I-D.C. SERVO MOTORLAR
|
|
- Ceren Kizil
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 I-D.C. SERVO MOTORLAR D.C servo motorları, genel olarak bir D.C. motoru olup, motora gerekli D.C. aşağıdaki metotlardan elde edilir. 1- Bir elektrik yükselteçten. 2- A.C. akımın doyumlu reaktörden geçirilmesinden. 3- A.C. akımın tristörden geçirilmesinden. 4- Amplidin, retotrol, regüleks gibi dönel yükselteçlerden elde edilir. D.C. servo motorlar çok küçük güçlerden çok büyük güçlere kadar imal edilirler(0i05 Hp den 1000 Hp ye kadar). Bu motorlar klasik D.C. motorlar gibi imal edilirler. Bu motorlar küçük yapılıdır ve endüvileri (yükseklik. uzunluk / Çap oranıyla) kutup atalet momentini minimum yapacak şekilde tasarlanırlar. Küçük çaplı ve genellikle içerisinde kompanzasyon sargısı olan, kuvvetli manyetik alanı boyu uzun doğru akım motorlarına da servo motor denir. D.C. servi motor çalışma prensibi açısından aslında, Statoru Daimi Mıknatıs bir D.C. motordur. Daimi mıknatıslar tarafından meydana getirilen manyetik alan Şekil.2.3 de de gösterilmiş olan manyetik alan vektörü ile gösterilmiştir. Manyetik alan ile içinden akım geçirilen iletkenler arasındaki etkileşim nedeniyle bir döndürme momenti meydana gelir. Bu döndürme momenti manyetik alan vektörü ile sargı akım vektörü arasındaki açı 90 olduğunda maksimum değerin alır. Bir D.C. sevromotorda fırçaların konumları, her iki dönüş yönü için de döndürme momenti açısının 90 olmasını sağlayacak şekilde belirlenmiştir. Kolektör segmentlerinin fazla olması neticesinde momentin sıfır bir noktada rotorun hareketsiz kalması engellenmiş olur. Şekil.2.3 de gösterildiği gibi D.C. motorlarda manyetik alan hatları akım doğrultusunu 90 lik bir açı ile keser. Bu çalışma karakteristiği sayesinde, üretilen moment ile rotor sarımlarından geçen akım daima orantılıdır. Sanayide kullanılan çeşitli doğru akım motorları vardır. Servo sistemlerde kullanılan doğru akım motorlarına ise D.C. servomotorlar adı verilir. D.C. servomotorlarda rotor eylemsizlik momenti çok küçüktür. Bu sebepten piyasada çıkış momentinin eylemsizlik momentine oranı çok büyük olan motorlar bulunur. Bazı D.C. Servomotorların çok küçük zaman sabitleri vardır. Düşük güçlü D.C. servomotorlar piyasada genellikle bilgisayar kontrollü cihazlarda (disket sürücüler, teyp sürücüleri, yazıcılar, kelime işlemciler, tarayıcılar vs.) kullanılırlar. Orta ve büyük güçlü servomotorlar ise sanayide genellikle robot sistemleri ile sayısal denetimli hassas diş açma tezgâhlarında kullanılır. D.C. motorlarda alan sargıları rotor sargılarına seri veya paralel bağlanır. Endüvi sargılarından bağımsız olarak uyartılan alan sargılarının akısı Endüvi sargılarından geçen akımın fonksiyonu değildir. Bazı D.C. motorlarda manyetik akı sabittir. Uyarma sargıları endüviden bağımsız olan veya sabit mıknatısla uyartılan motorlarda hız kontrolü endüvi gerilimi ile yapılabilir. Bu tip kontrol yöntemine endüvi kontrol yöntemi denir. Uyarma sargılarının yarattığı akı ile yapılan denetlemede ise endüvi akımı sabit tutulur. Statorda bulunan uyartım sargılarının yarattığı akının kontrolü ile hız ayarlanır. Bu tip motorlara alan kontrollü motorlar denir. Fakat rotor sargılarından geçen akımın sabit tutulabilmesi ciddi bir problemdir. Zira rotor akımı yükün ve kaynağın birer fonksiyonudur. Endüvi kontrollü motorlara göre alan kontrollü motorların alan sabitleri daha büyüktür. Büyük aralıklarda değişen hız ayarlarında rotor geriliminin değiştirilmesi; buna
2 karşılık küçük aralıklarda hassas hız ayarı gereken yerlerde ise alan sargılarının yaratmış olduğu manyetik akı hız kontrolü yöntemi tercih edilir. D.C. servomotorlar genellikle "elektronik hareketli denetleyiciler " adı verilen servo sürücüler ile kontrol edilirler. Servo sürücüler servomotorun hareketini kontrol ederler. Kontrol edilen büyüklükler çoğu zaman noktadan noktaya konum kontrolü, hız kontrolü ve ivme programlamasıdır. PWM tekniği adı verilen darbe genişlik modülasyonu genellikle robot kontrol sistemlerinde, sayısal kontrol sistemlerinde ve diğer konum denetleyicilerinde kullanılırlar. Endüvi kontrollü servomotor Şekil 3.4 te görüldüğü gibi sabit D.C. uyartım akımı bir sabit akım kaynağından elde edilir. Daha önce de ifade edildiği gibi bu tip kontrol daha hızlıdır. Endüvi gerilimindeki büyük yada küçük ani değişim aynı anlı olarak torkun değişmesine neden olur. Çünkü, endüvi devresi, endüktörle karşılaştırıldığında daha fazla omiktir. Ayrıca endüktör evresindeki manyetik akının yoğunluğu arttıkça makinenin tork hassasiyeti de artar. Çünkü, T = k. Q. la dır.1000 Hp ye kadar olan D.C. motorlar endüvi geriliminin kontrolü ile çalıştırılırlar. Eğer, hata sinyali ve endüvi geriliminin polaritesi ters çevirilir ise motorun devir yönü de ters çevirilmiş olur. Endüvi kontrollü büyük güçlü şönt motorlar genel olarak, amplidin ve çok alanlı dönel yükselteçlerle kontrol edilirler. Sabit mıknatıslı endüvi kontrollü servomotor Şekil 3.5 te sabit akım kaynaklı uyartım yerine sabit alan uyartımlı sabit mıknatıslı ve küçük güçlü D.C. servo motor görülmektedir. Seri ayrık alanlı servomotor Seri ayrık alanlı servomotorlar şekil 6 da görüldüğü gibi alan kontrollü motorlar gibi çalışırlar. Bu tip motorların iki sargısı vardır. Bu sargılardan birisi ana sargı diğeri de ekstra saygı olarak anılır ve bunların E.M.K. leri eşit alan nüvelerine zıt yönlü polarite üretecek biçimde sarılmışlardır. Şekil 3.6.a da görüldüğü gibi endüvi sabit akım kaynağından beslenirken motor başka kaynaktan uyartılabilir. Sabit akım kaynağı kullanarak endüviyi ayrı olarak uyartmak için kaynak bulma güçlüğü nedeniyle büyük güçlü seri motorlar şekil 3.6.b deki gibi bağlanırlar. Bu tip bağlantıda, ayrık alanlı seri motorun endüvi akımı ana ve ekstra sargılardan geçen akımların toplamıdır. Fakat seri alan akımları eşit ve zıt yönlü oldukları zaman, herhangi bir tork meydana gelmez.ekstra sargının akımındaki çok küçük bir artma ya da azalma ani tork oluşturur ve herhangi bir yönde dönüş sağlar. Seri ayrık alanlı servomotorlar küçük hata sinyallerine karşı çabuk tepkide bulunurlar ve büyük kalkınma torku sağlarlar. Buna karşılık bu tip motorların hız regülasyonu pek iyi değildir. Genel olarak doğru ve alternatif akım makineleri ile karşılaştırıldığında A.C: makinelerinin genel üstünlükleri bu motorların kontrol işlerinde kullanılmalarını çekici hale getirir. Ayrık alanlı alan kontrol yönteminin yararları: 1- Endüvinin dinamik tepkisi artar. Çünkü, alan sürekli olarak uyartılmaktadır. 2- Kontrol çok hassas olarak yapılabilir. Çünkü, ana ve ekstra sargılar arasındaki küçük farklara bile tepkide bulunur. II-A.C. SERVO MOTORLAR
