HABER BÜLTENĐ. Haber Özetleri. Irak. 12 Aralık 2005

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 12 Aralık 2005 Haber Özetleri Irak Irak Türkmen Cephesi (ITC) Musul bürosu yetkilisi Lokman Necim yaptığı açıklamada Musul Cephesi nin dün sabah saldırıya uğradığını söyledi. Saldırıda iki koruma yaralandı, yoldan geçen bir üniversite öğrencisi ise hayatını kaybetti. ( ABD'nin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad, Irak ta bu hafta yapılacak seçimlerin mezhep çatışmasının yol açtığı şiddetin önünün alınmasına yardım edebileceğini söyledi. Halilzad, Irak seçimlerinden sonra ülkedeki Amerikan askerlerinin sayısının önemli ölçüde azaltılması için gereken koşulların oluşmasının beklediğini belirtirken, bu konuda rakam ve tarih vermedi. Zalmay Halilzad ayrıca, Amerikan kuvvetlerinin Irak'tan hemen çekilmesi durumunda iç savaş çıkacağı uyarısında bulundu. Halilzad şunları kaydetti: Hemen çekilme durumunda birkaç olumsuz durum ortaya çıkar. Birincisi, bütün bölgeyi saran bir Şii-Sünni iç savaşı patlak verebilir. Ayrıca Kürtlerin işlerin kontrolünü kendi ellerine alması bir olasılık. Irak'ın bir bölümünde El Kaide'nin desteğiyle Taliban tipi bir mini devlet de ortaya çıkabilir. Irak seçimlerinin, ülkedeki üç ana grubun sorunlarını çözebileceği siyasi bir arenayı geliştirmesinin zaman alacağını ifade eden Halilzad, geçen ocak ayındaki seçimleri büyük çoğunlukla boykot eden Sünnilerden beklenen katılım oranının, Sünnilerin birbirleriyle ve Şiilerle olan sorunlarını siyasi açıdan çözme konusunda artan güveninin göstergesi olduğunu kaydetti. Zalmay Halilzad, ayrıca Iraklı Kürtlerin, bağımsızlık arayışından ziyade Irak'ın bir parçası olarak kalmanın daha iyi olacağına inandığını söyledi. Talabani ve Barzani'nin, Irak'tan ayrılmaları durumunda bölgede tecrit edilecekleri ve çevrelerinde birçok düşmanları olacağı, bunun küçük bir Kürt devleti için iyi olmayacağı nedeniyle Kürtlerin, bağımsızlık arayışı içine girmelerindense Irak'ın parçası olarak kalmalarının daha iyi olacağına karar verdiklerini kaydetti. Halilzad, ''Şu anda daha muhtemel olan Irak'ı bir arada tutmaktır. Uğraştığımız şey budur'' dedi. (AA)(REU) (AP) Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, 15 Aralık'ta yapılacak genel seçimlerde hiçbir partinin açık bir zafer kazanamayacağı tahmininde bulundu. Talabani, Sünnilerin seçime katılmasının 275 sandalyeli mecliste bir çoğunluk bloğunun ortaya çıkmasını önleyeceğini söyledi. Meclisten koalisyon çıkacağını tahmin 1

2 eden Talabani, bunun ülkede birliğin güçlenmesini sağlayacağını, Sünnilerin seçimlere güçlü katılımının, direnişçilerin ''meşru olmayan bir hükümete karşı savaştıkları'' yönündeki bahanelerini ortadan kaldıracağını belirtti. Bu arada, hükümet, perşembe günü yapılacak seçimler için güvenlik tedbirleri çerçevesinde, sınırlar ve havalimanlarının kapatılması, sokağa çıkma yasağı saatinin uzatılması, il sınırlarından geçişin yasaklanması kararı aldı. Đçişleri Bakanlığı, tedbirlerin salı günü uygulanmaya başlayacağını ve cumartesi sabaha