I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI

Transkript

1 İçindekiler Sunuş 9 Önsöz ve Teşekkür it I. Bölüm YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI A. TIBBİ MÜDAHALE HATALARI 21 I. Giriş 21 II. Tıbbi Müdahale Tıbbi Müdahalelerin Sınıflandırması 23 a. Amaçlarına Göre Tıbbi Müdahaleler 23 b. Uygulanma Şekline Göre Tıbbi Müdahaleler 24 c. Uygulayan Kişinin Özelliği Açısından Tıbbi Müdahaleler Hukuka Uygun Tıbbi Müdahale ve Unsurları 25 a. Hukuka Uygun Tıbbi Müdahale 25 b. Hukuka Uygun Tıbbi Müdahalenin Unsurları 30 ba. Bir Müdahale, El Atma Fiili Bulunmalı 30 bb. Bu Fiilli Kanunen Yetkili, Ehliyetli Kişiler İcra Etmeli 31 be. Meşru Bir Amaçla Gerçekleştirilen Müdahalede Hastanın Hukuka Uygun Rızası Alınmış Olmalı 35 bd. Müdahale, Mevcut Tıp Bilim ve Tekniği ile ilgili Güncel Literatüre (Tıbbi Standartlara) Uygun Olmalı, Dikkatli ve Özenli Olarak Gerçekleştirilmeli 38 III. Tıbbi Müdahale Hataları - Tıbbi Hatalar Tıbbi Hata Çeşitleri 42 a. İnsan Kaynaklı Hatalar 44 aa. Yargı Hataları 44 ab. Teknik Hatalar 45 ac. Anlatım Hataları (İletişim Hataları) 46 b. Teçhizat Kaynaklı Hatalar (Mekanik Hatalar) 47 c. Sistem Kaynaklı Hatalar Dünyada Tıbbi Hatalar 48 a. ABD 49 b. İngiltere 51 c.hollanda 53 d. İsveç 55 e. Avusturalya 57 f. Japonya 59 g. İspanya 60 B. TIBBİ MALPRAKTİS 62

2 14 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları C. TEDAVİ DOLAYISIYLA OLUŞAN İKİNCİL ZARARLAR VE HASTA GÜVENLİĞİ 67 I. Tedavi Dolayısıyla Oluşan İkincil Zararlar 67 II. Hasta Güvenliği 71 D. ÜLKEMİZ HUKUK UYGULAMASINDA YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARI 75 I. Giriş 75 II. Tablolar ve Yorumları Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Yapıldığı Sağlık Meslekleri Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçları Hekimlik, Hemşirelik, Sünnetçilik, Eczacılık Mesleklerinde Yapılan Hataların Sonuçları 78 a. Hekimlik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı 79 b. Hemşirelik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı 80 c. Sünnetçilik Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı 81 d. Eczacılık Faaliyeti Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarına Göre Dağılımı Hekimlik Faaliyetleri Sırasında Oluşan Tıbbi Müdahale Hatalarının Uzmanlık Dallarına Göre Dağılımı Tıbbi Müdahale Hatalarının Sonuçlarının Tüm Tıp Alanlanna Göre İncelenmesi 85 a. Cismen Eza Görme (Yaralanma, Acı Çekme) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlanna Göre Dağılımı 85 b. Ölümle Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 86 c. Uzuv Kaybı (Organ Kaybı) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 87 d. Uzuv Zaafı (Organ Zaafı) ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 88 e. Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 88 f. Engelli Bebek Doğması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları 88 g. Konjenital Anomalili Bebek Doğması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları 89 h. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hatalarının Tıp Alanlarına Göre Dağılımı 89 ı. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları 89 i. Ayıplı (Kullanılamaz) Protez Yapılması ile Sonuçlanan Tıbbi Müdahale Hataları Birden Fazla Tıp Alanını İlgilendiren Hataların Oluştuğu Alanlara ve Sonuçlarına Göre Dağılımı Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Kurumlara Göre Dağılımı Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının İllere Göre Dağılımı Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hatalarının Yıllara Göre Dağılımı 93 Hl. Tıp Alanlarına Göre Tıbbi Müdahale Hatası İçeren Kararlar Kadın Doğum Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 95

