AVRUPA PARLAMENTOSU SEÇĠMLERĠNĠN ANALĠZĠ, DEĞĠġEN DENGELER VE TÜRKĠYE

Transkript

1 Dumlupınar Üniversitesi ĠĠBF UYES Dergisi (1) Mart 2016, AVRUPA PARLAMENTOSU SEÇĠMLERĠNĠN ANALĠZĠ, DEĞĠġEN DENGELER VE TÜRKĠYE An ANALYSIS of the EUROPEAN PARLIAMENT S ELECTIONS, CHANGING BALANCES and TURKEY Prof. Dr. Ramazan Kılıç 1 ÖZET Avrupa parlamentosu, Avrupa Birliği nin seçimle iş başına gelen tek organıdır. Avrupa Parlamentosunda ülkeler, nüfuslarına göre temsil edilmektedirler. Almanya 96 üye ile en fazla temsil gücüne sahip ülke iken, Lüksemburg, Estonya, Kıbrıs ve Malta ise 6 üye ile en düşük düzeyde temsil edilen ülkelerdir. Haziran 2004 tarihine kadar 626 üyeden oluşan Avrupa Parlamentosu üye sayısı, yeni üyelerin katılımıyla birlikte değişmiştir. Haziran 2009 tarihinde tamamlanan seçimler sonucunda sayı 736, 2014 yılında da 751 olmuştur. Avrupa Parlamentosu 8 politik gruptan oluşmaktadır. Bu grupların sandalye sayısı ve oy oranları, 2009 ve 2014 Avrupa Parlamentosu seçimleri sonucunda önemli ölçüde değişmiştir. Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği nin en önemli organlarından birisi olup, Avrupa Birliğine üye olan ve olmayan ülkelerle ilgili nihai kararları vermektedir. Bu anlamda, Ekim 2005 tarihinde Avrupa Birliği ile tam üyelik görüşmelerine başlayan Türkiye için, Avrupa Parlamentosu nun yapısı önem taşımaktadır. Haziran da tamamlanan Avrupa Parlamentosu seçimleri sonucunda, Parlamento da temsil edilen grupların ağırlığı bir önceki seçime göre önemli ölçüde farklılaşmıştır. Bu durum, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerini etkileyebilecek bir düzeydedir. Anahtar Kelimeler: Avrupa Parlamentosu, Türkiye AB İlişkileri ABSTRACT The European Parliament is the only elected body coming back to work with the European Union. Countries in the European Parliament are represented according to population. Germany while the countries with the most representative power with 96 members, Luxembourg, Estonia, Cyprus and Malta are the only countries represented by the lowest level of 6 members. The number of members of the European Parliament consists of 626 members until June 2004, with the accession of new members has changed. As a result the number of elections completed in June , has been in 751 in It consists of 8 political groups in the European 1 Dumlupınar Üniversitesi İİBF, İktisat Bölümü

2 Ramazan KILIÇ Parliament. The number of seats and vote percentages of these groups, has changed considerably in 2009 and 2014 European Parliament election results. European Parliament, the European Union is one of the most important organs, gives the final decision on non-member countries and the European Union. In this regard, in October 2005 began full membership negotiations with the European Union for Turkey, it is important that the European Parliament's structure. June as a result of the completion of the European Parliament elections, the weight of the groups represented in Parliament differed significantly compared to the previous election. This is a level that might affect Turkey and European Union relations. Key Words: European Parliament, Turkey EU Relations GiriĢ Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET), 1957 yılında, altı Batı Avrupa Ülkesi (Federal Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ve İtalya) arasında imzalanan ve 1 Ocak 1958 de yürürlüğe giren Roma Antlaşması ile kurulmuştur. Türkiye-Avrupa Birliği (eski adıyla AET) 2 ilişkileri ilk kez 1959 yılında Türkiye nin üyelik başvurusuyla başlamış ve 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Ankara Anlaşması ile Türkiye ve Birlik arasında bir ortaklık ilişkisi kurulmuştur Aralık 1999 tarihlerinde de Helsinki'de yapılan AB Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesinde Türkiye nin tam üyeliğe adaylığı tescil edilmiştir. Bu zirve sonrasında, Türkiye-AB ilişkilerinde yeni bir dönem başlamıştır. Türkiye-AB ilişkilerinde bu yeni dönemi olumlu yönde pekiştiren en önemli gelişme de, Aralık Brüksel Zirvesinde Türkiye ile Tam Üyelik Görüşmelerinin 3 Ekim 2005 Tarihinde başlatılmasının kararlaştırılmış olmasıdır. Belirlenen tarihte Türkiye-AB tam üyelik görüşmeleri başlamış ve Türkiye için çok önemli bir eşik aşılmıştır. Belirlenen fasıllar çerçevesinde Türkiye-AB Tam üyelik görüşmeleri devam etmektedir. Ancak, Almanya da Hıristiyan Demokratların iktidarda olmaları ve Fransa Cumhurbaşkanının siyasi eğilimleri, Türkiye-AB ilişkilerini zora sokmaktadır. Bu nedenle Avrupa Parlamentosunda meydana gelen temsil değişikliğinin, Türkiye-AB ilişkilerini etkileyebilecek düzeyde olacağı öngörülebilir. 2 Avrupa Ekonomik Topluluğu 1967 yılında AT, 1992 yılında yapılan Maastricht Anlaşmasıyla da Avrupa Birliği adını almıştır. 45

