SAĞLIK HİZMETLERİ VE ETİK
|
|
- Iskender Aksoy
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Yolsuzluğun Önlenmesi İçin Etik Projesi AKADEMİK ARAŞTIRMA ÇALIŞMASI SAĞLIK HİZMETLERİ VE ETİK Prof. Dr. Haydar SUR Yrd. Doç. Dr. Murat ÇEKİN
2 Yolsuzluğun Önlenmesi İçin Etik Projesi AKADEMİK ARAŞTIRMA ÇALIŞMASI SAĞLIK HİZMETLERİ VE ETİK Prof. Dr. Haydar SUR Yrd. Doç. Dr. Murat ÇEKİN Ekim 2009
3 İÇİNDEKİLER 1. Amaç ve Kapsam 2. Türkiye ve Türk Sağlık Sistemi 3. Yöntem 4. Odak Grup Görüşmeleri Bulguları 5. Yüzyüze Anket Bulguları 6. Sonuçlar 7. Ekler
4 1. AMAÇ VE KAPSAM Avrupa Birliği Avrupa Konseyi nin desteği ile T.C. Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından yürütülen kamu hizmetlerinde etik uygulamaların geliştirilmesini amaçlayan büyük çapta bir çalışmanın 10 bileşeninden birisini oluşturan sağlık alanında bir saha araştırması gerçekleştirilmiştir. Türkiye de Sağlık Hizmetlerinde Etik başlığını taşıyan bu araştırma 12 Nisan 13 Mayıs 2009 tarihleri arasında hem kalitatif hem de kantitatif yöntemle toplanan verileri içermektedir. Sağlık Bakanlığı tarafından da desteklenen bu çalışmanın amacı, ülkemizde hekimlerin sağlık hizmetini sürdürürken, sağlık kuruluşundaki; (1) diğer sağlık çalışanlarıyla, (2) hastalarla, (3) ilaç firmalarının görevlileriyle iş ilişkilerindeki davranışlarının evrensel kabul görmüş etik kurallarına ne ölçüde uygun davranış sergilediklerinin ortaya konulmasıdır. 1
5 2. TÜRKİYE VE TÜRK SAĞLIK SİSTEMİ Türkiye, dünyanın en büyük nüfusuna sahip 20 ülkesinden biridir yılında yapılan ilk nüfus sayımında toplam 13,8 milyonluk nüfus kaydı yapılmış ve 2000 yılındaki son nüfus sayımında toplam nüfus 67,8 milyon olarak belirlenmiştir. Nüfus artış oranı azalmakla birlikte, OECD ye üye diğer ülkelere, gelişmiş ve geçiş dönemindeki ülkelere göre çok daha yüksektir. TÜİK verilerine göre 2007 yılı sonu itibarıyla toplam nüfus 70,586,256 dır yılına kadar 80 milyonu geçmesi beklenmektedir. Son seksen yılda nüfusun coğrafi dağılımı değişime uğramıştır deki kırsal nüfusun 4 te 3 ü şu andaki şehir nüfusunun 3 te 2 si olmuştur. Köylerden kente giderek artan göç 1950 lerde Türkiye nin Kuzeybatı ve Batı bölgelerindeki sanayinin gelişmesine dayanmaktadır. Türkiye'nin izdüşüm alanı (harita üzerinde yapılan hesaplama) km², gerçek alanı ise km².dir ve bu dünyada 34. sırayı oluşturmaktadır. Türkiye toplam yüzölçümünün % 97'si ( km².) Asya Kıtası nda,%3'ü (24378 km².) ise Avrupa Kıtası nda yer almaktadır. Türkiye'nin kuzeyinde; Karadeniz, kuzeydoğusunda; Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan- Nahçıvan, doğusunda; İran, güneyinde; Irak, Suriye ve Akdeniz, batısında; Adalar Denizi (Ege Denizi), kuzeybatısında ise; Yunanistan ve Bulgaristan bulunmaktadır. Türkiye uzun yıllardır OECD üyesi olan ve yüksek gelir düzeyine yaklaşmış üst orta gelirli bir ülke olarak, eskiden beri kendisini, diğer OECD üyesi ülkeler ile kıyaslamalar yaparak değerlendirmektedir. Sağlık hizmetlerinde kamunun payı 2003 te yaklaşık % 62 olarak bildirilirken bu oran 2008 lere gelindiğinde % 78 olarak verilmektedir. Temel Sağlık Hizmetleri nin tamamı devlet tarafından vergilerden karşılanmakta; birinci, ikinci ve üçüncü basamak tedavi hizmetlerinde duruma göre değişen oranlarda kamu sübvansiyonu yanında hizmet kullanıcıların katılımını da içeren ücretlendirme uygulanmaktadır. Sağlık sistemi santralize bir yapı göstermektedir. Ankara da bulunan Sağlık Bakanlığı merkez teşkilatı hizmetlerin kamu ve özel kanadını yönetmektedir. 81 ilde bulunan İl Sağlık Müdürlükleri illerde Bakanlığın yetkilerini ve sorumluluklarını belirli ölçüye kadar taşımaktadır. Ancak 2003 yılından bu yana izlenen politikalarla desantralizasyon anlamında 2
6 önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Bunlar arasında Sağlık Bakanlığı nın rolünün yeniden tanımlanması, kamu hastanelerinin özerk işletmeler haline getirilmesi, kuruluşların sözleşmeli personel alma ve giderlerini karşılama hakkının tanınması gibi uygulamalar sayılabilir. Sağlık Bakanlığı nca 2003 yılından itibaren uygulanmış olan Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde ülkenin sağlık sistemi yeniden yapılandırılmıştır. Bu programın 8 bileşeni şu şekilde ifade edilmiştir: 1. Sağlık Bakanlığı nın rolünün yeniden tanımlanması ve yeniden yapılandırılması 2. Hizmetlerin finansman modeli olarak sosyal sigorta kapsamının ana unsur haline getirilmesi ve Genel Sağlık Sigortası yapısının kurulması 3. Hizmetlerin sunumunda yeni bir yapıya gidilmesi; bu kapsamda temel sağlık hizmetlerinin aile hekimliği modeliyle sunulması, kamu hastanelerinin özerk işletmeler haline getirilmesi ve birinci basamak ile diğer hizmetlerde etkin bir sevk zinciri kurulması 4. Bilgi ve beceri ile donanmış, yüksek motivasyonlu sağlık personeli 5. Sistemi destekleyecek eğitim ve bilim kurumları 6. Nitelikli ve etkili sağlık hizmeti için kalite ve akreditasyon 7. Akılcı ilaç ve malzeme yönetiminde kurumsal yapılanma 8. Karar sürecinde etkili bilgiye erişim: sağlık bilgi sistemi. Sağlıkta Dönüşüm Programı nda hedeflenen noktalara doğru önemli mesafeler alınmış ama programın hepsi bitirilmemiştir. Hizmetlerin finansmanında amaçlanan Genel Sağlık Sigortası yapısı kurulmuş, hizmet sunumunda Aile Hekimliği uygulaması 45 ile yayılmış ama bütün ülkeye yayılması tamamlanmamış, sevk zinciri uygulaması ise yaygın hale getirilememiştir yılında Sağlıkta Dönüşüm Programı, 9. Kalkınma Planı metnine dahil edilip Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak devletin kalıcı programı haline getirildi. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Dönüşüm Programının özünü etkili, verimli, hakkaniyetli ve kaliteli hizmet ilkeleri ile şekillendirmek istediğini açıklamaktadır. Geçmişten bugüne sağlık kuruluşlarından ve özellikle doktorlardan şikayetlerin sürekli gündemde kalması kamuoyunda bir hassasiyet oluşturmuştur. Bunun giderilmesi ve hasta odaklı bir sistem şekline dönülebilmesi için stratejiler izlenmektedir. Dünya Sağlık Örgütü nün Sağlık Bakanlıklarına düşen en önemli görev olarak tanımladığı stewardship (sahip çıkma) rolüne ağırlık verilmeye başlanmıştır. 3
7 Sağlıkta Dönüşüm Programı nın Etik, Politik ve Metodolojik Temelleri 1. Sorun Tanımlama ve Teşhis: Sağlık sisteminin mevcut durumunu tespit edip performans hedeflerini ortaya koyarak sorunların bu açıdan tanımlanması, sürdürülebilir ve güçlü politikalar geliştirmek için gerçekçi bir yol olarak görülmekte ve bu yol izlenmektedir. 2. Politika Geliştirme: Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında politika geliştirilirken aşağıdaki prensipler dikkate alınmaktadır: Herkese sağlık ilkeleri her zaman önde tutulmaktadır. Uluslararası deneyimlere bakılmakta ve başarılı örnekler ülkeye uyarlanmaktadır. İdeolojik yaklaşımlara ve bireylerin veya grupların menfaatlerini öne çıkaracak olan uygulamalara karşı ihtiyatlı olunmaktadır. Muhtemel uygulama problemleri (kaynaklar, potansiyeller, ve idari hukukla ilgili konularda olduğu gibi) dikkate alınmaktadır. 3. Politik Karar: Bir reform önerisinin kabul edilip edilmeyeceği taraftarlarının istekliliğine, ilgisine, becerisine ve kullandıkları siyasal stratejilere bağlıdır. Uygulamanın ardındaki otoritenin, politik gücün duruşu, uygulayıcıların ve dönüşümden etkilenenlerin dönüşümü benimsemelerini kolaylaştırır. Bu nedenle hükümetin kararlılık içinde destek vermesi büyük önem arz etmektedir. Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında birçok köklü değişikliğin hayata geçirilmesi ve bunların başarılı olmasında politik kararın arkasında Başbakanın durmasının da büyük payı olmuştur. 4. Uygulama: Sistem değişikliği ile amaçlanan hale gelindiği sistemin başarısını gösteren çıktılara ulaşmakla anlaşılacaktır. Bu çıktılar, yani performans göstergeleri, öncelikle hedeflenen sağlık göstergeleri, kapsamlı bir finansal koruyuculuk ve vatandaş memnuniyetidir. Sağlık sisteminin çıktılarını beklentiler doğrultusunda yönlendirmek için kontrol mekanizmaları 4