kadar süreceğini bildirdi. (AA)(AP) Irak'taki Şiilerin lideri Büyük Ayetullah Ali El-Sistani çıkardığı fetvada Şiilerden, oluşturulacak parlamentoda ilkeleri ve çıkarlarını koruyacak adaylara oy vermelerini istedi. Sistani, bu amaç doğrultusunda oyların bölünmesinden ve boşa gitmesinden kaçınmak gerektiğini bildirdi. Sistani yayınladığı bildiride, Irak halkını seçimlere katılmaya davet etti. Sistani ayrıca, hiçbir listeyi desteklemeyeceğini açıkladı. (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) (AA)(AP) Irak Başbakanı Đbrahim El-Caferi, ülkede yapılacak seçimlerden sonra görevinde kalması halinde direnişçilerle diyalog kurulmayacağı sözünü verdi. Şii siyasetçi Caferi, Irak'ta silah taşıyan herhangi biriyle diyaloğa yer olmadığını belirterek, buna, yalnızca Amerikan askerlerine yönelik eylemlerde bulunanları da dahil etti. Đbrahim El-Caferi, Sünnileri öldürmekle suçlanan ve Caferi'nin Dava partisinin müttefiki olan Şii Irak Đslam Devrimi Yüksek Konseyi'ne bağlı Bedir Tugayı'na ilişkin olarak, söz konusu milislerin devlet denetiminde çalıştığını, eğer bir ihlal varsa bunun bir istisna olacağını ve buna izin vermeyeceğini söyledi. Caferi, Amerikan askerlerinin Đçişleri Bakanlığı'na ait bir ambarda işkence ve kötü beslenme belirtileri gösteren 173 Sünni'yi bulmasından sonra artan mezhep çatışmalarıyla ilgili olarak da, soruşturmanın uzatıldığını, tüm ihlallerin araştırıldığını, herhangi bir Iraklıya kötü muameleye izin vermeyeceklerini belirtti. (AA)(REU) Yurtdışında yaşayan Iraklılar, ülkelerindeki genel seçimler için salı günü oy vermeye başlayacak. Irak Yüksek Seçim Kurulu yetkilisi Ferid Ayar, 15 Aralık Perşembe günü yapılacak seçimlerden önce yurtdışında yaşayanların 3 gün boyunca oy vereceğini söyledi. Ayar, oy verme işleminin Türkiye'nin yanı sıra Danimarka, Suriye, Đran, Đsveç, Đngiltere, Lübnan, Avusturya, Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Avustralya, Kanada, Almanya, Hollanda ve Ürdün olmak üzere 15 ülkede yapılacağını kaydetti. Yurtdışında, 1.5 milyon Iraklının yaşadığı tahmin ediliyor. Genel seçimin sonuçlarının, aralık ayı sonuna doğru kamuoyuna duyurulabileceği bildirildi. Irak'ta 15 aralıkta yapılacak genel seçimler öncesinde hastaneler, askeri kamplar ve cezaevlerinde oy verme işlemi başladı. Bağdat ın merkezinde bulunan Yarmuk Hastanesinde yatan 1500 hastanın oy vermeye başladığı bildirildi. Oy verme işleminin, Irak saatiyle saat 17:00 de bitmesi bekleniyor. ( (AA) (AP-AFP) Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu bir bildiri yayımlayarak Kerkük te Kürt seçmenin seçimlerden uzaklaştırıldığını bildirdi. ( Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu, 15 Aralık'ta yapılacak genel seçimlerin olaysız geçmesi amacıyla, başta Sünnilerin yaşadığı bölgelerde olmak üzere, ülke genelinde askeri operasyonların durdurulmasını istedi. Komisyonun üst 2