3 Avrupa Parlamentosunun Seçimlerinin Analizi, DeğiĢen Dengeler ve Türkiye I. Avrupa Birliği nin Organları Avrupa Birliği içerisinde yar alan başlıca kurumlar şunlardır: Demokratik seçimle işbaşına gelen Parlamento, Bakanlardan oluşan ve üye devletleri temsil eden Konsey, Avrupa Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi, Antlaşmaları uygulamakla görevli olan Komisyon, Topluluk hukukuna uyulmasını sağlayan AB Adalet Divanı ve Birliği mali yönetim açısından denetleyen Sayıştay dır. 1.Avrupa Parlamentosu Aşağıda, Avrupa Parlamentosu nun yapısı, temsil edilen politik gruplar, ülkelerin temsil düzeyi ele alınmaktadır. 1.1.Avrupa Parlamentosu nun Yapısı Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği nin seçimle iş başına gelen tek organıdır. Haziran 2004 tarihine kadar 626 üyeden oluşan Avrupa Parlamentosu, 2000 yılında Yapılan Nice Zirvesinde alınan karar gereği üye sayısı (10 yeni üyenin katılımıyla birlikte) 732 ye ulaşmıştır yılında Bulgaristan ve Romanya nın üyeliğiyle birlikte bu sayı değişmiş ve Haziran 2009 da 736 ya, 2013 yılında da Hırvatistan ın üye olmasıyla birlikte üye sayısı 2014 yılında 751 e çıkmıştır. Avrupa Parlamentosunun üyeleri, 1979 yılından günümüze kadar tek kademeli genel seçimle, Avrupa Birliği ne üye 28 ülkede yaşayan 507 Milyon vatandaşı temsilen, tek turlu seçimle beş yıllık bir süre için seçilmektedirler. 3 Avrupa parlamentosu şu yapıya sahiptir; Başkan, Avrupa Parlamentosu üyeleri, Politik Gruplar, Parlamento Komiteleri, Delegasyonlar, Politik Yapı, Sekretarya, Avrupa Komisyonu ve AB Konseyidir. Başkan; 2.5 yıl için seçilmektedir. Avrupa Parlamentosunun 751 üyesi 28 ülkede yapılan seçimle beş yıl için seçilmektedir. Avrupa Parlamentosunun işleyişi sekretarya tarafından yerine getirilmektedir. Avrupa Parlamentosunda, yaklaşık 5000 çalışan, genel sekreterlikte görev yapmaktadır. Avrupa Parlamentosu Sekretaryası, Lüksemburg ve Brüksel de bulunmaktadır. Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu, Strazburg da toplanmaktadır. Her ayın bir haftası Genel Kurul oturumlarına ayrılmaktadır. Bu oturumlardan bazıları Konsey ve Komisyonla ilişkileri kolaylaştırmak amacıyla Brüksel'de yapılmaktadır. 1.2.Temsil Edilen Politik Gruplar 3 Welcome to the European Parliament, ,http :// oparl.europa.eu/parliament/public/ staticdisplay.do?id=146&language=en