8 olarak kabul edilen bazı önemli araçlar kullanılmalıdır. Mekanizmalar vasıtasıyla sistemin performansına ve harcamalara etki etmek mümkün olmaktadır. 5. Değerlendirme: Yeni programın değerlendirilmesi için programın uygulamasının tamamlanması beklenmemiş ve uygulamadan önce dayanak olacak veriler toplanarak ve değerlendirme yapılarak izleme değerlendirme fonksiyonu yerine getirilmeye başlanmıştır. Ele alınan kriterler açısından önce ve sonra karşılaştırmaları yapılmaktadır. Buna gerekli olan kanıt niteliğindeki veriler toplanmaya başlanmış ve değerlendirme bu verilere dayandırılmıştır. Elde edilen veri mutlaka değerlendirilerek politikanın devamında kullanılmaktadır. Sağlıkta Dönüşüm Programı bilişim teknolojileri yönetimi, stratejik yönetim ve performans yönetimi boyutlarıyla yürütülmektedir. Yeterli erişimi sağlamak, aşırı ve yanlış kullanımların önüne geçmek amaçlanmaktadır. Her düzeyde hesap verebilirliğin artırılması ile sistemin halktan kopuk ve/veya suistimale açık kısımlarının giderilmesi vatandaş memnuniyetinin sağlanması umulmaktadır. Sağlıkta Dönüşüm Programlarının Uygulama Sonuçları Başlıca Üç Parametre ile Değerlendirilmektedir: 1- Sağlık göstergelerindeki iyileşmeler Bir toplumun sağlık düzeyini göstermeye yarayan yüzlerce gösterge bulunmaktadır. Ancak en iyi yansıttığı kabul edilen bazı göstergelerle durumu özetlemek mümkündür. Tabloda görüldüğü gibi halk sağlığı açısından kritik göstergelerde belirgin bir iyileşme yaşanmaktadır. 5
9 Tablo1: Sağlıkta Dönüşüm Programı nın etkisini göstermek üzere belli başlı göstergelerin yılları için karşılaştırılması Bebek Ölüm Hızı (binde) 28,5 17,6 Yenidoğan Ölüm Hızı (binde) 16,7 12,8 Anne Ölüm Hızı (yüzbinde) 70 (1998) 19,5 Eğitimli Sağlık Personeli Tarafından Yaptırılan 83 Doğum Oranı (%) 91,2 Aşılama Oranı (%) Kızamık Vaka Sayısı Tifo Vaka Sayısı Sıtma Vaka Sayısı Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) Altında Tedavi 0 Edilen Veremli Hasta Oranı (%) 90,5 2- Vatandaşı finansal riskten koruma Sağlık hizmetlerine ihtiyaç duyanların hizmete erişim kolaylığı ve gerektiği kadar yararlanabilmesi en temel ilke sayılan hakkaniyetin bir gereğidir. Hizmetlerden yeteri kadar yararlanmaktan alıkoyacak en büyük risk zamanında hizmete ulaşamamak ve ödeme gücünü aşan hizmetlerden yararlanamamaktır. Bu iki riske karşı mutlaka önlemler alınmalıdır. Sağlıkta dönüşüm Programı nın erişim kolaylığı ve ücretsiz hizmet şeklindeki önlemleri aşağıda özetlenmektedir: Koruyucu Hizmetler ve Temel Sağlık Hizmetleri: Basamakta yapılan tüm işlemlerin evraksız ve ücretsiz hale getirilmesi ve aile hekimliğinin yaygınlaştırılması 112 acil hizmetlerinin yaygın ve tamamen ücretsiz hale getirilmesi Faal sağlık ocağı ve sağlık evi sayısının ve niteliğinin artırılması Gezici sağlık hizmetinin tüm kırsala yaygınlaştırılması Ücretsiz demir ilacı ve D vitamini dağıtılması 6
10 Gelişmiş ülkelerde kullanılan aşıların uygulanmaya başlanması Fenilketonüri ve konjenital hipotiroidi tarama programları Üreme sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi Verem hastalarının kayıt altına alınması Kanser tarama eğitim merkezlerinin açılması Tedavi Hizmetleri ve Yatırım Yeşil-kartlılara sağlanan imkanlar ile yoksul kesimin hizmetlere engellerinin kaldırılması İlaç fiyatlarında yapılan indirimler Yatan hastaların tıbbi malzeme ve ilaçlarının hastane tarafından temini Performansa dayalı ek ödeme getirilmesi ve özel muayenehanelerin kapanması, hekimlerin tam zamanlı çalışmasını zorunlu hale getiren yasanın gündeme alınması Tıbbi cihaz ve donanımın eksikliklerinin giderilmesi Anlaşmalı özel hastanelerde devletin resmi fiyat listesine ek olarak alınacak farkların %30 ile sınırlandırılması Acil ve yoğun bakım tedavilerinin tüm hastanelerde (özel hastaneler dahil) ücretsiz verilmesi Özel hastanelerin yanık tedavisi hizmetleri, kanser tedavisi, yenidoğana verilen sağlık hizmetleri, organ, doku ve hücre nakilleri, doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri, diyaliz tedavileri ve kardiyovasküler cerrahi işlemlerinden ilave ücret alamaması Genel Sağlık Sigortası Daha önce hem vergiye dayalı ödeme sistemi, hem de sosyal sigorta çerçevesinde prime dayalı ödeme sisteminin karması olan ve değişik sosyal sigorta kuruluşlarının uyumsuz ve karmaşık bir bileşimi olan sağlık finansman sistemi yeni yapıda nüfusun tamamını kapsayan ve geniş kapsamlı bir hizmet yelpazesini içeren şekle sokulmuştur. Ödeme gücü olmayanların genel bütçeden primlerinin yatırılması ile yoksulların korunduğu ve sağlık riskine göre değil, bordro bazlı olarak gelire göre primlerin toplandığı hakkaniyetli bir sistem kurulmaya çalışılmıştır. 7
11 Şekil 1: Yıllara göre ilaç ve tedavi masraflarını kendi cebinden karşılayanların oranı. Şekilde ilaç ve tedavi masraflarını kendi cebinden (our of pocket) karşılayanların oranının 2003 yılında % 30 larda iken 2008 de %15 lere gerilediği görülmektedir. OECD nin 2008 yılında Türkiye Sağlık Sistemi incelemesinde şu değerlendirme yapılmıştır: GSS nin hayata geçirilmesi gibi önemli sağlık sektörü reformlarının geliştirilmesi ve uygulanması iyi uygulama nın nasıl olacağını pek çok açıdan yansıtmaktadır. Ciddi finansman reformları ile birlikte hükümetin güçlü taahhüdü ve liderliği, dikkatle planlanmış hizmet sunumu reformlarıyla tamamlanmıştır..aslında diğer ülkelerin Türkiye deki sağlık reformlarından, özellikle personel verimliliğini artırmak üzere performansa dayalı ödeme sisteminin kullanılması konusunda, öğrenebileceği pek çok şey olabilir. 3- Vatandaşın verilen sağlık hizmetlerinden memnuniyeti Türkiye de halkın sağlık sisteminde yapılan değişikliklere büyük bir desteği vardır ve bu destek halen azalmadan sürmektedir. Zaman zaman yapılan kamuoyu yoklamalarında hükümete verilen halk desteğinin en önemli nedeni olarak sağlık hizmetlerinde yapılan değişiklikler belirtilmektedir. 8
12 Şekil 2: Yıllara göre sağlık hizmetlerinden vatandaşın memnuniyet oranları. Aile Hekimliği Uygulaması Daha önce sağlık ocağı yapısıyla verilen temel sağlık hizmetleri ve birinci basamak tedavi edici hizmetler, yeni modelde aile hekimliği şekline dönüştürülmüştür. Bu dönüştürmede en büyük farklılık hekimlerin hizmet sundukları birimlerin sahibi haline getirilmesi ve onlara ilk başvuru noktası şeklinde rol verilmesidir yılında Düzce ilinde başlanan aile hekimliği uygulamasını 33 ilde sürmektedir yılı itibarıyla kişi (toplam nüfusun %27,76 sı) aile hekimliği kapsamına alınmış durumdadır yılı içinde 26 ilde daha aile hekimliğine geçilmesi planlanmıştır yılında modelin tüm ülkeye yaygınlaştırılması tamamlanacaktır. 9
13 Sağlık hizmetlerinin finansmanında geçmiş dönemlere göre azalmış olmakla birlikte parçalı bir yapı dikkati çekmektedir. Koruyucu sağlık hizmetlerinin büyük bölümü devlet eliyle ve genel bütçeden ayrılan ödeneklerle karşılanmaktadır. Bunun yanında tedavi hizmeti kullanım ücretlerine, ilaçlara ve bazı tıbbi malzeme ve aygıtlara bir katılım payı öngörülmüştür. Genel Sağlık Sigortası (GSS) için bütün çalışanların % 5, işverenin de % 7 olacak şekilde bordro üzerinden % 12 lik bir prim ödenmesi sözkonusudur. İşsizlerin ve ödeme gücü olmayanların adına devlet vergilerden elde ettiği gelirlerden bu primleri sigortaya aktarmaktadır. Türkiye de dönemlere göre değişim göstermekle birlikte 2008 yılı sonu itibarıyla yaklaşık 13 milyon kişinin yeşil kartı bulunmaktadır. Yeşil kart, hizmetlerden ücretsiz yararlanma hakkını taşıyanlara verilmektedir. Türkiye de sağlık hizmetlerinin sunumunda en önemli paydaş Sağlık Bakanlığı dır hastanenin 769 u (% 64), yaklaşık 197 bin hastane yatağının 133 bini (%68) Sağlık Bakanlığı na aittir. Sağlık insangücünün de en büyük işvereni yine Sağlık Bakanlığı dır. Kamu hastanelerinin tamamı GSS ile anlaşmalıdır. Özel hastaneler ise isterse tam anlaşma isterse parçalı anlaşma (branş bazında sözleşme) yapabilir ya da anlaşma dışında kalabilirler. Sosyal Güvenlik Kurumu nca her yıl yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği ndeki (SUT) resmi fiyatlar üzerinden GSS hastaneler ile anlaşma yapmaktadır. SUT fiyatlarının düşük olması nedeniyle anlaşma yapan özel hastanelere bireylerden resmi liste fiyatının en fazla % 30 u kadar (bu oran her yıl Bakanlar Kurulu tarafından değiştirilebilmektedir) fark alma hakkı tanınmıştır. Kamu hastaneleri döner sermaye uygulamasıyla kendi gelirlerini tahsil edip, Sağlık Bakanlığı nın izin verdiği koşullarla harcamalar yapabilmektedir. 10
