Aslıhan ULUDAĞ. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Tez Danışmanı Doç. Dr. Fatma GÜDÜCÜ TÜFEKCİ
|
|
- Ilhami Gökçek
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 KONJENİTAL KALP HASTALIĞI OLAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNDE BAKIM YÜKÜ VE YAŞAM DOYUMU İLE ALGILADIKLARI SOSYAL DESTEK ARASINDAKİ İLİŞKİ Aslıhan ULUDAĞ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Tez Danışmanı Doç. Dr. Fatma GÜDÜCÜ TÜFEKCİ Yüksek Lisans Tezi
2 T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KONJENİTAL KALP HASTALIĞI OLAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNDE BAKIM YÜKÜ VE YAŞAM DOYUMU İLE ALGILADIKLARI SOSYAL DESTEK ARASINDAKİ İLİŞKİ Aslıhan ULUDAĞ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Tez Danışmanı Doç. Dr. Fatma GÜDÜCÜ TÜFEKCİ ERZURUM 2014
3
4 İÇİNDEKİLER Sayfa No TEŞEKKÜR... ÖZET.. ABSTRACT... SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ TABLOLAR DİZİNİ. III IV VI VIII X 1. GİRİŞ GENEL BİLGİLER Kronik Hastalık Kronik Hastalığın Ebeveynler Üzerindeki Etkisi Kronik Hastalığı Olan Çocuk ve Ailesin Yaklaşım Konjenital Kalp Hastalıkları Tanımı Etiyolojisi Sınıflandırılması Asiyanotik Konjenital Kalp Hastalıkları Siyanotik Konjenital Kalp Hastalıkları İnsidansı KKH lerden Korunmada Hemşirenin Rolü Bakım Yükü Yaşam Doyumu Sosyal Destek I
5 3.MATERYAL VE METOT Araştırmanın Şekli Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Zaman Araştırmanın Evreni ve Örneklemi Araştırmaya Dahil Edilme Kriterleri Araştırmanın Değişkenleri Veri Toplama Araçları Verilerin Toplanması Verilerin Değerlendirilmesi Araştırmanın Sınırlılıkları Araştırmanın Etik Yönü BULGULAR TARTIŞMA SONUÇ VE ÖNERİLER KAYNAKLAR 49 EKLER EK-1. Özgeçmiş EK-2. Soru Formu EK-3. Aileden Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASD/AL) EK-4. Arkadaştan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASD/AL) EK-5. Zarit Bakım Yükü Ölçeği (ZBYÖ) EK-6.Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ) EK-7. Etik Kurul Onay Yazısı... EK-8. Resmi İzin Yazısı II
6 TEŞEKKÜR Tez araştırmamın her aşamasında, bilgi ve deneyimlerini benimle paylaşan, değerli katkılarıyla rehberlik eden kıymetli danışman hocam Sayın Doç. Dr. Fatma GÜDÜCÜ TÜFEKCİ ye, Tez araştırmamın yürütülmesinde, bana zaman ayıran ve rehberlik eden değerli hocam Sayın Prof. Dr. Naci CEVİZ e, Tez savunmasındaki katkılarından dolayı Sayın Yrd. Doç. Dr. Aynur AYTEKİN e, Tez verilerinin toplanmasındaki desteklerinden dolayı, Atatürk Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Kardiyoloji Polikliniği hekim ve hemşirelerine, Araştırmaya katılımları ile katkı sağlayan kıymetli ebeveynlere, Hayatımın her döneminde yanımda olan, sabırla ve sevgiyle beni destekleyen canım anneme, babama, kardeşlerime ve çalışmamın her aşamasında bilgi ve emeği ile bana yardımcı olan sevgili eşime çok teşekkür ederim. Hemşire Aslıhan ULUDAĞ III
7 ÖZET Konjenital Kalp Hastalığı Olan Çocukların Ebeveynlerinde Bakım Yükü ve Yaşam Doyumu ile Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki İlişki Amaç: Araştırma, konjenital kalp hastalığı olan çocukların ebeveynlerinde bakım yükü, yaşam doyumu ve algıladıkları sosyal destek düzeylerini değerlendirmek, bakım yükü ve yaşam doyumu ile algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişkiyi incelemek, etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Materyal ve Metot: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte olan araştırma, Atatürk Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Kardiyoloji Polikliniği nde, 7 Haziran Haziran 2014 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmada, konjenital kalp hastalığı olan 3 ay 16 yaş grubu çocukların (S=198) araştırmaya katılmayı kabul eden ebeveynleri (S=198) ile çalışılmıştır. Verilerin toplanmasında, bir soru formu, Zarit Bakım Yükü, Yaşam Doyumu ve Sosyal Destek Ölçekleri kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistikleri, yüzdelik dağılımlar, ortalama, varyans ve korelasyon analizi kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada, etik ilkelere uyulmuştur. Bulgular: Araştırmada, ciddi konjenital kalp hastalığı olan çocukların ebeveynlerinde, bakım yükü, yaşam doyumu ve aileden algılanan sosyal destek (p<.05) düzeyleri hastalığı hafif olan çocukların ebeveynlerine göre daha yüksek ve arkadaştan algılanan sosyal destek daha düşük bulunmuştur. Ebeveynlerin bakım yükü ile her iki sosyal destek düzeyleri arasında negatif yönde güçlü bir ilişki (p<.001), yaşam doyumu ile her iki sosyal destek düzeyleri arasında pozitif yönde güçlü bir ilişki (p<.001) olduğu belirlenmiştir. Sonuç: KKH si olan bütün çocukların ebeveynlerde, sosyal desteğin bakım yükü ile negatif ve yaşam doyumu ile pozitif yönde güçlü bir ilişkide olması, sosyal destek sistemlerinin güçlendirilmesini zorunlu kılmaktadır. Ebeveynler için özel sosyal gruplar oluşturulabilir ve sağlıklı yaşam programları geliştirilebilir. Sosyal destek sistemlerini daha çok harekete geçirmek için ebeveynler yönlendirilebilir, bu konuda rehberlik edilebilir. Anahtar Kelimeler: Konjenital Kalp Hastalığı, Çocuk, Ebeveyn, Bakım Yükü, Yaşam Doyumu, Sosyal Destek IV
8 ABSTRACT The Connection between Social Support and Caregiver Burden and Life Satisfaction of the Parents Whose Children Have Congenital Heart Disease Aim: The research has been carried out in order to evaluate caregiver burden, life satisfaction and received social support level of the parents whose children have congenital heart disease; to examine the relationship between the social supports received by them and caregiver burden and life satisfaction; to determine the factors that have influence on. Material and Method: The research which is descriptive and which is searching a relationship has been carried out between the dates June 7, June 30, 2014, in Erzurum Ataturk University Research and Application Hospital, Department of Pediatrics and Children Cardiology Polyclinic. In the research, it was collaborated with the parents who accepted to participate in, of children who were between the ages of 3 months- 12 years. While gathering the data, a questionnaire, Zarit Caregiver Burden, Life Satisfaction and Social Support Scales have been used. The statistics of the data acquired has been produced by using percentage distribution, mean, and variance and correlation analysis. Ethical principles are followed