4 Ramazan KILIÇ Avrupa Parlamentosu sekiz politik gruptan oluşmaktadır. Bu gruplar ve Haziran 2014 Avrupa Parlamentosu seçimleri sonucunda temsil düzeyleri şu şekilde değişmiştir. EPP: (Group of the European People's Party (Christian Democrats) Avrupa Halkları Partisi (Hıristiyan Demokratlar), sandalye sayısı 264 ten 221 e, oy oranı ise, yüzde 35 9 dan e düşmüştür. Bu düşüşe rağmen EPP seçimleri birinci parti olarak tamamlamıştır. S&D: (Group of the Progressive Alliance of Socialists and Democrats in the European Parliament) Avrupa Parlamentosu Sosyalist ve Demokratlar İlerici İttifakı Grubunun sandalye sayısı artış göstererek 161 den 191 e, oy oranı ise, yüzde 21.9 dan e çıkmıştır. Bu sonuçla S&D seçimleri ikinci sırada tamamlamıştır. Üçüncü sırada ECR: (European Conservatives and Reformists) Avrupalı Muhafazakarlar ve Reformcular, 70 sandalye ve yüzde 9.32 lik oy oranı ile yer almıştır. Dördüncü sırada ALDE: (Alliance of Liberals and Democrats for Europe) İttifak Grubu-Avrupa Demokratları ve Liberal Gruplar, 67 sandalye ve yüzde 8.92 lik oy oranı ile yer almıştır. GUE/NGL (European United Left/Nordic Green Left) Avrupa Birleşik Sol/Kuzey Yeşil Sol, yüzde 6.92 oy oranı ile 52 sandalye kazanmıştır. Greens/EFA (The Greens/European Free Alliance) Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı, yüzde 6.66 oy oranı ile, 50 sandalye kazanmıştır. EFDD: (Europe of Freedom and Direct Democracy Group) Avrupa Özgürlük ve Doğrudan Demokrasi Grubu, yüzde 6.39 oy oranı ile 48 sandalye kazanmıştır. NI (Non attached Members Members not Belonging to any Political Group) Herhangi bir yere bir siyasi gruba bağlı olmayan üyeler, yüzde 6.92 oy oranı ile 52 sandalye kazanmıştır. 4 Politik grupların aldıkları oyların yüzdesi aşağıdaki tablo ve grafik üzerinde gösterilmektedir. 4 Election results: the new Parliament, , parliament / archive/elections2009/en/index_en.html, html 47

5 Avrupa Parlamentosunun Seçimlerinin Analizi, DeğiĢen Dengeler ve Türkiye Tablo.1. Avrupa Parlamentosunda Temsil Edilen Politik Grupların Sandalye Sayısı ve Oy Yüzdeleri Politik Gruplar Sandalye Sayısı Oy Yüzdesi EPP S&D ECR ALDE GUE/ NGL GREENS/ EFA EFDD Bağımsızlar Kaynak: TNS opinion in collaboration with the EP. results.eu/en/index_en.html, results/en/election-results-2014.html Yukarıdaki tablo ve aşağıdaki grafikte görüldüğü üzere, Haziran 2014 seçimleri sonucunda, Hıristiyan Demokratlar (EPP) 30 sandalye kaybetmelerine rağmen 221 sandalye sayısı ve yüzde lük oy oranı ile en yüksek temsil gücüne sahip politik grup olma özelliğini korumuştur. Genellikle Türkiye lehinde davranış sergileyen Sosyalist Grup (S&D) ise, önemli bir başarı göstererek, sandalye sayısını 161 den 191 e yükseltmiştir. Yukarıdaki tablodan en çok etkilenecek ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. i Bunun en önemli nedeni; Türkiye karşıtı söylemlerin birçok AB ülkesinde seçim malzemesi olarak kullanılmasıdır. Bu durum aynı zamanda AB genelindeki aşırı sağ partilerin ve söylemlerinin güç kazanmasına neden olmaktadır. Bu durum kısa vadede Avrupa için siyasi kazanım olarak görünse de uzun vadede Avrupa bütünleşmesinin önünde önemli bir engel olarak değerlendirilmelidir. Tablo.1 de belirtilen, Avrupa Parlamentosunda temsil edilen politik grupların sandalye sayısı (Haziran 2014 itibariyle) aşağıdaki grafik üzerinde gösterilmektedir. 48

