Reza SHIRZAD REZAEI ŞANTİYE ÇEŞİTLERİ

Transkript

1 Reza SHIRZAD REZAEI ŞANTİYE ÇEŞİTLERİ

2 Şantiye Tanımı ŞANTİYE Yapılacak işin, emniyetli bir şekilde zamanında, şartnamesine uygun olarak yapılması ve bitirilmesini sağlamak için düzenlenen ortama şantiye denir. Diğer bir tanımlamayla; şantiye, inşaatın yapıldığı ve yapım ile ilgili her türlü faaliyetin planlanıp uygulandığı yerdir. Bir şantiyenin kurulma amacı, bir imalatın en kısa zamanda ve en az malzeme, işçilik ve enerji kaybı ile inşa edilmesidir. Şantiyede sirkülasyon, taşıma ve depolama sorunlarını en aza indirilecek şekilde planlanmalıdır. Bu suretle gerek araç ve gerekse malzemelerin yerleri, işin metotlu bir şekilde yürütülmesi için imalatın gerektirdiği sıraya göre düzenlenmelidir.

3 ŞANTİYE ÇEŞİTLERİNİN YERLEŞİM PLANI, PLANI TASARLANIRKEN GÖZ ÖNÜNE ALINMASI GEREKENLER Proje ünitelerinin inşa edileceği yerlere şantiye denir. Şantiyenin yer seçimi, büyüklüğü, kapsadığı tesislerle şantiye araç ve gereçler listesi, projenin tipi, büyüklüğü ve yerel koşullara göre her projede değişiklik gösterebilir. Bir şantiyenin planlanmasına geçmeden önce şantiyenin çalışılan ve yaşanan bir yer olduğunu gözden uzak tutmamak gerekmektedir. Şantiyede yapılan çalışmaların çeşit ve özelliklerine göre yer alması gereken her türlü tesis de bulunmalıdır. Yönetim binaları, ambarlar, atölyeler, servis yolları, malzeme ocakları, laboratuarlar, yardımcı tesisler v.b. yerler bu çalışma düzenine göre yapılır. Ayrıca, içinde yaşanılan yer olarak çalışanların gereksinimlerini karşılayacak sosyal ve sıhhi tesisler, lojman ve işletmeler de bulunmalıdır. Bu tip tesislerin büyüklüğü çalışan işçi sayısına ve bölge koşullarına göre değişmektedir.

4 Şantiye Çeşitlerinin Genel Planlanması Yapı; Çevremizde yer alan, toprak üstünde veya altında, su içinde yapılmış geçici veya sürekli olan en ilkel kulübeden en karmaşık bina, yol, köprü, baraj, müze, mabet, sığınak gibi hatıra gelebilecek bütün eserlere YAPI denir. Yapıların imal edildi yer şantiye dir. Şantiyeler çoğunlukla umulmadık terlerde (bir düzlükte veya sarp kayalıklarda), kar, yağmur, rüzgâr ve çamurun ortasında olabilir. Fakat kısa zamanda umulmadık eserler meydana getirirler. Çok katlı oteller, köprüler, viyadükler gibi. Her yapı, onu yapan eser sahibine aittir. Yani şantiye mühendisine.

5 Şantiye Çeşitlerinin Koşulları Şantiye çeşitlerinin doğa koşulları Şantiye üretim yeri açık havadır (prefabrike elemanlar hariç). Üretim sırasında doğa koşulları önem taşır. Şantiye çeşitlerinin ulaşım koşulları Buna göre şantiyeler ikiye ayrılır. Şehir içi şantiyeleri, problemli alanlardır, özel izinler gerekir, kamu örgütleriyle sürekli iş birliği gerekir. (Yükleme, boşaltma, beton dökümü gibi) Komşulara verilecek zarar büyük ekonomik kayıplar oluşturur. Şehir dışı şantiyelerinde, ulaşım sorunlarıyla karşı karşıyadır. Bunlar ekonomik masraflarını arttırır. İşin organizasyonu için şehir dışı şantiyeler (konuma göre) tercih edilir.