in the research. Results: In the research, caregiver burden, life satisfaction and social support level received from family (p<.05), have been determined higher in the parents whose children have serious congenital heart disease than that of parents whose children have slight disease and social support received from friends has been found lower. It has been determined that there is a strong relation (p<.001) through negative direction between both social support levels and caregiver burden of parents; and that there is a strong relation (p<.001) through positive direction between both support levels and life satisfaction. Conclusion: That Social Support is in a strong relation with Caregiver Burden through a negative direction and a strong relation with Life Satisfaction through positive direction in parents of all the children who have congenital heart disease requires social support systems to be reinforced. Parents can be led or guided so as to prompt social support systems more. Key Words: Congenital Heart Disease, Child, Parents, Caregiver Burden, Life Satisfaction, Social Support. V
9 SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ AASD AASDÖ AD AK APP ARASD ARASDÖ ASD AVKD BAT BY CSEV ÇÇSV EA FT/TOF HSK KKH KMY KTY MD PA PD PDA SD Aileden Algılanan Sosyal Destek Aileden Algılanan Sosyal Destek Ölçeği Aort Darlığı Aort Koarktasyonu Aortikopulmoner Pencere Arkadaştan Algılanan Sosyal Destek Arkadaştan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği Atriyal Septal Defekt Atriyo-Ventriküler Kanal Defekti Büyük Damar Transpozisyonu Bakım yükü Cardiologist s Perception of Medical Severity Çift Çıkımlı Sağ Ventrikül Ebstein Anomalisi Fallot Tetralojisi Hipoplastik Sol Kalp Konjenital Kalp Hastalıkları Konjenital Mitral Yetmezlik Konjenital Triküspit Yetmezliği Mitral Darlık Pulmoner Atrezi Pulmoner Darlık Patent Duktus Arteriosus Sosyal Destek VI
10 SF TA TPVDA TÜİK TV VSD YD YDÖ ZBY ZBYÖ Soru Formu Triküspit Atrezisi Total Pulmoner Venöz Dönüş Anomalisi Türkiye İstatistik Kurumu Tek Ventrikül Ventriküler Septal Defekt Yaşam Doyumu Yaşam Doyumu Ölçeği Zarit Bakım Yükü Zarit Bakım Yükü Ölçeği VII
11 Tablo No TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 4.1. KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Ebeveynlerinin Özelliklerine Göre Karşılaştırılması Tablo 4.2. KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Özelliklerinin Karşılaştırılması Tablo 4.3. KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Ebeveynlerinin ZBY, YD, AASD ve ARSD puan Ortalamalarının Karşılaştırılması Tablo 4.4. KKH si Olan Çocukların Ebeveynlerinde ZBY ve YD ile AASD ve ARSD arasındaki ilişki Tablo 4.5. Sağlıklı Çocukların Ebeveynlerinde ZBYÖ ve YDÖ ile AASDÖ ve ARSDÖ arasındaki ilişki Tablo 4.6. KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Ebeveynlerinde BY Düzeylerinin Grupiçi ve Gruplararası Karşılaştırılması Tablo 4.7. KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Ebeveynlerinde YD Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo 4.8. KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Ebeveynlerinde ARASD Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo 4.9. KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Ebeveynlerinde ARASD Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Özelliklerine Göre Ebeveynlerinde BY Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Özelliklerine Göre Ebeveynlerinde YD Düzeylerinin Karşılaştırılması VIII
12 Tablo KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Özelliklerine Göre Ebeveynlerinde AASD Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo KKH si Olan ve Sağlıklı Çocukların Özelliklerine Göre Ebeveynlerinde ARASD Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo KKH nin Derecesine göre KKH si olan ve Sağlıklı Çocukların Ebeveynlerinde BY Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo KKH nin Derecesine göre KKH si olan ve Sağlık Çocukların Ebeveynlerinde YD Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo KKH nin Derecesine göre KKH si olan ve Sağlık Çocukların Ebeveynlerinde AASD Düzeylerinin Karşılaştırılması Tablo KKH nin Derecesine göre KKH si olan ve Sağlık Çocukların Ebeveynlerinde ARASD Düzeylerinin Karşılaştırılması IX
13 1.GİRİŞ Tüm toplumlarda çocuklar, geleceğin yetişkini olarak özenle yetiştirilen, eğitilen ve eldeki olanaklar en üst düzeyde kullanılarak, tüm gereksinimleri karşılanan değerli bireylerdir. Her aile sağlıklı çocuk beklentisi içindedir. Ancak, ailelerin bu beklentisi bazen karşılanamaz ve aile kayıp yaşar. Çocukta gelişen akut ya da kronik hastalık tüm aile üyelerini etkiler. 1 Günümüzde, tıp bilimindeki son gelişmelerle çocukluk çağı kronik hastalıklarında yaşam kalitesi artmakta ve yaşam süresi uzamakta, hasta çocuk ve ailesi kronik hastalığın getirdiği psikososyal etkilere daha uzun süre maruz kalmaktadır. 2 Kronik hastalıklar gelişmekte olan çocuğun fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimi üzerinde kalıcı etkiler oluşturmaktadır 3. Tüm çocuk popülasyonunun %1-2'sinde günlük aktiviteyi etkileyen ya da sık tedavi gerektiren kronik sağlık sorunları bulunmaktadır. 4 Kronik çocukluk hastalıkları, ortopedik sorunlar, doğuştan kalp hastalıkları, epilepsi, kronik böbrek yetmezliği, kanserler, hemofili, astım gibi çok çeşitlidir. 5 Çocuklarda görülen kronik hastalık grubunun önemli bir kısmını konjenital kalp hastalıkları (KKH) oluşturmaktadır. KKH en sık görülen majör anomalilerden olmakla birlikte, nedenleri hakkında en az bilgi sahibi olduğumuz hastalık grubudur. Ayrıca, doğumdan hemen sonra oluşan yenidoğan ölümlerinin bir kısmından da KKH nın sorumlu olduğu belirtilmektedir. 6 KKH sıklığı bin canlı doğumda 5-8 arasında bilinmektedir. Bu oran, miadından önce doğan bebeklerde daha yüksektir. 7,8 KKH ile doğan bebeklerin %40-50 ne ilk hafta, %50-60 na ise birinci ayda tanı konabilmektedir. Son yıllarda, palyatif ve düzeltici cerrahideki gelişmelerle erişkin çağa ulaşan vaka sayısı dramatik olarak artmıştır. Buna rağmen, KKH doğumsal malformasyonlara bağlı ölümler içinde en başta yer almaktadır. 8,9 1
