K OBİ YÖNETİMİ ve BÜYÜME

Transkript

1 Kavramsal Açıklamalar I Yrd.Doç.Dr. Mustafa YURTTADUR İstanbul Gelişim Üniversitesi İİSBF İşletme (İngilizce) K OBİ YÖNETİMİ ve BÜYÜME İstanbul 2015

2 II Mustafa Yurttadur / KOBİ Yönetimi ve Büyüme Yayın No. : 2524 İşletme-Ekonomi Dizisi : Baskı Mart 2015 İSTANBUL ISBN Copyright Bu kitabın bu basısı için Türkiye deki yayın hakları BETA Basım Yayım Dağıtım A.Ş. ye aittir. Her hakkı saklıdır. Hiçbir bölümü ve paragrafı kısmen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya başka herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, dağıtılamaz. Normal ölçüyü aşan iktibaslar yapılamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi : Beta Basım A.Ş. Baskı-Cilt : Yaz n Bas n Yay n Matbaac l k Trz.Tic.Ltd.fiti. (Sertifika No: 12028) İkitelli Çevre Sanayi Sitesi 8. Blok No: Başakşehir/ STANBUL Kapak Tasarım : Gülgonca Çarpık Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. (Sertifika No: 16136) Narlıbahçe Sok. Damga Binası No: 11 Cağaloğlu -İSTANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212)

3 Kavramsal Açıklamalar III Önsöz Günümüz ekonomilerinde ekonomik yapılanmaların özellikleri her geçen gün biraz daha önemlerini artırmaktadır. Ülkelerin içerisinde bulundukları finansal yapıları ve bu yapılara etki eden birimlerin güçleri birbirleriyle etkileşim içerisinde olmalarından dolayı ekonomik birimlerin güçlülüğü ülke ekonomilerinin güçlülüğüne direkt olarak pozitif yönde etki etmektedir. Dolayısıyla bugüne kadar ülke ekonomilerinin güçlülüğüne bakıldığında ekonomik yapılanma içerisinde bu yapılanmayı etkileyen en büyük etkenin KOBİ ler olduğu görülmüştür. Çünkü genel anlamda birçok ülke ekonomisindeki en itici güç ekonominin içerisindeki etkinliğe gerek sayıları ve gerekse de oranları anlamında yaptıkları etki vesilesiyle KOBİ ler olmuştur. Bu anlamda Türkiye de de önemi oldukça büyük olan KOBİ lerin sermaye yapısı ve kar dağıtım politikasının büyüme üzerine ne gibi etkileri olduğu düşüncesinden hareket ederek ortaya çıkmış olan bu çalışmanın ve araştırmanın KOBİ lere finans alanında faydalı olabilecek bilgiler sunarak finansal sıkıntılarının çözümünde uygulayabilecekleri önerileri ortaya koyabilme amacı bulunmaktadır. Bu çalışmamın hazırlanmasının her aşamasında katkılarını esirgemeyerek büyük bir özveri ve fedakarlıkla beni yönlendiren değerli hocam Sayın Prof. Dr. Niyazi Berk e, analizler aşamasında önemli yardımını gördüğüm Sayın Yrd. Doç. Dr. İ. Esen Yıldırım a, en büyük destekçilerim eşim ve oğluma, tüm aileme, benim bugünlere gelmeme vesile olan tüm hocalarıma sonsuz teşekkürlerimle. Yrd. Doç. Dr. Mustafa Yurttadur

