ÖZEL İLGİ TURİZMİ: KAPSAMI, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÖZEL İLGİ TURİZMİ: KAPSAMI, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ"

Transkript

1 T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÖZEL İLGİ TURİZMİ: KAPSAMI, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ UZMANLIK TEZİ TOLGA HAN ULUÇEÇEN MAYIS ANKARA

2 T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÖZEL İLGİ TURİZMİ: KAPSAMI, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ UZMANLIK TEZİ TOLGA HAN ULUÇEÇEN Tez Danışmanı Kültür ve Turizm Uzmanı Talat ÖZGEN MAYIS ANKARA

3 Tolga Han ULUÇEÇEN tarafından hazırlanan ÖZEL İLGİ TURİZMİ: KAPSAMI, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ adlı bu tezin Uzmanlık Tezi olarak uygun olduğunu onaylarım. Talat ÖZGEN (Danışman) Bu çalışma, jürimiz tarafından oy birliği / oy çokluğu ile Kültür ve Turizm Uzmanı Tezi olarak kabul edilmiştir. Adı ve Soyadı İmzası Başkan : Üye : Üye : Üye : Üye : Tarih :.../. / Bu tez, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Turizm Uzman Yardımcılarının Uzmanlık Tezlerini Hazırlarken Uyacakları Yazım Kuralları Yönergesiyle belirlenen tez yazım kurallarına uygundur.

4 KÜLTÜR VE TURİZM UZMANLIK TEZİNİN ÇOĞALTILMASI VE YAYIMI İÇİN İZİN BELGESİ Tezi Hazırlayanın Adı Soyadı : Tolga Han ULUÇEÇEN Tez Konusu : Özel İlgi Turizmi: Kapsamı, Çeşitleri ve Türkiye de Uygulanabilirliği Tez Danışmanı : Talat ÖZGEN Kültür ve Turizm Uzmanlık Tez çalışmamın, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayımlanarak Milli Kütüphane ve İhtisas Kütüphanesinde her türlü elektronik formatta arşivlenmesini ve kullanıma sunulmasını kabul ediyorum. / /2011

5 SINAV YETERLİK KOMİSYONUNA BEYAN Bu belge ile bu uzmanlık tezindeki bütün bilgilerin akademik kurallara ve etik davranış ilkelerine uygun olarak toplayıp sunduğumu; ayrıca, bu kural ve ilkelerin gereği olarak, çalışmada bana ait olmayan tüm veri, düşünce ve sonuçları andığımı ve kaynağını gösterdiğimi beyan ederim../.../2011 Tolga Han ULUÇEÇEN Kültür ve Turizm Uzman Yardımcısı

6 ÖNSÖZ Günümüzde turizm; gerek ülkelere sağladığı büyük ekonomik katkılar, gerekse toplumun yeni değerler çerçevesinde şekillendirilmesi hususunda yerine getirdiği kritik rol sayesinde, sürekli göz önünde bulunan bir sektör haline gelmiştir. Etkileri itibariyle, çok-yönlü sektör denildiğinde akla ilk olarak turizm sektörü gelmektedir. Dolayısıyla turizm; ister dünyaya yön veren, ister büyüyen pastadan pay almak isteyen, ister bazı sosyo-ekonomik sorunlarını çözmek isteyen bütün ülkelerin ilgi göstermek zorunda olduğu bir faaliyet, bir reçete, bir olgudur. Dünyadaki ekonomik ve zihinsel dönüşüm, birçok kavramın baştan ele alınmasını ve dönüştürülmesini zorunlu kılmakta ve doğal olarak, etkilerini turizm sektöründe de göstermektedir. Bu süreçte en çok dikkat çeken kavramlar; sürdürülebilirlik, alternatif turizm ve tüketici odaklı üretimdir. Turizmin geleceği ile ilgili öngörülerde bulunan kurum ve kuruluşlar, bu kavramların gerektirdiği şekilde yerine getirilmeyen turizm faaliyetlerinin, modern turizmden kopuş anlamına geldiğini belirtmektedirler. Buradan yola çıkarak; çalışmanın ana konusu olan özel ilgi turizmi kavramının, yukarıda belirtilen üç kavram tarafından şekillendirilen, bir modern turizm faaliyeti örneği olduğu söylenebilir. Kısaca, özel ilgisi tarafından motive edilen tüketicilerin katıldığı seyahat tecrübeleri olarak tanımlanabilecek olan özel ilgi turizmi; turizmde yükselen bir eğilimi ifade etmektedir. Türkiye nin son yıllarda turizm alanında göstermiş olduğu başarının devamının sağlanması ve daha da büyütülmesi için, bu yeni kavramın ne olduğuna dair net ve detaylı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada; Türkiye de özel ilgi turizmine ait farkındalığın geliştirilmesi ve mevcut kaynaklar göz önünde bulundurularak başarıyla uygulanması hedeflenerek, detaylı bir derleme/yorumlama yapılmıştır. i

7 Tezin hazırlanması sürecinde; yapmış olduğu değerli yorumları ve katkıları için danışmanım Sn. Talat ÖZGEN e, tecrübelerini benimle paylaşarak farklı bakış açılarından konuyu değerlendirmemi sağlayan Sn. Onur GÖZET e teşekkürlerimi ve saygılarımı sunarım. Ayrıca, hiçbir konuda desteğini ve yardımını esirgemeyen çalışma arkadaşlarım Sn. Bahadır KARA ya, Sn. Neval DİŞÇİOĞLU AYAS a, Sn. İlker YÜKSEL e ve Sn. Alpaslan GÜRBÜZ e teşekkürü bir borç bilirim. ii

8 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ..... i İÇİNDEKİLER iii TABLOLAR, RESİMLER ve ŞEKİLLER DİZİNİ.....viii GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TURİZM 1. TURİZME AİT TEMEL KAVRAMLAR Turizm Kavramı Turizmin Tanımı Turizmin Özellikleri Turizm Çeşitleri Turist Kavramı Turistin Tanımı Turist Tipleri Turizm Davranışı Turizm Sektörü Kavramı Turizm Sektörünün Tanımı Turizmin Ekonomik Etkileri...15 iii

9 İKİNCİ BÖLÜM DÜNYADA TURİZM 2. GENEL OLARAK DÜNYA TURİZMİ Turizmin Gelişim Süreci Turizmin Gelişimine Etki Eden Faktörler Dünya Turizm Göstergeleri Dünya Turizminde Beklentiler, Eğilimler, Yeni Uygulamalar 19 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRKİYE DE TURİZM 3. GENEL OLARAK TÜRK TURİZMİ Turizmin Gelişim Süreci Türk Turizminin Genel Özellikleri Turizmin Türkiye Ekonomisindeki Yeri Türk Turizminin Gelecek Vizyonu...27 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE TURİZM 4. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN TURİZME UYGULANMASI Sürdürülebilirlik Kavramı Sürdürülebilir Turizm Sürdürülebilir Turizm Kalkınması...32 iv