14 KKH in çoğunun etiyolojisi bilinmemekle birlikte, multifaktöryel nedenlerle oluştuğu, genetik yatkınlıkla birlikte, çevresel faktörlerin etkileşiminin KKH yi geliştirdiği düşünülmektedir. 8,10 Aileler, çocuk sahibi olmaya karar verdiklerinde, KKH ile doğacak bir çocuk değil, sağlıklı bir çocuğa sahip olmayı planlar. Anne adayları, sağlıklı bir bebek annesi olabilmenin hayalini ve sağlıklı bir ailede annelik işlevlerini yerine getirebilmenin umudunu taşırlar. 7,11 Kronik hastalığı olan bir çocuğa sahip olmak ailenin tüm hayallerinin yıkılmasına neden olur. 1 Sağlıklı bir çocuğun ebeveyninin; toplum içinde gördükleri anne-baba rollerini benimseyerek çocuklarını büyütmeleri kolay olur. Ancak, çocukta olabilecek kalıcı bir sağlık sorunu, anne-baba rollerinde değişiklikler oluşur. Ebeveynler, sağlıklı bir çocuğun yaşamlarına getirebileceğinden çok farklı olarak, özel yaşamlarında, sosyal çevrelerinde, beklentilerinde, planlarında, iş yaşamlarında, aile işlevlerinde değişiklikler ile karşı karşıya kalır. 11,12 Kronik hastalık aile yaşamını maddi, sosyal, duygusal, davranışsal ve bilişsel yönlerden etkiler. Çocuğun hastalığı sıklıkla hastaneye yatma, tedavi ve ilaç masrafları nedeniyle, ailenin ekonomik kaynaklarını zayıflatır. Ayrıca, ebeveynlerden birinin çocuğun bakımı nedeniyle, işinden ayrılmak zorunda kalması da ailede gelir kaybına neden olur. 7 KKH olan çocuğa sahip ebeveynlerde düşmansı davranışlar, depresyon ve kaygı düzeylerinde artma, ailenin işlevselliğinde düşme, sosyal destek ve kontrol duygularında zayıflama gibi belirtiler gözlenir. 13 Bu nedenle, ailenin stresten etkilenmesini azaltacak ve hastalığın yükünü/sıkıntısını paylaşmasını sağlayacak sosyal destek sistemlerinin oluşturulması önemlidir. Bu destek sistemleri; aile üyelerini, sağlık bakımı veren kişileri, komşuları, arkadaşları ve ebeveyn destek gruplarını içerir. En önemli destek sistemi ailedir. 7 Sosyal destek ağları, özellikle de ailedeki ağlar, uyumu 2
15 kolaylaştırmakta, sağlığı geliştirici etkinlikleri ve sağlıklı yaşam şeklini teşvik etmekte, moral ve başa çıkma üzerinde olumlu etki yaratmaktadır. 14 Araştırma, KKH si olan ve sağlıklı çocukların ebeveynlerinde bakım yükü, yaşam doyumu ve sosyal destek düzeylerini değerlendirmek, bakım yükü ve yaşam doyumu ile sosyal destek arasındaki ilişkiyi incelemek, etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. 3
16 2. GENEL BİLGİLER Kronik Hastalık Kronik hastalık; normal fizyolojik fonksiyonlarda yavaş ve ilerleyici bir sapmaya neden olan, geri dönüşümsüz değişikliklere neden olan, kendiliğinden gerilemesi veya tamamen iyileşmesi mümkün olmayan, patolojik değişiklikler sonucu oluşan, hastanın rehabilitasyonu için özel eğitim gerektiren, en az 6 ay tıbbi bakım, gözetim ve denetim gerektireceği beklenen durum olarak tanımlanmaktadır. 3,15,16 Dünya Sağlık Örgütü ne göre kronik hastalıklar, kalıcı ve giderek artan hasara neden olan, geri dönüşü olmayan değişikliklere neden olarak betimlenmekte, uzun dönem gözetim, koruma, rehabilitasyon ve bakıma ihtiyacı olan durumlar olarak tanımlanmaktadır. Kronik hastalığı akut hastalıktan ayıran özelliği ise iyileşmemesi ve ilerleyişinin kendisiyle sınırlı olmayışı olarak belirtilmektedir. 17 Günümüzde, gelişen teknoloji ile KKH sı olan çocuklarda mortalite hızları azalmış ve yaşam süreleri artmıştır. Bu nedenle kronik hastalığı olan bebek ve çocuklar günümüzde uzun süre yaşamakta ve gelecekte sakat yetişkinler ve yaşlı nüfusunu oluşturmaktadır. Bu sakatlıkların büyük kısmı yaşamın erken dönemlerinde yeterli sağlık bakımı alınamamasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle yıllarca pahalı tıbbi bakım ve sosyal yardımı gerektiren kronik hastalıklarda bakım gündeme gelmiştir. 3,7 Kronik hastalıkların oluşumunda rolü olan çevresel ve sosyal etmenlerin artması sonucunda bütün toplumlarda kronik hastalıklarda artışlar gözlenmiştir. Öte yandan bulaşıcı hastalıklar ve aşırı doğurganlığın kontrolü konularında sağlanan başarılar sonucunda bu sorunların azalmış olması da kronik hastalıkların göreli olarak öneminin artışına yol açmıştır. Kronik hastalıklar uzun süreli hastalıklar olduğundan, seyrek görülen hastalıklar da olsa zaman içinde biriken hastalar nedeniyle kronik hastalığı olan 4
17 kişilerin sayısı artmaktadır. Günümüzde bütün ülkelerde ölümlerin başlıca nedenleri kalp-damar hastalıkları ve kanserler gibi kronik ve dejeneratif hastalıklardır. 18 Küresel bir sağlık sorunu olan kronik hastalıkların 2008 yılında gerçekleşen 57 milyon ölümün %63 ünden sorumlu olduğu saptanmıştır. 19 Kronik hastalıklarının gittikçe önemli bir kısmını oluşturan kardiyovasküler hastalıklar 2008 yılında gerçekleşen bu ölümlerin yaklaşık 17.3 milyon kadarından sorumlu tutulmaktadır. Bu rakamın 2030 yılında 23.3 milyona ulaşabileceği öngörülmektedir. 20 Kronik hastalıklar sanıldığı gibi ağırlıklı olarak gelişmiş ülkelerin sorunu olmaktan çıkmıştır. Kronik nedenlere bağlı ölümlerin %80 den fazlasının düşük ve orta gelirli ülkelerde olduğu belirtilmektedir. Öngörüler 2015 yılında kronik hastalıklara bağlı ölümlerin yaklaşık olarak 41 milyona ulaşacağını göstermektedir. 21 Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) ölüm verileri, toplam ölümlerin içinde kalp hastalıklarının payının gittikçe artma eğiliminde olduğunu göstermiştir.. Kalp hastalıkları 1989 da %40, 1993 de %45, 2009 da %40 ile tüm ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer almıştır Kronik Hastalığın Ebeveynler Üzerindeki Etkisi Aileler çocuk sahibi olmaya karar verdiklerinde sağlıklı bir çocuğa sahip olmayı planlar. Aileler, çocukların fiziksel ve duygusal yetersizlikleri olmaksızın doğacağını, büyüyeceğini ve gelişeceğini ümit ederler. Kronik bir hastalığı ya da özrü olan bir çocuğa sahip olmak ailenin tüm hayallerinin yıkılmasına neden olur. 1,3 Bireyin stresle başetme çabaları ve içinde bulunduğu duruma uyumu yetersiz olunca dengesi bozulur ve uyumsuzluk ortaya çıkar. Bu durumda kişi bunalıma girer ve kriz tablosu gelişir. Kriz, bir kişinin karşılaştığı sorunu var olan baş etme yöntemleri ile çözümleyemediği zaman ortaya çıkan dengesizlik periyodu olarak tanımlanmaktadır. 7,25 5
