T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI Müge ÜNAL

Transkript

1 T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından 2016 Aralık ayında 2015 yılına ait Sağlık İstatistikleri Yıllığı yayınlanmıştır. Söz konusu çalışma; T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI Müge ÜNAL 1. Genel Demografik Göstergeler, 2. Mortalite, 3. Morbidite, 4. Risk Faktörleri, 5. Hastalıkların Önlenmesi ve Sağlığın Korunması, 6. Ulusal Hastalık Yükü Çalışması, 7. Sağlık Hizmeti Verilen Kurumlar ve Altyapıları, 8. Sağlık Hizmetlerinin Kullanımı, 9. Sağlıkta İnsan Kaynakları, 10. Sağlık Ekonomisi ve Finansmanı, olmak üzere 10 bölümden oluşmaktadır. Genel Demografik Göstergelerde, Türkiye nüfusu 2015 yılında 78,7 Milyon kişidir. Yıllık nüfus artışı da % 13,4 tür. Kırsal ve Kentsel nüfus oranlarına baktığımızda, 1990 yılında neredeyse eşit olan oranlarda 2015 yılında farkın açıldığı ve kentsel nüfus oranı % 87,6 ya ulaşmıştır. 60 Yaş ve Üzeri Nüfus Oranlarının Uluslararası Karşılaştırmasına bakıldığında üst gelir grubu ülkelerde bu oran % 21,8, Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesinde % 21, Orta-Üst Gelir Grubu Ülkelerde % 13, Dünyada ve Türkiye de bu oran % 12 dir. İzmir in nüfusu 4,1 Milyon olup kentsel nüfus oranı % 99,5 dir. Mortalite bölümüne baktığımızda, Doğumda Beklenen Yaşam Süresinde 2002 yılına göre bir artış görülmektedir yılında 72,5 yıl olan süre 2015 yılında 78 olarak açıklanmıştır. Doğumda Beklenen Yaşam Süresinin Uluslararası Karşılaştırmasında, Türkiye % 78 lik oran ile 80,6 olan OECD ve 79,3 olan Üst Gelir Grubu Ülkelerin gerisinde olup, 76,5 olan DSÖ Avrupa Bölgesi, 74,4 olan Orta- Üst Gelir Grubu Ülkeler ve 71,1 olan Dünya ortalamasının üzerindedir. Odamız bünyesinde 30. Tıbbi Malzeme (1.014), 31. İnsan Sağlığı (580), 32. Gözlükçüler (259), ve 33. Diş Grubu (288) olmak üzere sağlık sektöründe faaliyet gösteren üyelerimizin yer aldığı Meslek Gruplarımız bulunmaktadır. 20

2 Söz konusu Meslek Gruplarımızda faaliyet gösteren üyelerimizin içerisinde yer aldığı Sağlık Hizmeti Verilen Kurumlar ve Altyapıları ile ilgili bölümü ile ilgili özet bilgilendirme aşağıda yer almaktadır. Türkiye de 2002 yılında 774 ü Sağlık Bakanlığı, 271 i Üniversite, 50 si Özel olmak üzere toplam hastane varken, 2015 yılında 865 i Sağlık Bakanlığı, 562 si Üniversite, 70 i Özel olmak üzere toplam hastane bulunmaktadır. Yatak sayılarında da artış görülmektedir yılında olan yatak sayısı 2015 yılında yükselmiştir. Aşağıdaki tabloda Dallara Göre Hastane ve Yatak Sayıları yer almaktadır. Tablo.1: Dallara Göre Hastane ve Yatak Sayıları, Türkiye, 2015 Dal Hastane Yatak Genel Hastane Kadın Doğum ve Çocuk Göz Hastalıkları Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi Göğüs Hastalıkları Hastanesi Psikiyatri Hastanesi Çocuk Hastalıkları Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Hastanesi Kemik Hastalıkları Hastanesi Meslek Hastalıkları Hastanesi Onkoloji Hastanesi Cerrahi Hastanesi 1 70 Ortopedi ve Travmotoloji Hastanesi 1 29 Lepra Hastanesi 1 34 Lösemili Çocuklar Hastanesi 1 14 Spastik Çocuklar Hastanesi Rehabilite Merkezi 1 57 TOPLAM yılında nitelikli yatak sayısı , Yoğun Bakım Yatağı Sayısı dir. Yıllara ve Sektörlere Göre Nitelikli Yatakların Dağılımına baktığımızda, 2002 yılına göre özel sektördeki oranda düşüş görülmektedir yılında % 30,1 olan oran, 2015 yılında % 29,7 olarak gerçekleşmiştir. Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde bu oran % 36,1 den % 52,5 e yükselmiş, Üniversite hastanelerinde ise % 33,8 den, % 17,9 a düşmüştür. Türkiye de Kişiye Düşen Hastane Yatağı Sayısı 26,6 olup, Dünyadaki ülkelerin oldukça gerisindedir. Dünyada ilk üç sırada Almanya da (82,3) Avusturya da (75,9) Bulgaristan da (71,3) yer almaktadır. Türkiye 22. Sırada yer almaktadır. Türkiye de, Kişiye Düşen Yoğun Bakım Yatağı Sayısı 1,6 dır. 21