6 Şantiye Çeşitlerinin Planlanmasının Ana Aşamaları İhtiyaçların belirlenmesi İhtiyaç programının yapılması Çevre olanaklarının tespiti Yer seçimi Kapasite, kalite, konfor verilerinin tespiti Yapı sisteminin seçilmesi projelendirme. Maliyet-yarar irdelemeleri

7 İhtiyaçların belirlenmesi Şantiye tesislerinin yeterli düzeyde olabilmesi için tüm beklentilerin öncelikle ayrıntılı ve net olarak belirtilmesi gerekir. Bunun için şantiye kullanacak proje müdür veya şantiye Şefi nin bina ve altyapı gereksinmelerini; 1. Gerçekçi iş miktarlarına, 2. İş programına, 3. Yapım stratejisine, 4. Kullanılacak eleman, malzeme, makine, ekipman verilerine, 5. Stok ve yedek tahminlerine, Dayalı olarak titizlik hesaplamış veya hesaplatmış olması gerekir. Yol, su, pissular, elektrik, gibi altyapı konuları şantiyelerin hayati gereksinmeleridir. Öncelikle bunların sağlanması planlanmalıdır. Kullanım suyunun ve atık suların taşınması, elektriğin üretilmesi, zorunlu haller dışında tercih edilmemelidir. Ayrıca yapıların kalite ve konforu ile ilgili ön talepler, bütçe, olanakları dikkate alınarak belirtilmelidir.

8 İhtiyaç programının yapılması Genel ihtiyaçların belirlenmesinden sonra şantiye tesisleri için yer aramaya ve projelendirmeye esas olacak programın hesaplanmasına geçilir. Bu hesaplar sonucunda; 1. Şantiyede çalışacak teknik ve idari personel sayıları, bunların ne kadarının aileleri ile birlikte şantiye tesislerinde kalacakları, farklı nitelikteki aile lojmanlarının sayıları, 2. Misafirhane şeklinde lojman yapılacak ise kapasitesi, 3. Teknisyen, topograf, formen, kalfa, şoför, operatör, usta gibi elemanların sayıları, 4. Çalışacak işçi sayıları, 5. Bütün elemanların vardiya durumları, öngörülen sosyal hizmet türleri ve kapasiteleri, 6. Spor sahaları, mescit, kantin, revir, bayrak direği gibi yararlı ve moral arttırıcı unsurlar, 7. Çalıştıracak araçlar ve iş makinelerinin kapasiteleri, sayıları, kullanılacakları yerler ve bağlı olacakları ikincil şantiyeler, 8. Şantiyede üretilecek malzeme ve ürünler için kurulacak tesisler, kapasiteleri, malzeme ve ürün stok alanları, 9. Ana inşaat için gerekli malzeme stok alanları, 10. Gerekli yedek parça ve ana inşaat için ambar gereksinmeleri, 11. Gerekli ekipman alanları, 12. Makine, araç park alanı gereksinmeleri, 13. Altyapılarda ilgili talepler (yol, su, elektrik, pissu, drenaj) 14. Şantiye planlamasını etkileyecek sair unsurlara ait veriler, Şeklinde belirlenir. İhtiyaç programında ayrıca İş teki olası gelişmeler dikkate alınarak, bina eklemeleri ve ek binalar için ek alan gereksinmeleri belirtilir.

9 Çevre olanaklarının tespiti Şantiye tesisleri için inşaat alanında uygun yer olmayabilir. Bazen uygun yer olmasına rağmen yapı alanı yakınında çok daha avantajlı olanaklar bulunabilir. Bu nedenlerle çevrenin yapı ve altyapı olanaklarının baştan araştırılmasında yarar vardır. Bu olanaklardan yararlanma olasılıkları; 1. Hukuki durumlar, 2. Uygunlukları, 3. yararlanma koşulları ve bedelleri Birlikte incelenmeli ve bir rapor halinde getirilmelidir. Olanaklar yüklenici firma ve kullanıcı yetkililerince değerlendirilerek karara bağlanmalıdır.

