İdiopatik Fasyal Paralizide Nötröfil Lenfosit Oranı ve Ortalama Trombosit Hacminin Klinik ve Prognostik Değeri

Transkript

1 ORIGINAL ARTICLE İdiopatik Fasyal Paralizide Nötröfil Lenfosit Oranı ve Ortalama Trombosit Hacminin Klinik ve Prognostik Değeri Clinical and Prognostic Value of Neutrophil-Lymphocyte Ratio and Mean Platelet Volume in Idiopathic Facial Paralysis A. Ozgur 1, S. Terzi 1, M. Birinci 1, Z.O. Coskun 1, O. C. Erdivanli 1, M. Demirci 1, E. Dursun 1 Received: 12 December 2015 / Accepted: 26 February 2016 / Published online: 15 March 2016 Copyright 2015 by AKONDER ABSTRACT Objective: The aim of this study is to evaluate the use of neutrophil lymphocyte ratio (NLR) and mean platelet volume (MPV) as a clinical indicator in patients with idiopathic facial paralysis (IFP) and the prognostic importance of it in early response to therapy. Patients and Methods: Thirty-three patients who were hospitalized in our clinic for idiopathic facial paralysis between first of August 2012 and first of August 2015 were included in this study. Age and sex matched 33 healthy people were enrolled in the study as a control group. Neutrophil and lymphocyte counts, NLR and MPV of the groups were compared. The stage of paralysis in patients with facial paralysis and the association between early response to treatment and laboratory values were investigated. Results: Neutrophil count and NLR value was significantly higher in the IFP group whereas there was no significant difference in terms of MPV value between ıdiopathic facial paralysis group and control group (p< 0.001). In line with these findings lymphocyte count was significantly lower in the IFP group (p= 0.021). There was no significant association between the MPV, neutrophil, lymphocyte and NLR values and the stages of facial paralysis and early treatment response (p> 0.05). Conclusion: According to the data obtained in this study, consistent with the literature, neutrophil counts and NLR values were shown to be higher in patients with idiopathic facial paralysis compared to the control group. Keywords: Idiopathic facial paralysis, mean platelet volume, neutrophil lymphocyte ratio ÖZET Amaç: Bu çalışmanın amacı idiopatik fasyal paralizi (İFP) hastalarında nötrofil lenfosit oranı (NLO) ve ortalama trombosit hacminin (OTH) klinik gösterge olarak kullanımının ve erken dönem tedaviye yanıttaki prognostik öneminin değerlendirilmesidir. Hastalar ve Yöntem: Çalışmaya 1 Ağustos Ağustos 2015 tarihleri arasında kliniğimizde yatırılarak tedavi alan 33 idyopatik fasyal paralizi hastası dahil edildi. Kontrol grubu olarak yaş ve cinsiyet olarak eşleştirilmiş 33 sağlıklı kişi kullanıldı. Grupların nötrofil ve lenfosit sayıları, NLO ve OTH karşılaştırıldı. Ayrıca fasyal paralizi hastalarının paralizi evreleri ve tedaviye erken yanıt cevapları ile laboratuvar değerleri arasındaki ilişki araştırıldı. Bulgular: İdiyopatik fasyal paralizi ve kontrol grubu karşılaştırıldığında OTH değeri açısından anlamlı bir fark izlenmez iken nötrofil sayısı ve NLO değeri İFP grubunda anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,001). Bu bulgulara paralel olarak lenfosit sayısı İFP grubunda anlamlı olarak düşük bulundu (p=0,021). Hastaların fasyal paralizi evreleri ve erken tedavi cevabı ile OTH, nötrofil, lenfosit ve NLO değerleri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmedi (p> 0,05). Sonuç: Bu çalışmada elde edilen verilere göre literatür ile uyumlu olarak idiyopatik fasyal paralizi hastalarında kontrol grubu ile karşılaştırıldığında nötrofil sayısı ve NLO değerlerinin yüksek olduğu gösterilmiştir. Bu bulgular inflamasyonun İFP nin etyolojisindeki rolünü desteklemektedir. Fakat değerlendirdiğimiz diğer bir parametre olan OTH ile İFP arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmedi. Anahtar Kelimeler: İdiopatik fasyal paralizi, ortalama trombosit hacmi, nötrofil lenfosit oranı 1 Recep Tayyip Erdogan University, Medical Faculty, Department of Otorhinolaryngology akozgur53@gmail.com 12