4 IV Mustafa Yurttadur / KOBİ Yönetimi ve Büyüme

5 Kavramsal Açıklamalar V Özet KOBİ ler genel anlamda ekonomileri oluşturan öğelere bakıldığı zaman etkinlik anlamında en yoğun yapılanmalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kadar yoğun etkisi olan bu işletmelerin özelliklerinin tam anlamıyla incelenerek elde edilecek sonuçlara göre belli bir genellemeye gitmek mümkün olacaktır. Global anlamda her ülke kendi KOBİ leri hakkında çok ciddi araştırmalar yaparak karşılaşılan sorunları ve bu sorunların çözüm yollarını araştırmaktadır. Bu araştırmalarla hangi özelliklere sahip olan KOBİ lerin finansal anlamda ne kadar güçlü oldukları ortaya konulmakta ve zayıf olan işletmeler için neler yapılacağı ortaya konulup uygulanmaya başlanmaktadır. Çünkü finansal yapısı ve dolayısıyla da sermaye yapısı güçlü olan işletmeler genellikle büyüme yolunda oldukça önemli başarılara imza atabilmektedirler. Diğer taraftan finansal yapısında zayıflık olan işletmeler ise karşılaştıkları sorunlar karşısında oldukça güç durumlara düşebilmektedirler. Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisinin temelini oluşturan KOBİ lerin sermaye yapısı ve kar dağıtım politikasının büyüme üzerine ne gibi etkileri olduğunu araştırarak hangi sermaye yapısı, finansman yapısı ya da kar dağıtımında hangi dağıtım politikasını izleyen KOBİ lerin büyüyüp büyüyemeyeceğini ortaya koymaktır. Yapılmış olan bu tez çalışmasında sermaye yapısı güçlü olup kendi özsermayesiyle hayatına devam etmeye çalışıp çok fazla borçlanma yolunu seçmeyen, finansman yapısını her zaman güçlendirmeye çalışan, kapasite kullanımı ve dolayısıyla cirosunu artırmaya çalışan ve ortaya çıkan karı ortaklara dağıtmayıp sermayesini güçlendirmek için işletmede tutan KOBİ lerin büyüdükleri sonucuna ulaşılmıştır.

6 VI Mustafa Yurttadur / KOBİ Yönetimi ve Büyüme

7 İçindekiler BÖLÜM 1 Kavramsal Açıklamalar 1.1. KOBİ KAVRAMI KOBİ LERİN TEMEL ÖZELLİKLERİ GENEL OLARAK KOBİ TANIMLAMALARI AB de KOBİ Tanımlamaları ABD de KOBİ Tanımlamaları Asya Ülkelerinde KOBİ Tanımlamaları Türkiye de KOBİ Tanımlamaları Devlet Planlama Teşkilatı ve Devlet İstatistik Enstitüsünün KOBİ Tanımlamaları Ticaret ve Sanayi Odalarının KOBİ Tanımlamaları Bankaların KOBİ Tanımlamaları KOBİ LERİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI KOBİ lerin Avantajları KOBİ lerin Dezavantajları KOBİ LERİN EKONOMİDEKİ YERİ VE TÜRKİYE DE KOBİLERE DESTEK VEREN KURULUŞLAR KOSGEB Kobi Proje Destek Programı Tematik Proje Destek Programı İşbirliği Güçbirliği Destek Programı AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı Genel Destek Programı Gelişen İşletmeler Piyasası Kobi Destek Programı Kredi Faiz Desteği KOSGEB Laboratuvar Hizmetleri Kredi Faiz Desteği MEKSA Vakfı İGEME TÜBİTAK TOSYÖV TOBB DTM MPM...69

8 VIII İçindekiler BÖLÜM 2 Sermaye Yapısı 2.1. SERMAYE YAPISI AÇISINDAN BÜYÜME Sermaye Yapısı Kararlarını Etkileyen Faktörler Genel Ekonomik Yapı İçinde Bulunulan Ekonominin Özellikleri Firmanın Genel Özellikleri Yasal Yaptırımlar ve Para Otoritelerinin Kararları Kredi Kurumlarının Davranışları SERMAYE YAPISI İLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR Net Faaliyet Geliri Yaklaşımı Net Gelir Yaklaşımı Geleneksel Yaklaşım Modigliani Miller Yaklaşımı Günümüzde Geçerli Olan Yaklaşım Vergi Yaklaşımı Finansal Sıkıntı Yaklaşımı Temsilci Maliyetleri Yaklaşımı Bilgi Farklılığı Yaklaşımı SERMAYE YAPISI UNSURLARI Özkaynaklar Hisse Senetleri Oto Finansman Kaynakları Yedekler Amortisman Karşılıklar Yabancı Kaynaklar Ticari Krediler Banka Kredileri Finansman Bonoları ve Tahviller OPTİMAL SERMAYE YAPISI Hisse Başı Gelir Faiz ve Vergi Öncesi Kâr Analizi Para Akışı Analizi Sermaye Yapısı Teorisi İle İlgili Alan Çalışmaları BÖLÜM 3 KOBİ lerde Büyüme 3.1. KOBİ LERDE BÜYÜMENİN AMACI VE ÖNEMİ KOBİ lerde Büyümenin Amacı Genel Olarak KOBİ lerde Büyüme Amacı KOBİ lerin Uygulama Yönüyle Büyüme Amaçları...112

