(EL-SABAH GAZETESĐ) (EL-NAHRAĐN)

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 02 Mayıs 2006 Haber Özetleri Irak Irak Türkmen Cephesi Başkanı Sadettin Ergeç, temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya geldi. Ergeç, Ankara'da bir hafta kalarak, Türk yetkililerle görüş alışverişinde bulunacağını kaydetti. Irak'ta kurulacak yeni hükümette Iraklı Türkmenlerin de mutlaka yer alması gerektiğini belirten Ergeç, seçim öncesi ve sonrasında Türkmenlere karşı komplolar düzenlendiğini söyledi. Ergeç, Türkmenlerin Irak'ta yüzde 13'lük nüfusu olduğunu hatırlatarak, kurulacak yeni hükümette bunun mutlaka göz önünde bulundurulması gerektiğini bildirdi. Ergeç, ''Bizim sandalye sayısı olarak değil, üçüncü gerçek bir toplum olarak hükümette temsil edilmemiz gerekir. Madem ki ulusal birlik hükümetidir, mutlaka ağırlıklı olarak Türkmenlerin de hükümette temsil edilmeleri gerekir, bunu bekliyoruz'', dedi. (AA) Türkmeneli Partisi bir basın bildirisi yayınlayarak, Irak ta demokrasinin olmadığını, demokrasi olsaydı her alanda büyük grupların kazanamayacağını, kaybeden hep Türkmenlerin ve güçsüz grupların olduğunu; ayrıca Türkmenlerin hükümette önemli görevler almasının mümkün olmadığını beyan etti. ( Türkmen Vefa Hareketi nden bir heyet dün Şii Mercii Sistani yi Necef te ziyaret etti. Heyeti kabul eden Sistani, Irak Türkmenleriyle kıvanç duyduğunu, Irak halkının tüm oluşumları arasında iş birliği ve fikir birliğinin olmasını temenni ettiğini; Vefa Hareketi nin bu alanda sarf ettiği çabaları desteklediğini ve kalbinde Türkmenlerin özel ve seçkin bir yeri olduğunu ifade etti. Vefa Hareketi sözcüsü de hareketin Irak ın toprak bütünlüğü için var gücüyle çalışmakta olduğunu belirterek Türkmenlerin sıkıntılarını, coğrafi ve demografik unsurlar göz önüne alındığında ve anayasanın uygulandığı takdirde meydana gelebilecek olası sıkıntıları beyan etti. Heyet, Genel Sekreter Feryat Tuzlu, Siyasi Büro Sorumlusu Yılmaz Neccar ve üyeler Abdulilah Mustafa ve Zeynel Beyatlı dan oluşmuştur. (EL-NAHRAĐN) Đttifak ve Uzlaşma Cephelerinin müzakereleri Milli Savunma ve Đçişleri Bakanlığı koltuklarının bu iki listenin dışında birilerine verilmesi hakkında mutabakata vardılar. Müzakereciler bakanlıkların çoğunun koltuk dağılımının önümüzdeki 24 saat içerisinde açıklanacağını beklediklerini bildirdiler. Uzlaşma Cephesinden bir kaynak dışişleri bakanlığı konusunda güçlü rekabeti çözmek için bir Arap ülkeleri dışişleri bakanlığının kurulabileceğini ifade etti. (EL-SABAH GAZETESĐ) (EL-NAHRAĐN) 1

2 Đyad Allavi nin başkanlığındaki Irak Ulusal Listesi Nuri El-Maliki nin kuracağı kabineye katılma kararı aldı. Liste, bir başbakan yardımcılığı ve 4 bakanlık talep etti. (EL-DĐVAN) Đran ordusu Irak topraklarını yeniden bombalamaya başladı. Kürt Bölgesi hükümeti bu saldırıları kınayarak, Đran güçlerinin Irak topraklarına girmesi ihtimaline karşı peşmergelere hazır ol emri verdi. Kürt Listesi üyesi Mahmut Osman yaptığı açıklamada Đran ın Irak sınırındaki en az 10 köyü bombaladığını ve köy halkının yerlerini terk ederek daha güvenli bölgelere göç ettiğini söyledi. Öte yandan Đran, birliklerinin Irak'a girdiğine dair haberleri ''doğrulamadığını'' bildirdi. Hükümet Sözcüsü Gulam Hüseyin Elham, ''Đran güçlerinin hiçbir komşu ülke toprağına özellikle de Irak'a girmediğini, bunun aksini savunan haberleri doğrulamadıklarını'' belirtti. Elham, ''Bizim komşu ülkelerle güvenlik