6 Ramazan KILIÇ Avrupa parlamentosunun 20 tane komitesi vardır. Her komite 20 ile 86 parlamenterden oluşmaktadır. Parlamento komitesi ayda bir veya iki kere Brüksel de toplanmaktadır. Avrupa Parlamentosunun 34 delegasyonu bulunmaktadır. Her bir delegasyon yaklaşık 15 üyeden oluşmaktadır. Avrupa Parlamentosunun politik yapısı, politik gruplar ve Avrupa Parlamentosu başkanından oluşmaktadır. Parlamento ve Avrupa Komisyonu; Avrupa Komisyonu, anlaşmaların koruyucusu ve komitenin idari organı olarak parlamento ile yakın bir işbirliği içindedir. 1.3.AB Üyesi Ülkelerin Avrupa Parlamentosundaki Üye Sayısı Avrupa Parlamentosunda ülkeler nüfuslarına göre temsilci seçmektedirler. Avrupa Parlamentosunda Almanya 96 üye ile en fazla temsil gücüne sahip ülkedir. Fransa 74, İtalya ve İngiltere ise, 73'er üye ile temsil edilmektedirler. İspanya 54, Polonya 51, Romanya 32, Hollanda 26, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Yunanistan, Belçika ve Portekiz 21, İsveç 20, Avusturya 18, Bulgaristan 17, Slovakya, Danimarka ve Finlandiya 13, İrlanda, Litvanya ve Hırvatistan 11, Letonya ve Slovenya 8, Lüksemburg, Estonya, Kıbrıs ve Malta ise 6 üye ile en düşük düzeyde temsil edilen ülkelerdir. 5 Avrupa Parlamentosunda ülkelerin temsil gücü aşağıdaki tablo üzerinde verilmektedir. 5 Ceren Mutuş Çarpıcı Rakamlarla 2009 Avrupa Parlamentosu Seçim Sonuçları,USAK Stratejik Gündem, rakamlarla-2009-avrupa-parlamentosu-se%c3%a7imsonu%c3%a7lar%c4%b1.html, 8 Haziran

7 Avrupa Parlamentosunun Seçimlerinin Analizi, DeğiĢen Dengeler ve Türkiye 50 Tablo.2. Avrupa Parlamentosunda Ülkelerin Üye Sayısı Ülkeler Almanya 96 Fransa 74 İtalya ve İngiltere 73 İspanya 54 Polonya 51 Romanya 32 Hollanda 26 Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Yunanistan, Belçika ve Portekiz İsveç 20 Avusturya 18 Bulgaristan 17 Slovakya, Danimarka ve Finlandiya 13 İrlanda, Litvanya ve Hırvatistan 11 Letonya ve Slovenya 8 Lüksemburg, Estonya, Kıbrıs ve Malta 6 Üye Sayısı Kaynak: TNS opinion in collaboration with the EP,. results.eu/en/index_en.html, results/en/seats-member-state-absolut.html yılı seçimleri sonucunda, Avrupa Parlamentosunda ülkelerin temsil gücü 15 sandalye artarak, 785 ten 736 ya düşmüştür ve 2014 yıllarında ülkelerin temsil gücü ve değişen sandalye sayıları aşağıdaki tablo üzerinde gösterilmektedir. Tablo.3. Avrupa Parlamentosunda Ülkelerin Sandalye Sayısı ( ) Ülke Değişim Almanya Fransa İtalya İngiltere

8 Ramazan KILIÇ İspanya Polonya Romanya Hollanda Çek Cumhuriyeti Macaristan Belçika Yunanistan Portekiz İsveç Avusturya Bulgaristan Slovakya Danimarka Finlandiya İrlanda Litvanya Hırvatistan Letonya Slovenya Lüksemburg Estonya Kıbrıs Malta Toplam Kaynak: europarl.europa.eu/elections2014-results/en/seats-member-state-absolut.html 51