9 İçindekiler IX Büyüme Amacı Olarak KOBİ lerin Zayıf Yönleri KOBİ lerde Büyümenin Önemi KOBİLERİ BÜYÜMEYE YÖNELTEN FAKTÖRLER Teşvik Destek ve İndirimlerden Faydalanma Dış Pazarlara Açılma İsteği Kurumsal İmajın Getireceği Avantajlar KOBİ LERİN BÜYÜME STRATEJİLERİ KOBİ lerin Büyümesinde Leasing Faktörü KOBİ lerin Büyümesinde Factoring Faktörü KOBİ lerin Büyümesinde Forfaiting Faktörü Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Franchising Metoduyla KOBİ lerin Büyümesi Stratejik İşbirlikleri İle KOBİ lerin Büyümesi Lisans Anlaşmaları İle KOBİ lerin Büyümesi Ortak Girişim Stratejisi (Joint Venture) Metoduyla KOBİ lerin Büyümesi Birleşme Stratejisi (Merger, Acqusition) Metoduyla KOBİ lerin Büyümesi.126 BÖLÜM 4 KOBİ lerde Finansal Yapı ve Yönetimi 4.1. KOBİLERİN FİNANSMAN YAPISI Finansman Alternatifleri Kısa Süreli Finansman Kaynakları Ticari (Satıcı) Krediler Banka Kredileri Finansman Bonoları Factoring Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler Orta Vadeli Finansman Kaynakları Orta Süreli Krediler Makine ve Tesislerin Finansmanı Leasing Forfaiting Uzun Süreli Finansman Kaynakları Tahviller ve Hisse Senetleri Uzun Vadeli Banka Kredileri Kâr Zarar Ortaklığı (KZOB) Senetleri Ölçeğe Göre Finansman Finansman Kaynak Maliyeti Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti...163

10 X İçindekiler BÖLÜM 1 Kobilerde Kâr Dağıtımı 5.1. Kâr Dağıtım Politikası Kâr Dağıtım Politikasının Önemi Kâr Dağıtım Politikasını Etkileyen Faktörler Kanun ve Şirket Ana Sözleşmesinde Yer Alan Hükümler İşletmenin Likidite Durumu Şirketin Borç Yapısı İşletmenin Büyüme Hızı Kredi Sözleşmelerinde Yer Alan Hükümler Şirketin Ortaklık Yapısı Benzer İşletmelerin Kâr Payı Dağıtım Politikaları Yönetiminin Önceliği İstikrarlı Kâr Dağıtımı Yeni Yatırım Planları Sermaye Piyasası Kaynaklarından Yararlanma Elde Bulundurma İsteğinin Kâr Dağıtımına Etkisi Belirsizlik Kâr Payı Dağıtım Politikaları Sabit Oranlı Kâr Payı Dağıtım Politikası Sabit Miktarda Kâr Payı Dağıtım Politikası İstikrarlı Kâr Payı Dağıtım Politikası Sabit Oranlı Kâr Payı ve Ek Kâr Payı Dağıtım Politikası Kâr Payı Dağıtım Şekilleri Nakit Kâr Payı Dağıtımı Pay Senedi Şeklindeki Kâr Payı Dağıtımı Mevcut Sermayede Bir Değişiklik Yapmadan Ortaklara Yeni Pay Senedi Vererek Kâr Payı Dağıtımı Pay Senetleri Geri Alınarak Kâr Payı Dağıtımı Şahıs Şirketlerinde Kâr Dağıtımı Kollektif Şirketlerde Kâr Dağıtımı Kârın Ortaklara Sermaye Payları ile Orantılı Olarak Dağıtılması Kârın Ortaklara Eşit Dağıtımı Ortakların Sermaye Paylarına Faiz Ayrılarak Kârın Dağıtımı Ortaklardan Birine veya Birkaçına Prim Hesaplandıktan Sonra Kârın Sermaye Paylarına Göre Dağıtımı Sadece Emeğini Sermaye Olarak Koyan Ortağa Kâr Payı Ayrıldıktan Sonra Dağıtım Kârın Sermaye Paylarına Eklenmesi Adi Komandit Şirketlerde Kâr Dağıtımı Sermaye Şirketlerinde Kâr Dağıtımı Limited Şirketlerde Kâr Dağıtımı...189

