SERMAYE PİYASASI KANUNU

Transkript

1 Yeni SERMAYE PİYASASI KANUNU Getirdikleri Prof.Dr. Doğan Cansızlar Atılım Üniversitesi Ankara Mart

2 I. GENEL ESASLAR sayılı yeni Sermaye Piyasası Kanunu 2 -RG yayınlandı s SPKn (eski) yürürlükten kalktı -Gerekçeler ; -AB müktesebatına uyum Twinning Project (Almanya) -Yeni TTK ile A.Ş. hukukunda reformlara uyum -Eski kanunun yetersiz kalması

3 düzenlemelerin yarattığı karmaşık yapı -Sermaye piyasasında ihraççı, yatırımcı ve piyasa işlemi üçlüsünü dikkate alan piyasa düzenleyici bir metne olan ihtiyaç -İstanbul uluslararası finans merkezi -Güçlü bir hukukî çerçeve -Kurumsal yeniden yapılanma -Kurum bazlı düzenleme yerine faaliyet bazlı düzenleme 3

4 II. YENİLİKLER A. Sermaye Piyasası Araçları ve İhraççılar 1. Sermaye piyasası araçlarının ihraç veya halka arzı için öngörülen Kurul Kaydına Alınma sistemi yerine İzahnamenin Kurulca Onaylanması sistemi. 4 Ancak, izahnamenin onaylanmasının, izahnamede yer alan bilgilerin doğru olduğunun Kurulca tekeffülü anlamına gelmeyeceği gibi, söz konusu sermaye piyasası araçlarına ilişkin bir tavsiye olarak da kabul edilemeyeceği (md 4/1, 6/1)

5 2. İzahname geçerlilik süresi kavramı ilk kez düzenlendi -12 ay geçerli -Her ihraç öncesi onay, tescil, ilan, ek maliyet azaltılarak ihraçlara kolaylık. 3. İzahnamede değişiklik yapılması halinde, yatırımcılara iki iş günü içinde taleplerini geri alma hakkı 5

6 4. Paylarının piyasa fiyatı veya defter değeri, nominal değerinin altında olan şirketlerin, nominal değerinin altında bir fiyatla pay ihraç edebilmesine Kurulca izin verilmesi -Böylece, payları nominal değerin altında işlem gören borsa şirketlerinin finansal sorunlarının derinleşmesinin önlenmesi 5. Halka arz olunmuş sayılma kriteri, 250 den 500 e çıkarıldı 6 6. Ortaklıkların halka açık ortaklık statüsüne kavuştuktan sonra en geç iki yıl içerisinde işlem görmek için borsaya başvurmak zorunluluğu

7 iktisabına ilişkin düzenlemelerin ; -Halka açık şirketler için uygulanmasında ortaya çıkabilecek olası sorunları bertaraf amacıyla Kurul a pay geri alımlarına ilişkin düzenleme yapma yetkisi verilmiştir. 8. Halka açık ortaklıklar bakımından ilk kez, önemli kararların alındığı genel kurullara katılarak olumsuz oy kullanan pay sahiplerine paylarını şirkete ; 7 -ADİL BİR BEDEL karşılığında satma hakkı -veren AYRILMA HAKKI düzenlenmiştir.(md 27/2)

8 9. İlk kez pay alım teklifi sonrası belirli bir pay oranına ulaşan (AB de ve TTK da % 90 ) ortaklara, kalan azınlığı ORTAKLIKTAN ÇIKARMA HAKKI (squeeze out) ile teklif sonrasında azınlık haline gelen pay sahiplerine paylarını ortaklığa satma hakkı getirildi. -Çoğunluk sahibi olanlar, geçmiş 30 günlük borsa ortalaması ile azınlıkta kalan ortakların paylarını satın alabilecekler. -Hâkim ortak almak istediği zaman 30 günlük ortalama fiyat esas alınırken, küçük ortak satmak istediği zaman adil bir bedel esas alınacak. 8

