Organik Çekirdeksiz Kuru Üzüm Ticareti

Transkript

1 Organik Çekirdeksiz Kuru Üzüm Ticareti İçerik Genel bilgi Tedarik zincirinin yapısı üretim Hasat ve hasat sonrası işleme Hammadde alımı İşleme ve paketleme İhracat ve ithalat Sonuç karşılaşılan önemli zorluklar Çekirdeksiz kuru üzüm, açık yeşil renkli, Sultaniye tipi çekirdeksiz üzümlerden yapılır. Organik çekirdeksiz kuru üzümde kükürt kullanılmadığı için, parlaklığı konvansiyonel kuru üzümlerden daha azdır.

2 Genel Bilgi Türkiye, hem konvansiyonel hem de organik çekirdeksiz kuru üzümün en büyük üreticisi ve ihracatçısıdır. Yıllık ihracat hacmi yaklaşık tondur ve ETO nun tahminlerine göre organik ihracat miktarı 7500 ton civarındadır Başlıca ithalat ülkeleri arasında İngiltere, Almanya ve Hollanda yer almaktadır Sultaniye olarak da anılan bu üzüm çeşidi, kökeni İzmir in komşu ili Manisa olan açık yeşil, oval yapılı, çekirdeksiz bir çeşittir. Türkiye, üzüm yetiştirmek ve üzümleri geleneksel olarak güneşte kurutmak için en uygun iklim koşullarına sahiptir. Türkiye de üzümler bugün dahi elle toplanmakta, işleme ve paketleme ise uluslararası işleme standartlarına uyan özel tesislerde yapılmaktadır. Sultaniye çeşidi çekirdeksiz kuru üzüme yönelik talep fırınlar ve kahvaltılık gevrek üreticisi gibi imalat sektörü ile, kuru üzümleri çerez veya pişirme malzemesi olarak satan süpermarketlerden gelmektedir. Bu pazarda ABD ve Avustralya Türkiye ile rekabet etmektedir.

3 Tedarik Zincirinin Yapısı Bireysel üreticiler veya üretici grupları Bireysel üreticiler veya üretici grupları Aracılar İşleyiciler İşleyiciler Source: Geoff Lane Yabancı Alıcılar Yabancı Alıcılar İhracata yönelik çekirdeksiz kuru üzüm ticaretinde aracılar olabilir ya da olmayabilir. Çekirdeksiz kuru üzümler, oval şekilli Çekirdeksiz Thompson çeşidinden üretilir. Üreticiler Sultaniye tipi çekirdeksiz üzümleri üretirler. Hasattan sonra taze üzüm salkımları kurutma sürecini hızlandırmak için bandırma eriyiğine bandırılır. Özellikle yağışlı havalarda hasat yaparken bu eriyik kullanılmalıdır. Bandırma işlemi yuvarlak, çekirdeksiz üzüm tanelerinin rengini de açar ve bu da değerini arttırır. Aracılar Kurutulmuş ürünleri farklı üreticilerden/üretici gruplarından toplarlar ve yeniden satarlar. İşleyiciler Üreticilerden veya aracılardan satın alınan üzümleri ön temizlemeye tabi tutarlar ve sonra da boylarına göre sınıflandırılır. Alınan siparişe bağlı olarak, boylarına göre sınıflandırılan üzümler yıkanır ve birbirlerine yapışmasın diye organik ayçiçeği ile kaplanır. Son olarak, lazer tarayıcı ile yoğun bir temizleme işlemine tabi tutulur sonra da tablalarda elle ayıklanır. Yabancı alıcılar Çekirdeksiz kuru üzümlerin nerede kullanılacağına bağlı olarak, Türk işleyici şirketlerinden satın alırlar. Satın alma sözleşmelerinde miktar, boy ve renk belirtilir.