14 Tablo 2: Türkiye de sağlık insangücünün unvanlara ve kurumlara göre dağılımı. Tablo 3: Türkiye de hastanelerin ve hastane yataklarının bağlı bulundukları kurumlara göre dağılımı. Türkiye de yaklaşık 6000 sağlık ocağı bulunmaktadır ve temel sağlık hizmetlerinin yürütülmesi bunlar aracılığıyla yapılmaktadır. Geçtiğimiz birkaç yıl içinde Türkiye de birinci basamak sağlık hizmetlerinde üzerinde önemle durulması gereken bazı gelişmeler olmuştur. Sağlık Ocaklarında hekim başına düşen yıllık muayene sayısı yaklaşık olarak 2002 yılında ve 2006 yılında dür. Veriler açık bir şekilde hekim başına düşen muayene sayısının artmış olduğuna işaret etse de Sağlık Ocaklarında poliklinik oda sayısının 2002 yılında ve 2006 yılında ; poliklinik odası başına düşen muayene sayısının ise 11
15 2002 yılında ve 2006 yılında olduğu görülmektedir. Sağlık ocaklarında hekim başına düşen muayene sayısı son beş yılda yaklaşık iki kat artmış durumdadır. Tablo 4: OECD ülkelerinin bazı sağlık insangücü sınıfı açısından karşılaştırılması. 12
16 Hekimlerin ücretlendirilmesi sağlık sisteminin en önemli sorunlarından birisini oluşturmaktadır. Özellikle son aylarda Sağlık Bakanlığı nın hekimlerin hem kamuda hem de özelde çalışmasına olanak veren haklarını kaldıracak düzenlemelere girişmiş olması konuyu gündemin en önemli maddesi haline getirmiştir. Bugünkü durumda kamuda çalışan hekimler (Sağlık Bakanlığı, Üniversite, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Belediye kuruluşları) diledikleri takdirde günlük mesailerine saat dan sonra özel kuruluşlarda devam etme hakkına sahiptir. Bu imtiyazın kamudan hizmet almak isteyen hastalara yapay engellerle onları özel kuruluşlara çekme çabası, özel kuruluşlardan ödeme yaptıktan sonra gelen hastalara kamu kuruluşlarında ayrıcalıklı ve öncelikli davranılması, üniversitede akademik personelin eğitim ve araştırmaya hiç önem vermeden ve üniversite mesaisinde sürekli eksiltmeler yaparak özel kuruluşlara angaje olmaları ve böylelikle büyük gelir elde etmeleri gibi sakıncalar doğurduğu bilinmektedir. Yalnızca kamuda görev yapan hekimlerin veya hem kamuda hem özelde görev yapan hekimlerin özellikle ameliyat yapmak için resmi olarak hiçbir tanımı ve kontrolü olmayan yollardan para talep ettikleri, bu nedenle hastalar tarafından şikayet edilip yargı mercilerinde ifade verdikleri basında sürekli yer alan konular arasındadır. Kamu hastanesinde görev yapan bir uzman hekim 2009 yılı itibarıyla yaklaşık 1600 TL ($ 1000) maaş almakta, yaptığı klinik uygulamalar ile döner sermaye gelirlerinden yaklaşık 2-3 katı kadar da döner sermaye payı kazanmaktadır. Pratisyen hekimlerin uzmanlara göre geliri ortalaması 0.8 ile çarpılarak hesap edilebilir. Akademik unvan taşıyan hekimlerin gelirleri de uzmanların 1.5 ile 2 katı arasında bir düzeye ulaşabilmektedir. Türkiye de sağlık harcamaları değişik çalışmalara göre farklılık göstermektedir; Sağlık Bakanlığı yazılı kaynaklarda ve sözlü sunumlarda 2008 yılı için yaklaşık olarak toplam sağlık harcamalarını 41 milyar TL ($ 30 milyar $) olarak; Sosyal Güvenlik Kurumu milyar TL (yaklaşık 23 milyar $) olarak vermektedir. City of London College uzmanlarının Tablo 5 te gösterilen çalışmalarına göre ise de toplam sağlık harcamaları 82.6 milyar TL (50.9 milyar $) dir. Farklı rakamlar hesaplamalarda ele alınan farklı unsurlardan ve tahmini rakamlarla yapılan hesaplamalardan kaynaklanmaktadır (örneğin cepten ödemelerin kesin rakamı bilinmemekte ve bazı hesaplarda tahmini bir rakam katılmakta, bazılarında ise hesap dışı tutulmaktadır). 13
17 Tablo 5a: Türkiye de yıllara göre sağlık harcamalarının durumu. SAĞLIK HARCAMALARI (NOMİNAL) Milyon TL BÜTÇE KAMU SAĞLIK HARCAMASI 10,112 13,868 16,816 17,612 23,004 26,655 32,250 34,702 İlaç 5,231 6,801 7,899 8,686 10,099 11,130 13,086 14,664 Tedavi 4,383 6,383 8,071 7,945 12,098 14,592 18,411 19,332 Devlet Hastaneleri 2,704 4,192 5,382 4,868 7,804 9,234 10,202 10,682 Üniversite Hastaneleri 1,283 1,613 1,698 1,800 2,242 2,631 3,392 3,255 Özel Hastaneler ,276 2,053 2,727 4,817 5,395 Şahıs, Malzeme, Optik ve Yolluklar SGK 7,630 10,663 13,150 13,608 17,668 20,045 25,404 27,618 İlaç 4,301 5,615 6,399 7,001 8,372 8,858 10,717 12,153 Tedavi 2,831 4,363 5,905 5,626 8,489 10,267 13,953 14,780 Devlet Hastaneleri 1,815 2,998 4,083 3,521 5,442 6,399 7,325 7,710 Üniversite Hastaneleri ,079 1,083 1, ,247 2,117 Özel Hastaneler ,021 1,723 2,345 4,381 4,953 Şahıs, Malzeme, Optik ve Yolluklar Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu, 2009 Tablo 5b: Türkiye de sağlık harcamalarının harcama kaynağına ve yıllara göre durumu. Harcama Kaynağı Sosyal Sigortalar Sağlık Bakanlığı Yeşil Kartlı Hastalar Genel Bütçe Belediyeler 0.02 n.a TSK 0.28 n.a Özel Sağlık Sigortaları n.a Cepten Ödemeler n.a Özel Firmalar n.a Özel Sağlık fonları n.a Diğer Özel Sektör Harcamaları n.a TOPLAM (Milyar $) Kaynak: City of London College Uzmanları Çalışması, Hospital Manager,
18 3. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ Bu çalışma özellikle ilaç endüstrisi olmak üzere sağlık hizmetlerinin içinde yeralan yada hizmetlerle ve sunucularla ilişkisi olan unsurları etik açıdan değerlendirme fırsatı sağlamak üzere kurgulanmıştır. Çalışma, Sağlık Bakanlığı nın merkez ve taşra birimleri, sağlık hizmet ürünlerinin kamu ve özel sunucuları, sağlık profesyonelleri ve toplum açısından konuyla ilgili sorumlulukların ve çıkarların ayrıştırılması ve çıkar çatışmalarının yönetilmesi konusunu ele almaktadır. Çalışmada sağlık profesyonellerinin rolü ve sorumlulukları, profesyonel standartları ve potansiyel ihmal ve istismarlar; etik çerçeve içinde sistemde farmasötik ürünlerin dağıtımı, kullanımı ve bunlara ödenen ücretler konusu incelenmiş, kamu görevlileri ile sağlık profesyonelleriyle ilişkilerde özel kuruluşların kendi rol ve sorumluluklarına ne şekilde yaklaşım gösterdiği gözden geçirilmiştir. Ele alınan sorunun boyutlarına bakıldığında hizmetlerin sunuluşunu, hekimlerin yetki ve sorumluluklarını ve sağlık profesyonellerinin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen mevzuatın şekillendirdiği bir ortam bulunmaktadır. Ayrıca sağlık pazarının en önemli paydaşlarından biri olan ilaç, tıbbi cihaz ve malzeme üreticilerinin; pazarda payını arttırmaya çalışan özel hizmet kuruluşlarının bir rekabet ve denge unsurları oluşmuştur. Hastalar adına hizmetin ne ölçüde ve hangi türden kullanılacağına nihai kararı hekimler vermektedir. Hizmet erişimin ve hizmetin kalitesinin belirlenmesinde de hekimler en önemli unsurdur. Bu nedenle pazarın paydaşları kendi etki alanlarını belirlerken belirleme işlemini hekimler üzerinden yapmaktadır. Sıklıkla hekimlerin zaten yatırımcı haline geldikleri de görülmektedir. Bu dinamiklerin ve ilişkilerin çözümü karmaşık uygulamaların ve süreçlerin hangi durumlarda yasal olup olmadığını, yasal olmayan uygulamaların ne şekilde belirdiğini ve kimlerin buradan ne gibi avantaj elde ettiklerinin ayrıntılı incelenmesiyle mümkündür. Bu nitelikte verilerin tek başına kalitatif ya da kantitatif çalışmalarla elde edilemeyeceği bilinmektedir. Her iki çalışma yönteminin bir arada kullanılarak sorunun mahiyeti eksiksiz olarak tanımlanabilir ve hangi sorunların ne sıklıkla yaşandığı belirlenebilir. Bu nedenle çalışmada kantitatif ve kalitatif yöntemler bir arada kullanılmış, veriler birbirleriyle birleştirilerek sonuca gidilmiş ve verilerin birbirini tamamlaması hedeflenmiştir. 15