9 -Neden farklı bedellerin esas alınacağı bilinmiyor. -Kanunda çelişki var. -Adil bedel kavramı, sermaye piyasası mevzuatında tanımlanmış bir kavram değil. 10. Üst üste beş yıl zarar eden ortaklıklarda yapılacak ilk genel kurul toplantısında imtiyazların kaldırılması -Ortaklıkların sermaye piyasası araçlarının ilk halka arzında mevcut tüm imtiyazların şeffaf ve anlaşılır detayda kamuya duyurulması zorunludur. 9

10 11. Kamuyu aydınlatma belgeleri ayrı bir kavram olarak mevzuatta ilk kez düzenlenmiş -Yanlış, yanıltıcı ve eksik bilgilerin yer aldığı kamuyu aydınlatma belgelerine dayanarak işlem yapan yatırımcıların tazminat hakları ile sorumluların kurtuluş karineleri belirlenmiştir. 12. Yönetim kurulu üyelerinin mevzuata aykırı işlemleri sebebiyle ortaklığa kesilen idari para cezalarının, ortaklığın sorumlu yönetim kurulu üyelerine rücu edilmesi 10

11 B. Finansal Raporlama, Bağımsız Denetim, Derecelendirme ve Değerleme 1. Kapsamdaki tüm kurum ve kuruluşların ; -Finansal raporlama standartları, -Raporların kesinleşmesi, -Raporlardan doğan sorumluluk, -Bunların kamuya açıklanması -Bağımsız denetime tabi tutulma esasları hakkında düzenleme yapılmıştır. 2. Sermaye piyasasında derecelendirme ve değerleme alanlarında düzenleme yapma yetkisi Kurul a tanınmış, bu kurumların sorumluluk esasları açıkça belirlenmiştir. 11

12 C. Sermaye Piyasası Faaliyetleri, Aracılar, Öz Düzenleyici Kuruluşlar 1. İlk kez borsalar a ilişkin kapsamlı hükümler öngörülmüş, borsaların taşımaları gereken esaslar yasal düzenleme altına alınmıştır. 2. Finansal altyapı kuruluşları olan ; -Merkezi takas, merkezi saklama ve veri depolama kuruluşları yasal düzenlemeye kavuşturuldu 3. Merkezi karşı taraf (central counterparty) düzenlemeleri yasal yapıya kavuşturulmuştur. 12

13 4. Sermaye piyasalarında gerçekleştirilen hemen her işlemin veri olarak depolanabileceği veri depolama kuruluşları (trade depositories) için yasal altyapı. 5. Yatırım kuruluşların mali açıdan sıkıntıya düşmeleri durumunda yatırımcıların tazminine yönelik olarak Yatırımcı Tazmin Merkezi oluşturulmuştur. -Yatırımcıları Koruma Fonunun yerini aldı -100 bin TL na kadar ödeme -Yatırımcıların tazmini kapsamı genişletildi -Fona artık hazine bonosu da dahil -Banka ve aracı kurumlar Hazine bonosu satarken artık fon kesintisi de yapılacak. 13

14 6. Mevcut TSPAKB nin yapısı revize edilerek sadece aracı kurumların değil sermaye piyasasında faaliyet gösteren tüm aktörlerin temsiline imkân sağlayan bir yapıya dönüşümü sağlanmıştır. ( TSPB - Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği ) 14

15 D. Kurumsal Yatırımcılar 1. Yatırım fonu ve yatırım ortaklığı sektörüne ilişkin olarak daha rekabetçi ve AB düzenlemeleri ile uyumlu bir yapıya kavuşturulması amaçlanmıştır. 2. AB UCITs Direktifi kapsamında ana faaliyet konusu yatırım fonlarının kurulması ve yönetimi olan Portföy Yönetim Şirketini tanımlanmıştır. 3. Kolektif yatırım kuruluşlarının portföylerindeki varlıklara ilişkin olarak saklama hizmeti ilk defa Kanun da tanımlanmakta ve portföy saklama hizmetini yürütecek kuruluşların sorumlulukları belirlenmektedir. 15