18 Hastalık, hastaneye yatma, prematüre doğum, gibi olaylar durumsal krizlere yol açar. Evlilik, doğum, ebeveyn olma gibi olaylar ise olgunlaşmayı sağlayan gelişimsel krizlerdir. Doğum yapmak, aileye yeni bir üyenin katılması ve bu yeni katılan üyenin herhangi bir sağlık sorunu nedeni ile hastaneye kabulü hem gelişimsel hem de durumsal bir krizdir. Böyle bir durumda aileler, daha çocuk sahibi olmanın mutluluğunu yaşayamadan kendilerini bir karmaşanın içinde bulurlar. 7,26 Riskli bebeğin doğumu aile için travmatik bir olaydır ve ailenin kriz yaşamasına neden olur. Ebeveynler hayal ettikleri sağlıklı bebeğe kavuşamadıkları için keder yaşayabilirler. Keder sürecinde inkar, öfke, suçluluk ve depresyon gibi tepkiler görülür. 7,26,27 Kronik hastalık tanısı, çocuk ve aileler için çeşitli kayıpların yanında yaşamlarını kronik hastalığın getirdiği değişime göre yeniden düzenlemeleri anlamı da taşımaktadır. Çocuğun hastalığı aile düzeninde önemli değişikliklere sebep olur. Ailenin çocuğun hastalığından önceki yaşantısı tamamıyla değişecek, maddi giderlerin artması, tedavi sürecinin yarattığı gerginlik gibi nedenlerle hasta olan çocuk ile birlikte, çocuğun anne ve babası, kardeşleri ve yakın çevresi de hastalıktan olumsuz olarak etkilenecektir. 1,28 Kronik hastalıklar; aile içi ilişkilerdeki bozuklukların ve stresin artmasına ve ekonomik güçlüklere neden olur. KKH si olan çocuğa sahip ebeveynlerde düşmansı davranışlar, depresyon ve kaygı düzeylerinde artma, ailenin işlevselliğinde düşme, Sosyal Destek (SD) ve kontrol duygularında zayıflama gibi belirtiler gözlenmektedir. Aile içi rollerde bozulmalar ve kardeşler arasında öfke, küskünlük ve kıskançlık gibi duyguların yaşanması, bu ailelerde sık görülen sorunlardır. Öte yandan kronik hastalıklı çocuğun bakımı nedeniyle ebeveynlerde sıklıkla fiziksel yorgunluk ve uyku bozuklukları görülmektedir. 7,13 6
19 Kronik Hastalık Tanısı ve Ailelerin Yaşadığı Evreler 1.Şok ve İnkar: Ebeveynler hastalık boyunca tanıyı ilk duydukları anı dayanılması en güç an olarak belirtmektedir. Aile bundan sonraki yaşamlarında hastalık ve hastalığın getireceği sorunlarla yaşamak ve baş etmek zorunda kalacaktır. Bu dönemde yaşadıkları şok nedeniyle tanının yanlış olduğunu ileri sürerek, inkara sığınabilir ya da hastalığı ve ciddiyetini anlamamış gibi davranabilir. 1,3 2. Uyum: İnkar dönemini genellikle öfke ve içerleme izler. Öfkeyi ise kendini suçlu hissetme izler. Hastalığı kendilerine verilmiş bir ceza olarak algılayabilirler. Genetik geçişli hastalıklarda bu suçluluk duyguları daha fazladır. İçinde bulundukları yeni duruma uyum yapmaya çalışan ebeveynlerde yas evresi de görülebilir. Başa çıkma yöntemleri yeterince kavrandığında uyum evresi sona erer. 1,3 3. Kabullenme: Ebeveynlerin durumlarına uygun başa çıkma yöntemlerini kullanmaya istekli oldukları evredir. Ebeveynler normal yaşamlarının değiştiğini ve bu değişimin devam edeceği gerçeğini kabul ederler. 1,3 Hastalık sırasında komplikasyonlar çıktıkça ya da çocuk ciddi sorunlarla karşılaştıkça bu evreler tekrarlayabilir. 3 Hastalığın yükünün ailede birincil olarak annenin omuzlarına yüklendiği bilinmekte, fakat babanın çocuğun uyumunu kolaylaştırıcı ve anneye yardımcı rolü göz ardı edilmektedir. 28 Araştırmacıların çoğu, babanın çocuğun bakımına ne kadar katıldığına bakmaksızın, onun yaşamının da kronik hastalık nedeniyle önemli ölçüde etkilendiğini kabul etmektedirler ve yaşadıkları maddi ve psikolojik güçlükler sonucunda evlilik ilişkilerinde de değişiklikler görülmektedir. 7 Hasta çocuğa sahip ailelerde bakım işleri daha çok anneye düşmekte, baba yardımcı bir rol üstlenmektedir. Hasta çocuğu olmayan ailelerde de rollerin dağılımı bu şekildedir, ancak hasta veya özürlü çocuğu alan ailelerde bu durum daha belirgindir. 7
20 Annelerin babalara göre daha fazla stres yaşadıkları, bunun anne rolünün sorumluluğundan ve iş rolü sorumlulukları çatışmasından kaynaklandığı savunulmaktadır. Anne çocuk için çok fazla enerji ve zaman harcadığından çocuğu kaybetmekten korkar. Ayrıca anne, tekrar hamile kalmaktan ve çok fazla bakım gerektiren diğer bir çocuğa sahip olmaktan korkabilir. 7,28,29 KKH nın aile üzerindeki etkisine yönelik çoğu araştırma, anneye ve onun çocukla olan ilişkisine odaklanmıştır. 7,30,31 KKH olan çocuğa sahip anneler üzerinde yapılan bir çalışmada, stres düzeyinin annenin bilgi düzeyiyle ilişkili olduğu saptanmıştır. Lee ve Yoo 32 çalışmalarında, hastalığa yönelik bilgisi olan annelerin stres düzeyinin diğer gruba göre daha düşük olduğunu belirtmişlerdir. Annelerin çocuğu hakkında bilgisinin olmaması bilinmezlikten dolayı yaşadığı kaygıyı artırmaktadır. Ayrıca, ebeveynler çocuğun hastalığından kendilerinin sorumlu olduğunu düşünerek suçluluk hissettikleri ve özellikle hastalığın genetik geçişli olduğu durumlarda tekrar çocuk sahibi olmamaya karar verdikleri görülmektedir. 7 Çocuğun bakımının zaman alması nedeniyle eşlerin birbirlerine zaman ayıramamaları, birbirlerini suçlamaları ve ekonomik güçlükler evlilik ilişkilerini etkileyebilir. 3 Evlilik ilişkileri üzerindeki olası gerilim kaynaklarından biri de ebeveynlerin stresle baş etme tarzlarıdır. Eşlerin sıklıkla farklı baş etme tarzları vardır. Örneğin; tanıya farklı şekillerde tepki verme, tedaviye ilişkin farklı görüşler, çocuğun hastalığına uyumun farklı süre ve tarzda gelişmesi gibi durumlar eşler arasında anlaşmazlıklara yol açabilir Kronik Hastalığı Olan Çocuk ve Ailesine Yaklaşım Hastalık ve hastanede yatma süreci insan yaşamını önemli ölçüde etkileyen olaylardan biridir. Hastalığın iyileşmesi için cerrahi bir girişimin gerektiği durumlar, 8
21 hasta ve ailesinde psikolojik ve sosyal sorunlarla birlikte korku, endişe ve ümitsizlik duyguları yaşanmasına neden olmaktadır. 33 Hemşireler, hastaların bilgi ve gereksinimlerini belirlemede sorumluluk alabilmeleri, psikolojik ve ailevi sorunları saptayabilmeleri nedeniyle bakımda anahtar rol üstlenirler. Hemşireler çocuklara bakım verirken ailenin bilgilendirilme sürecinde aktif rol almalıdırlar. 34 Kronik hastalıklarda, hemşirelik bakımı uzun süren ve kapsamlı bir değerlendirmeyi ve aile merkezli bakımı içerir. 1,3 Kronik hastalıklarda hemşirelik bakımının amaçları; Çocuk ve aile üyelerinin kronik hastalığı kabullenmelerine yardım etmek, Çocuk ve aile üyelerin kronik hastalığı yaklaşımının bir parçası olarak görmelerine ve psikososyal uyumlarına yardım etmek, Özel bakım gereksinimlerinin karşılanmasında çocuk ve ailesinin katılımını almak, eğitim yapmak, Hastalığın oluşturduğu fiziksel rahatsızlığı gidermek, Çocuğun evde bakımını sağlamak, Destek bakım sistemlerinin oluşturulmasında görev almak ve bu sistemlerin kullanımı konusunda aileyi desteklemek, Kronik hastalıkların önlenmesinde aktif rol almak, Kronik hastalığın olumsuz etkilerine maruz kalmış çocuğun rehabilitasyonunu sağlamaktır. 1 Kronik hastalığı olan çocuğun bakımını üstlenen primer hemşirenin bakımda tutarlılığı sağlaması önemlidir. Çocuğun bakımını sadece bir hemşire koordine ettiği ve uyguladığı zaman açık iletişim ve tutarlılık daha kolaylıkla sağlanabilmektedir. Hemşire, çocuğa ve aileye bireysel ilgi gösterdiği, onların sıkıntılarını anlattığı ve 9
