DOĞRU AİLE TUTUMLARI

Transkript

1 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI DOĞRU AİLE TUTUMLARI Rehber Yayınlar Ergen Serisi

2 BİRLİKTE BÜYÜMEK Bir ailede bireylerin birbirlerini tanımaları bir ömür boyu sürer.aile bireyleri yaşamları boyunca birçok değişim geçirirler.bu süreç içinde, aile içinde herkes hem değişir hem de birbirlerini değiştirir. Her yaşam döngüsünün farklı özellikleri, güzellikleri ve sorumlulukları vardır.önemli olan aile ilişkisinin açık, güvenli ve herkesin ihtiyaçlarını karşılar şekilde olmasıdır. EŞLER ARASI İLİŞKİ Her iki tarafın da ihtiyaçlarını dikkate alan bir ilişki dengesi kurulmalıdır.iyi bir çift olmak, iyi bir ekip olmaya benzetilebilir.eşler arası ilişkinin niteliği çocukların gelişimini bire bir etkiler. SAĞLIKLI EŞ İLİŞKİLERİ İÇİN ÖNERİLER Paylaşılan ortak değerler: Ortak amaçların olması,zamanla değiştiğini bilmek ve çocuklarla birlikte bu değerleri yaşamaya açık olmak. Eşlerin birbirlerinin farklı olma hakkına saygı göstermesi: İlgi alanları,farklı düşüncelere saygı, çocukların da farklılıklarını görmek ve anlayış göstermek önemlidir.

3 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI Sorun çözme: Sorunları çözmek, noktasında çocuklara da söz hakkı tanınmalıdır. Eğlence: Birlikte iyi vakit geçirmek için zaman ve emek harcanması,ailece hoş vakit geçirilmesi gereklidir. Birbirini duygusal olarak desteklemek: Birbirlerinin duygularını anlamak ve destek olmak ilişki için önemlidir. Ekonomik paylaşım: Aile bireylerinin aile bütçesine katkıda bulunması,paylaşımcı bir aile yapısı oluşturmalarını sağlar. EBEVEYNLİK ROLÜ HEM ÇOK KEYİFLİ HEM DE ÇOK ZOR BİR ROLDÜR. Anne babalık rolü birçok görev ve sorumluluğu birlikte içerir.çocuklara doğru örnek olmak,çocukları korumak ve desteklemek, kuralları ve sınırları öğretmek, kuralları çocuklarla birlikte oluşturmak, kuralların az,öz ve uygulanabilir olmasına dikkat etmek,sürekli ve tutarlı bir anne babalık tutumu göstermek,hem kendi isteklerini hem de çocuğun isteklerini dikkate alan bir ilişki geliştirmek, aile içi demokrasiyi sağlamak bu sorumluluklardandır. TEK EBEVEYN OLARAK ÇOCUK BÜYÜTMEK Anne babanın ayrılığı ya da eşlerden birinin kaybının yaşandığı durumlarda,çocuklar tek ebeveynle yaşamak zorunda kalabilirler. Tek ebeveynle çocuk büyütürken bazı noktalara dikkat

4 etmek gerekir.çocuğun erkek ve kadın ebeveyn modellerini görmesini sağlamak, çocuğun yanında olmayan ebeveyniyle ilgili konuşma ihtiyacını dikkate almak,diğer ebeveyn hayatta ise çocuğa diğer ebeveyni kötülememek, düzenli aralıklarla çocukla görüşmesini sağlamak dikkat edilmesi gerekenlerin başında gelir. ANNE BABA ÇOCUK İLİŞKİSİ Çocuğun birey olduğunu kabul eden,aile içinde sorumluluk veren, kararlara katılımını sağlayan bir anlayışa sağlıklı aile içi ilişkiler geliştirilir. Anne babanın çocukla ilişkisinde her zaman aynı davranması mümkün değildir. Ancak, ailenin değerleri (saygı gösterme, kibar davranma v.b.), temel kuralları (yemeğe zamanında oturma, eve geç kalmama, v.b) gibi temel konularda aynı tutumu izlemeleri son derece önemlidir.anne babanın aşırı korumacılığı,çocuğun sorun çözme ve sorumluluk alma becerilerini geliştirmez. Bazı şeyleri kendi başlarına yapmalarına fırsat vermek ve desteklemek gereklidir. Temel değerlerde ebeveynler ortak bir tutum izlemelidir.