alanında iş birliği anlaşmalarımız var ve biz bu anlaşmalar çerçevesinde hareket ediyoruz. Komşu ülkelerle bu tür şeyler konusunda kaygılanacak hiçbir durum yok'', dedi. (AA)(AFP)(EL-DĐVAN) Birleşik Irak Đttifakı üyesi Baha El-Araci, Birleşik Irak Đttifakı nın Irak Uzlaşma Cephesi yle bir toplantı yaptığını, toplantıda bakanlıkların dağılımı konusunda anlaşma sağlandığını açıkladı. Araci yaptığı açıklamada, Irak Uzlaşma Cephesi ile Irak Ulusal Listesi arasındaki anlaşmazlığın da çözüldüğünü belirterek, başbakan yardımcılığını bir gruba, önemli bir bakanlığın da diğer gruba verileceği konusunda mutabakata varıldığını söyledi. (EL-DĐVAN) Şii Lider Mukteda El-Sadr Amerikan güçlerinin Irak tan çekilmesi için bir takvim belirlenmesi gerektiğini söyledi. Sadr, parlamentodaki kendi grubundan olan milletvekillerinden parlamentoyu ve hükümeti Baas yanlılarından temizlemek için uğraş vermelerini istedi. (EL-DAR EL-ĐRAKĐYE) Türkmen dostu Mısırlı yazar Sabri Tarabya Kahire de vefat etti. Türkmen davasını savunmakta Araplara öncülük eden Tarabya, Kahire de bulunan Türk Araştırmalar Merkezi nin başkanlığını yürütüyordu. (KĐTABAT) ( El-Sabah gazetesinde yayınlanan haberde, önümüzdeki haftalar içerisinde bir heyetin Irak tan kaçırılan tarihi eserlerin geri alınması için Amman da müzakereler yapacağı bildirildi. Ürdün Hükümeti, bugüne kadar Irak tan kaçırılan 1500 den fazla tarihi eser bulmuştur. (EL-NAHRAĐN) Irak Direnişi Gizli Örgütü adlı bir direniş grubunun sözcüsü yaptığı açıklamada, örgüt ile ABD Irak Büyükelçisi Zalmay Halilzad arasında görüşmeler yapıldığını ifade ederek, bu görüşmelerin Ürdün ün başkenti Amman da başlayarak Irak ın başkenti Bağdat ta devam ettiğini ve kendisinin de bu görüşmelere şahsen katıldığını söyledi. Sözcü iki ay önce Halilzad a bir anlaşma taslağı sunduklarını; ancak hiçbir yanıt alamadıklarını söyledi. Ayrıca sözcü, örgütün Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani yle görüşüp görüşmediği konusunda kendisinin bilgi sahibi olmadığını ifade etti. (EL-DĐVAN) ABD Senatosu Dış Đlişkiler Komitesi'nin önde gelen üyelerinden Demokrat Parti üyesi Joseph Biden, Irak'ın üç özerk bölgeye ayrılması gerektiğini 2

3 söyledi. Biden, Dış Đlişkiler Komitesi Başkanı Leslie Gelb le birlikte yazdığı, New York Times gazetesinde yayımlanan yazısında, ''Başkan George W. Bush'un Irak'ta zafer için bir stratejisi olmadığı artık daha açık. Kendisi, bunun yerine, yenilgiyi önlemeyi ve sorunu halefine devretmeyi planlıyor'' görüşünü savundu. Irak'ın zayıf bir merkezi hükümetin yanı sıra Kürt, Sünni Arap ve Şii Arap olmak üzere 3 bölgeye ayrılmasını öneren Biden, direnişin arkasındaki güç olan Sünnilerin, Şiilerin kontrol ettiği bir merkezi hükümet altında yaşamaktansa, bölünme planını memnuniyetle karşılayacaklarını ileri sürdü. Biden, Irak'ta uygulanacak modelin Bosna-Hersek modeline benzer olması gerektiğini belirtti. Önerisini, Bush'un Irak'ta bir ulusal birlik hükümeti kurma stratejisi ve ABD askerlerini derhal çekme seçeneğinin dışında ''üçüncü seçenek'' olarak adlandıran Biden, kendi planı çerçevesinde, ABD'nin, terörizmle mücadele edecek küçük bir birlik dışında, Irak'taki askerlerini 2008'de çekebileceğini kaydetti. Biden'in önerisine göre Kürt, Sünni ve Şii bölgeleri kendi yerel yasalarına, idarelerine ve iç güvenlik birimlerine sahip olacaklar. Merkezi hükümet ise sınırların savunulmasını, dış ilişkileri ve petrol gelirlerinin