AB Türkiye Vize Serbestleştirilmesi Süreci

Transkript

1 AB Türkiye Vize Serbestleştirilmesi Süreci Aralık 2013 Mart Aralık 2013 Geri Kabul Anlaşması imzalandı AB Türkiye Vize Serbestleştirilmesi Diyaloğu başladı Vize Serbestleştirilmesi Yol Haritası Bu kapsamda 72 gerekliliğin yerine getirilmesi gerekiyor. Bu gereklilikler 5 ana başlık altında toplanıyor: I. Seyahat belgelerinin güvenliği II. Göç yönetimi III. Kamu düzeni ve güvenlik IV. Temel haklar V. Yasadışı göçmenlerin geri kabulü Kararlar 20 Ekim 2014 AB Komisyonu nun vize serbestleştirilmesi sürecinde sağlanan ilerlemeyi değerlendirdiği I. Rapor yayımlandı. 29 Kasım 2015 AB Türkiye Zirvesi Vize Serbestleştirilmesi Eylem Planı kapsamında kriterlerin yerine getirilmesi süreci hızlandırılacak. AB Komisyonu tarafından hazırlanan vize serbestleştirilmesi süreci ikinci değerlendirme raporu Mart 2016 ta yayımlanacak. AB Türkiye Geri Kabul Anlaşması Haziran 2016 tan itibaren tam olarak uygulanacak. Vize serbestleştirilmesi süreci ilerlemesinin değerlendirildiği üçüncü rapor 2016 sonbaharında yayımlanarak, kriterlerin tam olarak yerine getirildiğinin değerlendirilmesi durumunda Türk vatandaşlarına kısa süreli kalışlar için Schengen Alanı na ziyaretlerinde vize uygulamasının kaldırılmasına yönelik sürecin Ekim 2016 da tamamlanması hedefiyle AB Komisyonu önerisi AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu na sunulacak. Vize serbestleştirilmesi diyaloğu kapsamında Türkiye nin değerlendirmesine göre 30 Mart itibarıyla 72 i kriterden 36 sı tamamlandı. Mart 2016 AB Komisyonu nun vize serbestleştirilmesi sürecinde sağlanan ilerlemeyi değerlendirdiği II. Rapor yayımlandı. T Ü S İ AD B U S I N E S S E U R O P E Ü Y E S İ D İ R - AV R U PA Ö Z E L S E K T Ö R K O N F E D E R AS Y O N U bxloffice@tusiad.org 1

2 18 Mart 2016 AB Liderler Zirvesi AB Türkiye Göç Alanında Ortak Eylem Planı Ek Önlemler üzerine Anlaşma Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamasının kaldırılması için hedef: Haziran 2016 Mart - Nisan 2016 Vize Serbestleştirilmesi Yol Haritası kapsamında geriye kalan 36 kriterin tamamlanması. 4 AB Komisyonu son değerlendirme raporu Olumlu değerlendirme durumunda AB Komisyonu 539/2001 sayılı Konsey Tüzüğü üzerinde değişiklik önerisi hazırlıkları Kurum içi danışma süreçlerinin işletilmesi ve yasa değişikliği önerisinin ilgili kurumlara sunulması. Yaklaşık 10 gün * İlk okumada onaylanması durumunda Avrupa Parlamentosu AB Konseyi I. LIBE** Komitesi görüşü > ilk taslak II. LIBE ve ilgili Komiteler > değişiklik önerileri III. LIBE > değişikliklerin kabulü IV. Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu > son metnin oylaması AB Resmi Gazetesi nde yasa değişikliğinin yayımlanması. **** * Geçmiş örneklere dayalı tahmini sürelerdir. ** Avrupa Parlamentosu Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi. *** İngiltere ve İrlanda AB vize politikası kapsamı dışında; oy kullanmayacak. Oylama, bir sonraki Adalet ve İçişleri Konseyi toplantısına yetişmemesi durumunda Haziran ayı içerisinde başka bir AB Konseyi toplantısının gündemine alınabilir. **** Düzenlemeler çoğunlukla Resmi Gazetede yayımlanmasından 20 gün sonra yürürlüğe giriyor. Ancak bu süre geçmiş vize serbestleştirilmesi kararlarında örnekleri olduğu kısaltılabilir. 2

3 AB Komisyonu Vize Serbestleştirilmesi Yol Haritası II. İlerleme Raporu * Başlıklar Özet değerlendirme Toplam kriter sayısı Tamamlanan ya da tamamlanmak olan kriterler I. Seyahat Belgelerinin Güvenliği II. Göç Yönetimi İyi düzeyde ilerleme sağlandı İyi düzeyde ilerleme sağlandı III. Kamu Düzeni ve Güvenliği Yavaş ilerleme gözlemlendi IV. Temel Haklar Gereklilikler büyük oranda yerine getirildi 9 6 V. Yasadışı Göçmenlerin Geri Kabulü Bazı ilerlemeler gözlemlendi 7 2 Kriterler Temelinde İlerleme İlerleme düzeyi Kriter Sayısı ** Kısmi olarak tamamlandı, ilerleme 21 Kısmi olarak tamamlandı, ilerleme gözlemlendi 3 Kısmi olarak tamamlandı 9 Yerine getirilmedi 3 * AB Komisyonu değerlendirmesi 4 Mart 2016 tarihinde yayımlandı. ** Türkiye nin değerlendirmesine göre 31 Mart itibarıyla tamamlanmamış 36 kriter bulunmakta. Vize Serbestleştirilmesi Etki Analizi AB Komisyonu ilerleme raporu ek belgesi olarak yayımlanan belgede Türk vatandaşlarına vize serbestleştirilmesi kararının AB ülkeleri üzerindeki etkilerini ele alan «etki analizi» sonuçları paylaşılıyor. Etki analizi kısa süreli kalışlar için Schengen Alanı na seyahatlerinde Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamasının kaldırılmasının AB üzerindeki olası olumsuz sonuçlarının vize serbestleştirilmesi sürecinde öngörülen kriterlerin yerine getirilmesi ile önemli oranda sınırlandırılacağını gösteriyor. Etki analizinin sonuçları özetle şu şekilde: o Vize serbestleştirilmesi sürecinin tamamlanması ile AB ye yasadışı yollarla göç eden Türk vatandaşlarının sayısında belirli bir oranda artış beklenmektedir. Bu etki özellikle halihazırda Türk kökenli vatandaşların yoğun olduğu üye ülkelerde hissedilecektir. o Ancak bu etkinin sınırlı olması beklenmektedir. Kriterlerin yerine getirilmesi durumunda kontrol edilebilir düzeyde olacaktır. AB Komisyonu nun da tüm kriterlerin yerine getirildiğine karar vermesi durumunda, etki analizi sonuçları vize uygulamasının kaldırılması için Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi nde gerçekleştirilecek oylamalarda dikkate alınacaktır. 3