10 BEŞİNCİ BÖLÜM ALTERNATİF TURİZM 5. BİR TURİZM ANLAYIŞI OLARAK: ALTERNATİF TURİZM Alternatif Turizm Kavramı Alternatif Turizmin Tanımı Alternatif Turizmi Ortaya Çıkaran Etkenler Kitle Turizmi ile Alternatif Turizmin Karşılaştırılması Alternatif Turizmin Özellikleri.38 ALTINCI BÖLÜM ÖZEL İLGİ TURİZMİ KAVRAMI 6. ÖZEL İLGİ TURİZMİNİN TANIMI VE KAPSAMI Özel İlgi Turizmi Kavramı Özel İlgi Turizminin Tanımı Özel İlgi Turizminin Diğer Turizm Kavramları ile Karşılaştırılması Özel İlgi Turizminin Gelişim Süreci Özel İlgi Turizminin Gelişimine Etki Eden Faktörler Özel İlgi Turizmine İlişkin Beklentiler Özel İlgi Turizminin Özellikleri Özel İlgi Turizmine Yönelik Eleştiriler Özel İlgi Turisti Kavramı Özel İlgi Turistinin Tanımı ve Özellikleri Özel İlgi Turistinin Motivasyonları Özel İlgi Turisti Tipleri Özel İlgi Turistine Ait Seyahat Tercihi Süreci...59 v

11 YEDİNCİ BÖLÜM ÖZEL İLGİ TURİZMİNİN PAZARLANMASI 7. ÖZEL İLGİ TURİZMİ VE NİŞ PAZARLAMA Turizm Pazarlaması Turizmde Pazar Bölümleme Niş Pazar Kavramı ve Niş Pazarlama Özel İlgi Turizminin Pazarlanması...67 SEKİZİNCİ BÖLÜM ÖZEL İLGİ TURİZMİ TÜRLERİ VE TÜRKİYE 8. ÖZEL İLGİ TURİZMİNİN TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ Özel İlgi Turizmi Türlerinin Sınıflandırılması Doğaya Dayalı Özel İlgi Turizmi Doğaya Dayalı Turizm Doğaya Dayalı Özel İlgi Turizmi Türleri Çiftlik Turizmi Sağlık Turizmi Yayla Turizmi Kültüre Dayalı Özel İlgi Turizmi Kültüre Dayalı Turizm Kültüre Dayalı Özel İlgi Turizmi Türleri Şehir Turizmi Kültürel Miras Turizmi Etkinlik Turizmi Dark Turizm İpek Yolu Turizmi...93 vi

12 8.4. Hobiye Dayalı Özel İlgi Turizmi Hobiye Dayalı Turizm Hobiye Dayalı Özel İlgi Turizmi Türleri Spor Turizmi Hava Sporları Turizmi Yamaç Paraşütü Delta Kanat Planör Balon Kış ve Dağ Sporları Turizmi Su Sporları Turizmi Dalgıçlık Rüzgar Sörfü Akarsu Sporları Turizmi Av Turizmi Botanik Turizmi Kuş Gözlemciliği Kumar Turizmi Şarap Turizmi Golf Turizmi DEĞERLENDİRME VE SONUÇ KAYNAKÇA ÖZET ABSTRACT ÖZGEÇMİŞ vii

13 TABLOLAR, RESİMLER ve ŞEKİLLER İkinci bölümün tablo, resim ve şekilleri Tablo 2.1. DTÖ verileri ile Dünya Turizmi ( )...19 Üçüncü bölümün tablo, resim ve şekilleri Tablo 3.1. Turizm Gelirlerinin GSMH İçindeki Payı ve İhracata Oranı...27 Dördüncü bölümün tablo, resim ve şekilleri Tablo 4.1. Turizmde Sürdürebilir ve Sürdürebilir Olmayan Gelişme...33 Beşinci bölümün tablo, resim ve şekilleri Tablo 5.1. Kitle Turizmi ve Alternatif Turizm...37 Altıncı bölümün tablo, resim ve şekilleri Tablo 6.1. Özel İlgi Turizmi Ürünlerine Ait SWOT Analizi...50 Tablo 6.2. Genel İlgi Turisti ve Özel İlgi Turisti...54 Tablo 6.3. Özel İlgi Etkinliklerine Katılım Tercihleri...61 Yedinci bölümün tablo, resim ve şekilleri Şekil 7.1. Pazarlama Stratejisinde Pazar Bölümleme...65 Şekil 7.2. Turizm Endüstrisinde Pazarlama Gelişim Süreci...65 Tablo 7.1. On Değer Bölümü...68 Sekizinci bölümün tablo, resim ve şekilleri Tablo 8.1. Özel İlgi Turizmi Türlerinin Sınıflandırılması...73 Tablo 8.2. Etkinliklere Katılma Güdüleri...90 viii

14 GİRİŞ Turizm, 21. yüzyılın sınırsız ekonomisine en iyi uyum sağlayan ve destek veren sektörlerinden birisidir. Küresel işbölümü ve küresel barış ın, ulaşılması gereken idealler olarak değerlendirildiği günümüz dünyasında, turizmin toplumlar arasındaki önyargıların kırılmasına destek olarak barışa yaptığı hizmet, başka hiçbir sektörde olmadığı kadar belirgindir. Ekonomi gözlüğünden ise turizm; yatırımları geliştiren, gelir yaratan, döviz sağlayan, istihdam olanakları sunan, bölgeler arası dengeli kalkınmayı sağlayan kilit bir sektördür. Bununla beraber; her gün değişen ve çeşitlenen ekonomik faaliyetler, teknolojinin sunduğu büyük kolaylıklar ve oluşan yeni tüketim kalıpları; her kavram gibi turizm kavramının da yeniden şekillendirilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Klasik turizm kavramının, modern turizm kavramına evrilmesi sürecine göz atmak istenirse, söz konusu değişimin zirve noktasının 20. yy ın ortaları olduğu ifade edilebilir. Yirminci yüzyıl, insanlık tarihinde bilim ve teknolojinin en hızlı geliştiği dönem olarak göze çarpmaktadır. Bu yüzyıl içerisinde kentli nüfus artmış, eğitimkültür seviyesi yükselmiş, ulaşım kolaylıkları sayesinde gidilebilirlik kavramı yeniden tanımlanmış ve çevreye karşı duyarlılık gelişmiştir. Çalışma hayatındaki gelişmeler neticesinde de, çalışma sürelerinde çalışanlar lehine düzenlemeler yapılarak, çalışanlara daha fazla boş zaman imkanı sağlanmıştır. Bütün bu gelişmeler ışığında sanayi toplumu insanının dinlenme ihtiyacı; özellikle 1950'lerden itibaren hızla artan turizm talebi olarak kendini göstermiştir. İnsanlar, dinlenme ihtiyacını karşılamak üzere uygun iklime sahip kıyı kesimlerine yönelmişler ve klasik turizm kavramının çerçevesini çizmişlerdir. İnsanların turizm hareketine büyük yığınlar halinde katıldıkları bu yıllarda hâkim olan üretim anlayışı, kitlelerin asgari ihtiyaçları tarafından şekillendirilen standart bir ürünün, mümkün 1