9 Avrupa Parlamentosunun Seçimlerinin Analizi, DeğiĢen Dengeler ve Türkiye 1.4.Avrupa Parlamentosu Seçimlerine Katılım Oranı 1979 yılından bu yana yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ortaya çıkan bir durumda, seçimlere katılım oranının giderek azalmakta olduğudur. Bu durum nedeni olarak; Yılı Mali krizinin etkilerinin hissedilmesi, artan işsizlik oranı ve yoksulluk, seçimlere katılımın düşük olmasının en önemli nedenleri arasında sayılabilir. Bu durum ayrıca, AB üyesi ülke vatandaşlarının, AB entegrasyonu konusundaki heyecanın ve AB başarısına olan inançlarının giderek kaybolmakta olduğunun işareti olarak ta kabul edilebilir Seçimlerinden yenilgiyle çıkan Fransız Sosyalist partisi Başkanı Martine Aubry yaptığı açıklamada AB sorunlara çare bulamadı ve halktan uzaklaşıyor değerlendirmesiyle bu durumu özetlemeye çalışmıştır. ii 1979 yılında yapılan ilk seçim ile Haziran 2014 da tamamlanan son Avrupa Parlamentosundaki seçimlere katılım oranı aşağıdaki tablo ve grafikte gösterilmektedir. Tablo.3. Avrupa Parlamentosu Seçimlerine Katılım Oranı ( ) Seçim Dönemi ve O Seçimlere Katılım Dönemdeki Üye Ülkeler 1979 EU EU EU EU EU15 Oranı Ali Rıza Taşdelen, Avrupa Parlamentosu Seçim Sonuçları, Türk Politika, taen /3208-avrupa-parlamentosu-secm-sonuclari, 10/06/

10 Ramazan KILIÇ EU EU EU Kaynak: TNS opinion in collaboration with the EP EU9 9 Üye Ülke: Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, İngiltere, Danimarka, İrlanda EU10-9 Üye Ülke + Yunanistan, EU12-10 Üye Ülke+ İspanya ve Portekiz, EU12-12 Üye Ülke EU15-12 Üye Ülke+ Avusturya, İsveç ve Finlandiya, EU25-15 Üye Ülke+ Polonya, Macaristan, Slovenya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Letonya, Litvanya, Kıbrıs ve Malta, EU27-25 Üye Ülke+ Bulgaristan ve Romanya, EU28 27 Üye Ülke+ Hırvatistan AP Seçimlerine Katılım Oranı 53

11 Avrupa Parlamentosunun Seçimlerinin Analizi, DeğiĢen Dengeler ve Türkiye Yukarıdaki grafikte görüldüğü gibi, Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılım oranı giderek azalmaktadır seçimlerinde %61.99 olan katılım oranı, 2009 seçimlerinde %42.97 ye, 2014 seçimlerinde de %42.61 e gerilemiştir yılına göre, 2014 yılında katılım oranı %19.38 azalmıştır Avrupa Parlamentosunda Bay ve Bayanların Temsil Oranı Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılım oranındaki düşmeye karşılık, bayanların temsil oranında istikrarlı bir artış meydana gelmiştir. Aşağıdaki tabloda, Avrupa Parlamentosundaki sandalyelerin bay ve bayanlara göre dağılımı verilmektedir. Tablo.4. Avrupa Parlamentosunda Cinsiyete Göre Sandalye Dağılımı ( ) Seçim Dönemi Bayan (%) Bay (%) Kaynak: TNS opinion in collaboration with the EP. rl.europa.eu/elections2014-resu l t s / en/gender-balance.html Yukarıdaki tabloda verilen değerler aşağıdaki grafik üzerinde verilmektedir.

12 Ramazan KILIÇ Grafikte görüldüğü gibi, bayanların parlamentodaki sayısı istikrarlı bir şekilde artmaktadır (grafiğin alt dilimi) seçimlerinde bayanların parlamentodaki sandalye oranı %16 iken, bu oran 2009 yılında iki katından fazla bir artışla %35 e, 2014 seçimleri sonucunda da %37 ya yükselmiştir. Parlamentoda temsil edilen bayların oranı ise, giderek azalmaktadır (grafiğin üst dilimi) seçimlerinde bayların parlamentodaki sandalye oranı %82 iken, bu oran 2009 yılında %65 e, 2014 yılında da %63 e düşmüştür Avrupa Parlamentosu Seçim Sonuçları ve Türkiye Avrupa Parlamentosunda değişen dengelerden en çok etkilenecek ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. Bunun en önemli nedeni; siyasi partilerin Türkiye karşıtlığını bir seçim malzemesi olarak kullanmalarıdır. Bu durum, aşırı sağ ve ırkçı söylemlerin artmasına yol açmaktadır. Ayrıca, geçmiş dönemlerden günümüze, Türkiye nin tam üyeliğini engellemeye çalışan veya imtiyazlı ortaklık gibi farklı statülere taşımaya çalışan genellikle bu politik grup ve partiler olmuşlardır. Son zamanlarda özellikle Almanya nın başını çektiği ve Fransa nın da kısmen desteklediği Türkiye karşıtı söylemler, bu politik grupların iktidara gelmesiyle yoğunluk kazanmıştır. Bu nedenle, Türkiye nin bu dönemde daha fazla çaba harcayarak bu etkileri bertaraf etmeye çalışması, bir zorunluluk olarak görülmektedir. SONUÇ Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği nin en önemli organlarından birisi olup, Avrupa Birliğine üye olan ve olmayan ülkelerle ilgili nihai kararları vermektedir. Avrupa parlamentosu, seçimle iş başına gelen ve üye ülkelerin nüfuslarına göre temsil edildikleri bir organdır. Almanya, 96 üye ile en fazla temsil gücüne sahip ülke iken Lüksemburg, Estonya, Kıbrıs ve Malta 6 şar üye ile en düşük düzeyde temsil edilen ülkelerdir. Haziran 2004 tarihine kadar 626 üyeden oluşan Avrupa Parlamentosu, üye sayısı yeni üyelerin 55