22 sorunlarla konuşmaya istekli olduğu zaman hemşire ile çocuk ve aile arasında güven duygusuna dayalı bir ilişki kurulabilir. 7 Hasta ve aile ile hemşire arasındaki ilişki güven üzerine temellenir. İlişkide açık, dürüst, anlayışlı ve saygılı davranılırken, hastanın sözel olmayan (beden dili ve yüz ifadesi) davranışlarının farkında olunmalıdır. Sözsüz iletişim hastalar için iyi ya da kötü bir haberin göstergesi olabilmektedir. Açık uçlu sorular sorarak hastanın görüşleri araştırılmalı, sorularını tartışmaya fırsat verilmeli, kendi sağlığının yönetiminde aktif katılımı kolaylaştırılmalı ve cesaretlendirilmelidir Çocuğun hastalığı ve tıbbi müdahaleler konusunda bilgilendirilmesi çok önemlidir. Er in yaptığı bir çalışmada, ülkemizde ailelerin çeşitli nedenlerle çocuklarını tedavi ve hastaneye yatma konusunda bilgilendirmedikleri belirlenmiş, durumu çocuklarından gizledikleri, eksik veya yanlış bilgiler verdikleri saptanmıştır. 1,28 Rasnake ve Linscheid ın çalışmasında ise çocukların tıbbi müdahalelerden korkmalarının nedeninin ailelerinin, müdahale hakkında çocuklarına az bilgi vermiş olmasından kaynaklandığı belirtilmaktedir. 1,38 Hemşireler, genellikle aileyle en sık etkileşimde bulunan sağlık personeli grubudur. Çocuğun sağlık durumu olumlu olmasa da aileye ve çocuğa verilen bilgiler doğru olmalıdır. 10,41 Annelere çocuklarının olası en iyi bakımı aldığına güven duymaları ve çocuklarına aktif bir şekilde ebeveynlik yapma fırsatları yaratılması bakımı ve çocuklarını desteklemeleri açısından önemlidir Anne ve hemşire arasındaki rol karmaşasını önlemek için anneye kendilerinden ne beklenildiği net ve anlaşılır bir dille açıklanmalıdır. 7 Hasta ve ailesinin yapılacak her türlü girişimden haberdar edilmesi Hasta Hakları Evrensel Bildirgesinin en önemli ilkelerinden biridir 39. Bilgilendirme hasta ve ailesinin yaşadığı belirsizlikleri aşmada en önemli faktördür. Ayrıca, aileye yapılan 10
23 açıklamalar ve bilgilendirme; ailenin güven duygusunu desteklemekte, bakım ve tedavi girişimlerinde karar vermelerini kolaylaştırmaktadır. 41,42 Hemşire çocuğu ve ailesini kronik hastalık ve etkileri konusunda; mevcut bilgi, beceri ve destek düzeylerini belirleyerek eğitir. Hemşire yapacağı eğitimi ve kullanacağı metodları belirlerken, çocuğun gelişimsel yaşına göre gereksinimlerini karşılayacak şekilde düzenlemelidir. 1 Çocuğa hemşirelik bakımı verilirken amaç sadece çocuğa bakım vermek değil; çocuk ailenin bir parçası olarak ele alınmalı ve aile merkezli bakım uygulanmalıdır. 7 Aile merkezli bakımın amacı, ailelerin anksiyetelerine yardımcı olmak ve çocuğun bakımına katılımını desteklemektir. Hemşireler ailenin anksiyetesini azaltmak ve çocuğa en etkin bakımı sunmak için aile ile işbirlikçi tutum içinde olmalıdır. 43,44 Ailenin yapısı ve fonksiyonları çocuğun büyüme ve gelişmesini etkilediğinden hemşireler, çocuğa bakım verirken çocuktan çok ailenin işlerini dikkate almalıdır. Aileleri çocukların bakımlarına dahil etmenin çocukların fiziksel ve psikososyal sağlığı iyileştirdiği ve gelişim hızlarını artırdığı gösterilmiştir. 45 Çocuk sağlığı hemşiresi, çocuklara ve ailelere yönelik sistematik, holistik ve kapsamlı hemşirelik bakımını yönetir. 7 Bu bakım hasta ve ailesinin tanımlanan sorunlarına yönelik olarak planlanıp sistemli bir biçimde uygulanıp değerlendirir ve hemşirelik sürecini kullanılır. 25 Kronik hastalığı olan çocuklar sıklıkla tanı işlemleri, tedavi ya da ameliyat sonucunda akut ağrı deneyimi yaşarlar. Hemşire ağrının çocuk için ne kadar dayanılabilir olduğunu, çocuğun ağrıyı nasıl ifade ettiğini öğrenmesi önemlidir. Ağrının etkili şekilde kontrolü için, ağrıyı hafifletici yöntemlerin ağrı şiddetlenmeden önce uygulanması gereklidir. Ayrıca, ebeveynlerin ağrısı olan çocuğun yanında olmaları ve bakımına aktif olarak katılmaları çocuğun anksiyete ve korkusunu azaltarak ağrının giderilmesine yardım edebilir. 7 11
24 Hastane ortamında sağlanan bakım ve desteğin yanı sıra, çocuk taburcu olmadan önce çocuğun ve ailenin evdeki bakıma hazırlanmaları gereklidir. Evde bakımda hemşirelik girişimleri; aileye çocuğun bakımına ilişkin becerileri öğretmek, bilgi sağlamak, onların sorularını yanıtlamak, kendine bakımda eksik olan yönlerini geliştirmek ve kendi duyguları ile baş etmelerine yardım etmektir. 7 Hasta çocuk, ailesi ve kardeşlerinin hastalığa bağlı olarak yaşanan stres artışı depresyon ve yaşam kalitelerinin düşüşü ile baş edebilmeleri için, aileye SD hizmetlerinin sunulması gerekmektedir. 47 Ebeveynlerin aynı durumdaki diğer ebeveynlerle ilişkide olmaları, onlara yardımcı olacaktır. Ortak duygu ve düşünceler paylaşılacak, ortak sorunlara birlikte çözümler bulunacak, geçmiş deneyimler paylaşılarak duygusal rahatlama yoluna gidilecek, başarılı başa çıkma yöntemleri paylaşılacak ve dolayısı ile sosyal soyutlanma da en aza inecektir. 27 İyi bir kronik bakımın temel ilkeleri, hemşire ile çocuk ve aile arasında karşılıklı güven duygusunun geliştirilmesi, her çocuğun eşsiz olduğunun hatırlanması, çocuğun kendine bakım becerileri geliştirmesine yardım edilmesi ve çocuğun evdeki bakımının kolaylaştırılması olarak özetlenebilir Konjenital Kalp Hastalıkları Tanımı KKH kardiyovasküler sistemdeki doğumda veya daha sonra tanımlanabilen, doğuştan olan yapısal veya fonksiyonel anomalileri içerir. KKH kalbin odacıkları, kapakçıklar ve damarların tam oluşmaması veya düzensiz gelişmesi sonucu oluşur. Tanısı doğumdan sonra konulsa bile doğumda var olduğu düşünülen kalp hastalıkları bu tanımlamaya girer. 1,6,48 Hastalık doğuştan olsa da, belirtileri daha sonraki yıllarda ortaya çıkabilir. Kalpteki yapısal bir kusur konjenital kalp defekti, konjenital kalp anomalisi veya kardiyovasküler malformasyon olarak isimlendirilmektedir. 49,50 12
30.12.2014. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. Doğum Sonu Bebekte Görülebilecek Sorunlar. Yenidoğanın Beslenmesi
10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ı 15.Hafta ( 22-26 / 12 / 2014 ) 1.) 2.)Doğum Sonu Bebekte Görülebilecek Sorunlar 3.) 4.) Slayt No: 24 4 Doğum Sonu Bebekte Görülebilecek Sorunlar Doğum Sonu Dönemde
DetaylıKANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.
KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal
DetaylıDSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)
DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı
DetaylıYasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum
Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin
DetaylıÇOCUK VE AİLENİN SERVİSE KABULU
ÇOCUK VE AİLENİN SERVİSE KABULU Hemşire Deniz YALÇIN Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma Ve Uygulama Merkezi Pediatri Hematoloji Onkoloji Kliniği Servis Sorumlu Hemşiresi Sunum Planı Hastanın servise kabulü
DetaylıAKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018
AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )
HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı
DetaylıHEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR
HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR GİRİŞ Hasta eğitimi, sağlığı koruyan ve bireylerde davranış değişikliği geliştirmeye yardım eden öğrenim deneyimlerinin
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK TANILAMASI (HEM 601 TEORİK 2, 2
DetaylıT.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER
T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri
DetaylıGEBELİĞİN PSİKO-SOSYAL VE KÜLTÜREL BOYUTU
GEBELİĞİN PSİKO-SOSYAL VE KÜLTÜREL BOYUTU A R A Ş. G Ö R. Z E Y N E P K I R I K K A L E L İ Gebelik dönemi fizyolojik olduğu kadar kalıcı psikolojik değişikliklere de neden olmaktadır. Anne karnında gelişen
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK BİLİMLERİNDE KURAM VE MODELLER (HEM 701
DetaylıTedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi
Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ
Dersin Kodu HEM 00352 Dersin Adı AFETLERDE HEMŞİRELİK BAKIMI VE İLK YARDIM Yıl III Yarı Yıl Bahar 1- Afetlerde hemşirelik bakımı ve ilk yardıma giriş 2- Hasta ve yaralının muayenesi ve değerlendirilmesi
DetaylıPrediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi
Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK TANILAMASI (HEM 601 TEORİK 2, 2
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK BİLİMLERİNDE KURAM VE MODELLER Sağlık
DetaylıAnnenin Psikolojisi İle İlgili Distosi
Annenin Psikolojisi İle İlgili Distosi Eylemin psikolojisi Kadının psikolojik olarak eyleme ve doğuma uyumu ile ilgilidir. Bu da doğrudan doğum sürecinin seyrini etkiler. Bu faktörlerden herhangi birinin
DetaylıHEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI NA GİRİŞ KOŞULLARI : Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık veya Hemşirelik Yüksekokulları, Hemşirelik, Sağlık Memurluğu ve Ebelik Programları mezunu
DetaylıZeka Gerilikleri Zeka Geriliği nedir? Sıklık Nedenleri
Zeka Geriliği nedir? Zeka geriliğinin kişinin yaşına ve konumuna uygun işlevselliği gösterememesiyle belirlidir. Bunun yanı sıra motor gelişimi, dili kullanma yeteneği bozuk, anlama ve kavrama yaşıtlarından
DetaylıMelek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi
DİYABET HASTALARININ HASTALIK ALGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi Amaç: TURDEP-2
DetaylıİŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA. Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.
İŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.tr 1 HEDEFLER.Sağlığı, koruma ve geliştirme kavramlarını bilme İşyerlerinde
DetaylıFETAL EKOKARDİYOGRAFİ PROF.DR. A.RUHİ ÖZYÜREK
FETAL EKOKARDİYOGRAFİ PROF.DR. A.RUHİ ÖZYÜREK EÜTF Pediatrik KARDİYOLOJİ BD 2016 KONJENİTAL KALP HASTALIKLARI Toplumda görülme oranı 1000 Canlı doğumda 8-12, Yaklaşık %1 Fetal EKOKARDİOGRAFİ endikasyonları
DetaylıKronik hastalıkların çocuk,aile ve kardeşler üzerindeki etkileri ve kronik hastalıkların önlenmesinde hemşirenin rol ve sorumlulukları
Kronik hastalıkların çocuk,aile ve kardeşler üzerindeki etkileri ve kronik hastalıkların önlenmesinde hemşirenin rol ve sorumlulukları Araş. Gör. Betül Mammadov Kronik hastalık nedir? Kronik hastalık,
DetaylıKronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi
Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,
DetaylıHEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI
HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI DOKTORA PROGRAMINA GİRİŞ KOŞULLARI Hemşirelik, Ebelik, Sağlık Memurluğu Programlarında Lisans eğitimi alarak Hemşirelik veya herhangi bir programda yüksek lisans yapmış olmak.
Detaylı1.ÇAĞDAŞ EĞİTİM SİSTEMİNDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK. Abdullah ATLİ
1.ÇAĞDAŞ EĞİTİM SİSTEMİNDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK Geleneksel eğitim anlayışı bireyi tüm yönleri ile gelişimini sağlama konusunda sorunlar yaşanmasına neden olmuştur. Tüm bu anlayış ve
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK BİLİMLERİNDE KURAM VE MODELLER (HEM 701
DetaylıHEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması
GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİKTE YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER HEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması Bu derste öğrencinin; birey, aile ve toplumun sağlık gereksinimlerini belirleyen
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR
HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük
DetaylıDr. A.Y. Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Jinekoloji Kliniği Uzman Hemşire Sakine Yılmaz
Dr. A.Y. Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Jinekoloji Kliniği Uzman Hemşire Sakine Yılmaz Terminal Dönemdeki Bakım Vericinin Desteklenmesi İçin "İyi Bakım Verici Olabilmek" Dünyada Kanser Yükü(2012)
DetaylıOKUL ÖNCESİ REHBERLİK HİZMETİ
OKUL ÖNCESİ REHBERLİK HİZMETİ Marmara Evleri Anaokulunda Rehberlik Hizmetleri (3 6 yaş) Okulumuzdaki tüm öğrencilerin her yönüyle sağlıklı gelişmeleri, okul ortamına uyum sağlamaları ve kapasitelerini
DetaylıPalyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları
Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,
DetaylıMUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ
S O N U Ç R A P O R U MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ ISBN: 978-605-5307-07-3 Mebusevleri Mah. Şerefli Sk. No:27/3 Tandoğan / ANKARA T: 0312 222 03 55 F: 0312 222 03 09 MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ
DetaylıMeslekte Ruh Sağlığı. A.Tamer Aker İstanbul Bilgi Üniversitesi Travma ve Afet Ruh Sağlığı AD
Meslekte Ruh Sağlığı A.Tamer Aker İstanbul Bilgi Üniversitesi Travma ve Afet Ruh Sağlığı AD Çalışan Sağlığı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından sağlık, kişinin bedensel, ruhsal ve sosyal bakımdan tam
DetaylıGebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi
Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş
DetaylıYENİDOĞANLARDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI
YENİDOĞANLARDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI Doç. Dr. Nurullah OKUMUŞ Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağ. Ve Hast. Eğitim Araştırma Hastanesi Yenidoğan Kliniği ANKARA HASTANEMİZDE EVDE SAĞLIK HİZMETİ Hastanemizde,
DetaylıKonjenital Kalp Cerrahisinde Periferik Venöz Basınç Santral Venöz Basınca Alterna=f Olabilir Mi?
Konjenital Kalp Cerrahisinde Periferik Venöz Basınç Santral Venöz Basınca Alterna=f Olabilir Mi? Onur IŞIK 1, Cengiz SAHUTOĞLU 2, Zeliha Korkmaz DİŞLİ 3, İsmail AYTAÇ 1, Olcay Murat Dişli 4, Ali KUTSAL
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ
HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem
DetaylıYaşlılarda düzenli fiziksel aktivite
Düzenli fiziksel aktivite ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi artışı özellikle yaşlı nüfusta önemli görülmektedir. Bu kısımda yaşlılar için egzersiz programı oluşturulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık
DetaylıKIMYA BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ENDÜSTRİYEL KİMYAYA YÖNELİK TUTUMLARI VE ÖZYETERLİLİK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ
KIMYA BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ENDÜSTRİYEL KİMYAYA YÖNELİK TUTUMLARI VE ÖZYETERLİLİK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ Öğr. Gör. Gülbin KIYICI Arş.Gör.Dr. Nurcan KAHRAMAN Prof.