15 olabilecek en geniş kitlelere sunulması prensibine dayanmaktadır. Buna bağlı olarak turizm kavramı da; geniş kitleler halinde, belirli mevsimlerde ve belirli bölgelerde yoğunlaşan dinlence faaliyetleri olarak tanımlanabilecek kitle turizmi kavramı ile aynı anlamda kullanılmıştır. Ancak zamanla; bu anlayışının ürettiği hizmetler, insanların taleplerine yeterince hitap edemeyen, sıradan faaliyetler haline gelmiştir. Deniz, kum, güneş üçlüsüne dayalı kıyı turizminin sıradanlaşması, farklılık arayan kişileri yeni arayışlara itmiş ve modern turizm kavramının gelişimine yol açmıştır. Klasik turizme karşı arayışların çıkış noktası; kitle turizminin herkesi tatmin etmeyi amaçlayan bu anlayışının verimsizlikle sonuçlanması ve zaman-bölge içinde yoğunlaşan turistik hareketin hem çevreye hem de yerel halka verdiği olumsuz etkilerin anlaşılmasıdır. Bu arayışların neticesinde varılan sonuç; turizme katılımın görece daha küçük kitleler tarafından sağlandığı, kişiselleştirilmiş ve kalitesi arttırılmış ürünlerin tüketildiği, doğal ve sosyal çevreye duyarlı bir turist profilinin taleplerini karşılamaya yönelik faaliyet gösteren; yeni bir turizm sektörü nün ve yeni bir turizm anlayışı nın gerekliliğidir. Bu noktada özel ilgi turizmi kavramı ve uygulamaları, bünyesinde hem sürdürülebilir gelişim prensibini hem de yüksek turizm geliri vaadini barındıran bir anlayış olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya Turizm Örgütü'nün konuya ilişkin öngörüleri de, bu yeniliğe ayak uydurma konusunda hızlı yol alan ülkelerin büyük bir avantaj yakalayacağını işaret etmektedir. Dünya Turizm Örgütü'nün öngörülerine göre, 21. yüzyılda kitle turizminin toplam turizm hareketleri içerisindeki payı tamamen ortadan kalkmasa bile, özel ilgi turizminin önemi gittikçe artacak ve nicelik yerine niteliğin daha değerli olduğu modern dünya algısına uygun olarak, sektöre damgasını vuracaktır. 2

16 Özel ilgi turizmi, boş zaman faaliyetlerinin ve rekreasyonal etkinliklerin, turizme katılan bireylerin ya da grupların özel ilgi alanlarına yönelik olarak planlandığı ve geliştirildiği; bu yolla da sektörün mihenk noktasını büyük aktörlerden bireylere doğru kaydıran turizm türü olarak tanımlanabilir. Türkiye nin bu önemli turizm anlayışındaki mevcut durumu ve geleceğe yönelik perspektifi, bu çalışmanın ana sorunsalını oluşturmaktadır. Çalışmada ele alınacak olan kavramlar ve uygulama örnekleri; GSMH içinde turizmin payının arttırılmasına yönelik olarak kullanılabileceği gibi, Türk turizm sektörünün başat sorunlarından biri olan gelir seviyesi yüksek turist profilinin sektöre entegrasyonu konusu kapsamında da değerlendirilmeye imkan sağlamaktadır. Turizm üzerine çalışan, görev yapan ve konuyla ilgilenen her kesimden okuyucuya yardımcı olmayı amaçlayan çalışma; sekiz bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde; ana hatlarıyla turizm ve turist kavramları incelenmiş; turizmin ekonomik boyutuna odaklanılarak ülkelere sağladığı katkılara yer verilmiştir. İkinci bölümde; turizm kavramının ve turizm faaliyetlerinin gelişim süreci küresel ölçekte bir değerlendirmeye tabi tutularak; Dünya turizmine ait beklenti, eğilim ve yeni uygulama örneklerine değinilmiştir. Üçüncü bölümde; Türk turizm sektörünün genel özellikleri, gelişim süreci ve gelecek vizyonu hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde; içinde yaşadığımız dönemin en önemli kavramlarından biri olan sürdürülebilirlik kavramı ve uygulamaları; turizm penceresinden bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Beşinci bölümde; sürdürülebilirlik bilincinin turizm sektörüne kazandırdığı kavramlardan olan ve özel ilgi turizminden önceki durak olarak da tanımlanabilecek alternatif turizm kavramı ana hatlarıyla incelenmiştir. 3

17 Altıncı bölümde; özel ilgi turizmi nin tanımına, kapsamına, özelliklerine ve gelişim sürecine detaylı bir şekilde yer verilmiş; aynı zamanda kavramın içini dolduran en önemli paydaş olarak, özel ilgi turisti ne ait turizm davranışının özgün noktalarına değinilmiştir. Yedinci bölümde; özel ilgi turizmi kapsamında değerlendirilebilecek türlerin, bir turizm ürünü olarak ortaya çıkarılmasında ve pazarlanmasında göz önünde bulundurulması gereken hususlar konu edilmiştir. Sekizinci bölümde; özel ilgi turizminin Türkiye de uygulanabilirliği konusuna odaklanılmış ve çalışmanın genişliği el verdiği ölçüde, her bir turizm türü için ayrı ayrı değerlendirmelerde bulunulmuştur. 4

18 1. BÖLÜM GENEL TURİZM Turizm kavramı; içinde yaşadığımız zaman diliminin en fazla kullanılan kavramlarındandır. Geniş kitleler tarafından zahmetsizce katılınabilecek bir etkinlikler bütünü olarak turizm; modern çağ insanının kaçma ve başarma arzusunu ifade etmektedir. Dolayısıyla çalışmanın başında, birçok disiplinin ilgi alanına giren turizm olgusuna ilişkin genel bir çerçevenin çizilmesi faydalı olacaktır. Bu amaçla bölümde, turizme ait temel kavramlar ana hatlarıyla incelenmiştir. Ayrıca; turizm ve turist kavramının değişik tanımlarına yer verilerek, iki olgu arasındaki bağlantıyı sağlayan turizm davranışı na değinilmiştir. Bir sektör olarak turizmin genel özellikleri ve ekonomik etkileri, bölümde değinilen diğer konulardır. 1. TURİZME AİT TEMEL KAVRAMLAR 1.1. Turizm Kavramı Turizm kavramı üzerinde özel ve teknik pek çok tanım ortaya atılmakla birlikte günümüzde kapsamlı bir tanımın varlığından söz etmek zordur. Sorun, turizmin öznesinin insan olmasından ve sosyal, psikolojik, ekonomik, politik çok sayıda faktörü bir araya getirmesinden kaynaklanmaktadır (Kozak, 2000:1). Bu sebepten, farklı disiplinlerde çalışan araştırmacılar turizmi, kendi disiplinlerine özgü niteliklerini dikkate alarak tanımlamışlardır. 5