13 Avrupa Parlamentosunun Seçimlerinin Analizi, DeğiĢen Dengeler ve Türkiye katılımıyla birlikte değişmiş ve Haziran 2009 tarihinde tamamlanan seçim sonucunda 736 ya, 2014 seçimleri sonucunda da 751 e ulaşmıştır. Avrupa Parlamentosu 8 politik gruptan oluşmaktadır. Bu grupların sandalye sayısı ve oy oranları, 2014 Avrupa Parlamentosu seçimleri sonucunda önemli ölçüde değişmiştir. EPP nin sandalye sayısı 264 ten 221 e, oy oranı ise, yüzde 35 9 dan e düşmüştür. Bu düşüşe rağmen EPP seçimleri birinci parti olarak tamamlamıştır. S&D ise, sandalye sayısını 161 den 191 e, oy oranı ise, yüzde 21.9 dan e çıkarmıştır. Bu sonuçla S&D seçimleri ikinci sırada tamamlamıştır. Üçüncü sırada ECR, 70 sandalye ve yüzde 9.32 lik oy oranı ile yer almıştır. Dördüncü sırada ALDE, 67 sandalye ve yüzde 8.92 lik oy oranı ile yer almıştır. GUE/NGL, yüzde 6.92 oy oranı ile 52 sandalye kazanmıştır. Greens/EFA, yüzde 6.66 oy oranı ile 50 sandalye kazanmıştır. EFDD, yüzde 6.39 oy oranı ile 48 sandalye kazanmıştır. NI, yüzde 6.92 oy oranı ile 52 sandalye kazanmıştır. Ekim 2005 tarihinde Avrupa Birliği ile tam üyelik görüşmelerine başlayan Türkiye için, Avrupa Parlamentosu nun yapısı önem taşımaktadır. Bu durum, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerini etkileyebilecek bir düzeydedir. Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılım oranı giderek azalmaktadır seçimlerinde %61.99 olan katılım oranı 2014 seçimlerinde %19.38 azalarak %42.61 gibi düşük bir oranda gerçekleşmiştir. Avrupa Parlamentosunda bayanların temsil sayısı ise, istikrarlı bir şekilde artmaktadır seçimlerinde bayanların parlamentodaki sandalye oranı %16 iken, bu oran 2014 yılında iki katından fazla bir artışla %37 e yükselmiştir. Parlamentoda temsil edilen bayların oranı ise, giderek azalmaktadır seçimlerinde bayların parlamentodaki sandalye oranı %82 iken, bu oran 2014 yılında %63 e düşmüştür. KAYNAKLAR KILIÇ Ramazan (2005),Türkiye-AB İlişkileri ve Gümrük Birliği (Ekonomik Entegrasyon Teorisi, Gümrük Birlikleri Teorisi, Son Gelişmeler), Genişletilmiş İkinci Baskı, Ankara, Siyasal Kitabevi. KILIÇ Ramazan (2014),Türkiye-AB İlişkileri ve Gümrük Birliği, Üçüncü Baskı, Hakan Basın Yayın Dağıtım, Ankara html Election results: the new Parliament,

14 Ramazan KILIÇ TNS opinion in collaboration with the EP,. results.eu/en/index_en.html, Results of the 2009 European elections, , europa.eu /parliament /archive/e lections2009/en/index_en.html. TNS opinion in collaboration with the EP. e s u l t s. e u / e n / men_women_en.html. TNS opinion in collaboration with the EP. lts. eu/e n/index. Welcome to the European Parliament, ,http :// staticdisplay.do?id=146&language=en