Gökşen GÜLGÖR, Filiz ÖZÇELİK. Ankara Üniv. Mühendislik Fak. Gıda Müh. Bölümü ANKARA

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Gökşen GÜLGÖR, Filiz ÖZÇELİK. Ankara Üniv. Mühendislik Fak. Gıda Müh. Bölümü ANKARA"

Gülistan Candan
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Gökşen GÜLGÖR, Filiz ÖZÇELİK Ankara Üniv. Mühendislik Fak. Gıda Müh. Bölümü ANKARA

2 I. GRUP (Kommensaller) II. GRUP (Probiyotik) İYİ BAKTERİLER

3 Biyoyararlılık Etki mekanizmaları PROBİYOTİK Metabolik aktivite Ürettiği antimikrobiyel maddeler

4 Güvenilirlik Antagonist etki Patojen olmamak Dayanıklılık İnsan kaynaklı Stabil Antibiyotiklere karşı direnç Üretim-depolama Koşullarında aktif Konakçıya yarar sağlamak (Hastalıklara direnç oluşturmak vb.) Mutajen olmamak Karsinojen olmamak Toksik olmamak Alerjik olmamak Bağırsakta kolonize olmak Antimikrobiyel maddeler üretmek

5 Lactobacillus Streptococcus Enterococcus Leuconostoc Pediococcus Bifidobacterium

6 Patojen miktarını azaltmak Enzimatik aktiviteyi değiştirmek Bağışıklık Sistemini iyileştirmek/güçlendirmek

7 İnsan sindirim sisteminde sindirilemezler Gastro-intestinal sistemde probiyotiklerin gelişimini desteklerler Bağırsak florasının dengesini sağlarlar Florayı yararlı bakteriler lehine çevirirler

8 Organik asit Diasetil Asetoin Hidrojen peroksit Reuterin Antifungal peptitler Bakteriyosinler

9 Bakteriyosinler, E. coli ve Pseudomonas gibi Gram (-) bakterilerin yanı sıra, laktik asit bakterileri, stafilokoklar ve basilluslar gibi Gram (+) bakteriler tarafından da sentezlenebilen; dar spektrumlu ve letal etkileri olan, düşük molekül ağırlığına sahip antimikrobiyel peptidlerdir. Üretildikleri bakteriye yakın akraba türleri doğrudan etkiler Mikroorganizmaların gelişimini engeller ve protein sentez mekanizmasını bozar Antibiyotiklere karşı dirençli suş oluşumu çok sık görülür Bakteriyosinlere karşı dirençli suş gelişimi oldukça nadirdir. Toksik değillerdir. Renksiz, tatsız ve kokusuzdurlar. Bakteriyosin üretimi ile ilgili olarak en fazla çalışılmış mikroorganizma grubu laktik asit bakterileri (LAB)

10 Sınıf I Tip A Tip B Sınıf III Büyük moleküllü Isıya dayanıksız Sınıf II II a II b II c Sınıf IV Kompleks bakteriyosinler Lipid veya karbonhidrat içerir Probiyotik araştırmalarında Sınıf I ve Sınıf II üzerine odaklanılmıştır.

11 Hücre zarının geçirgenliğini artırma, por oluşumu DNA ve RNA nın fonksiyonunu engelleme Hedef bakteriyi inhibe etme

12 Lactococcus Leuconostoc Pediococcus Lactobacillus Bifidobacterium Propionibacterium B. bifidum 1452 NCDO Bifidin B. bifidum 1454 NCFB Bifidosin Diğer gram pozitif bakterilere karşı bakterisidal etki Lantibiyotikler Bakteriyosin benzeri inhibitör maddeler (BLIS) Micrococcus Listeria Staphylococcus Bacillus Leuconostoc Lactobacillus Enterococcus Gıdalarda güvenli bir şekilde ve yaygın olarak daha çok laktik asit bakterilerinden elde edilen nisin kullanılmaktadır.

13 Pediococcus acidilactici nin sentezlediği pediosinin Streptococcus aureus vejetatif formdaki Clostridium spp. Bacillus spp. Listeria üzerinde inhibe edici etkisi bulunmaktadır. Pediococcus acidilactici gastrointestinal sistemde canlı kalabilmekte ve Enterococcus spp. (vankomisine direnç gösteren türleri de dahil) üzerinde de inhibe edici etkisi vardır.

14 Doğal antibiyotik Hastalıkları tedavi edici özellik Doğal antibiyotik Kimyasal gıda koruyucularına alternatif

15 Gıdalarda bakteriyosinlerden farklı şekillerde yararlanılır. Doğrudan gıda maddesine katılarak Bakteriyosin sentezleyen koruyucu kültürlerin gıdaya inokulasyonuyla (starter kültür) Gıdanın koruyucu ambalaj materyali ile birlikte kullanımı ile

16 Daha uzun raf ömrü Ekstrem sıcaklıklarda koruyucu etki Gıda kökenli patojenlerin engellenmesi Ekonomik kaybın önlenmesi Daha az kimyasal koruyucu Daha az proses uygulaması Daha yüksek besinsel değer Daha iyi duyusal özellikler

17 İstenmeyen suşlarla yarışabilme İntestinal sisteme doğal adaptasyon Kolay kolonize olma Lizozim enzimine, mide öz sıvısına, bağırsak sıvılarına ve safra tuzuna tolerans Antimikrobiyel madde üretiminin kolonizasyona olumlu etkisi Bağışıklık sistemini güçlendirme Patojen sayısını baskılama

18 Gastro-intestinal Sistem İntestinal sistemde dominant olan laktik asit bakterileri Lactobacillus ve Bifidobacterium türleridir. Farelerde yapılan çalışmalarda; Lactobacillus salivarius UCC118 suşunun L.monocytogenes i inhibe edebilen Abp 118 adlı bakteriyosini ürettiği anlaşılmıştır. Lactobacillus casei L26 LAFTI suşunun E.coli ve L. monocytogenes üzerine inhibisyon etkisinin muhtemel sebebinin suş tarafından üretilen bakteriyosin olduğu düşünülmektedir.