16 4. Değişken Sermayeli Yatırım Ortaklığı adında Türk Hukuku için yeni olan bir şirket türü ihdas edilmektedir. -Bu şirket türü ; AB UCITs Direktifinde * fon ile yatırım ortaklığı modelinin bir bileşimi olarak düzenlenmiş olup, ortaklığın farklı portföylerden oluşacak şekilde yapılanmasına imkân vermektedir *(Undertakings for Collective Investment in Transferable Securities - Devredilebilir Menkul Kıymetlere Yatırım Yapan Kolektif Yatırım Kuruluşlarına İlişkin Kanun, Düzenleme ve İdari Hükümlerin Koordinasyonu Hakkında 20 Aralık 1985 tarihli Konsey Direktifi ) 16

17 -Değişken sermayeli yatırım ortaklıkları belirli bir sermaye ile kurulmakta ve sermayesini yatırımcılara ihraç etmektedir. -Yatırımcılar sahip oldukları payları kendi aralarında ikincil piyasada alıp satabilecekleri gibi, şirkete de iade edebilmektedir. -Bu durumda DSYO, dolaşımdaki kendi paylarını geri alarak sermayesini azaltıp çoğaltmaktadır. -Kısacası, sistem şu an İMKB de işlem gören Borsa Yatırım Fonları gibi işlemektedir. 17

18 5. Konut finansmanı sistemi ile ilgili tamamlayıcı değişiklikler yapılmış, Konut ve Varlık Finansmanı ile İpotek Finansmanı Kuruluşları tanımlanmıştır. 18

19 E. Denetim ve Tedbirler 1. Kurul a, belirleyeceği önemlilik ve öncelik ilkeleri ile risk değerlendirmeleri kapsamında oluşturulacak program uyarınca daha kapsamlı denetim yetkisi 2. Kanun da ilk kez Kurul dan izin almaksızın yapılan halka arz ile toplanan paraların iadesi için usul ve esaslar öngörülmüştür. 3. Elektronik ortam üzerinden gerçekleştirilen izinsiz faaliyetlere ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. 19

20 4. Örtülü kazanç aktarımı yaptıkları tespit edilen şahısların aktardıkları tutarı şirkete iade etmeleri, 5. Gerçeğe aykırı bağımsız denetim raporu düzenlenmesinin yanı sıra, gerçeğe aykırı değerleme ve derecelendirme raporlarının düzenlenmesi de suç kapsamına alınmıştır. 6. Sermaye piyasası suçlarıyla ilgili olarak alınacak tedbirler Kanun da sayma usulü ile belirtilmiştir. 20

21 F. Piyasa Suçları ve Yaptırımları 1. AB düzenlemeleri çerçevesinde ; -Piyasa suçları ve yaptırımları ile ilgili değişiklikler yapılmış -Bazı yeni suçlar düzenlenmiş, -Mevcut suçların kapsamı ve bu suçlara bağlanan cezai yaptırımlar ekonomik suça ekonomik ceza esasına göre yeniden düzenlenmiştir. 2. Bilgi Suistimali (içeriden öğrenenlerin ticareti) suçu AB düzenlemeleri de dikkate alınarak kapsamlı olarak yeniden tanımlanmış ve suçun faili olabilecekler sayılmıştır. 21

22 3. Kanun da ; -Manipülasyon olarak bilinen suç tipi Piyasa Dolandırıcılığı, -İçeriden öğrenenlerin ticareti olarak bilinen suç tipi Bilgi Suiistimali, olarak düzenlenmiştir. 4. Bu suç tipleri AB direktifi dikkate alınarak yeniden düzenlenmişi, bu çerçevede ; -Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarının yanı sıra değerlerini ve yatırım kararlarını etkileyebilme hususları ile emir vermenin de ilgili suç kapsamında olduğu, 22