5 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI OTORİTER İLGİSİZ DESTEKLEYİCİ SERBEST SİZİN TUTUMUNUZ HANGİSİ KARARSIZ AŞIRICI KORUYUCU REDDEDİCİ ANNE BABA TUTUMLARI

6 OTORİTER ANNE-BABA TUTUMU Çocuğunu, belirli bir ideal peşinde ve belirli kalıplar içinde, adeta küçük bir yetişkin yapma çabasıyla yetiştirmeye çalışan anne babalardır. Bütün kontrol anne ve babadadır. Çoğunlukla anlayışsız, hoşgörüsüz, katı ve baskıcı bir tutum içindedirler. Çocuğun davranışları katı standartlarla değerlendirilir, yanlış yapma hakkı yoktur. Çocuktan kurallara sorgulamadan uyması beklenir,evde her şey kurallara ve saatlere bağlıdır.anne babanın gözleri sürekli çocuklarının üzerindedir. Çocuk korkmazsa kurallara uymaz, mantığıyla hareket ettikleri için çocuğun en basit hatasını cezalandırırlar. Yaptırım gücü anne babadadır. Anne baba isteklerinden ödün vermez; çünkü onlar hep haklıdır. Otoriter tutumun en önemli göstergesi denetimdir. Baskıcı ve otoriter ailenin verdiği eğitimde ceza verici bir yaklaşım vardır. Aile cezayı; iyi bir ders olsun, bir daha hata yapmasın; mantığı ile verir. Cezalar genelde çocuğa göre ağır cezalardır. Ailenin verdiği disiplin çocuğu hayatından bıktırır. OTORİTER BİR AİLEDE YETİŞEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Stresli, tedirgin çocuklardır. Kendilerine olan güvenleri hemen hemen yok gibidir. Sessiz çekingen başkalarının etkisinde

7 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI kolayca kalabilen çocuklardır. Sürekli eleştirildiği için aşağılık duygusu geliştirebilir. Dıştan denetimlidirler. Kendi başlarına karar veremezler, dışarıdan birilerinin onu yönlendirmesini beklerler. Tam tersi, çocuk isyankar da olabilir. Çünkü çocuk otoritenin olmadığı yerde fırsat bulup yanlış davranışlara yönelebilir. SERBEST ANNE-BABA TUTUMU Anne babanın çocuğa egemen olma ve onun üzerinde baskı kurma eğilimi yerine, çocuğun başına buyruk yetişmesi,dilediğince davranması ve çocuğun üzerinde aile denetiminin olmaması vardır. Çocuğun aşırı hareket ve davranış serbestliği vardır. Kendisine ve çevresine zarar verebilecek davranışlarda bile denetimden uzaktır,aile müdahale etmez. Aile doğruyu ve yanlışı çocuğunun yaparak yaşayarak öğrenmesini ister, çocuğa neyi yapması veya neyi yapmaması gerektiği ile ilgili bilgi verilmez. Aile içinde çocuğun hakları sınırsızdır. Çocuğun nerede duracağı belirlenmemiştir. Çocuktan kurallara uyması beklenmez, zaten kuralları uygulama ve denetleme düzensizdir. Anne baba çocuğun davranışlarına karışmamakta,yalnız büyük bir problem olduğunda varlıklarını hissettirmektedirler. Kural tanımayan bu çocuklar okullardaki kurallarla karşı karşıya kalınca hayal kırıklığına uğramaktadırlar.serbest anne baba tutumunda yetişen çocuklar bir müddet sonra anne babalarını denetim altına alırlar,şımarık olurlar.

8 Her ortamda istediklerini elde ettikleri için doyumsuzdurlar.anne babanın bu serbest tutumları ev içinde geçerli olduğu gibi ev dışında da geçerlidir. Çünkü çocuğa dilediğini vermenin ona karşı koymaktan daha kolay olduğu düşüncesini kendilerine yerleştirmiştirler. Çocuğu en kolay yöntemle büyütmektedirler. Bu tip anne babalar kendi yaşamadıklarını çocuklarının yaşamasını isterler. SERBEST TUTUMLA YETİŞEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Devamlı birilerinden hizmet beklerler Her isteklerinin yapılmasını beklerler Okuldaki kurallarla karşı karşıya kaldıklarında hayal kırıklığına uğrarlar Bencil ve saygısızdırlar İstekleri buyruk niteliği taşımaktadır Toplumun vermediği hakları kendilerine tanımaya çalışırlar AŞIRI KORUYUCU ANNE-BABA TUTUMU Bu tip aileler çocuğa gereğinden çok özen gösterirler. Her türlü kararı çocuk yerine aile alır. Geç kavuşulan, aşırı istenen, tek çocuk, tek erkek veya kız çocuk gibi çocuklar genellikle abartılmış