19 Turizmin Tanımı Turizm sözcüğünün kökü Latince'den gelmektedir. Latince "Tornus" sözcüğü bir dönme hareketini ifade etmektedir ve İngilizce "Touring" kelimesi ile "Tour" kelimesi de bu sözcükten türetilmiştir. "Tour" dairesel bir hareketi, hareket edilen yere dönmek şartıyla bazı site ve yörelerin ziyaret edilmesini ifade etmektedir. "Touring" kelimesi ise; zevk için yapılan, eğitsel ve kültürel özellik gösteren seyahatler için kullanılmaktadır (Küçükaslan, 2007:1). Ana hatlarıyla turizm; turist, turistik yöre ve arasındaki hareketliliği içeren bir olgudur. Bu olgu; ekonomik, sosyal, politik, kültürel sonuçlar doğuran ve sosyal, ekonomik, hukuki, coğrafi, politik ve teknolojik çevreler içinde gelişen olay veya sistemlerdir (Küçükaslan, 2007:3). Turizmin içinde iki temel unsur bulunmaktadır. İlk unsur "seyahat" faktörüdür. Hangi seyahatlerin turizm olayı yaratabileceğine ise, aşılan mesafe ve seyahat amacı birlikte ele alınarak karar verilebilir (Küçükaslan, 2007:6). İkinci temel unsur "konaklama"dır. Konaklamanın; devamlı ikamet edilen, devamlı çalışılan, normal yaşantıda olağan ihtiyaçların giderilmesi ve sağlanması için seyahat edilen yerler dışında gerçekleşmesi ve geçici olması gerekir (Küçükaslan, 2007:6). Turizmin farklı bakış açıları tarafından yapılmış olan birkaç tanımına yer vermek gerekirse; Turizmin Ekonomik Tanımı: "Başka bir ülkeden, şehir ve bölgeden, yabancıların gelmesi ve geçici süre kalmalarıyla ortaya çıkan hareketin, ekonomik yönünü ilgilendiren faaliyetlerin tümüdür." (Kozak, 2000:1). 6

20 Turizmin Uluslararası Tanımı: "Bireyin, sürekli kalışa dönüştürmemek ve gelir sağlayıcı herhangi bir uğraşıda bulunmamak koşulu ile, yolculuk ve/veya konaklamasından doğan olay ve ilişkilerin tümüdür. (Küçükaslan, 2007:5). Turizmin Sosyolojik Tanımı: Turist gönderen ve kabul eden bölgelerdeki kültürleri karşı karşıya getirip etkileyerek, kendi kültürünü oluşturan sosyolojik bir olgudur. (Yıldız, 2009:4). Turizmin Hukuki Tanımı: tarihinde yürürlüğe giren Turizm İşbirliği Nizamnamesinin 3. maddesinde belirtildiği üzere: "Yerleşmek niyeti olmaksızın, hava tebdili yapmak, sayfiyeye gitmek, spor, ziyaret, tetkik ve araştırma yapmak, tedavi edilmek, eğlenip dinlenmek gibi maksatlarla, kültür veya sanat hareketleri sebebiyle, toplu veya bireysel olarak yapılan seyahatlerdir." (resmigazete.gov.tr, ). Turizmin Bilimsel Tanımı: Uluslararası Turizm Uzmanları Birliği AIEST in 1981 yılında, turizmi bilimsel açıdan belirlemek üzere yaptığı tanıma göre; "Yabancıların, geçici veya devamlı asli kazanç elde etme faaliyeti için yerleşmeye dönüşmemek koşuluyla, seyahat ve konaklamalarından doğan ilişkilerin ve olayların tümüdür. (Küçükaslan, 2007:5) Turizmin Özellikleri Bütün bu tanımlar ışığında, günümüzde turizm kavramına atfedilen özellikler şöyle sıralanabilir: 1. Hareket ve geri dönüşü ifade etmektedir. 2. Sürekli yaşanılan yerin dışına yapılan seyahatlerdir. 3. Gidilen yerde geçici konaklamayı, sonra ikametgaha geri dönüşü içerir. 4. Seyahat nedeni geçicidir ve amacı temel gereksinimlerin karşılanması değildir. 7

21 5. Seyahat; bir yerde çalışma, gelir getirici bir faaliyette bulunma amacı taşımamaktadır (Küçükaslan, 2007:6). 6. Sosyal ve doğal çevreye uyumu ve bu konuda bir bilinci içermektedir. 7. Bir endüstri niteliğindedir. 8. Sosyal bir olaydır (Demirtaş, 2010:240) Turizm Çeşitleri Turizm olayının daha derinlemesine incelenebilmesi için; farklı ölçütlere göre, kendi içinde tutarlılıklar gösteren ayrımların belirlenmesi gereklidir. Fakat keskin ayrımların yapılması, turizmin kendine özgü özellikleri sebebiyle her zaman mümkün olmamaktadır (Yıldız, 2009:6). Kişileri turizme katılmaya yönelten sebepler incelendiğinde, turizmin farklı çeşitlerde ortaya çıktığı görülmektedir. Kişi hangi güdünün etkisiyle seyahate karar vermiş ise, buna uygun bir turizm çeşidi kendini göstermektedir. Bunun bir sonucu olarak da; gelişmelere veya kullanım amacına göre farklı sınıflandırmalar mümkün olmaktadır (Yıldız, 2009:8). İfade edilen zorluklara rağmen; literatürde genel kabul görmüş turizm çeşitleri sınıflandırmaları ndan bazıları şu şekildedir : Amaçlarına Göre Turizm Çeşitleri: Deniz-Kum-Güneş Turizmi, Kültür ve Tarih Turizmi, İnanç Turizmi, Doğa Turizmi, Spor Turizmi, İş Turizmi, Alışveriş Turizmi, Kongre ve Toplantı Turizmi, Yemek Turizmi, Sağlık Turizmi, Dinlenme ve Eğlence Turizmi (Küçükaslan, 2007:18). Katılımcı Sayısına Göre Turizm Çeşitleri: Bireysel Turizm: Bireysel turizm, günümüzde en hızlı ilerleyen ve en çok kabul gören turizm hareketidir. Yeni ekonomik ilişkiler ve gelişen teknoloji, dünyayı 8