23 -Buna ek olarak, açıklamakla yükümlü oldukları bilgileri açıklamayan ya da zamanında açıklamayanların cezai sorumlulukları belirlenmiştir. 5. Kanun da piyasa dolandırıcılığında etkin pişmanlık hükmü öngörülerek bu suçla elde edilen menfaatin yeniden ekonomiye kazandırılması da temin edilmiştir. 23

24 G. DİĞER HUSUSLAR 1. Sermaye Piyasası Kurulu -Başkan ve 6 üyenin süresi 6 yıldan 5 yıla indirildi -Üye kontenjanı ; -Hukuk, -Özel Sektör Sermaye Piyasası, -Kurul Personeli -Merkezi İstanbul, -Temsilcilik açma (yurtiçi ve dışı), -Kurul toplantılarına mesafeli katılım, -Temsilcilikler üyelerin daimi çalışma yeri olabilir, 24

25 -Kurul Başkan ve üyelerinin görev süreleri dolmadan herhangi bir nedenle görevlerine son verilemez!!!!! -Kesin Yargı kararı -Kurul Başkan ve üyeleri, görevden ayrılmalarını izleyen iki yıl içinde yatırım kuruluşlarında görev alamaz. -Kurul Başkan ve üyelerinin görev sürelerini bitirmelerini müteakip almakta oldukları maaş en fazla iki yıl olmak üzere; -Kamudan gelenlerin 30 gün içinde atamalarının yapılmasına, -Özel kesimden gelenler için de işe başlamasına kadar ödenmeye devam edilir. 25

26 -Kurul Başkan ve üyeleri ile Kurul personeli aleyhine görevleri bitiminden sonra açılan davalar kurum alyhine açılmış sayılır. -Avukatlık ücreti Kurulca karşılanır (TBarolarBirliğince belirlenmiş asgari ücretin 15 katına kadar) -Yargılama sonucunda Kurul aleyhine karar verilmesi ve kararın kesinleşmesi nedeniyle Kurulun ödeme yapması hâlinde, Kurul bu meblağı, ilgililerinden talep eder. -Kusurlu olduklarına ilişkin mahkeme kararının kesinleşmesi gerekir. -İdari ve mali özerklik, yetki kullanımında bağımsızlık -Mali kaynaklarını kendi bütçesinde belirlenen usul ve 26 esaslar dâhilinde serbestçe kullanma

27 -Kurul a hiçbir organ, makam, merci veya kişi emir ve talimat veremez (md 117) BAĞIMSIZ İDARİ OTORİTELERİN BAĞIMSIZLIĞININ YOK EDİLMESİ Bakan, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların (5018 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı cetvelde yer alan kurumlar dâhil) her türlü faaliyet ve işlemlerini denetlemeye yetkilidir. (1984 tarih ve 3046 s. Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hk Kanun md 19/A a tarih ve 649 s KHK md 45 ile eklenen cümle ) 27

28 2. Kurul Kayıt Ücreti Belirleme -Daha önce Bakanlar Kuruluna verilen Kurul kayıt ücreti belirleme yetkisi, yeni SPKn ile Kurula verilmiştir. -SPKr da bu yetkisini hemen kullandı ( ) ; -GİP de onbinde iki olan Kurul ücreti onbinde bire ( - %50 ) -Reel kesim borçlanma araçlarında Kurul ücreti % 25 e indirildi. 28

29 3. Borsa İstanbul A.Ş. ( BİAŞ) -İMKB ve İstanbul Altın Borsası, Borsa İstanbul adı altında bir A.Ş. yapısında birleştirilmiştir. -Borsa İstanbul A.Ş. payları ; -% 49 u Hazine -% 51 i Borsa İstanbul A.Ş. Borsa İstanbul A.Ş Payları ( % 51 ) ; -İMKB nin mevcut üyelerine % 4, -İAB nın mevcut üyelerine % 0 3, -Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği ne % 1 bedelsiz olarak, 29

