Türkiye Doping Kontrol Merkezi

Transkript

1 Türkiye Doping Kontrol Merkezi

2 DOPİNG I. Spor ahlakı yönünden nden doğru değildir Sporculuk prensiplerine ve centilmenliğe e aykırıdır, r, Diğer yarış ışmacılar için i in haksız rekabet ortamı doğurur, Sporcunun çevresince gösterilen güveni g kötüye k kullanmasıdır, Yasalara karşı gelmektedir. II. Sporcu sağlığı yönünden nden sakıncal ncalıdır Sporcunun biyolojik ritmini bozar, Yan etkileri nedeniyle sporcu sağlığı ığını tehlikeye sokar, Kalıcı ruhsal ve fiziksel bozukluklar olabilir, Alış ışkanlık k yapabilir. 2

3 Türkiye Doping Kontrol Merkezi 1989 yılında Hacettepe Üniversitesi ile Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü arasında imzalanan bir protokol ile kurulmuştur. Protokol gereği: Hacettepe Üniversitesi Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü (GSGM) Personel Yer (Mekan) Malzeme Alımı (Kimyasal, cam) Analitik Cihaz alım, onarımı Eğitim Desteği Numune temini Hacettepe Üniversitesi personeli Hemodiyaliz Üretim Yeri 2.katı H.Ü.Döner Sermaye İşletmesi Analitik cihazların tümü Doping Laboratuarları için düzenlenen Workshop çalışmalarına (Köln) katılımı Diğer merkezlerde yapılan eğitim çalışmaları yarışma içi ve dışı Federasyonlar

4 KISA TARİHÇE Ulusal düzeyde doping analizlerine başlanması Barcelona Doping Laboratuvarı danışmanlığında akreditasyon çalışmalarına başlanması Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından akreditasyon hakkı kazanılması. İngiliz Akreditasyon Kuruluşu UKAS tarafından ISO analiz laboratuvarları sertifikası ile WADA akreditasyonunun alınması WADA tarafından akreditasyonun askıya alınışı 2008 WADA tarafından tekrar akredite olunması 2009 Akreditasyonun iptali 2011

5

6 MİSYONUMUZ 1- Uluslar arası akreditasyon belgesi alarak dünyadaki akredite 33 doping kontrol laboratuarı arasına tekrar girerek ülkemizi temsil etmek. 2- Çalışanların bilgi ve deneyimleri artırarak bu alanda yeni uygulamaları takip etmek 3- Ülkemiz sporcularında etik yarışma ruhunu pekiştirmek, haksız rekabeti önlemek için iletişimi artırmak, 4- Sağlıklı gençlik ve sağlıklı sporcu yetiştirilmesine yönelik eğitim programları hazırlanmasında katkıda bulunmak

7 VİZYONUMUZ Doping ve yasaklı maddelerin analizlerinde yöntem geliştirebilen konusunda yetkin ve lider bir analiz merkezi olmak Doping Kontrol Merkezi Yönetim Kurulu Üyeleri: Prof.Dr. A. Ahmet Başaran Başkan Prof.Dr. Bekir Salih Başkan Yardımcısı Bilim Koordinatörü Prof.Dr. Bülent Gümüşel Prof.Dr. Alper İskit Prof.Dr. Belma Giray Prof.Dr. Rahime Şimşek Prof.Dr. Haydar Demirel

8 MERKEZ DANIŞMA KURULU 2012 Prof.Dr. A. Ahmet Başaran Prof.Dr. Bekir Salih Prof.Dr. Bülent Gümüşel Prof.Dr. Alper İskit Prof.Dr. Belma Giray Prof.Dr. Rahime Şimşek Prof.Dr. Haydar Demirel Yaşar Kaptan Başaran - Sultan Seyhan - GSGM Genel Müdür Yardımcısı Onay bekleniyor GSGM Sağlık Dairesi Başkanı Onay bekleniyor.

9 FAALİYETLER SPORCU KONTROL MERKEZ ARAŞTIRMA HASTA 1- Doping analizleri : Federasyonlar (yarışma dışı ve yarışma içi sporcu idrar numuneleri) 2- Uyuşturucu analizleri :Hacettepe Üniversitesi Hastanesi (Psikiyatri ABD: takibedilen raporlu hastaların analizlri) 3- Projeler (Araştırma) : Beslenme Ürünleri - Enerji İçecekleri doping maddesi aranması

10 4- Kontrol numuneleri: Dünyadaki tüm akredite doping kontrol merkezlerinin akreditasyonunu denetlemek amacıyla WADA tarafından her yıl 4 defa toplamda 20 adet kontrol numunesi ve sporcu numunesi gibi numuneler gönderilmektedir. Ayrıca laboratuarların kendilerini denemek için birbirlerine yollanan numuneler mevcuttur. Merkezimizde, WADA tarafından kontrol için gönderilen tüm numuneler %100 doğrulukla analiz edilmiştir.

