D. Ali Ercan. 21.Ocak.2012, Ankara, İTÜ evi

Transkript

1 D. Ali Ercan 21.Ocak.2012, Ankara, İTÜ evi

2 Evrim gerçek midir? Ülkeler (%) Evet Hayır Japonya 80 8 Fransa İngiltere İspanya Almanya İtalya ABD Türkiye kaynak: National Geography

3 DİN BİLİM EINSTEIN DARWIN NEWTON AYDINLIK ÇAĞ! KEPLER GALILEI COPERNICUS YENİ ÇAĞ! ORTA ÇAĞ! F E L S E F E Φιλοσ+ σοφία Sevgi Gerçek, hikmet

4 K = m. a K = m. a E = m. c 2 Isaac NEWTON ( ) Albert EINSTEIN ( )

5 BENİM DİNİM EVRENE OLAN HAYRANLIĞIMDIR, İBADETİM DE ONU ARAŞTIRMAKTIR A.E. 1924

6 E N T R O P İ LUDWIG BOLTZMANN S = k log W

7

8

9

10 Ay ın ufkunda dünyamız!

11 Uzay istasyonu

12 Hubble uzay teleskopu

13

14 Edwin P. Hubble ( ) Los Angeles (California) Mount Wilson gözlem evinin 2,5 metre (ayna) çapındaki D.Hooker Teleskopu

15 λ λ G Ü N E Ş Y I L D I Z

16 Dalga hızı(m/s) = Dalga boyu(m) x Frekans(1/s) c = λ x f z = ( λ - λ ) / λ 1 + z = 1 + v/c 1 - (v/c) 2 K λ G v/c 1 z 1 2 3

17 v (km/s) Galaksilerin kaçış hızı Galaksilerin Uzaklıkları v = H x R T = 1 / H R (Megaparsec) 1 Megaparsec = 3,26 Milyon Işık yılı 1 Işık yılı = 9,46 trilyon km.

18 T = 2,725 0 K T = 0, David Wilkinson yörüngesi 1,5 milyon km. uzakta bulunan WMAP tan alınan yüksek çözünürlükteki mikrodalga arka plan radyasyonu ısı farkları... Evren Atomlar %5 +Karanlık madde %23 +Karanlık Enerji %72

19 H = 71 km/s.mpc

20 THE NOBEL PRIZE IN PHYSICS 2011 Saul Perlmutter Brian P. Schmidt Adam G. Riess The discovery of the accelerating expansion of the Universe through observations of distant supernovae

21 B I G B A N G T R M» 13,7 Milyar Yıl» 1,3 x m» kg DE MEK DE TER ENERJİ : du = E TER + E MEK ENTROPİ : ds = E TER (1/T 2-1/T 1 ) DE TER DE MEK DE TER

22 Z A M A N saniye B O Y U T metre YOĞUNLUK Kg / m 3 E V R E N TEMEL PARÇACIKLAR

23 62 milyon ışık yılı uzaklıktaki NGC4414 sarmal galaksi Hubble teleskopuyla 2002 de keşfedildi... İçersinde bulunduğumuz Samanyolu galaksisi de bun benzer dört kollu bir galaksidir ve yaklaşık 100 milyar yıldızdan ve bulutsula oluşmaktadır..

24 This composite image shows the massive galaxy cluster MACS dünyadan yaklaşık 5,4 milyar yıl uzaklıktaki MACS J0717 galaksi yığılımı

25 Bu galaksilerin merkezlerinde Kara delikler bulunmaktadır.. Kara delikler güneşten defalarca büyük kütleleri olmasına karşın çok küçük hacimlidirler.. (10-50 km. çapında! )

26 Bu temsili resimde, bir kara delik tarafındanyutulmakta olan çevredeki maddeden dönüş ekseni yönünde yayılan x-ışınları gösteriliyor. Bir kara delikten 1 kibrit başı (1 mm 3 ) kadar maddenin kütlesi yaklaşık 1 milyon tondur..

27 Güneş Galaksi merkezine 27,2 bin ışık yılı mesafede.. 1 Işık yılı = 9,46 trilyon km... Galaksi merkezi Güneş Galaksi merkezi etrafında Saniyede 200 km. hızla dönmesine karşın güneşin bir turu 250 milyon yıl sürüyor..

28 Güneş her saniye kütlesinden 4,3 milyon ton maddeyi enerjiye çevirerek kaybediyor.. Merkezinde 10 milyon derece olan sıcaklık yüzeyinde 5785 derece. Evrene yayılan bu muazzam enerjinin sadece 2 milyarda biri dünyaya isabet ediyor ve böylece gezegenimizde yaşamı olanaklı kılıyor..

29

30 Dünyanın güneş etrafındaki bir turu saniyedir.. Kendi etrafındaki Dönüş hızı azaldıkça günler de uzamıştır milyon yıl önce bir gün 22 saat ve bir yıl 400 gün kadardı..