22 tanıma dürtüsünü harekete geçirmekte ve bireysel turizmi doğurmaktadır. Bireysel turizme katılanlar genelde genç ve maddi olanakları normalin üstünde kişilerdir ve turizme bireysel olarak katılmaktadır (Kozak, 2000: 13). Grup Turizmi: Çeşitli toplumsal grupların turizme birlikte katılmalarıdır. Dernek üyeleri, meslek odaları, öğrenci toplulukları gibi belirli bir ortak özelliği bulunan, sayısı on bir ile on altı arasında değişen toplulukları ifade etmektedir (Kozak, 2000:14). Dünya turizm hareketlerinin yaklaşık % 70 i grup turizmidir (Küçükaslan, 2007:20). Kitle Turizmi: 1950 yılında başlayan kitle turizm hareketi günümüz turizm hareketlerinin belirleyicisidir. Turizmin gelişme aşamasında en çok üzerinde durulan turizm türü, kitle turizmidir. Ancak aşırı yoğun kitle turizminin sakıncaları görülmüş ve bu konuda yeniden yapılanma çalışmaları başlatılmıştır (Kozak, 2000:14). Ekonomik Yapısına Göre Turizm Çeşitleri: İç Turizm, Dış Turizm (Küçükaslan, 2007:21). Katılanların Yaşlarına Göre Turizm Çeşitleri: Gençlik Turizmi, Yetişkin Turizmi, Üçüncü Yaş Turizmi (Küçükaslan, 2007:22). Katılanların Sosyo-Ekonomik Durumlarına Göre Turizm Çeşitleri: Sosyal Turizm, Lüks Turizm (Küçükaslan, 2007:20) Turist Kavramı Turizm olayının öznesi insandır. Turizm olayına yol açan, yön veren ve bu olayın odak noktasını oluşturan insan, turist sözcüğü ile tanımlanır. (Küçükaslan, 2007:12). 9

23 Turizmin öneminin gittikçe artması, özellikle bazı ülkelerin ekonomilerinde büyük bir ağırlık kazanması; turist kavramının tanımına açıklık getirilmesini zorunlu kılmıştır. Ancak turizm kavramı üzerinde olduğu gibi, turist kavramının tanımlanmasında veya sınırlarının çizilmesinde de bir görüş birliği bulunmamaktadır (Kozak ve Bahçe, 2009:14) Turistin Tanımı Turist, sürekli oturduğu yerden en çok bir yıl süre ile ayrılan ve geçici olarak gittiği yerlerde, buralarda kazanmadığı parayı harcayan kimsedir. (Kozak ve Bahçe, 2009:14). Buna göre; turist tanımlamasında süre ve ekonomi ölçütlerinin kullanıldığı görülmektedir. Süre ölçütü, iki ayrı şekilde ortaya çıkmaktadır. Birincisi, sürekli oturulan yere geri dönüş bir yıl olarak belirlenmiştir. Diğeri, bireyin gittiği yerde kalışı ile ilgili süredir. Tanımın dayandığı ikinci ölçüt, ekonomiktir. Gidilen yerlerde, buralarda kazanılmamış paranın harcanılması olarak belirlenen bu ölçüt, kişi için tüketici davranış kalıbı önermektedir (Kozak ve Bahçe, 2009:14). Milletler Cemiyeti İstatistik Uzmanları Komitesi tarafından yapılan tanıma göre; bir ülkeye en az 24 saatlik bir süre boyunca kalmak için aşağıdaki nedenlerle gelenler, turist olarak kabul edilirler (Kozak ve Bahçe, 2009:15) : Zevk, ailevi nedenler, sağlık vb. amaçlarla yolculuk edenler, Bilimsel, idari, dini, sportif nedenlerle veya bu çeşit toplantılara katılmak amacı ile yolculuk edenler, Ticari nedenlerle yolculuk edenler, Deniz gezileri ile gelenler, bu gezi süresi 24 saatten az olsa bile turist sayılırlar. 10

24 Görüldüğü gibi, turist kavramı üzerinde değişik yorumlar ile mevcut durumda gerçekleşen ilişkiler birbiri ile çatışabilir. Örneğin yukarıdaki tanıma göre, bir kişinin turist olarak kabul edilmesi için gezi süresinin en az 24 saat olması gerekmektedir. Oysa günümüzde pek çok seyahat acentası, günübirlik turlar düzenlemektedir. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda turist, en az bir gece konaklayan; günübirlikçi ise geceleme yapmayan ziyaretçi olarak kabul görmektedir (Kozak ve Bahçe, 2009:16) Turist Tipleri Her turist, kendi psikolojik ihtiyaçlarına uygun farklı zevkler aramak amacıyla seyahat ettiğinden, bu yöndeki ihtiyaçların neler olabileceğinin sınıflandırılması da güçtür (Kozak ve Bahçe, 2009:24). Bununla birlikte, turizm endüstrisine katılma düzeyi ve ev sahibi toplumla ilişkileri açısından turist tiplerinin oluşturulması, sınıflandırma çabaları içinde en fonksiyonel olanıdır. Bu ayrımda; turistin bireysel güdüleri, deneyimleri, beklentileri ve tercihleri kıstas alınmaktadır. Buna göre turistler şu şekilde sınıflandırılabilir: Ayrı (Drifter): Kendi gezilerini kendileri planlayan, turizm çekicilikleriyle temastan kaçınan ve ev sahibi toplumun üyeleriyle birlikte yaşayan turistlerdir. Bu turistler genellikle zengin sınıflardan gelen öğrencileri kapsar (Kozak ve Bahçe, 2009:25). Araştırıcı (Explorer): Bu turistler de genellikle kendi gezilerini kendileri planlarlar ve popüler turizm çekiciliklerinden olabildiğince kaçınırlar. Ancak; ev sahibi toplumla kaynaşma arzusuna rağmen, hala kendi ülkesindeki ortamın kendi etrafında yarattığı "fanus" içinde kalma durumundadırlar. Bu nedenle, rahat konaklama tesislerini kullanırlar ve kendi normal hayat tarzının temel özelliklerini sürdürürler (Kozak ve Bahçe, 2009:25). 11

25 Bireysel Kitle Turisti: Seyahat acentesinin sağladığı birçok hizmeti kullanırlar, ancak gidilecek yerler ve zaman üzerinde söz sahibidirler. Bu turistler de ev sahibi toplumla çok az kaynaşırlar (Kozak ve Bahçe, 2009:25). Organize Kitle Turisti: En az maceracı olan turist tipidir. Alıştığı durumların dışına çıkmayan ve bilinen yerlere gitmeyi tercih eden turistlerdir. Seyahat acentesi, tüm tur programını bir paket halinde hazırlar. Bu tür turistler ev sahibi toplumdan tamamen ayrı kalırlar (Kozak ve Bahçe, 2009:25). Geliştirilmiş olan bir diğer turist tipolojisinde ise turistler; yaşam biçimlerine göre dış merkezli, orta merkezli ve ruhsal merkezli olarak sınıflandırılmaktadır. Bu gruplandırmadaki dış merkezli turistler, macera ve bireysel keşifler amacıyla seyahat ederler ve yerel halk ile kaynaşırlar. Orta merkezli turistler, tanınmaya başlamış yerlere bireysel olarak seyahat etmeyi tercih ederler ve tatillerinde aracı kurumları kullanırlar. Ruhsal merkezli turistler ise kapsamlı paket turları tercih eden, sık sık aynı yerleri ziyaret eden ve kitle turizmi olanaklarından yararlanmayı isteyen turistlerdir (Avcıkurt, 2007:19) Turizm Davranışı Turizm davranışı; "insanların içsel ve dışsal etmenlere, uyarıcılara bağlı olarak yer değiştirmeleri sonucunda ortaya çıkan ve gereksinimlerini turizm yollu karşılamaya çalıştıklarında ortaya koydukları çok yönlü ve etkileşimli davranış süreci" olarak tanımlanabilir (Rızaoğlu, 2003:5). Bu konuda yapılan araştırmalar göstermektedir ki, seyahat için yeterli uzunlukta ayrılabilir boş zamanın olması, tatile çıkılmasını tek başına sağlamamaktadır. Kişinin bu seyahati gerçekleştirebilmek için aynı zamanda, masrafları karşılayabilecek ayrılabilir gelirinin de olması gerekir. Ancak, her ikisinin 12