3 düzey yetkililerinden Adil Lami, Irak güçleri ve çokuluslu gücün yetkilileriyle görüştüklerini, yeni bir askeri operasyonun başlatılmaması gereğini vurguladıklarını söyledi. Ulusal Diyalog Meclisi üyesi, Sünni lideri Halef Olayyan ise, Iraklı ve yabancı güçlere saldırı düzenleyen isyancılara, seçimlerin sükunet ortamında geçmesi için 5 günlük ateşkes çağrısında bulundu. Silahlı grupları, ''bütün dünyaya terörist ya da anarşist olmadıklarını göstermeye yarayacağı'' için ateşkese çağıran Sünni lider, ''halkın seçimlere katılma iradesine saygı duyduklarını kanıtlamalarının bu grupların çıkarına'' olduğunu söyledi. (AA)(AFP) Irak seçimlerinin Yurtdışı Seçim Kurulu Başkanı Salih El-Hasani yaptığı açıklamada, yapılacak olan seçimlere Irak kimliğini taşıyan, Iraklı ana-babadan doğan her kişinin -Đsrail vatandaşı olsa bile- katılabileceğini söyledi. (EL-ŞARK EL- AVSAT GAZETESĐ) Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad Müslüman Bilginler Heyeti başkanı Haris El-Dari ile görüştü. Görüşmede, Kahire de yapılan Uzlaşma Toplantısının sonuçları konuşuldu. ( Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ve ABD nin Irak Büyükelçisi Zalmay Halilzad, dün Süleymaniye de Amerikan Üniversitesi nin temelini attılar. Kürdistan Hükümeti Başkanı Ömer Fettah yaptığı açıklamada bu üniversitenin büyüklükte üçüncü büyük Amerikan Üniversitesi olacağını söyledi. Irak ın ABD büyükelçisi Zalmay Halilzad ise yaptığı konuşmada, parlamentoyu seçimlerden sonra Celal Talabani yi tekrar Cumhurbaşkanı seçmeye davet etti. (EL-HAYAT GAZETESĐ) Irak özel güçlerinin eski komutanlarından General Muntadar Muhammed El- Samarai, Irak'taki gizli merkezlerde çok sayıda kişinin işkence gördüğünü söyledi. Irak ordusundan geçen temmuz ayında ayrılarak Ürdün'e kaçan El- Samarai, görevi nedeniyle ziyaret ettiği çok sayıda gizli merkezde korkunç görüntülere şahit olduğunu, 2 kez kendisine yönelik suikast girişiminde bulunulduğunu bu nedenle Irak'tan kaçmak zorunda kaldığını söyledi. Özel güçlerin eski komutanı El-Samarai, Irak Đçişleri Bakanı Bakır Solak Cebir i de, Irak Đslam Devrimi Yüksek Konseyi'ne bağlı Bedir örgütünün 17 bin milisini, polis olarak atamakla suçladı. El-Samarai, bu kişilerin Đçişleri Bakanlığı bünyesinde görevlendirildiğini ve Tahran yönetiminden maaş aldıklarını iddia etti. Đşkence gören tutukluların tümünün Sünni olduğunu ve işkence yapan polislerin aralarında Farsça konuştuğunu ileri süren El-Samarai, ''Đşkence yapanlar, Đranlılar ya da Đran'da yaşayıp Amerikan işgalinden sonra Irak'a gelen Iraklılardı'' diye konuştu. (AA)(AFP) Irak futbol takımının Batı Asya Kupası elemelerinde Suriye'yi 3-2 yenmesinin ardından Irak genelinde silahlarla yapılan sevinç gösterileri Kerkük'te silahlı saldırıya dönüştü. Sevinç gösterilerini fırsat bilen bazı kişiler Türkmeneli TV'ye silahlı saldırıda bulundu. Đzli mermilerin kullanıldığı sevinç gösterileri yaklaşık 1 saat sürdü. Bu sırada, Milliyet gazetesi muhabiri Namık Durukan'ın da içinde bulunduğu Türkmeneli TV merkez binasına çeşitli yönlerden silahlı saldırıda bulunuldu. Ateş açılan yerlere binadan da silahla karşılık verildi. Yaklaşık 15 dakika süren karşılıklı ateş sonucu ölen ya da yaralanan olmadı, televizyon 3