11 ANALİZ DEĞERLENDİRME ŞEMASI BAŞKAN YARDIMCISI BİLİMSEL KOORDİNATÖR BAŞKAN TEKNİK SORUMLU TEKNİK SORUMLU KALİTE SORUMLUSU ANALİZ SORUMLULARI ANALİZ SONUCU POZİTİF ÇIKTIĞINDA veya DEĞERLENDİRİLMEDE SORUN ÇIKTIĞINDA ÜST KURUL TOPLANACAK ve NİHAİ KARARI VERECEKTİR.

12 MERKEZİMİZDE BAKILMAKTA OLAN YASAKLI MADDE GRUPLARI I. YARIŞMA VE YARIŞMA DIŞINDA INDA KULLANIMI YASAK OLAN MADDE SINIFLARI S1. Anabolik maddeler S2. Hormonlar ile bunların n benzerleri S3. Beta-2-agonistler agonistler S4. Hormon antagonistleri ve modulatörleri S5. Diüretik ve diğer siliciler II. KULLANIMI YASAK OLAN YÖNTEMLER M1. Oksijen transferini arttıranlar ranlar M2. Kimyasal ve fiziksel uygulamalar M3. Gen dopingi III. YARIŞMADA KULLANK ULLANIMI YASAK OLAN MADDE SINIFLARI S1 den S5 e e ve M1 den M3 e e kadar olan kategorilere ek olarak: S6. Uyarıcılar S7. Narkotik analjezikler S8. Kannabinoidler S9. Glukokortikosteroitler ler IV.. BAZI SPOR DALLARINDA KULLANIMI YASAK OLAN MADDE SINIFLARI P1. Alkol P2. Beta-blok blokörler 12

13 Merkezimizin Güçlü Yönleri 1 Eğitimli ve deneyimli akademik ve teknik personel varlığı 2. Halen kullanılır durumdaki cihazlarda kullanılan yöntem validasyonlarının bulunması 3. Ulusal ve uluslararası düzeyde saygınlığı olan bir laboratuar olarak kabul edilmeye devam edilmesi 4. Daha önce yerine getirildiği için uluslararası akreditasyon koşullarının iyi bilinmesi 5. Analitik çalışmalarda deneyimli Üst Kurulun çalışmaya başlaması 6. Ülkede spora yatkın genç nüfusun bulunması 7. Sporda etik kurallarla yarışma kriterine verilen ulusal desteğin güçlü olması 8. Hacettepe Üniversitesi, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasındaki uyumlu çalışma ortamı

14 Merkezimizin Zayıf Yönleri Maddi kaynak akışının düzenli sağlanmaması 2- Bürokratik işlemlerin karmaşıklığı - Mevcut cihaz arızalarının zamanında giderilememesi - Cihazların yapılması gereken bakımlarının yapılamaması - Analitik cihazların süreç içinde ileri teknolojiye uygun şekilde yenilenememesi - Eksik kimyasalların ve sarf malzemelerin zamanında temin edilememesi - Yeni doping maddeleri ve geliştirilen yöntemlerin analizlerine yönelik yurt dışı eğitim çalışmalarının eksik olması

15 Merkezimizin Zayıf Yönleri Kadro Sorunları - Teknik personel sayısındaki azlık - Nitelikli personelin ekonomik sıkıntıları 4- Doping Kontrol Merkezinin laboratuar alanının yetersiz olması 5- WADA tarafından gönderilen teknik doküman ve uluslar arası laboratuar standartlarının (ISL) Türkçe tercümelerinin bulunmaması

16 MEVCUT DURUM

17 MERKEZDEKİ ANALİTİK CİHAZLAR CİHAZ TARİH ADET GC-NPD-MS (Gaz Kromatografisi-Azot Fosfor Dedektör-Kütle Spektrometresi) HRMS (Yüksek Ayırıcılıklı Kütle Spektrometresi) GC-MS (Gaz Kromatografisi - KütleSpektrometresi) 1998;1999; 2007 ELISA cihazı LC-MS-MS (Sıvı Kromatografisi-Kütle Spektrometresi) Jel Elektroforezi IR-MS Luminometre

18 ÇALIŞAN CİHAZ LC-MS-MS GC-MS GC-MS GC-MS ELİSA ÇALIŞMAYAN CİHAZ GC-NPD-MS HR-MS JEL ELEKTROFOREZ* IR-MS* * Yöntem validasyonları yoktur. LUMİNOMETRE

19 Cihaz : GC-NPD-MS Analiz Parametresi: Uyarıcılar Alındığı tarih : 1995 Durum Sorunlar NPD kısmı bozuk olması dışında cihaz çalışır durumda ancak kullanılamamaktadır. 1- NPD arızalı. 2- GC/MS bağlantı kelepçesi kırık. 3- Cihaz bilgisayarı ve yazıcısı yetersiz.