3 a) Giriş: Bu tip servo motorlar genellikle iki fazlı sincap kafesli indüksiyon tipi motorlardır. İki fazlı asenkron motorlar büyük güçlü yapılmakla birlikte, çoğunlukla otomatik kontrol sistemlerinde sevro motorlar olarak kullanılmak amacı ile küçük güçlü yapılır. Fırça ve kolektörü olmadığından arıza yapma ihtimalleri az, bakımları kolaydı. A.C. Servo motorlar iki fazlı ve üç fazlı olmak üzere iki tipte incelenir. b) Yapısı: İki fazlı servo motorun; statorun da eksenleri arasında 90 lik elektriksel açı olan referans ve kontrol sargısı olmak üzere iki adet sargı vardır. Rotoru ise sincap kafesli sargı taşır, fakat yüksek dirence sahip olması gibi bir takım özellikler kazandırılmıştır. A.C. servomotorda (fırçasız D.C. servomotor) D.C. servomotorun tersine sabit manyetik alan statorda değil de rotordadır. Rotorun hareketi içinse değişken bir manyetik alana ihtiyaç vardır. Yukarıda D.C. servomotorların çalışma prensiplerinde anlatılan ve rotor hareketi için gereken değişken manyetik alanın, fırçalar ve kolektörler vasıtası ile değil de statora uygulanan gerilimin değiştirilmesiyle oluşturulduğu servomotorlara A.C. servomotorlar adı verilir. Şekil 2.4. (a) A.C. servomotorlarda sabit manyetik alan ve üç fazlı stator sargıları. (b) A.C. servomotorlarda manyetik alan ile akım arasındaki ilişki. Şekil.2.4 de, üç fazlı stator sargıları 120 lik aralıklarla yerleştirilmiş ve sabit mıknatıslı bir rotora sahip olan bir A.C. servomotor şeması gösterilmiştir. Sabit mıknatısların oluşturduğu manyetik alan vektörü B ile gösterilmiştir. D.C. servomotordan farklı olarak A.C. servomotorda, manyetik alan vektörü sabit mıknatısların rotora bağlı olması nedeni ile hareketlidir. Şimdiye kadar anlatılanlara şöyle bir bakarsak A.C. servomotorun iki temel değeri görülebilir, bunlar; Daimi mıknatıs tarafından meydana getirilen ve motorun rotora senkron olarak dönen sabit büyüklükte bir manyetik alan vektörü. Faz akımlarının açısal frekansına bağlı olarak dönen bir bileşke akım vektörü.(bu bileşke akım vektörünün büyüklüğü sinüzoidal faz akımlarının tepe değerleriyle orantılı olarak değişiklik göstermektedir.) İşte bir A.C. servo motoru istediğimiz şekilde kontrol etmek için Şekil.2.4 te de gösterildiği gibi bileşke akım vektörü ve manyetik akım vektörünün birbirlerine 90 lik bir açı ile hareket etmelerini sağlamak gerekmektedir. Bu işlemin yapılması içinse oldukça kompleks yapıdaki kontrol devreleri kullanılması gerekmektedir. Alana yönelik kontrol stratejisinin en önemli noktası üç fazlı stator akımlarını her zaman alan vektörüne dikey pozisyonda olacak şekilde üretebilmektir. Servo motorların çalışma prensipleri Elektrik motorları temel olarak iki ana kısımdan meydana gelir; sabit kısım (stator) ve hareketli kısım (rotor veya endüvi.) Rotor ve statorun her ikisi de bir gövde ve manyetik alan oluşturmakta kullanılan elemanlar motorun tipine göre, sargılar yada daimi mıknatıslar olabilir. Servomotorlar yapılarında daimi mıknatıs bulunduran elektrik motorlarıdır. DC servo motorlarda daimi mıknatıs statorda, AC servo motorlarda ise rotorda bulunmaktadır. SERVO MOTOR SÜRÜCÜLERİ
4 Servomotor sürücüler, 90 * 190 mm ebatlarında sac kutu içinde, DIN normlarına uygun, kontrol akımı ve motor durumu belirten göstergelere sahip, otomatik ve elle kumanda olanağı sağlayan tamamen katı hal (Solid state) tekniği ile tasarlanmış elektronik cihazlardır. Servomotor sürücüleri ile sürülen bek ve brülörler, vanaya bağlantı yapılabilen servo motorlar, servo motor kullanılan ve oransal kontrol istenilen her türlü endüstriyel sistemin kontrolünde kullanılmaktadır. Resim 3.7 de servo motor çeşitleri ve sürücüleri görülmektedir. DC Servomotor ve AC Servomotorun karşılaştırılması Fırçasız servomotorlar D.C. servomotorların bakım gereksinimlerini ortadan kaldırmak amacıyla getirilmiştir. Modern servo sistemlerde kullanılan fırçasız servomotorların en önemli üstünlüğü fırça ve komütatör elemanlarının bulunmasıdır. Bu nedenle fırçaların bakımı diye bir olaydan bahsedilemez ve fırçalardan birçok problem önlenmiş olur. Kolektörlü D.C. servomotorlarda oluşan problemler bazen çok açık bir şekilde belli olmaz. Bazen fırçalarda olan kirlenme bile problem oluşturabilir. Fırçaların performansı ve ömrü atmosferlik şartlarla bile değiştiğinden dolayı değişik ortam koşullarında değişik yapılı fırçalar kullanılabilmektedir. Fırçasız servomotorlarda verim, eş ölçüdeki bir D.C. servomotora oranla daha yüksektir ve fırçaların sürtünme etkisi olmadığından dolayı sürtünme kuvveti verime katkıda bulunur. Kolektör ve fırça aksamının yokluğu motor boyunu düşürür. Bu sadece motor hacmini düşürmekle kalmaz rotor destek rulmanları arasındaki mesafe ve rotor boyunun kısalması dolayısıyla rotorun yanal rijitliği de arttırılmış olmaktadır. Bu özellik hız/eylemsizlik oranına gereksinim duyulan uygulamalarda önemlidir. Fırçasız konfigürasyonda sarımların sabit stator içine sarılması sebebi ile ısı yalıtımı için daha fazla en kesit alanı sağlanabilmekte ve sargılarda oluşabilmek ısı artışı algılama elemanları vasıtasıyla kolayca algılanabilmektedir. Şekil 2.7 de bir A.C. servomotorun (Fırçasız D.C. servomotor) iç yapısı görülmektedir. Modern servo sistemlerde pozisyon sinyalinin belirlenmesi amacı ile bir kodlayıcı (encoder) veya resolver kullanılır. Kodlayıcı ve motorun tek bir ana iskelet üzerinde toplanması ile sistem daha kompakt bir yapıda olmaktadır. Bu motor yapısında manyetik akıyı üretmek için gerekli olan mıknatıs rotora monte edildiğinden dolayı döner-alan tipli motor yapısındadır. Senkron motor tipli fırçasız servomotorların yapıları doğru akım servomotorlarından farklı olması nedeniyle bu tipteki servomotorlar fırçasız D.C. servomotor olarak adlandırılır. D.C. servomotorlardaki kolektörün aksine Fırçasız D.C. servomotorlar akımı yarıiletken güç elektroniği elemanları ile doğrulturlar. Diğer yönden rotor manyetik alanının kodlayıcı vasıtası ile algılanıp, algılanan bu pozisyona uygun düşecek şekilde stator sarımlarına üç fazlı alternatif akım akım verilmesi dolayısı ile kalıcı mıknatıslı senkron motor tipindeki fıçasız servomotorlar aynı zamanda A.C. servomotorlar olarak da adlandırılır. Fırçasız servomotorlarda rotor manyetik alanı ile statora verilen akımlar dikey şekilde kontrol edildiği taktirde D.C. servomotorlarla aynı olan hız-moment karakteristikleri elde edilir. Servomotorlar kullanımları gereği çok sık şekilde ivmelenme ve yavaşlama işlemlerine maruz kaldıklarından dolayı, maksimum moment değeri anma momentlerinin katlarca fazlası olmalıdır. D.C. servomotorlarda anma momentlerinin aşılması durumunda komütatör aksamında kıvılcımlaşma olayı meydana gelir. Aynı şekilde hız arttıkça moment değeri de çok hızlı bir şekilde düşer.