idaresini üstlenecek. (AA)(REUTERS) ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, Senatör Joe Biden'ın, Irak'ın üçe bölünmesi yönündeki görüşüne karşılık Irak halkı ve siyasi liderlerinin bunu istemediğini ve BM Güvenlik Konseyinin 1546 sayılı kararının da Irak'ın toprak bütünlüğünün korunmasına destek verdiğini söyledi. McCormack, Irak'ın bölünmesine işaret ederek, ''Bu, kesinlikle Irak'ın toprak bütünlüğü çağrısı yapan BM Güvenlik Konseyi'nin 1546 sayılı kararına uygun değil. Daha önemlisi, kesinlikle Irak halkı veya siyasi liderlerinin desteklediği bir şey de değil. Aslında onların (Irak halkı ve liderlerinin) istediği, bunun (Irak'ın bölünmesinin) 180 derece tersi'' dedi. Sean McCormack, Irak halkı ve liderlerinin, ''Bütün Iraklıları yönetecek ve etnik ya da dini kimliği ön plana çıkarmak yerine Iraklı kimliğini öncelikli alacak bir ulusal birlik hükümeti'' arayışı içinde olduğunu vurguladı. McCormack, ''Biz, bir Iraklı ulusal kimliği oluşturulmasının çok önemli olduğuna kuvvetle inanıyoruz'', diye konuştu. (AA) ABD Başkanı George W. Bush, Irak'ın bir dönüm noktasında bulunduğunu söyleyerek, ülkesinin Nuri El Maliki hükümetine desteğini dile getirdi. Başkan Bush, Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Peter Pace le görüşmesinde yaptığı açıklamada, ABD'nin Irak'ta El Maliki hükümetiyle yeni bir ortaklık kurmaya hazırlandığını söyledi. Irak'ı hala zor günlerin beklediğini kabul eden Bush, ''Irak'ta yeni bir hükümetin kurulması, Amerika ve tüm dünya için stratejik bir şans anlamına geliyor. Bunun Irak vatandaşları için bir dönüm noktası ve ortaklığımızda yeni bir bölüm olduğunu düşünüyoruz'', dedi. Irak'ta geçen hafta temaslarda bulunan Rice ve Rumsfeld, Başkan Bush'a temaslarıyla ilgili brifing verdiler. (AA)(AFP) Petrol ülkesi Irak'ta benzinin litresi 1 ABD Doları'na yükseldi. Edinilen bilgiye göre, Irak'ın kuzeyinde bulunan akaryakıt, Türkiye'de rafine edildikten sonra Irak'taki benzin istasyonlarında litresi yaklaşık 300 dinara satılıyordu. Irak'ın, Türkiye'de rafine ettirdiği akaryakıt ücretlerini ödememesi üzerine Türkiye'nin rafine işlemlerini durdurduğunu öne süren Irak'taki akaryakıt satıcıları, ''Rafinerinin durdurulmasıyla benzinin litresi bir ABD Doları'na (bin 400 Dinar) 3

4 yükseldi. Akaryakıt sıkıntısı nedeniyle Đran'dan akaryakıt alıyoruz'', şeklinde konuştular. Erbil kenti yerel yönetim yetkilileri ise, kentteki akaryakıt sıkıntısının, Türkiye'ye olan borçtan kaynaklandığını ifade ederek, kısa sürede sorunun çözüleceğini ve akaryakıt fiyatlarının tekrar eski fiyata düşeceğini belirttiler. (AA) Japonya Savunma Bakanı Fukuşiro Nukaga, insani görev için Irak'ın Samavah kentinde konuşlanan 600 askerin çekilmesi yönündeki planları ilk kez Washington'da Amerikalı yetkililere bildirdi. ABD ile Japonya savunma ve dışişleri bakanlıklarının üst düzey yetkilileri arasında yapılan bir toplantıda konuşan Nukaga, ''Koşullar elverirse askerlerimizin faaliyetlerini Đngiliz ve Avustralyalı askerlerle aynı anda tamamlamak istiyoruz'', dedi. Tokyo yönetiminin politikasını değiştirmediğini, askerleri geri çekme kararı almadan önce Irak'ın yeniden inşa durumunu, diğer koalisyon ortaklarının planlarını ve güvenlik koşullarını göz önünde bulunduracağını ifade etti. (AA)(AP) Orta Doğu Bahreyn Dışişleri Bakanı Şeyh Halid Bin Ahmed Bin Muhammed El Halife Ankara'ya geldi. Temaslarına bugün başlayacak El Halife, Gül le