10 Yer seçimi Şantiye tesisleri yapı işinin gerektirdiği ihtiyaç programı büyüklüğüne ve niteliğine göre toplu halde veya farklı yerlerde çeşitli üniteler halinde düşünülebilir. Birden fazla şantiye kurulması halinde bir tanesinin, yönetimin bulunduğu ana şantiye olması gerekir. Özellikle yol, baraj, gibi büyük ve yaygın işlerde şantiye tesislerinin birden fazla yerde kurulması yararlı olur. Tek veya toplu haldeki üstyapı şantiye tesislerinde olanak var ise, şantiye tesislerinin yapı alanının içinde veya hemen yakınında olması en uygun çözümdür. Şantiye tesisleri için yeterli alan bulunmayan durumlarda komşu veya yakın yerlerdeki uygun olanaklardan yararlanma olasılıkları araştırılır. Ayrıca 2-3 katlı prefabrike şantiye yapıları kullanılması irdelenir. En uygun tercih edilir. Şantiye yeri sorunu olan işlerde, iş başında karavan ve çadırlardan yararlanılması, inşaatın şantiye için kullanıma uygun yerlerinin öncelikle yapılıp kullanılması da sık sık başvurulan çözüm yollarıdır. Yer seçimi sırasında dikkat edilmesi gereken bir husus da, seçilecek yerin ileride inşaatı engellememesidir. Bazen tam tersine bir olanak bulunabilir; yapılacak şantiye tesislerinden bazılarının, ileride ana inşaat bünyesi içinde yapı sahibine verilme şansı olabilir. (Altyapı işlerindeki servis yolları gibi). Bu olasılık peşinen araştırılmalıdır.

11 Kapasite, kalite, konfor verilerinin tespiti Şantiyeler belirli kurallara göre yönetilirler. Ancak onların askeriye kışlaları gibi düşünülmesi yanlış olur. Tatil kampı, tatil köyü gibi de ele alınması da doğru olmaz. Belki, bir izci kampı şeklinde değerlendirilebilirler. Önemli olan, tüm personelin moralinin yerinde olması, şevkle çalışması ve verimli olmasıdır. İşçi gazinosundan, şantiye şefi (veya proje müdürü) odasına kadar tüm mahaller, kullananları rehavete düşürmeyecek, ancak tahmin edecek kalitede ve konfora sahip olmalıdır. Soğuk bir yörede ısıtılmayan, sıcak bir yörede havalandırılmayan ve gerektiği halde soğutulmayan koğuşlar kesinlikle orada yatanların uykularını, morallerini ve nihayet verimlerini etkiler. Konunun bir de kuruluş ve işletme maliyeti yönü vardır. Bu nedenle gerek yatakhane hacmi gibi her bireyi ilgilendiren kapasitelerin, hem de gazino, yemekhane, lokal kapasitesi gibi gün içinde birden fazla kullanımı olan mahallerin kapasitelerinin optimum randıman sağlayacak şekilde belirlenmesi gerekir. Gazino, yerel ve yemekhane kapasitelerini ekonomik olarak belirlemek için en çok uygulanan yöntem çalışanları gruplar ve vardiyalar şeklinde ayırıp işbaşı, paydos, yemek saatlerinin farklı olmasını sağlamaktır. Ayrıca yasal bazı kayıtlar, bu konularda yönlendirici veriler içermektedir. Bunlara uyulması gerekir. Bazı yan etkenlere bağlı olarak değişebilmekle beraber genelde benimsenebilir.

12 Yapı sisteminin seçilmesi Tesislerin yapı sahibine satılması veya bırakılması durumlarında, şantiye binaların onların istediği yapı sistemi ile ve uygun görecekleri, onaylayacakları projelere göre yapılması gerekir.

13 projelendirme Şantiyede yer alacak birimlerden hangisinin nereye konulacağını gösteren durum planına şantiye projesi (şantiye yerleşim projesi) denilir. Bir inşaata başlanmadan önce mutlaka bir şantiye yerleşimi yapılmalıdır. Tekniğine uygun şantiye yerleşimi de iyi düşünülmüş, araştırılmış, her yönüyle etüt edilmiş ve uygulamaya konmuş bir şantiye projesiyle mümkün olmaktadır. Tekniğine uygun ve iyi planlanmış şantiye projesi; imal edilecek yapının büyüklüğüne veya küçüklüğüne, yerleşim merkezlerinden uzaklığına, çalışacak personel sayısı ve yapının teknolojik özelliklerine uygun olacak şekilde çeşitlilik arz etmektedir. Yapılacak inşaat altyapı olsun, üst yapı olsun, büyük ya da küçük olsun şantiye planlamasının vazgeçilemez etkin yapılacak inşaatın "vaziyet planı"dır.