11 İçindekiler XI Safi Kârın Dağıtımı Limited Şirketlerde Kâr Dağıtımının Hukuksal Prosedürü Limited Şirketlerde Kâr Dağıtımıyla İlgili Uygulama Hisseli Komandit Şirketlerde Kâr Dağıtımı Hisseli Komandit Şirketlerde Vergilendirmeye İlişkin Özel Bir Durum Komanditer Ortağın Kâr Payının Hesaplanması Hisseli Komandit Şirketlerde Kâr Dağıtımıyla İlgili Uygulama Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Yedek Akçeler Gizli Yedek Akçeler Açık Yedek Akçeler Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Kâr Dağıtımı Kâr Payı Dağıtımının Şekli Kâr Payı Dağıtımında Yetkili Organ Kâr Payının Ödenme Zamanı Kâr Payı Dağıtım İlkeleri Sermaye Piyasası Kanunu Hükümlerine Göre Kâr Payı Dağıtımı Sermaye Piyasası Hükümlerine Göre Kâr Payı Dağıtım Esasları Hisse Senetleri Borsada İşlem Görmeyen Anonim Şirketlerde Temettü Dağıtımı Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Şirketlerde Kâr Dağıtımı Temettü Dağıtım Zamanı Yönetim Kurulu Üyeleri ve Bu Gibi Kişi ve/veya Kurumlara Kâr Payı Dağıtımı Temettü Avansı Dağıtım Kararı Dağıtılacak Temettü Avansı Tutarının Hesaplanması Temettü Avansının Dağıtım Zamanı Temettü Avansı Ödemeleri İkinci Tertip Yedek Akçenin Hesaplanması Birinci Temettü Tutarının Eksik Dağıtılmasında Sorumluluk Tahsil Edilmeyen Kâr Payı ve Temettü Avansı Bedellerinin Zaman Aşımına Uğraması Kurum Kazancı Üzerinden Gelir Vergisi Kanununa Göre Yapılacak Stopaj Sayılı Yasa Öncesi Durum Tam Mükellef Kurumlarca Yapılan Kesinti İstisna Kazançlar Üzerinden Yapılan Kesinti Dar Mükellef Kurumlarca Yapılan Kesinti Gelir Vergisi Kesintisi Oranı Sayılı Yasa İle Yapılan Düzenleme Sayılı Yasa Sonrası Tam Mükellef Kurumlarca