30 -VOBAŞ ın mevcut ortaklarına, sahip oldukları pay oranının 0,05 ile çarpılması suretiyle bulunacak oranda Borsa İstanbul AŞ payları verilir -Böylece; sermaye piyasasının önemli tarafları Borsa İstanbul bünyesinde birleşmiştir. 4. Borsacılık Faaliyeti -Hukuk sistemimizde ilk defa olarak borsacılık faaliyeti tanımlanmış ve rekabete açık hale getirilmiş, 5. Piyasa İşleticiliği ve Diğer Pazar Yerleri -Borsayı veya borsanın piyasalarını yöneten ve/veya işleten anonim ortaklıklar ve örgütlenmiş diğer pazar 30 yerlerine ilişkin hukukî zemin oluşturulmuştur.

31 7. Bankaların Fon Kurma Yetkisi Kaldırıldı -Aracı kurumların ve bankaların yatırım fonu kurma yetkisi kaldırıldı ( md 39) -Bu yetki sadece Portföy Yönetim Şirketlerine tanındı (md 55) 8. Temettü / Kar Dağıtımı -Önceden kar dağıtımı zorunlu idi -Yeni SPKn ile bu zorunluluk kalktı (30 yıllık uygulama ) 31

32 -Kar dağıtım politikası çerçevesinde dağıtım -Genel kurulun belirlemesi -SPKr nun esasları belirlemesi -Kâr payının, dağıtım tarihi itibarıyla mevcut payların tümüne, bunların ihraç ve iktisap tarihleri dikkate alınmaksızın eşit olarak dağıtılması. ( md 19/1-4) -Kar payı avansı verilebilir -Bir önceki yıla ait dönem kârının yarısını aşamaz -Önceki dönemde ödenen kâr payı avansları mahsup edilmeden ilave kâr payı avansı verilmesine ve kâr payı dağıtılmasına karar verilemez. (md 20) 32

33 9. Bağış -Esas sözleşmede hüküm bulunması gereği -Bağış sınırının genel kurulca belirlenmesi -SPKr nun bağış sınırı getirebilmesi -Bağışın dağıtılabilir kar matrahına eklenmesi ( md 19/5) 10. HAAO da Genel Kurula Elektronik Katılım -Halka açık şirket genel kurullarına internet ortamında uzaktan katılım / oylama yapılması -MKK nun teknolojik destek vermesi 33

34 -Önceden, temettünün hesap dönemi sonu itibariyle mevcut hisselere dağıtılacağı hükmü vardı, -Şirketler yılbaşı ile genel kurul tarihi arasında sermaye artırımı yaptıkları zaman ihraç edilen hisseler borsada yeni olarak işlem görüyordu. -Yani, yeni sermaye artırımında ihraç edilen hisseler geçmiş yılın karından yararlanmasın, temettü almasınlar diye, -Borsada eski /yeni hisse arasında fiyat farkları olurdu, -Yeni SPKn, bunu değiştirdi ; -Temettünün dağıtım tarihi itibariyle mevcut hisselere dağıtılacağı kuralını getirdi. 34

35 12. İhmali Örtülü Kazanç -Halka açık ortaklıklar ve kolektif yatırım kuruluşları ile bunların iştirak ve bağlı ortaklıklarının, esas sözleşmeleri veya iç tüzükleri çerçevesinde basiretli ve dürüst bir tacir olarak veya piyasa teamülleri uyarınca kârlarını ya da malvarlıklarını korumak veya artırmak için yapmaları beklenen faaliyetleri yapmamaları yoluyla ilişkili oldukları gerçek veya tüzel kişilerin kârlarının ya da malvarlıklarının artmasını sağlamaları da örtülü kazanç aktarımı sayılır. (md 21/2) 35

36 13. Yatırım Kuruluşu -Sermaye piyasası kurumları ; Aracı Kurum yerine Yatırım Kuruluşu olarak tanımlandı. 36