4 Türkiye, Sultaniye çeşidi çekirdeksiz üzüm yetiştirmek için uygun koşullara sahiptir. İhraç edilmek üzere Sultaniye çeşidi organik çekirdeksiz üzüm yetiştiren üreticilerin normal büyüklükte çiftlikleri ve sulama imkanları vardır. açısından en önemli hususlar aşağıda sıralanmıştır: Sultaniye çeşidinin üretiminde çardak sık kullanılır. Toprak işleme ve toprak verimliliği Organik üreticiler nispeten konvansiyonel toprak işleme tekniklerine başvurmakta ve toprak yapısına zarar veren rototiller kullanmaktadırlar. Örtü bitkileri nadiren kullanılr; toprağın yapısını iyileştirmek, yabani otların istilasını engellemek, su tutma gücünü arttırmak, bitki besinlerine sahip olmasını sağlamak ve toprağı kış aylarında erozyondan ve yaz aylarında aşırı ısıdan korumak için bu örtü bitkileri faydalıdır. En sık kullanılan gübreleme şekli, eski asmaların toprağa karıştırılması ve çiftlik gübresinin dağıtılması şeklindedir. Zararlı yönetimi Külleme (Uncinula necator) hastalığı en önemli hastalıksa da kükürt ile tedavisi çok kolaydır ve aynı durum, bakıra iyi cevap veren bağ mildiyösü (Plasmopara viticola) için de geçerlidir. Zararlılarla feromonlarla ve/veya müsaade edilen böcek öldürücüler ile mücadele edilir, örn. salkım güvesi (Lobesia botrana). Sulama çardak sistemi kullanıldığında damla sulama daha yaygındır. Eski bağlar genellikle taşırma usulü sulansa da ana yetiştirme alanlarında sulama suyu giderek azalmaktadır.

5 Hasat ve hasat sonrası faaliyetler çok zaman alan ve fazladan işçi çalıştırılmasını gerektiren faaliyetlerdir. Hasat sırasında plastik sepetlerin kullanılması üzümlerin sıkışmasını önler ve bandırma işlemi için de çok uygundur. Hasat Genellikle Ağustos ve Eylül aylarında üzüm salkımları küçük kesici aletlerle, elle kesilir ve kovalara veya sandıklara doldurulur. En sık kullanılan kap, bandırma işlemini kolaylaştıran plastik sepettir. Bandırma Hasat edilen üzümler potasyum karbonat ve ayçiçek yağından oluşan bir bandırma eriyiğine daldırılır ve bu işlem tane üzerinde pus tabakasını kaldırarak kurutma sürecini hızlandırır. Ayrıca bandırma işlemi, çekirdeksiz üzüm tanelerinin rengini de açar ki bu da satış sırasında önemli bir kalite kriteridir. Kurutma ve temizleme Bandırma işleminden sonra üzümler kurutulmak üzere plastik örtülere veya beton zemine serilir. Hava koşullarına bağlı olarak kurutma en fazla 5 ila 10 gün sürer. Daha sonra kurutulmuş taneler temizlenir ( başka slayda bakınız), sonra da çiftlikte depolanır veya doğrudan bir aracıya veya işleyici şirkete satılır..

6 Ön temizleme Üzümler açık havada veya bağlardaki kurutma yerlerinde kurutulur. Üreticiler, meyveleri toz ve topraktan korumak için yere plastik örtü sererler veya beton kurutma yerlerini kullanırlar. Taneleri saplarından ayırmak için basit makineler kullanılır. En sık kullanılan makineler arasında üfleyicisi bulunan, sallamalı sap ayırma makineleridir Bu ön temizleme, sonraki işlemleri kolaylaştırmak açısından önemlidir. Alıcılar, sözleşmelerine üzümlerin kalitesini, örneğin nem içeriğini, rengini, boyunu, ve ön temizleme derecesini belirtirler Ön temizleme aşamasında çekirdeksiz kuru üzümlerin nem oranı yüzde 16 dan azdır. Şeker içeriği yüksek olduğundan, satılmadan önce çiftlikte kolaylıkla saklanabilirler. Ancak depolama yerinin kuru olması ve üzümlerin böceklerden korunması şarttır. Üzümler salkım olarak kurutulduğundan, kuruma işleminden sonra saplar ayrılmalıdır. Bunun için genellikle sallamalı ayırma makinesi kullanılır.