14 Şantiye projesi ön hazırlığı Şantiye projesi hazırlanırken, şantiye hakkında aşağıda belirtilen ayrı ayrı değerlendirilmelidir; Şantiye binalarının yerlerinin tespiti ve yağış sularının dışarı atmak için yapılacak drenaj planının hazırlanabilmesi için şantiyenin yapılacağı yer görülmeli, çevresi hakkında bilgi alınmalı ve gerekli görülürse o yerin topografik haritası çıkarılmalıdır. Şantiye yapılacak gerçek depoların büyüklük ve sayılarını tespit ede bilmek için, yapının çeşidi esas alınarak, fazla kullanılacak ve depolanması gerekecek gereçlerin miktarları, ne tip bir depoya ihtiyaç gösterecekleri tespit edilmelidir. Şantiyede kullanılacak iş makinelerinin çeşidi ve sayıları tespit edilmelidir. Böylece araçların park, tamirhane, yedek parça deposu için ayrılacak yerlerin ve şantiye içi yollarının ölçülerinin tayini mümkün olacaktır.

15 Şantiye projesi ön hazırlığı Yapılacak işin büyüklüğü dikkate alınarak, günde ortalama kaç işçi ve teknik eleman şantiyede çalışacağı, bunlardan kaçının şantiyede yatacağı tespit edilmeli ve bu sayılara evli personel için yapılacak lojmanların yerleri ve sayıları belirlenmelidir. Şantiyenin dış yollara olan mesafesi ve bu yolların özellikleri bilinmelidir. Şantiyeye sevk edilecek gereç ve araçların hangi yollardan yapılacağı, bunlardan (kara, deniz, demir yolu, olmak üzere) her ikisi veya üçü söz konusu ise ekonomik olanı araştırılmalıdır. Şantiyenin büyük yerleşme yerlerinden uzak olması halinde, şantiyede bulunacak personel ve işçilerinin ihtiyaçlarını karşılamak için yapılacak kantin, fırın, hamam ve benzeri binaların sayısı ve büyüklükleri tespit edilmelidir.

16 Şantiye projesinin çeşitleri Şantiye projeleri, genellikle 1/500 ölçekli olmaktadır. Kesit ve detaylar için 1/200 ölçek kullanılabilir x 1.00 m. ölçüsünden daha büyük pafta kullanılmamalıdır. Eğer sığmaz ise iki, veya daha fazla pafta kullanılabilir. Şantiye yerleşim planları için genel öneri: Favori pafta h0.30 x b(5x0.20)=0.30 x 1.00 olmalıdır. Geniş paftaya ihtiyaç varsa bu ölçüler h(2x0.30) x b(5x0.20)=0.60x1.00'e çıkılabilir. Ara ölçüler ve daha büyük boylu paftalar kullanılmamalıdır. Şantiye projelerinde kurulması planlanan tesislerin inşaat, elektrik ve mekanik imalat detayları ve planlarda hazırlanmalıdır.

17 Şantiye projesinin tanzimi Detaylı hazırlanmış bir şantiye projesi hem şantiyenin kurulma süresini kısaltır hem de yerleşimin rastgele yapılarak çeşitli aksaklıkların doğmasını engeller. Bu konuda, şantiye binalarının gerçek depolarının ve çeşitli maksatlarla gerekli alanların projede yerleri belirtilirken dikkate alınması gereken hususlar incelenmiştir.

18 Maliyet-yarar irdelemeleri Şantiye planlanmasındaki tüm unsurların bir bedeli, maliyeti vardır. O işin veya işlevin göze alına bilmesi veya tercih edilebilmesi için yararının gerçekçi şekilde belirlenmesi gerekir. Bir işin, hizmetinin veya ürünün maliyetinin hesaplamak çoğu kez kolaydır. Şantiye kurulurken gereken yapıların, altyapıların ve donatımların maliyetleri teklif alınarak, hesap yapılarak bulunabilir. Ancak yararları belirlemek, onları önem ve önceliklerin göre sıralamak, değerlendirmek ve karşılaştırmak çoğunlukla deneyim ve öngörü ister. Yarar maliyet gibi gerçek yargısı değildir. Konuya, kültüre, zamana, yerine, kişiye, miktara vb. etkenlere göre ve kişiden kişiye değişe bilir.