37 14. Yöneticilere Trade Yasağı (kısa günün karı) -Halka açık şirketlerin yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri SPK'nın belirleyeceği bir zaman dilimi içinde yaptıkları alım satımdan kaynaklanan kazançlarını şirkete vermekle yükümlüler. (ABD de 6 ay) -Eğer bu kazançlarını 30 gün içinde şirkete vermezlerse, kazancın 2 katı kadar idari para cezası vermek zorunda kalacaklar. -Mevcut mevzuatta şirket yöneticileri yaptıkları işlemleri kamuya açıklıyorlardı. -Ama şimdi işin rengi değişti ve kazançların iadesi yoluna gidilecek. 37

38 15. Etkin Pişmanlık (md ) -Uygulanacak Suçlar -Piyasa Dolandırıcılığı İşleme Dayalı Manipülasyon -Örtülü Kazanç Aktarımı -Ödeme Tutarı -Piyasa dolandırıcılığında elde edilen veya elde edilmesine neden olunan menfaatin iki katı -Örtülü kazanç aktarımında, SPKr ca tespit edilen tutar ve yasal faizinin iki katı -Ceza İndirimi -Soruşturma Başlamadan Önce Ödemede,Ceza yok -Soruşturma Evresinde, Ceza İndirimi 1/2 -Kovuşturma Evresinde, Ceza İndirimi 1/3 38

39 16. Yetkili Mahkeme ( İhtisas Mahkemesi ) - SPKn da tanımlanan veya atıfta bulunulan suçlardan dolayı yargılama yapmaya ; -Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun ihtisas mahkemesi olarak görevlendireceği asliye ceza mahkemeleri yetkilidir (md 116) 39

40 17. Zorunlu Çağrıda Ceza -Zorunlu çağrı yükümlülüğünü yerine getirmeyen gerçek veya tüzel kişiye zorunlu çağrıya konu hisselerin toplam değeri kadar para cezası verilebilecek.( md 103/3) -Tebliğe aykırılıktan minimum cezayı öderim ama hisseleri satın almam diye düşünenlere ağır yaptırım.. 40

41 18. Halka Açık Bankalar - Küçük Ortaklar -Bankalar Kanununun gizlilik, Sermaye Piyasası Kanunu şeffaflık ilkeleri üzerine kurulu olması, -BanK da kredi alacağı ve mevduatı; SPKn da yatırımcının bilgilendirilmesi ve korunması ilkesinin birincil öneme sahip olması, -Bölüntülenmiş denetim ve düzenleme yapısı sorunu -SPKn amacı, "...yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunması için sermaye piyasasının düzenlenmesi ve denetlenmesidir. 41

42 -Halka açık şirketlerin sayı olarak olmasa da, tüm büyüklükler bakımından neredeyse yarısını bankalar oluşturuyor. -BDDK nın bankaların faaliyet iznini kaldırmada ve fona devretmede tek başına yetkili olması ( BanKn md 71) -Kendi sermaye piyasası araçlarını halka arz ederek veya halka arz etmeksizin satan bankalar ile SPKnda tanımı yapılan yatırım hizmetleri ve faaliyetlerinde bulunan bankalar, bu faaliyetleri ile sınırlı olarak, SPKn hükümlerine tabi olurlar. 42

43 -Bir bankaya TMSF tarafından el konulduğunda, küçük yatırımcı yine mağdur olacaktır. -Onu koruyacak hiçbir hüküm SPKnda bulunmuyor. -ANCAK; -SPKn md 26/4 de «Kurul,...faaliyet izni kaldırılan veya temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi TMSF'na devredilen halka açık ortaklıkların pay sahiplerinin korunması amacıyla,.hâkim ortak olan gerçek ve tüzel kişilere pay alım teklifi zorunluluğu getirebilir" hükmü yer alıyor. 43