4 binasına merminin isabet etmediği bildirildi. Silahlı saldırının ardından güvenlik güçleri çevreyi kontrol altına aldı. ( (MĐLLĐYET GAZETESĐ) Orta Doğu Lübnan'ın başkenti Beyrut'un Hıristiyanların yoğun olarak bulunduğu bir banliyösünde meydana gelen patlamada, en az dört kişi ölürken 10 kişi yaralandı. Patlamada Suriye karşıtı gazeteci ve milletvekili Cibran Tueyni de hayatını kaybetti. El-Nahar adlı liberal gazetenin başında olan Tueyni, Suriye'ye en ağır eleştirileri yönelten isimlerden biriydi. Dürzü lider Velid Canbolat, olayın ardında Suriye'nin olduğuna inandığını söyledi. BM müfettişleri, Güvenlik Konseyi'ne bugün ilerleyen saatlerde Hariri suikastine ilişkin yeni bir rapor sunmaya hazırlanıyor. Raporda olayın ardında Suriye'nin olduğuna işaret eden daha somut kanıtlar olduğu belirtiliyor. Suriye ise saldırıyı kınadığını belirtirken, olayın BM raporunun yayınlanacağı gün, Suriye'ye zarar verme amacı taşıdığını belirtti. (BBC) Đran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hamid Rıza Asefi, düzenlediği basın toplantısında, üç AB ülkesi Almanya, Đngiltere ve Fransa ile ilk toplantının 21 Aralık'ta Viyana'da yapılacağını söyledi. Toplantının, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ve Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT) çerçevesinde yapılacağını ifade eden Asefi, kendi açılarından ''görüşmelerin amacının uranyum zenginleştirme hakkının Đran için resmi olarak tanınması'' olduğunu kaydetti. Đran Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Gulamrıza Agazade ise, ''uranyum zenginleştirme faaliyetlerine kesinlikle başlayacaklarını'' bildirdi. Natanz nükleer tesislerinde ''şimdilik'' çalışma yapmadıklarını belirten Agazade, ''bu tesisin siyasi bir mesele haline getirildiğini, ancak hukuki ve teknik açıdan burada uranyum zenginleştirme faaliyetine başlanmaması için bir neden olmadığını'' kaydetti. (AA) ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Amerikan dış politikasının Ortadoğu'da meyvelerini toplamaya başladığını söyledi. Rice, yaptığı açıklamada, ''Lübnan'ın, her türlü yabancı işgalinden kurtarılması ve demokratik reformlar yolunda ilerlemesi, Filistin Yönetimi'nin Đsrail ile barış görüşmeleri çağrısında bulunan seçilmiş bir lidere sahip olması, Mısır'da çok adaylı seçimler düzenlenmesi için anayasanın değiştirilmesi ve Kuveyt'te kadınların tam vatandaşlık haklarına sahip olabilmesinde ABD'nin büyük rol oynadığını belirtti. (AA)(AFP) Sürpriz bir kararla başkan adayları arasında bulunduğu partisi Likud'dan, Başbakan Ariel Şaron'un partisi Kadima'ya (Đleri) geçen Đsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz, ''Likud'un radikal bir sağ partiye dönüştüğünü'' söyledi. (AA) Kafkasya ve Orta Asya Özbekistan, Afganistan sınırı yakınlarındaki Termez askeri üssünde bulunan Alman askerlerinin kalış süresini uzattı. Özbek hükümeti, daha önce tüm NATO birliklerinin ülkeyi terk etmesini istemişti. Devlet Başkanı Đslam Kerimov la Almanya Dışişleri Bakanlığı yetkilileri arasında varılan yeni 4