yapacağı görüşmenin ardından Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edilecek. Konuk Bakan, temaslarının ardından Türkiye'den ayrılacak. Görüşmelerde, ikili, bölgesel ve uluslararası sorunların ele alınması bekleniyor. Öte yandan Ürdün Prensi El Hasan Bin Tallal da Türkiye'ye geldi. Prens Bin Tallal'ın, bugün Bilkent Üniversitesi'nde düzenlenecek ''Kültürler Parlamentosu 3. Yıllık Toplantısı''na katılması bekleniyor. (AA) Đran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani, gelecek hafta başında Ankara'ya geliyor. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, 8 Mayıs pazartesi günü Ankara'yı ziyaret edecek Laricani'nin MGK Genel Sekreteri Yiğit Alpogan la görüşerek, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül tarafından kabul edileceği bildirildi. (AA) Đran'ın BM Daimi Temsilcisi Cevad Zarif, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a gönderdiği mektupta, ABD li yetkililerin ''yasadışı ve pervasız'' tehditlerine karşı derhal önlem alınmasını istediklerini bildirdi. Mektupta, ''Birleşmiş Milletler'in geçmişte bu yasadışı ve haksız tehditlere yanıt vermedeki ihmalkârlığı üzüntü vericidir. Bu tutum, üst düzey ABD'li yetkililerin daha da küstah olmalarına ve hatta bir seçenek olarak nükleer silah kullanmayı düşünmelerine yol açmıştır'', denildi. Zarif, mektubunda, bazı üst düzey ABD'li yetkililerin, temelsiz bahanelerle Đran'a karşı güç kullanma tehdidinde bulunmak suretiyle, uluslararası hukuku ve BM Sözleşmesinin temel ilkelerini çiğnediklerini savundu. (AA)(REUTERS) Đsrail politikasının duayenlerinden ve Kadima Partisi'nin önde gelen isimlerinden Şimon Peres le bir araya gelen Đsrail Başbakanı Ehud Olmert, Peres'e başbakan yardımcılığına atandığını bildirdi. Olmert, kendi partisinden bakan olacak diğer isimleri de kesinleştirdi. Maliye Bakanlığına beklentilerin 4

5 tersine Meir Şetrit yerine şimdiki Turizm Bakanı Avraham Hirchson getirildi. Halen geçici kabinede Dışişleri Bakanı olan Tzipi Livni, yeni kabinede de koltuğunu koruyor; ayrıca başbakan yardımcılığı görevini üstleniyor. Savunma Bakanlığının, koalisyonun büyük ortağı Đşçi Partisi (Avoda) Başkanı Amir Peretz'e verilmesinden sonra, hangi görevi üstleneceği merakla beklenen Şaul Mofaz ise ülkenin yeni Ulaştırma Bakanı oldu. Olmert, Mofaz'a, başbakan yardımcılığı ve güvenlik kabinesi üyeliği de vererek, gönlünü alma yoluna gitti. Ulaştırma Bakanı Meir Şetrit, yeni kabinenin Bayındırlık Bakanı oldu. Adalet Bakanlığına Haim Ramon getirildi. Đç Güvenlik Servisi Şin Bet'in eski Başkanı Avi Dichter de Đç Güvenlik Bakanı olarak atandı. Roni Bar-On Đçişleri Bakanı olurken, göçmenlerden sorumlu bakanlık Ze'ev Boim'e verildi. Çevre Bakanlığına Gideon Ezra, Devlet Bakanlığına Ya'akov Edri getirildi. Peres, aynı zamanda ülkenin Celile ve Necef bölgelerinin kalkınmasından sorumlu bakan oldu. Bu arada Kadima liderliğinde oluşturulmaya çalışılan yeni hükümetin perşembe günü yemin ederek görevine başlayacağı belirtildi. (AA)(REUTERS) Đsrail Başbakan Yardımcısı Şimon Peres, Başbakan Ehud Olmert'in, bu ay sonuna doğru Washington'a yapacağı ziyaretten sonra Filistin Ulusal Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas la bir araya geleceğini söyledi. Đkili bir anlaşmaya varmak için çaba sarf edeceklerini söylediklerini belirten Peres, ayrıca yeni hükümetin, Filistinlilerle görüşmeler yoluyla sağlanacak bir anlaşmayı olasılık dışı görmediğini