26 de uygun olması durumunda bile kişinin seyahate çıkma kararı üzerinde eğitim düzeyi ve kültür, ailevi durumu, yaşı, içinde yaşadığı ortam vb. gibi sayısız faktörün etki yaptığı görülmektedir. Dolayısıyla bireylerin turizme katılmasında, birçok değişkenden söz etmek mümkündür. (Kozak ve Bahçe, 2009:21). Bu değişkenlerin anlamlı bir gruplandırmaya tabi tutulması konusunda en sık kullanılan gruplandırmalardan biri, itme ve çekme faktörleri çerçevesinde yapılmaktadır. İtme faktörleri, kişileri seyahat etmeye istekli kılan faktörlerdir. Bu faktörler; bireylerin algılamaları, güdülenmeleri, öğrenmeleri, kişilikleri, duyguları ve tutumları gibi bazı özelliklerinden oluşur (Korkmaz ve Şahbaz, 2001: 21). Çekme faktörleri ise, tüketicinin nereye seyahat edeceğinin belirlenmesini etkileyen faktörlerdir. Bu faktörler; destinasyonla ilgili somut unsurlar (iklim, doğal güzellikler, tarihi yerler gibi), ulaşım kolaylığı, tesisin sunduğu imkanlar (spor tesisleri, eğlence rekreasyon hizmetleri) gibi hususları kapsamaktadır (Korkmaz ve Şahbaz, 2001: 21). Bu bağlamda, itici faktörlerin psikolojik veya içsel (turistin kişiliği, alışkanlıkları, ilgi alanları vb.); çekici faktörlerin ise kültürel ve dışsal (fiyat, destinasyon imajı, pazarlama, uzaklık ve tanıtım vb.) nitelikte oldukları ifade edilebilir (Kozak ve Bahçe, 2009:27). Sözü edilen seyahat motivasyonlarını ve nedenlerini anlamak, gelecekteki seyahat motiflerini ve turizm türlerini öngörebilmek açısından oldukça önemlidir. Bu noktada, turizm davranışını çözümlemeye yönelik çabaların arttırılması ve teşvik edilmesi; sektördeki üreticiler ve aracılar için büyümeyle eş anlama gelmektedir. 13

27 1.4. Turizm Sektörü Kavramı Turizm kavramının tanımlanması çalışmalarından da anlaşılacağı üzere turizm faaliyeti; hem çok yönlü hem de etkilerinin tam olarak ölçülmesini imkansız kılacak kadar insan a özgüdür. Turizmin sosyal bir olgu olarak derinlemesine ele alınması; bu çalışmanın sınırlılıkları içerisinde bulunduğundan; konunun ekonomik boyutuna daha yakından bakmakta fayda vardır Turizm Sektörünün Tanımı Turizm sektörü; ''seyahat edenlerin; gezme, konaklama, yeme-içme, eğlenme ve benzeri ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla üretilen ürün ve hizmetlerin gelişimi, üretimi ve pazarlanmasında rol alan özel ya da kamuya ait işletmelerin birleşimi" olarak tanımlanmaktadır (Goeldner ve Ritchie, 2008: 5). Tanımda ana hatlarıyla çerçevesi çizilmiş olan turizm sektörünün özelliklerine kısaca değinilirse: 1. Turizm arzı, emek-yoğun ve bilgi-yoğun bir özelliğe sahiptir (Yıldız, 2009:5). 2. Turizm bir hizmet sektörüdür. Turizmde üretilen mal ve hizmetler üretildikleri yerde tüketime sunulurlar. 3. Turizmde talebin artışına cevap verecek arzın sunuluşu uzun bir süreyi gerektirir (Küçükaslan, 2007:11). 4. Tüketicilerin karar vermeleri birçok faktörün etkisi ile oluşacağından, karar süresi uzun bir zamanı gerektirir. 5. Turizm sektörü içinde yer alan seyahat acentaları ve tur operatörleri, arz ve talebi dengelemede önemli rol oynarlar (ekitapyayin.com, ). 14

Çalışmanın birinci bölümünde turizmin tanımı, kapsamı, başlıca turizm türleriyle turizmin ekonomik boyutundan söz edilmiştir. İkinci bölümde dinlenme

Çalışmanın birinci bölümünde turizmin tanımı, kapsamı, başlıca turizm türleriyle turizmin ekonomik boyutundan söz edilmiştir. İkinci bölümde dinlenme 1 GİRİŞ Turizm, insanların kendi yaşadıkları ve çalıştıkları yerlerden başka bir yere; tatil, eğlence, ziyaret, sağlık, spor, eğitim, toplantı, gezinti ve benzeri bir nedenle belirli bir süre için gitmeleriyle

Detaylı

OSMANİYE İL TURİZM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

OSMANİYE İL TURİZM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI OSMANİYE İL TURİZM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI 1 2 OSMANİYE İL TURİZM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI ÖNSÖZ Turizm sektörü son yıllarda gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler için giderek daha büyük bir önem kazanmaktadır.

Detaylı

KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN HER ŞEY DAHİL SİSTEMİNİ TERCİH ETME NEDENLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN HER ŞEY DAHİL SİSTEMİNİ TERCİH ETME NEDENLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI ARAŞTIRMA ve EĞİTİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN HER ŞEY DAHİL SİSTEMİNİ TERCİH ETME NEDENLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA UZMANLIK TEZİ İsa YAYLA EYLÜL 2010 ANKARA

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ İL TURİZM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

KAHRAMANMARAŞ İL TURİZM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI KAHRAMANMARAŞ İL TURİZM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI 2012-2015 KAHRAMANMARAŞ İL TURİZM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI 1 ÖNSÖZ Turizm sektörü son yıllarda gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler için giderek daha büyük

Detaylı

Türkiye de Sürdürülebilir Kalkınmanın Mevcut Durumu

Türkiye de Sürdürülebilir Kalkınmanın Mevcut Durumu Türkiye nin 2012 BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansına (Rio+20) Hazırlıklarının Desteklenmesi Rio dan Rio ya: Türkiye de Sürdürülebilir Kalkınmanın Mevcut Durumu -2012- Rio dan Rio ya: Türkiye de Sürdürülebilir

Detaylı

VİZYON 2023 Ulaştırma ve Turizm Paneli VİZYON 2023 TEKNOLOJİ ÖNGÖRÜSÜ PROJESİ RAPOR. ULAŞTIRMA ve TURİZM PANELİ. Temmuz.