20 Cihaz : GC-MS Analiz Parametresi: Narkotikler; Alındığı Tarih : 1999 Durum Cihaz çalışır durumda.fakat hassasiyeti yetersiz. Beta-blokörler; Sorunlar 1- Electro multiplier kısmı arızalı. 2- Teknik servis bakım sözleşmesi yok. 3- Cihaz parçalarının yedekleri yok.

21 Cihaz : GC-MS Analiz Parametresi: Anabolik steroitler (serbest atılanlar), Alındığı Tarih : 2007 Durum Sorunlar Cihaz çalışır durumda. -

22 Cihaz : GC-MS Analiz Parametresi:Anabolik steroitler (konjuge atılan) Alındığı Tarih : 1998 Durum Cihaz çalışır durumdadır. Sorunlar 1- Bilgisayar sistemi çok eski olduğundan makro programına ileri analiz yöntemlere uygun eklemeler yapılamamaktadır. 2- Makro programı farklı bir cihazda çalışmamaktadır.

23 Cihaz : HR-MS Analiz Parametresi:Anabolik steroitler (düşük konsantrasyonlu) Alındığı Tarih : 1997 Durum Sorunlar Cihaz çalışmamaktadır. 1- Türkiye'deki Yetkili Servisin yetersizliğinden dolayı cihazın arızası çözülememektedir.

24 Cihaz : LC-MS-MS Analiz Parametresi:Diüretikler Glukokortikosteroitler Alındığı Tarih : 2007 Durum Sorunlar Cihaz çalışır durumdadır. -

25 Cihaz : ELİSA Analiz Parametresi: hcg Alındığı Tarih : 2000 Durum Cihaz çalışır durumdadır. Sorunlar -

26 Cihaz : IR-MS Analiz Parametresi: Steroitler için ileri analiz Alındığı Tarih :2007 Durum Cihaz çalışmamaktadır. Sorunlar Ön analiz işlemleri için gerekli olan HPLC cihazı ile birlikte deneyde kullanılacak bazı kimyasal ve sarf malzemeler alınmamıştır.

27 Cihaz :Luminometre Analiz Parametresi: Human Growth Hormon (hgh) Alındığı Tarih :2010 Durum Kan serumunda çalışılmaktadır. Cihaz çalışır durumdadır. Sorunlar WADA tarafından zorunlu tutulan 3 koşuldan birincisi olan kit prosedürüne uygun olarak yöntem validasyonu yapılmıştır. WADA tarafından istenilen ikinci koşul olan akredite bir merkezde yurt dışı eğitimi gerçekleştirilememiştir. WADA tarafından gönderilecek numune analizleri yapılamamıştır.

28 Cihaz : Jel Elektroforez (Dikey) Analiz Parametresi: Eritropoetin Alındığı Tarih :2007 Durum Cihaz çalışmamaktadır. Sorunlar Özel üretilen standart hormon içerikli 77 adet maddenin alımının tamamlanamaması nedeniyle sistem çalışır duruma geçirilememiştir.

29 YILLARI ARASI FAALİYETLERİMİZ yılları arasında ulusal ve uluslar arası yarışmalarda yarışma içi ve dışı yaklaşık numune analizi gerçekleştirilmiştir.

30 2010 DÜNYA BASKETBOL ŞAMPİYONASI Şampiyona kapsamında ( ) 112 numune analizi yapılmıştır. Sonuçlarda herhangi bir hata görülmemiştir.

31 2010 YILI ÇALIŞILAN YURTİÇİ ve YURTDIŞI NUMUNE SAYILARI FEDERASYON YARIŞMA YARIŞMA DIŞI NEGATİF POZİTİF TOPLAM Makedonya Mısır UEFA Kıbrıs WBC-Boks FITA EAA-IAAF ISAF-Yelken IFBB-Vücut ULUSAL TOPLAM

32 2011 ERZURUM KIŞ OLİMPİYATLARI Olimpiyat süresince ( ) 127 numune analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarında hata görülmemiştir.

33 2011 YILI ÇALIŞILAN YURTİÇİ ve YURTDIŞI NUMUNE SAYILARI FEDERASYON YARIŞMA YARIŞMA DIŞI NEGATİF POZİTİF TOPLAM Suriye Makedonya Lübnan Mısır YURTİÇİ TOPLAM

34 2012 YILI FAALİYETLERİMİZ Analiz parametreleri Narkotikler Beta-blokörler Anabolik steroitler (serbest atılan) Anabolik steroitler (konjuge atılan) Diüretikler hcg Glukokortikosteroitler Mevcut on (10) analiz sisteminden altısında (6) iç denetim ve validasyon çalışmaları tamamlanmıştır. Hastaneye yapılan analizler ve proje kapsamındaki analizlere çalışan analitik cihazlar kullanılarak devam edilmiştir.