7 Hammadde Alımı Ürünleri bir araya getirme adımı, nihayetinde işleme için gereken miktarı toplayan bir ara adımdır. Çoğu kez işleme şirketleri ürünleri kendileri bir araya getirirler ve kimi zaman da bu işi aracılara yaptırırlar. Her durumda, çekirdeksiz kuru üzümler, Plastik konteynırlar çekirdeksiz üzümlerin depolanmasına ve taşınmasına çok düzgün depolama koşullarının bulunma ihtimali daha yüksek olan işleme uygundur. tesislerine doğrudan taşınırsa bulaşma ve kalite kaybı riski azalır. Çekirdeksiz kuru üzümlerin kalitesi Bir araya getirilen çekirdeksiz kuru üzümlerin tümü benzer kalitede olmalı, nem oranı %16 nın altında bulunmalıdır. Genellikle, kalite şartları tedarik sözleşmesinde belirtilir. Depolama koşulları Mümkünse çekirdeksiz kuru üzümler, yaklaşık 4 ºC civarında düşük sıcaklıklarda saklanmalıdır Soğuk depolama, mantarların çoğalmasını önler ve genellikle böcekler bu sıcaklıkta hasar vermez. Not: Depolama, üzümleri işleyen şirket için şarttır, zira işleme altyapısı kısa bir dönemde hasadın tamamını işlemeye yetmez. Dolayısıyla, işleme yapan bir şirket hasadı depolayarak faaliyetlerini siparişlere göre daha iyi planlayabilir ve uygulayabilir.

8 İşleme Organik Çekirdeksiz Kuru Ürüm Ticareti Çekirdeksiz kuru üzümlerin başarılı bir şekilde pazarlanması için endüstriyel işleme şarttır. Endüstriyel işleme aşağıdaki adımlardan oluşur: Hammaddenin alınması ve kalite kontrol İşleme tesisine alınan her kuru üzüm partisinin kalitesi doğrulanır. Ana kalite kriterleri arasında renk, nem oranı ve temizlik yer alır. çekirdeksiz boy, Sultaniye tipi çekirdeksiz kuru üzümlerin yıkanması ve ayrılması istenen ihracat kalitesine ulaşmak açısından çok önemlidir. Yıkama Çekirdeksiz kuru üzümler, yabancı maddelerin (örn. toz, kum, taş, sap) giderilmesi için sürekli hareket eden bolca suyla yıkanmalıdır. Yıkama ve kurutma işleminden sonra çekirdeksiz kuru üzümlerin birbirine yapışmaması ve parlaması için ayçiçek yağı ile kaplama yapılır. Ayırma Alıcıların talep ettiği homojen ürünü elde etmek için iyi bir ayırma yapılması çok önemlidir. Bu nedenle, ayırma iki aşamalı bir süreçtir. Önce optik lazer tarayıcılar kullanılır sonra çok emek isteyen elle ayırma işlemi yapılır. Bu aşamada boy ve renk ayırmada kullanılan ana parametrelerdir ( başka slayda bkz). Kimi zaman, taş gibi metal dışındaki yabancı cisimleri tespit etmek için röntgen cihazı kullanılır.

9 Ayırma Çekirdeksiz kuru üzümler 5 renk türüne ve 5 boya göre ayrılır ve sınıflandırılır: Büyük Farklı çekirdeksiz kuru özel sınıfları için farklı pazarlar vardır. Bundan dolayı iyi bir sınıflandırma yapmak şarttır. her halükarda, daha büyük ve daha parlak çekirdeksiz kuru üzümlerin fiyatı daha yüksektir. Küçük Koyu Açık

10 Çekirdeksiz kuru üzümler, kaliteyi koruyacak ve herhangi bir bulaşmayı önleyecek şekilde çok dikkatlice paketlenmelidir, zira ürün bu aşamada artık tüketime Kullanıma hazır, paketlenmiş çekirdeksiz hazırdır. Özellikle aşağıdaki hususlar önemlidir: kuru üzümler Son kalite kontrolü den önce son kalite kontrolü yapılır. En önemlisi üzümlerin boylarına ve renklerine göre doğru ayrılmış ve nem oranının %20-24 arasında olmasıdır. Çekirdeksiz kuru üzümler, polietilen astarlı karton kutularda dökme paketlenir. En sık kullanılan üç kutu sırasıyla 5, 10 ve 12,5 kg ağırlığındaki kutulardır. Organik yönetmeliklere göre kutular, paketli çekirdeksiz kuru üzümlerin izlenebilir olmasını sağlayacak şekilde etiketlenmelidir. Metal detektör kullanılması Tüm kutular metal detektörden geçirilir. Önemli: Tüm işleme tesisleri organik sertifikasyon sürecine tabidir. Bu nedenle, işleme ve depolama bakımından organik ürünlerin ayrı tutulacağı garantilenmektedir.