4 Brüksel için sonraki adım AB Komisyonu nun vize serbestleştirilmesi sürecine ilişkin hazırlayacağı son rapor olması hedeflenen bir sonraki ilerleme raporu Mayıs ayının ilk yarısında yayımlanacak. Türkiye bu raporun hazırlık tarihine kadar geriye kalan tüm yükümlülükleri yerine getirmeyi hedefliyor. Türkiye nin değerlendirmesine göre geriye kalan 36 kriter bulunmakta. Sürece İlişkin Notlar ve Son Gelişmeler: Vize Serbestleştirilmesi Süreci kapsamında yerine getirilen yükümlülüklerin bir bölümü Türkiye AB katılım müzakereleri çerçevesinde de gereklilikler arasında bulunuyor. Schengen Alanı na vizesiz seyahat imkanı tanınan ülkelerin söz konusu kriterleri yerine getirmediğine karar verilmesi durumunda AB vize uygulamasını yeniden başlatma kararı alabilmektedir. Dolayısıyla uygulamaların sürekliliği önem taşıyor. Parmak izi içeren biyometrik pasaportların dağıtımının Haziran 2016 da tamamlanamayacağı değerlendiriliyor. Haziran 2016 da AB kurumlarının ilgili yasa değişikliğini kabul ederek, Türk vatandaşlarına Schengen Alanı na seyahatlerinde vizesiz giriş hakkı tanıması durumunda, söz konusu uygulama sadece parmak izi içeren biyometrik pasaport sahibi Türk vatandaşları için geçerli olacak. Eski pasaporta sahip Türk vatandaşları bu haktan faydalanamayacak. AB Komisyonu 20 Nisan Çarşamba günü göç alanında AB Türkiye Eylem Planı ve 18 Mart ta kabul edilen ek tedbirlerin uygulamasına yönelik bir değerlendirme sunacak. 21 Nisan Perşembe günü Lüksemburg da AB ülkeleri Adalet ve İçişleri Bakanlarının bir araya geleceği toplantıda AB Türkiye anlaşması görüşülecek. Bu toplantıda Vize Serbestleştirilmesi Sürecinin de ele alınacağı bildiriliyor. AB Türkiye Bildirisi Uygulama Raporu Vize Serbestleştirilmesi Süreci Değerlendirmesi: AB Komisyonu bir sonraki değerlendirme raporunu 4 Mayıs ta sunacak. Türkiye nin tüm kriterleri yerine getirdiğinin değerlendirilmesi durumunda Türkiye nin vize muafiyeti uygulanan ülkeler listesine alınması için gerekli yasal düzenleme değişikliği önerisi hazırlanacak. AB Komisyonu tarafından bu yönde ilerlemenin değerlendirildiği ikinci raporun Mart ayında yayımlanmasını takiben kriterlerin yerine getirilmesine yönelik farklı alanlarda adım atıldı. Öne çıkan unsurlar şu şekilde: Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik kabul edildi. Sınır Yönetimi Alanında Kurumlar Arası İşbirliği ve Koordinasyon Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girdi. Pakistan ile Geri Kabul Anlaşması onaylandı. Suçluların iadesine ilişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi nin üç ek protokolü imzalandı. Europol ve Türkiye arasında irtibat memurları görevlendirilmesine ilişkin anlaşma imzalandı. Türkiye ve Yunanistan arasında geri kabul yükümlülüklerinin uygulamasına ilişkin önemli ilerleme kaydedildi. Öncelikli olarak atılması gereken adımlar: Beklemede olan sığınma başvurusu sayısının azaltılması ve yeni sığınma başvurularına ilişkin kararların ilgili yasalarda belirlenen uygun süre içerisinde tamamlanmasının güvence altına alınması; Sığınmacıların işgücü piyasasına yasal erişimi için Ocak ayında geçici koruma altında olan Suriyelilere yönelik atılan adımların benzerlerinin uygulanması; AB ye yönelik oranda yasadışı göçe kaynak oluşturan ve Türkiye nin vize uygulaması kapsamının dışında tuttuğu ülkelerin vatandaşlarına vize gerekliliği getirilmesi dâhil olmak vize politikası kapsamında gerekli değişikliklerin tamamlanması; Ayırım gözetmeden tüm üye ülkelere Türkiye ye vizesiz giriş hakkı tanınması; Kamu düzeni ve güvenlik alanında AB ile işbirliğinin güçlendirilmesi için Kişisel Verilerin Korunması Kanunu nun AB kurallarıyla uyumunun güvence altına alınması; Temel haklar alanında AB Komisyonu vize serbestleştirilmesi süreci ikinci raporunda tespit edilen geriye kalan kriterlerin tümünün yerine getirilmesi; Türk vatandaşlarının geri kabulü dahil olmak AB Türkiye Geri Kabul Anlaşması nın tüm üye ülkelere yönelik uygulamasının iyileştirilmesi çalışmalarının devam ettirilmesi ve üçüncü ülke vatandaşlarının mevcut ikili geri kabul anlaşmaları temelinde geri kabul süreçlerinin etkili bir şekilde işletilmesi; AB Türkiye Geri Kabul Anlaşması nın üçüncü ülke vatandaşlarına yönelik maddelerinin 1 Haziran dan itibaren uygulamaya geçirilmesi için gerekli şartların oluşturulması. 4

5 Tamamlanması Gereken Yasa İkincil Düzenleme İkili Anlaşma Uluslararası Sözleşme Eylem Yunanistan a yasadışı yollarla giriş yapan ve AB Türkiye arasında 18 Mart ta sağlanan anlaşma uyarınca Türkiye ye iade edilen ve Suriye vatandaşı olmayan kişilerin geçici koruma statüsünden faydalanabilmeleri için geçici korumaya ilişkin yasal düzenlemelerde değişiklik AVRUPA BİRLİĞİ TEMSİLCİLİĞİ BRÜKSEL İlgili Kriter Yabancı İstihdamı Kanunu 27 Tasarı Başbakanlık ta Siyasi Etik Kanunu 42 Tasarı TBMM'de 24 Ek Bilgi AB müktesebatı ve 1951 tarihli mültecilere ilişkin Cenevre Sözleşmesi ile aynı Sözleşmenin 1967 tarihli Protokolüne uygun olarak ulusal mevzuatın kabul edilmesi. Türkiye'de uygulanan coğrafi kısıtlama sorun yaratmakta. Yunanistan a yasadışı yollarla giriş yapan ve AB Türkiye arasında 18 Mart ta sağlanan anlaşma uyarınca Türkiye ye iade edilen Suriyelilerin geçici koruma statüsünden faydalanabilmeleri için geçici korumaya ilişkin yasal düzenlemelerde değişiklik yapılması AB için öncelikli konular arasında. Saydamlığın Artırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Göçmen kaçakçılarına uygulanacak cezaların artırılmasına yönelik Türk Ceza Kanunu üzerinde değişiklik 42 Yasa tasarısı üzerinde çalışmalar sürmekte. 30 Öneri TBMM de Suç Gelirlerinin Aklanması, Araştırılması, El Konulması, Müsaderesi ve Terörizmin Finansmanına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi nin (CETS 198) uygulanması için yasal düzenlemeler Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu Yaşını Doldurmuş Muhtaç Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı kapsamında Sözleşmenin uygulanması için gerekli yasal düzenleme değişiklikleri bulunmakta. Tasarı 15 Nisan da TBMM de onaylandı; henüz Resmi Gazete de yayımlanmadı. Tasarı 24 Mart ta TBMM ye iletildi. TBMM Adalet Komisyonu Tarafından 6 Nisan da kabul edildi. Kolluk Gözetim Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun 65 Kanun TBMM'de Sahil Güvenlik Teşkilatı nın yetkileri üzerine kanunda kontrol yetkilerinin artırılmasına yönelik değişiklik önerileri Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi 181 sayılı Ek Protokolü'nün onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun Türk mevzuatının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin 4 ve 7 Numaralı Ek Protokolleri hükümlerini içermesi için yasal düzenleme değişiklikleri Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi ne Ek 1975, 2010 ve 2012 tarihli Protokolleri Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardıma ilişkin Avrupa Sözleşmesi ne ek 2001 tarihli protokol 8 Değişiklik önerileri tamamlandı. Onay süreci başlatılacak. 55 Kanun TBMM'de 64 Gerekli değişiklikler için çalışmalar sürmekte. Bir kısmı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında halihazırda ele alınmakta. 43 İlgili Protokoller 22 Mart ta imzalandı. Onay süreci işletiliyor. 43 Protokol 22 Mart ta imzalandı. Onay süreci işletiliyor. Çocukların Korunması için Tedbirler ve Ebeveyn Sorumluluğu ile ilgili İşbirliği, Tanıma, Tenfiz, Uygulanabilir Kanun ve Mahkeme Yetkisine ilişkin 1996 tarihli Lahey Sözleşmesi Çocuğun Desteklenmesi ve Aileyle İlgili Diğer Nafaka Alacaklarının Milletlerarası Tazmini ile İlgili 2007 tarihli Lahey Sözleşmesi AB Türkiye Geri Kabul Anlaşması kapsamında Bulgaristan ve Türkiye arasında uygulama protokolü 46 Sözleşmenin onay çalışmaları devam etmekte. 46 Sözleşmenin onay çalışmaları devam etmekte Afganistan ve Bangladeş ile Geri Kabul Anlaşması 31 Mart 2016 da AB Türkiye Geri Kabul Anlaşması kapsamında Bulgaristan ve Türkiye arasında uygulama protokolü taslağı üzerinde anlaşma sağlandı ve Mutabakat Zaptı imzalandı. Protokolün imzalanması gerekiyor. İlgili ülkelere Türkiye tarafından müzakerelerin başlatılması önerisi iletildi. Eurojust ile işbirliği anlaşması 45 Süreç ile ilgili ek bilgiye ulaşılamamaktadır. Europol ile operasyonel işbirliği anlaşması Europol e irtibat memuru atanmasına ilişkin anlaşma 21 Mart ta imzalandı. Europol ile işbirliği anlaşmasına ön koşul oluşturan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 7 Nisan da Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 5