19 Gastro-intestinal sistem Özellikle laktik asit bakterileri tarafından bakteriyosin salınımının H.pylori yi inhibe ettiği düşünülmektedir. Laktobasil suşlarında yapılan çalışmalarda ; H.pylori yi inhibe eden BLIS, Lactobacillus johnsonii LA1 suşu Lactobacillus acidophilus LB suşundan izole edilmiştir.

20 Gastro-intestinal sistem Hatakka vd. (2001) araştırmalarında, kreşte bakılan çocuklarda uzun süreli probiyotik süt kullanımının, çok sık görülen gastrointestinal enfeksiyonlar üzerindeki etkilerini incelemişlerdir. L. rhamnosus GG katılarak verilen sütü tüketen çocuklarda rotavirüsten kaynaklanan diyarenin şiddetinin azaldığı Antibiyotik kullanımından kaynaklanan diyarenin önemli ölçüde önlendiği Solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde daha az etkili olduğu belirlenmiştir

21 Ağız Boşluğu ve Solunum Sistemi Streptokoklar, özellikle de S.mutans ve S.salivarus diş dokusunda bulunur S.mutans Mutasin, plak oluşturan diğer suşları inhibe eder Bakteriyosin üretimi olabilme ağız boşluğunda kolonize Salivarisin tip A ve B olmak üzere iki çeşit lantibiyotik üretir Üst solunum yollarında streptokok kaynaklı enfeksiyonlarda tedavi edici rol üstlenir S.salivarus K12 Streptococcus pyogenes insanların üst solunum yollarında bulunur, ancak herhangi bir hastalığa sebebiyet vermez Savunmasız ya da hassas dokulara taşınırsa, patojen hale geçer Faranjite sebep olur Sağlıklı bebeklerin üst yutağından izole edilen S. salivarius tarafından ürettiği bakteriyosin anti-s.pyogenes etki gösterir

22 Ürogenital sistem Doğal mikroflora Lactobacillus crispatus Lactobacillus jensenii Lactobacillus iners Lactobacillus gasseri Enfekte olmuş mikroflora patojenler pütrifikasyona sebep olan istenmeyen mikroorganizmalar Candida albicans Laktobasiller, enfeksiyona sebep olan mikroorganizmaları inhibe eder. ph Sıcaklık kolonizasyon kabiliyeti probiyotik faktörler

23 Hayvan sağlığı Enterocin A üreten E. faecium EK13 suşu, probiyotik olması sebebiyle tavşanların gastro-intestinal sistemlerinde hızla kolonize olma yeteneğine sahiptir. Bu sayede patojen Staphylococcus spp. kolonizasyonu engellenmiş olup, doğal mikroflora korunur. L. salivarius DPC6005 suşu + domuz yemi 4 ayrı Lactobacillus Bağırsaklarda kolonize olabilme yeteneğine sahip olan suş anti-listerial etkiye sahip bir bakteriyosin (salivarisin P) üretir Salivarisin P diğer laktik asit bakterilerini de inhibe eder ( ANTAGONİST ETKİ!!! )

24 L. delbrueckii ssp. bulgaricus Lactobacillus helveticus Lactobacillus jugurti Lactobacillus casei L. acidophilus (Bakteriyosin Üretimi)

25 Hayvan Sağlığı Hijyen eksikliği Sağım hataları Kir - toz Hayvanın meme bezinde oluşan iltihaplanma MASTİTİS Lacticin 3147 Bacillus sp. Enterococcus sp. Lactobacillus sp. Pediococcus pentriceans S. aureus S. thermophilus STREPTOKOKLAR Mastitis tedavisinde kullanılan antibiyotik sütün kalitesini etkiler. Antibiyotikli sütün tüketilmesi sonucunda antibiyotiğe direnç oluşabilir. Hastalığa çözüm olarak antibiyotik yerine bakteriyosin tedavisi olumlu sonuç doğurabilir.

26 Deniz ürünleri L.acidophilus suşları laktasin ve asidosin üretebilir Diğer probiyotikler de kendilerine özgü bakteriyosin üretir Deniz ürünlerinde patojenlerin kontrolünün bu antimikrobiyel maddeler ile sağlandığı düşünülmektedir

27 Probiyotik olan LAB Bakteriyosin üreten, probiyotik olan LAB

Benzer belgeler

Türden türe değişkenlik gösterir. İnsanın sadece barsak mikroflorasında 100 türün üzerinde 100 trilyondan fazla bakteri mevcuttur.

*Türden türe değişkenlik gösterir. *İnsanın sadece barsak mikroflorasında 100 türün üzerinde 100 trilyondan fazla bakteri mevcuttur. *İnsan üzerinde ya da içinde simbiyotik yaşam sürdüren 450-500 tür mikroflora