5 Fırçasız servomotorlarda ise yukarıda bahsedilen kıvılcımlaşma olayı fiziksel yapı nedeniyle meydana gelmez. Fırçasız servomotorlar maksimum momenti düşürmeden yüksek hız limitlerinde çalıştırılabilir. Fırçasız servomotorlarda döner kısımda sarımların olmaması nedeni ile ısı oluşmaz, sabit kısım olarak bilinen stator sargılarında oluşan ısı ise kolay bir şekilde monte edilen ısı iletim devresi ile dışarı verilebilir. Bundan dolayı fırçasız servomotorlarda ısınma olayı D.C. servomotorlara oranla daha az problem teşkil eder. Aynı şekilde stator sargıları arasına yerleştirilen bir ısı algılama devresi ile (termik eleman)motorun aşırı ısınması sonucu hasar görmesinin önüne geçebilir. Fırçasız motorların belirtilen üstünlüklerinin yanında dezavantajları olarak; rotor pozisyonun bir kodlayıcı vasıtası ile mutlak olarak algılanması ve motor kontrol devresinin D.C. servomotorlarınkine nazaran oldukça kompleks olması belirtilebilir. Teknolojideki gelişmelere paralel olarak servomotor kontrol sistemlerinde de hızlı bir gelişme olmaktadır, bu sayede daha önce teoride gerçekleştirilebilen ancak pratikte uygulanamayan bazı sistemler, gerçeklenebilmektedir. Servomotor sürücü devreleri de bunun en önemli örneklerinden sayılabilir çünkü bu sistemler özellikle güç elektroniği teorisindeki ilerlemeler sayesinde şimdiki hallerini almıştır. SERVOMOTOR KONTROL DEVRELERİ Servomotor kontrol devreleri genel olarak servomotor sürücüleri olarak tanımlanır. Servomotor sürücüleri kontrol edecek olan servomotorun çeşidine ve yapılacak kontrolün niteliğine bağlı olarak bazı farklılıklar göstermektedir. Servomotor sürücü devrelerindeki en önemli farklılık kontrol edilecek olan motor çeşidine bağlı olarak sürücünün üreteceği gerilimin niteliğidir. Fırçasız servomotorun kontrolü için kullanılan kontrol elemanı, rotor pozisyonuna göre değişen manyetik akı doğrultusu ile motordan geçen akım doğrultusu arasındaki dikey ilişkiyi sağlamalıdır. Fırçasız servomotor sürücü devresi ve D.C. servomotor devresi Şekil 3.9. ve Şekil 3.10 da gösterilmiştir. D.C. servomotorda kontrol edilecek olan faz tek faz, fırçasız servomotor ise üç fazdır. Ayrıca A.C. servomotor sürücü devresi, rotor pozisyonu algılama elemanı, sinüs dalga üretim devresi, DC-SIN dönüşüm devresi, hız algılayıcı devrelerine gereksinim duyar. D.C. servomotor sürücü devresindeyse bu elemanların hiçbirine ihtiyaç yoktur. Bu elemanlar A.C. servomotorda rotor üzerinde bulunan sabit manyetik akı ile sargı akımı arasındaki açının sürekli olarak 90 de tutulmasını sağlamak için gerekmektedir. D.C. servomotorlarda ide statorda bulunan sabit manyetik akı ile sargı arasındaki 90 lik açı fırça ve kolektörler tarafından korunduğundan bu elemanların kullanılmasına gerek duyulmaz. 1- P.M. Servomotorlar : Bu motorların kutupları sabit mıknatıslıdır. P.M. servomotorların kontrol sistemi endüvi kontrollü gerçekleşir. * Endüvi kontrollü makine şu özelliklere sahip olmalıdır. 1- Sistemin alanı sabit veya bobinli olabilir. 2- Endüvi kontrolü yapan yükseltecin gücü yüksek olmalıdır. 3- alan sistem sabiti ve manyetik karakteristik sitemin dinamik performansıyla ilgili değildir. * Endüvi bir voltaj kaynağından beslendiği zaman kaynak içerisinde akım sınırlayıcı olmalıdır. Bunun sebebi zararlı endüvi akımları (zıt E.M.K.) siteme zarar verebilir. Bunun için devreye akım limit devresi konulur.