3 içindekiler 15 a. Ölümle Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 95 b. Cismen Eza Görme (Yaralanma, Acı Çekme) ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 101 c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 104 d. Engelli Bebek Doğması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alam Hataları 107 e. Konjenital Anomalili Bebek Doğması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 110 f. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları 113 g. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Kadın Doğum Tıp Alanı Hataları Hemşirelik Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 114 a. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 114 b. Ölümle Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 117 c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 118 d. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları 120 e. Bebek Karışması ile Sonuçlanan Hemşirelik Tıp Alanı Hataları Genel Cerrahi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 122 a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları 122 b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları 125 c. Ölümle Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları 126 d. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Genel Cerrahi Tıp Alanı Hataları Anestezi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 129 a. Ölümle Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları 129 b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları 132 c. Bitkisel Hayata Girme ile Sonuçlanan Anestezi Tıp Alanı Hataları Ortopedi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 135 a. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları 135 b. Ölümle Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları 138 c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Ortopedi Tıp Alanı Hataları Göz Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 139 a. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Göz Tıp Alanı Hataları 139 b. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Göz Tıp Alanı Hataları Diş Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 144 a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları 144 b. Ölümle Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları 145 c. Ayıplı (Kullanılamaz) Protez Yapımı ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları 145 d. Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Diş Tıp Alanı Hataları Acil Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 148 a. Ölüm ile Sonuçlanan Acil Tıp Alanı Hataları 148 b. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Acil Tıp Alanı Hataları Çocuk Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 150 a. Ölüm ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları 150 b. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları 152 c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Çocuk Tıp Alanı Hataları 152

4 16 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları 10. Kulak Burun Boğaz Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 153 a. Ölümle Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları 153 b. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları 155 c. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan KBB Tıp Alanı Hataları Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hataların Kararları 157 a. Ölümle Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar 157 b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar 158 c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Uzmanlık Dalı Karardan Anlaşılamayan Hatalar Üroloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 159 a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Üroloji Tıp Alanı Hataları Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 161 a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanı Hataları 161 b. Ölümle Sonuçlanan Kalp Damar Cerrahisi Tıp Alanı Hataları Beyin ve Sinir Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 163 a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları 163 b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları 163 c. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Beyin Cerrahisi Tıp Alanı Hataları Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 164 a. Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Plastik Cerrahi Tıp Alanı Hataları 164 b. Uzuv Zaafı ve Yüzde, Vücutta Sabit Eser Bırakma ile Sonuçlanan Plastik Cerrahi Tıp Alanı Hataları Sünnetçilik Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 167 a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Sünnetçilik Tıp Alanı Hataları 167 b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Sünnetçilik Tıp Alanı Hataları Kardiyoloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 168 a. Ölümle Sonuçlanan Kardiyoloji Tıp Alanı Hataları 168 b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Kardiyoloji Tıp Alanı Hataları Psikiyatri Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 169 a. Ölümle Sonuçlanan Psikiyatri Tıp Alanı Hataları 169 b. Uzuv Zaafı ile Sonuçlanan Psikiyatri Tıp Alanı Hataları Dahiliye (İç Hastalıkları) Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar Eczacılık Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 172 a. Cismen Eza Görme ile Sonuçlanan Eczacılık Tıp Alanı Hataları 172 b. Uzuv Kaybı ile Sonuçlanan Eczacılık Tıp Alanı Hataları Cildiye Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar Göğüs Cerrahisi Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar Radyoloji Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar Göğüs Hastalıkları Tıp Alanını İlgilendiren Kararlar 175 II. Bölüm TIBBİ DAVALARIN YARGILAMA SEYRİ VE SONUÇLARI A. GİRİŞ 177

