Partili Başbakanı Harold Macmillan idi. Macmillan, topluluğun dışında kalmanın uzun vadede ülkeye zarar vereceğini savunuyordu. Fransa hariç tüm ülkeler İngiltere nin AB üyeliğine sıcak bakarken dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle ; Ülkenin Kıta Avrupa'sından oldukça farklı olduğu, Ekonomik sıkıntılar yaşadığı, Amerika Birleşik Devletleri'ne askeri ve diplomatik açıdan bağımlı olduğu, Birliğin gelişimini engelleyeceği gibi gerekçelerle üyeliğe karşı çıkmıştır. İngiltere 1967 yılında tekrar başvuruda bulunur ve başvurusu aynı gerekçelerle yine kabul edilmez yılında De Gaulle'ün Fransa Cumhurbaşkanlığı ndan istifa etmesinden sonra İngiltere, İrlanda ve Danimarka 1 Ocak 1973'te AB'ye üye olur.

3 Avrupa Birliği (AB) Avrupa Birliğine üye 28 ülke Belgium 1958 Sweden 1995 France 1958 Cyprus 2004 Germany 1958 Czech Republic 2004 Italy 1958 Estonia 2004 Luxembourg 1958 Hungary 2004 Netherlands 1958 Latvia 2004 Denmark 1973 Lithuania 2004 Ireland 1973 Malta 2004 United Kingdom 1973 Poland 2004 Greece 1981 Slovakia 2004 Portugal 1986 Slovenia 2004 Spain 1986 Bulgaria 2007 Austria 1995 Romania 2007 Finland 1995 Croatia 2013 europa.eu

4 Referandum Tartışması İngiltere Başbakanı David Cameron 2015 yılı Mayıs ayında yapılan seçimlere girerken önemli bir taahhütte bulundu. Liderliğini yaptığı Muhafazakar Parti nin seçimlerde tek başına iktidara gelmesi halinde İngiltere AB üyeliği koşullarını yeniden müzakere edecek ve ülkenin AB'de kalıp kalmaması konusunda en geç 2017 yıl sonuna kadar referanduma gidecekti. Cameron, Birleşik Krallığın 1973 yılından bu yana devam ettirdiği Avrupa Birliği üyeliğini Birleşik Krallık Avrupa Birliği nde olmalı mı? Olmamalı mı? konusunu en geç 2017 yılı sonuna kadar referanduma götürmek istiyor. Referandum sürecinde olan İngiltere için egemenlik, ekonomi yönetimi, rekabet ve göç konuları en önemli maddeler niteliğinde. AB üyeliğine karşı olanların dışında, birlik içinde kalmak isteyenler için de egemenlik ilkesi oldukça kritik olacak gibi duruyor. İngilizler kendi topraklarındaki egemenliğinin sürdürülmesini istiyor ve İngiltere nin AB nin katılmadığı düzenlemelerini reddetme ya da görmezden gelme hakkının olmasını istiyor.

5 4 Ana Tartışma Konusu 1. Euronun tek para birimi olmadığının bilinmesi 2. AB'nin daha rekabetçi olması ve daha fazla ticaret anlaşması yapması 3. AB üyesi ülkelerden göç eden kişilerin alabileceği devlet yardımlarının kısıtlanması 4. Egemenlik konularında açılımların yapılması

6 Tartışma Konuları İngiltere ve Euro kullanmayan diğer ülkeler için para birimi eşitliğinin sağlanması İngiltere, AB nde euronun tek para birimi olmadığının açık bir şekilde bilinmesini istiyor. Londra, AB'nin mali birlik yolunda atacağı yeni adımlarda İngiltere nin AB nin katılmadığı düzenlemelerini reddetme ya da görmezden gelme hakkının olmasını istiyor. Aksi taktirde AB'nin Euro Bölgesi üyesi bir ülke için mali yardım paketi hazırlaması halinde Londra bu pakete katkıda bulunmayacak. AB, Euro Bölgesi nde alınacak kararın sadece gönüllülük esasına dayanacağını belirtiyor. Ancak Euro Bölgesi'ne dahil olmayan ülkelerin hakları ve onların gelecekte kurtarma paketlerine katkıda bulunup bulunmayacakları hala net değil. AB'nin daha rekabetçi olması ve daha fazla ticaret anlaşması yapması AB ni ortak pazar olarak gören İngiltere, ticaret anlaşmalarının artmasını istiyor. Ancak bu konuda çok fazla yönetmelik olduğunu ve söz konusu yönetmeliklerin azaltılmasına yönelik bir takvimin açıklanmasını istiyor. Avrupa Birliği bu noktada İngiltere ile aynı fikirde. Gerekli kurumlarının ve üye devletlerinin ortak pazarı güçlendirmek için gereken tüm çabayı göstermeleri gerektiğini kabul ediyor.