6 2- P.M. Servomotorlar : Bu motorların kutupları elektromıknatıs yapısına sahiptir. P.C. servomotorların kontrol sistemi, endüviden kontrollü veya kutuplardan kontrollü gerçekleştirilebilinir. * Motoru alan kontrollü çalıştırabilmek için şu şartlar gereklidir. 1- Alan kontrolü sadece parçalı alanlı motorlarda mümkündür. 2- Alanın güç gereksinimi küçüktür. Bu yüzden yükseltecin güçlü olmasına gerek yoktur. 3- Alan zaman sabiti motorun dinamik tepkisine bağımlı olmalıdır. Manyetik karakteristik çalışmanın lineerliğine bağımlıdır. Elektromıknatıslı D.C. Servomotorlarda alan bobinleri birbiriyle bağıntılıdır. Bu bağlantının dışında bobinler özel bir şekilde bir elektronik sürücüye bağlanır. Bobinlerin oluşturacağı manyetik alan bu elektronik devre ile ayarlanır. Bu diyagram B tipi servo amplifikatörün çıkışı için çizilmiştir. Bu diyagram ayrıca her iki manyetik devre için histerezis döngüyü gösterir. Bu diyagram alan sargılarından iki yönde akım dolaştırmakla çizilebilir. Şeklin sağ tarafında ise sol tarafa çizilen manyetik akı değişiminin birleştirilmiş hali görülmektedir. Bu diyagram akıların histerezis döngülerini toplayarak çizilebilir. Alan Kontrollü Sabit endüvi gerilimi beslemeli Şekil 3.9 da görüldüğü gibi kalkınma torku Vf ile orantılıdı.sönümlü tork Vf 2 ile orantılıdır. (Öyleki sönüm etkisi kontrolü sinyal etkisi ile değiştirilir) Şekil 3.12 : Sabit endüvi akımlı alan kontrollü D.C. servomotor için tork ve hız karakteristikleri. Endüvi Kontrollü, Sabit Alan Beslemesi Şekil 3.13 : Sabit alan tahrikli bir D.C. servomotorun endüvi voltaj kontrolünün devre şeması. Endüvi Akım Kontrollü Sabit Alan Beslenmesi Şekil 3.14 : Sabit alan tahrikli bir d.c. servomotorun endüvi akım kontrolünün devre şeması. * A.C. Servo sürücülerin geniş ürün yelpazesi her bir müşterilerin ayrı güç ve uygulama ihtiyacını teknik ve ekonomik açıdan en iyi şekilde karşılayacak çözümü aşağıda sıralanan faydalarla sunmaktadır. 1- Değişik motor boyutları ve modüler sürücü elektronik devreler sayesinde makine tasarımlarının gerçekleştirirken maksimum esneklik. 2- Şebekeye direk bağlana bilenen güç kaynağı sayesinde basit enstalasyon ve düşük kablolama maliyetleri. 3- Hızlı ileri geri hareketlerde motorların yüksek dinamik yükleme kapasitesi ve kısa sürede istenilen noktaya eriştirilmesi sonucu artan verimlilik ve kesintisiz üretim. 4- Pozisyon, hız ve ivmenin tam ve hassas kontrolü ile gelişmiş ürün kalitesi. 5- Aşınmaya maruz elektro mekanik parçaların olmaması ve çok az bakım gerektirilmesi sonucu uzun sürelerle çalışma imkanı.
7 6- Güç kaynaklarının depoladıkları elektrik enerjisini yeniden kullanabilme özelliği ile azalan işletme giderleri. Modüller, bakım ve işlemsel destek için birbirine bağlı izleme ve hata teşhis sistemi ile donatılmıştır. Kaynak modüllü A.C. voltaj girişinden hem servo sürücü modüllü eviricileri için D.C. voltajı hemde işeretleme için kaynak voltajı sağlanır. Servo sürücü modülleri, ayarlanan hız girişi ile uyumlu genlik, frekans ve faza göre kontrol edilen servomotorlar için döner bir alan oluştutur. A.C. ana sürücü ve servo sürücü modüle ortak bir güç kaynağından beslenerek CNC takım tezgahları için maliyet düşürücü kompakt bir yapı oluşturacak şekilde resim 3.10 daki gibi birleştirilebilir. Uygulamaya özgü güç ihtiyaçlarına uygun bir güç kaynağı 10 adete kadar servo sürücü modülü besleyebilir. Sürücü elektroniğinin bu odüler yapısı, makine üreticilerine makine dizaynlarını uygulamaya koyarken maksimum esneklik getirmektedir.
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ MEKATRONİK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR Step (Adım) Motorlar Elektrik enerjisini açısal dönme hareketine çeviren motorlardır. Elektrik motorlarının uygulama alanlarında sürekli hareketin (fırçalı
DetaylıELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER
ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER Eyleyiciler (Aktuatörler) Bir cismi hareket ettiren veya kontrol eden mekanik cihazlara denir. Elektrik motorları ve elektrikli sürücüler Hidrolik sürücüler Pinomatik sürücüler
DetaylıServo Motor. Servo Motorların Kullanıldığı Yerler
Servo Motor Tanımı: 1 devir/dakikalık hız bölgelerinin altında bile kararlı çalışabilen, hız ve moment kontrolü yapan yardımcı motorlardır. Örneğin hassas takım tezgâhlarında ilerleme hareketleri için
DetaylıELEKTRĐK MOTORLARI SÜRÜCÜLERĐ EELP212 DERS 05
EELP212 DERS 05 Özer ŞENYURT Mayıs 10 1 BĐR FAZLI MOTORLAR Bir fazlı motorların çeşitleri Yardımcı sargılı motorlar Ek kutuplu motorlar Relüktans motorlar Repülsiyon motorlar Üniversal motorlar Özer ŞENYURT
DetaylıELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1
ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıASENKRON MOTOR ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR. Genel
Genel ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle birlikte, jeneratör olarak kullanım rüzgar santralleri haricinde yaygın değildir. Genellikle sanayide kullanılan
DetaylıDC Motor ve Parçaları
DC Motor ve Parçaları DC Motor ve Parçaları Doğru akım motorları, doğru akım elektrik enerjisini dairesel mekanik enerjiye dönüştüren elektrik makineleridir. Yapıları DC generatörlere çok benzer. 1.7.1.
DetaylıSABİT MIKNATISLI MOTORLAR ve SÜRÜCÜLERİ
SABİT MIKNATISLI MOTORLAR ve SÜRÜCÜLERİ 1-Step Motorlar - Sabit mıknatıslı Step Motorlar 2- Sorvo motorlar - Sabit mıknatıslı Servo motorlar 1- STEP (ADIM) MOTOR NEDİR Açısal konumu adımlar halinde değiştiren,
DetaylıASENKRON (İNDÜKSİYON)
ASENKRON (İNDÜKSİYON) Genel MOTOR Tek fazlı indüksiyon motoru Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle birlikte, jeneratör olarak kullanım rüzgar santralleri haricinde yaygın değildir.
DetaylıElektromekanik Kumanda Sistemleri / Ders Notları
İkincisinde ise; stator düşük devir kutup sayısına göre sarılır ve her faz bobinleri 2 gruba bölünerek düşük devirde seri- üçgen olarak bağlanır. Yüksek devirde ise paralel- yıldız olarak bağlanır. Bu
DetaylıRobotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi
Robotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi 1 Motorlar: Çalışma prensibi Motorlar: Çalışma prensibi 2 Motorlar: Çalışma prensibi AC sinyal kutupları ters çevirir + - AC Motor AC motorun hızı üç değişkene
DetaylıDOĞRU AKIM MOTORLARI VE KARAKTERİSTİKLERİ
1 DOĞRU AKIM MOTORLARI VE KARAKTERİSTİKLERİ Doğru Akım Motor Çeşitleri Motorlar; herhangi bir enerjiyi yararlı mekanik enerjiye dönüştürür. Doğru akım motoru, doğru akım elektrik enerjisini mekanik enerjiye
DetaylıElectric Vehicles- 4 EVs V s 4
Electric Vehicles-4 Elektrikli Taşıtlarda Kullanılan Elektrik Motorları AC motor veya DC motor? Nasıl Bir Elektrik Motoru? EV lerin kontrolünde amaç torkun kontrol edilmesidir. Gaz kesme (hız azaltımı)
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ RÜZGAR GÜCÜ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 4. HAFTA 1 İçindekiler Rüzgar Türbini Çalışma Karakteristiği
DetaylıDoğru Akım (DC) Makinaları
Doğru Akım (DC) Makinaları Doğru akım makinaları motor veya jeneratör olarak kullanılabilir. Genellikle DC makinalar motor olarak kullanılır. En büyük avantajları hız ve tork ayarının kolay yapılabilmesidir.