19 Ele alınan sorunun boyutlarına bakıldığında hizmetlerin sunuluşunu, hekimlerin yetki ve sorumluluklarını ve sağlık profesyonellerinin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen mevzuatın şekillendirdiği bir ortam bulunmaktadır. Ayrıca sağlık pazarının en önemli paydaşlarından biri olan ilaç, tıbbi cihaz ve malzeme üreticilerinin; pazarda payını arttırmaya çalışan özel hizmet kuruluşlarının bir rekabet ve denge unsurları oluşmuştur. Hastalar adına hizmetin ne ölçüde ve hangi türden kullanılacağına nihai kararı hekimler vermektedir. Hizmet erişimin ve hizmetin kalitesinin belirlenmesinde de hekimler en önemli unsurdur. Bu nedenle pazarın paydaşları kendi etki alanlarını belirlerken belirleme işlemini hekimler üzerinden yapmaktadır. Sıklıkla hekimlerin zaten yatırımcı haline geldikleri de görülmektedir. Bu dinamiklerin ve ilişkilerin çözümü karmaşık uygulamaların ve süreçlerin hangi durumlarda yasal olup olmadığını, yasal olmayan uygulamaların ne şekilde belirdiğini ve kimlerin buradan ne gibi avantaj elde ettiklerinin ayrıntılı incelenmesiyle mümkündür. Bu nitelikte verilerin tek başına kalitatif ya da kantitatif çalışmalarla elde edilemeyeceği bilinmektedir. Her iki çalışma yönteminin bir arada kullanılarak sorunun mahiyeti eksiksiz olarak tanımlanabilir ve hangi sorunların ne sıklıkla yaşandığı belirlenebilir. Bu nedenle çalışmada kantitatif ve kalitatif yöntemler bir arada kullanılmış, veriler birbirleriyle birleştirilerek sonuca gidilmiş ve verilerin birbirini tamamlaması hedeflenmiştir. Araştırmanın teknik kurgusu ve aşamaları aşağıdaki şekildedir: Sağlık Hizmetlerinde Etik Araştırması, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi öğretim üyeleri ve araştırma görevlilerinden oluşan bir ekip tarafından yürütülmüştür. Araştırmada hedef grubu Hekimler, Hemşireler, Eczacılar, Tıbbi Mümessiller ve Hastalar oluşturmuştur. Araştırmaya zemin teşkil eden saha çalışması, Başbakanlık tarafından seçilen iki ilde, Nevşehir ve İstanbul da gerçekleştirilmiştir. Hedef gruplardan veri toplamak için kalitatif olarak odak grup görüşmesi yöntemi, kantitatif olarak yüzyüze anket yöntemi kullanılmıştır. Odak grup görüşmeleri ve yüzyüze anketler 12 Nisan Mayıs 2009 tarihleri arasında yapılmıştır. Odak grup görüşmeleri için, araştırmanın amaçlarına uygun temalardan oluşan Görüşme Kılavuzu geliştirilmiş ve görüşmeler bu temalar çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. 16
20 Odak grup görüşmelerinde, katılımcıların görüşlerini rahatça belirtmelerine engel oluşturacak yöneticilerin yeralmamasına ve grupların heterojen olmasına dikkat edilmiştir. Odak grup görüşmeleri hem sesli hem yazılı olarak kayıt altına alınmış ve çözümlemeleri yapılmıştır. Nevşehir ilinde 144 pratisyen hekim, 121 uzman hekim, 339 hemşire, 105 eczane vardır; çalışma, ihtiyaca göre il merkezi ile birlikte Ürgüp ve Hacıbektaş ilçelerinde yapılmıştır. Tıbbi Mümessiller daha çok Kayseri de çalıştığından, Nevşehir de odak grup görüşmesi eczacı grubu ile yapılmıştır. 8 Odak grup görüşmesinde toplam 85 kişiye, yüzyüze anketlerde toplam 1540 kişiye ulaşılmıştır. 17
21 Tablo 6: Saha çalışması bilgileri Odak Grup Görüşmeleri İl Çalışma grubu Katılımcı sayısı Görüşme tarihi Görüşme yeri Hekim Nevşehir İl Sağlık Müdürlüğü İstanbul Nevşehir Hemşire Nevşehir İl Sağlık Müdürlüğü Eczacı Nevşehir İl Sağlık Müdürlüğü Hasta Hacıbektaş Kültür Derneği Toplam 41 Hekim Marmara Ü. Sağlık Bilimleri F. Hemşire Marmara Ü. Hastanesi Tıbbi Mümessil Marmara Ü. Sağlık Bilimleri F. Hasta Marmara Ü. Sağlık Bilimleri F. Toplam 44 Genel Toplam 85 Yüzyüze Anketler İl Çalışma grubu Katılımcı sayısı Anket tarihi Anket yeri Hekim Nisan 2009 Merkez, Ürgüp, Hacıbektaş Hemşire Nisan 2009 Merkez İstanbul Nevşehir Eczacı Nisan 2009 Merkez, Ürgüp, Hacıbektaş Tıbbi Mümessil Nisan 2009 Merkez Hasta Nisan 2009 Merkez Toplam 440 Hekim Nisan 2009 Merkez Hemşire Nisan 2009 Merkez Eczacı Nisan 2009 Merkez Tıbbi Mümessil Nisan 2009 Merkez Hasta Nisan 2009 Merkez Toplam 1100 Genel Toplam
22 Çalışmanın amacı ve kapsamı doğrultusunda, kalitatif ve kantitatif verilerin birleştirilebilmesine uygun biçimde, legal and illegal earnings of physicians, influence of drug industry on health professionals, consumption and share issues, complications about access to services and provision, occupational conditions, macro structural issues ana temalar olarak belirlenmiştir. Bu temalar çerçevesinde hedeflenen meslek gruplarına yönelik 4 değişik anket formu oluşturulmuştur (Anket formlarının birer örneği ektedir). Aynı şekilde odak grup görüşmelerinin yapısını oluşturacak görüşme rehberi hazırlanmıştır. Bu anket formları ve rehber hazırlanırken saha deneyimine sahip akademisyen ve klinisyenlerle görüşülmüş ve değerlendirmeleri alınmıştır. Çalışmanın ana temaları ve alt temaları aşağıdaki gibidir: Görüşme Kılavuzu Temaları Hekimlerin meşru ve gayrimeşru gelirleri o Hekimlerin sosyo-ekonomik durumu o Performans uygulaması ve döner sermaye o Bıçak parası ve muayenehaneye yönlendirme İlaç endüstrisinin sağlık profesyonelleri üzerindeki etkisi o Promosyona karşı tutum o Promosyon olarak kongreler o Tıbbi mümessillerin ilaç yazımına etkisi o Tıbbi mümessillerin tanıtım stratejileri o Tıbbi mümessillerin hemşirelere karşı tutumu o Tıbbi mümessillerin hemşirelere ilaç tanıtması o Tıbbi mümessillerin kurumun ihtiyacını karşılaması o Tıbbi mümessillere sınırlama o İlaç markasının hekim veya eczacı tarafından tayini Tüketim ve iştirak konuları o Bitkisel ilaçlar, yapma ilaçlar, eczane dışında satılan ilaçlar o İlaç ve tıbbi malzemenin karşılanması o Gereksiz ilaç ve tahlil 19
23 Hizmet ve ihtiyaç temininde problemler o Hastane hizmetine bakış o Hastalar arasında ayrımcılık o Haksız yeşil kart o Malpraktis Çalışma şartları o İş yükü o Meslek riski o Hekimlerle ilişkiler o Hekim dışı sağlık personeli ile ilişkiler o Sağlık ocağında çalışmanın dezavantajları ve avantajları Makro yapı konuları o Politik baskı o Sağlıkta dönüşüm o Aile hekimliği sistemi o Akademik etik 20
24 4. YÜZYÜZE ANKETLER BULGULAR 4.1. HEKİMLER Tablo 7: Hekimlerin illere ve anket uygulaması yapılan kurumlara göre dağılımı İl n % İstanbul Devlet (Sağlık Bakanlığı) ,3 Üniversite ,3 Özel ,3 Toplam ,0 Nevşehir Devlet (Sağlık Bakanlığı) 35 55,6 Özel 28 44,4 Toplam ,0 İstanbul da 100 Sağlık Bakanlığı Hastanesinde, 100 Üniversite Hastanesinde ve 100 Özel Hastanede çalışan toplam 300 hekim ile yüz yüze anket görüşmesi yapılmıştır. Nevşehir de ise 35 i Sağlık Bakanlığı Hastanesinde ve 28 i Özel Hastanede çalışan olmak üzere toplam 63 hekim ile yüz yüze anket görüşmesi yapılmıştır. Tablo 8: Hekimlerin kurumlara göre dağılımı n % Kamu ,1 Özel ,9 Kamu ve Özel 18 5,0 Üniversite 70 19,3 Üniversite ve Özel 32 8,8 Toplam ,0 Araştırma grubundaki hekimlerin %33 ü sadece Kamu (Sağlık Bakanlığı) Kuruluşlarında, %34 ü sadece Özel Sağlık Kuruluşlarında, %5 i Kamu (Sağlık Bakanlığı) ve Özel Sağlık Kuruluşlarında, %19 u Sadece Üniversite Sağlık Kuruluşlarında, %9 u Üniversite ve Özel Sağlık Kuruluşlarında çalışmaktadır. 21
TÜRKİYE DE SAĞLIK HİZMETLERİNDE ETİK ARAŞTIRMASI
TÜRKİYE DE SAĞLIK HİZMETLERİNDE ETİK ARAŞTIRMASI Sunan: Prof. Dr. Haydar SUR Araştırma Ekibi: Prof. Dr. Haydar SUR Yrd. Doç. Dr. Murat Dinçer ÇEKİN Ar. Gör. Egemen CEVAHİR Ar. Gör. Emre İŞÇİ Araştırmanın
DetaylıTürkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi
Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi Mehmet ATASEVER Kamu İhale Kurumu Kurul Üyesi Ankara, 29.11.2018 Sağlık Nedir? Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlanmıştır:
DetaylıTürkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi. Sağlık Nedir?
Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi Sağlık Nedir? Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlanmıştır: Mehmet ATASEVER Kamu İhale Kurumu Kurul Üyesi Sağlık insanın;
DetaylıSOSYAL GÜVENLİK KURUMU GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK FİNANSMANINDA 2023 VİZYONU
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK FİNANSMANINDA 2023 VİZYONU Nisan 2018 Dr. Mustafa ÖZDERYOL SUNUM PLANI Ø SÖZLEŞMELİ SAĞLIK HİZMETİ SUNUCUSU SAYILARI Ø SAĞLIK HARCAMALARINA
DetaylıTürkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi
Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi Mehmet ATASEVER Mayıs, 2015 Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013
DetaylıSAĞLIK HİZMETİ GERİ ÖDEMELERİ VE YALIN UYGULAMALAR GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MART 2017
SAĞLIK HİZMETİ GERİ ÖDEMELERİ VE YALIN UYGULAMALAR GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MART 2017 Sağlık Hizmeti Geri Ödemeleri ile Yalın Uygulamaların İlişkisi 2 Sağlık Hizmeti Geri Ödemeleri ile Yalın
DetaylıALMANYA DA SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ SEÇKİN KESGİN
ALMANYA DA SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ SEÇKİN KESGİN Almanya; Orta Avrupa da bir ülkedir. Kuzeyinde Kuzey denizi, Danimarka, ve Baltık denizi; doğusunda Polonya ve Çek cumhuriyeti; güneyinde Avusturya ve İsviçre;
DetaylıTürkiye de Sağlık Harcamalarının Finansal Sürdürülebilirliği
Sağlık Nedir? Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlanmıştır: Sağlık insanın; bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam iyilik halidir. Türkiye de Sağlık Hakkı (T.C.Anayasası 56.Madde) Herkes sağlıklı ve dengeli
DetaylıBaşkan Acar 4. Ulusal Sağlık Kurultayına Katıldı
Başkan Acar 4. Ulusal Sağlık Kurultayına Katıldı SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANI FATİH ACAR: -BÜTÇEDEN SAĞLIK HARCAMALARINA 2012 YILINDA 47,8 MİLYAR LİRA AYRILDI -TÜRKİYE DE 3 MİLYON 447 BİN 166 KİŞİ DİYABET
Detaylı12. HAFTA. Ulusal sağlık politikaları 3. dönem (1990-günümüz )
12. HAFTA Ulusal sağlık politikaları 3. dönem (1990-günümüz ) 2 Ulusal Sağlık Politikaları Birinci dönem: 1920-1961 İkinci dönem: 1961-1990 Üçüncü dönem: 1990-günümüz Yasemin Akbulut-Sağlık Kurumları Yönetimi
DetaylıSAĞLIK SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU
EK-22 SAĞLIK SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU 1. Yasal Düzenlemeler, Amaçlar, İlke ve Politikalar Türkiye de sağlık hizmetleri çok çeşitli mevzuatlara dayalı olarak çeşitli kuruluşlar tarafından ayrı ayrı verilmektedir.
DetaylıGENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Dr.Eyup Sabri TEZCAN Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı
GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dr.Eyup Sabri TEZCAN Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı KURUMSAL YAPI 16/05/2006 tarihli ve 5502 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu MERKEZ TEŞKİLATI Ana Hizmet
DetaylıKamu Sağlık Politikaları
7. Sağlık Zirvesi Kamu Sağlık Politikaları Hande HACIMAHMUTOĞLU Strateji ve Bütçe Başkanlığı Sağlık, İstihdam ve Sosyal Koruma Daire Başkanı Ankara, 20 Aralık 2018 İÇİNDEKİLER 1) Strateji ve Bütçe Başkanlığı
DetaylıSağlık İçin Eller Cebe!
Tarih: 19 /10 / 2014 Sayı: 2014/11 Türkiye de Sağlık Stratejileri ve Harcamalar raporuna göre fatura vatandaşa kesiliyor Sağlık İçin Eller Cebe! Türkiye de Sağlık Stratejileri ve Harcamalar adlı rapora
DetaylıSKY 329 KARŞILAŞTIRMALI SAĞLIK SİSTEMLERİ. 9. Hafta
SKY 329 KARŞILAŞTIRMALI SAĞLIK SİSTEMLERİ 9. Hafta 1 Almanya Sağlık Sistemi Almanya Resmi adı: Federal Republic of Germany Nüfus: 82.4 milyon (Nüfusunun 6,7 milyonu Alman vatandaşı değildir) Başkent: Berlin
DetaylıSağlık Hizmeti Modelleri, Karşılaştırmalar
Sağlık Hizmeti Modelleri, Karşılaştırmalar AB Eşleştirme Projesi, Ankara 5. Eğitim haftası Klaus Halla Geliştirme Müdürü 29.11.2011 Unitec States Luxembourg (1) Norway Switzerland Austria Iceland Belgium
DetaylıTÜRKIYE DE SAĞLIK REFORMLARI. DOÇ. DR. MELTEM ÇIÇEKLIOĞLU EGE ÜNIVERSITESI Tı P FAKÜLTESI HALK SAĞLIĞI AD
TÜRKIYE DE SAĞLIK REFORMLARI DOÇ. DR. MELTEM ÇIÇEKLIOĞLU EGE ÜNIVERSITESI Tı P FAKÜLTESI HALK SAĞLIĞI AD TURKIYE DE SAĞLIK REFORMLARI Sağlık Hizmet Sunumu Sağlık Bakanlığı Yapılanması Birinci Basamak Sağlık
DetaylıOp. Dr. Tonguç SUGÜNEŞ SOSYAL GÜVENLİK KURUMU Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü
Op. Dr. Tonguç SUGÜNEŞ SOSYAL GÜVENLİK KURUMU Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Sosyal Güvenlik Reformu Reform öncesi Türkiye de sağlıkta geri ödeme, 3 farklı sigorta sistemiyle
DetaylıTürk Tıbbi Onkoloji Derneği nin
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği nin Kanser Kontrolü ndeki Rolü DR. PINAR SAİP TÜRK TIBBİ ONKOLOJİ DERNEĞİ BAŞKANI Misyonumuz Ülkemizdeki tıbbi onkologların özlük haklarını savunmak, birlikte çalışma kültürünü
DetaylıSağlık Sektörü -SWOT Analiz-
Sağlık Sektörü -SWOT Analiz- Strength Weakness Opportunities Threads TREASURY M. Emre ELMADAĞ Deniz ERSOY M. Uğur TOKSARI Strength İnsan Sağlığı Çocuklardaki aşılama oranlarında gözle görülür iyileşmeler
DetaylıSağlık Hizmet Sunumu Politikaları (Üniversite Hastaneleri)
Sağlık Hizmet Sunumu Politikaları (Üniversite Hastaneleri) Prof.Dr. Akın Kaya Ankara Ün. Tıp Fakültesi Hastaneleri Başhekim Yardımcısı(Satın alma ve Döner sermaye Birim Sorumlusu) Sağlık Hizmeti Sağlık
DetaylıTÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU 2013 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU (TEMMUZ 2013)
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU 2013 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU (TEMMUZ 2013) Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu -16- İÇİNDEKİLER GİRİŞ 2 I - OCAK-HAZİRAN
DetaylıSAĞLIKTA DÖNÜŞÜM. Prof. Dr. Ayfer TEZEL
SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM Prof. Dr. Ayfer TEZEL Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Taslağını Hazırlayanlar Sağlık Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı SDP nın Amaçları Etkililik Verimlilik Hakkaniyet sağlık
DetaylıBirlikte Kullanım- Afiliasyon dan asyon Beklentiler ve Deneyiml ve Deney Prof. Dr. Ali Ali İhsan İhsa Dokucu 22 Ocak 2011
Birlikte Kullanım- Afiliasyon dan Beklentiler ve Deneyimler Prof. Dr. Ali İhsan Dokucu İstanbul Ġl Sağlık Müdürü 22 Ocak 2011 Afiliasyon : Birlikte Kullanım Sağlık hizmetinin / Eğitim hizmetinin verilmesinde
DetaylıSağlık Reformunun Mali Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi. A. Tuncay Teksöz Pfizer,Türkiye Sağlık Politikası Koordinatörü
Sağlık Reformunun Mali Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi A. Tuncay Teksöz Pfizer,Türkiye Sağlık Politikası Koordinatörü T.Teksöz, K.Helvacıoğlu ve Y.Kaya Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle
DetaylıEK-5 MEMNUNİYET ANKETLERİ UYGULAMA REHBERİ. Hastane (Kamu, Üniversite ve Özel)
EK-5 MEMNUNİYET ANKETLERİ UYGULAMA REHBERİ Anket Uygulama Yöntemi Kurumlar, yüzyüze, internet, telefon, posta yolu gibi yöntemler ile anket uygulayabilirler. Anket Uygulanmayacak Kişiler 16 yaşından küçükler
DetaylıSAĞLIK POLİTİKALARI SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMININ 15 YILI NE DEDİLER, NE OLDU?