12 XII İçindekiler Yapılan Kesinti Sayılı Yasa Sonrası İstisna Kazançlar Üzerinden Yapılan Kesinti Sayılı Yasa Sonrası Dar Mükellef Kurumlarca Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı Sayılı Yasa Sonrası Gelir Vergisi Kesintisi Oranı Kârın Sermayeye İlavesi Durumu KÂR DAĞITIM TABLOSU Kâr Dağıtım Tablosu Düzenleme Kuralları Kâr Dağıtım Tablosunu Oluşturan Kalemler Dönem Kârının Dağıtımı Yedeklerden Dağıtım Hisse Başına Kâr Hisse Başına Temettü Kâr Dağıtım Tablosu KÂR DAĞITIMINA İLİŞKİN UYGULAMA Halka Açık Olmayan Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Uygulaması Safi Kurum Kazancının Tespiti Gelir Vergisi Stopajı Kârın Dağıtımı Kâr Dağıtımına Bağlı Stopaj Hesaplanması Kâr Dağıtım Tablosu Halka Açık Olan Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Uygulaması Safi Kurum Kazancının Tespiti Gelir Vergisi Stopajı Kârın Dağıtımı Kâr Dağıtımına Bağlı Stopaj Hesaplanması Kâr Dağıtım Tablosu KOBİ LERİN FİNANSAL KURULUŞLARDAN YARARLANMA OLANAKLARI VE HALKA AÇILMA Kredibilite Kredi Değerlendirme Sistemi (KDS) Kredi Değerlendirme Sisteminin Çalışma Prensibi Kredi Değerlendirme Sisteminin Birimleri Firma Tanıtım Raporu (FTR) Firma Derecelendirmesi (RATING) Kredi Limit Formu (KLF) Proje Finansmanı Pazarlama ve Yeni Ürün Geliştirmeye Yönelik Finansman Fuarlara Katılma Desteği Tanıtım Desteği Markaya Yönlendirme Desteği KOBİ lerin Halka Açılması...268

13 İçindekiler XIII 5.8. KOBİ LERİN TEMEL SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Örgütlenme Düzeyinde Sorunlar Pazarlama ve Satış Sorunları Finansal Sorunlar Özkaynak Yetersizliği Finansal Yönetimde Yetersizlik İşletme Sermayesi Yetersizliği Kredi Yoluyla Finansmandaki Sorunlar KOBİ Sorunlarına Çözüm Önerileri ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ ARAŞTIRMANIN EVRENİ ARAŞTIRMANIN KAPSAMI VE SINIRLILIKLARI ARAŞTIRMADA KULLANILAN VERİ TOPLAMA TEKNİĞİ ARAŞTIRMANIN VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Kaynakça...343

14 XIV Tablolar Listesi Tablo 1.1: Japonya da KOBİ Sınıflamaları...19 Tablo 1.2: Güney Kore de KOBİ Sınıflamaları Tablo 1.3: Çeşitli Ülkelerdeki KOBİ Tanımları...20 Tablo 1.4: Türkiye de İmalat Sanayinde İşletmelerin Ölçeksel Dağılımı Tablo 1.5: KOBİ lerin Bazı Ülke Ekonomilerindeki Etkinliği...33 Tablo 3.1: KOBİ lerin Büyüme Yönelimi ve Uygulamalar Tablo 3.2: Temel Noktalar İtibariyle KOBİ Büyük İşletme Karşılaştırması Tablo 5.1: AB de KOBİ lere Sağlanan Genel Finansal Destekler ve Kuruluşlar Tablo 5.2: ABD de KOBİ lere Sağlanan Destekler Tablo 6.1: Araştırmaya Katılanların Eğitim Durumları Tablo 6.2: Araştırmaya Katılanların İşletmelerindeki Statüleri Tablo 6.3: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Faaliyet Konuları Tablo 6.4: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Sektörleri Tablo 6.5: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Hukuki Statüleri Tablo 6.6: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Yaşları Tablo 6.7: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin İhracat/İthalat Faaliyetleri Tablo 6.8: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin İhracat Pazarları Tablo 6.9: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Sermayeleri Tablo 6.10: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Ciroları Tablo 6.11: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Ar-Ge Faaliyetleri Tablo 6.12: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Makine-Bina-Tesis ve Cihazlarının Değeri Tablo 6.13: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Üretim Kapasiteleri Yeterliliği Tablo 6.14: Araştırmaya katılan KOBİ lerin 2008 yılı kapasite kullanım oranı Tablo 6.15: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Düşük ve Orta Kapasitede Çalışma Nedeni Tablo 6.16: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Genelde Karşılaştığı Sorun Tablo 6.17: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Finansal Sorun Kaynağı Tablo 6.18: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kısa Süreli Finansman Sorunlarında Önem...302