DetaylıAKTÜATÖRLER Elektromekanik Aktüatörler
AKTÜATÖRLER Bir sitemi kontrol için, elektriksel, termal yada hidrolik, pnömatik gibi mekanik büyüklükleri harekete dönüştüren elemanlardır. Elektromekanik aktüatörler, Hidromekanik aktüatörler ve pnömatik
DetaylıELEKTRİK MOTORLARI VE SÜRÜCÜLER
BÖLÜM 4 A.A. MOTOR SÜRÜCÜLERİ 4.1.ALTERNATİF AKIM MOTORLARININ DENETİMİ Alternatif akım motorlarının, özellikle sincap kafesli ve bilezikli asenkron motorların endüstriyel uygulamalarda kullanımı son yıllarda
Detaylı3. Bölüm: Asenkron Motorlar. Doç. Dr. Ersan KABALCI
3. Bölüm: Asenkron Motorlar Doç. Dr. Ersan KABALCI 1 3.1. Asenkron Makinelere Giriş Düşük ve orta güç aralığında günümüzde en yaygın kullanılan motor tipidir. Yapısal olarak çeşitli çalışma koşullarında
DetaylıASENKRON MAKİNELER. Asenkron Motorlara Giriş
ASENKRON MAKİNELER Asenkron Motorlara Giriş İndüksiyon motor yada asenkron motor (ASM), rotor için gerekli gücü komitatör yada bileziklerden ziyade elektromanyetik indüksiyon yoluyla aktaran AC motor tipidir.
DetaylıSENKRON MAKİNA DENEYLERİ
DENEY-8 SENKRON MAKİNA DENEYLERİ Senkron Makinaların Genel Tanımı Senkron makina; stator sargılarında alternatif akım, rotor sargılarında ise doğru akım bulunan ve rotor hızı senkron devirle dönen veya
DetaylıDoğru Akım (DC) Makinaları
Doğru Akım (DC) Makinaları Doğru akım makinaları motor veya jeneratör olarak kullanılabilir. Genellikle DC makinalar motor olarak kullanılır. En büyük avantajları hız ve tork ayarının kolay yapılabilmesidir.
Detaylı22. ÜNİTE SENKRON MOTORLAR
22. ÜNİTE SENKRON MOTORLAR KONULAR 1. YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ 2. YOL VERME YÖNTEMLERİ 3. KULLANILDIĞI YERLER Herhangi bir yükü beslemekte olan ve birbirine paralel bağlanan iki altematörden birsinin
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 12.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 12. HAFTA 1 İçindekiler Fırçasız Doğru Akım Motorları 2 TANIMI VE ÖZELLİKLERİ
DetaylıElektrik Motorları ve Sürücüleri
Elektrik Motorları ve Sürücüleri Genel Kavramlar Motor sarımı görüntüleri Sağ el kuralı bobine uygulanırsa: 4 parmak akım yönünü Başparmak N kutbunu gösterir N ve S kutbunun oluşumu Manyetik alan yönü
DetaylıDOĞRU AKIM GENERATÖRLERİ VE KARAKTERİSTİKLERİ
1 DOĞRU AKIM GENERATÖRLERİ VE KARAKTERİSTİKLERİ DOĞRU AKIM GENERATÖRLERİ Tanımlar Doğru akım makinelerinin kutupları sabit veya elektromıknatıslı olmaktadır. Sabit mıknatıslar küçük güçlü generatörlerde
DetaylıAA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
04.12.2011 AA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören İçerik AA Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları na Yol Verme Uygulama Soruları 25.11.2011 2 http://people.deu.edu.tr/aytac.goren
DetaylıELEKTRİK MOTORLARI VE SÜRÜCÜLER ELEKTRİK MOTORLARINDA DENETİM PRENSİPLERİ
BÖLÜM 2 ELEKTRİK MOTORLARINDA DENETİM PRENSİPLERİ 2.1.OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİNE GİRİŞ Otomatik kontrol sistemleri, günün teknolojik gelişmesine paralel olarak üzerinde en çok çalışılan bir konu olmuştur.
Detaylı3. ELEKTRİK MOTORLARI
3. ELEKTRİK MOTORLARI Elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren makinalardır. Her elektrik motoru biri sabit (Stator, Endüktör) ve diğeri kendi çevresinde dönen (Rotor, Endüvi) iki ana parçadan oluşur.
DetaylıElektrik Makinaları I SENKRON MAKİNALAR
Elektrik Makinaları I SENKRON MAKİNALAR Dönen Elektrik Makinaları nın önemli bir grubunu oluştururlar. (Üretilen en büyük güç ve gövde büyüklüğüne sahip dönen makinalardır) Generatör (Alternatör) olarak
DetaylıDOĞRU AKIM MAKİNELERİ
1 DOĞRU AKIM MAKİNELERİ DOĞRU AKIM MAKİNELERİ - Giriş Doğru Akım Makineleri Doğru akım makineleri elektromekanik güç dönüşümü yapan makinelerdir. Makine üzerinde herhangi bir değişiklik yapmadan her iki
DetaylıASENKRON MOTORLARA YOL VERME METODLARI
DENEY-6 ASENKRON MOTORLARA YOL VERME METODLARI TEORİK BİLGİ KALKINMA AKIMININ ETKİLERİ Asenkron motorların çalışmaya başladıkları ilk anda şebekeden çektiği akıma kalkınma akımı, yol alma akımı veya kalkış
DetaylıYABANCI UYARTIMLI D.C. ŞÖNT DİNAMONUN BOŞ ÇALIŞMASI YABANCI UYARTIMLI D.C. ŞÖNT DİNAMONUN YÜKTE ÇALIŞMASI
DENEY-7 YABANCI UYARTIMLI D.C. ŞÖNT DİNAMONUN BOŞ ÇALIŞMASI YABANCI UYARTIMLI D.C. ŞÖNT DİNAMONUN YÜKTE ÇALIŞMASI D.C. Makinenin Yapısı Sabit bir manyetik alan içerisinde hareket eden iletkenlerde elde
DetaylıKARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Elektrik Makinaları II Laboratuvarı DENEY 3 ASENKRON MOTOR A. Deneyin Amacı: Boşta çalışma ve kilitli rotor deneyleri yapılarak
DetaylıÖZEL EGE LİSESİ FİLTREN DÖNDÜKÇE ELEKTRİK ELDE ET
ÖZEL EGE LİSESİ FİLTREN DÖNDÜKÇE ELEKTRİK ELDE ET HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER: Öykü Doğa TANSEL DANIŞMAN ÖĞRETMEN: Gökhan TUFAN İZMİR 2016 İÇİNDEKİLER 1. Projenin amacı.. 2 2. Projenin hedefi.. 2 3. Elektrik
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 10. HAFTA 1 İçindekiler Doğru Akım Generatörleri 2 Doğru akım makinelerinin
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 1.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 1. HAFTA 1 İçindekiler Elektrik Makinalarına Giriş Elektrik Makinalarının
DetaylıÇok sayıda motor şekilde gibi sadece bir durumunda başlatma kontrol merkezi ile otomatik olarak çalıştırılabilir.
