PROBLEM NEDİR? İstenilenin gerçekleşmemesi durumudur. İstenmeyen durumlardır. Üstünde düşünülmesi gereken durumdur. Yöneticinin varlık sebebidir.

Transkript

1

2 PROBLEM NEDİR? İstenmeyen durumlardır. İstenilenin gerçekleşmemesi durumudur. Yöneticinin varlık sebebidir. Üstünde düşünülmesi gereken durumdur. Çözüm bekleyen sorunlardır. Verimliliğin düşmesine neden olan etkenlerdir. Huzursuzluğa sebep olan durumdur. İnsanların zaman içerisinde karsılaştığı olumsuzluklardır. Belirlenmiş şartların oluşumunu engelleyen herhangi bir şeydir... Yeni bir değişime gösterilen tepkidir. 2

3 PROBLEM Tanımı Problem: Teoremler veya kurallar yardımıyla çözülmesi istenen sorun veya mesele olarak tanımlanmaktadır (TDK, 2007).

4 ARAŞTIRMA KONUSU Bir bilimsel araştırma, bir problem ile başlar. Fakat; Araştırma Konusu ve Araştırma Problemi birbiri ile karıştırılmamalıdır. Araştırma Konusu; Araştırmacının araştırma yapmayı düşündüğü alandaki bir konudur ve araştırma problemine göre daha kapsamlıdır. Örneğin; Bilgisayar Destekli Eğitim bir araştırma konusudur fakat Bilgisayar Destekli Eğitimin kullanıldığı sınıflarda BDE n Öğrenci başarısına etkisi nedir? sorusu bir araştırma problemdir. Seçtiğimiz konu çok geniş kapsamlı ve üzerinde çok çalışılmış ise bu durumda bu konuda araştırılabilir problem belirlememiz zor olacaktır. Fakat, belirlediğimiz problemde çok özel yada dar kapsamlı olursa bu kez de bu konuda yapılmış çalışmaların sayısı azalacağı için araştırma problemini belirlememiz zorlaşacaktır. Bu durumda tümden gelim yada tüme varım yöntemleri kullanılarak sorulacak sorular ile problemlerimiz belirlenmelidir. 4

5 ARAŞTIRMA FİKİR KAYNAKLARI Problem Kaynakları Bilindiği gibi bilim gözlemle başlamaktadır. Bir araştırma fikrini nasıl belirleyebiliriz; 1.Günlük Yaşam: Yaşamımızda karşılaştığımız ve gözlemlediğimiz sorunlar 2. Uygulamalar: Kendi uygulamalarımızda veya çevremizdeki diğer uygulamalarda karşılaşılan, çözülmesi gereken veya iyileştirilmesi gereken durumlar nelerdir? 3. Geçmiş Araştırmalar: Literatürdeki araştırma sonuçları neler demektedir? Araştırmacılar araştırmalarının raporlarında buldukları sonuçların yanı sıra daha sonraki araştırmalarda ele alınması gereken çeşitli sorunlara da yer vermektedir. 4. Kuramlar: Kuramlar;sistemli bir biçimde düzenlenmiş bir çok olayı açıklayan ve bir bilime temel olan kurallar, yasalar bütünüdür. Bu anlamda kuramların uygulanmasına ilişkin çeşitli kestirimler yaparak araştırma fikirleri belirlenebilir. 5

6 PROBLEMİ TANIMLAMA Problem ilk karşılaşıldığında genelde çok geniş ve karmaşıktır. Bu haliyle problemin çözülmesi zordur. Bu sebeple problemin tanımlanmaya ihtiyacı vardır. Tanımlama işlemi genelde problem cümlesine veya denenceye (hipoteze) dönüştürerek gerçekleşir. Problem cümlesi bir soru cümlesidir. Problemin değişkenlerine göre oluşturulur. Problem cümlesi çözümü içerisinde barındırır.