6 I. Seyahat Belgelerinin Güvenliği Kriterler Brüksel * Ankara ** Ek Bilgi 1 Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) standartlarına uygun biyometrik seyahat belgelerinin düzenlenmesi AB standartlarına uygun parmak izi bilgisi içeren çipli biyometrik pasaportların dağıtımının yapılması ve gerekli ekipmanın temin edilmesi gerekmekte. Kullanımda olan pasaportlar parmak izi bilgisi içermemekte. Vize uygulamasının kaldırılması kararının AB tarafından onaylanması halinde, vizesiz seyahat imkanı sadece biyometrik pasaport sahibi olan Türk vatandaşlarına sağlanacak. Türkiye de yaklaşık 7.7 milyon vatandaşın pasaport sahibi olduğu bildirilmekte. Bu alanda hazırlıkların Haziran 2016 ya kadar tamamlanması hedefleniyor. 2 Uluslararası pasaportlar ve tamamlayıcı belgelere ilişkin kişiselleştirme, dağıtım ve onaylama süreçlerinin bütünlüğünü ve güvenliğini sağlamak için gerekli idari önlemlerin alınması 3 Vize, tamamlayıcı belgeler veya pasaportlardan sorumlu kamu çalışanlarına yönelik bu alanda yolsuzlukla mücadeleye ilişkin etik kodun belirlenmesi ve eğitim programlarının oluşturulması 4 Kayıp veya çalıntı pasaportlara ilişkin Interpol/LASP veri tabanına hızlı ve sistematik olarak bildirim gerçekleştirilmesi 5 Tamamlayıcı belgeler ve kimlik belgelerinin güvenliğinin sağlanması ve bu belgelere yönelik başvuru ve belgelerin düzenlenmesi ile ilişkili prosedürlerin net bir şekilde belirlenmesi Biyometrik veri içeren yeni kimlik kartlarına ilişkin yasal düzenleme 27 Ocak ta yürürlüğe girdi. Bu alanda teknik altyapı hazır. Kırıkkale de uygulanan pilot proje kapsamında 4 Mart itibarıyla adet yeni kimlik kartı dağıtıldı. 6 Pasaport örnekleri, vize formları ve sahte belgelere ilişkin bilgilerin düzenli olarak paylaşılması ve belge güvenliğine yönelik AB ile işbirliği yürütülmesi İlgili kurum ve birimler ile bilgi paylaşımı AB üye ülkelerince de kullanılan Interpol veri tabanlarının kullanımı ile başladı. Bu alanda pasaport kontrollerini gerçekleştiren polis memurlarına yönelik eğitimler için planlama çalışmaları sürdürülüyor. AB seyahat belgelerinin güvenliğine ilişkin çalışmaları yürütmek ve AB üye ülkeleri polis irtibat büroları ile işbirliğini geliştirmek İstanbul Atatürk Havalimanı nda uzman personelin faaliyet göstereceği irtibat bürosu hazırlıkları Türk Polis Teşkilatı tarafından tamamlandı. İstanbul Sabiha Gökçen ve Antalya Havalimanı irtibat bürolarının kurulması öngörülmekte. 7 Medeni hal ve vatandaş kayıt sürecinin bütünlüğünü ve güvenliğini sağlamak için önlemler alınması ve uygulanması * AB Komisyonu tarafından 4 Mart 2016 tarihinde yayımlanan Vize Serbestleştirilmesi Süreci İlerleme Raporu değerlendirmelerine dayanmaktadır. ** 31 Mart itibarıyla Türkiye tarafından yapılan değerlendirme ve Türkiye kaynaklı gelişmelere dayanmaktadır. 6

7 II. Göç Yönetimi * SINIR YÖNETİMİ 8 İKİNCİL DÜZENLEME AB sınırları başta olmak Türkiye sınırlarından yasadışı geçişlerin önemli oranda azaltılması hedefiyle uygun nitelikte sınır kontrolleri ve sınır gözetimi gerçekleştirilmesi gözlemlendi Sınır Yönetimi Alanında Koordinasyon ve İşbirliği Yönetmeliği 17 Mart ta Resmi Gazete de yayımlandı. Sınır Yönetimi Uygulama Kurulu ilk toplantısını gerçekleştirdi. Entegre Sınır Yönetimi Koordinasyon Kurulu ve Ulusal Koordinasyon ve Ortak Risk Analiz Merkezi kurulacak. Polis teşkilatı halihazırda 32 ilde risk analiz merkezleri oluşturdu. AB Komisyonu uygulamada etkinliğin artırılması için Sahil Güvenlik, polis teşkilatı ve jandarmanın kapasitelerinin ve aralarındaki işbirliğinin artırılmasını tavsiye etmekte. Sahil Güvenlik Teşkilatı tarafından kullanılmak kıyı radar izleme sisteminin geliştirilmesi önerilmekte. Irak sınırlarında Fiziksel Sınır Güvenlik Sistemi Projesi Ekim 2015 de tamamlandı. Uygulama aşamasına geçiliyor. Proje Suriye sınırlarında uygulama aşamasında. İran sınırlarına ilişkin ihtiyaç değerlendirmeleri sürdürülüyor. Doğu ve güneydoğu sınırlarında belirlenen öncelikli iller başta olmak sınır bölgelerinde devriye faaliyetleri artırıldı ve çalışmaların gözetimi düzenli olarak (haftalık) gerçekleştiriliyor. İlgili kurum veya birimlerin kapasiteleri artırıldı, yasadışı göç ve insan kaçakçılığı üzerine eğitimler düzenlendi. Gaziantep, Kayseri, Van, Tekirdağ, Kırklareli ve Aydın da yasadışı göçmenlerin geri gönderme merkezlerine sevki için 49 personelden oluşan ekipler görevlendirildi. Ege Denizi nde operasyonlara başlayan NATO ile Türk Deniz Kuvvetleri arasında eşgüdümlü yürütülen faaliyetler sonuç vermeye başladı. Yasadışı geçişlerde önemli düşüş gözlemlenmekte. Sahil Güvenlik Teşkilatı nın yetkilerine dair kanun üzerinde, kontrol yetkilerinin artırılmasına yönelik değişiklik önerileri tamamlandı. Onay süreci başlatılacak. Kasım 2015 de yürürlüğe giren Hava Yolu Taşıyıcılarının Yükümlülüklerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında havayolu şirketlerinin sahte belgeler öncelikli olmak yolcularla ilgili sorumluluklarını belirlemektedir İKİNCİL DÜZENLEME Dış sınırlarda kişilerin dolaşımını düzenleyen mevzuatın kabul edilmesi ve uygulanması; sınır makamları ve işlevlerini belirleyen mevzuatın Türkiye nin Entegre Sınır Yönetimi Stratejisinin yürütülmesine ilişkin Ulusal Eylem Planı, AB Schengen Sınır Kodu ve AB Schengen Kataloğu ile uyumlu şekilde kabul edilmesi ve uygulanması Başta AB sınırları olmak sınır kontrol noktalarında ve tüm sınırlarda iyi eğitimli ve kalifiye sınır denetim personelinin görev yapması ve gerekli alt yapı, araç ve bilişim teknolojilerinin mevcudiyetini güvence altına almak mali ve idari tedbirlerin alınması gözlemlendi Sınır Yönetimi Alanında Koordinasyon ve İşbirliği Yönetmeliği 17 Mart ta Resmi Gazete de yayımlandı. Sınır Yönetimi Uygulama Kurulu nun ilk toplantısı gerçekleştirildi. Sınır kontrol makamları arasında ortak risk analizi üzerine veri paylaşımı ve diğer faaliyetlerin eşgüdümü için Ulusal Koordinasyon ve Ortak Risk Analiz Merkezi kurulum çalışmaları sürmekte. Sınır yönetiminden sorumlu makamların gerçekleştirdiği ortak operasyonların sayısında artış gözlemlenmekte. AB Komisyonu özellikle Doğu ve Güneydoğu kara sınırlarında kontrollerin artırılması için zorunlu askerlik görevini yapan kişiler yerine bu konuda eğitim almış uzmanların görevlendirilmesini önermekte. Sınır kontrol noktalarında halihazırda sınır yönetimi ve kontrolleri üzerine uzmanlığı bulunan personelin görevlendirildiği bildirilmekte. Sınır yönetimine ilişkin farklı alanlarda eğitim programlarının bir bölümü tamamlandı veya Haziran 2016 da tamamlanması hedefiyle sürdürülüyor. Ekipman modernizasyonuna dair projelerin bir bölümü tamamlandı. Geriye kalan projeleri 2016 yılı içerisinde tamamlamak planlama gerçekleştirildi. Sınır gözetim kapasitesinin artırılmasına yönelik projelerin bir kısmı tamamlandı, diğerlerinin hazırlık çalışmaları tamamlandı. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde Komuta Kontrol Merkezi modernizasyonu çalışmaları tamamlandı. Sahil Güvenlik Teşkilatı yeni sınır gözetimi teçhizatı alımlarına devam ediyor. Kaçakçılık ile mücadeleye yönelik kullanılan taşıt ve ekipman sayısı artırıldı. *Bu alandaki kriterlerin önemli bir bölümü aynı zamanda katılım müzakereleri kapsamında adalet, özgürlük ve güvenlik konulu 24 numaralı başlık gereklilikleri arasındadır. 7