de ifade etti. (AA) Ortadoğu Dörtlüsünün özel temsilcisi James Wolfensohn, Filistin'de Hamas hükümetinin varlığı nedeniyle görevini yerine getiremediği gerekçesiyle istifa ettiğini açıkladı. Wolfensohn, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice la görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, Filistin'de son 2 3 aydır devam eden siyasi gelişmelerin ardından çıkan sorunların yetkilerini aştığını belirtti. (AA)(AFP) Kafkasya ve Orta Asya Gürcistan Parlamentosu Başkanı Nino Burcanadze, başkent Tiflis'te temaslarda bulunan NATO Genel Sekreteri'nin savunma ve planlama konularından sorumlu yardımcısı Bruce Bach la görüştü. Burcanadze, görüşmede yaptığı açıklamada, NATO'nun bölge barışına sağladığı katkıların yanı sıra Gürcistan'da demokratik reformların hayata geçirilmesinde etkin rol oynadığını kaydetti. Açıklamasında ayrıca, NATO'ya üyeliklerinin Rusya için bir tehlike unsuru oluşturmadığını belirten Burcanadze, Rusya karşıtı adımlar atmadıklarını ifade etti. Burcanadze, Rusya yla ilişkilerinin normalleşmesi için her türlü diyaloga açık olduklarını kaydetti. Bach da NATO'nun kapılarının Gürcistan'a açık olduğunu; ancak üyelik sürecinde verilen taahhütlerin yerine getirilmesi gerektiğini ifade etti. (AA) Rusya'nın Tehsnabexport ve Rusburmash şirketleri, Gürcistan daki Aktau uranyum maden ocağını işletmek için 31 milyon dolarlık yatırım yapmayı planlıyor. Konuyla ilgili olarak Bakanlar Kurulu Dış Yatırımlar Dairesinden yapılan açıklamada, bu çerçevede Nevai Dağ-Metalürji Kombinası ile Devlet Jeoloji ve Mineral Kaynaklar Devlet Komitesi'nin Rusya'nın Tehsnabexport ve 5

6 Rusburmash şirketleri ile Kızılkum Çölünde bulunan Aktau uranyum ocağının işlenmesi çerçevesinde bir ortak şirketi kurmayı planladığı bildirildi. Açıklamada, bu yıl kurulacak ortak şirketin yılda 300 ton uranyum üreteceğinin planlandığı kaydedilirken, bu proje çerçevesinde Rus şirketlerinin 31 milyon dolarlık doğrudan yatırım yapacağı ifade edildi. Ortak şirketin kurulmasıyla ilgili anlaşmanın bu yılın ilk yarısına kadar imzalanacağı kaydedilen açıklamada, şu anda proje taslağı ile ortak şirketin kuruluş tüzüğünün hazırlanmakta olduğu belirtildi. Açıklamada, Aktau uranyum ocağındaki tahmini uranyum rezervlerinin 4,4 bin tonu oluşturduğu, yapılacak araştırma çalışmalarından sonra bu rakamın yüzde 50 artmasının beklendiği ifade edildi. Açıklamada, ortak şirketin Özbek tarafını oluşturan uranyum üretimi boyunca ülkedeki tekel durumdaki Nevai Dağ-Metalürji Kombinasının 2005 yılında 2,3 bin ton uranyum ürettiği kaydedildi. Jeoloji ve Mineral Kaynaklar Devlet Komitesi verilerine göre, tümü Kızılkum Çölü bölgesinde olmak üzere ülke çapında toplam uranyum rezervleri 55 bin ton olarak tahmin edilen 27 uranyum ocağı bulunuyor. (AA) tarihinde Özbekistan Parlamento Başkanı Erkin Halilov un önderliğinde bir heyet St. Petersburg da Avrasya Ekonomik Topluluğu Parlamentolar Arası Kurul un oturumuna katıldı. Özbekistan ın Avrasya Ekonomik Topluluğu na girmesi münasebetiyle AET Parlamentolar Arası Kurul Tüzüğünde bazı değişiklikler yapıldı. ( tarihinde Özbekistan Cumhurbaşkanı Đslam Kerimov un, üç günlük resmi bir ziyaretle Pakistan a gideceği bildirildi. Ziyaret sırasında Đslam Kerimov un, Pakistan Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref ve hükümet yetkileriyle görüşeceği açıklandı. ( tarihinde Sofya da Dışişleri Bakanları çerçevesinde Rusya-NATO