9 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI sevginin odak noktası olurlar.bu tip anne babalar çocuklarını el bebek gül bebek büyütürler. Genellikle bu tür çocuklar erken konuşup geç yürürler. Aile tarafından çocuğun her çağrısına cevap verilir.bu tip aileler çocuklarının üzerlerine titrerler.çocuğa zarar gelebilecek ortamlardan kaçınırlar.ağlamasın, üşümesin, terlemesin, hasta olmasın,yorulup incinmesin,mikrop kapmasın diye aile üyeleri ellerinden gelen tüm çabayı gösterir. Çocuğun gelişimine göre davranmasına fırsat verilmez. Aşırı koruyucu anne,çocuğuyla öyle bütünleşir ki onun büyüdüğünü ve olgunlaşabildiğini asla kabul etmek istemez. Çocuğun veya gencin kıyafetini anne baba seçer. Çocuğa evde, seçim konusunda pek söz hakkı verilmez. Bir Öykü: İyi niyetli ve yardımsever bir arkadaşımla bir gün doğada gezerken, kozasından çıkmaya çalışan bir kelebek gördük. Kelebek kozanın liflerinden çıkmaya çalışmaktaydı. Yardımsever arkadaşım hemen kelebeğin imdadına koştu. Dikkatlice kozanın liflerini sıyırdı, kozayı araladı ve kelebeğin fazla çabalamadan kozadan çıkmasını sağladı. Ancak, kelebek kozadan her ne kadar kolay çıktıysa da biraz çırpındı ve uçamadı. Yardımsever arkadaşımın göz ardı ettiği nokta şuydu: Kanatlar ancak kozadan çıkma çabaları ile güçlenir ve uçuşa hazırlanır. Kelebek kendini kurtarma çabalarıyla aslında kaslarını geliştirmekte, kendini ayakta tutacak, güçlü kılacak, uçmaya hazırlayacak hareketleri çabalarıyla öğrenmekteydi. Yardımsever arkadaşım, kelebeğin işini kolaylaştırarak güçlenmesine engel olmuştu. Kelebek hiçbir zaman özgürlüğü tanımadı, hiçbir zaman gerçekten yaşamadı. Ruth Sanford

10 KORUYUCU TUTUMLA YETİŞEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Aşırı bağımlıdır. Özgüveni gelişmemiştir. Sosyal gelişimi zedelenir. Toplum tarafından kabulü zorlaşır. Kendini gruba kabul ettirmek için isyankar olabilir. Tek başına kararlar alamaz. İLGİSİZ KAYITSIZ ANNE BABA TUTUMLARI Çocuğun davranışları karşısında ilgisiz ve vurdumduymaz davranışlar sergileyen anne babalardır. Bu tip aileler için çocuğun varlığı ile yokluğu belli değildir.

11 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI Çocuk anne babayı rahatsız etmediği sürece çocukla ilgili problem yoktur. Eğer çocuk anne babayı rahatsız ederse o zaman çocukla ilgilenirler. Bu gündem daha çok şikayetlerle doludur. Bu tip ailelerde çocuk fiziksel ve duygusal yalnızlığa itilmektedir. Çocuğun hareketlerinin görmezlikten gelinerek çocuğun dışlanması söz konusudur. Anne, baba, çocuk arasında iletişim kopukluğu vardır. Ailenin çocuğa tepkileri düşük seviyededir. İLGİSİZ KAYITSIZ TUTUMLA YETİŞEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Çocuk dikkat çekmek için etrafına zarar verebilir. İnsanlarla ilişki kuramaması sonucu sosyal gelişiminde gecikme ve saldırganlık olabilir. Sözlü iletişim yetersizliğinden dolayı dil gelişiminde gecikme, konuşma bozuklukları ortaya çıkabilir. Özgüven sorunu yaşar. Hayattan ve kendisinden beklentisi olmaz. DENGESİZ VE KARARSIZ TUTUMLA YETİŞEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ

12 Aşırı isyankar ya da aşırı boyun eğici olabilirler. Kaygılı, güvensiz bir kişilik sergileyebilirler. Büyüdüklerinde karşılarındaki insanlara zor güvenirler. Tutarsız bir kişilik sergilerler. Karar vermekte güçlük yaşarlar. Mükemmeliyetçi anne babalar çocuklarından her şeyin en iyisini bekler. Kendi gerçekleştiremedikleri şeyleri çocuklarının gerçekleştirmesini beklerler. Çocuklarından yüksek başarı beklerler. Ayrıca çok iyi resim yapmalı, şarkı söylemeli, iyi konuşmalı, lider olmalı, iyi yüzmeli, koşmalı, herkesin parmakla göstereceği örnek davranışlar sergileyen bir çocuk olmalıdır. Çocuklarının kapasitelerini zorlarlar. Çocuğun kaldıramayacağı yükler yüklerler. Çocuğun yanlış yapmaya hakkı yoktur. Anne babaların kuralları ve kalıpları vardır, çocuklar bu kurallara uymak zorundadır. Mükemmeliyetçi anne babalar çocuklarının toplum kurallarına sıkı sıkıya uymasını beklerler. Çocuklar bir büyük gibi yetiştirilir. Çocuğun arkadaşlarını bile aile seçer. Çocuk anne babanın koyduğu kurallara uymadığı zaman çocuğa verilen cezalar katı ve sert olmaktadır. Mükemmeliyetçi anne babalar çocuklarından aşırı titizlik ve temizlik beklerler. Çocuğun azıcık üzerini kirletmesi bile olay olur. Çocuk sürekli ailenin istediği kalıba uymak zorundadır.

13 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI MÜKEMMELİYETÇİ AİLELERDE YETİŞEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Aşırı titiz ya da tam tersi dağınık çocuklardır. Kendilerine güvenleri yoktur. Başarısızlığa uğradıklarında kolayca hayal kırıklığı yaşarlar. Yanlış yapmaktan korkarlar. Okuldaki sıraları hep derli toplu, ders aralarında ödev yapan, grup çalışması gerektiğinde şikayet eden, bir işi tam yapmak için günler öncesinden çalışmaya başlayan çocuklardır. REDDEDİCİ ANNE BABA TUTUMLARI

14 Reddedici tutum içerisinde olan ailelerde çocuğa karşı düşman gibi davranılır. Çocuğa, farkında olmadan, sevgi, merhamet, sıcaklık, şefkat verilmez. Çocuğun başaramadıkları üzerinde daha çok durulur ve çocuk yoğun eleştiriler alır. Çocuğun iyi ve olumlu yönlerinden çok kötü ve olumsuz yönleri üzerinde durulur. Çocuklarına öz evlatları olduğu halde üvey evlat muamelesi yapmaktadırlar. REDDEDİCİ TUTUMLA YETİŞEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Kaygılı ve güvensizdirler. Tutarsız bir kişiliktedirler. Suç işlemeye meyillidirler. İnsanlarla iyi ilişkiler kuramazlar, arkadaş bulmada zorlanırlar. Saldırgan ve isyankar olabilirler. İnsanların haklarına saygı göstermezler. GÜVEN VERİCİ DESTEKLEYİCİ ANNE BABA TUTUMU Çocuklara karşı hoşgörü ve destekleme vardır. Anne baba çocuğunu olduğu gibi kabul edip destekler. Çocuklarına karşı sevgi doludurlar. Çocuğun ilgilerini, yeteneklerini göz önünde tutarak, yeteneklerini gerçekleştirebileceği ortamlar hazırlarlar. Anne baba birbirlerine ve çocuğa olan duygularında açık davranır. Aile içinde güven ve şeffaflık vardır. Problemlerle nasıl baş edebileceğini birlikte araştıran, huzurlu bir aile ortamı vardır.