3 Aşağıdaki tabloda Sektörlere Göre Yataklı Tedavi Kurumlarında Ameliyathane Hizmetleri Altyapısı ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Tablo.2: Sektörlere Göre Yataklı Tedavi Kurumlarında Ameliyathane Hizmetleri Altyapısı, Türkiye, 2015 Sağlık Bakanlığı Üniversite Özel Toplam Ameliyathane Ameliyathane Odası Ameliyathane Masası İzmir de 57 hastane, yatak kapasitesi bulunmakta olup, kişiye düşen yatak sayısı 27,5, nitelikli yatak sayısı 4.221, yoğun bakım yatak sayısı 1.632, nitelikli yatak oranı 42,9, Kişiye Düşen Yoğun Bakım Yatağı sayısı 3,9 olarak açıklanmıştır. Hemodiyaliz Merkez Sayısı 851, Kullanılan Hemodiyaliz Cihaz Sayısı olarak açıklanmıştır. Aşağıdaki tabloda Yataklı Tedavi Kurumlarında Cihaz Sayıları ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Tablo.3: Yıllara Göre Yataklı Tedavi Kurumlarında Cihaz Sayıları, Türkiye MR BT Ultrason Doppler Ultrason EKO Yataklı Tedavi Kurumlarında Kişiye Düşen MR Cihazı Sayısının Uluslar arası Karşılaştırmasında (2014) Türkiye 10,1 ile 14,9 olan OECD ortalamasının altındadır. Japonya 51,7 ile birinci, Birleşik Devletler 38,1 ile ikinci sırada yer almaktadır. Yataklı Tedavi Kurumlarında Kişiye Düşen; Ultrason Cihazı Sayısı 70,1, Doppler Ultrason Cihazı Sayısı 51, EKO Cihazı Sayısı 24,1, Mamografi Cihazı Sayısı 11,4, olarak açıklanmıştır. 22

4 Aşağıdaki tabloda sektörlere göre ağız ve diş sağlığı hizmeti veren kurum ve kuruluşlara ilişkin bilgiler yer almaktadır. Tablo.4: Sektörlere Göre Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Veren Kurum ve Kuruluşlar, Türkiye, 2015 Sağlık Bakanlığı Üniversite Özel Diğer Toplam Kurum Ünit Kurum Ünit Kurum Ünit Kurum Ünit Kurum Ünit Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Diş Hastanesi Diş Eğitim Hastanesi Diş Polikliniği (Hastane) Diş Polikliniği Toplam Yıllara Göre Diş Üniti Başına Düşen Nüfusa bakıldığında 2002 yılında diş üniti başına kişi düşerken, 2015 yılında düşmektedir. 112 Acil Yardım İstasyonu Başına Düşen Nüfusta da ciddi bir düşüş görülmektedir yılında olan kişi sayısı 2015 yılında olmuştur yılında Ambulans sayısı 5.018, Acil Yardım Ambulansı Başına Düşen Nüfus olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizde kara ambulansı hariç 17 ambulans helikopter ile hasta, 3 uçak ambulansı ile hasta, 265 kar paletli ile hasta, 6 deniz ambulansı ile hasta nakili gerçekleşmiştir. Sağlık Hizmetlerinin Kullanımının anlatıldığı 8. Bölümde; İçerisinde Sağlık Ocağı, Dispanser, Verem Savaş Dispanseri, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi, TSM'ler Tarafından Yapılan Diğer Muayeneler ve Özel Polikliniklerin yer aldığı Birinci Basamağa yapılan başvurular 214,5 Milyon, İçerisinde Özel Tıp Merkezleri ve Hastanelerin yer aldığı İkinci Basamağa yapılan başvurular 445,5 Milyon kişidir. Kişi başı hekime müracaat sayısının uluslararası karşılaştırmasında Türkiye 8,4 kişi ile Kore (14,9), Japonya (12,8), Macaristan (11,8), Slovakya (11,3), Çek Cumhuriyeti (11,1), Almanya (9,9) den sonra gelmektedir. 6,8 olan OECD ortalamasının üzerindedir. İzmir de birinci basamağa yapılan başvurular , ikinci ve üçüncü basamağa yapılan başvurular , kişi başı hekime başvuru 9, diş hekimine başvuru , kişi başı diş hekimine başvuru 0,50 dir. 23