Konseyinin toplantısı düzenlendi. Oturumda Birliğe Ukrayna ve Gürcistan ın alınması, Romanya ve Bulgaristan a Amerikan üslerinin yerleştirilmesi meseleleri gündeme getirildi. Rusya-NATO diyalogunun geliştirilmesi açısından Rusya nın NATO barış güçlerinin Afganistan daki operasyonunu desteklemesi söz konusu oldu. Bu iş birliği çerçevesinde Rusya yla ortaklaşa Orta Asya ve Afganistan da uyuşturucu ticaretiyle mücadele için kadro eğitim projesi gerçekleştirilecektir. Bunun yanı sıra, Rus gemilerinin bu yaz Karadeniz de NATO harekâtına katılacağı açıklandı. ( Dünya Basını Đngiltere gazetelerinde bugün, Başbakan Tony Blair liderliğindeki hükümetin önde gelen üç üyesinin odağında yer aldıkları skandalların Đşçi Partisi'ne çıkaracağı maliyete ilişkin haberler öne çıkıyor. Independent gazetesi, son skandalın kahramanları ''üç bakandan hangisinin partiye seçimlerdeki maliyeti daha ağır olacak'' sorusuna yanıt ararken bir sıralama yapmış. ''Sağlık Bakanı Patricia Hewitt'in yerel seçimlere bir hafta 6

7 kala, sağlık alanında yapılacak düzenlemeleri anlatırken, hemşirelerin protestosuna hedef olması Đşçi Partisi için bir felaket olarak yorumlanabilirdi. Ancak bu olayın ardından Đçişleri Bakanı Charles Clarke ve Başbakan Yardımcısı John Prescott hakkındaki suçlamaların kamuoyunda yarattığı etki, Hewitt olayının izlerini sildi.'' ''Đşçi Partili'lere göre, evli olan Başbakan Yardımcısı John Prescott'un sekreteriyle bir süre öncesine kadar bir ilişki içinde olduğunun ortaya çıkmasına seçmenlerin verdikleri tepkiler karışık. Bazı seçmenler öfkeli, bazıları ise dalga geçiyor.'' ''Hatta kimi Đşçi Partililer, aşk skandalına ilişkin haberlerin basında Đçişleri Bakanı Charles Clarke'ın odağında olduğu yabancı mahkûmlar skandalını gölgelemesini bile umuyor. Đşledikleri çeşitli suçlar nedeniyle cezalarını çektikten sonra sınırdışı edilmeleri gereken mahkûmların bazılarının Đngiltere'de serbestçe dolaştıklarının ortaya çıkmasının yarattığı skandal, kimi Đşçi Partililere göre, kamu düzenini sağlamak konusunda güçlü bir görüntü veren parti için tam bir kâbus anlamına geliyor.'' Daily Telegraph ise, birinci sayfasından duyurduğu haberinde, perşembe günü yapılacak yerel seçimleri anımsatarak, ''Skandallar Blair'i seçmenlerin insafına bıraktı'' başlığını atmış. Haberde şu ayrıntılara yer veriliyor: ''Başbakanlığındaki üçüncü döneminin ilk yerel seçim sınavında Blair'in başbakanlıkta bir yıldan daha uzun kalabilme gücü, partili milletvekillerinin perşembe günü yapılacak seçimlerin Đşçi Partisi için felaketle sonuçlanacağı endişeleriyle gölgelendi. Korkulanlardan biri de, partinin üçüncü sıraya düşmesi.'' Times gazetesi ise, muhtemel felaket konusunda, 40 yıl öncesiyle karşılaştırma yapıyor. ''Đki hafta önce, Đşçi Partisi, seçimlerden zayıf bir sonuçla ayrılacağından endişe duyuyordu. Ancak son günlerde açıklanan ayrıntıların ardından uzmanlar, 1968 yılından bu yana partinin yaşadığı en büyük felaketle karşı karşıya kalabileceğine dikkat çekiyor.'' ''Dönemin başbakanı Harold Wilson liderliğindeki Đşçi Partisi hükümetinin, Đngiliz Sterlini'ni devalüe etmesinden bir kaç ay sonra yapılan seçimlerde, parti yüzde 28, muhafazakarlar ise yüzde 60 oranında oy almıştı.'' Almanya'da yayımlanan Der Tagesspiegel, Merkel'in ziyaretinin Đran kriziyle gölgeleneceğine dikkat çekerek, Almanya'nın bu krizdeki rolünün önemine işaret ediyor: ''Bir savaş olup olmayacağı büyük oranda