19 ŞANTİYE ÇEŞİTLERİ VE DÜZENLENME ÖZELLİKLERİ

20 Çevresi Serbest Küçük Bina Şantiyeleri Bu ufak bir şantiye örneğidir. Bina olarak yapı ve işletme malzemeleri konacak 1-2 baraka ile taş, kum, çakıl ve tuğla depoları bulunur. Düzenlenmesi şekildeki gibidir. Sömellerin betonarme yapılması halinde kum ve çakılın bir kısmının bina etrafına kordon edilmesi uygundur.

21 Çevresi Kapalı Küçük Bina Şantiyeleri Bu tip şantiyeler binanın içinde kurulur. Binanın bodrum katına gerekli malzemeler getirilir ve bodrum işleri arkadan öne doğru yapılarak ön kısımdan geçici bir şantiye olarak yararlanılır. Bodrum kat bitince, zemin kat tavanına kadar gerekli malzemeler getirilir ve yine ön kısım ufak bir şantiye yeri olarak kullanılır. Bundan sonra zemin kat malzeme ve şantiye yeri olarak değerlendirilip ve üst katlar inşa edilir. Bina içinde betonyer kuracak yer olmadığından ancak yer harmanlarında beton yapılır.

22 Çevresi Serbest Büyük Bina Büyük bina şantiyelerinde personel barakaları, malzeme ambarları, kireç ve çimento deposu, kireç söndürme çukurları, betonyer, elevatör, kum, çakıl ve tuğla depoları, kalıp yeri ve demir bükme depoları bulunmalıdır. Tuğlalar genellikle tuğladan ibaret yığınlar halde depolanır. Şekilde birbirleriyle ilgili üniteler bir araya toplanmıştır. Örneğin; demir deposuyla demir bükme yeri yan yanadır. Kereste deposu ile biçme yeri ve kalıp yeri bir aradadır. Üçüncü bir grup, bir arada bulunan kum, çakıl, kireç, çimento ile betonyer tarafından meydana getirilir. İskele kerestesi binaya yakın konmuştur. Şantiyeleri

23 Kooperatif İnşaatı Şantiyeleri Bu tip inşaatlarda binaların kapı, pencere, parmaklık, çatı, döşeme, merdiven v.s.leri standardize edilmiş olduğundan bunlar için toplu yapım tesisleri kurulur. Bu şekilde ekonomi sağlanmış olur. Bu binalardaki beton işlerini de ekonomik olarak yapmak ve iyi bir kontrol sağlamak için bir beton yapım merkezi kurulur ve yapılan beton binalara hazır olarak iletilir. Bu beton yapım merkezi, çimento ambarı, kum ve çakıl depoları, betoniyer tesisleri ve briket-tuğla yığınlarıyla bir araya toplanarak kombine bir işletme ünitesi şeklinde kurulur. Sonra kereste ambarı, iskele-kalıp atölyesi de buna eklenerek ikinci bir işletme ünitesi elde edilir. Üçüncü işletme ünitesi ise malzeme ambarı, demir ambarı, demir bükme ve hazırlama atölyesinden oluşur. Dördüncü ünite garaj, taşıt parkı, demir atölyesi ile oluşturulur. Şantiye şefi, büro binası, ufak makine ve alet ambarı bir arada bulunur. Şantiye içi taşıma işlerinde damper ya da kamyonet kullanılır. Bu tip şantiyelerde, şehre yakınlığından dolayı genellikle elektrik enerjisi kullanılır 1-İnşaat malzemesi ambarı 2-Şantiye binası 3-Çimento ambarı 4-İşletme gereçleri ve makine ambarı 5-Betoniyerler 6-Biriket 7-Kum ve çakıl deposu 8-Tuğla deposu 9-Kereste deposu 10-Marangozluk atölye 11-Kalıp ve iskele yeri 12-Kalıp ve iskele parkı 13-Demir işleme yer 14-Demir parkı 15-Demir ambarı 16-Sıcak ve soğuk demir, atölyesi 17-Tamir atölyesi 18-Makine parkı 19-Taşıt parkı 20-Garaj 21-Akaryakıt tankı