DetaylıRisk Altındaki Çocuklara Yaklaşım
Risk Altındaki Çocuklara Yaklaşım Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Risk Yüksek riskli gebeliklerin sonucu dünyaya gelenler Özel sağlık gereksinimi olan
DetaylıVERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği
VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği 21.Yüzyılın sağlık krizi: DİYABET Diyabet yaşadığımız yüzyılın en önemli sağlık sorunlarından
DetaylıYETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ
YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ A.D. Madde deyince ne anlıyoruz? Alkol Amfetamin gibi uyarıcılar Kafein Esrar ve sentetik kannabinoidler
DetaylıTIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ
TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ Egemen Ünal*, Reşat Aydın*, Gülnur Tekgöl Uzuner**, Oğuz Osman Erdinç**, Selma Metintaş* *Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
DetaylıZihinsel Bozukluk Belirtileri ve Semptomları
Zihinsel Bozukluk Belirtileri ve Semptomları Zihinsel Bozuklukları Kavrama Zihinsel bozukluklar hakkında daha fazla bilgi edinin Daha önce zihinsel gerilik olarak bilinen zihinsel bozukluk (ID), bireyin
DetaylıKRONOLOJİK YAŞ NEDİR?
Yaşlılık YAŞ NEDİR? Yaş;Kronolojik ve Biyolojik yaş olarak iki biçimde açıklanmaktadır. İnsan yaşamının, doğumdan içinde bulunulan ana kadar olan bütün dönemlerini kapsayan süreci kronolojik yaş ; içinde
DetaylıTEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERİ ANALİZİ, İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ
DetaylıHastane. Hastane Grupları 19/11/2015. Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar
Hastane Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar Yük.Hem.Müge Bulakbaşı Ekonomik, verimli ve etkili olarak her türlü sağlık hizmetinin kesintisiz üretildiği, Eğitim, araştırma ve toplum sağlığı hizmetlerinin
DetaylıEczacıbaşı Sağlık Hizmetleri
Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri Eczacıbaşı Topluluğu kuruluşlarından Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri, Türkiye nin yerinde sağlık ve bakım çözümleri sunan ilk ve en büyük kuruluşudur.
DetaylıHASTALIK VE HASTANEYE YATMANIN ÇOCUK VE AİLEYE ETKİSİ
HASTALIK VE HASTANEYE YATMANIN ÇOCUK VE AİLEYE ETKİSİ Prof.Dr. Güler CİMETE II. Çocuk Sağlığı sempozyumu 29 Mayıs 2009 İstanbul Çocuklarda Hastalık kavramı Gelişimi 0-2 yaş; Anlayamama, akıl erdirememe
DetaylıDoç. Dr. Fatih Öncü. Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Doç. Dr. Fatih Öncü Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikolojik taciz Bedensel Ruhsal Bedensel ve ruhsal Çalışma hayatında mobbing veya psikolojik
DetaylıREHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ
REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ Psikolojik Danışma ve Rehberlik RPD 201 Not II Uz. Gizem ÖNERİ UZUN Eğitimde Rehberlik *Rehberlik, bireyin en verimli bir şekilde gelişmesini ve doyum verici
DetaylıHer aile çocukları olacağını öğrendiğinde, hatta bundan önceki süreçlerde de doğacak çocuklarının mükemmel olması temelinde hayaller kurar. Bu doğal süreç içerisinde problemli bir çocuğun doğması fikri
DetaylıLENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR!
LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! Lenfödem, lenf sıvısının dolaşımındaki yetersizlik yüzünden dokular arasında proteinden zengin sıvı birikimine bağlı olarak şişlik ve ilerleyen
DetaylıGERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM
GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma
DetaylıZihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler
Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler Zihinsel yetersizlik üç ölçütte ele alınmaktadır 1. Zihinsel işlevlerde önemli derecede normalin altında olma 2. Uyumsal davranışlarda yetersizlik gösterme 3. Gelişim
DetaylıİZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ
İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri MADDE BAĞIMLILIĞI BAĞIMLILIK Bağımlılık, bireyin kendi ruhsal ve bedensel sağlığına
DetaylıBARİATRİK AMELİYATLARIN KİLO VERMENİN ÖTESİNDE 7 ÖNEMLİ YARARI
BARİATRİK AMELİYATLARIN KİLO VERMENİN ÖTESİNDE 7 ÖNEMLİ YARARI Bariatrik ameliyatlar sadece kilo kaybı sağlayarak fiziksel değişim sağlamazlar, asıl önemli olan kilo kaybı sonrası vücudumuz için bu 7 önemli
DetaylıANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ
A u ok na lu ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BİRİMİ - MART 2014 ANAOKULLARI BÜLTENİ ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ Okul öncesi dönem, gelişimin hızlı olması ve
DetaylıYAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA
YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,
DetaylıKanserli Hasta Yönetiminde Danışman Hemşirenin Rolü
Kanserli Hasta Yönetiminde Danışman Hemşirenin Rolü Yük. Hem. Gül Şav Özaydemir Danışman Hemşire EUKAM E.Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi ABD XIX. Ege Onkoloji Günleri 6-7 Nisan 2015 İzmir «Kanserle mücadele
DetaylıDİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Dahili Servisler
DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU Dahili Servisler Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHP) Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), her 10 çocuktan birinde görülmesi, ruhsal, sosyal
DetaylıHem. Dr. SONGÜL KAMIŞLI Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü Prevantif Onkoloji A.B.D. Psikososyal Onkoloji Birimi
Kanserli Hastalar Tarafından Sık Sorulan Sorular Hem. Dr. SONGÜL KAMIŞLI Hacettepe Üniversitesi Kanser Enstitüsü Prevantif Onkoloji A.B.D. Psikososyal Onkoloji Birimi Hastaların Soruları Tıbbi tedavi Otonomi
DetaylıDr. Aytuğ Balcıoğlu Çankaya Belediyesi Sosyal Yardım İşleri Müdürü
Kentsel Çevre ve Ruh Sağlığı İlişkisi: Ruh Sağlığını Koruma, Sosyal İyi Olma Hali ve Toplulukçu Yeterliliği Geliştirme Amaçlı bir Programın Oluşturulması Dr. Aytuğ Balcıoğlu Çankaya Belediyesi Sosyal Yardım
DetaylıTEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ (SHZ106U)
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ (SHZ106U) KISA
DetaylıTOPLUMU TANIMA TOPLUMUN TANIMI TOPLUMUN ÖZELLİKLERİ TOPLUMUN ÖZELLİKLERİ TOPLUMUN ÖZELLİKLERİ TOPLUMUN ÖZELLİKLERİ
TOPLUMU TANIMA TOPLUMUN TANIMI Toplum; sosyal gereksinimlerini karşılamak için etkileşen ve ortak bir kültürü paylaşan çok sayıdaki insanın oluşturduğu bir birlikteliktir. 1. Toplumdaki kişiler demografik
DetaylıAçıklama 2008 2010. Araştırmacı, danışman, konuşmacı: Herhangi bir maddi ilişki yoktur.
Açıklama 2008 2010 Araştırmacı, danışman, konuşmacı: Herhangi bir maddi ilişki yoktur. Gençlerde DEHB nin Öğrenim Hayatı Üzerine Etkileri Dr Aytül Karabekiroğlu Samsun Mehmet Aydın Eğitim ve Araştırma
DetaylıADLİ VAKA SÜRECİNDE HASTA ve AİLE İLE İLETİŞİM
ADLİ VAKA SÜRECİNDE HASTA ve AİLE İLE İLETİŞİM Gamze Varlı Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk Yoğun Bakım Ünitesi Klinik Eğitim Hemşiresi Sunu Planı Hemşirelik ve hasta/hasta yakınları eğitimi
DetaylıRuhsal Travma Değerlendirme Formu. APHB protokolü çerçevesinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından hazırlanmıştır
Ruhsal Travma Değerlendirme Formu APHB protokolü çerçevesinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından hazırlanmıştır A. SOSYODEMOGRAFİK BİLGİLER 1. Adı Soyadı:... 2. Protokol No:... 3. Başvuru Tarihi:...