Angela Merkel'e bağlı. Fransa'nın işi başından aşkın. Đngiltere bu konuda taraf. Diğer Avrupa ülkelerinin de adı geçmiyor. Şu anda yapılması gereken Rusya'ya bir mesaj iletmek: Đran konusunda bizimle işbirliği yapmazsan, biz de konuyu St. Petersburg'da yapılacak G-8 zirvesine taşırız, demek.'' ''Irak savaşında olduğunun tersine, şimdi Almanya, Amerikan yönetimi tarafında olduğu için de, bu strateji başarılı olabilir. Đran krizinin yarattığı güvenlik riskinin boyutları, Bush ve Merkel'i, dünyanın kalan kısmı beğense de beğenmese de, Atlas Okyanusu'nun iki yakasında yeni bir işbirliğine zorluyor.'' Haftanın Yorumu Ufuk Turu 7

8 Bu haftaki Ufuk Turu nda Irak taki hükümet pazarlıkları, ABD Dışişleri Bakanı Rice ve Savunma Bakanı Rumsfeld in Irak ziyaretleri, ABD Irak Büyükelçisi Halilzad ın milis güçleriyle ilgili ifadeleri ve Đran la ABD arasında artan tansiyon değerlendirilmiştir. Irak ta Hükümet Pazarlıkları Devam Ediyor Cumhurbaşkanı, Başbakan, Meclis Başkanı ve yardımcılarının belirlenmesinden sonra, Irak hükümetinin kurulmasında en kritik sürece, yani bakanlıkların dağılımı sürecine girilmiştir. Cumhurbaşkanı Talabani tarafından hükümeti kurmak için görevlendirilen El-Maliki nin 30 gün içerisinde kabineyi açıklaması gerekmektedir. El-Maliki, hükümet politikası ve Ulusal Güvenlik Konseyi konularında bütün siyasi oluşumlarla anlaşmaya varılmasının, hükümeti kurmasını kolaylaştıracağını, dolayısıyla 15 gün içerisinde hükümeti kurabilmeyi umut ettiğini ifade etmiştir. 4 aydır hükümet müzakerelerinin devam ettiği ve taraflar arasında temel konularda anlaşmazlıkların olduğu Irak ta 15 gün içerisinde işlevsel bir hükümetin kurulabileceğine dair şüpheler mevcuttur. Ancak El-Maliki nin vurgulamış olduğu Ulusal Güvenlik Konseyi nin kuruluş amacı ve El-Maliki tarafından Savunma ve Đçişleri Bakanlıklarının bağımsız isimlere verilmesi konusunda genel bir görüşün mevcut olduğunun ifade edilmiş olduğu dikkate alındığında, kurulacak yeni hükümetin iplerinin ABD nin elinde olacağını söylemek yanlış olmayacaktır. Dolayısıyla, yetkilerinin Ulusal Güvenlik Konseyi ne verilerek etkinliği zayıflatılmış bir hükümetin 15 gün gibi kısa bir sürede kurulabileceği olasılık dâhilindedir. Kurulacak hükümetin bir kukla hükümet olacağı yönünde endişeler bulunsa da, siyasi partilerin bakanlık dağılımındaki mücadelesi devam etmektedir. Parlamentodaki siyasi parti ve gruplar, yeni hükümetin bakanlıkları için önerilerini Başbakan El-Maliki ye iletmişlerdir. Kürt Đttifakı nın, Petrol veya Maliye ve Dışişleri Bakanlığında ısrar ettikleri bilinmektedir. Türkmeneli Partisi de yeni Irak hükümetinde Başbakan yardımcılığı, iki bakanlık ve bazı diplomatik temsilcilik görevlerine Türkmenlerin getirilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Kıyasıya pazarlıkların devam ettiği bir süreçte, Irak ta kurucu unsurlardan biri olduğunu iddia eden Türkmen toplumunun hükümette nüfuslarına orantılı bir şekilde temsil edilme taleplerini her fırsatta dile getirmeleri olumlu bir hareket tarzı olarak değerlendirilmektedir. Rice ve Rumsfeld in Irak Ziyaretleri Irak a sürpriz ziyaretler yapan ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice ve Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Sadr tarafından Irak ın içişlerine karışmakla suçlandılar. Aslında Irak ı işgal eden Amerika, Irak ın içişleri olamayacağını kanıtlamıştır. Saddam rejiminin devrilmesinden bu yana iki