5 anlaşmaya göre, Almanya, askerlerinin üstte kalması karşılığında Termez in uzun vadeli alt yapı çalışmalarına katkıda bulunacak. Özbekistan, bu yıl başında, Amerikan birliklerini konuşlandıkları Karşı-Hanabad üssünden çıkarmıştı. (VOANEWS) Azerbaycan'da 6 Kasım'da yapılan parlamento seçimlerinde sonuçların iptal edildiği 10 bölgedeki yeni seçimlerin 13 Mayıs'ta yapılacağı bildirildi. Parlamento seçimleri, ülke genelinde her birinden 1 milletvekilinin belirlendiği 125 bölge üzerinden yapılmıştı. Halk Cephesi nin (AHCP) de içinde yer aldığı muhalefetteki Azatlık blokunun 13 Mayıs'ta 10 bölgede yapılacak seçimlerle ilgili kesin kararını önümüzdeki günlerde açıklaması bekleniyor. (AA) Azerbaycan Đçişleri Bakanlığı nın basın bürosunun bildirdiğine göre 2008 yılına kadar, Azerbaycan ordusunun içinde, NATO ya bağlı barış gücü bölüğünün kurulması tamamlanacak. Bu bölük Kuzey Atlantik Đttifakı nın standartlarına göre kurulacak ve 2010 yılından itibaren NATO nun barış operasyonlarına katılacak. ( Azerbaycan Ulaştırma Bakanlığının bildirdiğine göre Kars-Ahalkalaki-Tiflis- Bakü Demiryolu projesi Birleşmiş Milletler in transavrupa demiryolu hattı projelerinin arasında öncelik kazandı. Projenin teknik-ekonomik meseleleri bu yılın sonuna kadar tamamlanacak. Bu yol, Boğaz da kurulmakta olan tünel aracılığıyla Avrupa ile Asya demir yolu hatlarını birleştirecek. Uluslararası finans kuruluşları bu projenin gerçekleşmesine ilgi duymaktadırlar. ( Sözde Dağlık Karabağ Dışişleri Bakanlığı nda referandumun 14. yıldönümü münasebetiyle yayımlanan, bağımsızlık statüsü ile ilgili bildiride Sovyetler Birliği nin dağılmasından birkaç gün önce, 10 Aralık 1991 tarihinde çok sayıda uluslararası gözlemcinin katıldığı referandumda Karabağ halkının %99,89 u ülkenin Azerbaycan dan tamamen bağımsız olmak için oy verdi. Arkasından, 28 Aralık tarihinde parlamento seçildi. Böylece, Azerbaycan tarafından yapılan baskı ve askeri taarruza rağmen hükümet kuruldu. Bugün aramızda bölgenin istikrarı için Azerbaycan la tekrar birleşme düşüncesini savunanlar var. Ama Azerbaycan ın bize yapmış olduğu ayrımcılık ve taciz hiçbir zaman göz ardı edilmemeli ifadeleri yer almaktadır. ( Avrupa Birliği Avrupa Birliği Komisyonu Türkiye ile fiili müzakerelerin şubat mart gibi başlayacağını açıkladı. Türkiye'nin 3 Ekim de müzakere tarihini almasından sonra AB'ye üyelik müzakerelerinde ilk tarama toplantısı 19 ekimde Brüksel'de bilim ve teknoloji alanında yapıldı. Tarama 35 başlıkta yapılacak. Toplam 35 başlığın bulunduğu tarama çalışmalarının bir yıla yakın sürmesi bekleniyor. Bu yıl içinde, bir veya iki başlıkla ilgili müzakere süreci başlatılabilecek. Yıl sonuna kadar da altı fasılla ilgili tarama yapılacak. Tarama yapılan başlıklar: 16 kasım - eğitim ve kültür, ayrıntılı tarama kasım - yerleşme hakkı ve hizmetlerin serbest dolaşımı, tanıtıcı tarama 25 kasım - sermayenin serbest dolaşımı, tanıtıcı tarama 5