DetaylıDOĞUMA HAZIRLIK KURSUNUN GEBELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
DOĞUMA HAZIRLIK KURSUNUN GEBELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Ayfer Ayan(1) Cemile Aksoy(2) Hande Edizkan Budak(3) 1 Acıbadem Bursa Hastanesi, Hemşirelik Hizmetleri Müdürü 2 Acıbadem Bursa Hastanesi, Eğitim ve
DetaylıSEZARYEN İLE DOĞUM YAPAN ANNELERİN EPİDURAL ANESTEZİ SEÇME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ
SEZARYEN İLE DOĞUM YAPAN ANNELERİN EPİDURAL ANESTEZİ SEÇME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ Meryem Karataş*, Aysun Çakır Özçelik*, Canan Sarı*, Sevinç Kaymaz* *Liv Hospital Ulus GİRİŞ Kadın sağlığı açısından gebelik
DetaylıSANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ
SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Tahsin Gökhan TELATAR Sinop Üniversitesi SYO İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 28.03.2017 Uluslararası
DetaylıALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD
ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI Alzheimer hastalığı (AH) ilk kez, yaklaşık 100 yıl önce tanımlanmıştır. İlerleyici zihinsel işlev bozukluğu ve davranış değişikliği yakınmaları ile hastaneye yatırılıp beş yıl
DetaylıYATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hasta Değerlendirme Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ Bu prosedürün
DetaylıAÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI /
AÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI / 2017-18 TARİH/MODÜL BAŞLIKLAR (Konular) ÖĞRETİM ÜYESİ MODÜL 1 9 Ekim 2017 Halk Sağlığı tanımı, kavramı ve yaklaşımı Geleneksel ve Çağdaş
DetaylıHALK SAĞLIĞINDA KULLANILAN KAVRAMLAR. Prof.Dr. Ayfer TEZEL
HALK SAĞLIĞINDA KULLANILAN KAVRAMLAR Prof.Dr. Ayfer TEZEL HALK SAĞLIĞI Bir toplumdaki bütün insanları; yaşadıkları çevre ile birlikte ele alan, İnrauterin hayattan ölünceye kadar kendi sorumluluğu altında
DetaylıADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu
ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara
DetaylıHEMŞİRELİKTE ÖZEL ALANLAR
HEMŞİRELİKTE ÖZEL ALANLAR Son yıllarda dünyada meydana gelen hızlı gelişme ve değişmeler her alanda olduğu gibi sağlık bakım sistemi üzerinde de etkisini göstermektedir. Toplum, nüfus özellikleri, ekonomi,
DetaylıFETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ
FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ Yrd.Doç.Dr. Gülten KOÇ Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim
DetaylıTRSM de Rehabilitasyonun
TRSM de Rehabilitasyonun Yeri Dr. Ayla Yazıcı BRSHH Gündüz Hastanesi ve Rehabilitasyon Merkezi Koordinatörü 7.10.2010 Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım
DetaylıÖzgün Problem Çözme Becerileri
Özgün Problem Çözme Becerileri Research Agenda for General Practice / Family Medicine and Primary Health Care in Europe; Specific Problem Solving Skills ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ
DetaylıSEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Dersin adı Üreme Sağlığı Anabilim dalı Sorumlu öğretim üyesi E-posta adresi Halk Sağlığı Prof.Dr.Haldun SÜMER
DetaylıHerkes için Ruh Sağlığı Derneği
Herkes için Ruh Sağlığı Derneği Kronik Hastalığı Olan Çocukların Aileleri İçin Hazırlanmış PSİKOSOSYAL DESTEK PROJESI Kronik Hastalık Nedir? Vücudun herhangi bir parçasında var olan, uzun süreli devam
DetaylıYOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****
YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu
DetaylıDr. Bekir KESKİNKILIÇ
Dr. Bekir KESKİNKILIÇ 1 SAĞLIK Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Irk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum ayrımı yapılmaksızın
DetaylıPOSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ
POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ Sevil Şahin 1, İlknur Demirhan 1, Sibel Peksoy 1, Sena Kaplan 1, Gülay Dinç 2 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri
DetaylıDoç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri
Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi
DetaylıDikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Giriş DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk çağının en sık görülen
DetaylıÜniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri
Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Yrd. Doç. Dr. Esengül Kayan Beykent Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü 04.10.2017 Çalışmanın Amacı 1.Üniversite öğrencilerinde
DetaylıKadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi
Aile İçi Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri 1 Öğrenim Hedefleri Toplumsal cinsiyet ayrımcılığının, yaşam dönemlerine göre kadın sağlığına olan etkilerini açıklar, Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı ile kadına
DetaylıDoğum sonrası anksiyete bozukluğu için riskli dönem. Sıklığı?? Klinik seyir??
Doğum sonrası anksiyete bozukluğu için riskli dönem Sıklığı?? Klinik seyir?? Çocuğun ilk travmatik yaşam olayı emzirme bağlanma olumsuz sağlık koşulları yetersiz bakım Doğum Değişim İyi anne olabilecek
DetaylıHIV SÜRECİNDE DEPRESYON VE OLASI İLİNTİLİ DURUMLARI ELE ALMAK. Dr. M.Kemal Kuşcu. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD
HIV SÜRECİNDE DEPRESYON VE OLASI İLİNTİLİ DURUMLARI ELE ALMAK Dr. M.Kemal Kuşcu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD I GÜNDEM HIV.. AKUT-ÖLDÜRÜCÜ KRONİK HIV.. AKUT-ÖLDÜRÜCÜ KRONİK HEKİM HASTA
DetaylıBu amaçları yerine getirebilmek için genetik danışmanın belli basamaklardan geçmesi gerekir. Bu aşamalar şunlardır:
Genetik danışma, genetik düzensizliklerin temelini ve kalıtımını inceleyerek hasta ve/veya riskli bireylerin hastalığı anlayabilmesine yardımcı olmak ve bu hastalıklar açısından evliliklerinde ve aile
DetaylıPALYATİF BAKIMIN EVDE BAKIMA ENTEGRASYONU
PALYATİF BAKIMIN EVDE BAKIMA ENTEGRASYONU YRD DOÇ DR HİLAL ÖZKAYA SBÜ HAYDARPAŞA NUMUNE EAH. PALYATİF BAKIM MERKEZİ Uluslararası Katılımlı Palyatif Bakım ve Hospis Kongresi. 9-11 Mart 2018-İstanbul 324.000.000
DetaylıDoç.Dr. Emine EFE. Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu eefe@akdeniz.edu.tr
Türkiye de Bazı İllerde Çocuk Servislerinde Çalışan Doktor ve Hemşirelerin 0-6 Ay Arası Bebeklerin Yatış Pozisyonları Konusundaki Bilgi ve Uygulamaları Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu eefe@akdeniz.edu.tr
DetaylıAmaç Hastalanan kişilerde ortaya çıkan duyguları ve savunma mekanizmalarını tanımlamak Tıbbi müdahaleler öncesi, sırası ve sonrasında hasta psikolojis
HASTA PSİKOLOJİSİ Prof. Dr.Güler Bahadır Dr.Nilüfer Alçalar İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Amaç Hastalanan kişilerde ortaya çıkan duyguları ve savunma mekanizmalarını tanımlamak Tıbbi
Detaylı