15 İçindekiler XV Tablo 6.19: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Uzun Süreli Finansman Sorunlarında Önem Tablo 6.20: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Finansman İhtiyacının Sebebi Tablo 6.21: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Finansman Olanaklarından Yararlanma Amacı Tablo 6.22: Araştırmaya Katılan İşletmelerin İlgilendikleri Yeni Alternatif Finansman Araçları Tablo 6.23: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırım Yapmadan Önce Kullanacağı Finansal Enstrümanı Seçmede Etkili Olan Faktör Tablo 6.24: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırım Finansman Aracı Tablo 6.25: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırımlarında En Fazla Kullandıkları Finansman Olanağı Tablo 6.26: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırım Finansmanındaki Özkaynak Oranı Tablo 6.27: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kullandıkları Kredi Türü Tablo 6.28: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kullandıkları Kredilerin Kaynağı Tablo 6.29: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kullandıkları Kredilerin Yıllık Limiti Tablo 6.30: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kullandıkları Kredilerin Ortalama Vadesi Tablo 6.31: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Banka Kredisi Kullanırken Karşılarına En Fazla Çıkan Problem Tablo 6.32: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kredi Maliyet Yüksekliği Karşısında Tutumu Tablo 6.33: Araştırmaya Katılan İşletmelerde Kredi Kullanılmamasının Nedeni Tablo 6.34: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yabancı Kaynaklarla Finanse Ettiği Yatırım Sonucunda Özkaynak Yapısındaki Değişim Tablo 6.35: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yabancı Kaynaklarla Finanse Ettiği Yatırım Sonucunda Finansman Yapısındaki Değişim Tablo 6.36: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Çalışma Sermayesinin Finansmanında Kullandığı Kaynak Tablo 6.37: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Finansman Sorunlarının Çözümünde Kullandıkları Alternatif Tablo 6.38: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırım Kararlarındaki Önceliği Tablo 6.39: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Faaliyetlerinin Belirlenmesindeki Önemli Faktör Tablo 6.40: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Oto Finansman Politikası Yapılandırılması Tablo 6.41: Sermaye İle Finansman Yapısı Arasındaki Değişim...323

16 XVI İçindekiler Tablo 6.42: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Finansman Yapısı Arasındaki Değişim Tablo 6.43: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Kredilerin Yıllık Limiti Arasındaki Değişim Tablo 6.44: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Kredilerin Ortalama Vadesi Arasındaki Değişim Tablo 6.45: Finansmanda Özkaynak Oranı İle KOBİ lerin Oto Finansman Politikası Yapılandırılması Arasındaki Değişim Tablo 6.46: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Yatırım Kararlarında Öncelik Arasındaki Değişim Tablo 6.47: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Sermaye Arasındaki Değişim Tablo 6.48: KOBİ lerin Ciroları İle Sermaye Arasındaki Değişim Tablo 6.49: KOBİ lerin Ciroları İle Kapasite Kullanım Oranları Arasındaki Değişim Tablo 6.50: KOBİ lerin Duran Varlıklarının Değeri İle Kapasite Kullanım Oranları Arasındaki Değişim Tablo 6.51: KOBİ lerin Sermayeleri İle Kapasite Kullanım Oranları Arasındaki Değişim...334