2 Giriş İdiopatik fasyal paralizi (İFP) akut gelişen, genellikle tek taraflı fasyal güçsüzlükle ortaya çıkan ve nedeni bilinmeyen fasyal sinir mononöropatisidir (1). İlk olarak 1820 li yıllarda klinik olarak Sir Charles Bell tarafından tanımlandığı için Bell s Palsy olarak da isimlendirilir. Toplumda görülme sıklığı yüzbin kişide 11,5-40,2 arasında değişmektedir ve insidansı yaş aralığında artmaktadır (2, 3). Etyolojisinde otoimmun hastalıklar, enfeksiyonlar, genetik gibi birçok faktör suçlanmasına rağmen en çok kabul gören hipotez herpes simpleks virüs (HSV-1) enfeksiyonuna bağlı oluşan inflamasyon ve ödem sonucunda fasyal sinirde fonksiyon bozukluğu oluştuğudur (3, 4). Son yıllarda yapılan birçok çalışmada inflamatuar süreçlerde bir belirteç olarak tam kan sayımı testlerinden elde edilen nötröfil lenfosit oranı (NLO) ve ortalama trombosit hacmi (OTH) kullanılmıştır (5-8). Literatürde İFP nin klinik bulgularını desteklemek için NLO ve/veya OTH nin değerlendirildiği çalışmalar mevcuttur (9-13). Bu çalışmalardan ikisinde prognostik faktör olarak NLO nun bir belirteç olarak kullanılabileceği gösterilmiştir (10, 13). Bu çalışmanın amacı kliniğimizde takip edilen idiopatik fasyal paralizi hastalarında nötrofil lenfosit oranı ve ortalama trombosit hacminin klinik gösterge olarak ve erken dönem tedaviye yanıttaki prognostik öneminin değerlendirilmesidir. Hastalar ve Yöntem A. Ozgur et al. ve fasyal paralizinin başlaması ile hastanemize başvurması arasında yedi günden az süre olan 33 hasta çalışmaya dahil edildi. Çalışma Helsinki Deklarasyonu kriterlerine uygun olarak gerçekleştirildi. Çalışmaya dahil edilen hastaların tamamının tedavi öncesinde tedavi için ve kayıtlarının etik kurallar içerisinde bilimsel çalışmalarda kullanılabileceğine dair yazılı onamları mevcuttu. Kontrol grubu olarak kliniğimiz arşivinde verileri kayıtlı olan yaş ve cinsiyet olarak benzer, herhangi bir sistemik hastalığı olmayan, yakın zamanda geçirilmiş enfeksiyon hikayesi olmayan 33 kişinin verisi kullanıldı. Bütün hastalar başvuru esnasında tüm hastaların paralizi derecesi House-Brackman evrelemesine göre kaydedildi (14). Hastalara uygulanan tedavi ilk gün intravenöz yüksek doz steroid (3 mg/kg/gün metilprednizolon) ve doz azaltılarak yaklaşık 10 günlük tedavi idi. Hastaların steroid tedavisi bittikten sonra erken dönem tedavi yanıtı dosya kayıtlarına göre değerlendirildi. Paralizi evrelemesinde bir evre veya daha fazla düzelme olan hastada tedaviye erken yanıt var olarak değerlendirildi. Veriler SPSS version 15.0 for Windows (SPSS Inc., Chicago, IL, USA) paket programı kullanıldı. Verilerin normal dağılıma uyup uymadığına Kolmogorov-Smirnov testi ile değerlendirildi. Bağımsız iki grubun verilerinin karşılaştırmasında normal dağılıma uygunluk sağlanıyorsa t testi, uymuyorsa Mann-Whitney U testi kullanıldı. Sayı olarak belirtilen veri grupların karşılaştırılmasında ise ki-kare testi kullanıldı. P<0,05 anlamlı kabul edildi. Bu çalışma için 1 Ağustos Ağustos 2015 tarihleri arasında kliniğimizde yatırılarak tedavi alan idiyopatik fasyal paralizisi olan 65 hastanın dosyası retrospektif olarak incelendi. Herhangi bir sistemik hastalığı olmayan, yakın zamanda geçirilmiş enfeksiyon hikayesi olmayan Bulgular İFP ve kontrol grubunun yaş ve cinsiyet dağılımı, OTH, nötrofil, lenfosit ve NLO değerleri ile gruplar arasındaki istatistiksel değerlendirme Tablo 1 de sunulmuştur. 13