SAĞLIK POLİTİKALARI SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMININ 15 YILI NE DEDİLER, NE OLDU? Dünyada neoliberal rüzgârların sağlık ve eğitim gibi kamusal hizmet alanlarına el atmaya başladığı 1980 lerin başından itibaren
DetaylıTÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU. Op. Dr. Merve Akın
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Op. Dr. Merve Akın Ölçmediğiniz şeyi iyileştiremezsiniz, yönetemezsiniz İzleme, Ölçme ve Değerlendirme Kurum Başkan Yardımcılığı 2 İstatistik, Analiz ve Raporlama Verimlilik
DetaylıAvrupa hastanelerinde
Avrupa hastanelerinde mesleki katılım Baş hekimler ve hemşireler için anket (PTE1) Baş hekimler ve hemşirelerin hastanede yönetici rolü oynadıkları düşünülmektedir. Aynı zamanda resmi yönetim rolleri de
DetaylıSAĞLIK HİZMETLERİ TALEBİ. Gülbiye Yenimahalleli Yaşar
SAĞLIK HİZMETLERİ TALEBİ Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Talep ve talep fonksiyonunu etkileyen etmenler Talep: Satın alma gücü ile desteklenen istektir. Bireysel talep fonksiyonunu etkileyen etmenler: 1. Fiyat
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DE JENERİK İLAÇ ENDÜSTRİSİ 2 HAZİRAN 2005 ANKARA
AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DE JENERİK İLAÇ ENDÜSTRİSİ 2 HAZİRAN 2005 ANKARA GÜNDEM Türkiye - Genel Bilgiler Orijinal - Jenerik İlaç Türkiye İlaç Sektörü Diğer Ülkeler ile Karşılaştırma Değerlendirme ve
DetaylıÖZEL SEKTÖR VE SGK AÇISINDAN HASTANE FİNANSMANINDA PROSEDÜR
ÖZEL SEKTÖR VE SGK AÇISINDAN HASTANE FİNANSMANINDA PROSEDÜR Özel hastanelerin iş modeli ve ekonomik yapısı, düzenleme gerektiren bir sektör olması nedeniyle, doğal olarak dış etmenlere açık, hassas dengeler
DetaylıTürkiye de Sağlık Örgütlenmesi
Türkiye de Sağlık Örgütlenmesi (224 Sayılı Yasa ) Doç.Dr.Melikşah ERTEM İdeal Bir Örgütün İlkeleri Eşitlik Sürekli hizmet Entegre hizmet Katılımcı hizmet Öncelikli hizmet Ekip hizmeti Kademeli hizmet İdeal
Detaylı663 Sayılı KHK Madde 34
1 663 Sayılı KHK Madde 34 Hastaneler; tıbbî ve malî kriterler ile kalite, hastaçalışan güvenliği ve eğitim kriterleri çerçevesinde Kurumca belirlenecek usûl ve esaslara göre altı aylık veya bir yıllık
DetaylıSigorta Sektörünün Sağlık Finansmanı Politikalarındaki Yeri ve Önemi M. Akif EROĞLU Genel Sekreter
Sigorta Sektörünün Sağlık Finansmanı Politikalarındaki Yeri ve Önemi M. Akif EROĞLU Genel Sekreter 20.12.2018 Sigorta Sektörü Sektöre İlişkin Genel Bilgiler Sektörümüzdeki aktif şirket sayısı: 62 Hayat-Dışı
DetaylıGülbiye Yenimahalleli Yaşar
Gülbiye Yenimahalleli Yaşar 1980-88 Dö e i Sağlık Politikaları Ekonomide 24 Ocak 1980 Kararları ile başlayan bu dönemde dünya ekonomisi ile ticaret yoluyla bütünleşme politikası izlenmiştir. Bu çerçevede
DetaylıBALIKESİR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA ve ARAŞTIRMA HASTANESİ MESAİ DIŞI ÖĞRETİM ÜYESİ SAĞLIK HİZMETLERİ İLAVE ÜCRET UYGULAMA İLKELERİ
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA ve ARAŞTIRMA HASTANESİ MESAİ DIŞI ÖĞRETİM ÜYESİ SAĞLIK HİZMETLERİ İLAVE ÜCRET UYGULAMA İLKELERİ Amaç ve Kapsam Madde 1. Bu İlkeler, Balıkesir Üniversitesi Sağlık
DetaylıTürkiye de Sağlık Sektörü Kamu-Özel İşbirliği Yaklaşımı
Türkiye de Sağlık Sektörü Kamu-Özel İşbirliği Yaklaşımı 7. Sağlık Zirvesi 20 Aralık 2019-Ankara Hüseyin ÇELİK Kişisel Deneyim ve Sunum Arka Planı 15 Yıl Kamu, 15 Yıl Özel Olmak Üzere 30 Yıl İş Deneyimi,
DetaylıTABLO-2: NÜFUSUN YERLEŞİM YERİNE GÖRE DAĞILIMI, 2008 TABLO-3: İSTATİSTİKÎ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLAMASI'NA (İBBS) GÖRE NÜFUS
TABLO DİZİNİ TABLO-1: DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER, 2008 TABLO-2: NÜFUSUN YERLEŞİM YERİNE GÖRE DAĞILIMI, 2008 TABLO-3: İSTATİSTİKÎ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLAMASI'NA (İBBS) GÖRE NÜFUS DAĞILIMI TABLO-4: YILLARA GÖRE
DetaylıTÜRKİYE DE KATASTROFİK SAĞLIK HARCAMA ORANLARINDA YAŞANAN YÜKSELİŞ NEDENİNİN ARAŞTIRILMASI ÖN ÇALIŞMA SONUÇLARI
TÜRKİYE DE KATASTROFİK SAĞLIK HARCAMA ORANLARINDA YAŞANAN YÜKSELİŞ NEDENİNİN ARAŞTIRILMASI ÖN ÇALIŞMA SONUÇLARI YRD. DOC. D R. GUVENC KOCKAYA, YRD. DOC. D R. B E RNA T U NCAY, YRD. DOC. D R. AYS U N AYGUN
DetaylıSAĞLIK YÖNETİMİ TÜRKİYE DE SAĞLIK HİZMETLERİNİN GELİŞİMİ VE ÖRGÜTLENMESİ
SAĞLIK YÖNETİMİ TÜRKİYE DE SAĞLIK HİZMETLERİNİN GELİŞİMİ VE ÖRGÜTLENMESİ Kaynak: Sağlık İşletmeleri Yönetimi Prof. Dr. Dilaver TENGİLİMOĞLU Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT Yrd. Doç. Dr. Oğuz IŞIK *Türkiye de Sağlık
DetaylıPERFORMANS SİSTEMİ. Prof. Dr. YAVUZ ÇOŞKUN Gaziantep Üniversitesi
PERFORMANS SİSTEMİ Prof. Dr. YAVUZ ÇOŞKUN Gaziantep Üniversitesi SAĞLIK SİSTEMİ TANIMI WHO Dünya Sağlık Raporu (2000) de : Sağlık sistemi, birincil amacı sağlığın geliştirilmesi, yeniden tesisi ve sürekliliğinin
DetaylıSUNUM PLANI. Politika ve Proje Daire Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü
SUNUM PLANI Sağlık Hizmetlerinde Geri Ödeme Yeni Ödeme Sistemlerine Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? Neden DRG/TİG? SGK DRG/TİG Projesi Amaç / Hedef / Kurgu Proje Kapsamında Yapılan Çalışmalar ve Gelinen Son
DetaylıTAMAMLAYICI SAĞLIK SİGORTASI
TAMAMLAYICI SAĞLIK SİGORTASI HANGİ SAĞLIK KURUMLARINDA OLAN TEDAVİ ÖDENİR ALLİANZ İLE VE SGK İLE ANLAŞMALI SAĞLIK KURULUŞU ALLİANZ İLE ANLAŞMASIZ SGK İLE ANLAŞMALI SAĞLIK KURULUŞU SAĞLIK KURULUŞU SGK İLE
DetaylıSOSYAL GÜVENLİK KURUMU. GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MEDULA ve BİLİŞİM UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANLIĞI
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MEDULA ve BİLİŞİM UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANLIĞI SGK Kapsam Aktif-Pasif Oranı 1,83 Nüfus 79.814.871 Genel Sağlık Sigortası Kapsamı 78.626.400
Detaylı2014 YILI BÜTÇE SUNUMU
2014 YILI BÜTÇE SUNUMU TBMM Plan Bütçe Komisyonu Dr. Mehmet MÜEZZİNOĞLU Bakanı 20 Kasım 201 İçindekr 4 4 4 4 4 A. A. A. A. A. A. Bakanlığı A. A. Bakanlığı Bakanlığı Bağlı Kuruluşlar Bağlı Kuruluşlar Bağlı
DetaylıTürkiye`de Sağlıkta Dönüşüm ve Endüstrimizin Mevcut Durumu
Türkiye`de Sağlıkta Dönüşüm ve Endüstrimizin Mevcut Durumu II. Sağlık Ekonomisi Kongresi, 4-5 Aralık 2014 Ecz. Halil Tunç Köksal Genel Sekreter Yrd. Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Sosyal Güvenlik Reformu
Detaylı2011 YILI KURUMSAL MALİ DURUM ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ VE BEKLENTİLER RAPORU 2011 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU TEMMUZ-2011
TEMMUZ-2011 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 2011 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU 0 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SUNUŞ Ç.Ü. İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı Adana - 2011 SUNUŞ 3 I.OCAK-HAZİRAN 2011 DÖNEMİ
DetaylıTRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ
TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ 2011 İÇİNDEKİLER 1. SAĞLIK SEKTÖRÜ... 3 1.1. Sağlık Personeli Durumu... 3 1.2. Ölüme Neden Olan Hastalıklar, Bebek - Çocuk Ölümleri ve Toplam Doğurganlık...