7 Tartışma Konuları AB üyesi ülkelerden göç eden kişilerin alabileceği devlet yardımlarının kısıtlanması İngiltere, AB üyesi ülkelerin vatandaşlarının İngiltere'de yaşamaları halinde sosyal yardımlara erişimlerinin kısıtlanmasını istiyor. AB vatandaşlarının sosyal yardım almaları için ülkede en az 4 yıl yaşama şartı getirilmesini istiyor. AB de belli bir sürede diğer üyelerden bir başka üyeye önemli oranda göçmen akışı olması halinde sınırlı bir süre yeni bir mekanizma oluşturulabilmesi koşuluyla temelde kabul edilmiş durumda. Ancak süre konusu soru işareti.

8 Tartışma Konuları Pazarlıklar sırasında 2 adet mekanizma gündeme giriyor. 1. Ulusal parlamentolara AB yasalarını durdurma ya da değiştirme hakkı tanıyan kırmızı kart uygulaması. Bu uygulama için üye ülkelerin yüzde 55 inin ortak kararı gerekli. Mevcut işleyiş de sarı kart uygulaması olsa da ulusal parlamentoların Avrupa Birliği yasalarını durdurma ya da değiştirme yetkisi bulunmuyor. 2. AB vatandaşlarına sosyal yardım ödemelerinin belli bir süre durdurulabilmesini öngören "emniyet freni" uygulaması. Bunun yapılmasının ardından ise AB ülkelerinin nitelikli çoğunluk temelinde onayı aranacak. En çok Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Macaristan da tepki yaratma potansiyeline sahip. Bunun nedeni ise bu ülkelerin binlerce vatandaşının İngiltere de çalışıyor olması.

9 Tartışma Konuları Egemenlik konularında açılımların yapılmasını isteniyor. Kurulduğunda AB'nin temel hedefi, Avrupa halkları arasında "hiç olmadığı kadar yakın bir birlik" oluşturmaktı. İngiltere eğer birlik daha fazla siyasi entegrasyona yönelirse kendisine bunun dışında kalma izninin verilmesini istiyor. Ulusal parlamentolara AB yasalarının uygulanmasının engellenmesi için daha fazla yetki verilmesinde ısrarlı. Avrupa Birliği ise farklı üyeleri için farklı entegrasyon düzeyleri olabileceğini ve diğer üyelerini zorla bir yöne itemeyeceğini kabul etmiş durumda.

10 Tarihte Referandum Dönemin İşçi Partili Başbakanı Harold Wilson, 1974 yılında AB üyeliğini müzakere etme ve referanduma götürme sözü vermişti. İngiltere'nin AB (o zamanki adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğu) üyeliği için 1975'te de referandum yapılmış, sandıktan yüzde 67 oyla "Evet" kararı çıkmıştı. Bu dönemde hem partiler içinde hem de partiler arası gerginlikler yaşanmıştı. Her ne kadar ülkede açıkça AB karşıtı olan tek parti olan UKIP'in (İngiltere Bağımsızlık Partisi) geçen yıl aldığı oy oranı yüzde 12 olsa da, bu yıl yapılacak referandumun sonucunda katılım oranı ve Muhazafakar seçmenin tavrı önemli olacak.

11 Referandum Takvimi Başbakan Cameron AB ile yeniden müzakere şartlarının sonuçlandırma görüşmelerini Şubat'ta AB Zirvesi'nde ele alacak. Sürecin aksaması durumunda en geç Haziran veya Temmuz döneminde referandum ile sonuçlanmasını bekleniyor. Cameron, referandumda öteleme tercih edilirse ardında gözle görülür derecede siyasi maliyet olacağına da dikkat çekiyor. Haziran seçim dönemine İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda bölgesel hükümetleri karşı. Mayıs ayı başında bölgesel parlamento seçimlerinin yapılacağı için bölgede iki farklı seçimin kampanyalarının birbirini etkileyebileceğini savunuyorlar. Yönetim, referandumun daha sonra yapılması gerektiğini belirtiyor.