8 II. Göç Yönetimi SINIR YÖNETİMİ 11 İKİNCİL DÜZENLEME Sınır yönetimi ve gümrük hizmetlerinden sorumlu personel ve birimlerin yanı sıra diğer kolluk birimleri arasında işbirliği ve bilgi paylaşımının artırılması Sınır Yönetimi Alanında Koordinasyon ve İşbirliği Yönetmeliği 17 Mart ta Resmi Gazete de yayımlandı. Tüm ilgili birim ve kurumlar insan kaçakçılığı, yasadışı göç, terörle mücadele ve örgütlü suçlarla mücadele alanında ortak projeler yürütmekte ve düzenli bilgi paylaşımı gerçekleştirilmekte. Kolluk kuvvetleri için ortak veri tabanı oluşturulması planlanmakta. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan Gemi Kayıt Sistemi ne Türk Sahil Güvenlik Teşkilatı nın erişimi Ocak 2016 itibarıyla sağlandı. Gümrük bölgelerinde 300 yeni görevlendirmeyle kaçakçılık ile mücadele alanında uzman personel sayısı artırıldı. AB tarafından desteklenen Ulusal Koordinasyon ve Ortak Risk Analiz Merkezi nin kurulmasına yönelik çalışmaların hızla tamamlanması beklenmekte. 12 İKİNCİL DÜZENLEME Sınır denetimi, gümrük ve sınır yönetimi ile bağlantılı diğer tüm personele yönelik yolsuzlukla mücadele eğitimleri oluşturulması ve bu yönde etik kuralların belirlenmesi Sınır Yönetimi Alanında Koordinasyon ve İşbirliği Yönetmeliği 17 Mart ta Resmi Gazete de yayımlandı. Yönetmeliğin öngördüğü yolsuzluk ve sınır yönetimi kuralları üzerine ortak etik kuralların kabul edilmesi gerekmekte. Bu yönde ilk toplantı gerçekleştirildi; kuralların geliştirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülüyor. Kolluk Etik İlkeleri 2007 yılında yürürlüğe girdi. Etik Mevzuatı ve Mesleki Etik İlkeleri eğitimleri gümrük memurları için 2001 yılından beri zorunlu eğitim kapsamında. 13 Frontex ile imzalanan Mutabakat Zaptının tam olarak ve etkili şekilde uygulanması 14 Sınır yönetimlerinin uluslararası sığınma hukuku ve sınır dışı edilmeme ilkesi ile uyumlu, uluslararası koruma ihtiyacı içinde olan kişilerin sığınma süreçlerine erişimini güvence altına alacak şekilde sürdürülmesi 15 İKİNCİL DÜZENLEME Komşu üye ülkelerle yeterli düzeyde işbirliğinin güvence altına alınması gözlemlendi Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan Üçlü Temas Merkezi Anlaşması nın Onaylanmasının Uygun Bulunduğunda Dair Kanun 25 Mart ta Resmi Gazete de yayımlandı. Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan Bölgesel İşbirliği Projesi nin birinci aşamasının da tamamlanması hedefleniyor. Şubat 2016 da göç akışlarının yönetim ve gözetimi üzerine Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan arasında üçlü toplantı gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı. Türkiye ve Yunanistan İçişleri Bakanlıkları arasında 8 Mart ta yasadışı göçe yönelik niyet beyanı imzalandı. Mart 2016 da AB Türkiye Geri Kabul Anlaşması kapsamında Bulgaristan ve Türkiye arasında uygulama protokolü taslağı üzerinde anlaşma sağlandı ve Mutabakat Zaptı imzalandı. AB Türkiye arasında 18 Mart ta imzalanan anlaşma uyarınca 4 Nisan da, 20 Mart tan sonra Yunanistan a yasadışı yollarla varan göçmenlerin Türkiye ye iadeleri başladı. Göç alanında uzman personel Yunan Adaları nda irtibat yetkilisi olarak görev yapmaya başladı. Yunanistan ve Türkiye Sahil Güvenlik Teşkilatları arasında bilgi paylaşımını artırmak teknik çalışmalar sürdürülmekte, Sahil Güvenlik Bilgi Paylaşım Sistemi oluşturulması planlanmakta. Ege Denizi nde sürdürülen arama-kurtarma çalışmaları kapsamında Sahil Güvenlik Teşkilatlarının ilgili birimleri arasında doğrudan temas sağlanmakta. Göç İdaresi bünyesinde komşu ülkelerle göç alanında işbirliği çalışmalarını takip etmek Komşu Ülkeler Üzerine Çalışma Grubu Mart 2016 da oluşturuldu. Bu alanda AB, üye ülkeler ve Türkiye arasında işbirliğine yönelik bilgi paylaşımı ve görüş alışverişi düzenli olarak sürdürülmekte. AB Komisyonu Frontex ile operasyonel işbirliğinin artırılmasını önermekte. 8