seçim, anayasa yazımı ve anayasa referandum sürecini tamamlayan Irak ta, temel konuların hiçbir zaman Iraklılara bırakılmadığı söylenebilir. Seçimlerin yapılıp sonuçlandırılmasında, anayasa komitesinin oluşturulmasında, anayasanın referanduma sunulmasında uygulanan ve kimi zaman yasayla çelişen hareket tarzları, ABD nin Irak ı nasıl biçimlendirdiğinin bir göstergesidir. Son olarak, Irak Başbakanı El-Maliki nin Cumhurbaşkanı Talabani ile bir araya geldiği ve yeni Irak hükümetinin konuşulduğu toplantıda, ABD Irak Büyükelçisi Halilzad ın da bulunması, Irak ın işgal altında olduğunun ve ABD den bağımsız bir hareket tarzının olamayacağının bir kanıtıdır. 8

9 Irak ta Milis Güçleri Tartışması ABD Irak Büyükelçisi Halilzad, iç savaş olasılığını azaltmak için, Irak ta milis güçlerin feshedilmesi gerektiğini söylemiştir. Bu söylemin, ABD nin Şii grupların milis güçlerinden giderek rahatsızlık duyduğunun bir göstergesi olduğu değerlendirilmektedir. Uzlaşma Cephesinden bir milletvekili de 91 Nolu kararı hatırlatarak milis güçlerinin feshedilmesi gerektiği görüşü desteklemiştir. Iraklı grupların söz sahibi olabilmek ve taleplerini elde etmek için bir vasıta olarak gördükleri silahlı güçlerden kolay kolay vazgeçmeyecekleri değerlendirilmektedir. Talabani nin gelecekte Irak ta milis güçlerinin kalmayacağını ve Irak ordusunda Irak ın her kesiminden asker olması gerektiğini ifade etmesi, gelişmeler doğrultusunda verilmiş bir beyanat olarak değerlendirilmektedir. Anayasa da peşmergelerin mevcudiyetini garanti altına alan Kürt grupların, bu kazanımdan geri adım atmaları beklenmemelidir. Đran-ABD ve Azerbaycan Üçgenindeki Son Gelişmeler Tahran yönetimine tüm nükleer faaliyetlerini durdurması ve uluslar arası kurumlarla işbirliği yapması için BM Güvenlik Konseyince verilen 30 günlük süre sona ermiştir. Đran ise nükleer programı konusunda geri adım atmadığı gibi, söylemlerini daha da sertleştirmiştir. Güvenlik Konseyinin alacağı yaptırım kararına karşılık Uluslar arası Atom Enerjisi Kurumu ile ilişkilerini askıya alabileceği, hatta Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşmasından çekilebileceği tehdidinde bulunmuştur. ABD nin Đran ın nükleer programına karşı olmasının bir nedeni de Pakistan dan sonra başka bir Müslüman ülkenin nükleer teknolojiye sahip olmasından, dolayısıyla nükleer teknoloji ve bilgilerin devlet dışı aktörlerin eline geçebileceği endişesinden kaynaklandığı bilinmektedir. ABD nin bu hassasiyetini bilen Đran Dini Lideri Hamaney, Sudan lideri Ömer Beşir in Đran ziyaretinde, Đran ın kendi imkânlarıyla elde ettiği nükleer teknoloji ve tecrübeyi tüm Đslam ülkelerine vermeye hazır olduklarını söylemiştir. Aynı zamanda, Ahmedinecad ın, Irak ta yeni bir hükümet kurma sürecine girilmişken ABD ile Irak konusunda görüşmeler yapılmasına gerek kalmadığını ifade etmesi, Đran ın nükleer programı konusunda ılımlı bir hareket tarzı benimsemeyeceğinin göstergesidir. Đran-ABD arasında giderek artan tansiyonun yanı sıra, ABD-Azerbaycan ilişkilerindeki gelişmeler dikkati çekmektedir. Đran ın Bakü Büyükelçisi Afşar Süleymani, ABD nin Đran a karşı olası bir savaşta Azerbaycan topraklarını üs olarak kullanmak istediğini öne sürmüştür. Ancak 2002 senesinde Azerbaycan ve Đran arasında imzalanan saldırıların önlenmesi anlaşmasının yürürlükte olması, gelecekte Azerbaycan ın ABD ve Đran arasında daha fazla zorlanacağı endişelerini kuvvetlendirmektedir. 9