VİZYON 2023 Ulaştırma ve Turizm Paneli VİZYON 2023 TEKNOLOJİ ÖNGÖRÜSÜ PROJESİ RAPOR. ULAŞTIRMA ve TURİZM PANELİ. Temmuz. VİZYON 2023 TEKNOLOJİ ÖNGÖRÜSÜ PROJESİ RAPOR ULAŞTIRMA ve TURİZM PANELİ Temmuz. 2003 Ankara İÇİNDEKİLER: ÖNSÖZ PANEL ÜYELERİ PANELİN YAPISI, ÇALIŞMA PROGRAMI ve YÖNETİCİ ÖZETİ 1 ULAŞTIRMA: 1. GİRİŞ 5 1.1.

Detaylı

YAYIN NO DPT: 2741 TÜRKİYE DE YAŞLILARIN DURUMU VE YAŞLANMA ULUSAL EYLEM PLANI

YAYIN NO DPT: 2741 TÜRKİYE DE YAŞLILARIN DURUMU VE YAŞLANMA ULUSAL EYLEM PLANI YAYIN NO DPT: 2741 TÜRKİYE DE YAŞLILARIN DURUMU VE YAŞLANMA ULUSAL EYLEM PLANI SOSYAL SEKTÖRLER VE KOORDİNASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2007 ISBN 978 975 19-4115 - 5 (basılı nüsha) Bu Çalışma Devlet Planlama Teşkilatının

Detaylı

BULDAN STRATEJİK YOL HARİTASI

BULDAN STRATEJİK YOL HARİTASI BULDAN STRATEJİK YOL HARİTASI Mayıs, 2010 Hazırlayan: Denizli ABİGEM AB Türkiye İş Merkezlerinin Yaygınlaştırılması Projesi AB tarafından finanse edilen ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, 2009 93 2000'Lİ YILLARDA TÜRKİYE'YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİ PROFİLİ.

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, 2009 93 2000'Lİ YILLARDA TÜRKİYE'YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİ PROFİLİ. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, 2009 93 2000'Lİ YILLARDA TÜRKİYE'YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİ PROFİLİ Onur GÜLBAHAR * Özet Dünya turizmi, 20. yüzyılın ortalarından itibaren hızlı

Detaylı

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. KÜRESEL EKONOMİDE KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTE İŞLETMELER VE REKABET SORUNLARI A. HAKAN ATİK Kd. Uzman GA-03-3-4 ARAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ Mart 2003 ANKARA İ Ç İ N D E K İ L E R Sayfa

Detaylı

SOKAKTA YAŞAYAN VE/VEYA ÇALIŞTIRILAN ÇOCUKLARA YÖNELİK HİZMET MODELİNİN VE İL EYLEM PLANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ RAPORU

SOKAKTA YAŞAYAN VE/VEYA ÇALIŞTIRILAN ÇOCUKLARA YÖNELİK HİZMET MODELİNİN VE İL EYLEM PLANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ RAPORU SOKAKTA YAŞAYAN VE/VEYA ÇALIŞTIRILAN ÇOCUKLARA YÖNELİK HİZMET MODELİNİN VE İL EYLEM PLANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ RAPORU ANKARA Aile, Kadın, Çocuk ve Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı SOKAKTA YAŞAYAN

Detaylı

KÜLTÜR VE TURİZM TANITIMINDA BİR ARAÇ OLARAK İNTERNET KULLANIMI. Hazırlayanlar: Mustafa ÇAKIR Ali Erdem YALÇİN

KÜLTÜR VE TURİZM TANITIMINDA BİR ARAÇ OLARAK İNTERNET KULLANIMI. Hazırlayanlar: Mustafa ÇAKIR Ali Erdem YALÇİN KÜLTÜR VE TURİZM TANITIMINDA BİR ARAÇ OLARAK İNTERNET KULLANIMI Hazırlayanlar: Mustafa ÇAKIR Ali Erdem YALÇİN Kültür ve Turizm Tanıtımında Bir Araç Olarak Internet Kullanımı ÖNSÖZ... II ÖZET... III GİRİŞ...

Detaylı

Yarýna bir deðer býrak

Yarýna bir deðer býrak Yarýna bir deðer býrak TURÝZM SEKTÖRÜ ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ Mehmet Kemal Dedeman Araþtýrma ve Geliþtirme GÜNEYDOÐU ANADOLU BÖLGESÝ NDE TURÝZMÝN GELÝÞTÝRÝLMESÝ & GÜNEYDOÐU ANADOLU PROJESÝ NÝN VE YEREL KAYNAKLARIN

Detaylı

TÜRKİYE DE EN KÖTÜ BİÇİMLERDEKİ ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN SONLANDIRILMASI: 2014 HEDEFİNE DOĞRU YOL HARİTASI

TÜRKİYE DE EN KÖTÜ BİÇİMLERDEKİ ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN SONLANDIRILMASI: 2014 HEDEFİNE DOĞRU YOL HARİTASI TÜRKİYE DE EN KÖTÜ BİÇİMLERDEKİ ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN SONLANDIRILMASI: 2014 HEDEFİNE DOĞRU YOL HARİTASI Dr. Şule Çağlar KISALTMALAR...4 ÖNSÖZ...5 GİRİŞ...6 ULUSLARARASI ÇERÇEVE...8 ULUSAL ÇERÇEVE... 12 ELDE

Detaylı

ULUSAL GENÇLİK VE SPOR POLİTİKASI BELGESİ

ULUSAL GENÇLİK VE SPOR POLİTİKASI BELGESİ ULUSAL GENÇLİK VE SPOR POLİTİKASI BELGESİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... 1 YASAL DAYANAK... 1 YÖNTEM... 2 GENÇLİK POLİTİKALARI... 4 1. GİRİŞ... 4 1. 1. Gençlik Tanımı... 4 1. 2. Neden Gençlik Politikası... 5 2.

Detaylı

KOBİ LERİN TEMEL SORUNLARI VE SAĞLANAN DESTEKLER

KOBİ LERİN TEMEL SORUNLARI VE SAĞLANAN DESTEKLER T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI K O S G E B KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ SANAYİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI KOBİ LERİN TEMEL SORUNLARI VE SAĞLANAN DESTEKLER Yrd. Doç. Dr. Tahir AKGEMCİ Haziran

Detaylı

BÜYÜME, KALİTE, ULUSLARARASILAŞMA: TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİMİ İÇİN BİR YOL HARİTASI GÖKHAN ÇETİNSAYA

BÜYÜME, KALİTE, ULUSLARARASILAŞMA: TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİMİ İÇİN BİR YOL HARİTASI GÖKHAN ÇETİNSAYA BÜYÜME, KALİTE, ULUSLARARASILAŞMA: TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİMİ İÇİN BİR YOL HARİTASI GÖKHAN ÇETİNSAYA Yükseköğretim Kurulu Yayın No: 2014/2 BÜYÜME, KALİTE, ULUSLARARASILAŞMA: TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİMİ İÇİN BİR

Detaylı

PAZARLAMA PLANI EL KİTABI

PAZARLAMA PLANI EL KİTABI PAZARLAMA PLANI EL KİTABI SEDEF ÇETİNEL ANKARA-2005 ÖNSÖZ Baş döndürücü gelişmelerin yaşandığı içinde bulunduğumuz bilişim çağında ülkelerin karşılaştığı en önemli sorunlardan birisi şüphesiz işsizliktir.