9 II. Göç Yönetimi VİZE POLİTİKALARI 16 Konsolosluk ve sınır personeline yönelik belgelerin güvenliği alanında eğitimlerin geliştirilmesi, Türk Vize Bilgi Sistemi nin oluşturulması ve kullanılması Göç İdaresi personeline yönelik eğitimlerin planlama aşaması tamamlandı. Eğitim seminerlerinin Nisan 2016 da tamamlanması planlanmakta. Göç İdaresi Kurumsal Kapasite Geliştirme Projesi ikinci aşaması kapsamında belgelerde sahtecilik üzerine eğitim programları planlandı. Polis Teşkilatına yönelik yasadışı göçle mücadele kapsamında belgelerde sahtecilik üzerine kapasite geliştirme projesi tamamlandı. Sınır personeline yönelik Schengen ve OECD ülkeleri seyahat belgeleri eğitimleri 2015 yılında tamamlandı. Eğitim programlarına 603 kişi katıldı yılında ek 554 sınır görevlisine eğitim programları planlandı. 148 görevli eğitimlerini tamamladı. Farklı bakanlıklar bünyesinde ilgili veri tabanlarının bütünleştirilmesi çalışmaları tamamlanmak. 17 AB ye yönelik göç ve güvenlik riski oluşturabilecek ülkeler başta olmak AB üyesi olmayan ülke vatandaşlarına sınırlarda vize verme uygulamasının sona erdirilmesi 1 Ocak itibarıyla Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu nun 13. maddesi ile uyum içerisinde sınırlarda vize uygulaması yalnızca 15 günlük kısa kalışlar için «istisnai» bir uygulama haline getirildi. Mevcut durumda sınırlarda vize verme uygulaması yalnızca Kuveyt ve Malta vatandaşları için geçerlidir. Bu konuda istişare süreçleri işletilmekte. Irak vatandaşlarına sınırlarda vize uygulaması Şubat 2016 da sona erdirildi. 18 Daha fazla güvenlik sağlayacak şekilde yeni vize etiketlerinin kullanılmaya başlanması ve damga vizelerin kullanımdan kaldırılması 19 Havaalanı transit vize uygulamasına geçilmesi Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu nun 14. maddesi transit vize uygulamasını içermekte. Yasadışı göçe yoğun kaynak oluşturduğu tespit edilen 18 ülke transit vize uygulaması kapsamına dahil edilecek. Bu ülkeler şu şekildedir: Afganistan, Bangladeş, Kongo, Eritrea, Fildişi Sahili, Gana, Güney Afrika, Kamerun, Kongo, Mali, Myanmar-Burma, Nijerya, Pakistan, Somali, Sri Lanka, Sudan, Uganda. Türkiye den sınır dışı edilen kişiler transit vize uygulaması kapsamına dahil edilecek. İlgili kurumlar arasında uygulamaya yönelik istişare süreçleri işletilmekte. 20 AB ye yönelik yasadışı göçe kaynaklık eden başlıca ülkelerin vatandaşlarının ülkeye girişlerine yönelik kurallar üzerinde Türkiye üzerinden AB ye yasadışı geçiş yapabilecek kişilerin ülkeye girişlerini zorlaştıracak şekilde gerekli değişikliklerin yapılması Sınır Yönetimi Alanında Koordinasyon ve İşbirliği Yönetmeliği kapsamında Ulusal Koordinasyon ve Ortak Risk Analiz Merkezi nin kuruluşuna dair usul ve esaslar belirlenmekte. AB Komisyonu Türkiye üzerinden AB ye yasadışı göçe kaynak oluşturan ülkelerin vatandaşlarına yönelik vize rejiminin sıkılaştırılmasını istemekte. Bu ülkelerin öncelikli olanları şu şekilde listelenmekte: Afganistan, Pakistan, İran, Fas, Filistin, Somali, Bangladeş, Lübnan ve Cezayir. Türkiye Ocak ve Şubat 2016 da Suriye sınırları dışında bulunan Suriye vatandaşları ve Irak vatandaşları için Türkiye ye seyahatlerde vize uygulamasını yeniden başlattı. E-vize kontrollerinin güçlendirilmesi için sekiz havalimanında kapasite artırılarak 44 ek e-vize kontrol gişesi açıldı. Şubat 2016 da e-vize başvurusu için belirlenen «Schengen veya OECD ülkeleri» vatandaşı olma önkoşulu, «Schengen ülkeleri, ABD, İngiltere ve İrlanda» vatandaşı olma önkoşulu ile değiştirilerek, sınırlandırıldı. Göç İdaresi bünyesinde Strateji ve Analiz, yanı sıra Yasadışı Göç ve Risk Analizi Çalışma Grupları oluşturuldu. Yolcu Bilgi Sistemi tarafından güvenlik riski oluşturduğu tespit edilen yabancı uyruklu kişilerin Türkiye ye uçak yolculuğu yapmasına izin verilmeyecek. 9

10 II. Göç Yönetimi VİZE POLİTİKALARI 21 YASAL DÜZENLEME Öncelikle AB ye yönelik yasadışı göçe kaynaklık eden başlıca ülkelere yönelik olmak Türk vize politikası, mevzuatı ve bu alandaki idari kapasitenin AB mevzuatı ile uyumlulaştırılması Türkiye tarafından AB Komisyonu na iletilen Meşruhatlı Vize Serbestleştirilmesi Yol Haritası kapsamında vize politikası uyumlulaştırılmasının Türkiye nin AB ye katılımı sonrası tam olarak uygulanabileceği not edildi te Libya vatandaşlarına, 2016 yılında ise Suriye vatandaşlarına vize uygulaması başlatılması kararı alındı. Irak vatandaşlarına yönelik e-vize uygulaması Şubat 2016 da kaldırıldı. 5 Şubat itibarıyla yalnızca Schengen, ABD, İngiltere veya İrlanda vizesi/oturma izni bulunan Irak vatandaşları e-vize başvurusunda bulunabiliyor. Vize Otomasyon Projesi 5 Ocak itibarıyla uygulanmaya başladı. Yabancı uyruklu kişilerin biyometrik bilgileri ve Türkiye ye girişçıkışlarına ilişkin bilgileri içerecek Yabancı Kayıt Sistemi hazırlıkları tamamlanmak. Şubat 2016 da vize sağlama kriterleri ve prosedürlerinin belirlenmesi üzerine uluslararası uzmanların katılımıyla bir çalıştay düzenlendi ve sonucunda Göç İdaresi tarafından «Vize Başvuruları Kriterleri ve Prosedürleri Üzerine Kılavuz» hazırlandı. 22 YASAL DÜZENLEME Tüm AB ülkeleri vatandaşlarına Türkiye ye girişlerinde eşit ve vizesiz giriş hakkı sağlanması Yerine getirilmedi 28 AB üye ülkesinden Türkiye nin vizesiz giriş hakkı tanımadığı ülkeler şu şekilde: Avusturya, Belçika, Hırvatistan, G.Kıbrıs, İrlanda, Hollanda, Polonya, İspanya, İngiltere. Meşruhatlı Vize Serbestleştirilmesi Yol Haritası kapsamında bu uygulamanın kapsamının genişletilmesi Türk vatandaşlarının Schengen Alanı na dahil olmayan AB üye ülkeleri dahil olmak tüm AB ülkelerine seyahatlerinde vizelerin kaldırılması ile ilişkilendiriliyor. TAŞIYICI FİRMALARIN SORUMLULUKLARI 23 Taşıyıcı firmaların yükümlülüklerine ilişkin mevzuatın onaylanması ve uygulanması ULUSLARARASI KORUMA 24 İKİNCİL DÜZENLEME AB müktesebatı ve 1951 tarihli mültecilere ilişkin Cenevre Sözleşmesi ile aynı Sözleşmenin 1967 tarihli Protokolüne uygun olarak ulusal mevzuatın kabul edilmesi ve uygulanması; Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği nin Türkiye Cumhuriyeti topraklarında görevini kısıtlama olmadan yerine getirebilmesinin güvence altına alınması Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Uygulama Yönetmeliği 17 Mart 2016 da Resmi Gazete de yayımlandı. Sığınma başvuruları değerlendirme süreçlerinin hızlanması gerekmekte. Göç İdaresi değerlendirme süreçlerinin hızlandırılması için bir yol haritası oluşturdu. Göç İdaresi bünyesinde «Menşe Ülke Bildirim Sistemi» uluslararası koruma başvurularının hızlı ve sistemli bir şekilde değerlendirilmesi için 7 Mart itibarıyla kullanılmaya başlandı. Sığınma Başvurularında Ulusal Karar Alma Süreçlerinin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında illerde faaliyet gösteren ilgili personele UNHCR tarafından eğitim verilmesi planlandı. Yunanistan a yasadışı yollarla giriş yapan ve AB Türkiye arasında 18 Mart ta sağlanan anlaşma uyarınca Türkiye ye iade edilen ve Suriye vatandaşı olmayan kişilerin geçici koruma statüsünden faydalanabilmeleri için geçici korumaya ilişkin yasal düzenlemelerde değişiklik yapılacak. 25 «Mülteci statüsü» başvurularının değerlendirilmesi prosedürlerinden sorumlu özel bir birim oluşturulması, bu yönde yasal çözüm yollarının sağlanması, sığınmacılara ve mülteci statüsü başvurusunda bulunan kişilere koruma ve destek sağlanması, birimin ve personelin gerekli kapasiteye ve eğitime sahip olduğunun güvence altına alınması 10