7 Özetleyecek olursak, problemim tanımlanmasında şu ilkeler gözetilmektedir; Problem alanı konusunda göreli olarak az bilgi sahibi olan birinin anlayabileceği şekilde tanımlanması gerekir Araştırma alanının tanımlanması ve sınırlandırılması Test edilecek hipotezlerin ya da yanıtlanacak soruların belirtilmesi Araştırmanın öneminin kısaca gösterilmesi Araştırmanın amacı şudur gibi açık bir cümlenin bir yerde yer alması

8 Problemin Tanımlanması: Araştırmanın Probleminin ifade edilmesinde problem cümlesi ifade edilmeden önce; Araştırmanın Gerekçesi( önceki kuram ve araştırmaya dayalı) Araştırmanın Önemi (Kuram ve araştırmalara ve buralarda görülen eksikliğe dayalı) Araştırmanın amacı Araştırmanın problem cümlesi (soru cümlesi) ve alt problemleri (soru cümleleri)

9 Genel bir problem alanının araştırma problemine dönüştürülüp sınırlandırılmasında şu noktalar dikkate alınmalıdır; Bir takım özel sorular sormak Literatürü izlemek Araştırmanın tüketicisi ya da tüketicileriyle konuşarak onların ihtiyaç ve sorunlarını öğrenmek Araştırma eğitim ve deneyimi olanlarla beyin fırtınası çalışması yapmak

10 Problem Seçimi ve Ölçütler Araştırma problemini seçerken dikkate alınması gereken bazı ölçütler geliştirilmiştir. Bunlar şu şekildedir: Genel ölçütler Özel ölçütler

11 Genel Ölçütler Çözülebilirlik Önemlilik Yenilik Yerleşik etik kurallara uygun olarak araştırılabilirlik Faydalılık Genellenebilirlik Güncellik Masraf

12 Özel Ölçütler Alanda Yeterlilik Yöntemde ve tekniklerde yeterlilik Veri Toplama İzni Zaman ve Olanak Yeterliği İlgi Yeterliği Hazır Oluş Hırs Destek

13 HİPOTEZ(DENENCE) KURMA VE YOKLAMA Hipotezler araştırma probleminin, henüz doğruluğu ya da yanlışlığı test edilmemiş olası çözümlerdir. Olaylar ya da değişkenler arasında var olduğu söylenen ön kestirmeye dayalı cevaplardır. Hipotezler problem cümlesi ile aynı amaç doğrultusunda kurulur. Problem cümlesi bir soru cümlesi iken hipotez yargı bildiren bir önermedir.

14 HİPOTEZ ve PROBLEM CÜMLESİ; Fikirlerin, kavramların test edilmesini sağlar. Veri toplamayı sistemleştirir. Araştırmacının araştırmaya objektif bakmasını sağlar. Kuram geliştirmeye yardımcı olur.

15 İYİ BİR HİPOTEZ ve PROBLEM CÜMLESİNDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER; Kuramsal bir temele dayalı olmalıdır ve probleme yanıt vermelidir. Eldeki tüm verileri kapsamalıdır. Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecek şekilde sınırlı olmalıdır. Açık, anlaşılır, işlevsel bir şekilde ifade edilmelidir. Üzerinde tahminler yaparak deneylerle sınanabilir olmalıdır.

16 Örnekler; HİPOTEZ Sigara akciğer kanserine neden olur. Zeki öğrenciler daha çabuk öğrenir. Işık, okuma hızını arttırır. Ödüllendirme, öğrenme etkinliğini artırır. Müzik, ameliyatlardaki ağrının hissedilmesini büyük ölçüde azaltır. PROBLEM CÜMLESİ Sigara içenler ile içmeyenler arasında akciğer kanserine yakalanma durumu açısından anlamlı bir farklılık var mıdır? Öğrencilerin zeka düzeyi ile öğrenme hızı arasında anlamlı bir ilişki var mıdır? Farklı aydınlatma düzeyinde öğrencilerin okuma hızları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? Öğrenme gerçekleştiğinde ödüllendirilen öğrenciler ile ödüllendirilmeyen öğrencilerin başarıları düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? Müzik dinletilerek ameliyat yapılan hastalar ile dinletilmeden yapılan hastaların hissettikleri ağrı düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

17 PROBLEM CÜMLESİ, HİPOTEZ VE ARAŞTIRMANIN AMACI Problem cümlesi, hipotez ve araştırmanın amacı birbiriyle ilişkilidir. Tezlerde genelde problem cümlesi kullanılır. Eğer deneysel bir araştırma varsa da hipotez olarak ifade edilebilir. Makalelerde ise daha çok amaç cümlesi biçiminde ifade edilmektedir. Amaç cümlesi problem cümlesi gibi soru cümlesi, hipotez gibi önerme değildir. Amaç cümlesi araştırmanın amacını «Araştırmanın amacı.dır» şeklinde ifade eden bir cümledir.