DetaylıÖZEL HASTANE İLE VAKIF ÜNİVERSİTE HASTANELERİNİN PUANLANDIRILMASI HAKKINDA DUYURU
ÖZEL HASTANE İLE VAKIF ÜNİVERSİTE HASTANELERİNİN PUANLANDIRILMASI HAKKINDA DUYURU Giriş Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından 13 Kasım 2009 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren Özel Hastaneler
DetaylıSAĞLIK ALANINDA DEVLETİN DEĞİŞEN ROLÜ TÜRKİYE DE SAĞLIK BAKANLIĞI NIN ROLÜNÜN VE FONKSİYONLARININ YENİDEN TANIMLANMASI
SAĞLIK ALANINDA DEVLETİN DEĞİŞEN ROLÜ TÜRKİYE DE SAĞLIK BAKANLIĞI NIN ROLÜNÜN VE FONKSİYONLARININ YENİDEN TANIMLANMASI Hazırlayan: Prof. Dr. Coşkun Can Aktan SAĞLIK ALANINDA DEVLETİN DEĞİŞEN ROLÜ Hazırlayan:
DetaylıAB MALİ YARDIMLARI VE TÜRKİYE
AB MALİ YARDIMLARI VE TÜRKİYE Eskişehir Sanayi Odası 25 Kasım 2015 Mali Yardımlar IPA Fonları 2014-2020 Döneminde 4.453,9 milyon avro Ana yararlanıcı kamu, bakanlıklar Türkiye AB Programları Toplam bütçe
DetaylıT.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI
T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI Bölgesel Yenilik Stratejisi Çalışmaları; Kamu Kurumlarında Yenilik Anketi İstanbul Bölgesel Yenilik Stratejisi Kamu Kurumlarında Yenilik Anketi Önemli Not: Bu anketten elde
DetaylıHASTANE HİZMET KALİTE STANDARTLARI METODOLOJİSİ
HASTANE HİZMET KALİTE STANDARTLARI METODOLOJİSİ Sağlıkta Dönüşüm Programının ana hedeflerinden biride sağlık hizmetlerinde sürekli kalite gelişimini sağlamaktır. 2003 yılında ülkemize özgü bir uygulama
DetaylıÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA ve UYGULAMA MERKEZİ DENEYİMİ
ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA ve UYGULAMA MERKEZİ DENEYİMİ KURUM ÖZELLİKLERİ Hastane yatak sayısı: 750 Personel Sayısı: 1229 194 Öğretim Üyesi 46 Araştırma Görevlisi Toplam
DetaylıAkılcılık Zihnin dogustan itibaren bazı temel ilkeler ya da fikirlerle donatılmıs oldugu anlayısı
Felsefi olarak akılcılık akımı Platon la baslamıstır Akılcılık Zihnin dogustan itibaren bazı temel ilkeler ya da fikirlerle donatılmıs oldugu anlayısı İlaç kullanımında akılcılık Deney ve gözleme dayalı
DetaylıKapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar.
SAĞLIK ARAŞTIRMALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DAİRE BAŞKANLIKLARI YÖNERGESİ Amaç MADDE 1- (1) Bu yönerge, Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilat yapısını, görevlerini, yetkilerini ve
DetaylıTÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ ANALİZİ
TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ ANALİZİ Yazar Mehmet ATASEVER Y A Y I N L A R I Mayıs 2015, Ankara 1. Baskı Ön Söz "Türkiye İlaç Sektörü Analizi kitabında, Türkiye ilaç sektörünün, sektörü etkileyen gelişmelerin
DetaylıAile Hekimliği İçin Ödeme Yöntemi Önerisi
Aile Hekimliği İçin Ödeme Yöntemi Önerisi TEPAV Dr. N.Yalçın KAYA Dünyada Aile Hekimliği Avustralya da birinci basamak hizmetler tüm hekimlerin %42 si olan ve Medicare ile kontratlı olarak özel çalışan
DetaylıSAĞLIK HİZMET SUNUM POLİTİKALARI ÖZEL SEKTÖR PERSPEKTİFİ. Dr. Cemal Özkan
SAĞLIK HİZMET SUNUM POLİTİKALARI ÖZEL SEKTÖR PERSPEKTİFİ Dr. Cemal Özkan SAĞLIK HİZMET SUNUM POLİTİKALARI Finansal Politikalar Sağlık Hizmeti Sunumu Politikaları ÖZEL SAĞLIK İŞLETMELERİ Tarihsel perspektif
DetaylıSAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI
EK-18 SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI Türk sağlık sisteminin temel özelliklerinden biri, gerek hizmet sunumu, gerekse finansmanı açısından farklı rejimlerden oluşmuş olmasıdır. Sağlık hizmetleri bir yandan
DetaylıÖZEL HASTANE İLE VAKIF ÜNİVERSİTE HASTANELERİNİN PUANLANDIRILMASI HAKKINDA DUYURU
ÖZEL HASTANE İLE VAKIF ÜNİVERSİTE HASTANELERİNİN PUANLANDIRILMASI HAKKINDA DUYURU Giriş Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından 13 Kasım 2009 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren Özel Hastaneler
DetaylıTürkiye Sağlık Sistemi Hakkında OECD/Dünya Bankası İncelemesi, 2008
Türkiye Sağlık Sistemi Hakkında OECD/Dünya Bankası İncelemesi, 2008 İncelemenin Temel Bulguları Dünya Bankası Başlangıç Çalıştayı, Ankara, 18 Şubat 2009 Genel Bakış Türkiye sağlık sisteminin amaçları Sağlıkta
DetaylıT.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü
SAYI : B.13.2.SGK.0.11.05.00/327 21/05 /2010 KONU : daire başkanlıklarının görev dağılımı GENELGE 2010/65 Bilindiği üzere, 19.12.2008 tarihli ve 2008/496 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ve Bakanlık Makamının
DetaylıProf. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı
Prof. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı ĠLAÇ NEDĠR? Dünya Sağlık Örgütü ne (DSÖ) göre; Fizyolojik sistemleri, patolojik durumları alanın yararına değiştirmek, incelemek amacıyla
Detaylıb) Kurumlarca yapılacak idari iş ve işlemlere esas teşkil etmek üzere raporlama hizmeti veren sağlık personeli bu Tebliğin kapsamı dışındadır.
Kurum Tabipliklerinin Standardına Dair Tebliğ Resmi Gazete: 10 Şubat 2005-25723 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Temel İlkeler Amaç Madde 1 - Bu Tebliğin amacı; etkin, verimli ve kaliteli
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI Müge ÜNAL
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından 2016 Aralık ayında 2015 yılına ait Sağlık İstatistikleri Yıllığı yayınlanmıştır. Söz konusu çalışma; T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI
DetaylıSağlık Uygulama Tebliği ve Bütçe Uygulama Talimatı Yerine Tanı İlişkili Gruplar (TİG): Hekimleri Ne Bekliyor?