24 Bina Yıkım Şantiyeleri 1- Çatı örtüsü sökülür, bir oluktan kaydırılıp damdan aşağı indirilir. 2- Çinko, dere ve oluklar sökülür, parçalanmadan palangayla damdan aşağı indirilir. 3- Bina içindeki elektrik, su borusu, kalorifer, mutfak, banyo tesisleri, tüm borular sökülür. 4- Pencereler, kapılar, parmaklıklar, kepenkler sökülür, bina merdiveninden aşağıya indirilir. 5- Mermer ve fayanslar (kırılmadan sökülebiliyorsa) sökülür, merdivenden indirilir. 6- Döşemelerdeki ahşap parkeler (tahribatsız olarak) sökülür, merdivenden indirilir. 7- Çatıda kiremit altı kaplaması, mertek, aşık ve makaslar sökülerek damdan yere palangayla indirilir. Diğer katlarda üst Katta benzer Şekilde(Aynı Sırayla) yıkılır

25 Menfez Şantiyeleri Bu şantiyeler küçük olup, arazi ve yol durumuna göre malzeme depoları köprü ekseninin iki yan tarafına da kurulur. Çimento, kereste ve ekipman çadırları bir tarafa alınır. Diğer tarafta ise taş, kum, çakıl depolarıyla betoniyer veya harman bulunmaktadır.

26 Betonarme Köprü Şantiyeleri Böyle bir şantiyede çimento ambarı, kereste ambarı, kereste parkı, iskele kalıp atölyesi, yapı ve işletme malzemesi ambarı, kalıp parkı, demir parkı, demir ambarı, makine ve yedek parça ambarı, akaryakıt deposu, lojmanlar, garaj, bakkal, kantin, revir ve bürolar bulunur 1-Çimento ambarı 2-Kereste biçme ambarı 3-İskele kerestesi parkı 4-Kalıp atölyesi 8-Demir bükme yer 9-Makine ve yedek parça ambarı 10-Akaryakıt deposu 11-Personel lojmanı 15-Revir 16-Büro 17-İşçi barakası 18-Kum deposu 19-Çakıl deposu 5-Kalıp parkı 6-Yapı ve işletme ambarı 7-Demir ambarı 12-Garaj 13-Bakkal 14-Kantin 20-Betonyer 21-Kompresör

27 Kâr gir Köprü Şantiyeleri Bu şantiyelerde binaların düzenlenme biçimi betonarme köprülerdekinin aynısı olmakla birlikte en önemli fark taş yontma parkının bulunmasıdır. Bu tip şantiyelerde gerek ocaktan hazır olarak getirilen taşlar, gerekse şantiyede yontulan taşlar ayrı ayrı depo edilmelidir. Depolar arasında taşıtların çalışması için yolar bırakılmalıdır.

28 Viyadük Şantiyeleri Bu şantiyeler de viyadükün taş, betonarme veya demir olmasına göre çeşitlidir. Tabliye kısmı ne olursa olsun aynı cinsten normal bir köprüden farkları viyadük yüksekliğinin oluşturduğu zorluklardır. Eğer kablolu bir kren yapılacaksa şantiye tesislerinin viyadük kronmanından (tepe noktasından) yukarıda yapılması, harç ve çimentonun aynı yamaçta hazırlanması ve hepsinin kablolu kren güdeleriyle iş başına taşınması uygun olur. Kronman kotunda Viyadük şantiyesi örneği

29 Viyadük Şantiyeleri Kablolu bir krenin yapılamadığı hallerde her ayağın yanına kronman kotuna kadar bir elevatör kulesi yapmak ve işçilerle malzeme, araç ve gereci bu elevatör yardımıyla işyerine çıkarmak uygundur. Bu durumda şantiye tesisleri daha alt kotlarda yapılır. Yalnız su baskınından korunmak amacıyla şantiyenin bir miktar yamaçta yapılması uygundur. Yamaç ve talvegde viyadük şantiyesi örneği