31

32 Ayrılmaz ikili..dünya ve Ay Dünyadan ortalama 384 bin km. uzaklıkta bulunan Ay ın çapı 3476 km.dir. Ay ın dünya etrafında dönüşü 27,32 gündür; ancak Dünya nın Güneş Etrafındaki dönüş etkisinden dolayı bu süre 29,53 güne çıkar..

33 Hubble teleskopundan bütün ihtişamı ile kızıl renkli Mars ın görünümü.. Yanardağlar, derin kanyonlar, kutupta buzullar..

34 Güneş sistemimizin en büyük gezegeni Erendiz (Jüpiter) Dünyadan 318 kere daha kütleli olan Erendizin gravitasyon alanı Dünyamızı Uzayın derinliklerinden gelen cisimlerin bombardımanından büyük ölçüde koruyor. Erendiz in bu koruyucu kalkanı olmasaydı dünyada yaşam olamayacaktı..

35 En güzel gezegen Sekendiz(Satürn) ve meşhur halkası Çıplak gözle görülebilen son gezegen. İlk çağlardaki 7 katlı Gök algılamasında 6. katı temsil ediyordu.. 7.nci ve son kat diğer bütün yıldızların bulunduğu arş-ı ala idi..

36 7.Gezegen Uranus un Güneşe uzaklığı 2,87 milyar km... Mars ötesi dev gezegenler olan Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün ağırlıklı olarak gazlardan oluşan iri, fakat görece az yoğun (~ 1g/cm 3 ) gezegenlerdir. Dünyanın ortalama yoğunluğu 5,5 g/cm 3..

37 Hidrojen ve Helyum atmosfer ve yaklaşık 10 bin km. derinlikte nitrat iyon Denizinden oluşan güzel mavi Neptün sekizinci ve son gezegenimiz. Güneşten 4,5 milyar km. uzakta olan Neptün e güneş ışığı 4 saat 10 dakika da ulaşıyor. Güneş bir basket topu olsa, Neptün 800 metre uzaktan bu topun etrafında dönen 1 cm. çapında bir bilye gibidir.

38 İşte meşhur Halley kuyruklu yıldızı..aslında sadece 15 km. uzunluğunda, siyah küçük bir komet Antik çağlardan beri gözlenen bu cisim, 1682 de astronom Edmund Halley tarafından bir komet olarak belirlenmiştir..en son da gözlenen Halley in periyodu 27699±2 gündür. (75,8 y ıl) Bir sonraki geçiş Aralık 2061 de..

39 Bir kuyruklu yıldızın Hz. İsa nın doğumunda gözlendiği söylentileri bunun Halley olabileceğini akla getirmektedir..eğer bu doğruysa, en son tarihten geriye doğru Halley in geçişleri hesaplandığında, Hz. İsa nın doğumu değil, 13 yıl farkla Mart.0014 olarak bulunur. æ güneş rüzgarının etkisi ile oluşan kuyruk yaklaşık 10 milyon km.

40 Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptünün incelenmesi amacıyla 1977de uzaya gönderilen Voyager uydusunun hızı 12,5 km/s. Güneş sisteminin dışına çıkması tam 11 yıl sürdü.. Şimdi bizden yaklaşık 15 milyar km. uzakta, galaksimizin içersine doğru uçuyor. Jüpiter Satürn Uranüs Neptün Plüton

41

42 PROTON u d u n 0 p + + e - ν e p + n 0 + e + t = s u d W NÖTRON u d d Feza Gürsey

43

44

45 yerin yaklaşık 60 metre altında ve 27 km. uzunluğundaki tünelden bir görünüm.

46

47 Transporting the ATLAS Magnet Toroid End-Cap A

48 Insertion of the tracker in the heart of the CMS detector.

49 View from the surface during lowering of the first ATLAS small wheel into the tunnel on side C of the cavern.

50 'Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'' nın kalbi...

51 View of the ATLAS detector

52 The Z+ end of the CMS Tracker with Tracker Outer Barrel completed

53 View of the ATLAS cavern side A beginning of February 2008, before lowering of the Muon Small Wheels

54 The L3 magnet in the ALICE cavern, with one door almost closed.

55 The first ATLAS Inner Detector End-Cap after complete insertion within the Liquid Argon Cryostat.

56

57 Installation of the Beam Pipe in the ATLAS cavern

58 Lowering of the last element (YE-1) of the CMS detector into the cavern.

59 Installation of the world's largest silicon tracking detector in the CMS experiment.

60 Computer Center.

61 Voyager in üzerinde dünyamızın yeri ve daha başka teknik bilgiler içeren bir plaket var. Saatta 45 bin km. lik bir hızla evrenin derinliklerinde belirsiz bir hedefe doğru yol alıyor.. Olur ki, bir bulan, anlayan, yanıtlayan olur.. Kim bilir?! J daercan@hotmail.com

62 zaman? Bilinçli Canlı 13,7 m i l y a r y ı l C A N L I Organize Madde M A D D E E N E R J İ Yoğunlaşmış Enerji ( E = mc 2 )

63