18 HİPOTEZLERİN SINANMASI Araştırmada hedef hipotezleri test etmek, sınamaktır. Çoğu kez, test edilen hipotezlerin kendisi değil doğrulayıcılarıdır. Bazı hipotezler kolay ve sadedir. Bunlar dolaysız olarak test edilebilir. Örneğin kapımızın zili çaldığında evimize misafir geldiğini düşünebiliriz. Hipotezimiz, Zili çalan misafirdir. şeklinde yazılabilir.

19 Bazı hipotezler dolaysız olarak test edilemezler. Onları dolaylı olarak test ederiz. Önce, hipotezin zorunlu sonuçları saptanır. Bunlara doğrulayıcı diyoruz. Örneğin, «para mutluluk getirir» hipotezini, şu şekilde ele alabiliriz. Diyebiliriz ki, mutlu olan kişi intihar etmez. Öyleyse, intihar etmiş olan kişiler mutsuzdur. Bu düşünceden ilerleyerek, toplumdaki intihar olaylarına bakarız. Fakat bundan önce, grupları gelirlerine göre belirleriz. Tüccarlar, sanayiciler, öğretmenler, doktorlar, avukatlar, mühendisler gibi. Mutlu insan intihar etmeyeceğine göre, eğer para mutluluk getirir ise, yani hipotezimiz doğru ise, bunun doğal sonucu şudur; geliri yüksek olan gruplarda intihar olayına fakir gruplara oranla daha az rastlanacaktır. Bu olgu hipotezin bir doğrulayıcısıdır.

20 Örnek 1: Tez 1 Dosyasından sayfa 14 Örnek 2: Tez 2 Dosyasından sayfa 76 Denenceleri ise sayfa 77 de

21 ÖRNEK PROBLEM CÜMLELERİ VEYA HİPOTEZLER (DENENCELER)

22 Örnek3: Tez 3 Dosyasından sayfa 5 Örnek 4: Tez 4 Dosyasından sayfa 2, denenceler aynı sayfada

23 Örnek5: Tez 5 Dosyasından Hipotez cümlesi Örnek6: Makale1 Dosyasından Sayfa 211

24 Örnek7: 337 Dosyasından Amaç Cümlesi sayfa 57 Bu amaçla gerçekleştirilmiş olan araştırmada aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: 1. Antalya İli nde bulunan ilköğretim öğrencilerinin evdeki müziksel ortamları ve müzik dersine yönelik tutumları hangi düzeydedir? 2. Öğrencilerin evdeki müziksel ortamları ile müzik dersine yönelik tutumları arasında önemli ilişkiler var mıdır? 3. Öğrencilerin evdeki müziksel ortamları ve müzik dersine yönelik tutumları onların kişisel değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermekte midir?

25 Örnek8: 341 Dosyasından Amaç Cümlesi sayfa 114 Bu amaçla, işbirliğine dayalı öğrenme ortamında drama yöntemine dayalı olarak hazırlanan sosyal beceri öğretim programı ile sunulan öğretim süreci; (a) Zihinsel yetersizlik gösteren çocukların kendini tanıtma becerisini kazanmalarında ve sürdürmelerinde etkili midir?, (b) Zihinsel yetersizlik gösteren çocukların kendini tanıtma becerisini farklı kişi ve ortama genellemelerinde etkili midir? sorularına cevap aranmıştır.

26 Örnek9: 354 Dosyası Amaç Cümlesi Sayfa 288 Bu çalışmanın ana amacı özel yetenek sınavı, YGS ve AOBP puanları kullanılarak Resim-iş öğretmenliği programına yapılan öğrenci yerleştirmelerinin doğruluğunu incelemektir. Ayrıca, ÖSYM nin belirlemiş olduğu ağırlıkların pratikte istenilen yönde uygulanıp uygulanmadığını belirlemek ve uygulanmıyor ise çözüm önerileri sunmaktır. Bu çalışmanın alt amaçları: 1. ÖSYM nin belirlemiş olduğu alt puan türlerinin yerleştirme puanı üzerine etkilerini belirlemek, 2. Alt puanların programa kayıt yaptırmaya hak kazanan adaylar ile hak kazanamayan adayları ne ölçüde ayırt edebildiğini (sınıflama doğruluğunu) tespit etmek ve 3. Önerilen alternatif hesaplama yöntemi ile ÖSYM nin kullanmakta olduğu hesaplama yöntemlerini ilk iki madde bakımından karşılaştırmaktır.