11 II. Göç Yönetimi ULUSLARARASI KORUMA 26 İKİNCİL DÜZENLEME Mülteci statüsü başvurusunda bulunan kişilerin ve sığınmacıların haklarının ve itibarlarının teslimi için yeterli altyapı, insan kaynağı ve finansmanın sağlanması Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Uygulama Yönetmeliği 17 Mart 2016 da Resmi Gazete de yayımlandı. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 89. maddesi uluslararası koruma başvurusunda bulunan kişiler veya uluslararası koruma statüsü bulunan kişilerin haklarını belirlemekte. Yozgat ta 100 kişilik kapasiteye sahip Kabul ve Barınma Merkezi faaliyet göstermekte. Erzurum da 750 kişilik kapasiteye sahip yeni merkez Türkiye ye iade edilecek hassas gruplar için faaliyet göstermeye hazır. Konya da ise 75 kişilik kapasiteye sahip yeni merkez hazırlıkları sürmekte. Kabul ve Barınma Merkezi bulunan iller: Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kırklareli, Kayseri, Van ve Yozgat. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Uluslararası Koruma Departmanı nda 64 personel görevlendirildi. Gerekli mali kaynak sağlanmakta. 27 YASAL DÜZENLEME Mülteci statüsü alan kişilerin kendi geçimlerini sağlamaları, kamu hizmetlerine erişimleri, sosyal haklardan faydalanmaları ve entegrasyonları için gerekli şartların oluşturulması Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik 15 Ocak ta Resmi Gazete de yayımlandı. Suriye Krizi Etkilerinin Azaltılması için Türkiye'ye Destek Projesi kapsamında yabancıların sosyal uyumuna destek sağlayacak çok amaçlı toplum merkezleri oluşturulacak. Uluslararası Göç Örgütü tarafından desteklenen Türkiye nin Ulusal Uyum Politikasının Gerçekleştirilmesine Destek Projesi Aralık 2015 te başlatıldı. Bu kapsamda Uyum Strateji Belgesi ve Ulusal Eylem Planı geliştirilmesine yönelik çalışmalar sürmekte. Buna yönelik ilk toplantı 9 Mart ta gerçekleştirildi. Yabancı istihdamı üzerine yeni yasa çalışmaları tamamlanmak ; tasarı Başbakanlığa iletildi. 28 Etkili göç yönetimi için mevzuatın AB ve Avrupa Konseyi kuralları ile uyum içerisinde, ülkeye yasadışı giriş yapmış veya yasadışı ikamet eden yabancı uyruklu kişilerin hakları ve iade prosedürlerini de içerecek şekilde kabulü ve uygulanması * Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Uygulama Yönetmeliği 17 Mart 2016 da Resmi Gazete de yayımlandı. 29 Yasal ve yasadışı göç üzerine verileri içeren göç akışları gözetim mekanizması oluşturulması, göç rotaları ve hareketleri üzerine veri toplayacak ve bu verileri analiz edecek birimlerin oluşturulması, yasadışı göç akışlarının ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde ve farklı menşe ülkeler temelinde haritasının oluşturulması ve bu çerçevede risk analizi uygulanması Göç İdaresi Genel Müdürlüğü altyapı hazırlıklarını tamamladı. Gerekli veriler AB Komisyonu na iletildi. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü bünyesinde Strateji ve Analiz Çalışma Gurubu 10 Şubat itibarıyla, Yasadışı Göç ve Risk Analizi Çalışma Gurubu ise 17 Mart itibarıyla oluşturuldu. 30 YASAL DÜZENLEME DEĞİŞİKLİĞİ Örgütlü veya kolaylaştırılmış yasadışı göç vakalarını soruşturma kapasitesinin artırılması Türk kolluk kuvvetleri arasında etkili işbirliği yürütülmekte. AB üye ülkeleri başta olmak üçüncü ülkelerle işbirliği yürütülmekte, ortak operasyonlar, eğitim seminerleri ve çalıştaylar düzenlenmekte. Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti ile Mücadele Dairesi Başkanlığı 4 Şubat ta kuruldu. Jandarma bünyesinde Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti birimi Şubat ta kuruldu. Türk Sahil Güvenlik Teşkilatı bünyesinde Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti ile Mücadele birimi bulunmakta. Göçmen kaçakçılarına uygulanacak cezaların artırılmasına yönelik Türk Ceza Kanunu üzerinde değişiklik önerisi TBMM de. Göçmen Kaçakçılığı Eylem Planı hazırlıkları sürmekte. Göçmen kaçakçılığına ilişkin istatistikler her ay Frontex ile düzenli olarak paylaşılmakta. * 17 Mart itibarıyla. 11

12 II. Göç Yönetimi İKİLİ ANLAŞMA Türkiye veya AB ülkelerine yoğun yasadışı göç kaynağı oluşturan ülkelerle geri kabul anlaşmalarının tamamlanması ve etkili bir şekilde uygulanması Etkili göç yönetimi için uygun nitelikte eğitim programları dahil olmak yeterli mali ve insan kaynağının güvence altına alınması Türkiye topraklarında yasadışı olarak ikamet eden üçüncü ülke vatandaşlarının düzenli bir şekilde sınırdışı edilmesi ilerleme Pakistan ile 2010 yılında imzalanan geri kabul anlaşması 7 Nisan da TBMM de onaylandı. Türkiye ile arasında halihazırda Geri Kabul Anlaşması olan ülkeler: Suriye, Yunanistan, Kırgızistan, Romanya, Ukrayna, Pakistan, Rusya Federasyonu, Nijerya, Bosna Hersek, Yemen, Moldova, Belarus ve Karadağ (Nijerya ve Yemen ile imzalanan anlaşmaların onay süreçleri devam etmekte.) Suriye hariç Türkiye den AB ye en yoğun yasadışı göç kaynağı oluşturan ülkeler şu şekilde: Afganistan, Irak, Pakistan, İran, Fas, Filistin, Somali, Bangladeş, Lübnan, Cezayir. Vize Serbestleştirilmesi Süreci İkinci İlerleme Raporu Türkiye nin 14 ülkeye ikili geri kabul anlaşması müzakereleri başlatmayı önerdiğini not etmekte. Bu ülkeler şu şekilde: Afganistan, Bangladeş, Fas, Cezayir, Tunus, İran, Irak, Sudan, Kamerun, Kongo, Myanmar/ Burma, Somali, Gana, Eritrea. Sınırdışı kararları Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 56. maddesi uyarınca uygulanmakta yılında yabancı uyruklu kişi sınırdışı edildi. Sınırdışı kararlarının değerlendirilmesi ve uygulanmasına yönelik kapasite geliştirme çalışmaları devam etmekte. Ulusal gönüllü geri dönüş mekanizması üzerine yol haritasının Nisan 2016 da kabul edilmesi planlanmakta. Göç İdaresi personeli için bu alanda eğitim programları planlandı. Geri dönüş operasyonlarına yönelik 180 personel eğitim aldı İKİNCİL DÜZENLEME - Ülkesinden sürgün edilmiş ve Türkiye topraklarında yasadışı olarak ikamet eden üçüncü ülke vatandaşlarının gönüllü geri dönüşlerine olanak sağlayacak şartların oluşturulması Türkiye topraklarında yasadışı olarak ikamet eden ve/veya yasadışı geçiş yapan üçüncü ülke vatandaşlarının sınırdışı edilmesine yönelik altyapının oluşturulması, bu alanda yetkili birimlerin güçlendirilmesi, sınırdışı edilecek kişilere gerekli yasal, sosyal ve psikolojik yardımların sağlanması III. Kamu Düzeni ve Güvenliği Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Uygulama Yönetmeliği 17 Mart 2016 da Resmi Gazete de yayımlandı. Gönüllü geri dönüşler Uluslararası Göç Örgütü ile işbirliği içerisinde yürütülmekte. Ulusal gönüllü geri dönüş mekanizması üzerine yol haritasının Nisan 2016 da kabul edilmesi planlanmakta. Çanakkale ve Aydın da yeni geri gönderme merkezleri inşa çalışmalarının da tamamlanması planlanıyor. Ağrı ve Kocaeli merkezlerinin inşaatı başlamak. Beş barınma merkezinin geri gönderme merkezine dönüştürülmesi çalışmalarının Nisan 2016 da tamamlanması planlanıyor. İstanbul da konteyner geri gönderme merkezi hazırlıklarının Haziran 2016 da tamamlanması planlanıyor. Malatya, Tekirdağ ve Antalya geri gönderme merkezlerinin Aralık 2016 da tamamlanması planlanıyor. Geri gönderme merkezlerinde çalışan personel için eğitim modülleri hazırlandı. ÖRGÜTLÜ SUÇLAR, TERÖR ve YOLSUZLUKLA MÜCADELE 36 Sınırlar arası boyutlar başta olmak örgütlü suçlarla mücadeleye ilişkin Ulusal Strateji ve Eylem Planının uygulanmaya devam edilerek tamamlanması, bu alandaki faaliyetlere yeterli mali kaynak ve insan kaynağının aktarılması Eylem Planı kapsamında toplam 51 tedbirden 49 u ele alındı dönemini kapsayan yeni Strateji Belgesi ve dönemi için Eylem Planı 16 Mart ta kabul edildi. Suç örgütleri üzerine AB yetkililerine yönelik brifing hazırlıkları sürdürülüyor. 37 Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesi nin onaylanması ve insan ticareti ile mücadele alanındaki AB müktesebatı ile uyumlu yasal mevzuatın oluşturulması * İnsan Ticareti ile Mücadele ve Mağdurların Korunması Hakkında Yönetmelik 17 Mart ta Resmi Gazete de yayımlandı. Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun 19 Şubat ta Resmi Gazete de yayımlandı. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Sözleşme ile uyumlu maddeler içermekte. * 17 Mart itibarıyla. 12