3 NLO and MPV in Idiopathic Facial Paralysis AJANS 2016; 4(1): Tablo 1. İFP ve Kontrol grublarının demografik ve laboratuvar verileri İFP Grubu Kontrol Grubu p değeri Yaş (yıl) 43,8±18,6 (15-73) 42,4±14,5 (18-69) 0,735 Cinsiyet (K/E) 12/21 15/18 0,453 OTH(fL) 7,56±1,32 (4,88-11,0) 7,73±1,39 (5,09-12,2) 0,608 Nötrofil (K/uL) 7,77±4,69 (2,7-27,5) 3,94±1,10 (2,10-6,42) < 0,001 Lenfosit (K/uL) 1,90±0,90 (0,67-4,43) 2,36±0,62 (1,50-4,10) 0,021 NLO 5,43±4,35 (0,87-19,83) 1,77±0,62 (0,83-3,06) < 0,001 İFP: İdiyopatik fasyal paralizi, OTH: Ortalama trombosit hacmi, NLO: Nötrofil/lenfosit oranı Elde edilen verilere göre İFP ve kontrol grubu karşılaştırıldığında OTH değeri açısından anlamlı bir fark izlenmez iken nötrofil sayısı ve NLO değeri İFP grubunda anlamlı olarak yüksek bulundu. Bu bulgulara paralel olarak lenfosit sayısı İFP grubunda anlamlı olarak düşük bulundu. Hastaların başvuru esnasındaki fasyal paralizi evresi 7 hastada grade II (% 21,2), 13 hastada grade III (% 39,4), 12 hastada grade IV (% 36,4) ve 1 hastada grade V (% 3) olarak tespit edildi. Hastaların 19 unda (% 57,6) tedaviye erken yanıt var iken, 14 ünde (% 42,4) erken yanıt izlenmedi. Hastaların fasyal paralizi evreleri ve erken tedavi cevabı ile OTH, nötrofil, lenfosit ve NLO değerleri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmedi (p> 0,05). Tartışma İdiyopatik fasyal paralizinin etyolojisi hakkında çeşitli çalışmalar yapılmış olmakla beraber etyolojisi tam olarak aydınlatılamamıştır. Yapılan çalışmalar HSV-1 enfeksiyonuna bağlı inflamasyonun en önemli faktörlerden biri olduğunu desteklemektedir (3, 4, 10). NLO önemli bir inflamasyon göstergesidir. İFP hastalarında yapılan çalışmalarda NLO değerlerinde artış olduğu gösterilmiştir (9-11, 13). Bu çalışmada elde edilen veriler literatür ile uyumlu olarak idiyopatik fasyal paralizi hastalarında kontrol grubu ile karşılaştırıldığında nötrofil sayısı ve NLO değerlerinin yüksek olduğu gösterilmiştir. Yapılan çalışmalarda İFP de NLO nun prognostik bir değeri olduğuda gösterilmiştir. Bucak ve ark. yaptığı bir çalışmada fasyal paralizi hastalarının tedavi sonrası 1 yıllık takiplerinde NLO nun paralizisi düzelmeyen hastalarda düzelen hastalara oranla anlamlı olarak yüksek olduğu tespit edilmiştir (10). Özler ve ark. yaptığı benzer bir çalışmada da tedavi sonrası 3 aylık takiplerde fasyal paralizisi düzelmeyen hastalarda NLO anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Bu çalışmada ayrıca başvuru esnasındaki fasyal paralizi evresi ile NLO arasında anlamlı bir korelasyon izlenmiştir (13). Kum ve ark. yaptığı bir çalışmada da fasyal paralizi evresi ile NLO arasında anlamlı bir ilişki gösterilmiştir (12). Fakat literatürde fasyal paralizi evresi ile NLO arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmeyen çalışmalarda mevcuttur (9, 11). Çalışmamızda iki haftalık tedavi sonrasındaki düzelme tedaviye erken yanıt olarak değerlendirildi. Elde ettiğimiz veriler NLO nun tedaviye erken yanıtta prognostik olarak anlamlı olmadığını göstermiştir. NLO nun erken dönem prognozdaki değerinin geç dönem prognozdaki kadar anlamlı olmamasının sebebinin fasyal paralizideki inflamasyona bağlı hasarın düzelmesinin uzun sürmesinin olabileceğinini düşünmekteyiz. Çalışmamızda tedavi öncesi fasyal paralizi ile NLO arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Meta-analiz çalışmalarında OTH nın kardiyovasküler hastalıklarda prognostik bir gösterge olarak kullanılabileceği gösterilmiştir (15). Ayrıca ülseratif kolit, romatoid artrit gibi inflamatuar 14