5 İzmir de, yatan hasta sayısı , yatılan gün sayısı , ameliyat sayısı , yatak doluluk oranı 70,7, ortalama kalış günü 4,4, yatak devir hızı 59,1, yatak devir aralığı 1,8, kaba ölüm hızı 23,9 dur yılında 5,5 Milyon kişi olan yatan hasta sayısı 2015 yılında 13,5 Milyon kişiye ulaşmıştır. Sağlık Bakanlığı hastaneleri 7,4 Milyon kişi ile % 55 lik orana sahiptir yılında 1,5 Milyon olan ameliyat sayısı 4,7 Milyona ulaşmıştır. Tablo.5: Yıllara ve Sektörlere Göre Hastanelere Müracaat Sayısı, Türkiye, Sağlık Bakanlığı Üniversite Özel Toplam Ağız ve diş sağlığı hizmetlerine müracaat sayıları 2015 yılında 39,6 milyon kişiye ulaşmıştır. Aşağıdaki grafikte yıllara ve sektörlere göre hastanelerde yatak doluluk oranı gösterilmektedir. Grafik.1: Yıllara ve Sektörlere Göre Hastanelerde Yatak Doluluk Oranı, Türkiye, 2015 Hastanelerde yatan hasta ortalama kalış günü Sağlık Bakanlığı hastanelerinde 4,3, Üniversite hastanelerinde 5,6 ve özel hastanelerde 2,5 tir. Yıllara ve sektörlere göre hastanelerde yatılan gün sayısına bakıldığında, Sağlık Bakanlığı 32 milyon, 10,5 milyon, 10,6 milyon olmak üzere toplam 53,2 milyondur. 24

6 Yataklı tedavi kurumlarında yapılan muayenelerde özel kurumlarda her muayenede 37,1 MR görüntüleme, 29,3 BT görüntüleme, 77,6 ultrason, 24 doppler ultrason, 19,5 eko, 5,3 mamografi istenmektedir. Toplam ilaç tüketimi 2010 yılında 1.669,90 iken 2015 yılında 2.112,94 olmuştur. Toplam harcamalarında jenerik ilaçların oranı % 29,5, orijinal ilaçların oranı % 66,5, diğer ilaçların oranı % 4,1 dir. Tüketilen ilaçların % 78,1 i yerli, % 21,9 u ithaldir. İlaç harcamalarının % 41,7 si yerli ilaca, % 58,3 ü ithal ilaca yapılmıştır. İlaç harcamalarının % 91 i geri ödeme kapsamında, % 9 u geri ödeme kapsamında değildir. Türkiye de kişi başı kamu cari sağlık harcamasın 868 $ olup, bu tutar Lüksemburg ta $, Almanya da $, Hollanda da $, İsveç te $, İrlanda da $ dır. Türkiye de kişi başı toplam cari sağlık harcaması 984 $ olup, Lüksemburg ta $, Hollanda da $, Almanya da $, İsveç te $, İrlanda da $ dır. Sağlıkta İnsan Kaynakları olan 9. Bölümde; Türkiye de toplam hekim, diş hekimi, eczacı, hemşire, ebe, diğer sağlık personeli bulunmaktadır. Bu sayılarda özel sektör hekim, diş hekimi, eczacı, hemşire, ebe, diğer sağlık personeli ile yer almaktadır kişiye düşen hekim sayısı 179, kişiye düşen diş hekim sayısı 32olup; hekimde 339, diş hekiminde 70 olan OECD ortalamalarının oldukça altındadır kişiye düşen eczacı sayısı 35 dir ve OECD ortalaması 87 dir kişiye düşen hemşire ve ebe sayısı 261 dir ve OECD ortalaması dir. Toplam hekim sayısında özel kurumların oranı % 21,1, Üniversite hastanelerinin oranı 20,4, Sağlık Bakanlığı hastanelerinin oranı % 58,5 tir Eğitim yılında tıp fakültesi sayısı 85, diş hekimliği fakültesi sayısı 43, tıp fakültesinde toplam öğrenci sayısı , öğretim üyesi sayısı , diş hekimliği fakültesinde toplam öğrenci sayısı , öğretim üyesi sayısı dır. İzmir de, uzman hekim, pratisyen hekim, asistan hekim olmak üzere toplam hekim, diş hekimi, eczacı, hemşire, ebe, diğer sağlık personeli bulunmaktadır. Sağlık Ekonomisi ve Finansmanı bölümüne baktığımızda, toplam sağlık harcaması 104,5 Milyar TL olup toplam sağlık harcamasının GSYİH'ya Oranı % 5,4 tür. Özel sağlık harcamasının GSYH içindeki payı % 1,15, kamu sağlık harcamasının % 4,21 dir. Kişibaşı kamu sağlık harcaması TL, özel sağlık harcaması 289 TL dir. Cepten yapılan sağlık harcamalarının toplam sağlık harcamalarına oranı 16,6 dır. 25

7 Sağlık İstatistikleri Yıllıkları, Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü tarafından Aralık ayından yayınlanmaktadır Yılı Sağlık İstatistikleri Yıllığı Bülteni 30 Eylül 2016 tarihinde yayınlanmış olup, bir sonraki Haber Bülteni yayımlanma tarihi Eylül 2017 olarak açıklanmıştır. 26