30 Yamaç Viyadükü ve Dayanma Düzgün olmayan arazide depolar yamaca kurulur. Depodan aşağıdaki yapının arkasına tahtadan yapılmış oluklar uzatılır, malzeme bu oluklardan aşağıya kaydırılır. Yalnız, tahta olukların malzeme yükü altında kırılmalarını önlemek için üst ucu yamaca, alt ucu yapının kenarına mesnetlenmiş kafes kiriş veya iki direkten oluşan gergili kirişe oturtulur Duvarı Şantiyeleri

31 Baraj Şantiyeleri Bu şantiyeler, pek çok işletmenin bir arada çalıştığı kombine şantiyelerdir. Birinci işletme ünitesini temel kazısı ve kazının taşınması oluşturur. İkinci işletme ünitesini de taş ocakları, taş taşınması, kırılması, elenmesi ve yıkanması teşkil eder. Üçüncü işletme ünitesini malzeme tartısı, beton yapılması, taşınması, dördüncü üniteyi de atölyeler oluşturmaktadır. Beşinci ve altıncı üniteler ise ambarlarla enerji santralından oluşmaktadır.

32 Bu şantiyeler de kombine şantiyelerdendir. Bir limanda taş ocakları, taş taşınması, suni blok, denizde yükleme ve boşaltma gibi işlemler başlı başına işletme oluşturur. Diğer işletmelerse sırasıyla atölyeler, ambarlar ve santralden oluşur Liman Şantiyeleri

33 Kısa Tünel Şantiyesi Uzunluğu 600 m.den küçük tünellere kısa tünel denir. Bu çeşit tünellerde başlıca özellik vantilasyon dayanımının bulunmamasıdır. Bu tünellerde insan gücü kullanılır. Fakat makine yönünden yeterli firmalar kompresör ve elektrojen grupları kullanırlar. Bu tesisler, lastik tekerlekli şasiler üzerine bindirilirler. Çimento, malzeme ve kereste için bir ambar kurulur, küçük bir demir ve ahşap atölyesi vardır. Mühendis ve personel lojman ve büroları için barakalar yapılır. Patlayıcı madde deposu uzak bir yere kurulur. İşçiler için çadırlar ve bakkal bulunmalıdır. Burada malzeme taşımak için dekovilden yararlanılır. Dekovil tünel içine tek hatlı olarak girer, tünel dışında ise bu hatlar makaslar yardımıyla ikiye çıkartılır. Hatlardan biri malzemeyi dökmek için depoya, diğeri ise tünel içine malzeme taşımaya ayrılmıştır. Taşıma hattının sonradan iki hatta çıkartılması dekovillerin manevrasını sağlamak içindir 1-Motris Kuvvet 4-Büro 7-İşçi çadırı 10-Kum 2-Ambar 5-Lojman 8-Bakkal 11-Çakıl 3-Atölye 6-Patlayıcı madde 9-Taş yığını 12-Blok Atölyesi

34 Uzun Tünel Şantiyesi Uzunluğu 600 m. den fazla olan tünellere uzun tünel denir. Bu çeşit tünellerde vantilasyon gerekir. Ayrıca gerekirse tünel içinde biriken suyu dışarı atmak için pompaj tesisiyle akaryakıt deposu, çimento ambarı, yapı malzemesi ambarı, atölyeler, büro ve lojmanlar, garaj, bakkal, kantin ve revir gibi binalar bulunur. Tünel içine tek hatlı bir dekovil döşenir, fakat tünel ağzından başlayarak ardarda iki makas konulup dekovil hattı üçe bölünür. Bunlardan bir tanesi tünel kazısından çıkan zemini dökmeye yarar, ikincisi tünel içine malzeme taşır, üçüncüsü ise ambarlardan tünel içine gerekli alet, ekipman ve kalıp taşır. Şantiyede özel bir telefon gereklidir 1-Vantilasyon 8-Lojman 15-Patlayıcı madde 2-Akaryakıt deposu 9-Taş yığını 16-Garaj 3-Çimento ambarı 10-Çimento barakası 17-Bakkal 4-Yapı malzemesi 11-Kum yığını 18-Kantin ambarı 5-Kereste ambarı 12-Beton blok 19-İşçi barakası atölyesi 6-Atölye 13-Çakıl yığını 20-Revir 7-Büro 14-Makine parkı 21-Pompaj tesisi