4 hastalıklarda da OTH nin yükseldiği gösterilmiştir (16,17). Fasyal paralizi hastalarında OTH ile ilgili incelediğimiz literatürde sadece bir çalışma mevcuttur ve bu çalışmada fasyal paralizi ile OTH arasında bir ilişki bulunamamıştır (12). Çalışmamızda elde ettiğimiz veriler bu çalışmanın sonucuna benzer şekilde fasyal paralizi ile OTH arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığını göstermektedir. Sonuç olarak, bu çalışmada elde edilen verilere göre literatür ile uyumlu olarak idiyopatik fasyal paralizi hastalarında kontrol grubu ile karşılaştırıldığında nötrofil sayısı ve NLO değerlerinin yüksek olduğu gösterilmiştir. Bu bulgular inflamasyonun İFP nin etyolojisindeki rolünü desteklemektedir. Yapılan çalışmalarda uzun dönemde fasyal paralizi prognozu açısından NLO nun anlamlı olduğu bulunsada elde ettiğimiz verilere göre erken dönemde tedaviye yanıt açısından NLO nun prognostik bir değeri tespit edilememiştir. Değerlendirdiğimiz diğer bir parametre olan OTH ile İFP arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmedi. Kaynaklar 1. Patel DK, Levin KH. Bell palsy: Clinical examination and management. Cleve Clin J Med. 2015;82: Epub 2015/07/ De Diego JI, Prim MP, Madero R, Gavilan J. Seasonal patterns of idiopathic facial paralysis: a 16-year study. Otolaryngol Head Neck Surg. 1999;120: Epub 1999/02/ Vakharia K. Bell s Palsy. Facial Plast Surg Clin North Am. 2016;24:1-10. Epub 2015/11/ de Almeida JR, Guyatt GH, Sud S, Dorion J, Hill MD, Kolber MR, et al. Management of Bell palsy: clinical practice guideline. CMAJ. 2014;186: Epub 2014/06/ Eryilmaz A, Basal Y, Omurlu IK. Can Head and A. Ozgur et al. Neck Cancers Be Detected with Mean Platelet Volume? Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16: Epub 2015/10/ Kemal O, Muderris T, Basar F, Kutlar G, Gul F. Prognostic value of mean platelet volume on tinnitus. J Laryngol Otol Epub 2015/12/ Simsek G, Haytoglu S, Muluk NB, Arikan OK, Cortuk M, Kiraz K. Mean Platelet Volume Decreases in Adult Patients With Obstructive Sleep Apnea After Uvulopalatal Flap Surgery. J Craniofac Surg. 2015;26: Epub 2015/10/ Aras YG, Gungen BD, Kotan D. Neutrophil/Lymphocyte Ratios in Migraine Patients and Its Correlation with Aura. Ajans. 2015;3: Atan D, Ikinciogullari A, Koseoglu S, Ozcan KM, Cetin MA, Ensari S, et al. New Predictive Parameters of Bell s Palsy: Neutrophil to Lymphocyte Ratio and Platelet to Lymphocyte Ratio. Balkan Med J. 2015;32: Epub 2015/07/ Bucak A, Ulu S, Oruc S, Yucedag F, Tekin MS, Karakaya F, et al. Neutrophil-to-lymphocyte ratio as a novel-potential marker for predicting prognosis of Bell palsy. Laryngoscope. 2014;124: Epub 2013/12/ Eryilmaz A, Basal Y, Tosun A, Kurt Omurlu I, Basak S. The neutrophil to lymphocyte ratios of our pediatric patients with Bell s palsy. Int J Pediatr Otorhinolaryngol Epub 2015/11/ Kum RO, Yurtsever Kum N, Ozcan M, Yilmaz YF, Gungor V, Unal A, et al. Elevated neutrophilto-lymphocyte ratio in Bell s palsy and its correlation with facial nerve enhancement on MRI. Otolaryngol Head Neck Surg. 2015;152: Epub 2014/10/ Ozler GS, Gunak G. Neutrophil-lymphocyte ratio: a new predictive and prognostic factor in patients with Bell palsy. J Craniofac Surg. 2014;25: Epub 2014/03/ House JW, Brackmann DE. Facial nerve grading system. Otolaryngol Head Neck Surg. 1985;93: Epub 1985/04/ Sansanayudh N, Numthavaj P, Muntham D, 15

5 NLO and MPV in Idiopathic Facial Paralysis AJANS 2016; 4(1): Yamwong S, McEvoy M, Attia J, et al. Prognostic effect of mean platelet volume in patients with coronary artery disease. A systematic review and meta-analysis. Thromb Haemost. 2015;114: Epub 2015/08/ Kayahan H, Akarsu M, Ozcan MA, Demir S, Ates H, Unsal B, et al. Reticulated platelet levels inpatients with ulcerative colitis. Int J Colorectal Dis. 2007;22: Epub 2007/06/ Milovanovic M, Nilsson E, Jaremo P. Relationships between platelets and inflammatory markers in rheumatoid arthritis. Clin Chim Acta. 2004;343: Epub 2004/04/30. 16