15 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI Anne babalar çocuklarına karşı hoşgörülüdürler, onları desteklerler, çocuklarıyla ilgili kararlar alırken seçenekler sunarlar. Aile, çocuğa kendini anlatma özgürlüğü veriyorsa çocuk sağlıklı biçimde gelişir. Aileyi ilgilendiren kararlar alınırken çocuğun fikri sorulur. Çocuğun fikirleri ne kadar mantıksız ve basit olursa olsun mutlaka saygıyla dinlenir, çocuk susmaya değil konuşmaya teşvik edilir. Anne ve baba çocuğa karşı davranışlarında iyi bir modeldir. Çocuklarından görmek istemedikleri davranışı kendileri de yapmak istemezler. Çocuğa şiddet ve duygusal yaptırım gücü yerine, ona anlatarak ikna etmeye çalışırlar. GÜVEN VERİCİ, DESTEKLEYİCİ AİLELERDE YETİŞEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Sosyalleşmiş, işbirliğine giren çocuklardır. Arkadaş canlısı ve duygusaldırlar. Sosyal açıdan dengeli ve mutlu bireylerdir. Özgüvenleri yüksektir, sorumluluk sahibidirler. Kendine ve başkalarına güvenir. Yaratıcı ve bağımsızdır. Kurallara ve otoriteye saygı duyar. EĞER Bir çocuk kınanırsa her zaman O da yapamaz başkalarını ayıplamadan. Ve düşmanlık görürse durmadan Kaçamaz hiçbir zaman kavgadan. Onunla edilirse alay Utancı öğrenir en kolay. Ve utançla yaşarsa eğer Suçlamayı kendisine iş eder. Hoşgörü esirgenmezse ondan

16 Sabrı da öğrenir bir yandan. Ve verilirse ona cesaret Nedir,öğrenir kendine güvenmek. Övgüyle,ödüle layık görülürse çocuk Hep almayı değil, vermeyi de öğrenir çabuk. Ve güven duyulmuşsa kendisine O da kulak verecektir dostluğun sesine Bir çocuk başkalarından görürse beğeni Bilir kendisinin de sevmesi gerektiğini. Ve ilgi,dostluk görürse eğer Sevgiyi, sevgiyle yürekten sezer. Dünya ile arkadaşlık kurmakta Kalmaz korkusu... DOROTHY LAW NOLTE Kullanma yönergesi olmadan sahip olduğumuz en değerli varlık çocuğumuzdur. Çünkü insan yetiştirmek yanlış adımı affetmez. Eski devirlerin birinde bilge bir devlet başkanı etrafındaki adamlara Bir servetiniz olsa neler yapardınız? diye fikirlerini sorar. Oradakiler hanlar, hamamlar yaparım, aşevleri yaptırırım, camiler, kütüphaneler yaptırırım, şeklinde fikirler öne sürerler.bunları dinleyen o bilge insan: Bu dediklerinizin hepsi güzel yatırımlar; fakat ben olsaydım o serveti insan yetiştirmeye kullanırdım. Çünkü iyi yetiştirilmiş bir insan olduktan sonra bu dediklerinizin hepsi olur. İdeal insanlar olmadan ise, bunların hiçbiri istendiği gibi olmaz. der. Bir insanın iyi yetişmesinde anne ve babanın oldukça önemli bir yeri vardır.çünkü çocuğun kişiliğini şekillendiren kişiler anne ve babasıdır. Bu nedenle çocuk yetiştirmek için anne babanın çocuk eğitimi konusunda gerekli bilgileri edinmesi oldukça önemlidir.

17 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI NASIL ETKİLİ ANNE-BABA OLUNUR? 1 Çocuklar gelişim özelliklerine göre eğitilmelidir. İlgileri göz önünde tutularak onun yeteneklerini geliştirecek ortam çocuk için hazırlanmalıdır. 2 Ailede iyi bir iletişim ortamı oluşturulmalıdır. Duygular net ve açık olarak ifade edilmelidir. 3 Çocuklar kitle iletişim araçlarının zararlarından korunmalıdır. 4 Çocuk korkutulmamalıdır.çocuğa fazla baskı uygulamaktan kaçınılmalıdır. 5 Ailevi sorunlar çocuğun yanında kesinlikle abartılı bir şekilde tartışılmamalıdır.sizin yapmış olduğunuz tartışmalar çocukta güvensizlik ve endişe duygusu oluşturabilir. 6 Çocuğun yanında okulu, öğretmenleri eleştirilmemelidir. 7 Çocuk okulda yaptıklarını anlatmak istiyorsa dinlenmelidir. 8 Çocuğunuz sürekli bir büyüme ve gelişme içerisindedir.o sizin çocuğunuz olsa bile sizden ayrı bir kişilik yapısı vardır. Bu nedenle onu tanımaya ve anlamaya çalışın. 9 Çocuğunuzun her isteğini karşılamayın, onlara tutamayacağınız sözleri vermeyin. 10 Sürekli öğüt vermekten kaçının. Çünkü çocuklar öğütlerden daha çok davranışlarınızdan etkilenirler. 11 Çocuğunuzla bağırarak konuşmayın. Bunun nedeni çocukların bağırarak konuşulanları dikkate almamaları, içten dinlememeleridir. Çocuklarda, yumuşak ses tonuyla ve kesin ifadelerle söylenenler daha çok iz bırakır. 12 Her çocuğun yeteneği farklıdır.bu nedenle çocuğunuzu başka çocuklarla karşılaştırmayın.