13 III. Kamu Düzeni ve Güvenliği ÖRGÜTLÜ SUÇLAR, TERÖR ve YOLSUZLUKLA MÜCADELE 38 İKİNCİL DÜZENLEME - İnsan kaçakçılığı mağdurlarının haklarının ve itibarlarının teslim edilmesi ve bu kişilerin topluma sosyal ve profesyonel entegrasyonlarının yeniden sağlanması için gerekli altyapının oluşturulması; yeterli mali kaynağın ve insan kaynağının bu alandaki çalışmalara aktarılması İnsan Ticaretiyle Mücadele ve Mağdurların Korunması Hakkında Yönetmelik 17 Mart ta Resmi Gazete de yayımlandı. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü nün insan ticareti mağdurlarının tespit edilmesi ve barındırılmasına yönelik kapasitesinin artırılması önerilmekte. Göç İdaresi bünyesinde «İnsan Ticareti Mağdurlarını Koruma Dairesi Başkanlığı» oluşturuldu. Birim tarafından mağdurların hakları üzerine farkındalık yaratma hedefiyle toplantılar düzenlendi. Devlet memurlarına kılavuz oluşturması hedefiyle «Mağdurlara Yönelik Davranışlar El Kitabı» hazırlıkları sürüyor. Göç İdaresi, kendi personeli, kolluk kuvvetleri ve adli personelin katılımıyla insan kaçakçılığı mağdurlarının korunmasına yönelik eğitim programları içeren projeyi sürdürüyor. Temmuz 2014 te başlayan ve altı ana başlık altında 39 faaliyet içeren projenin tamamlanma süresi 24 ay olarak öngörülmekte. İnsan ticareti mağdurlarına yönelik mevcut üç sığınma evine ek olarak üç yeni sığınma evi açılması hedefleniyor. 23 Mart ta 40 kişilik kapasiteye sahip olan sığınma evi Kırıkkale de açıldı. 39 YASAL DÜZENLEME Suç Gelirlerinin Aklanması, Araştırılması, El Konulması, Müsaderesi ve Terörizmin Finansmanına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi nin (CETS 198) onaylanması ve söz konusu Sözleşme nin uygulanması için gerekli düzenlemelerin ulusal mevzuata aktarılması; mal varlıklarının dondurulması üzerine bir sistem oluşturulması ve terörün finansmanının tanımına ilişkin Mali Eylem Görev Gücü önerilerinin uygulanması için gerekli yasal düzenlemelerin kabul edilmesi ve uygulanması Suç Gelirlerinin Aklanması, Araştırılması, El Konulması, Müsaderesi ve Terörizmin Finansmanına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi nin (CETS 198) kabul edildiğine dair kanun 20 Şubat ta Resmi Gazete de yayımlandı. 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı kapsamında Sözleşmenin uygulanması için gerekli yasal düzenleme değişiklikleri bulunmakta. Tasarı 15 Nisan da TBMM de onaylandı; henüz Resmi Gazete de yayımlanmadı. AB Komisyonu suç gelirlerine el koyma ve müsadere konusunda verilerin toplanması için merkezi bir sistem oluşturulmasını önermekte. Malvarlığı Geri Alım Birimi oluşturulması çalışmaları sürmekte. Sermayenin Serbest Dolaşımı konulu katılım müzakereleri başlığı gereklilikleri arasında da bulunan bu konu AB Katılım Ulusal Eylem Planı nda ele alınmakta ve birimin 2019 un ilk yarısında oluşturulması öngörülmekte. Mali Eylem Görev Gücü önerileri doğrultusunda gerekli yasal düzenlemeler 2013 ve 2014 de tamamlandı. Görev Gücü nün bir sonraki değerlendirmeyi gerçekleştireceği 2018 hedefiyle uygulama çalışmaları sürmekte. 40 Sanal ortamda işlenen suçlara ilişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi nin uygulanması ve ulusal mevzuatın söz konusu Sözleşme ile uyumlu hale getirilmesi * 7 Nisan da Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile gerekli yasal düzenlemeler tamamlandı. 41 Uyuşturucu madde ve uyuşturucu madde bağımlılığına ilişkin Ulusal Eylem Planı nın ve Ulusal Strateji nin uygulanmaya devam edilmesi ve Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (EMCDDA) ile işbirliğinin geliştirilmesi Adalet Bakanı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Gençlik ve Spor Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı, İçişleri Bakanı, Milli Eğitim Bakanı ve Sağlık Bakanı nın katılımıyla 20 Ocak 2015 de oluşturulan Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulu «Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi», Uyuşturucu ile Mücadele Hızlı Eylem Planı» ve «Bölgesel Uyuşturucu Koordinasyon Kurullarının Çalışma Prosedürleri ve İlkeleri» belgelerini kabul etti. Yeni Çok Yıllı Eylem Planı hazırlıkları Sağlık Bakanlığı tarafından tamamlanmak. EMCDDA ile işbirliği ve bilgi paylaşımı sürdürülmekte. * 7 Nisan itibarıyla. 13