11 İhracat ve İhracat ve ithalat sürecinin ana faaliyetleri ve özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir: Uzun vadeli bir ticari ortaklık açısından, kaliteli lojistik kaliteli üründen daha önemidir.. Depolama Diğer gıda maddelerinde olduğu gibi sevkıyat öncesinde en iyi koşullarda depolama yapmak çok önemlidir. Her halükarda lojistik her bir kutunun izlenebilirliğini garanti edecek şekilde organize edilmelidir.. Sevkiyat Teslimat sözleşmelerine göre nihai ürünler daha ziyade ihracat konteynırlarına veya kamyonlara yüklenir. Teslimat ve ödeme koşulları INCOTERMS e göre belirlenir. En sık kullanılan ödeme şeklin vesaik karşılığı nakittir. Bu yöntemde, ihracatçı, bir bankaya sevkiyat ve sahiplik belgelerini ithalatçıya vermesi talimatını verir ve ithalatçı da bu belgelerin beraberindeki kambiyo senedi veya çeki öder. Kontrol ve sertifikasyon Hem ihracat hem de ithalat şirketinin altyapısı ve prosedürleri denetlenir ve sertifikalandırılır. Kullanılan altyapı, prosedürler ve etiketler denetim yapan kontrol kuruluşlarınca onaylanmalıdır. Sertifikasyon için kullanılan standardın türüne (örn. AB, ABD, Bio Suisse) bağlı olarak gerekliliklerde küçük farklılıklar olabilir.

12 Sonuç Karşılaşılan Önemli Zorluklar Özet olarak, organik çekirdeksiz kuru üzüm ticaretindeki başarı açısından hem birincil üretim hem de işleme faaliyetlerine dikkat edilmelidir. Özellikle aşağıdaki alanlar önem taşımaktadır: İşleyici şirketler ve üreticiler ile doğrudan işbirliği yapılması Ürünü işleyen şirketler, kaliteli ve bulaşma olmamış çekirdeksiz kuru üzüm almalıdırlar. Bu nedenle ürünü işleyen şirketler üreticiler ile çok yakın bir çalışma yürütmeli, uzun vadede üretkenliği güçlendiren, ürün kalitesini koruyan uygulamaları benimsemelerine yardımcı olmalı ve müsaade edilmeyen girdiler kullanmalarını önlemelidirler. Rüzgar, sulama suyu, harici gübre veya konvansiyonel üretimde kullanılan malzemeler (örn. Hasat ve depolama kapları, kurutmada kullanılan plastik örtüler). Bu açıdan ortak kapasite geliştirme çalışmalarıyla işçiler iyi eğitilmelidir. Tedarik Zincirinde iyi bir Kalite Güvence seviyesinin sağlanması Birincil üretimin ötesinde işleme faaliyetleri, bulaşma meydana gelmesini engellemek için iyi bir şekilde planlanmalı ve uygulanmalıdır. Özellikle tedarik zincirinin tümünde ürünün izlenebilmesini garanti eden sağlam bir kalite güvence sistemi ile su kalitesi ve hijyen takip edilmelidir. Kalite güvence personeli, hem üreticilere hem de işlemede görevli personele kalite yönetimi konusunda iyileşmeleri için sürekli yardım etmelidir. çılar genellikle işleyicilerin tanınmış Gıda Güvenlik Standartlarına (örn. IFS) göre sertifikalandırılmasını istemektedir.

13 Bu konu size yardımcı oldu mu? Sunumdaki bilgiler umarız size yardımcı olmuştur. Yorumlarınız ya da daha fazla bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.