7.1.4 Paket Şalter İle Bu devredeki DG düşük gerilim rölesi düşük gerilime karşı koruma yapar. Yani şebeke gerilimi kesilir ve tekrar gelirse motorun çalışmasına engel olur. 7.2 SIRALI KONTROL Sıralı kontrol,
DetaylıEndüstriyel Sensörler ve Uygulama Alanları Kalite kontrol amaçlı ölçme sistemleri, üretim ve montaj hatlarında imalat sürecinin en önemli aşamalarındandır. Günümüz teknolojisi mükemmelliği ve üretimdeki
DetaylıAsenkron Makineler Tartışma Soruları 1 Dr.Mustafa Turan - Sakarya Üniversitesi. İlk olarak İkinci olarak Üçüncü olarak
Asenkron Makineler Tartışma Soruları 1 Dr.Mustafa Turan - Sakarya Üniversitesi İlk olarak İkinci olarak Üçüncü olarak 1) Asenkron makineler rotor yapısına göre kaça ayrılır? Bunlar nelerdir? Asenkron makineler
DetaylıElektrik. Alternatif Akım Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları
Elektrik Alternatif Akım Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları 24.12.2013 Dr. Levent Çetin 2 24.12.2013 Dr. Levent Çetin 3 Buton/Anahtar / Limit Anahtarı Kalıcı butona basıldığında, buton
DetaylıDANIŞMAN Mustafa TURAN. HAZIRLAYAN İbrahim Bahadır BAŞYİĞİT T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ HERHANGİ BİR ELEKTRİKLİ CİHAZIN ÇALIŞMA PRENSİBİ
T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ HERHANGİ BİR ELEKTRİKLİ CİHAZIN ÇALIŞMA PRENSİBİ DANIŞMAN Mustafa TURAN HAZIRLAYAN İbrahim Bahadır BAŞYİĞİT 0101.00001
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ
1 ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ Üç Fazlı Asenkron Motorlarda Döner Manyetik Alanın Meydana Gelişi Stator sargılarına üç fazlı alternatif gerilim uygulandığında uygulanan gerilimin frekansı ile
DetaylıElektromekanik Kumanda Sistemleri / Ders Notları
10. MOTORLARIN FRENLENMESİ Durdurulacak motoru daha kısa sürede durdurmada veya yükün yer çekimi nedeniyle motor devrinin artmasına sebep olduğu durumlarda elektriksel frenleme yapılır. Kumanda devrelerinde
DetaylıAsenkron Makineler (2/3)
Asenkron Makineler (2/3) 1) Asenkron motorun çalışma prensibi Yanıt 1: (8. Hafta web sayfası ilk animasyonu dikkatle inceleyiniz) Statora 120 derecelik aralıklarla konuşlandırılmış 3 faz sargılarına, 3
DetaylıBİR FAZLI ASENKRON MOTORLARIN ÇEŞİTLERİ, YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ
BİR FAZLI ASENKRON MOTORLARIN ÇEŞİTLERİ, YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ Genellikle üç fazlı alternatif akımın bulunmadığı yerlerde veya küçük güçlü olduklarından işyerlerinde bir fazlı kolon hattına bağlanırlar
DetaylıELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) (ELP211) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1
ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıBilezikli Asenkron Motora Yol Verilmesi
Bilezikli Asenkron Motora Yol Verilmesi 1. GİRİŞ Bilezikli asenkron motor, sincap kafesli asenkron motordan farklı olarak, rotor sargıları dışarı çıkarılmış ve kömür fırçaları yardımıyla elektriksel bağlantı
Detaylı3 FAZLI ASENKRON MOTORLAR
3 FAZLI ASENKRON MOTORLAR 3 FAZLI ASENKRON MOTORLAR Üç fazlı AC makinelerde üretilen üç fazlı gerilim, endüstride R-S-T (L1-L2- L3) olarak bilinir. R-S-T gerilimleri, aralarında 120 şer derece faz farkı
DetaylıELEKTRİK MAKİNALARI I DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN HÜNER
ELEKTRİK MAKİNALARI I DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN HÜNER DOĞRU AKIM MAKİNALARI Doğru akım makinaları genel olarak aşağıdaki sınıflara ayrılır. 1-) Doğru akım generatörleri (dinamo) 2-) Doğru akım motorları 3-)
DetaylıDoğru Akım Motorları
08.05.2012 Doğru Akım Motorları Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören İçerik Doğru Akım Elektrik Motorları Doğru Akım Motorlarının Kısımları ve Özellikleri Güç Hesabı Adım (Step) Motorlar Servo Motorlar Lineer Servo
DetaylıİÇİNDEKİLER. BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ
İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ Asenkron motorların endüstrideki önemi Turmetre ile asenkron motorun devrinin ölçülmesi ve kayma deneyi Senkron hız, Asenkron
DetaylıŞekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri
2. Alternatif Akım =AC (Alternating Current) Değeri ve yönü zamana göre belirli bir düzen içerisinde değişen akıma AC denir. En çok bilinen AC dalga biçimi Sinüs dalgasıdır. Bununla birlikte farklı uygulamalarda
DetaylıASENKRON MOTORLARI FRENLEME METODLARI
DENEY-7 ASENKRON MOTORLARI FRENLEME METODLARI Frenlemenin tanımı ve çeşitleri Motorların enerjisi kesildikten sonra rotorun kendi ataletinden dolayı bir süre daha dönüşünü sürdürür. Yani motorun durması
DetaylıDENEY 4 DC ŞÖNT ve SERİ MOTORUN YÜKLEME KARAKTERİSTİKLERİ
DENEY 4 DC ŞÖNT ve SERİ MOTORUN YÜKLEME KARAKTERİSTİKLERİ 1. Temel Teori (Şönt Uyarmalı Motor) DC şönt motorlar hızdaki iyi kararlılıkları dolayısıyla yaygın kullanılan motorlardır. Bu motor tipi seri
DetaylıHaftanın Amacı: Asenkron motorun hız ayar ve frenleme tekniklerinin kavranmasıdır.