35 Şose, Asfalt Kaplama ve Bakım Şantiyeleri Bu şantiyelerin şehirde bir merkez bürosu ve ambarı bulunur. Burada kaplama malzemesi ambarı, makine yedek parçaları ambarı, proje servisi ve muhasebe servisi gibi bölümler bulunur. Bu merkez, işbaşı şantiyesini destekleyen taş ocağı işletmesi, taş kırma ve eleme servisi ayrıca asfalt betonu yapma servisi vardır. Bundan başka, sıcak betonu taşıma servisi bulunur. Taşıma araçlarının bakımı merkez atölyesinde yapılır. Son olarak da asfalt dökme ve silindirleme servisi vardır. Fakat genellikle bu servis ana servise bağlıdır

36 Caddelerde Asfalt Kaplama ve Bakım Şantiyeleri Şose şantiyelerinden farklı olarak bu şantiyelerde trafiği kesme zorunluluğu vardır. Bu şantiyelerin şehirde bir merkez bürosu ve ambarı bulunur. Ancak burada pek çok hazır malzeme piyasadan ve yüklenicilerden sağlanacağı için ambar hacmi küçüktür. Bu şantiyelerde şehir sınırları dışında bir arazide asfalt betonu hazırlama istasyonu kurulur ve buna paralel olarak şehir içine asfaltı taşıyan bir taşıma servisi oluşturulur. Çok iyi bir iş programı hazırlanmalı ve buna göre çalışan bir asfaltlama ve silindirleme servisi kurularak işlere devam edilmelidir. İş bittikten sonra Kesin Kabul e kadar sürekli bakım yapmak üzere bir servis kurulur

37 Kaldırım Yapma Şantiyeleri Bu tip şantiyelerin hemen hepsi kaldırım taşlarını belirli bir ocaktan temin ederler. Kaldırım taşları şehirde belirli bir yere depo edilir. Depolarken bu taşlar kaldırım taşı ve bordür taşı olarak iki kısım halinde sınıflandırılır ve ayrılır. Kaldırım taşı malzeme depolarının yanında kum depoları da bulunur. Malzeme, depolardan işbaşına taşınır. Kaldırım taşı döşenirken, olabildiğince trafiği kesmemeye çalışılmalıdır. Trafiğin kesilmesi halinde çok iyi bir iş programı gereklidir

38 Kanalizasyon Şantiyeleri Şehirde bir merkez bürosu ve şantiyesi kurulur. Ambar çevresine kurulan merkez şantiyesinde kum, çakıl depoları, betoniyerler, kalıplar, boru döküm yerleri ve yapılan boruları saklamak için boru depoları yapılır. İşin önemli bir kısmı merkez şantiyesinde yapılır, bunlar işbaşı şantiyesine hazır olarak taşınır, işbaşı şantiyesinde yalnızca rögarlar üretilir. Rögarın dökülmesi için gereken beton ve kalıplar merkez şantiyesinden hazır olarak gelir, çünkü şehir içinde kalıp yapmak ve beton üretmek zordur. Bu şantiyelerde en önemli rol merkez şantiyesindedir ve bunu önem bakımından taşıma servisi ve onu da işbaşı şantiyesi izler

39 Yol İnşaatı Şantiyeleri Bunlar da kombine şantiyelerdendir. Ayrı ayrı işletmeler bir araya getirilerek şantiye kurulur. Şehirde bir merkez örgütü, burada ambarlar, makine parkı, teknik servis ve muhasebe servisi bulunur. Yol inşaatı yapılan kısmın ortalarında, uygun bir yerde bir işbaşı şantiyesi kurulur. İşbaşı şantiyesi örgütü, merkez örgütünün küçük bir örneğidir. İşbaşı şantiyelerinde taş ocağı işletme servisi, taşıma servisi, telefon servisi, servis yolu ve dekovil hatları inşa ve bakım servisi, servis köprüsü yapım servisi, taşıt bakım servisi, makine bakım servisi, toprak işleri servisi, köprü yapım servisi ve yol kaplaması servisi gibi esas servisler vardır. Ayrıca şantiye binalarının yapımı için bina inşaat servisi ve yol bakım servisi bulunur. Engebeli arazide çalışıldığı zaman bir de tünel yapım servisi bulunur

40 TEŞEKKÜRLER Reza SHIRZAD REZAEI