Detaylı

TÜRKİYE ULAŞIM VE İLETİŞİM STRATEJİSİ

TÜRKİYE ULAŞIM VE İLETİŞİM STRATEJİSİ TÜRKİYE ULAŞIM VE İLETİŞİM STRATEJİSİ HEDEF 2023 HEDEF 2023 Çalışmadan, üretmeden rahat yaşamayı alışkanlık haline getirmiş toplumlar; önce haysiyetlerini, sonra hürriyetlerini, daha sonra da istikbâllerini

Detaylı

KALKINMA AJANSI UYGULAMASININ GELİŞMİŞ VE AZ GELİŞMİŞ ÜLKE ÖRNEKLERİ AÇISINDAN SONUÇLARI

KALKINMA AJANSI UYGULAMASININ GELİŞMİŞ VE AZ GELİŞMİŞ ÜLKE ÖRNEKLERİ AÇISINDAN SONUÇLARI T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı KALKINMA AJANSI UYGULAMASININ GELİŞMİŞ VE AZ GELİŞMİŞ ÜLKE ÖRNEKLERİ AÇISINDAN SONUÇLARI Ayşenur SEZGİN Yüksek Lisans Tezi Çorum

Detaylı

5355 SAYILI MAHALLİ İDARE BİRLİKLERİ KANUNU VE KÖY BİRLİKLERİ - TOPLUM KALKINMASI İLİŞKİSİ

5355 SAYILI MAHALLİ İDARE BİRLİKLERİ KANUNU VE KÖY BİRLİKLERİ - TOPLUM KALKINMASI İLİŞKİSİ Çalışmanın yayınlanmış son hali için lütfen bkz. Palabıyık, H., Kara, M., 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu ve Köy Birlikleri-Toplum Kalkınması İlişkisi, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-2:

Detaylı

TURİZM SEKTÖRÜNDE İLİŞKİSEL PAZARLAMA UYGULAMALARI: EDİRNE İLİNDE FAALİYET GÖSTEREN KONAKLAMA İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

TURİZM SEKTÖRÜNDE İLİŞKİSEL PAZARLAMA UYGULAMALARI: EDİRNE İLİNDE FAALİYET GÖSTEREN KONAKLAMA İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS DÖNEM PROJESİ TURİZM SEKTÖRÜNDE İLİŞKİSEL PAZARLAMA UYGULAMALARI: EDİRNE İLİNDE FAALİYET GÖSTEREN KONAKLAMA İŞLETMELERİ

Detaylı

BECERI 10. UzmanlaşmışMeslekEdindirmeMerkezleriProjesi. UzmanlasmisMeslekEdindirmeMerkezleriProjesi. Her beceri bir altın bilezik...

BECERI 10. UzmanlaşmışMeslekEdindirmeMerkezleriProjesi. UzmanlasmisMeslekEdindirmeMerkezleriProjesi. Her beceri bir altın bilezik... BECERI 10 Beceri Beceri kazandirma kazandırma ve ve meslek ve iş edindirme seferberligi... seferberliği... UzmanlaşmışMeslekEdindirmeMerkezleriProjesi UzmanlasmisMeslekEdindirmeMerkezleriProjesi Her beceri

Detaylı

OTEL İŞLETMELERİNDE İLİŞKİSEL PAZARLAMA ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA

OTEL İŞLETMELERİNDE İLİŞKİSEL PAZARLAMA ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA OTEL İŞLETMELERİNDE İLİŞKİSEL PAZARLAMA ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA Mehmet Oğuzhan İLBAN Balıkesir Üniversitesi Gönen Meslek Yüksekokulu Murat DOĞDUBAY Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği

Detaylı

YÖNETİM VE ORGANİZASYON. Ders Notları METİN ARSLAN

YÖNETİM VE ORGANİZASYON. Ders Notları METİN ARSLAN YÖNETİM VE ORGANİZASYON Ders Notları METİN ARSLAN HARRAN ÜNİVERSİTESİ BİRECİK MESLEK YÜKSEKOKULU 2014 Yönetim Ve Organizasyon Önsöz Metin Arslan ÖNSÖZ İnsanlar diğer varlıklardan farklı olarak toplu olarak

Detaylı

İZMİR DE TURİZM ÇEŞİTLERİ VE TURİZM YATIRIMLARI İHTİYAÇ ANALİZİ

İZMİR DE TURİZM ÇEŞİTLERİ VE TURİZM YATIRIMLARI İHTİYAÇ ANALİZİ İZMİR DE TURİZM ÇEŞİTLERİ VE TURİZM YATIRIMLARI İHTİYAÇ ANALİZİ MAYIS 2009 Yrd. Doç. Dr. Aslıhan AYKAÇ YANARDAĞ Arş. Gör. Muzaffer Özgür YANARDAĞ İÇİNDEKİLER 1. İzmir Turizminin Mevcut Durumu 1.1 İzmir

Detaylı

Türkiye de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Değerlendirme Raporu

Türkiye de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Değerlendirme Raporu Türkiye de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Değerlendirme Raporu Değerli Okur, Türkiye de Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) kavramının durumunu incelemeyi ve KSS konusunda Türkiye için bir dayanak noktası tanımlamayı

Detaylı

2023 E DOĞRU: İktisadi Araştırmalar Bölümü OCAK 2012

2023 E DOĞRU: İktisadi Araştırmalar Bölümü OCAK 2012 OCAK 2012 2023 E DOĞRU: Küresel Gelişmeler Perspektifinde Türkiye Ekonomisi ve Bankacılık Sektörüne İlişkin Uzun Dönemli Beklentiler ÖZGÜR DEMİRTAŞ Uzman HATİCE ERKİLETLİOĞLU Uzman İktisadi Araştırmalar

Detaylı

MUHASEBE VE FİNANSMAN

MUHASEBE VE FİNANSMAN T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MUHASEBE VE FİNANSMAN DIŞ TİCARET KAVRAMLARI 344MV0042 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri

Detaylı

İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (İAOSB) Makine, Metal ve Döküm Kümesi Yol Haritası

İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (İAOSB) Makine, Metal ve Döküm Kümesi Yol Haritası İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (İAOSB) Makine, Metal ve Döküm Kümesi Yol Haritası İçerik Takdim ve Teşekkür... 1 1. Giriş... 3 2. Küme Analizi... 7 2.1. Sektörel Analiz... 7 2.2. Yerel Ekonomi...

Detaylı