6 28 kasım - kamu alımları, ayrıntılı tarama 1-2 aralık - rekabet politikaları, ayrıntılı tarama Yıl sonuna kadar tarama yapılacak başlıklar: 5-16 aralık - tarım, tanıtıcı tarama aralık - yerleşme hakkı ve hizmetlerin serbest dolaşımı, ayrıntılı tarama 19 aralık - bilim - araştırma ve eğitim - kültür başlıklarında tarama sonu raporunun üye ülkelere gönderilmesi 22 aralık - sermayenin serbest dolaşımı, ayrıntılı tarama (AB HABER) AB Komisyonu'nun Denizcilik ve Balıkçılıktan Sorumlu Üyesi Joe Borg, Avrupa Birliği nin Kıbrıslı Türklere vereceği yardımla ilgili yıl sonuna kadar bir anlaşmaya varılamaması durumunda, yardımın bir bölümünün kaybedilebileceğini bildirdi.kıbrıs Rum Kesiminde yaptığı temaslar sonrası açıklamalarda bulunan Joe Borg, bu hafta yapılacak zirve öncesinde, AB Anayasa Anlaşması ve mali perspektif konusunda adada faydalı temaslar yaptığını kaydetti. (AB HABER) Dünya Basını Financial Times, Avrupa Birliği bütçe krizine de yer vermiş bu sabah. Avrupa Birliği liderleri, Perşembe günü Brüksel'de bir araya gelerek, 6 aydır aşılamayan bütçesi krizine bir kez daha çözüm arayacak. Zirve öncesinde, bugün dışişleri bakanlarının bir kez daha bir araya geleceğini hatırlatan Financial Times, Đngiltere Başbakanı Tony Blair'in, uzlaşma için bir miktar daha ödün vermeye hazırlandığını duyuruyor. Đngiltere'nin, bütçeye yaptığı katkıdan aldığı iadenin bir kısmından vazgeçmesi karşılığında, genel bütçenin küçültülmesi önerisinin geçen hafta reddedildiğini hatırlatan gazete, Başbakan Tony Blair'in mütevazı bir kesinti daha önereceğini yazıyor. Ancak önerinin Fransa'nın beklentilerini karşılamayacağı, genel bütçenin küçültülmesinin yükünü çekecek olan yeni üyelerin muhalefetini kırmanın da zor olacağı belirtiliyor. Financial Times'a göre bu noktada kilit rolü, Almanya Başbakanı Angela Merkel'in tavrı oynayacak. Avrupa basınında yer bulan bir başka konu, Perşembe günü Irak'ta yapılacak genel seçimler. Seçim öncesi Kuzey Irak'ın nabzını tutan Guardian, katılımın düşük olmasının beklendiğini, bu durumun da Kürt liderleri kaygılandırdığını yazıyor. "Yolsuzluk, işsizlik, konut ve kamu hizmetlerinde yaşanan sorunlar nedeniyle, genç Kürtlerin seçimi boykot etmesinden korkuluyor Kürtler Ocak'taki seçimlerde 77 sandalye kazanarak, parlamentodaki ikinci grup olmuştu. Ancak bu sefer Sünnilerin de seçime katılması ile, Kürtlerin sandalye sayısının azalabileceği tahmin ediliyor Ancak her oyun önemli olduğu bu kritik tabloda, Kürt gençlerin öfkesi liderleri korkutuyor. Irak Kürdistanı'nda son aylarda, öğrenci boykotları, sokak gösterileri görülmeye başlandı Başlıca huzursuzluk konuları, elektrik ve su kesintileri, yolsuzluğa batmış yerel yöneticiler, alıp başını giden ev fiyatları Irak nüfusunun beşte birini oluşturan Kürtlerin kaybedecek çok şeyi var. Diğer bölgelerdeki Iraklıların imrenerek izledikleri, huzurlu ve müreffeh bir dönemden geçtiler. Yollar, hastaneler yapıldı. Oteller yabancı işadamları ile dolu Ancak seçimde elde edecekleri bir 6

7 başarısızlık, Kürt bölgesi ile merkezi yönetim arasına bir mesafe koyma planlarını suya düşürebilir. Tabii zengin petrol kaynaklarına sahip Kerkük'ü, federal yönetime katma hedeflerini de. 7