18 13 Çocuğunuza üstesinden gelebileceği işler vermeye ve onu motive etmeye özen gösterin. Böyle yetişen bir çocuğun kendine güveni daha fazla olur. 14 Kuralları hemen öğrenmesini sağlamaya çalışmayın. Kurallara uymuyor diye çocuğunuzu hemen cezalandırmayın.bu tür ana baba davranışı çocukta yalan söylemeye neden olabilir. 15 Çocuğunuza haksızlık yaptığınıza inandığınız bir durum olduğunda bunu ona açıklamaktan,ondan özür dilemekten çekinmeyin. 16 Çocuğunuzdan örnek çocuk olmasını beklemeyin,çünkü o da sizden örnek anne baba olmanızı istemiyordur. 17 Çocuğunuza okuma alışkanlığı kazandırmaya çalışın.bu alışkanlığı edinmesi için siz de kitap okuma alışkanlığınızı gözden geçirin. 18 Çocuğunuzu iyi tanımaya çalışın.ondan yetenekleri üstünde çaba beklemeyin. 19 Anne ve baba olarak ortak kararlar alınız ve davranışlarınızda her zaman doğru ve tutarlı olun. Anne ve baba arasındaki çelişkili davranışlar çocuğun, çatışma yaşamasına neden olacaktır 20 Çocuğunuz sürekli bir gelişim içerisindedir. Bu nedenle zaman zaman size sorular soracaktır. Yalın bir şekilde ama dürüst olarak sorularını cevaplamaya özen gösterin.ilımlı ve eleştirel olmayan yaklaşımınız onun bu bilgileri dışarıdan yanlış olarak almasının önünü kesecektir. 21 Çocuğun okul başarısı için öğretmen ve okul ile iletişim içinde olunmalıdır. 22 Evde çocuğunuzun verimli ders çalışabilmesi için gerekli fiziksel ve psikolojik imkanlar sağlanmalıdır. 23 Çocuk olmasını istediğiniz gibi değil, olduğu gibi kabul edilmelidir. Böylece çocuğun en iyi kişi yani kendisi olmasını sağlamış olursunuz. 24 Çocuğunuzu ilgilendiren kuralları onunla

19 BİRLİKTE BÜYÜMEK VE AİLE TUTUMLARI beraber koyun. Göreceksiniz ki birçok şey sorun olmadan çözülecektir. 25 Çocukla vakit geçirmeye özen gösterilmelidir.çocukla beraberken dünyaya onun gözüyle bakmaya çalışılmalıdır. 26 Çocuklar çok şey öğretebilir. Bu nedenle onları düzenli izlemeye özen gösterilmelidir. Çocuk anne babadan ne kadar çok şey öğreniyorsa, anne baba da çocuktan çok şey öğrenebilir. 27 Anne baba öfkeli anlarda çocuğuna ceza vermemeye özen göstermelidir.çünkü öfke geçince çocuğun davranışına bakış daha farklı olabilir. 28 Çocuğun istediği mesleği seçmesine izin verilmelidir. Çocuğa mesleğin adının değil, yapılan işin iyi yapılmasının saygınlık getirdiği anlatılmalıdır. 29 Çocuğa ahlâkî davranışlar hakkında bilgi verilip açıklama yapılmalıdır. Vicdan ve özdenetim kazandırılmalıdır. 30 Çocuğun iyi, doğru, güzel davranışları teşvik edilmelidir.istenmeyen davranışların düzeltilebilmesi için çocuklar,yaptığı davranışlar üzerine düşündürülmelidir. KAYNAKLAR Çocuk Psikolojisi Haluk Yavuzer Çocuğu Tanımak ve Anlamak Haluk Yavuzer Anne Baba Okulu Nuran Hortaçsu Çocuklukta İlişkiler Ana Baba Kardeş ve Arkadaşlar Dr.Thomas Gordon Rengin Akboy Eğitim Psikolojisi Aysel Ekşi Çocuk Genç Ana Babalar

20 Temelinde sevgi olan hiçbir eğitim başarısızlığa uğramaz Pestallozi /capakoleji /capakoleji