ASENKRON MOTORLARDA HIZ AYARI ve FRENLEME Haftanın Amacı: Asenkron motorun hız ayar ve frenleme tekniklerinin kavranmasıdır. Giriş Bilindiği üzere asenkron motorun rotor hızı, döner alan hızını (n s )
Detaylı326 ELEKTRİK MAKİNALARI LABORATUVARI II ÜÇ-FAZ SİNCAP KAFESLİ ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR DENEY 326-04
İNÖNÜ ÜNİERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖL. 26 ELEKTRİK MAKİNALARI LABORATUARI II ÜÇ-FAZ SİNCAP KAFESLİ ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR DENEY 26-04. AMAÇ: Üç-faz sincap kafesli asenkron
DetaylıENDÜVİ REAKSİYONU VE KOMİTASYON
1 ENDÜVİ REAKSİYONU VE KOMİTASYON Doğru Akım Makinelerinde Endüvi Reaksiyonu ve Endüvi Reaksiyonu Endüvi sargılarında herhangi bir akım yok iken kutupların oluşturduğu manyetik akı, endüvi üzerinde düzgün
DetaylıELEKTRİK MAKİNALARI I DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN HÜNER
ELEKTRİK MAKİNALARI I DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN HÜNER DOĞRU AKIM MAKİNALARI Doğru akım makinaları genel olarak aşağıdaki sınıflara ayrılır. 1-) Doğru akım generatörleri (dinamo) 2-) Doğru akım motorları 3-)
DetaylıELEKTRĐK MOTORLARI ve SÜRÜCÜLERĐ DERS 02
DERS 02 Özer ŞENYURT Mart 10 1 DA DĐNAMOSUNUN ÇALIŞMA PRENSĐBĐ Dinamolar elektromanyetik endüksiyon prensibine göre çalışırlar. Buna göre manyetik alan içinde bir iletken manyetik kuvvet çizgilerini keserse
Detaylımikroc Dili ile Mikrodenetleyici Programlama Ders Notları / Dr. Serkan DİŞLİTAŞ
12. Motor Kontrolü Motorlar, elektrik enerjisini hareket enerjisine çeviren elektromekanik sistemlerdir. Motorlar temel olarak 2 kısımdan oluşur: Stator: Hareketsiz dış gövde kısmı Rotor: Stator içerisinde
DetaylıÜÇ FAZ ASENKRON MOTORDA FAZ DİRENÇLERİNİ ÖLÇME
DENEY-1 ÜÇ FAZ ASENKRON MOTORDA FAZ DİRENÇLERİNİ ÖLÇME Kapaksız raporlar değerlendirilmeyecektir. 1. Teorik Bilgi Asenkron Motorların Genel Tanımı Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle
Detaylıİklimlendirme Soğutma Elektriği ve Kumanda Devreleri BÖLÜM KONDANSATÖRLER
BÖLÜM KONDANSATÖRLER AMAÇ: İklimlendirme ve soğutma kompresörlerinde kullanılan kalkış (ilk hareket) ve daimi kondansatörleri seçebilme ve bağlantılarını yapabilme. Kondansatörler 91 BÖLÜM-7 KONDANSATÖRLER
Detaylı18. ÜNİTE BİR VE ÜÇ FAZLI MOTORLAR
18. ÜNİTE BİR VE ÜÇ FAZLI MOTORLAR KONULAR 1. DOĞRU AKIM MOTORLARI, YAPILIŞLARI VE ÇEŞİTLERİ 2. ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ 3. BİR FAZLI ASENKRIN MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIŞMA
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Of Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü. Doğru Akım Makinaları - I
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Of Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü 1. Deneyin Adı Doğru Akım Makinaları 2. Deneyi Amacı Doğru akım motorunun yük eğrilerinin elde edilmesi 3. Deneye
DetaylıElektropnömatik Sistemlerin Programlanabilir Denetleyiciler ile kontrolü
Elektropnömatik Sistemlerin Programlanabilir Denetleyiciler ile kontrolü Dersin Amacı Pnömatik sistemlerde kullanılan elektrik kumanda elemanlarını tanıtmak. Kumanda elemanları ve pnömatik valfleri kullanarak
DetaylıKONUM ALGILAMA YÖNTEMLERİ VE KONTROLÜ
KONUM ALGILAMA YÖNTEMLERİ VE KONTROLÜ 1. AMAÇ: Endüstride kullanılan direnç, kapasite ve indüktans tipi konum (yerdeğiştirme) algılama transdüserlerinin temel ilkelerini açıklayıp kapalı döngü denetim
DetaylıELEKTRĐK MOTORLARI ve SÜRÜCÜLERĐ DERS 01
DERS 01 Özer ŞENYURT Mart 10 1 DA ELEKTRĐK MAKĐNALARI Doğru akım makineleri mekanik enerjiyi doğru akım elektrik enerjisine çeviren (dinamo) ve doğru akım elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren (motor)
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri)
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) 1. DENEYİN AMACI ÜÇ FAZ EVİRİCİ 3 Faz eviricilerin çalışma
Detaylı1. BİR FAZLI ASENKRON MOTORLAR
1. BİR FAZLI ASENKRON MOTORLAR Bir fazlı yardımcı sargılı motorlar Üniversal motorlar 1.1. Bir fazlı yardımcı sargılı motorlar 1.1.3. Yardımcı Sargıyı Devreden Ayırma Nedenleri Motorun ilk kalkınması anında
DetaylıELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1
ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan
DetaylıTRİFAZE VOLTAJ REGÜLATÖRLERİ
TRİFAZE VOLTAJ REGÜLATÖRLERİ Trifaze mikro-işlemci kontrollü voltaj regülatörlerimiz 10,5 kva ile 2000 kva güç değerleri arasında standart veya korumalı olarak üretilmektedir. Regülatörlerimiz dengelenmiş
DetaylıYumuşak Yol Vericiler - TEORİ
Yumuşak Yol Vericiler - TEORİ 1. Gerilimi Düşürerek Yolverme Alternatif akım endüksiyon motorları, şebeke gerilimine direkt olarak bağlandıklarında, yol alma başlangıcında şebekeden Kilitli Rotor Akımı
DetaylıH04 Mekatronik Sistemler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
H04 Mekatronik Sistemler MAK 3026 - Ders Kapsamı H01 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H02 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 Kontrol devrelerinde geri beslemenin önemi H04 Aktüatörler ve ölçme
DetaylıSERVOMOTOR HIZ VE POZİSYON KONTROLÜ
SERVOMOTOR HIZ VE POZİSYON KONTROLÜ Deneye Hazırlık: Deneye gelmeden önce DC servo motor çalışması ve kontrolü ile ilgili bilgi toplayınız. 1.1.Giriş 1. KAPALI ÇEVRİM HIZ KONTROLÜ DC motorlar çok fazla
Detaylıİngiliz Bilim Müzesinde gösterimde olan orijinal AC Tesla İndüksiyon Motorlarından biri.
Levent ÖZDEN ASENKRON MOTORLARA GENEL BİR BAKIŞ Alternatif akım makinelerinin isimlendirilmesi ürettikleri döner manyetik alanın (stator manyetik alanı), döner mekanik kısım (rotor) ile eş zamanlı oluşu
DetaylıAŞIRI AKIM KORUMA RÖLELERİ Trafolarda Meydana Gelen Aşırı Akımların Nedenleri
Koruma Röleleri AŞIRI AKIM KORUMA RÖLELERİ Trafolarda Meydana Gelen Aşırı Akımların Nedenleri Trafolarda meydana gelen arızaların başlıca nedenleri şunlardır: >Transformatör sargılarında aşırı yüklenme
DetaylıMOTOR KORUMA RÖLELERİ. Motorların şebekeden aşırı akım çekme nedenleri
MOTOR KORUMA RÖLELERİ Motorlar herhangi bir nedenle normal değerlerinin üzerinde akım çektiğinde sargılarının ve devre elemanlarının zarar görmemesi için en kısa sürede enerjilerinin kesilmesi gerekir.