12 Süreç Ne Aşamada Başkan Cameron Kasım ayında taleplerini AB Konseyi Başkanı Donald Tusk'a iletti ve "taslak" bir anlaşmaya varıldı. Cameron'ın "önemli reformlar" getirdiğini belirttiği anlaşma, İngiltere ve Avrupa parlamentolarına sunuluyor. Cameron: Ulusal parlamentolara yasal düzenlemeleri bloke edecek bir kırmızı kart sistemi verilmesini istedim. Bunun mümkün olmayacağını söylüyorlardı. Ancak metinde var. İnsanlar, AB den gelen göçmenlerin 4 yıldan önce sosyal yardımlardan yaralanmamaları fikrini imkansız görüyordu ama bu da metinde var. Gerçek bir ilerleme kaydedildi. Daha fazla çalışmamız gerekiyor " açıklamalarında bulundu. Hedefim, Britanya ya reform edilmiş bir AB içinde şans tanımak. Amacım bu. Peki niçin? Çünkü Britanya bir ticaret ulusu ve Avrupa da 500 milyonluk bir pazara sahibiz. Tek bir pazar, dünya ekonomisinin dörtte biri büyüklüğünde bir piyasa. Britanya her zaman bu pazarlara açık oldu, piyasaların bir parçası olmayı da sürdürdü. şeklinde süreçle ilgili açıklamalarda bulundu.

13 Süreç Ne Aşamada Tusk, AB liderlerine taslak metin ve önerilerinin yer aldığı bir mektup gönderdi. Mektubunda Cameron'ın taleplerini sıralayan Tusk, özellikle diğer AB üyelerinden İngiltere'ye giden Tusk: göçmenlerin sosyal güvenlik sisteminden yararlanabilmeleri konusunun "en hassas" mesele olduğunu ve etraflıca tartışılması gerektiğini belirtti. İngiltere nin "AB'den ayrılma riskine" vurgu yaparak, yürütülen müzakere sürecinin çok kırılgan olduğunu ifadesinde bulundu. (Bloomberg)

14 Son Anketler Ne Gösteriyor? Yougov.co.uk/ Anketler 29 Eylül - Aralık arası yapılmıştır.

15 Son Verilerle İngiltere Ekonomisi EKONOMİK VERİ DEĞERİ DÖNEM Reel GSYİH 0.50% 2015/4Q Reel GSYİH/Yıllık 1.90% 2015/4Q İhracat -0.30% 2015/3Q İthalat 2.70% 2015/3Q TÜFE /Yıllık 0.30% 2016/Ocak Çekirdek TÜFE/Yıllık 1.20% 2016/Ocak İşsizlik 5.10% 2015/Aralık Ort. Haftalık Kazançlar/3 Aylık 1.90% 2015/Aralık Sanayi üretimi/aylık -1.10% 2015/Aralık Sanayi üretimi/yıllık -0.40% 2015/Aralık Perakende Satışlar/Aylık -0.90% 2015/Aralık Perakende Satışlar/Yıllık 2.10% 2015/Aralık GKF Tüketici Güveni /Ocak Cari Denge/GSYİH -4.70% 2015/3Q Kamu Bütçe Dengesi/GSYİH -4.40% 2015/3Q Kamu Net Borç/GSYİH 96.50% 2015/Aralık BOE Politika Faiz Oranı 0.50% BOE Faiz Oranı/10 Yıllık 1.47% Denizbank Özel Bankacılık Grubu/Bloomberg

16 GBPUSD Paritesi

17 Paritede Ne Beklenebilir? Tartışmaların başladığı geçen 2015 yılının Haziran döneminden bu yana GBPUSD paritesi yüzde 10.2 düşüş gösterdi. Birleşik Krallığın Avrupa Birliği nden ayrılış sürecinin kesinleşme yolunda ilerlemesi halinde teknik açıdan önemli bir destek seviyesi olan 1.40 seviyesinin aşağı yönde kırılması ve aralığının gündeme gelmesi beklenebilir. Tartışmaların sona ermesi halinde yukarı yönde bölgesi aralığında işlemlerin yoğunlaştığını görebiliriz.

18 Son Olarak Sabrınız için teşekkürler.

19 Referanslar