44 -Yani parasını bitirmiş, batmış banka sahibi, bankanın içini boşaltacak ve devlet bankasına el koyduğunda, küçük ortakların hisselerini satın almak zorunda kalacak. -Sonuçta, piyasanın yarısının kapsama alınamadığı bir düzenlemede yatırımcının korunduğunu nasıl söyleyeceğiz? 44

45 19. Mülkiyet Hakkının İhlali Anayasa md.35 mülkiyet hakkını düzenlemiş ve herkesin mülkiyet hakkına sahip olduğunu; bu hakkın ancak kamu yararı amacıyla ve kanunla sınırlandırılabiliceğini öngörmüştür SPKn Geçici 8/2 maddesi ; Bu Kanunun yayımı tarihinden önce kaydileştirilen ve teslim edilen sermaye piyasası araçları ile kaydileştirme kararının alınmasına rağmen henüz teslim edilmemiş sermaye piyasası araçları hakkında 13 /4 maddesi hükmü uygulanır. 45

46 SPKn md 13/4 Kayden izlenmeye başladığı tarihi (2005) izleyen yedinci yılın sonuna kadar teslim edilmeyen sermaye piyasası araçları YTM ye intikal eder. Bunların üzerindeki sınırlı ayni haklar kendiliğinden sona ermiş sayılır. Bunlar YTM nin hesabına geçmesinden itibaren üç ay içinde satılır. 46

47 20. Sermaye piyasalarında kötü niyetli kişilerin engellenmesi amacıyla sermaye piyasası suçları ve bunlara ilişkin yaptırımlar uluslararası uygulamalar dikkate alınarak Türk Ceza Kanunu ile uyumlu bir şekilde yeniden belirlenmiş ve caydırıcılıkları artırılmıştır. 47

48 SERMAYE PİYASASI SUÇLARI 1. BİLGİ SUİSTİMALİ (insider trading) -Bilgi -Kamuya açıklanmamış olmak -Sermaye piyasası aracının fiyatını/değerini/ yatırımcının yatırım kararını etkileyebilecek nitelikte olmak -İşlem -Emir vermek -Emri değiştirmek/iptal etmek -Menfaat sağlamak -Kendisine veya bir başkasına

49 -Fail Olabilecekler -İhraççı/Bağlı-Hakim Ortaklık -Yöneticileri -Pay sahipleri -İş, meslek ve görev icrası nedeniyle bilgiye sahip olanlar -Suç işlemek suretiyle bilgiyi elde edenler -Sahip oldukları bilginin özellikli olduğunu bilen/bilmesi gerekenler 49

50 2. PİYASA DOLANDIRICILIĞI (manipilasyon) 50 A. İşleme Dayalı Manipülasyon -Yanlış/Yanıltıcı izlenim uyandırmak amacı -Sermaye piyasası aracının fiyatına, fiyat değişimine, arz ve talebine ilişkin olmak -İşlem yapmak -Alım satım yapmak -Emir vermek/iptal etmek/emir değiştirmek -Hesap hareketi gerçekleştirmek -Ceza -2-5 yıl hapis gün adli para cezası -Para cezasının menfaatten az olamaması

51 B. Bilgiye Dayalı Manipülasyon -Fiil -Bilgi vermek -Söylenti çıkarmak -Haber vermek -Yorum yapmak -Rapor hazırlamak -Bunları yaymak -Amaç -Sermaye piyasası araçlarının fiyatını, değerini, yatırımcıların kararını etkilemek -Ceza 2-5 yıl hapis 5000 güne kadar adli para cezası 51

52 22. Sır Saklama Yükümlülüğü ve Gazeteciler -Kurul tarafından icra edilen inceleme veya denetim faaliyeti kapsamında istenen bilgi veya belgelere ilişkin olarak başkalarına açıklamada bulunanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (md 113) -Bu madde, gazetecilerin haber kaynaklarını açıklamama kuralını rafa kaldırıyor. -AB direktifinde basın mensupları hariç tutulmuştur - Bu husus atlanıldı 52

53 TEŞEKKÜR EDERİM 53