DetaylıŞekil1. Geri besleme eleman türleri
HIZ / KONUM GERİBESLEME ELEMANLARI Geribesleme elemanları bir servo sistemin, hızını, motor milinin bulunduğu konumu ve yükün bulunduğu konumu ölçmek ve belirlemek için kullanılır. Uygulamalarda kullanılan
DetaylıDOĞRU AKIM MAKİNELERİNDE KAYIPLAR
1 DOĞRU AKIM MAKİNELERİNDE KAYIPLAR Doğru Akım Makinelerinde Kayıplar Doğru akım makinelerinde kayıplar üç grupta toplanır. Mekanik kayıplar, Manyetik kayıplar, Bakır kayıplar. Bu üç grup kayıptan başka
Detaylı9. Güç ve Enerji Ölçümü
9. Güç ve Enerji Ölçümü Güç ve Güç Ölçümü: Doğru akım devrelerinde, sürekli halde sadece direnç etkisi mevcuttur. Bu yüzden doğru akım devrelerinde sadece dirence ait olan güçten bahsedilir. Sürekli halde
DetaylıÜNİTE 5 KLASİK SORU VE CEVAPLARI (TEMEL ELEKTRONİK) Transformatörün tanımını yapınız. Alternatif akımın frekansını değiştirmeden, gerilimini
ÜNİTE 5 KLASİK SORU VE CEVAPLARI (TEMEL ELEKTRONİK) Transformatörün tanımını yapınız. Alternatif akımın frekansını değiştirmeden, gerilimini alçaltmaya veya yükseltmeye yarayan elektro manyetik indüksiyon
DetaylıŞalterleri. Motor Koruma
Motor Koruma Şalterleri Motor Koruma Şalterleri İçindekiler Genel Bilgiler...197 Standart Özellikler...197 Teknik Özellikler...197 Motor Koruma Şalteri Seçim Tablosu...198 Aksesuar Seçimi...198 Devre Şemaları...199
DetaylıDoğru Akım Makinalarının Yapısı
Doğru Akım Makinalarının Yapısı 4 kutuplu Doğru Akım Makinasının kesiti Kompanzasyon sargısı Alan (uyartım,ikaz) sargısı Yardımcı kutup Ana kutup Yardımcı kutup sargısı Rotor dişi Rotor oluğu Hava aralığı
DetaylıELEKTRİK MOTORLARINDA VE UYGULAMALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ. Fatih BODUR
ELEKTRİK MOTORLARINDA VE UYGULAMALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Fatih BODUR Elektrik Motorları : Dönme kuvveti üreten makineler Elektrik motorunun amacı: Motor şaftına Dönme Momenti (T) ve Devir (n) sağlaması,iş
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ
1 ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ Buna göre bir iletkende gerilim indüklenebilmesi için; Bir manyetik alan olmalıdır. (Sabit mıknatıs yada elektromıknatıs ile elde edilir.) İletken manyetik alan
DetaylıT.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BMT103 ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 7
T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BMT103 ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 7 KONDANSATÖRLER VE BOBİNLER Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ Arş. Gör. M.
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ RÜZGAR GÜCÜ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 12. HAFTA 1 İçindekiler Rüzgar Enerji Sistemlerinde Kullanılan
DetaylıStatik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta AA dalga şekli üretmektir.
4. Bölüm Eviriciler ve Eviricilerin Sınıflandırılması Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ Giriş Statik güç eviricilerinin temel görevi, bir DA güç kaynağı kullanarak çıkışta
DetaylıOtomatik Kontrol I. Dinamik Sistemlerin Matematik Modellenmesi. Yard.Doç.Dr. Vasfi Emre Ömürlü
Otomatik Kontrol I Dinamik Sistemlerin Matematik Modellenmesi Yard.Doç.Dr. Vasfi Emre Ömürlü Mekanik Sistemlerin Modellenmesi Elektriksel Sistemlerin Modellenmesi Örnekler 2 3 Giriş Karmaşık sistemlerin
DetaylıÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORDA KAYMANIN BULUNMASI
DENEY-2 Kapaksız raporlar değerlendirilmeyecektir. ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORDA KAYMANIN BULUNMASI 1. Teorik Bilgi Asenkron Motorların Çalışma Prensibi Asenkron motorların çalışması şu üç prensibe dayanır:
Detaylı9. ÜNİTE KOLLEKTÖRLÜ ALTERNATİF AKIM MOTORLARI
9. ÜNİTE KOLLEKTÖRLÜ ALTERNATİF AKIM MOTORLARI KONULAR 1. Bir Fazlı Kollektörlü Alternatif Akım Motorları 2. Repülsiyon Motorları 3. Üç Fazlı Kollektörlü Alternatif Akım Motorları 9.1. Bir Fazlı Kollektörlü
DetaylıENDÜKTİF REAKTİF AKIM NEDİR?
ENDÜKTİF REAKTİF AKIM NEDİR? Elektrodinamik sisteme göre çalışan transformatör, elektrik motorları gibi cihazlar şebekeden mıknatıslanma akımı çekerler. Mıknatıslanma akımı manyetik alan varken şebekeden
Detaylı1 ALTERNATİF AKIMIN TANIMI
1 ALTERNATİF AKIMIN TANIMI Alternatif Akımın Tanımı Doğru gerilim kaynağının gerilim yönü ve büyüklüğü sabit olmakta; buna bağlı olarak devredeki elektrik akımı da aynı yönlü ve sabit değerde olmaktadır.
DetaylıAnma güçleri 3 kw tan büyük olan motorların üç fazlı şebekelere bağlanabilmeleri için üç fazlı olmaları gerekir.
Elektrik motorlarında yol verme işlemi Motorun rotor hızının sıfırdan anma hızına hızına ulaşması için yapılan işlemdir. Durmakta olan motorun stator sargılarına gerilim uygulandığında endüklenen zıt emk
DetaylıÜÇ FAZLI MOTORLARIN BİR FAZLI OLARAK ÇALIŞTIRILMASI
1 ÜÇ FAZLI MOTOLAI Bİ FAZLI OLAAK ÇALIŞTIILMASI Üç fazlı şebekenin bulunmadığı yerlerde veya özel olarak üç fazlı motorlar bir fazlı olarak çalıştırılırlar. Bunun için motorun yıldız ve üçgen bağlı oluşuna
DetaylıSÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi Bölümü Elektrik Makinaları Projenin Adı : DC Servo Motor Hazırlayanın : Adı : Alper Soyadı : KIZIL Numarası : 0011703006
DetaylıRÜZGAR ENERJİSİ. Anahtar sözcükler: Rüzgar Enerjisi, Rüzgar Türbini, Elektriksel Dönüşüm Sistemleri, Jeneratör.
RÜZGAR ENERJİSİ Küçük güçlü sistemlerde eskiden çok kullanılan doğru akım (DA) jeneratörü, günümüzde yerini genellikle senkron veya asenkron jeneratörlere bırakmıştır. Bu jeneratörler, konverterler yardımıyla
Detaylı1000 V a kadar Çıkış Voltaj. 500 V a kadar İzolasyon Sınıfı. F 140C İzolasyon Malzemesi IEC EN 60641-2 Çalışma Frekansı. 50-60 Hz.
BİR ve İKİ FAZLI İZOLASYON TRANSFORMATÖR Bir ve İki fazlı olarak üretilen emniyet izolasyon transformatör leri insan sağlığı ile sistem ve cihazlara yüksek güvenliğin istenildiği yerlerde kullanılır. İzolasyon
DetaylıAC-DC Dönüştürücülerin Genel Özellikleri
AC-DC Dönüştürücülerin Genel Özellikleri U : AC girişteki efektif faz gerilimi f : Frekans q : Faz sayısı I d, I y : DC çıkış veya yük akımı (ortalama değer) U d U d : DC çıkış gerilimi, U d = f() : Maksimum
DetaylıSABİT MIKNATISLI SENKRON MOTOR
SABİT MIKNATISLI SENKRON MOTOR ÜRÜN GÖSTERİMİ TEKNİK YENİLİK ANA KARAKTERİSTİĞİ Yüksek Verim ve Enerji Tasarrufu Küçük Boyutlu ve Daha Düşük Bir Kütle Yüksek Performans Yüksek Sorumluluk Güçlü Yapı Kontrolü
Detaylı