5 içindekiler 17 B. YARGIYA YANSIYAN TIBBİ MÜDAHALE HATALARININ ELE ALINDIĞI YÜKSEK YARGI MERCİİLERİ 178 C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ KARARLARI 179 D. CEZA DAVALARI 187 I. Dava Açılması İçin Gereken Unsurlar Suçun Unsurları Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu İçin Gereken Şartlar 196 II. Taksirle Yaralama ve Öldürme Suçları Şikayet Süresi Zamanaşımı 199 III. Görevi İhmal ve Görevi Suistimal Suçları 202 VI. Yargıtay Ceza Daireleri ve Ceza Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi Eksik İnceleme Sebebi ile Bozulan Kararlar 203 a. Adli Tıp Kurumu'ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Kararlar 204 b. Yüksek Sağlık Şurası'ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Kararlar 208 c. Üniversiteden Görüş Sorulmasını Uygun Gören Yüksek Mahkeme Kararı 212 d. Dosyadaki Yüksek Sağlık Şurası Raporunun Karşı Oyları ve Diğer Delillerin Tekrar Değerlendirilmesini Uygun Gören Yüksek Mahkeme Kararı 213 e. Adli Tıp Kurumu Genel Kurulu'ndan Görüş Sorulmasını Uygun Gören Yüksek Mahkeme Kararı 213 f. Eksik İnceleme Sebebi ile Bozulan Kararlarda En Çok Tartışılan Hususlar Suç Niteliğinin Yanlış Belirlenmiş Olması Sebebi ile Bozulan Kararlar Yüksek Sağlık Şurası'dan Görüş Alınması Zorunluluğuna Uyulmadığından Bozduğu Kararlar Tek Ön Ödeme Talebi ile İki Davanın da Ortadan Kaldırılmasına Karar Verilmesinin Yasaya Aykırı Bulunduğu Karar 218 E. TAZMİNAT DAVALARI 218 I. Genel Olarak Yargı Yolu, Görev, Yetki Dava Açılması İçin Gereken Unsurlar Zamanaşımı 221 II. Yargıtay Hukuk Daireleri ve Hukuk Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi Onama Kararlan Bozma Kararları 226 a. Dosyadaki Bilirkişi Raporunun Kabul Edilemez Olması Sebebiyle Bozulan Kararlar 227 aa. Kararlarda Bilirkişi Raporlarının Hükme Esas Alınacak Nitelikte Görülmemesinin Sebepleri ve Sonuçları 227 ab. "Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 229 aba. "Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez; Hüküm Kurulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 229

6 18 Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları abb. "Adli Tıp Kurumu Raporu Kabul Edilemez; Üniversiteden Görüş İstenmeli" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 233 ac. Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Kabul Edilemez 238 aca. "Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Kabul Edilemez, Hüküm Kurulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 238 acb. "Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Hükme Esas Alınamaz; Üniversiteden Görüş Sorulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 239 acc. "Yüksek Sağlık Şurası, Adli Tıp Kurumu ve Diğer Bilirkişi Kurullarından Alınan Raporlar Kabul Edilemez; Konusunda Uzman Kişilerden Oluşturulacak Bilirkişi Kurulundan veya Adli Tıp Kurumundan Görüş Sorulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 243 ad. "Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 245 ada. "Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Hüküm Kurulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 245 adb. "Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Büyük Kurulu'ndan Görüş Sorulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 247 adc. "Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Kurumu'ndan Görüş Sorulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 248 add. "Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Üniversiteden Görüş Sorulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 249 ade. "Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Konusunda Uzman Kişilerden Oluşturulacak Bilirkişi Kurulundan veya Adli Tıp Kurulundan Görüş Sorulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 250 adf. "Yüksek Sağlık Şurası Raporu Kabul Edilemez; Adli Tıp Kurumu İlgili İhtisas Dairesinden veya Üniversitelerden Seçilecek Konusunda Uzman Bilirkişi Kuruluna Görüş Sorulmalı" Şeklinde Sonuçlanan Kararlar 251 b. Yargı Yolu, Husumet, Görev Yönlerinden Bozulan Kararlar 252 c. Kusur Oranına Göre Tazminattan İndirim Yapılması ile İlgili Kararlar 259 d. Zamanaşımı ile İlgili Kararlar 263 e. Manevi Tazminat ile İlgili Kararlar 266 III. Danıştay Daireleri ve Dava Daireleri Genel Kurulu Kararlarının İrdelenmesi Onama Kararlan Bozma Karartan 277 VI. Tıbbi Hata Davalarında Özellikli Durumlar Tıbbi Hata, Komplikasyon, İzin Verilen Risk Alanı Yüksek Yargı Kararlarında Komplikasyon Yüksek Yargı Kararlarında Vekilin (Hekimin) Özen Borcu 295 Sonsöz ve Teşekkür 299 Kaynaklar 303 Kavramlar Dizini 307