Sağlık Uygulama Tebliği ve Bütçe Uygulama Talimatı Yerine Tanı İlişkili Gruplar (TİG): Hekimleri Ne Bekliyor? TİG (Tanı İlişkili Guruplar) Her biri az ya da çok bir özgüllük derecesine sahip bir tanı ya
DetaylıTÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYELİK SÜRECİNDE SAĞLIKTA İNOVASYON
TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ NE ÜYELİK SÜRECİNDE SAĞLIKTA İNOVASYON Z. Güldem Ökem, PhD Research Fellow Centre for European Policy Studies (guldem.okem@ceps.eu) 23 Şubat 2011, Ankara Türkiye nin Avrupa Birliği
DetaylıAkılcı İlaç Kullanımı. Uzm.Dr.M.Bünyamin GÜCÜYENER 2015
Akılcı İlaç Kullanımı Uzm.Dr.M.Bünyamin GÜCÜYENER 2015 Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına
Detaylıİfade eder. Genel ilkeler Madde 4- (1)İlave ücret alınması
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ İLE SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ÖĞRETİM ÜYELERİ TARAFINDAN İLAVE ÜCRETLE MESAİ SAATLERİ DIŞINDABİZZAT VERİLEN SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÜCRETLENDİRME, ÖDEME
DetaylıPratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi
Pratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi Dr. Ahmet Akýcý*, Dr. M. Ümit Uðurlu*, Dr. Narin Gönüllü*, Dr. Þule Oktay*, Sibel Kalaça** Akýlcý olmayan ilaç
DetaylıORDU ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK PLAN YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler
ORDU ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK PLAN YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler Amaç MADDE 1 Bu yönerge Üniversitenin Stratejik Planı kapsamında; misyon, vizyon ve temel değerlerinin
DetaylıTürkiye Programından Kilit Sonuçlar
Türkiye Programından Kilit Sonuçlar Devam Etmekte Olan Türkiye Programından Kilit Sonuçlar Özel Sektör Rekabetçiliğinin Arttırılmasına Katkı Özel ve finansal sektör, işgücü piyasası ve işgücü becerileri
DetaylıSağlık Hizmetleri Yönetimi
Sağlık Hizmetleri Yönetimi Ders 9 Karşılaştırmalı Sağlık Sistemlerinin Sınıflandırılması ve Analizi 1 Bir Sağlık Sisteminin Belirleyicileri Bir sağlık sistemini belirleyen temel iki faktör daha önceki
DetaylıDünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler
Dünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler ECA Bölge Perspektifi Marius Koen TÜRKİYE: Uygulama Destek Çalıştayı 6-10 Şubat 2012 Ankara, Türkiye 2 Kapsam ve Amaçlar
Detaylı7- Kamu personeli ve aile fertlerinin katılım payının tahsili 7.1. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında muayene katılım payının tahsili
18 Eylül 2009 CUMA Resmî Gazete Sayı : 27353 TEBLĐĞ Maliye Bakanlığından: TEDAVĐ KATILIM PAYININ UYGULANMASI HAKKINDA TEBLĐĞ (SIRA NO: 12) 1- Amaç Bu Tebliğin amacı; kapsama dahil kişilerden, ayakta tedavilerinde
DetaylıRAKAMLARLA TÜRKİYE SAĞLIK
RAKAMLARLA TÜRKİYE SAĞLIK Giriş Türkiye de hemen her sektör son yıllarda önemli bir gelişim gösterdi. Sağlıktan enerji sektörüne, eğitimden yatırımlara, ulaştırmadan tarım sektörüne kadar bu değişimin
DetaylıT.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU. Yadigar GÖKALP Başkan Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi
T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU Yadigar GÖKALP Başkan Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi SAĞLIK HARCAMALARI 03.07.2012 MEDULA-1 MEDULA NEDİR? MED(ikal) ULA(k) (Tıbbi haberci-haberleşme)
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Kürşat Tigen
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. M. Kürşat Tigen İLAÇLAR Hastalıklardan korunma, teşhis, tedavi veya vücudun herhangi bir faaliyetini değiştirmek amacıyla kullanılan kimyasal, bitkisel, biyolojik kaynaklı ürünler
DetaylıTürkiye Klinik Kalite Programı
Türkiye Klinik Kalite Programı 3 Mayıs 2013 Dr. Hüseyin ÖZBAY Amaç: Türkiye de klinik kalitenin izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik mevcut durum tespitinin yapılması ve klinik kalite ölçme ve değerlendirme
DetaylıTAMAMLAYICI VE DESTEKLEYİCİ SAĞLIK SİGORTALARI
TAMAMLAYICI VE DESTEKLEYİCİ SAĞLIK SİGORTALARI 1 AB de Özel Sağlık Sigortası Uygulamaları Geçtiğimiz dönemlerde sağlık harcamalarında kaydedilen artış, kamu sağlık sistemlerinin sürdürülmesinde sorun yaşanmasına
DetaylıANKARA KALKINMA AJANSI. www.ankaraka.org.tr
ANKARA KALKINMA AJANSI www.ankaraka.org.tr TÜRKİYE'NİN En Genç Kalkınma Ajansı Ankara Kalkınma Ajansı bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak, bölgenin rekabet gücünü artırmak ve gelişimini hızlandırmak
Detaylıl.uluslararası Hasta Güvenliği ve Sağlık Finansmanı Kongresi Kasım 2017, Antalya
l.uluslararası Hasta Güvenliği ve Sağlık Finansmanı Kongresi 22-26 Kasım 2017, Antalya Kabul Edilen Bildiriler*** *** 1. Bildiri sahiplerinin kongre programında ve bildiri kitabında yer alabilmesi için
DetaylıYapı Kredi Finansal Kiralama A. O. Ücretlendirme Politikası
Yapı Kredi Finansal Kiralama A. O. Ücretlendirme Politikası Bu politika, Yapı Kredi Finansal Kiralama A.O. nın ( Şirket ) faaliyetlerinin kapsamı ve yapısı ile stratejileri, uzun vadeli hedefleri ve risk
DetaylıSağlık Bakanı Sayın Dr. Mehmet Müezzinoğlu ile görüşme 25 Şubat 2013- İstanbul Üniversitesi Balta Limanı Tesisleri
Sağlık Bakanı Sayın Dr. Mehmet Müezzinoğlu ile görüşme 25 Şubat 2013- İstanbul Üniversitesi Balta Limanı Tesisleri Prof.Dr.Şükrü Hatun Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Tam Gün Yasası ve sonrasındaki
DetaylıSağlık Hizmetleri Yönetimi
Sağlık Hizmetleri Yönetimi Ders 4 Sağlık Hizmetlerinde Finansman Meslek Yüksekokulu 1 Finansman Genel anlamda finansman para bulma çabası olarak ifade edilmektedir. Bir girişime, bir işletmeye, işleyebilmesi,
DetaylıAkılcı İlaç Kullanımı ( ) Uzm. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Akılcı İlaç Kullanımı (29.05.2016) Uzm. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Sunu Planı 1. Akılcı İlaç Kullanımı Tanım 2. Akılcı İlaç Kullanımı Sorumluluk Sahibi
DetaylıSosyal Güvenlikte Reform Süreci ve Mali Sonuçları. Tuncay Teksöz TBB Ekonomistler Platformu 29 Temmuz 2010
Sosyal Güvenlikte Reform Süreci ve Mali Sonuçları Tuncay Teksöz TBB Ekonomistler Platformu 29 Temmuz 21 SOSYAL GÜVENLİK REFORMU Nasıl Bir Dönüşüm İçindeyiz? Emeklilik hak ve yükümlülüklerin tüm çalışanlar
DetaylıYÖNETİCİ GELİŞTİRME PLUS. Programın Amacı: Yönetici Geliştirme Eğitimi. Yönetici Geliştirme Uzmanlığı Eğitim Konu Başlıkları. Kariyerinize Katkıları
YÖNETİCİ GELİŞTİRME 360 Yönetici Geliştirme Eğitimi İşletmelerde kalıcı başarının sağlanması, kurumun stratejik hedefleri ile uyumlu, yüksek performans göstermeye odaklanmış; motive olmuş takımları oluşturmak
DetaylıTıp Eğitimi Sağlıkta Dönüşüme Feda Ediliyor Talep Ediyoruz: Nitelikli tıp eğitimi!
Tıp Eğitimi Sağlıkta Dönüşüme Feda Ediliyor Talep Ediyoruz: Nitelikli tıp eğitimi! Mart 2015 Bugün Türkiye'de tıp eğitiminde ciddi bir gerileme yaşanmaktadır. Yeni kurulan fakülteler bir yana köklü fakülteler
DetaylıDSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
Balanced Scorecard DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Bu yöntemin ortaya çıkışı 1990 yılında Nolan Norton Enstitüsü sponsorluğunda gerçekleştirilen, bir yıl süren ve birçok şirketi kapsayan Measuring performance
DetaylıKurum Tabipliklerinin Standardına Dair Tebliğ
Sağlık Bakanlığından: Kurum Tabipliklerinin Standardına Dair Tebliğ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Temel İlkeler Amaç Madde 1 - Bu Tebliğin amacı; etkin, verimli ve kaliteli sağlık hizmeti
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI OTURUMLARI İÇİN ÖRNEK SUNUM. Dr. Sibel Aşçıoğlu Hayran Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları AD
AKILCI İLAÇ KULLANIMI OTURUMLARI İÇİN ÖRNEK SUNUM Dr. Sibel Aşçıoğlu Hayran Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları AD AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985
DetaylıTIBBİ ONKOLOJİ ÖZLÜK HAKLARI İLE İLGİLİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
TIBBİ ONKOLOJİ ÖZLÜK HAKLARI İLE İLGİLİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 1- Tıbbi Onkoloji Yan dal Uzmanlık Eğitimi Yan dal uzmanlık kadrolarının belirlenmesi ve dağıtımında karşılaşılan sorunlar: Kadroların
DetaylıAraştırmacı İlaç Firmaları Derneği AİFD Türkiye 2006 Yılı İlaç Harcamaları Değerlendirmesi. bilgilendirme notu. Sayfa 1
Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği AİFD Türkiye 2006 Yılı İlaç Harcamaları Değerlendirmesi bilgilendirme notu Sayfa 1 İçindekiler: Konu Sayfa Genel Değerlendirme: Türk ilaç piyasasında neler oldu?... 3
DetaylıT.C. Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı
T.C. Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı Çankırı Yatırım Destek Ofisi Ara Faaliyet Raporu 01.01.2011 30.06.2011 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... i TABLOLAR LİSTESİ... ii 1. Çankırı Yatırım Destek Ofisine İlişkin
DetaylıSAĞLIK HİZMETLERİ ARZI. Gülbiye Yenimahalleli Yaşar
SAĞLIK HİZMETLERİ ARZI Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Sağlık Hizmetleri Arzı Her düzeyde sağlık hizmeti sunan kişi ve kurumların toplamıdır. I, II, III. Basamakta yer alan sağlık ocağı, sağlık evi, dispanser,
DetaylıDr. Kenan Ergus İşyeri Hekimi ve Eğiticisi Bilgemed OSGB - BURSA
Dr. Kenan Ergus İşyeri Hekimi ve Eğiticisi Bilgemed OSGB - BURSA Tanımlar Kapsam Dünyada ve Türkiye de MH Hedefler Sonuçlar Başka Sonuç Mümkün mü? 5510 sayılı SSGSS- K/2006: M14- Sigortalının çalıştığı
DetaylıSAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ. Sağlık Hizmetleri. Hizmetleri. Hizmetleri. n Destek Sağlık Hizmetleri. n Veteriner Halk Sağlığı
YÖNETİMİ Sağlık n Destek Sağlık n Veteriner Halk Sağlığı n Acil Sağlık ve Cankurtarma n Sağlıklı Gıda n İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ I 011 FAALİYET RAPORU Sağlık Yönetimi 14 YÖNETİMİ Stratejik Amaç 4
Detaylı