17 XVII Şekil Listesi Şekil 1: Net Faaliyet Geliri...79 Şekil 2: Net Gelir Yaklaşımı...81 Şekil 3: Şekil 4: Şekil 5: Şekil 6: Şekil 7: Şekil 8: Geleneksel Yaklaşım...83 Modigliani-Miller Modelinin Finansal Sıkıntı ve Temsil Maliyetleri İle Birleşmesi...90 Hisse Başı Gelir (HBG) Faiz ve Vergi Öncesi Kar Analizi (FVÖK) Leasing in İşleyişi Forfaiting in İşleyişi Araştırmaya Katılanların Eğitim Durumları Şekil 9: Araştırmaya Katılanların Şirketlerindeki Statüleri Şekil 10: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Faaliyet Konuları Şekil 11: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Sektörleri Şekil 12: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Hukuki Statüleri Şekil 13: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Yaşları Şekil 14: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin İhracat/İthalat Faaliyetleri Şekil 15: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin İhracat Pazarları Şekil 16: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Sermayeleri Şekil 17: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Ciroları Şekil 18: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Ar-Ge Faaliyetleri Şekil 19: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Makine-Bina-Tesis ve Cihazlarının Değeri Şekil 20: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Üretim Kapasiteleri Yeterliliği Şekil 21: Araştırmaya katılan KOBİ lerin 2008 Yılı Kapasite Kullanım Oranı Şekil 22: Araştırmaya Katılan KOBİ lerin Düşük ve Orta Kapasitede Çalışma Nedeni Şekil 23: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Genelde Karşılaştığı Sorun Şekil 24: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Finansal Sorun Kaynağı Şekil 25: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kısa Süreli Finansman Sorunlarında Önem Şekil 26: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Uzun Süreli Finansman Sorunlarında Önem...303

18 XVIII İçindekiler Şekil 27: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Finansman İhtiyacının Sebebi Şekil 28: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Finansman Olanaklarından Yararlanma Amacı Şekil 29: Araştırmaya Katılan İşletmelerin İlgilendikleri Yeni Alternatif Finansman Araçları Şekil 30: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırım Yapmadan Önce Kullanacağı Finansal Enstrümanı Seçmede Etkili Olan Faktör Şekil 31: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırım Finansman Aracı Şekil 32: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırımlarında En Fazla Kullandıkları Finansman Olanağı Şekil 33: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırım Finansmanındaki Özkaynak Oranı Şekil 34: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kullandıkları Kredi Türü Şekil 35: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kullandıkları Kredilerin Kaynağı Şekil 36: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kullandıkları Kredilerin Yıllık Limiti Şekil 37: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kullandıkları Kredilerin Ortalama Vadesi Şekil 38: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Banka Kredisi Kullanırken Karşılarına En Fazla Çıkan Problem Şekil 39: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Kredi Maliyet Yüksekliği Karşısında Tutumu Şekil 40: Araştırmaya Katılan İşletmelerde Kredi Kullanılmamasının Nedeni Şekil 41: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yabancı Kaynaklarla Finanse Ettiği Yatırım Sonucunda Özkaynak Yapısındaki Değişim Şekil 42: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yabancı Kaynaklarla Finanse Ettiği Yatırım Sonucunda Finansman Yapısındaki Değişim Şekil 43: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Çalışma Sermayesinin Finansmanında Kullandığı Kaynak Şekil 44: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Finansman Sorunlarının Çözümünde Kullandıkları Alternatif Şekil 45: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Yatırım Kararlarındaki Önceliği Şekil 46: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Faaliyetlerinin Belirlenmesindeki Önemli Faktör Şekil 47: Araştırmaya Katılan İşletmelerin Oto Finansman Politikası Yapılandırılması Şekil 48: Sermaye İle Finansman Yapısı Arasındaki Değişim Şekil 49: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Finansman Yapısı Arasındaki Değişim...324

19 İçindekiler XIX Şekil 50: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Kredilerin Yıllık Limiti Arasındaki Değişim Şekil 51: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Kredilerin Ortalama Vadesi Arasındaki Değişim Şekil 52: Finansmanda Özkaynak Oranı İle KOBİ lerin Oto Finansman Politikası Yapılandırılması Arasındaki Değişim Şekil 53: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Yatırım Kararlarında Öncelik Arasındaki Değişim Şekil 54: Finansmanda Özkaynak Oranı İle Sermaye Arasındaki Değişim Şekil 55: KOBİ lerin Ciroları İle Sermaye Arasındaki Değişim Şekil 56: KOBİ lerin Ciroları İle Kapasite Kullanım Oranları Arasındaki Değişim Şekil 57: KOBİ lerin Duran Varlıklarının Değeri İle Kapasite Kullanım Oranları Arasındaki Değişim Şekil 58: KOBİ lerin Sermayeleri İle Kapasite Kullanım Oranları Arasındaki Değişim...334