14 III. Kamu Düzeni ve Güvenliği ÖRGÜTLÜ SUÇLAR, TERÖR ve YOLSUZLUKLA MÜCADELE 42 YASAL DÜZENLEME Yolsuzlukla mücadele Ulusal Stratejisi nin, Eylem Planı nın ve GRECO (I, II ve III. Değerlendirme Turları) önerilerinin etkin bir şekilde uygulanması Siyasi Etik Kanunu Tasarısı TBMM de. Tasarı TBMM AB Uyum Komisyonu nda kabul edildi. Saydamlığın Artırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı üzerinde çalışmalar sürmekte. Yolsuzlukla Mücadele Eylem Planı nın yenilenmesi ve uygulamaya yönelik gözetiminin yeterli bağımsızlık ve saydamlığa sahip bir kurum tarafından yürütülmesi önerilmekte. GRECO III. Değerlendirme süreci sonucunda önerilerin uygulanması çalışmaları sürmekte. Saydamlık Paketi nin kabul edilmesi durumunda tüm kriterler yerine getirilmiş olacak. Saydamlık Paketi, Siyasi Etik Kanunu nun yanı sıra yeni bir Yolsuzlukla Mücadele Strateji Belgesi ve Eylem Planı oluşturulmasını öngörmekte. Strateji Belgesi ve Eylem Planı kapsamında özel sektörde saydamlık, sivil toplum örgütlerinde saydamlık ve Kamu İhale Kanunu değerlendirmesi yer alacak. ADLİ İŞBİRLİĞİ 43 ULUSLARARASI SÖZLEŞME Cezai konularda adli işbirliğine ilişkin uluslararası sözleşmelerin uygulanması (Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi; Hükümlülerin Nakline Dair Avrupa Sözleşmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardıma ilişkin Avrupa Sözleşmesi ve ilgili Protokolleri) - ilerleme Hükümlülerin Nakline Dair Avrupa Sözleşmesi ne Ek 1997 tarihli Protokole taraf olunmasına ilişkin kanun 19 Şubat ta Resmi Gazete de yayımlandı. Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi ne Ek 1975, 2010 ve 2012 tarihli Protokoller 22 Mart ta imzalandı. Onay süreci işletiliyor. Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardıma ilişkin Avrupa Sözleşmesi ne ek 2001 tarihli protokol 22 Mart ta imzalandı. Onay süreci işletiliyor. 44 YASAL DÜZENLEME Cezai konularda hakim ve savcıların AB ülkeleri ve bölgede bulunan diğer ülkelerle adli işbirliğinin etkinliğinin artırılmasına yönelik tedbirlerin uygulanması - ilerleme Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu Tasarısı 24 Mart ta TBMM ye iletildi. Tasarı TBMM Adalet Komisyonu Tarafından 6 Nisan da kabul edildi. 45 YASAL DÜZENLEME İKİLİ ANLAŞMA Eurojust ile çalışma ilişkilerinin güçlendirilmesi Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 7 Nisan da Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İlgili kanun katılım müzakereleri kapsamında bilgi toplumu konulu 10 numaralı başlık, 23 numaralı yargı ve temel haklar ve 24 numaralı adalet, özgürlük ve güvenlik konulu başlıkların gereklilikleri arasında. AB Komisyonu Eurojust ile işbirliği anlaşması imzalanmasını önermekte. Europol e irtibat memuru atanmasına ilişkin anlaşma 21 Mart ta imzalandı. ULUSLARARASI SÖZLEŞME 46 Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine ilişkin 1980 tarihli Lahey Sözleşmesi hükümlerinin uygulanmaya devam edilmesi; Çocukların Korunması için Tedbirler ve Ebeveyn Sorumluluğu ile ilgili İşbirliği, Tanıma, Tenfiz, Uygulanabilir Kanun ve Mahkeme Yetkisine ilişkin 1996 tarihli Lahey Sözleşmesi ve Çocuğun Desteklenmesi ve Aileyle İlgili Diğer Nafaka Alacaklarının Milletlerarası Tazmini ile İlgili 2007 tarihli Lahey Sözleşmesi'nin kabulü ve uygulanması Sözleşmelerin onay çalışmaları devam etmekte. 47 YASAL DÜZENLEME Suçluların iadesi alanında merkezi yetkililerle doğrudan temasların teşvik edilmesi dahil olmak tüm AB üye ülkeleriyle cezai konularda etkili adli işbirliği yürütülmesi Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu Tasarısı 24 Mart ta TBMM ye iletildi. Tasarı TBMM Adalet Komisyonu Tarafından 6 Nisan da kabul edildi. G.Kıbrıs ile adli işbirliğine ilişkin Türkiye nin tutumu Meşruhatlı Vize Serbestleştirilmesi Yol Haritası kapsamında not edilmiştir. 14

15 III. Kamu Düzeni ve Güvenliği KOLLUK KUVVETLERİ ARASINDA İŞBİRLİĞİ 48 Sınır güvenliği yetkilileri, emniyet teşkilatı, gümrük memurları öncelikli olmak kolluk kuvvetleri arasında istihbarat ve bilgi paylaşımının artırılması ve adli makamlarla işbirliğinin artırılması dahil olmak etkili ve verimli işbirliği için gerekli adımların atılması 49 Emniyet teşkilatları arasında bölgesel işbirliğinin pekiştirilmesi, AB ülkelerinin yetkili makamlarıyla gerekli bilgilerin zamanında paylaşımı dahil olmak ikili ve çok taraflı operasyonel işbirliği anlaşmalarının uygulanması 50 Kimlik ve seyahat belgesi sahtekârlığı dahil olmak ciddi sınırlar arası suçlara karşı emniyet güçlerinin operasyonel ve özel soruşturma kapasitelerinin ve yürütülen çalışmaların kalitesinin artırılması 51 Euro nun sahtekarlığa karşı korunmasına yönelik OLAF ve Europol ile etkili işbirliği gerçekleştirilmesi 52 Mali Suçları Araştırma Kurulu nun kapasitesinin ve Kurul un AB ülkelerinde bulunan diğer mali istihbarat birimleri ile işbirliğinin geliştirilmesi MASAK bünyesindeki personel sayısı artırıldı. Bilgi teknolojileri modernizasyonu projesi tamamlandı. Proje kapsamında Entegre Mali İstihbarat Sistemi oluşturuldu, İş Sürekliliği ve Felaket Kurtarma Merkezi kuruldu. MASAK güvenlik altyapısı modernize edildi. Kara para aklama ve terörün finansmanı ile mücadele alanında kapasite artırılması için Mali Eylem Görev Gücü nün güncellenmiş önerileri ile uyum sağlanması ve Ulusal Risk Değerlendirmesi üzerine projeler sürmekte. Bu projeler kapsamında denetim süreçlerinin etkinliği değerlendirilip, geliştirilecek. 53 Europol ile Stratejik Anlaşmanın uygulanmaya devam edilmesi Europol e irtibat memuru atanmasına ilişkin anlaşma 21 Mart ta imzalandı. 54 YASAL DÜZENLEME Europol ile operasyonel işbirliği anlaşmasının imzalanması Yerine getirilmedi Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 7 Nisan da Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İlgili kanun katılım müzakereleri kapsamında bilgi toplumu konulu 10 numaralı başlık, 23 numaralı yargı ve temel haklar ve 24 numaralı adalet, özgürlük ve güvenlik konulu başlıkların gereklilikleri arasında. Europol ile Emniyet Genel Müdürlüğü arasında işbirliğinin artırılması ve irtibat görevlisi atanması üzerine anlaşma 21 Mart ta imzalandı. VERİ KORUMA 55 ULUSLARARASI SÖZLEŞME Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunmasına İlişkin 1981 tarihli Avrupa Konseyi Sözleşmesi ve 181 sayılı Ek Protokolü öncelikli olmak bu alanda önemli uluslararası sözleşmelerin imzalanması, onaylanması ve uygulanması - ilerleme Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun 18 Şubat ta Resmi Gazete de yayımlandı. Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi nin İlişik Beyanlarla Birlikte Onaylanması Hakkında Karar 17 Mart ta Resmi Gazete de yayımlandı. 181 sayılı Ek Protokol için TBMM nin onayı beklenmekte. 56 YASAL DÜZENLEME Kişisel verilerin korunmasından sorumlu olan makamın bağımsızlığı konusu dahil olmak AB standartlarıyla uyumlu kişisel verilerin korunması mevzuatının kabul edilmesi ve uygulanması Yerine getirilmedi Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 7 Nisan da Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İlgili kanun katılım müzakereleri kapsamında bilgi toplumu konulu 10 numaralı başlık, 23 numaralı yargı ve temel haklar ve 24 numaralı adalet, özgürlük ve güvenlik konulu başlıkların gereklilikleri arasında. 15